ITanalyze

دبیر سندیکای صنعت مخابرات ایران معتقد است باتری‌هایی که برای ایستگاه‌های موبایل درنظر گرفته‌اند، براساس ظرفیت روزی بوده که برای سایت طراحی شده است، اما اکنون هم قلمرو پوششی سایت‌ها بزرگ شده و ظرفیت مصرفی‌شان بالا رفته و هم سرویس‌های جدید به آن‌ها اضافه شده است؛ بنابراین آن طراحی دیگر جواب نمی‌دهد.

فرامرز رستگار - دبیر و عضو هیات‌مدیره سندیکای صنعت مخابرات ایران- در گفت‌وگو با ایسنا، درباره تأثیر قطعی برق بر خطوط مخابراتی و اینترنتی اظهار کرد: طی روزهای گذشته شرکت توانیر در یکی از استان‌های کشور اعلام کردند حدود ۲۰ هزار مگاوات کمبود برق داریم که چندی پیش اعلام کردم این کمبود در روزهای تابستان بین ۲۰ تا ۲۵ درصد نیاز کل کشور می‌شود.  

وی افزود: این موضوع در ساعات شب که فعالیتی انجام نمی‌شود، مشکلی نیست اما در ساعت‌های مفید کاری روز اداری و صنعتی بین سه تا چهار ساعت میانگین قطعی برق خواهیم داشت. این موضوع از جنس بحران و تهدید محسوب می‌شود، بنابراین نیاز است سه وزارتخانه ارتباطات، صمت و نیرو برای این کمبود برق برنامه‌ریزی و اعلام کنند که چه اقداماتی می‌خواهند انجام دهند.

عضو هیات‌مدیره سندیکای صنعت مخابرات ایران ادامه داد: استفاده از باتری ایستگاه‌های بی تی اس برای زمانی بود که شرایط برق کشور نرمال بود و در قطعی یک الی دو ساعته این ایستگاه‌ها از باتری‌ها برای زمان محدودی استفاده می‌کردند اما اکنون چند اتفاق افتاده است. یکی این که ممکن است به خوبی از این باتری‌های تهیه و نصب شده نگهداری و حتی تعویض نشده باشد؛ بنابراین امروز برای سایت‌های بی‌تی‌اس باید تاب آوری چهار ساعته ‌در نظر گرفته شود.

رستگار تصریح کرد: نکته دیگر این است که باتری‌هایی که برای ایستگاه‌های موبایل درنظر گرفته‌اند، براساس ظرفیت روزی بوده که برای سایت طراحی شده است. در واقع وقتی سایتی طراحی می‌شود یک ظرفیتی پوششی و ارائه سرویس دارد. آن ایستگاه‌ها روزی که محاسبه باتری برایش انجام شده، هم قلمرو پوششی‌اش بزرگ شده، هم ظرفیت مصرفی بالا رفته و هم سرویس‌های جدید به آن اضافه شده است بنابراین آن طراحی دیگر جواب نمی‌دهد.

وی با بیان اینکه وزیر ارتباطات دستوراتی را در این زمینه به سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی محول کرده اما تاکنون گزارشی اعلام نشده است، تصریح کرد: ما در زمان کرونا مشکل برق نداشتیم اما مشکل ترافیک اینترنت داشتیم که همان موقع هم بحرانی ایجاد شد که ریشه آن در باتری‌ها بود. این موارد مسائلی فنی است که متأسفانه اقدام خاصی در سال گذشته انجام نشده و این در حالی است که ما وارد سالی می شویم که فشار بر شبکه ها نسبت به سال‌های قبل حداقل دو برابر بیشتر می‌شود.

ابعاد امنیت سایبری، هوشمند سازی شبکه انرژی کشور و عملکرد یک ساله برنامه هفتم پیشرفت توسعه کشور با حضور وزیر ارتباطات در دستور کار و بررسی هفته جاری کمیسیون های تخصصی مجلس قرار دارد.

