علی شمیرانی - بازار تولید، عرضه و کاربری تلفن همراه گذشته از رشد قابل پیش بینی بر اساس تحقیقات و برآوردهای واحدهای تحقیقاتی شرکت های تولید کنند تلفن همراه، طی سال های اخیر با یک شوک جدید و نه چندان قابل تخمین مواجه شده است.
این شوک جدید به لطف رشد و فراگیری بزرگترین پدیده حال حاضر در زندگی انسان های کره خاکی، یعنی " اینترنت" حاصل شد. بازار رو به رشد کاربری تلفن همراه اگرچه روند صعودی پر شتاب و غیر قابل بازگشت خود را طی می کرد، اما گردانندگان و پیشگامان این بازار با شناخت به موقع فرصت های به وجود آمده از طریق اینترنت، تلاش و استراتژی های خود را بر مبنای نزدیک کردن و گره زدن این ابزار ارتباطی با اینترنت گذاشتند.
یکی از مدیران شرکت نوکیا در نشستی با شعار " با هم رشد کنیم " که هفته گذشته در شهر ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی و با حضور نمایندگان رسانه های 16 کشور از منطقه خاورمیانه و آفریقا برگزار شد در لا به لای سخنان خود به نکته ظریفی در این خصوص اشاره کرد.
وی گفت : تصور کنید که از این پس برای دسترسی به اینترنت دیگر نیاز به کامپیوترهای بزرگ، انواع اتصالات سیمی، برق و برخی دیگر از ابزارهای مورد نیاز دیگر نیاز نداشته باشید. تصور کنید که این تلفن همراه شماست که شما را از خرید کامپیوتر و سایر تجهیزات جانبی بی نیاز کرده و در عین حال ارتباط شما را با اینترنت و رفع نیازهای شما فراهم می کند!
آمارو اعداد بی سابقه
زبان آمار همواره ابزار مناسبی برای ارایه یک تصویر بزرگ و جامع از آنچه در دنیای ما می گذرد محسوب می شود. لذا مروری بر آمار ارایه شده از سوی شرکت های بزرگ تحقیقاتی و غول گوشی ساز جهان به سهولت فهم موضوع کمک شایانی می کند.
بر اساس آمار تعداد کاربران تلفن همراه در پایان سال 2007 به 3 میلیارد نفر رسید که پیش بینی می شود این تعداد با افزایش یک میلیاردی به 4 میلیارد کاربر در سال 2009 می رسد.
میزان استفاده از دوربین در تلفن همراه با رشد شتابنده ای مواجه است به نحوی که نوکیا به تنهایی 200 میلیون گوشی دوربین دار در سال 2007 فروخت. همچنین نتایج برآوردهای شرکت تحقیقاتی لیرا ریسرچ نشان می دهد میزان عرضه گوشی های دوربین دار به بازار تا سال 2011 به یک میلیارد گوشی در سال می رسد.
در سال 2005 / 2004 و بر اساس آمار منتشره از سوی اتحادیه جهانی مخابرات تعداد کاربران اینترنت با رشدی 30 درصدی مواجه شد و این در حالی بود که در همان مقطع و بر اساس آمار همان مرجع تعداد کاربران اینترنت در قاره سیاه با رشد جهشی 52 درصد مواجه بود!
و بالاخره این که آیا می دانستید که بر اساس نتایج تحقیقات "آینده پیام رسانی از طریق موبایل" که در سال گذشته انجام شده میزان ارسال پیام کوتاه (SMS) در سال 2012 به چه میزان در سال خواهد رسید؟ حدس بزنید ولی قبل از این که حدس بزنید به شما اطمینان می دهم که اشتباه خواهید کرد. چرا که با رویه فعلی و رشد عجیب ابزارهای ارتباطی و تنیدگی هر چه بیشتر آنها با زندگی روزمره ما باید با واحدهای جدید شمارش مواجه شویم. به جرات باید گفت میلیون و میلیارد اعداد کوچکی در خدمات مرتبط با دنیای ارتباطات محسوب می شود.
به اصل آمار برگردیم بر اساس نتایج تحقیقات مذکور ترافیک ارسال SMS در سال 2012 به عدد باورنکردنی 7/3 تریلیون خواهد رسید!
