| تحلیل وضعیت فناوری اطلاعات در ایران |
سعید میرشاهی - حمله رژیم صهیونیستی به ایران، علاقه تهران به فناوری چینی را سرعت بخشیده است و مسیر در حال شکل‌گیریِ مشارکت فناورانه بین چین و ایران نشان می‌دهد این همکاری می‌تواند در آینده، آزادی عمل ایالات متحده یا اسرائیل را در یک رویارویی احتمالی تضعیف کند.
علی شمیرانی - «حباب اطلاعاتی یا حباب فیلتر» به پدیده‌ای گفته می‌شود که در آن، الگوریتم پلتفرم‌هایی مانند موتورهای جستجو و شبکه‌های اجتماعی، بر اساس سوابق جستجو، کلیک‌ها و علایق قبلی کاربر، محتوا و اخبار را برای او شخصی‌سازی می‌کنند.
داود صفی خانی - مسعود پزشکیان در نهمین سفر استانی خود در بندرعباس اعلام کرد: «این اسنب‌بک که اینها می‌گویند می‌دانید چرا ما را می‌ترسانند؟ چون زندگیمان را به نفت و گاز وصل کرده‌ایم، من روزی را فکر می‌کنم که نه نفت داریم و نه گاز آن روز باید بمیریم؟
سمیه مهدوی پیام - هکرهای مستقر در ایران، روسیه و بلاروس، پرسنل وزارت دفاع بریتانیا را با آگهی‌های شغلی جعلی هدف قرار می‌دهند. آنها متقاضیان را فریب می‌دهند که نرم‌افزارهای مخرب را دانلود کنند.
رزنیکا رادمهر - سپتامبر امسال برای بازار رمزارزها، یادآور واقعیتی تلخ بوده است. امنیت دیجیتال هنوز پاشنه آشیل دنیای کریپتو است. سایت Coinpedia ضمن بررسی این موضوع نوشت، خلاصه‌ای از زیان‌های حوزه رمزارزها در سپتامبر ۲۰۲۵ عبارتند از:
دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری ایالات متحده/ اوفک (OFAC)، با صرافی رمزارزی منحل‌شده «شیپ‌شیفت اِی‌جی» (ShapeShift AG) که در سوئیس ثبت شده، بر سر پرداخت مبلغ ۷۵۰ هزار دلار به توافق رسید.
آسیه فروردین - یک ایرانی که به‌دلیل فعالیت‌های رمزارزی، درگیر تحریم‌های آمریکا شده بود، پس از سال‌ها تلاش ناموفق برای اقامت در کشورهای دیگر، سرانجام ترکیه را به‌عنوان محل اقامت قانونی برگزید. او با استفاده از مدارک و سوابق بانکی ترکیه، بخشی از دارایی‌های بلوکه‌شده‌اش را از «بیت‌رکس» (Bittrex)، صرافی ورشکسته آمریکایی برداشت کرد.
عباس پورخصالیان - بدون شک اقدام برای حکمرانی داده، کوششی مبارک برای رسیدن به «دولت هوشمند» است. اما بیاییم با خود صادق باشیم:
سعید میرشاهی - در حالیکه بنا به اظهارات اخیر مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت، حدود ۸۰ درصد کاربران ایرانی از VPN استفاده می‌کنند و ۷۰ درصد ترافیک کشور در بستر VPN ردوبدل می‌شود، نتایج یک پژوهش جدید نشان می‌دهد
سعید طاهری - هرچند استارلینک در افغانستان ممنوع است، اما ترمینال‌های آن از پاکستان و ایران قاچاق می‌شوند و در بازار سیاه، به قیمت‌هایی تا ۲۰۰۰ دلار فروخته می‌شوند.
علی شمیرانی - ورود فناوری «ارتباط مستقیم به دستگاه» (D2D) از سوی استارلینک، که اینترنت را بدون نیاز به دیش یا تجهیزات جانبی مستقیماً روی گوشی‌های همراه فعال می‌کند، تنها یک تحول فناورانه در بازار جهانی نیست؛ بلکه برای کشورهایی مانند ایران که سال‌ها با کندی، فیلترینگ و اختلالات اینترنت دست به گریبان‌اند، به معنای شکل‌گیری یک «جبهه تازه در جنگ اتصال» است.
آسیه فروردین - نهاد ناظر «Accountable.US» در گزارشی جدید با عنوان «فروش وطن» (American Sell-Out)، ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده و پروژه رمزارزی او به نامWorld Liberty Financial را به فروش توکن به نهادهای مرتبط با کره‌شمالی، ایران و پلتفرم‌های پولشویی تحت تحریم، متهم کرد.
