| تحلیل وضعیت فناوری اطلاعات در ایران |
سعید میرشاهی - در سال 1976، هنری کراویس و جورج رابرتز، در کنار مربی خود جروم کولبرگ، شرکت سرمایه‌گذاری KKR را با 120 هزار دلار راه‌اندازی کردند. این مجموعه، در ابتدا تنها یک شرکت سهام خصوصی متمرکز در ایالات متحده بود اما امروز با سرمایه‌هایی که در سراسر جهان به نمایندگی از مشتریان سرمایه‌گذاری می‌کند،
علی شمیرانی - استفاده انبوه کاربران ایرانی از فیلترشکن‌های رایگان، واقعیتی انکارناپذیر است. با وجود محدودیت‌های گسترده در دسترسی به اینترنت، بسیاری از افراد برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی، رسانه‌ها یا سرویس‌های کاربردی، ناگزیر به نصب اپلیکیشن‌های وی‌پی‌ان روی دستگاه‌های خود شده‌اند.
نتایج پژوهشی نشان می‌دهد کسانی که بیش‌ترین بحث‌های سیاسی را در شبکه‌های اجتماعی می‌کنند از نظر ایدئولوژیک افراطی‌ترین افراد هستند.
عباس پورخصالیان - این یادداشت در بارۀ Prompt Decorators یا «تزئین‌کننده‌های پرامپت» است. این بار بجای اصطلاح Prompt معادل پیشنهادی آن: «پُرسَند» به کار رفته است؛ به امید آن که «پُرسَند» بجایِ Prompt در واژگان کاربرانِ فارسی زبانِ هوش مصنوعی جا بیافتد.
رزنیکا رادمهر - کودکان و نوجوانان، پشت برخی از حملات سایبری بسیار تهاجمی و سودآور در جهان هستند، اما بسیاری از آنها، بدون مجازات باقی می‌مانند، چون می‌دانند احتمال روبه‌رو شدن با عواقب جدی، بسیار کم است.
سعید طاهری - در سال‌های اخیر، رمزارزها از پدیده‌ای فناورانه و مالی نوظهور، به ابزاری راهبردی در عرصه ژئوپولیتیک بدل شده‌اند. بیت‌کوین که زمانی بیشتر یک دارایی سفته‌بازانه دیده می‌شد، امروز میدان نبرد تازه بین قدرت‌های جهانی و کشورهای تحت تحریم است.
نگار قیصری - آکادمی ملی اطلاعات (MIA) ترکیه، گزارشی با عنوان «جنگ ۱۲ روزه و درس‌هایی برای ترکیه» منتشر کرد که در آن، درگیری بین رژیم صهیونیستی و ایران در بازه زمانی ۱۳ تا ۲۴ ژوئن، بررسی شده است.
سعید میرشاهی - تحولات صنعت دریایی به یکی از اهداف اصلی حملات سایبری تبدیل شده است. در این گزارش به بازیگران تهدید، رویدادها، آسیب‌پذیری‌ها و راهکارهای مقابله پرداخته میشود.
آزاده کیاپور - در شماره پیشین عصر ارتباط در گزارشی با تیتر «هشدار اپل به مقام‌های ایرانی درباره جاسوسی اسرائیل» نوشتیم، «پاتریک هاول اونیل در بلومبرگ نوشت: طبق تحقیقات جدید، بیش از ۱۲ گوشی موبایل ایرانی‌ها در ماه‌های پیش از آغاز جنگ
آسیه فروردین - در چند سال گذشته، دولت‌های سراسر جهان، رویدادهای مربوط به درگیری‌ها در اوکراین و خاورمیانه را به‌دقت دنبال کرده‌اند. گفته میشود در این مناطق، نخستین نشانه‌های آنچه جنگ‌های آینده به نظر می‌رسند، نه‌تنها از نظر تسلیحات، بلکه از نظر فناوری‌ها و تاکتیک‌های نوین را می‌توان مشاهده کرد.
