امروزه فضای کسب وکار از حالت فیزیکی به حالتهای الکترونیکی تغییر شکل یافته اند و مدل جدید کسب وکار نقش وسهم بزرگی در دنیای تجارت پیدا کرده است . امروزه در دنیای تجاری مفاهیم کسب وکار الکترونیکی یک کشش نسبتاً مناسب پیدا کرده است ولی وفور شکستهای متعدد در تجارت الکترونیک بیانگراین موضوع است که روشهای مورد استفاده یا موردقبول واقع نشده یا تأثیر ضعیفی داشته اند. از طرفی دیگر گستردگی مفاهیم فناوری اطلاعات و پیدا شدن مقوله ای مانند شهر الکترونیک و یا شهروند الکترونیکی دریچه نگاه به کسب وکار الکترونیکی را کاملتر وپیچیده تر کرده است ، زیرا کسب وکار در فضای جدید بایستی با مجموعه از خواسته ها و تراکنشها پاسخ دهد . دراین مقاله به دنبال بررسی روشهای متداول نیستیم ، بلکه با بیان مقدماتی از مفاهیم کسب وکار الکترونیکی وشهر الکترونیکی شمای کلی از معماری کسب وکار را در شهر الکترونیکی اشاره کرده و برخی مفاهیمی که بایستی مد نظر قرار گیرد را بیان می کنیم
کلمات کلیدی :
شهرالکترونیک ، کسب وکار الکترونیکی ، سرویس ، چرخه ارزش مشتری/شهروند ، مدیریت منابع
(1) سمیرا قایخلو ؛ دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی کامپیوتر – نرم افزار ، پست الکترونیک GHAYEKHLOO_C22@YAHOO.COM
سارا قایخلو ؛ دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت – گرایش بازرگانی، پست الکترونیک GHAYEKHLOO_29@AYHOO.COM
حمیدرضااحمدیان ؛ کارشناس ارشد فناوری اطلاعات ، پست الکترونیک AHMADIAN575@GMAIL.COM
مقدمه :
شهرالکترونیک و کاربردهائی که می توان ازآن انتظار داشت منافع عظیمی را با کاهش همزمان هزینه ها و افزایش رضایت شهروندان، به همراه داشته باشد.
معمولاً تنها سرمایه گذاری بر روی فناوری اطلاعات، کفایت نمی کند، بلکه ممکن است تغییرات اساسی در جنبه های فیزیکی ، ضروری باشد، تا منافع بالقوه الکترونیکی به طور کامل حاصل آید. حتی بهبودهای رقابتی حاصل از الکترونیکی شدن، می تواند برای سایر امکانات که مایل و یا قادر نیستند که به چنین بهبودهایی دست یابند، تهدیداتی را ایجاد کند، در هرصورت امروزه اقدام وبرنامه ریزی در خصوص مفاهیم مانند شهر الکترونیک تبدیل به یک ضرورت شده است اما نباید تنها به همین کلمه بسنده نمود ، زیرا هنگامی که از کلمه شهر استفاده می کنیم در واقع برای مجموعه ای از خدمات و امکانات صحبت می کنیم که تمامی امکانات به نوعی با هم در ارتباط خواهند بود و همچنین نبایستی از مسائلی نظیر توقعات ، خواسته ها و.. که معمولاً در شهروندان متفاوت است به راحتی بگذریم .
شهر اکترونیک مجموعه ای پیوسته از عملیات و مراحل متفاوت خواهد بود که شروع آن از ایجاد یک فرهنگ پذیرش خواهد بود و سپس لایه های مختلف مورد انتظار را درپی خواهد داشت.
کسب وکار الکترونیکی :
کسب و کار الکترونیکی به عنوان یکی از زیر مجموعه های فناوری اطلاعات در دهه گذشته رشد بالایی را داشته است. برای کسب وکار الکترونیک مفاهیم متعددی مطرح شده که برخی از متداول ترین آنها را میتوان اینگونه اشاره کرد :
کسب وکار الکترونیک وسیله ای که مسیر رسیدن به بنگاهها به بازار را هموار می سازد .مسیری که مشتریان در آنجا اقدام به خرید کالا و خدمات می کنند.