آیا این آمار تصویر روشنی از جهتی که دنیای ارتباطات و فناوری اطلاعات در پیش گرفته در ذهنتان ترسیم کرد؟
غول وارد می شود
این آمار که تنها بخشی از آینده، تعداد و مسیر کاربران اینترنت و تلفن همراه در جهان بود، هر کسی را برای سرمایه گذاری، ورود و برداشتن گامی هر چند کوچک در این بازار بی انتها به فکر وا می دارد.
اما این آمار در نظر نخستین ها و شرکت های پیشگام در عرصه تولید تلفن همراه فقط یک سری اعداد برای تلاش جهت افزایش خط تولید و محصول نیست. این آمار به معنای شناخت نیازهای موج جدید کاربران، تلاش برای پاسخ به این نیازها، شناسایی سایر فناوری های موازی در حال رشد، شناخت نیازهای بعدی نسل جدید، پاسخ به سلایق، فرهنگ ها، سطح سواد و مهمتر از همه سطوح توانایی مالی متفاوت در این موج جدید است.
عدم توجه به این موارد و سایر موارد فنی، اقتصادی، شکلی و ... در میان رقیبان حاضر در بازار تولید گوشی تنها به منزله از دست دادن مقطعی سود و درآمد نیست، بلکه این به معنای از دست دادن جایگاه جهانی است که احیاء جایگاهی آن هم در کلاس جهانی به این سادگی ها میسر نخواهد بود.
از این رو فرصت سوزی و فراهم نکردن بسترهای قوی برای پذیرایی از موج جدید تقاضاها و سلایق جدید موجب در هم کوبیده شدن تولیدکنندگانی است که خود را آماده مواجهه نکرده اند.
بدیهی است شرکتی که در صدر تولیدکنندگان گوشی جهان قرار دارد، می بایست پیشگام برداشتن نخستین گام ها در شکار موج جدید یک میلیارد کاربر جدید تلفن همراه در جهان نیز باشد.
به همین منظور شرکت نوکیا روز چهاردهم فروردین ماه با دعوت از بیش از هفتاد خبرنگار از رسانه های مختلف 16 کشور منطقه خاورمیانه، آفریقا و اروپا از طرح خود برای پذیرای از یک میلیارد سلیقه، نیاز و توانایی مالی متفاوت در خرید گوشی پرده برداری کرد.
همه با هم رشد کنیم!
نوکیا شعار خود را برای مواجهه با موج بعدی، همه با هم رشد کنیم (Growing together)گذاشته بود. اگرچه در نشست نوکیا به طور مشخص به مبانی انتخاب چنین شعاری اشاره نشده بود، اما نتایج تحقیقات این شرکت و اطلاعات عرضه شده در این نشست تبیین کننده دلایل انتخاب چنین شعاری بود.
در این شرکت از سال 2002 یک چرخش در تفکر تولید گوشی شکل گرفت. چرخشی که حالا شرکت نوکیا را وادار کرد که از دو جهت رشد کند. در واقع و در حالی که شرکت نوکیا از یک سو در حال تولید و سردمداری نسل جدید گوشی های تلفن همراه بود که ماحصل آن را می توان در عرضه گوشی های هوشمند، گوشی های موسوم به سری E و N یافت، از سوی دیگر این شرکت را با یک توقف و یک نگاه به عقب مواجه کرد.
این اتفاق در سال 2002 افتاد یعنی زمانی که شرکت نوکیا تصمیم به تولید گوشی های زیر صد یورو کرد. اما علت اتخاذ چنین تصمیمی و تلاش این شرکت برای تولید محصولات کلاسیک با قیمت هایی که شاید سال های دور اقدام به عرضه محصولات مشابه می کرد چه بود؟
اگرچه برخی معتقدند که این نوعی عقب گرد از سوی نوکیا محسوب می شود ولی واقعیت این بود که این شرکت با مطالعات، تحقیقات و نتایج آمار به دست آمده در بازار تلفن همراه دریافت که نسل بعدی کاربران تلفن همراه از کشور های توسعه یافته که در برخی از ایشان همچون کشور ایتالیا ضریب نفوذ تلفن بالای صد در صد است نخواهد بود. بلکه این کاربرانی از کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه یافته هستند که به لطف ارزانی و فراگیری فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی به ابزار متناسب برای دسترسی نیاز داشتند.
نوکیا در جریان تحقیقات خود در قاره سیاه به موضوع جالبی پی برد و آن این که مردم آفریقا در حال خرید، فروش و استفاده از گوشی های دست دوم، دست سوم و حتی دست چهارم هستند!