علی شمیرانی - جدیدترین گزارشTop10VPN به عنوان نهادی که خود را مرجع مستقل بررسی و مقایسه VPN و حمایت از آزادی اینترنت، حریم خصوصی دیجیتال و امنیت معرفی می‌کند، اکنون تصویر روشنی از یک چرخش معنادار در معادله آزادی بیان و کنترل اینترنت به دست می‌دهد.
علی شمیرانی - تیپاکس، قدیمی‌ترین شرکت خصوصی پست ایران، در روزهایی که کشور با سایه سنگین جنگ دست و پنجه نرم می‌کرد، تصمیمی جسورانه گرفت؛ بماند و خدمت کند. در میان بحران ۱۲ روزهای که بمباران و اختلال در ارتباطات بسیاری از کسب‌وکارها را به تعطیلی کشاند،
آسیه فروردین - تحولات اخیر مانند جنگ ایران و اسرائیل و درگیری هند و پاکستان، نشانه یک درک مشترک هستند: اکنون نه‌تنها قدرت آتش، بلکه کنترل اطلاعات، به عامل تعیین‌کننده در منازعات مدرن تبدیل شده است.
سعید میرشاهی - «دن رویوو و یوسی ملمن» روزنامه‌نگاران باسابقه حوزه امنیت و اطلاعات در نشریه دیجیتالAir Mail ، که توسط گریدون کارتر (سردبیر سابق ونیتی فیر) و الساندرا استنلی (خبرنگار و منتقد خارجی سابق نیویورک تایمز تاسیس شده در گزارشی جالب توجه با تیتر «جاسوس‌هایی مثل ما!»
سعید میرشاهی - «نیکلاس دی‌سیمون» در یک یادداشت تحلیلی، با نگاه انتقادی، موج اخیر هشدارها درباره حمله سایبری احتمالی توسط ایران و پیامدهای آن در عرصه سیاست داخلی آمریکا را بررسی کرده است.
سعید میرشاهی - سازمان غیرانتفاعی ناظر بر رسانه‌ها (Common Sense Media)، در گزارشی که اخیرا منتشر شد، اعلام کرد که اپلیکیشن‌های هوش مصنوعی شبیه به دوست و همراه، (Companion-like)، «خطرات غیرقابل‌قبول»، برای کودکان و نوجوانان دارند.
نگار قیصری - هوش مصنوعی، فقط برای نوشتن مقاله یا جست‌وجو در اینترنت نیست، بلکه به سلاح واقعی نیز تبدیل شده است و در فضای اینترنت، هم افراد خوب و هم مجرمان، از آن استفاده می‌کنند.
سعید میرشاهی - پایگاه خبری آنلاین بریتانیایی inews، زیرمجموعه گروه رسانه‌ای DMG Media (مالک روزنامه معتبر دیلی‌میل و…)، در یک گزارش مفصل، مدعی شده ایران با ایجاد دام‌های عاشقانه و حملات سایبری، به‌صورت پنهانی در خاک بریتانیا توطئه می‌کند و مقامات انگلیس باید با این توطئه‌ها، بیش از پیش مقابله کنند.
سمیه مهدوی پیام - دیوید ساکس، که به‌عنوان مشاور اصلی دولت ترامپ در حوزه رمزارز و هوش مصنوعی شناخته میشود و برخی او را «تزار کریپتو» می‌نامند، «الیزابت وارن» سناتور ضدرمزارز را به باد انتقاد گرفت و گفت که او به دلایلی نامعلوم، از جامعه رمزارزها متنفر است.
سعید طاهری - در جریان جنگ ۱۲روزه ژوئن 2025 میان ایران و اسرائیل، نبرد موازی اما کمتر دیده‌شده در فضای سایبری نیز در حال وقوع بود؛ نبردی که در آن ایران، ده‌ها حمله سایبری علیه اهداف اسرائیلی انجام داد.