کسب و کار الکترونیک وسیله ای که به استفاده کنندگان آن، امکان رسیدن به مشتریان کارآمد و موثر رافراهم میکند.
کسب وکار الکترونیک توانایی هدایت تجارت از طریق شبکه های الکترونیک نظیر اینترنت و شبکه های جهانی است.
درکنار این مفهوم ، مفهومی همچنون تجارت الکترونیک همواره وجوداشته است که بعد گذشت چندین سال همواره اختلاف نظر و عدم یکپارچگی در بیان این دو مفهوم وجود دارد . بر اساس تعریف دفتر توسعه جامعه اروپاOECD)) به طور کلی تجارت الکترونیک ،معاملات را در ارتباط با فعالیتهای تجاری افراد و سازمانها شکل می دهد.در واقع تجارت الکترونیک ، به مجموعه فعالیتهایی اطلاق می شود که مستقیما توسط ارتباطات الکترونیکی (شبکه ای) پشتیبانی می شوند.
تفاوت تجارت الکترونیک و کسب و کار الکترونیکی::
کسب و کار الکتریکی به مفهوم کلی شامل به کار گیری فناوریهای جدید برای بر قراری ارتباطات زنجیره ای بین سازندگان ،فروشندگان ، عرضه کنندگان و به طور کلی ارایه دهندگان کالا و خدمات از یک سو و خریدار و مصرف کننده و یا به طور کلی مشتری از سوی دیگر است.و نتیجه آن اتخاذ تصمیمات بهتر ، بهینه سازی کالا و خدمات ، کاهش هزینه ها و گشودن کانالهای جدید است. ولی تجارت الکترونیک به هر شکلی از نقل و انتقالات در تجارت اطلاق می شود که در آن طرفین از طریق الکترونیکی با هم در ارتباطند تا از طریق نقل و انتقالات فیزیکی.
به عبارت دیگر، تجارت الکترونیک زیر بخشی از کسب و کار الکترونیک در سازمانها است، زیرا در کسب و کار الکترونیک ، شکل الکترونیکی کلیه فرایندهای سازمان از قبیل تولید، تحقیق و توسعه امور اداری ، مالی ، مدیریت نیروی انسانی ، پشتیبانی و تجارت مطرح است. در حالی که در تجارت الکترونیک تنها فرایند تجارت سازمان به صورت الکترونیک یک جز بنیادی از کسب و کار الکترونیک به حساب می آید.
انواع کسب و کار الکترونیک متداول :
آنچه که بارها و بارها بدان اشاره شد و تقریباً یک وحدت رویه یکسان دراین مورد وجود دارد ، انواع کسب وکارهای متداول می باشد ، بطور کلی کسب وکار الکترونیکی بسته به اینکه طرفهای معامله سازمانها یا افراد باشند به انواع زیر تقسیم می شوند :
B2B واحد تجاری با واحد تجاری
B2C واحد تجاری با مصرف کننده
C2C مصرف کننده با مصرف کننده
B2G دولت با واحد تجاری
استراتژی ارتباط در کنار مدل ارتباطی ارزش واهمیت خاصی می یابد ، امروزه روشهای مشخصی در ارتباط مدلهای متفاوت وجود دارد ، که برخی از آنها عبارتند از:
OFF LINE : ارتباطات از طریق انواع روشهای پست الکترونیک صورت می گیرد.
ON LINE : از طریق url می توان انواع عملیات را انجام داد.
PORTAL : یک صفحه شبکه است که در آن لینک هایی برای رفتن به سلیت های محتوی اخبار مربوط به موضوعات مختلف و جود دارد.
اما به توجه به گسترش روزافزون و ایجاد ابزارهای بروز ، روشهای فوق تنهای امکان ارتباطی در این فضا نمی باسد ، ابزاری مانند NGN,SS,3G و تغییرات شبکه ای و ایجاد شبکه های فیزیکی جدید عاملی هستند که سبب می شوند همواره به دنبال یک الگو ومدل خاص نباشیم
مزایای و معایب استفاه از کسب و کار الکترونیکی:
شاید همواره این سوال در ذهن یک فرد عادی ایجاد شود که چرا و به چه دلیل به سمت فضائی برویم که شناخت کمی از آن داریم و امنیت و آسودگی فیزیکی را درآن حس نمی کنیم ؟ برای بیان پاسخ به چنین برداشتی می توان گفت در کنار توسعه تکنولوژی و دستاوردهای روزمره بایستی زمینه حرکت را ایجاد کنیم تا بتوانیم از حداکثر پتانسیل موجود در این فضا استفاده کنیم و شاید بتوان حداقل مزایای این استفاده را اینگونه برشمرد:
نزدیک شدن ارتباطات
دستیابی به بازارهای جدید
افزایش میزان فروش و سود
کاهش هزینه های معاملاتی و تدارکاتی
حذف هزینه هایی مانند تهیه کاغذ ، چاپ ، روشور و کاتالوگ
بهبود مدیریت بر روابط مصرف کننده ، عرضه کننده و کارکنان
کاهش آلودگی محیط زیست ، ترافیک و ازدحام.
آنچه که مسلم است هر دستاورد جدیدی در ابتدا معضلات و مشکلاتی بهمراه خواهد داشت و در نگاه اول به مفهومی که از کسب وکار بیان کردیم می توان برخی موارد نظیر موارد زیر را به عنوان معضلات نام برد:
نگرانی و تامین امنیت موردنیازبه علت قابل لمس نبودن اطلاعات و انتقال اطلاعات
اختلال در برنامه کاری در صورت خرابی سیستم
ار دست دادن کنترل
مشکلات و هزینه های به روز بودن با فناوریهایی که به سرعت پیشرفت میکنند
بطور کلی تمام مواردی که از معایب این تکنولوژی نامبرده می شود در حوزه استفاده از سیستمهای شبکه و جدیدی می باشد که اجرای فرامین به دست انسان و روند و جابجائی آن خارج از حوزه انسانی می باشد.
آنچه که مسلم است گسترش ونفوذ هر فناوری منوط به عوامل بیرونی و درونی درارتباط با آن می باشد ، فضای کسب وکار الکترونیک نیز از این مقوله مستثنی نمی باشد و عواملی تاثیرگذار درآن وجود دارد ، گرچه درجه و میزان تاثیرمتفاوت می باشد، برخی از مهمترین عوامل :
منابع بالقوه : منابع بالقوه نه تنها برای تولید کنند گان کالا و خدمات مناسب است. بلکه مصرف کنندگان آن کالا و خدمات نیز از آن بهره مند می شوند.
وجود شبکه های ارتباطی قوی همراه با اطمینان بالا : دسترسی به پهنای باند بالاتر قسمتی از زیر ساختهای نهادینه شده توسط دولتها است. هر قدر این پهنا بالاتر باشد، حجم و سرعت اطلاعاتی که رد و بدل می کند بیشتر خواهد شد.
میزان مهارت نیروی انسانی : هر چه میزان مهارت و یاد گیری بالاتر باشد کارایی که برای کارها در سیستم به کار می رود موثر تر است.
حجم سرمایه گذاری( برای دستمزدهای بالا) : دستمزدهای بالا همیشه انگیزه عمده ای برای نیروی کار جهت افزایش کارایی و نو آوری به حساب می آید.
شهر الکترونیک یا شهر مجازی:
امروزه بحث توسعه شهرها به شبکه جهانى نیز سرایت کرده است شهرها و شهرک هاى جدید هر روز در فضاى مجازى ساخته مى شوند که مصالح آن ها از خشت و ملات نیست، بلکه بیت هاى رایانه اى است. این شهرهاى الکترونیکى با عنوان شهرهاى مجازى (virtual Cities) شناخته مى شوند.
این پدیده را مى توان هدیه فناورى اطلاعات و ارتباطات براى بشر دانست که نویددهنده محل زندگى بهتر براى کار، تفریح ، سرگرمى ، یادگیرى و زندگى دسته جمعى در جوامع است.
در این فضای جدید بقول پائول ویرلیو (2001) (Paul Virilio) دیگر مفهوم بازکردن و بستن دروازه شهر و یا تقسیمات شهری بر اساس میدان، خیابان و کوچه و یا اساسا معماری مبتنی بر مکان محوری به پایان می رسد، بلکه معماری فضای مجازی مبتنی بر تغییر تکنولوژیکی زمان و مکان است و ساخت های قابل دسترسی همزمان برای همگان است. در فضای مجازی شهر، بخش مرکزی و پیرامونی شهر با متغیرهای متفاوتی تعریف می شود که لزوما از تراکم جمعیتی که موجب بی حوصلگی، تضاد منافع و یا برخوردهای تبعیض آمیز بشود، نیست.
شهر الکترونیک یک اختراع و یا یک پیشنهاد نوآورانه نیست بلکه واقعیتی است که بر اساس نیاز جای خود را باز میکند. اگر امروز چشم خود را بر نیاز ببندیم فردا باید با پرداخت هزینه بیشتر قدم در اجرای آن بگذاریم. در واقع شهر الکترونیکى عبارت از شهرى است که اداره امور شهروندان شامل خدمات و سرویس هاى دولتى و سازمان هاى بخش خصوصى به صورت برخط (online) و به صورت شبانه روزى و در هفت روز هفته باکیفیت و ضریب ایمنى بالا و با بهره گیرى از ابزار فناورى اطلاعات و ارتباطات (ICT) و کاربردهاى آن انجام مى شود. شهر الکترونیکى ما را از دنیاى تک بعدى شهرهاى سنتى و امروزى خارج کرده و به دنیاى جدیدى راهنمایى خواهد کرد، دنیایى دوبعدى که دستاورد فناورى هاى نوین اطلاعات و ارتباطات مى باشد. در گذر این زمان و در این حرکت روبه جلوى فناورى ما در آینده اى نه چندان دور دنیاى سه بعدى را شاهد خواهیم بود که حتى تصور آن در حال حاضر برایمان ناممکن است.
شهر الکترونیک مزایای بسیار زیادی دارد که در زیر به برخی از آنها اشاره می شود. این مزیت ها باعث می شوند که نتوان از ایجاد آن چشم پوشید.
فراهم آوردن خدمات اینترنت با کیفیت و سرعت بالا برای شهروندان
فراهم آوردن کانال های آموزشی متفاوت و محیط آموزشی مادام العمر
بهبود کیفیت زندگی مردم
ارائه خدمات یک مرحله ای به شهروندان
تقویت رقابت تجاری شهر و ایجاد فرصتهای تجاری بیشتر توسط تجارت الکترونیک
ارتباط بهتر سازمان ها و ارگان های مختلف شهری
دسترسی ۲۴ ساعته به خدمات شهری
مى توان انواع مختلف شهرهاى مجازى را به ۴دسته زیر تقسیم کرد:
۱- صفحاتى اینترنتى که مدعى شهر مجازى هستند اما ماهیت آنها صرفاً در راهنمایى ها و مجموعه هاى دسته بندى شده اى از اطلاعات است . این صفحات تنها براى دست یافتن به مقاصد تبلیغاتى و ترویج صنعت توریسم راه اندازى شده و ارائه کننده شکل و ظاهر شهرهاى مجازى نیستند، به عنوان نمونه اى از این شهرها مى توان به سایت www.brighton.co.uk اشاره اى کرد.
۲- این گروه از شهرها را شهرهاى مجازى مسطح مى نامند که از نقشه هاى شهرى و ساختمانى براى نمایش اطلاعات مورد نظر خود استفاده مى کنند. از شهرهاى مسطح مى توان به بولونیا اشاره کرد که داراى صفحه اى اینترنتى به عنوان شهرى مجازى است و از نقشه و مشخصه هاى زمینى و ساختمانى شهر به صورت گرافیکى بهره گرفته و شهرى مسطح بنا کرده است.
۳- دسته دیگر شهرهاى مجازى ، شهرهاى مجازى سه بعدى هستند که با استفاده از فناورى حقیقت مجازى به مدل سازى ترکیب شهرها و با درجات نزدیک و یا دور به واقعیت مى پردازند و بعضى از این گونه شهرها بسیار به واقعیت شهر فیزیکى نزدیک هستند.
۴- این گروه را مى توان شهرهاى واقعى مجازى نامید که بسیار به شهرهاى واقعى نزدیک هستند و مدل هایى واقعاً واقع گرایانه تلقى شده اند و شما با حرکت در میان کوچه هاى شهر حس حرکت در شهرى واقعى را خواهید داشت. براى تحقق بخشیدن به این امر، شهر مجازى باید داراى ظاهرى واقعى و داراى تنوع خدمات و کارکردها باشد و ازتمامى امکانات یک شهر واقعى بهره بگیرد و ازهمه مسائل مهمتر بستر مناسبى براى انجام تعاملات اجتماعى در میان شهروندان باشد تا رغبت حضور شهروندان در شهر مجازى بیشتر شده و درصد مشارکت شان نیز بیشتر شود.
در ایجاد هر شهر الکترونیکى مراحلى وجوددارد که این مراحل یکى پس از دیگرى تکمیل شده و سبب توسعه، پیشرفت و تکامل شهر الکترونیکى خواهد شد، این مراحل را مى توان به شکل زیر بیان کرد:
۱- مرحله پیدایش ۲- مرحله ارتقا ۳- مرحله تعامل ۴- مرحله توسعه و گسترش
پیدایش
در این گام از طراحى شهر الکترونیکى ایده اولیه، طراحى موضوعى و تهیه سند راهبردى ، مشورت با کارشناسان و صاحبنظران حوزه ict و تهیه زیرساخت هاى فنى مورد نیاز از قبیل نرم افزارى و سخت افزارى مورد نیاز است.
ارتقا
در این گام پس از پیاده سازى شهر الکترونیکى به صورتى کاملاً ساده ، امکانات و توانمندى هاى شهر براى استفاده بازدیدکنندگان، خصوصاً شهروندان توسعه خواهد یافت و سعى در برآورد حداقل امکانات مورد نیاز شهروندان در طراحى شهر است.
تعامل
در این بخش سعى در برقرارى ارتباط با سایتهاى مرجع در زمینه هاى تخصصى و نیزدر اختیار گذاردن اطلاعات سایت در این گونه از پایگاه هاى اطلاعاتى است، به علاوه با شهرهاى الکترونیکى موجود بر روى وب جهان (world wide web) نیز تعامل برقرار خواهد شد و به داد و ستد دانش و اطلاعات پرداخته مى شود. به علاوه مى توان امکانى را براى استفاده شهروندان دیگر شهرها از امکانات و توانمندى هاى شهر در نظر گرفت.
توسعه و گسترش
این گام آخرین و نهایى ترین بخش در توسعه شهر الکترونیکى است و با فراهم آوردن امکانات و توانمندى هاى مبادلات مالى اقدام به خرید و فروش اینترنتى و نیزدریافت و پرداخت پول الکترونیکى نمود. به علاوه در این گام باید وب سایت شهر الکترونیکى را توسعه و گسترش داد و سرویس هاى مورد نیاز شهروندان را براى سرویس دهى فعال تر به آنها فراهم و یا تولید نمود
چه فعالیتهائی برای شهر الکترونیکى قابل ترسیم می باشد:
بسیارى از فعالیت هایى که در شهرهاى عادى انجام مى شود قابلیت پیاده سازى و اجرا در شهر الکترونیکى را دارد و به جرأت مى توان گفت که این فعالیت ها در شهرهاى الکترونیکى بسیار راحت تر از نمونه هاى فیزیکى آن خواهد بود. این مجموعه از فعالیت ها را مى توان به گروه هاى زیر تقسیم کرد:
فعالیت هاى ادارى: مانند ثبت اسناد و املاک ، درخواست گذرنامه و غیره
فعالیت هاى بانکى : پرداخت قبوض، برداشت پول از حساب، انتقال پول، اعلام وصول و برگشت چک
فعالیت هاى تجارى: خرید و فروش کالا، موسیقى ، فیلم ، خرید بلیت هتل ها و هواپیماها
فعالیت هاى تفریحى : بازى هاى رایانه اى، بازدید از موزه ها و پارک ها، انجام مسافرت هاى مجازى
فعالیت هاى علمى : انجام تحقیقات علمى ، جست و جوى مقالات علمى ، استفاده از منابع کتابخانه ها، انتشار و چاپ کتاب هاى الکترونیکى
دریافت اطلاعات : شامل اخبار، روزنامه ها، نشریات، ترافیک شهرى، ساعات ورود و خروج قطارها بدون خارج شدن از منزل و یا محل کار
فعالیت هاى آموزشى : ثبت نام و رفتن به کلاس هاى مجازى و امتحانات مجازى - کسب مدارک معتبر بین المللى
فعالیت هاى گردشگرى: رزرو بلیت و هتل - رزرو اتومبیل در مقصد، انتخاب بهترین شهرها و مکان هاى تاریخى و مسافرتى براى گردشگرى
فعالیت هاى درمانى : مراجعه به پزشک و دریافت دستورالعمل هاى درمانى و پزشکى ، مشاوره با پزشک خانوادگى بدون نیاز به حضور فیزیکى درمطب
فعالیت هاى تصمیم گیرى: انتخاب بهترین مکان براى مسافرت با توجه به وضعیت رزرو هتل ها و قطارها، انتخاب بهترین مسیر براى رفتن به نقطه اى دیگر از شهر
معماری کسب و کار درشهر الکترونیکی :
یکی از بهترین معماریهای موجود ، استفاده از معماری 4 سطحی می باسد ، در این معماری در پائین ترین سطح لایه مدیریت عوامل اصلی را داریم که در ارتباط با لایه شبک فیزیکی موجود اطلاعات موردنیاز سیستم واسط ومدیریت اعتبار شبکه را دراختیار قرار می دهد و همچنین در ارتباط با مدیریت برنامه در یک نعامل متقابل قراردارد
مشتری /شهروند در این سیستم در یک سمت قراردارد که درخواست یا اطلاعات موردنیاز خود را به طرق مختلف به سیستم وارد می کند ، (دلالها ، مستقیم ، بازاریابها، شخصی و..) سیستم یک مدیریت سرویس در اختیار دارد که ورودی ارائه شده از مشتری در راستای انجام وپردازش به آن وارد می شود ، برای استفاده از سرئیس مطابق نیاز سیستم در تعامل با لایه شبکه خواهد بود .اطلاعات موجود در لایه شبکه بعد شناسائی و در اختیار قراردادن امکانات وشناسائی های اولیه ، اطلاعات را به لایه مدیریت سرویسها ارائه می دهند ، در این لایه اقداماتی نظیر مدیریت جریان سرویسها در راستای ارائه سرویسهای مورد نیاز و استفاده بهنگام از آنها و همچنین ارائه و مدیریت سیستم فروش مناسب و تنظیم و صورتحسابهای مشتریان ارائه می گردد
نمودار معماری کسب وکار در فضای شهر الکترونیکی و در تعامل با مشتری/شهروند
حوزه سیستمهای پشتیبانی عملیات تجاری:
در تدوین قالب برای کسب وکار درفضای مجازی اولین ومهمترین مسئله تدوین شمای کلی حوزه و گستره عملیات خواهد بود ، آنچه که مسلم است در یک طرف شهروند را داریم که در این فضا قصد خرید و یا فروش را دارد ، می توان مهمترین مولفه های موجود را به مانند چارت زیر بیان نمود ، با توجه به نمای پیشنهادی کاملاً واضح است که برخی از ارتباطات دوطرفه و برخی یکطرفه خواهند بود وبرخی ارتباطات نیز تاثیر کمتری خواهند داشت.
در نمای پیشنهادی خود محور فرآیندها را منتج به صورتحساب می کنیم ، مهمترین مولفه های الگو عبارتند از:
مشخصات خریدار: که شامل مواردی از قبیل مشخصات اعتباری، تقاضای محصول یا سرویس موردنظر ،روش پرداخت ، جزئیات صورتحساب و.. خواهد بود که به عنوان اطلاعات اولیه به سیستم وارد می شود
چرخه و دستورالعمل مدیریتی : که شامل قوانین برنامه های تجاری خواهد بود
مدیریت امنیت : که شامل هر موضوعی در خصوص برنامه های امنیتی ، مقابله با هکرها و.. خواهد بود
سیستم هوشمند کسب وکار که وظیفه استفاده از داده ها و تولید و بررسی صورتحساب را کنترل می کند و در واقع دریافت کننده خواهد بود
سیستم مالی که در ارتباط با صورتحساب وظیفه تولید وکنترل را خواهد داشت
سیستم مدیریت اطلاعات شبکه ای که مهمترین وظیفه آن مدیریت آدرسهای شبکه ای و اطلاعات موجود خواهد بود
زنجیره ارزش به شهروند در پذیرش کسب وکار الکترونیکی:
درارزیابی موفقیت ورود کسب وکارالکترونیکی بایستی نگاهی ویژه به حلقه های سازمانی و نقش آن در فناوری اطلاعات شهری داشت . مطمئناً زمانی کسب وکار سودمند خواهد بود که نسبت سوددهی به هزینه های مربوط به فعالیتهای اجرایی ، در حلقه ارزش بیشتر باشد. برای دستیابی بیشتر به مزایای رقابتی ، سازمانها باید یا استراتژی "هزینه کم low cost" و یا روش "diffauenfpaduct" یعنی تنوع محصولات را بپذیرند. یکی از مزایای کسب وکار الکترونیک قابلیت آن در تسهیل امور رقابتی بوده ، که این فرآیند با برقراری ارتباط بین مشتری و سازمان/شهروند وساختار شهری انجام می شود. همچنین با حذف نیازهای سطوح معین ،کسب وکارالکترونیک می تواند هزینه های میان حلقه ارزش را با دوری کردن از هزینه های غیر ضروری در اجرا و حفظ سیستم، کاهش دهد.این موضوع بویژه در مورد محصولاتی که قابلیت پخش و انتشار(توزیع) الکترونیک را دارند، صدق می کند. کسب وکارهای جدید می تواند مرزهای سنتی را از طریق حلقه ارزش به حالت مجازی تغییر دهد. در حالت مجازی وقتی حلقه تغذیه ایجاد می شود، مرزهای سنتی حلقه ارزش از بین می روند و ارتباط قوی تری را با مشتری برقرار میکند . مدل 5 بخشی profer ، روی واکنشهای سازمانی و محیط آن متمرکز می شود و به 5 نوع از مرزهایی رقابتی ای که سازمان را احاطه میکنند اشاره می کند : عامل تهدید کننده ورودیهای جدید ، تهدید جابجاییها ، قدرت معامله (چانه زنی) خریداران ، قدرت معامله فروشندگان و شدت رقابت میان رقبای موجود.
اما قطعاً برای ادامه در سودآوری بهتر باید بتوانیم در کنار انعطاف و هماهنگی با مدلهای بهینه به یکی از موارد زیر دست یابیم: نصب مرزهای ورودی ،افزایش قدرت ارتباطی با فروشندگان ، ایجاد هزینه های فناوری اطلاعات ، ارایه محصولات یا جایگزینی ها، تغییر نوع رقابت سازمانها ،
درشکل زیر نمای سنتی چرخه ارزش به مشتری رامشاهده می کنیم ،
الف : نمودار سنتی زنجیره ارزش
اما زمانی که بخواهیم در فضای الکترونیک موفق عمل کنیم بایستی به چرخه موردنظر امکاناتی را بطور خاص اضافه کنیم ، از قبیل تولیدکنندگان سرویسها و محتوی
ب: ساختار پیشنهادی مطابق با الزامات شهر الکترونیکی
راه حل کلی مدیریت منابع:
اگر از یک نگاه کلی به شهروند و کسب وکار نگاه کنیم ، قبل از هرچیز وجود استراتژی مشخص در مدیریت منابع موجد اهمیت ویژه ای پیدا می کند ، برای بیان این موضوع میتوانیم داشته های خود را درحالت کلی در سه دسته تقسیم کنیم : منابع شبکه ای (فیزیکی و..) - اطلاعات شهروندان – اطلاعات مربوط به کالا و ارائه دهندگان