آزاده کیاپور - نمایشگاهی سیار و تأثیرگذار در دانشگاهی در انگلیس، گسترش اعتیاد به تلفن هوشمند در روستاهای ایران و تأثیر فراواقعی اینترنت بر جوامع دورافتاده را به تصویر می‌کشد.
علی شمیرانی - چند روز قبل همکار شاغلی در روابط عمومی یک نهاد پرسید، به نظرت چرا محتوای تولیدی و صدای عمده روابط عمومی‌ها به گوش مخاطبان و مردم نمی‌رسد؟ در واقع ترجمه سوالش این بود که چرا عمده مردم یا این اخبار را دنبال نمی‌کنند و اگر هم ببینند باور نمی‌کنند؟
مجید موسوی* - اقتصاد ایران از جهات و به دلایل زیادی دچار مشکلات زیادی شده است، سال‌های متمادی است که ریسک‌های مختلفی بر بازار و فعالان اقتصادی تحمیل می‌شود، در واقع زیست اقتصاد ایران عجین با این ریسک‌ها شده است و آثار این ریسک‌ها هم در تورمی خزنده نمود پیدا می‌کند و این خود نشانه بسیار خطرناکی برای آینده اقتصاد و بازار است.
احمد محمدغریبان - در هفته‌های اخیر، دولت مسعود پزشکیان با صراحت اعلام کرده است که کوچک‌سازی دولت در دستور کار است. لذا به نظر می‌رسد دولت قصد دارد ساختارهای دولتی را بازنگری کرده، وظایف خارج از ماموریت ذاتی دستگاه‌ها را حذف کند و تشکیلات موازی و غیرضرور را شناسایی کند.
وقتی نپال در هفتم سپتامبر، شبکه‌های اجتماعی را مسدود کرد، واکنش عمومی، فوری و شدید بود. در این رابطه Digitalinformationworld با استناد به آمار سایت Top10VPN نوشت، جست‌وجوهای مرتبط با فیلترشکن‌ها در این کشور، نسبت به میانگین روزانه ماه قبل، ۲۸۹۲ درصد افزایش یافت که بیشترین جهش ثبت‌شده در جهان، طی سال جاری محسوب می‌شود.
سمیه مهدوی پیام - تخریب شبکه‌های بات‌نت توسط اف‌بی‌آی، موجب آزاد شدن ۹۵ هزار دستگاه آلوده شد، اما هکرها به‌سرعت، بسیاری از آنها را تصرف کردند. شبکه‌های خطرناکی مانند Aisuru و ResHydra، قادر به اجرای حملات سایبری رکوردشکن هستند و تهدیدی برای امنیت کشورها به شمار می‌روند.
داود صفی خانی - نخستین بار در سال ۸۵، طرح ثبت تجهیزات دارای سیمکارت در ایران اجرا شد. اما این تجربه کاملا ناموفق بود و این طرح در کمتر از ۱۲ ماه (در سال ۸۶) متوقف شد.
سعید میرشاهی - دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری ایالات متحده/ اوفک (OFAC)، تحریم‌هایی را علیه دو تسهیل‌کننده مالی ایرانی و بیش از 12 فرد و شرکت مستقر در هنگ‌کنگ و امارات متحده عربی اعلام کرد. این افراد و شرکت‌ها در هماهنگی انتقال وجوه، از جمله وجوه حاصل از فروش نفت ایران، نقش داشتند.
آسیه فروردین - تصمیم دولت لبنان برای صدور مجوز فعالیت به استارلینک، نقطه عطفی مهم در تلاش این کشور برای بازسازی زیرساخت‌های مخابراتی به شمار می‌رود.
علی شمیرانی - آمریکا و متحدانش در حال گسترش دامنه تحریم به حوزه‌های غیرسنتی مانند رمزارزها هستند. نفت، به رغم اهمیت، چند دهه است که در مرکز تحریم ایران بوده، اما اکنون رمزارز به عنوان یک جایگزین بالقوه برای انتقال ارزش و درآمد ناشی از نفت، مورد هراس و تمرکز بیشتر قرار گرفته است.