آسیه فروردین - روز جمعه ۲۳ خرداد، نیروهای دفاعی اسرائیل، سلسله‌ای از حملات پیش‌دستانه نظامی مستقیم (کینِتیک) و پهپادی را علیه دارایی‌های نظامی ایران و تأسیسات هسته‌ای این کشور آغاز کردند.
آزاده کیاپور - تحولات اخیر مانند جنگ ایران و اسرائیل و درگیری هند و پاکستان، نشان‌دهنده یک درک مشترک هستند: اکنون نه‌تنها قدرت آتش، بلکه کنترل اطلاعات، به عامل تعیین‌کننده در منازعات مدرن تبدیل شده است.
عباس پورخصالیان - وزرای تاکنونی ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور تنها کسانی نبوده‌اند که بر نقصان‌های ایمنی و امنیتی شبکۀ ملی اطلاعات کشور اشراف داشتند؛ خیلی از خبرنگاران (موسوم به فانویس) از آن باخبر بودند و علناً هشدار می‌دادند ولی سیاست‌مداران مطلع، یا امکان بیان حقایق را نداشتند یا خلافش را ادعا می‌کردند.
علی شمیرانی - ایران، در واکنش به اختلالات گسترده سیگنال موقعیت‌یابی جهانی (GPS) در داخل کشور در ایام جنگ و پس از آن، به‌طور رسمی برنامه‌ریزی برای جایگزینی این سیستم آمریکایی با سامانه ناوبری بیدو چین را اعلام کرد.
آسیه فروردین - شاید هرگز نام این هشدارها به گوش‌تان نخورده باشد، اما اپل، زمانی که فکر می‌کند کاربران، هدف حملات سایبری قرار گرفته‌اند، به آنها «اعلان تهدید» ارسال می‌کند.
سعید طاهری - محدودیت‌های اینترنتی اعمال‌شده در کشورهای مختلف در نیمه اول سال ۲۰۲۵، نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش یافته‌اند. طبق پژوهش جدید شرکت سرف‌شارک، تا امروز ۱۰ کشور جهان، در مجموع ۲۴ مورد محدودیت اینترنتی اعمال کرده‌اند، در حالی که این رقم، در نیمه نخست سال ۲۰۲۴، شامل ۲۰ محدودیت در ۹ کشور بود.
علی حسینی– مقاومت در برابر فناوری در جهان امروز، معادل کنار گذاشتن منطق، پیشرفت و آینده‌نگری است. در عصری که هر لحظه آن با شتابی بی‌سابقه در عرصه‌های دیجیتال، ارتباطات و داده‌محوری سپری میشود، بی‌تفاوتی یا خصومت با فناوری به معنای نوعی خودتحریمی ساختاری و آگاهانه است.
ژاله مهرسام - با روی آوردن کاربران به چت‌بات‌ها به‌جای موتورهای جستجو، ترافیک سایت‌های خبری، علمی، آموزشی و مرجع به‌طور چشمگیری کاهش یافته است؛ برخی تا بیش از ۵۰ درصد. همچنین سایت‌های علمی و آموزشی ۱۰ درصد، سایت‌های مرجع ۱۵ درصد، سایت‌های بهداشتی ۳۱ درصد از بازدیدکنندگان خود را از دست داده‌اند.
نگار قیصری - فناوری‌ها، بخش جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره ما هستند، اما همه نوآوری‌ها، همیشه با استقبال جهانی روبه‌رو نمی‌شوند. دولت‌ها، اغلب فناوری‌هایی را که تهدیدی برای امنیت ملی، ایمنی عمومی، ارزش‌های فرهنگی یا ثبات اقتصادی تلقی می‌کنند، ممنوع یا محدود می‌سازند.