بنابراین در اولین لایه بایستی 3 منبع را در نظر بگیریم ؛ منابع عملیاتی که اطلاعات مربوط به شبکه ارتباطی و تراکنشهای لازم را برعهده دارد ، منابع مشتری که هر آنچه که در ارتباط با شهروند است را برعهده دارد و منابع مدیریتی که تمامی اطلاعات مربوط به کالا و تجار و.. و بطور خاص آنچه در حوزه کسب وکار وجود دارد را برعهده دارد
چرخه کسب وکارکامل :
همانطور که در شکل زیر نشان داده شده است یک سیستم تجاری در فضای الکترونیکی از مراحل اطلاعات اولیه ، دانش ، ارتباطات و تراکنش داخلی ، عملیات و نتیجه می توان تشکیل شود . شروع این مراحل با اطلاعات اولیه بوده و به استفاده کنندگان نهائی (شهروند) خاتمه می یابد ، تمامی مراحل بصورت یک حلقه بسته بوده که ارتباطاتذر یک سیکل کامل در حال چرخش می باشد
نتیجه:
هر فناوری پیشرفته باعث ایجاد فرصتها و تهدیدهای جدیدی برای سازمانها می شود و تغییر در فناوری، موجب تغییر در قانونمندیهای تجاری و متحول ساختن سیستم های سازمانی واجتماعی می گردد. توجه فزاینده سازمانها و دولتها به تجارت الکترونیک، ناشی از اهمیت و میزان تاثیر قابل انتظاری است که بر محیط اقتصادی و اجتماعی می گذارد ، حال با ورود به مرحله جدیدی از مدل تجارت و کسب وکار اهمیت وجایگاه نگرش به فناوری دچار تغییر شده که حرکت به سمت تغییرات اجتناب ناپذیر خواهد بود . در این میان شرایط شهر الکترونیکی تفاوتهای شگرفی بر نحوه و گستره موردنظر ایجاد کرده است . مفهوم شهر الکترونیک وشهروند الکترونیکی سبب شده که فناوری اطلاعات فقط صفحه کلیـــــد، واسطه ارتباطی، فیبر نوری و چند نرم افزار نباشد، بلکه عملکرد فراابزاری مبتنی بر تاثیرگذاری در رفتار، اخلاق، تفکر، هویت و حقوق انسانی، روابط اجتماعی و روابط تجاری ایجاد کند.
کاربردهای جدیدفناوری ارتباطات و اطلاعات باعث بوجود آمدن فرصتهای جدید جهت تعریف دوباره ارتباط بین اجزا موجود می گردد یعنی با وجود مفاهیمی مانند شهر الکترونیک ، مفاهیمی همچون شهروند ، داد وستد و.. تغییر خواهد کرد.
تقویت ارتباط میان عناصر از طریق درک خواسته ها و نیازهای و وابسته نمودن او به کالاها و خدمات در این فضا روز به روز گستره بیشتری می یابد و با توجه به امکان برقراری ارتباط همه افراد بصورت مجزا سیستم بایستی از اعتماد و هوشی متوسط برخوردار گردد زیرا هر چه میزان شناخت از شهروند (نیاز ها ، خواسته ها ، علایق و سلیقه ها) بیشتر باشد به همان اندازه فرآیند کسب وکار الکترونیک موثرتر و بهتر عمل خواهد شد.
فهرست منابع :
1- Chapter 2 of guidline Ec:Issues in Ex-ante and Ex-post Evaluations
2- Writing killer Ecommerce/IT Proposals that Win New Business Donald S.Le (2004)
3-Administrative Reforms Commission (2005),Ministry of Personnel, Public Grievances &
4-Pensions, Schedule, http://arc.gov.in/tor.htm#9
5-AOEMA EGovernment:Definitions and Objectives,http://www.aoema.org/EGovernment/Definitions_and_Objectives.htm
6-Ministry of Personnel, Public Grievances and Pensions, Government of India, Right to
7- Information Act (India),http://persmin.nic.in/RTI/WelcomeRTI.htm.
8- http://ec.europa.eu/information_society/activities/policy_link/
9- 287 Progress towards a Unified e-Learning Strategy. 8th April 2004. e-learning Strategy Unit, DfES.
10- http://www.dfes.gov.uk/elearningstrategy/online.cfm
11- http://www.infoplease.com/ce6/history/A0846053.html
12 -http://www.internetworldstats.com/top20.html