این در حالی بود که نتایج تحقیقات بیشتر این شرکت تایید کرد که گذشته از قیمت و توانایی مالی مردم در خرید گوشی تلفن همراه، عواملی همچون آسانی در استفاده، سرگرمی، عمر گوشی، باطری و زبان نیز در انتخاب مردم این قاره که بخش اعظمی از نسل جدید کاربران تلفن همراه را تشکیل می دهند، تاثیر گذار است.
اگرچه این کاربران جدید از گوشی های خود دوربین و رادیو نیز می خواستند!
شاید به دلیل مسایلی از این دست بود که نوکیا با عرضه 4 محصول جدید خود که قیمت های بسیار نازل و قابل قبولی برای این نسل دارد، شعار همه با هم رشد کنیم را انتخاب کرده بود.
نیاز های یک میلیارد کاربر جدید تلفن همراه
الکس لامبیک مدیر محصولات جدید نوکیا از توجه به بازارهای رو به رشد موبایل از پنج سال گذشته از سوی این شرکت خبر می دهد و می گوید: نتیجه مشاهدات 6 ساله اش از بازار آفریقا و به ویژه آفریقای جنوبی نشان می دهد که این کشور جزو سه کشور رو به رشد جهان طی سال های جاری است.
در پایان سال 2007 تعداد کاربران تلفن همراه در جهان 3 میلیارد نفر بود که این رقم در سال 2009 به 4 میلیارد خواهد رسید و جالب آن که بیشتر این کاربران جدید را آفریقایی ها و هندی های تشکیل می دهند.
اما این کاربران به راستی چه می خواهند. آیا آنها نیز به مانند کاربران کشورهای فوق صنعتی و توسعه یافته نیازهای مشابهی داشند؟ آیا نسل گوشی های هوشمند و بسیار پیشرفته نوکیا مورد استقبال و نیاز نسل جدید کاربران بود؟
و البته نوکیا پاسخ به خواسته ها و نیازهای این نسل را دریافته بود. آمار نوکیا در سال 2005 نشان می داد که این شرکت در آن سال توانسته یک میلیارد گوشی به فروش برساند، آمار همچنین حکایت از آن داشتند که گوشی مدل 1100 با 250 میلیون دستگاه فروش در واقع پر فروش ترین گوشی در تاریخ تولیدات این شرکت به شمار می رود.
نوکیا دریافته بود که نسل جدید گذشته از قیمت، کیفیت، سادگی در استفاده و سایر مواردی که پیش از این ذکر شد، به دوربین، رادیو و قابلیت های ورود و استفاده از اینترنت نیز نیازمند است.
کاربران جدید گوشی های زیبایی می خواستند که علاوه بر قیمت پایین قابلیت های حداقلی موجود در گوشی های نسل جدید را نیز داشته باشد. امکان استفاده از رادیو یکی از نیازهای اولیه اکثر کاربران بود. این نتیجه بررسی های نوکیا بود.
رادیو در واقع در دسترس ترین و اولین رسانه محسوب می شد.
نیاز به دوربین نیز رفته رفته به یکی از پارامترهای اصلی در انتخاب گوشی ها تبدیل شده است چرا که همانطور که ذکر شد نوکیا به تنهایی 200 میلیون گوشی دوربین دار در سال 2007 فروخت.
همچنین نتایج برآوردها نشان می دهد میزان عرضه گوشی های دوربین دار به بازار تا سال 2011 به یک میلیارد گوشی در سال می رسد.
اما موضوع دسترسی به اینترنت کمی متفاوت بود. اینترنت با رشد شتابنده ای همچنان در حال پیشروی است. این در حالی است که قریب به یک میلیارد از مردم جهان از طریق کامپیوتر ها به اینترنت دسترسی ندارند. همچنین تا سال 2010 حدود دو میلیارد مشترک جدید برای اینترنت پیش بینی می شود که بیشتر این کاربران نیز از آفریقا، چین، برزیل و هند خواهند بود.
یکی از مدیران نوکیا می گوید: ما درباره مردمی حرف می زنیم که در شهرها نیستند و وقتی از آنها دلایل عمده استفاده از اینترنت را می پرسیم به مسایلی همچون استفاده از ایمیل، دسترسی به برخی اطلاعات و سرگرمی می رسیم.
اما وقتی از آنها پرسیده می شود چرا از موبایل برای اتصال به اینترنت استفاده نمی کنید؟ پاسخ می دهند که اگر آسان باشد این کار را خواهند کرد!
از این رو تلاش برای تسهیل دسترسی به نیاز های مهم کاربران نسل بعدی یعنی استفاده از ایمیل، دسترسی به اطلاعات و سرگرمی در اینترنت در دستور کار نوکیا قرار گرفت.
این شرکت با تکیه بر آمار و اطلاعات دریافته که این دیگر یک کامپیوتر به همراه امکانات جانبی آن نیست که برای دسترسی به اینترنت و ایمیل به آن نیاز است. در واقع این ارتباط موبایلی است که گسترده تر و ارزانتر از گذشته در دسترس قرار دارد.
تجربیات به کارگیری تلفن همراه در جهان سوم
شاید در ادامه برای درک بهتر شعار نوکیا یعنی با هم رشد کنیم بد نباشد به چند نمونه از کارکردهای تلفن همراه در کشورهای موسوم به جهان سوم و به ویژه آفریقا داشته باشیم.
یکی از اصلی ترین فواید به کارگیری تلفن همراه را می توان در دسترسی ساده تر به اطلاعات و کاهش سفرها دانست که چنین قابلیت هایی توانسته به افزایش بهره وری و خلاقیت میلیون ها نفر در دنیا کمک کند.
موبایل بانکینگ یا همان بانکداری از طریق تلفن همراه و پرداخت تلفنی یکی از خدمات رو به رشد در دنیا محسوب می شود. این روزها و به لطف افزایش ضریب تلفن همراه در کشورهای آفریقایی، مادرانی که مجبور به ترک خانه خود و کار در شهرهای دور و نزدیک هستند، احساس نزدیکی بیشتری با اعضای خانواده خود می کنند.
مبارزه با بیماری ها به خصوص مالاریا در کشوری همچون کنیا با به کارگیری تلفن همراه و ابزار ارتباطی با سرعت و سهولت بیشتری نسبت به گذشته انجام می شود.
همانطور که پیش از این نیز ذکر شد، شکل نیاز کاربران جدید اینترنت متفاوت از نسل فعلی اینترنت است. در حال حاضر بسیاری از مردم جهان امکان و توانایی دسترسی به اینترنت از طریق یک کامپیوتر را ندارند که این موضوع موجب شده تا تلفن همراه به ابزاری مناسب جهت پر کردن این خلا تبدیل شود.
4 محصول جدید
و بالاخره این که نوکیا با توجه به جمیع جهات یعنی تفاوت سلیقه، دیدگاه، نیاز، توانایی مالی، سطح سواد و به عبارتی توجه به تمامی مسایل و تفاسیری که ذکر شد، در نشست خبری خود در ژوهانسبورگ 4 محصول جدید را به نسل جدید متقاضیان کاربری تلفن همراه معرفی کرد.
نوکیا مدل 1680 کلاسیک، یکی از این گوشی های جدید بود. این گوشی مجهز به دوربین بوده و با استفاده از سرویس GPRS امکان دسترسی به اینترنت و ایمیل را به کاربران می دهد. قیمت این محصول قبل از عرضه به کاربران تنها 50 یورو از سوی شرکت نوکیا تعیین شده است.
نوکیا مدل 7070 Prism در این گوشی توجه بیشتر به طراحی است. این گوشی با قیمت اولیه 50 یورو دارای چراغ برای مصارف خارجی بوده و از تنوع زنگ زیادی برخوردار است.
نوکیا مدل 2608 به کاربران امکانات تصویری بهتر، موسیقی بیشتر و دسترسی به امکانات آنلاین بیشتری را می دهد. این گوشی که از خانواده گوشی های تاشو به شمار می رود، 75 یورو قیمت گذاری شده و اواخر سال جاری به بازار عرضه خواهد شد.
نوکیا مدل 5000 با طراحی ساده و زیبا به کاربران اجازه می دهد که به راحتی عکس گرفته و تصاویر را از طریق ایمیل به هر کسی که مایل باشند ارسال کنند. در این گوشی به سرگرمی کاربر توجه شده است و شاید بتوان گفت این گوشی 90 یورویی جوان پسند محسوب می شود.
منبع : دنیای اقتصاد