سمیه مهدوی پیام - کمتر کسی به این نکته توجه کرد که چرا اسرائیل، تاریخ ۱۳ ژوئن را برای آغاز جنگ با ایران انتخاب کرد. به گزارش روزنامه روسی پراودا (انگلیسی زبان)، اکنون با گذشت زمان، سه دلیل پنهان برای این تصمیم، آشکار شده‌اند:
علی شمیرانی - بعد از توقف جنگ، یک انتظار مشترک میان همه و تقریبا در تمامی حوزه‌ها شکل گرفته بود؛ «لزوم بازنگری جدی در رویکردهای سابق.»
سازمان Tech Policy نهادی غیرانتفاعی و مستقر در تگزاس آمریکاست که بر تلاقی فناوری و دموکراسی تمرکز دارد. آنطور که گردانندگان این سازمان اعلام کرده‌اند، هدف آنها برانگیختن بحث و گفتگو با انتشار اخبار، تحلیل‌ها و دیدگاه‌های مختلف در مورد چگونگی تأثیر فناوری بر جامعه و حکومت است.
پیام عابدی - این روزها از هر اهل اقتصادی بپرسید: «دولت و نهادهای کلان خصولتی بنگاه داران خوبی هستند؟» به احتمال فراوان سر را به نشانه «نه» به بالاتر از خط گردن می‌چرخاند و بساط حسرت می‌چیند.
سعید میرشاهی - برخی حساب‌ها یا اکانت‌های فعال روزانه در شبکه‌های اجتماعی که استقلال اسکاتلند و احساسات ضداتحادیه (ضداتحادیه بریتانیا) را ترویج می‌کردند، پس از حملات رژیم صهیونیستی به زیرساخت‌های نظامی، هسته‌ای، مسکونی و سایبری ایران در ۱۲ ژوئن، به‌طور ناگهانی خاموش شدند!
عباس پورخصالیان - عصر ارتباطات دیجیتالی، دورران توسعۀ انواع جاسوس‌افزارهای برخط است. طی روزهای جنگ دوازده روزه، با حملات نظامی‌سنگینی رو به رو شدیم که یک واقعیت تأسف انگیز را نمایان ساخت: برتری دشمن در توسعۀ جاسوس‌افزارهای سایبری‌مخابراتی و توفق وی در جمع‌آوری اطلاعات به‌هنگام توسط آنها [علاوه بر نفوذ فیزیکی در عمق دستگاه‌های دولتی کشور].
علی شمیرانی - «اگر همان راهی را بروید که همیشه رفته‌اید به همان جایی می‌رسید که همیشه رسیده‌اید.» و در ادامه این جمله را هم باید افزود، «اگر هزار بار به مسیری بروید که انتهای آن بن‌بست است، باز هم بن‌بست خواهد ماند.»
سمیه مهدوی پیام - یک افسر پیشین اطلاعاتی در ارتش رژیم صهیونیستی، با هشدار نسبت به توانمندی‌های سایبری ایران، معتقد است شاید آژانس سایبری آمریکا در پاسخگویی به حملات، با چالش‌هایی مواجه شود.
آزاده کیاپور - جنگ ایران و رژیم صهیونیستی، اکنون از میدان نبرد به فضای سایبری کشیده شده است. این درگیری میان دو دشمن دیرینه در خاورمیانه، با صدها موشک و پهپاد که تلفات سنگینی در شهرهای بزرگ بر جای گذاشته‌اند، تاکنون عمدتاً در معرض دید عموم بوده است.
یک کارشناس فناوری، دیدگاهی «عجیب و تازه» درباره چگونگی هک شدن موشک‌های ایران در حین پرواز بر فراز اسرائیل ارائه داده است.
عباس پورخصالیان - جنگ دوازده روزۀ اخیر (طی هفته آخر بهار تا هفته اول تابستان سال 1404 خورشیدی) به چند دلیل، نقطه عطفی در تاریخ جنگ‌های مدرن ارزیابی میشود. یکی، به این دلیل که جنگی ترکیبی و شناختی در اوج تحولات بی‌سابقه در فناوری نظامی بود و دوم، به این علت که آزمایشگاهی جهانی برای تست نهایی جدیدترین دستاوردهای فناوری‌های مربوط به شمار آمد:
