تحلیل وضعیت فناوری اطلاعات در ایران |
روزی روزگاری پچ پچهای درِگوشی افراد و به اصطلاح «یک کلاغ و چهل کلاغ» منبع دست به دست شدن شایعات بود. اگر کسی حرفی یاوه را برای طرف مقابل میگفت تا زمانی که این حرف به گوش همه ساکنان یک شهر برسد شاید روزها زمان میبرد اما اکنون شایعهپراکنی و حتی شایعهباوری به طرز چشمگیری در میان مردم افزایش یافته است.
آسیه فروردین - آیا دادگاههای استرالیا حق دارند تصمیم بگیرند شهروندانی که در خارج از کشور هستند، چهچیزی را به صورت آنلاین در یک پلتفرم خارجی مشاهده کنند؟ هرکس به این سوال، پاسخ «بله» بدهد، باید از خود بپرسد، به همان اندازه خوشحال است که دادگاههای چین، روسیه و ایران تعیین کنند استرالیاییها چه چیزهایی را میتوانند در این کشور ببینند و پست کنند!
عباس پورخصالیان - نخستین باری که کاربران ایرانی با تحریم دیجیتالی رو به رو شدند، بر میگردد به بیش از 22 سال پیش (ژانویه 2002): جرج بوش در سخرانی سالانۀ خود در کنگرۀ آمریکا، سه کشور ایران، عراق و کرۀ شمالی را محور شرارت نامید و در پی آن، دانشگاه وین به صورت یکطرفه، ارتباط اینترنتیِ مرکز محاسبات دانشگاه شریف را قطع کرد.
سعید میرشاهی - از حملات سایبری و ترور گرفته تا حملات هواپیماهای بدون سرنشین، توطئههای مرتبط با اسرائیل سالها ایران و برنامه هستهای آن را هدف قرار داده است.
12 سال قلب بود که یوجین کسپرسکی، رئیس هیاتمدیره و مدیرعامل آزمایشگاه کسپرسکی که حمله ویروس Flame به رایانهها در ایران را کشف کرد، در کنفرانس امنیت سایبری دانشگاه تلآویو در ژوئن 2012 سخنرانی کرد. او آن زمان گفت که تنها یک تلاش جهانی میتواند دوران جدیدی از تروریسم سایبری را متوقف کند.
با توجه به اتفاقات اخیر در منطقه خاورمیانه و علنی شدن حملات بین اسرائیل و ایران، رهبران اسرائیل در حال بررسی گزینهها، برای پاسخ به ایران هستند؛ حملهای که در آن تهران، دشمن اصلی را با بیش از 300 موشک و پهپاد، هدف قرار داد.
انتقام ایران، پس از حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق پایتخت سوریه بود که منجر به جان باختن و شهادت 13 نفر شد. حمله تلفیجویانه ایران به اسرائیل، اما یک حمله تاریخی بود، زیرا برای اولین بار بود که تهران، بعد از دههها خصومت، مستقیما خاک اسرائیل را هدف قرار میداد.
طی هفتههای اخیر، بسیاری از متحدان ایران در محور مقاومت، بهویژه حماس در فلسطین، حزبالله لبنان، حوثیهای یمن و گروههای مسلح عراق و سوریه، گروههایی بودند که موشکها و پهپادها را به سمت اسرائیل پرتاب کردند.
اما اگر اسرائیل بخواهد در داخل ایران از طریق عملیات نظامی پاسخ دهد، این اولینبار نخواهد بود.
اسرائیل طی سالها روی یک هدف خاص در داخل ایران یعنی برنامه هستهای، تمرکز کرده و مدتهاست که با ادعای خود، ایران را به ساختن بمب هستهای مخفیانه متهم میکند؛ بمبی که میتواند موجودیت اسرائیل را تهدید کند. اسرائیل به طور علنی و مکرر از تلاشهای دیپلماتیک و اطلاعاتی خود برای خنثی کردن تلاشهای ادعایی برای تهدید موجودیت اسرائیل صحبت کرده است. با این حال، ایران منکر داشتن برنامه هستهای نظامی است و استدلال میکند حق دسترسی به انرژی هستهای غیرنظامی را دارد.
شبکه الجزیره در گزارشی، تاریخچه حملات اسرائیل به ایران، از حملات هواپیماهای بدون سرنشین و سایبری گرفته تا ترور دانشمندان و سرقت اسرار را بررسی کرده است؛ حملاتی که اسرائیل یا پذیرفته پشت آنها بوده یا متهم به سازماندهی آن است.
طبق برآورد موسسه علوم و امنیت بینالملل، حداقل 1000 سانتریفیوژ از 9000 سانتریفیوژ موجود در تاسیسات غنیسازی نطنز ایران نابود شدند. پس از تحقیقات، ایران اسرائیل و ایالات متحده را مسئول این حمله ویروسی دانست.
(توضیح عصر ارتباط: اگرچه گروه هکری موسوم به «گنجشک درنده» که رسانههای غربی آن را به عنوان شاخه سایبری ارتش اسراییل میشناسند مسوولیت حملات هکری دیگر نظیر اختلال در راهآهن سراسری ایران در سال 2021، حمله به کارخانه ذوب فولاد (خوزستان) در سال 2022، حمله مجدد به سامانه سوخت ایران در سال 2023 و دیگر اقداماتی از این دست را نیز در کارنامه خود داشته و مسوولیت آن را پذیرفته است که پیشتر در گزارشی مشروح و به نقل از وایرد جزییات آن در هفتهنامه منتشر شد.)
نسخه الکترونیکی و سامانه تائید نسخ، قرصها را تائید میکند اما آمپولها را نه؛ چندی بعد دوباره میروم و اینبار آمپولها تائید میشوند اما قرصها نه؛ اگر فقط آمپول را بگیرم، نسخه میسوزد و با این اوضاع نوبت دهی باید دوباره دکتر بروم تا قرص بنویسد و اگر نگیرم مدتی بی آمپول میمانم و بیماری عود میکند. این پارادوکس نشان میدهد یکجای کار میلنگد!
آسیه فروردین - قانون بازارهای دیجیتال اروپا (Digital Markets Act) یا DMA که قانونگذاران اروپایی در فروردینماه سال 1401 تصویب کردند و هدف آن، اجازه امکان تبادل پیام میان پیامرسانهای کوچک و بزرگ بود، چالشهای فنی آن، اکنون پس از دو سال مقاومت و برنامهریزی، ظاهرا در حال عملیاتی شدن است، اما آنطور که پیداست برخی موانع همچنان پایدار هستند.
علی شمیرانی - سیر توسعه خدمات و جذب مشترکان از سوی پیامرسانهای بومی با وجود امکان دسترسی به نمونههای خارجی از طریق فیلترشکنها همچنان ادامه دارد و اگرچه واتساپ و تلگرام همچنان پیامرسانهای غالب در ایران هستند، اما از این واقعیت نیز نمیتوان چشمپوشی کرد که به هر تقدیر، سهم بازار رقبای خارجی و به طور مشخص واتساپ در ایران به نصف کاهش پیدا کرده است.
علیقلی گنجی - فناوری اطلاعات و اقتصاد دیجیتال در ایران و جهان در حال توسعه است و نظامهای حقوقی دنیا چارهای جز هماهنگ کردن خود با این توسعه روزافزون ندارند. لیکن روند روبه رشد ودیجیتالی شدن اقتصاد، ضرورت بهروزرسانی قوانین و تطبیق آن با نیازهای اقتصادی را دوچندان کرده است،لذا اقتصاد دیجیتال را میتوان در چند محور مورد بررسی قرار داد.