عباس پورخصالیان - فروکاستن همه آسیب‌پذیری‌های پایانه‌های رایانه‌ای به backdoorهای برخی از سخت‌افزاهای ساخته شده در شرکت‌های آمریکایی فعال در اسرائیل، تقلیل‌گرایی محض و تعمیم این آسیب‌پذیری‌ها به همه گوشی‌های تلفن همراه هوشمند و غیر هوشمند دنیا کم‌دانی یا نادانی محض است.
فاطمه زهرا جامی* - مدیرکل محترم روابط عمومی، سلام و احترام؛ من دانشجوی رشته روابط عمومی هستم. امروز برای یادگیری بیشتر، سری به سایت وزارتخانه شما زدم تا درس‌هایی را که در کلاس درباره «شفافیت و پاسخگویی» از اساتیدم آموخته بودم، در عمل ببینم.
سمیه مهدوی پیام - پس از تحلیل ماه مارس درباره حمله سایبری گروه «لب‌دوختگان» به نفتکش‌های ایرانی، شرکت «سایدوم» (Cydome) در ماه اوت، گزارش «یافته‌های موج دوم» خود را منتشر کرد. در این گزارش تکمیلی، جزییات ناگفته پیشین آشکار شده است.
آسیه فروردین - طبق گزارش The Moscow Times، روسیه در نظر دارد گوگل‌میت (Google Meet) را به‌عنوان بخشی از محدودیت‌های گسترده‌تر علیه فناوری‌های خارجی ممنوع کند.
علی شمیرانی - سال ۲۰۰۹، دانشمندان هسته‌ای ایران متوجه شدند برخی از سانتریفیوژها در تأسیسات غنی‌سازی نطنز با سرعت غیرعادی در حال چرخش‌اند، در حالیکه برخی دیگر، بیش از حد، کند می‌چرخیدند. همزمان، رایانه‌های اتاق کنترل گزارش می‌دادند همه‌چیز عادی است.
آزاده کیاپور - یکی از معاونان اف‌بی‌آی اعلام کرد که حمله سایبری فرضی از سوی ایران که سیستم‌های فناوری، داده‌ها و زیرساخت‌های آمریکا را تحت تأثیر قرار دهد، به احتمال زیاد، به‌عنوان عمل جنگی تلقی خواهد شد.
به گزارش نشنال‌نیوز (thenationalnews)، برت لِتِرمن، که ریاست بخش عملیات سایبری اف‌بی‌آی را بر عهده دارد، تصریح کرد که اگرچه ایران و عوامل سایبری مرتبط با آن، تاکنون حملات سایبری فاجعه‌آمیزی علیه آمریکا انجام نداده‌اند، اما تمام اطلاعات موجود نشان می‌دهد تهران، تلاش‌های خود را در این زمینه افزایش داده است.
او طی گفت‌وگوی اخیر خود در برنامه افراط‌گرایی، در دانشگاه جورج واشنگتن اظهار داشت: «اگر از سلاح‌های سایبری برای تخریب زیرساخت‌ها استفاده کنید، اطلاعاتی را که یک کشور مستقل به آن وابسته است، نابود می‌کنید. این موضوع، معمولاً خط قرمز تلقی می‌شود.»
لترمن به چندین مورد نزدیک به بحران در سال ۲۰۲۴ اشاره کرد که اف‌بی‌آی مجبور شد به بیمارستان‌های آمریکا هشدار دهد گروه‌هایی از ایران در تلاش برای نفوذ به سیستم‌های ارائه‌دهندگان خدمات بهداشتی آمریکا با استفاده از باج‌افزار هستند.
به‌طور کلی، باج‌افزار نوعی نرم‌افزار مخرب است که برای جلوگیری از دسترسی کاربران، کسب‌وکارها یا سازمان‌ها به داده‌های ذخیره‌شده روی کامپیوترها یا سرورها طراحی شده و معمولاً در ازای دریافت پول، کلید رمزگشایی ارائه می‌شود. در حمله باج‌افزاری، داده‌ها اغلب رمزگذاری می‌شوند و مجرمان، برای دریافت کلید رمزگشایی، درخواست پول می‌کنند.
لترمن مدعی شد: «این فعالیت‌ها توسط اپراتورهای سایبری مستقل و مستقر در ایران انجام می‌شد که می‌خواستند از فعالیت‌های‌شان سود مالی کسب کنند و برای انجام عملیات مخرب سایبری، پول دریافت نمایند. اف‌بی‌آی توانست این موضوع را شناسایی و بیمارستان‌ها را به‌موقع مطلع کند.»
در همین حال، یک شهروند ایرانی در ماه مه، به جرم استفاده از باج‌افزار و تلاش برای اخاذی میلیون‌ها دلار از دولت‌ها و سازمان‌های آمریکایی، به ارتکاب جرم اعتراف کرد.
با وجود افزایش حملات سایبری، لترمن تأکید کرد که آمریکا هنوز توانایی مقابله و پاسخ به تهدیدات سایبری ایران را دارد.
او همچنین گفت که با وجود دشمنی آشکار میان دو کشور، نوعی «تفاهم نانوشته» در حوزه جنگ سایبری شکل گرفته است.
او گفت: «احساس می‌شود نوعی بازدارندگی متقابل وجود دارد. اگر آنها به ما ضربه بزنند، می‌دانند که ما می‌توانیم پاسخ بدهیم و پاسخ بسیار سخت‌تری هم بدهیم.»
بااین‌حال، به گفته لترمن، اف‌بی‌آی در سال‌های اخیر دریافته تهران از عملیات سایبری خود برای تأثیرگذاری و اخلال در فعالیت‌های مخالفان ایرانی در خارج از کشور استفاده کرده است.
او گفت: «آنها خطوط عملیاتی مشخصی طراحی کرده‌اند تا این افراد را در آمریکا و سایر کشورها شناسایی، اطلاعات لازم را جمع‌آوری و احتمالاً از این اطلاعات، برای طرح‌ریزی اقدامات مرگبار استفاده کنند.»
در سال ۲۰۲۲، اطلاعات آمریکا مدعی شد سپاه پاسداران تلاش کرده نقشه‌ای برای ترور یک روزنامه‌نگار و فعال ایرانی-آمریکایی در خاک آمریکا طراحی کند. مشخص نیست عملیات سایبری، تا چه حد، در این پرونده نقش داشته است.
لترمن افزود که اگرچه هوش مصنوعی به‌سرعت برای افزایش اثربخشی حملات و عملیات تبلیغاتی در ایران به کار گرفته می‌شود، اما ایران هنوز توانایی استفاده از آن را به این شکل ندارد.
او گفت: «من هنوز فکر نمی‌کنم ایرانی‌ها از هوش مصنوعی، طوری استفاده کنند که چین یا روسیه استفاده می‌کنند.» لترمن به عملیات سایبری روسیه اشاره کرد که از هوش مصنوعی برای گسترش عملیات نفوذ سایبری و انتشار روایت‌های خود درباره جنگ اوکراین استفاده می‌کند.
لترمن همچنین به تلاش‌های مختلف ایران در سال ۲۰۲۴، برای نفوذ به کمپین‌های انتخاباتی آمریکا و گسترش عملیات نفوذ و تأثیرگذاری، حتی بدون هوش مصنوعی اشاره کرد.
اف‌بی‌آی و شرکای آن از مدافعان شبکه‌ها خواسته‌اند هشدار جدیدی را درباره بازیگران سایبری تحت حمایت دولت چین مطالعه کنند. این بازیگران سایبری، همچنان شبکه‌ها را در سراسر جهان، به‌ویژه در بخش‌های ارتباطات، حمل‌ونقل، هتلداری و زیرساخت‌های نظامی هدف قرار می‌دهند.
اظهارات این معاون اف‌بی‌آی، تنها چند ساعت پس از صدور هشدار مشترک سایبری درباره نیروهای چین مطرح شد که «همچنان شبکه‌ها را در سراسر جهان، به‌ویژه در بخش‌های مخابرات، حمل‌ونقل، هتلداری و زیرساخت‌های نظامی هدف قرار می‌دهند.»
شرکت‌ها و سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا، هنوز در تلاش‌اند پیامدهای نفوذ سایبری گروه Salt Typhoon را شناسایی کنند؛ حمله‌ای که سال گذشته آشکار شد و آمریکا، چین را به حمایت از آن متهم کرد. این حمله، به شبکه‌های شرکت‌های مخابراتی و مصرف‌کنندگان نفوذ کرد. (منبع:عصرارتباط)
سید مجید موسوی* - هنوز ماجرای اجبار سامانه تصویری اماکن صنفی (سپتام) جهت نصب دوربین واحدهای صنفی و عمومی به عنوان یکی از الزامات جدید اخذ و تمدید پروانه کسب صنفی در درگاه ملی مجوزها تمام نشده که با همین رویه یک الزام جدید دیگر برای اخذ مجوزدهی به واحدهای صنفی در حال نهایی شدن است.
داود صفی خانی - دکتر آنا لمبکی(Lembke) در کتاب ملت دوپامین، یافته جالبی دارد که می‌گوید؛ در مغز ما «لذت» و «درد» کنار هم قرار گرفته‌اند. هر وقت یک طرفش زیاد بشود، مغز سریع می‌خواهد تعادل را برقرار کند و این یعنی هر لذت فوری، به دنبال خود یک درد و افت انرژی به همراه دارد.
عباس پورخصالیان - «خودشیفتگی فناوری‌زده» ویروسِ همه گیرِ جوامعِ در حال توسعه در عصرِ حاضر است! فرمول این همه‌گیری، ساده است:«علاقه مفرط به استفاده هرچه بیشتر از انواع نوآوری‌های فناوری برتر = توهم قدرت»
فاطمه زهرا جامی* - آیا تا به حال از خودتان پرسیده‌اید چرا با وجود این همه فارغ‌التحصیل، رسانه، انجمن، وبینار و کلاس‌های متعدد با عنوان «چگونه مدیر روابط عمومی شوید»، ما همچنان هر روز با بحران‌های رسانه‌ای، بیانیه‌های متناقض، سکوت‌های فرساینده و شکاف عمیق بین جامعه و نهادها روبه‌رو هستیم؟
آسیه فروردین - بین ژانویه تا جولای ۲۰۲۵، کل حجم معاملات رمزارزی مرتبط با نهادهای ایرانی به ۳.۷ میلیارد دلار کاهش یافت که نسبت به همان دوره در سال ۲۰۲۴، میزان 11 درصد کاهش نشان می‌دهد. بیشترین کاهش نیز پس از ماه آوریل رخ داد؛
سعید میرشاهی - وزارت خارجه آمریکا، تأییدیه‌ای برای تأمین مالی جدید برنامه‌هایی که به شهروندان ایرانی در دور زدن فیلترینگ و محدودیت‌های دولتی بر اینترنت و ارتباطات کمک می‌کنند، صادر نکرده است. اقدامی که می‌تواند سیاستی را که از حمایت دوحزبی برخوردار بود و با راهبرد «فشار حداکثری» دولت ترامپ علیه تهران همسو است، فلج کند.
علی شمیرانی - چند دهه پیش، در نخستین ماه‌های ورود به حرفه روزنامه‌نگاری، چیزی که بیش از هر چیز جلب توجه می‌کرد، کمبود شدید موسفیدان در تحریریه‌ها بود؛ همان‌ها که بیشتر می‌دانستند و می‌شد بیشتر از آنها آموخت.
داود صفی خانی - مسعود پزشکیان رییس جمهوری در دیدار مردادماه با اصحاب رسانه اعلام کرد: «چندین بار با برنامه و بودجه رفته‌ام صحبت کرده‌ام که بودجه‌ریزی را عملیاتی کنید، نمی‌توان با همین روشی که بودجه‌ریزی می‌کنیم بریم جلو،
در این که هر فعال اقتصادی و هر فرد و گروه و مجموعه ای که از شرایط بازار و اقتصاد، کسب درآمد می کند، باید سهم مالیاتش را بپردازد، هیچ شکی نیست و چه بسا همواره این انتقاد متوجه سیستم اقتصادی و بانکی کشور بوده که چرا بخشی از افراد و گروه ها از تیررس مالیات در امان می مانند.
سمیه مهدوی پیام - تهدیدهای بمب‌گذاری، دیپ‌فیک‌ها و تهدیدهای سایبری، انتخابات آمریکا را هدف گرفته‌اند و کنگره باید همین حالا اقدام کند. نیوزویک در گزارشی نوشت: دموکراسی آمریکا بر یک وعده ساده استوار است: «رأی شما اهمیت دارد.»
نگار قیصری - از نگاه فایننشال تایمز، جنگ سایبری که بیش از یک دهه بین اسرائیل و ایران تداوم داشته، پس از جنگ ژوئن 2025، شدت گرفته است.مقامات رژیم صهیونیستی پس از جنگ ۱۲ روزه، چند پیامک مشکوک با لینک‌های مخرب دریافت کردند.
احمد محمدغریبان - چند سالی است که پلتفرم‌های نمایش خانگی (VOD) با سر و صدای زیاد به‌عنوان رقیب صدا و سیما وارد میدان شده‌اند. در حالی که تلویزیون به‌عنوان رسانه‌ای عمومی و ملی با بودجه دولتی و ماموریت‌های محوله، خدمات خود را به‌صورت رایگان در اختیار مخاطب می‌گذارد،