به گزارش خبرنگار مهر، کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس و کمیسیون صنایع و معادن در هفته جاری میزبان وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات هستند تا به ترتیب امنیت سایبری و عملکرد یک ساله برنامه هفتم پیشرفت توسعه کشور را بررسی کنند و همچنین کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی از برنامه‌های سازمان فناوری اطلاعات ایران در خصوص هوشمند سازی شبکه انرژی کشور بازدید دارد.
بر اساس دستور جلسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، ابعاد امنیت سایبری و فضای مجازی (تهدیدات، الزامات و ضرورت‌ها) در روز سه شنبه ۲ اردیبهشت ماه سال جاری با حضور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، رئیس مرکز مدیریت راهبردی فتا و رئیس پلیس فتا بررسی می‌شود.

کمیسیون انرژی در صبح دوشنبه اول اردیبهشت از قرارگاه رفع ناترازی انرژی که از اقدامات و برنامه‌های سازمان فناوری اطلاعات ایران در خصوص هوشمند سازی شبکه انرژی کشور است بازدید دارد.

همچنین بر اساس دستور جلسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی ایران موضوع عملکرد یک ساله برنامه هفتم پیشرفت توسعه کشور با حضور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بررسی می‌شود.

به همین منظور نشست مشترک اعضای محترم کمیسیون صنایع و معادن با وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در خصوص عملکرد یک ساله برنامه هفتم پیشرفت توسعه کشور و ارائه برنامه‌ها در راستای شعار سال سرمایه گذاری برای تولید در محل وزارتخانه در بعد از ظهر سه شنبه ۲ اردیبهشت برگزار خواهد شد.

دسترسی به «اینترنت» آن هم از نوع دسترسی آسان و با سرعت لازم، از نیازهای اساسی شهروندان در شرایط کنونی است. در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات سمنان نیز مهمترین شکایت‌های شهروندان در زمینه «اینترنت» و «اینترنت تلفن همراه» بود.

به گزارش ایرنا، سمنان پس از تهران، دومین استان برخوردار در زمینه زیرساخت‌های ارتباطی و مخابراتی کشور است و با توجه به قرارگرفتن این استان در محور ارتباطی چهارراه شمالی- جنوبی و شرقی- غربی کشورو عبور میلیونی مسافران از جاده‌ها، وجود زیرساخت‌های ارتباطی مورد نیاز از ضرورت‌ها در این استان محسوب می‌شود.

طبق آمار اعلامی مسوولان، یک و نیم میلیون سیمکارت تلفن همراه در استان ۷۰۰ هزار نفری سمنان وجود دارد، ۹۰ درصد روستاهای بالای ۲۰ خانوار استان به فناوری نسل سوم و چهارم تلفن همراه مجهزند.۹۰ درصد روستاهای استان اینترنت نسل جدید دارند و به عبارتی ۹۰ درصد روستاهای بالای ۲۰ خانوار استان به فناوری نسل سوم و چهارم مجهز هستند که امکان توسعه کسب و کارهای روستایی را به مردم داده است.

ضریب نفوذ تلفن همراه در استان حدود ۱۲۰ درصد است، یعنی به صورت متوسط هر خانواده چهار نفره پنج سیمکارت دارد.

سرپرست اداره کل ارتباطات و فناوری اطلاعات سمنان گفت: مهمترین شکایت سمنانی‌ها در حوزه ارتباطات درباره «اینترنت» و«اینترنت تلفن همراه» بود.

ثبت یک‌هزار و ۱۵۳ مورد شکایت

حسین ابراهیمیان با اشاره به رسیدگی بیش از ۹۹ درصدی شکایات سامانه ۱۹۵، از کاهش میانگین زمان پاسخگویی در سال ۱۴۰۳ خبر داد.

وی درباره گزارش عملکرد سامانه ۱۹۵ استان سمنان با بیان اینکه سال ۱۴۰۳ تعداد یک‌هزار و ۱۵۳ فقره شکایت در حوزه سرویس‌های ارتباطی و فناوری اطلاعات مربوط به استان در سامانه ۱۹۵ ثبت شد، بیان کرد: از این تعداد شکایت به یک‌هزار و ۱۴۷ فقره معادل بیش از ۹۹ درصد شکایات رسیدگی شد.
وی با بیان اینکه شکایات مردمی ثبت شده در سامانه ۱۹۵ اغلب مربوط به حوزه های اینترنت، تلفن ثابت، تلفن همراه، خدمات پستی، دفاتر پیشخوان و تشعشعات است، گفت: از یک‌هزار و ۱۵۳ شکایت ثبت‌شده در این سامانه، اینترنت با ۴۶۴ مورد شکایت، تلفن همراه با ۴۱۳ شکایت و تلفن ثابت با ۱۷۶ مورد شکایت بالاترین میزان شکایت را به خود اختصاص داد.

سرپرست اداره کل با اشاره به افزایش میزان رضایت مردمی در نظرسنجی‌ها خاطر نشان کرد: سامانه ثبت و پاسخگویی به شکایات مردمی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ۱۹۵، به منظور افزایش رضایت کاربران و تکریم حقوق مصرف‌کنندگان راه‌اندازی‌شده و کاربران هر یک از خدمات از جمله تلفن ثابت، تلفن همراه، اینترنت، خدمات پستی، دفاتر پیشخوان و سایر موارد مرتبط با ارتباطات و شرکت های ارائه‌کننده خدمات، می‌توانند شکایات و مشکلات خود را به منظور رسیدگی از طریق تماس با ۱۹۵ و یا مراجعه به سامانه اینترنتی ثبت کنند.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با تاکید بر اینکه دولت چهاردهم برنامه مدونی برای توسعه فیبرنوری دارد، گفت: مادامی که تقاضا برای استفاده از ظرفیت فیبرنوری در کشور وجود داشته باشد، درخواست‌های مردم به دلیل کمبود منابع و یا سرمایه‌گذاری متوقف نخواهد شد و قطعا امسال در این حوزه اتفاقات خوبی می‌افتد.

ستار هاشمی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا درباره برنامه دولت برای توسعه فیبرنوری، اظهار داشت: در طول سنوات گذشته، بیشتر سرمایه‌گذاری‌های انجام شده با محوریت اینترنت و ارتباطات سیار بوده است، در دولت چهاردهم تمرکز بر توسعه ارتباطات ثابت به عنوان یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر مطرح است و به طور قطع توسعه فیبر نوری در دولت چهاردهم دنبال خواهد شد.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با تاکید بر اینکه سیاستِ «دولتِ وفاق» استفاده از ظرفیت مردم برای نظارت بر عملکرد دولت است، گفت: ما شعار «اتصال و کیفیت» را در دستور کار خود قرار داده‌ایم، بدین معنا که هنگامی عنوان «موفق» را به یک پروژه می‌دهیم که مردم نتیجه آنرا در زندگی خود به صورت ملموس احساس کنند.

وی افزود: بعضا بازخوردهایی از سوی مردم دریافت می‌کنیم که این فرآیند دارای ضرباهنگ لازم نیست و کند شده است.

هاشمی ادامه داد: اولویت دولت چهاردهم و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات «اتصال» است و لذا نیاز است که برخی مصوبات و اسناد را به منظور ارایه خدمت بهتر به مردم به روزرسانی کنیم؛ هم اکنون اسناد و مشوق‌ها به روز رسانی شده است و اساسنامه صندوق توسعه فیبر نوری نیز در هیات وزیران مصوب شده است و به امید خدا به زودی آغاز به کار کرده و با شتاب بیشتری دنبال خواهد شد.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات تصریح کرد: امسال برنامه مدونی در زمینه توسعه فیبر نوری داریم و اتفاقات خوبی خواهد افتاد. مادامی که تقاضا برای استفاده از ظرفیت فیبر نوری در کشور وجود داشته باشد، درخواست‌های مردم را متوقف بر سرمایه‌گذاری و منابع نخواهیم کرد.

هوش مصنوعی با ورود به صنعت مخابرات، تحولی بنیادین در شیوه ارائه خدمات، مدیریت شبکه و ارتباط با مشتریان ایجاد کرده است. این فناوری اکنون نه‌تنها بهینه‌سازی عملکرد شبکه را تضمین می‌کند، بلکه به ابزاری قدرتمند برای رقابت در بازار پرشتاب مخابرات تبدیل شده است. اپراتورهای جهان، از جمله اپراتورهای ایرانی که در مسیر ریبرندینگ و تحول دیجیتال قرار دارند، باید با این موج فناوری همگام شوند تا بتوانند جایگاه خود را در آینده حفظ کنند.  

به گزارش آی‌تی آنالیز، تحولات دیجیتال، اپراتورها را به سمت استفاده گسترده‌تر از هوش مصنوعی برای مدیریت شبکه‌های ارتباطی سوق داده است. یکی از مهم‌ترین کاربردهای این فناوری، بهینه‌سازی عملکرد شبکه‌ها، کاهش قطعی‌ها و پیش‌بینی الگوهای مصرف کاربران است. 

الگوریتم‌های هوش مصنوعی قادر هستند داده‌های لحظه‌ای را پردازش کرده و منابع شبکه را به‌صورت پویا تخصیص دهند، که این امر کیفیت خدمات را بهبود قابل توجهی می‌بخشد.

• پشتیبانی هوشمند؛ تعامل سریع‌تر و کارآمدتر با کاربران

چت‌بات‌ها و سیستم‌های پاسخگویی خودکار مبتنی بر هوش مصنوعی، تجربه مشتریان را در ارتباط با اپراتورها به سطح جدیدی ارتقا داده‌اند. این ابزارهای هوشمند قادر هستند در لحظه پاسخ دهند، مشکلات فنی را تحلیل کنند و حتی خدمات شخصی‌سازی‌شده ارائه دهند. اپراتورهای پیشرو جهانی نشان داده‌اند که ادغام AI در سیستم‌های پشتیبانی نه تنها هزینه‌های عملیاتی را کاهش، بلکه رضایت کاربران را نیز افزایش می‌دهد.

• امنیت سایبری پیشرفته؛ مقابله با تهدیدات لحظه‌ای

افزایش حملات سایبری در حوزه مخابرات نیز اپراتورها را به سرمایه‌گذاری جدی در راهکارهای امنیتی مبتنی بر هوش مصنوعی سوق داده است. سیستم‌های AI قادر هستند الگوهای مشکوک را شناسایی کرده و در لحظه به حملات واکنش نشان دهند که این قابلیت، امنیت داده‌های کاربران را به شکل محسوسی تقویت می‌کند.  

• اپراتورهای ایرانی و ضرورت تحول به سوی هوش مصنوعی

اخیرا همراه اول با اجرای پروژه ریبرندینگ و حرکت به سوی تحول دیجیتال، نشان داده که خواهان نقش‌آفرینی فعال در آینده مخابرات ایران است. این اپراتور به‌عنوان پیشگام توسعه فناوری 5G (با در اختیار داشتن بیشترین تعداد سایت‌های فعال مربوط به این نسل از فناوری)، اکنون فرصت دارد تا با بهره‌گیری از هوش مصنوعی، خدمات ارتباطی و شبکه خود را به سطحی فراتر از استانداردهای فعلی ارتقا دهد.
  
ادغام هوش مصنوعی با خدمات مخابراتی، نه‌تنها کیفیت تجربه کاربران را افزایش می‌دهد، بلکه مدیریت شبکه‌ها و امنیت ارتباطات را نیز هوشمندتر می‌کند. اپراتورهای ایرانی باید با مدل‌های نوین جهانی هماهنگ شوند تا جایگاه خود را در صنعت رقابتی حفظ کنند. آینده این صنعت وابسته به هوشمندسازی، داده‌محوری و نوآوری دیجیتال است.

ارائه خدمات پاسخگویی سامانه‌های جامع تجارت ایران و همتا، ذیل سامانه یکپارچه ۱۲۴ وزارت صمت، توسط سرویس «شایا» ایرانسل انجام می‌شود.
به گزارش روابط عمومی ایرانسل، از ابتدای سال ۱۴۰۴، شبکه ارتباطات یکپارچه ایرانسل (شایا)، ارائه خدمات پاسخگویی سامانه‌های جامع تجارت ایران و همتا را ذیل سامانه یکپارچه ۱۲۴ وزارت صنعت، معدن و تجارت، با هدف ارتقای کیفی فرآیندهای نظارتی و پاسخگویی انجام می‌دهد. بر این اساس، در پی اعلام نتایج مناقصه برگزارشده توسط مرکز گسترش فناوری اطلاعات (مگفا) تابع سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، ایرانسل «ارائه خدمات پاسخگویی سامانه‌های جامع تجارت ایران و همتا را ذیل سامانه یکپارچه پاسخگویی وزارت صمت (سامانه ۱۲۴)»، به وزارت صمت ارائه می‌دهد.
سامانه جامع تجارت ایران با هدف بهبود مستمر فضای کسب و کار، یکپارچه سازی و نظارت بر فرآیند تجارت داخلی و خارجی، هدایت مبادلات تجاری به سمت مبادی قانونی، مبارزه با قاچاق کالا، استانداردسازی و هماهنگ‌سازی اسناد تجاری و ارائه راهکارهای مدیریت تبادل الکترونیکی آنها و  ایجاد هماهنگی لازم در زمینه تسهیل الکترونیکی تجارت میان دستگاه‌های اجرایی ذیربط، ایجاد و راه اندازی شده است.

بر این اساس، سامانه جامع تجارت ایران در برگیرنده زیرسامانه‌های متعددی از جمله: سامانه تجارت خارجی، سامانه ضوابط تجاری، سامانه تجارت داخلی، سامانه مجوزها، سامانه جامع انبارها، سامانه اعتبارسنجی و رتبه‌بندی، سامانه جامع گارانتی، سامانه همتا (سامانه هوشمند مدیریت تجهیزات ارتباطی)، سامانه شناسه رهگیری کالا و سامانه شناسه کالا است.

شبکه ارتباطات یکپارچه ایرانسل (شایا)، مسئولیت اجرایی‌سازی این طرح را برعهده دارد. شایا، به عنوان بازوی اجرایی ایرانسل برای تجاری‌سازی فرایندها و ظرفیت‌های موجود در سازمان، در حوزه‌های کاری متفاوت و بالقوه‌ای فعالیت می‌کند. ارائه این خدمات به دیگر سازمان‌ها و بنگاه‌های اقتصادی در قالب خدمات برون‌سپاری، از حدود دو سال پیش فعالیت رسمی خود را با تمرکز بر محصول CCaaS ( Call Center as a Service) که شامل خدماتی از قبیل مرکز تماس ورودی، خدمات تماس خروجی، پشتیبانی گفت‌وگوی بر خط و پشتیبانی شبکه‌های اجتماعی بوده، آغاز کرد و طی این زمان، علاوه بر ارائه محصولات ذکر شده و با هدف توسعه سبد محصولات قابل ارائه، خدماتی از جمله توسعه نرم‌افزار را به سبد محصولات خود اضافه کرده است.

پیش از این نیز در بهمن‌ماه ۱۴۰۳، طی یک تفاهم‌نامه بین ایرانسل و سازمان امور اداری و استخدامی کشور، با هدف هماهنگی برای ایجاد و برقراری «سامانه فوریت‌های اداری (فواد)»، مسئولیت اجرایی‌سازی این طرح برعهده شبکه ارتباطات یکپارچه ایرانسل (شایا)، قرار گرفت.

سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت:طرح ملی هوش مصنوعی در این کمیسیون مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت؛امیدواریم که هر چه سریعتر این طرح در صحن علنی به قانون تبدیل شود تا بیش از این از سایر کشورها عقب نمانیم.

به گزارش ایرنا، زهرا سعیدی مبارکه در تشریح جزییات نشست روز سه شنبه کمیسیون صنایع و معادن مجلس، گفت: در بخش اول این نشست وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گزارشی از عملکرد این وزارتخانه و برنامه‌های خود برای تحقق شعار سال مبنی‌‎بر سرمایه‌گذاری برای تولید ارائه داد.

نماینده مردم مبارکه در مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد: در ادامه نمایندگان مواردی را در خصوص ضرورت اجرای قانون برنامه هفتم توسعه، رفع مشکلات آنتن‌دهی تلفن همراه، پوشش اینترنت پرسرعت، توجه به هوش مصنوعی، شبکه ملی اطلاعات و راه‌اندازی سامانه مدیریت انرژی مطرح کردند.

سعیدی مبارکه بیان داشت: طرح ملی هوش مصنوعی از جمله موارد بسیار مهمی بود که در این نشست مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت و قرار است در نشست هفته آینده کمیسیون جمع بندی و تصویب شود و امیدواریم که هر چه سریعتر این طرح در صحن علنی به قانون تبدیل شود تا بیش از این از سایر کشورها عقب نمانیم.

وی یادآور شد: در بخش دوم این نشست نیز مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی (شستا) به ارائه گزارش از عملکرد این مجموعه پرداخت و نمایندگان نیز نظرات خود را مطرح کردند، همچنین رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور نیز به ارائه گزارش پرداخته و به سوالات نمایندگان پاسخ داد.

مدیر عامل شرکت مخابرات ایران گفت: برخی شهرداری‌های کشور اجازه حفاری فیبر نوری را نمی‌دهند یا مبالغ بالایی طلب می‌کنند که برای حل مشکلات مردم، باید نگاه درآمدزایی آنها به این موضوع منتفی شود یا به حداقل ممکن برسد.

 محمد جعفرپور در مصاحبه با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما افزود: توسعه فیبر نوری منازل و کسب و کار‌ها از طرح‌های اساسی شرکت مخابرات است و ما عدد یک میلیون اتصال در سال را در سراسر کشور هدفگذاری کردیم که با سرمایه گذاری در این حوزه و بسیج همه امکانات به این عدد می‌رسیم.

وی گفت: قطعا حجم قابل توجهی از این اتصال در تهران است و با توجه به نیازمندی و جمعیت بالای تهران این برنامه در تهران به صورت فشرده‌تر اجرا می‌شود و برای تهران روزانه هزار اتصال فیبر نوری هدفگذاری شده است که در سال گذشته ۶۰ درصد این برنامه محقق شد.

مدیر عامل شرکت مخابرات ایران در پاسخ به سوالی مبنی بر این که چرا زمان انتظار مردم برای فیبر نوری طولانی است و بر اساس وعده‌های داده شده این خدمت به مردم واگذار نیم شود؟ افزود:در سال‌های گذشته توسعه مناسبی در حوزه ارتباطات سالم انجام نشده است و علل بسیار متفاوتی دارد که یکی از ان علل این است که توسعه تلفن همراه به سرعت انجام شد و شاید آن زمان نیازی به توسعه ثابت احساس نمی‌شد، اما آینده نگری رخ نداد در حالی که در بسیاری از کشور‌ها، بحث توسعه ثابت در کنار همراه، همزمان دیده شده است و اساسا ۷۰ درصد از نیاز مشتریان روی توسعه ارتباطات ثابت و بقیه روی ارتباطات همراه است، اما در ایران بیشتر از ۷۰ درصد نیازمندی مشتریان روی ارتباط همراه است که باید تصحیح شود، زیرا مشکلات ارتباطی و نارضایتی برای مردم ایجاد می‌شود.

مدیر عامل شرکت مخابرات ایران افزود: در بحث توسعه خدمات ثابت، ارائه خدمات به مردم وظیفه ماست، اما بعضا مشکلاتی وجود دارد و برخی دستگاه‌ها مقاومت‌هایی می‌کنند که خدمت رسانی را کند می‌کند و از مسئولان تقاضای همکاری دارم.

جعفر پور با اشاره به این که توسعه فیبرنوری نیازمند حفاری است افزود: شهرداری‌ها در برخی شهر‌ها همکاری خوبی ندارند و بعضا اجازه حفاری نمی‌دهند یا مبالغ بسیار بالایی را مطالبه می‌کنند که توجیه اقتصادی برای هیچ اپراتوری ندارد و این موضوع به نوعی خودتحریمی و جلوگیری از ارائه خدمات به مردم تبدیل شده است که باید حل شود تا بتوانیم بستر‌های توسعه اقتصاد دیجیتال را در کشور ایجاد کنیم.

وی گفت: بدون توسعه فیبر نوری منازل و کسب و کار‌ها، توسعه این صنعت و رشد اقتصادی بسیار کند خواهد شد.

جعفرپور در پاسخ به سوالی مبنی بر این که مگر این موضوع با نامه نگاری‌های وزارت خانه‌های ارتباطات و کشور حل نشده است؟ افزود: رایزنی‌های همه جانبه‌ای با وزارت کشور و دستگاه‌های مربوطه داریم و وزارت ارتباطات بسیار از این موضوع حمایت کرده و پیگیر است تا در صدور مجوز‌های حفاری، تسهیل ایجاد شود، اما این سیاست یکپارچه هنوز به شهرداری‌ها ابلاغ نشده است و باید در کشور این تصمیم گیری اتفاق بیافتد که آیا می‌خواهیم توسعه فیبر نوری داشته باشیم و مشکل اینترنت را حل کنیم یا نه؟ اگر قرار است این اتفاق بیافتد درآمدزایی شهرداری‌ها از حفاری فیبر نوری باید منتفی شود یا به حداقل برسد تا اجرای این طرح برای اپراتور‌ها توجیه اقتصادی داشته باشد.

رئیس پژوهشگاه فضایی کشور گفت: عمده فعالیت‌هایی که در حوزه فضایی انجام می‌شود اقتصادی، صلح آمیز و کاربردی است.
باشگاه خبرنگاران - وحید یزدانیان، رئیس پژوهشگاه فضایی ایران در نشست با اصحاب رسانه با بیان اینکه  تحولات و رویدادهای حوزه ماهواره و فضا، مقداری پشت یک دیواری بوده و جزئیات آن مطرح نبوده است، گفت: بیش از ده تا بیست درصد فعالیت‌ها در حوزه فضایی‌جنبه حاکمیتی ندارد و بیشتر فعالیت‌های اقتصادی است. عمده فعالیت‌هایی که در حوزه فضایی انجام می‌شود اقتصادی، صلح آمیز و کاربردی است و ما قصد داریم به مرور زمان، هرچه بیشتر بتوانیم این کاربرد‌ها و دستاوردها را ارائه کنیم.

او با تاکید بر اینکه عمده فعالیت‌های فضایی مربوط به زندگی روزمره و کاربرد‌ها است، گفت: تعداد کثیری از دانشجویان و دانشمندان در دانشگاه‌ها در زمینه موضوعات فضایی فعالیت می‌کنند.  قصد داریم این فضا را در یک اتاق شیشه‌ای قرار دهیم تا همه چیز روشن باشد.

رئیس پژوهشگاه فضایی بیان کرد: حوزه فضایی ایران گسترده‌تر از فقط پرواز است. باتری‌های لیتیوم یونی، فناوری است که به دانش آن دست پیدا کردیم و کاربرد مستقیم آن در ماهواره است و سرریز آن در خودرو‌های الکتریکی قابل استفاده است. پنل‌های خورشیدی نیز هم در ماهواره‌ها استفاده می‌شوند هم در بخش‌های دیگر.

وحید یزدانیان با بیان اینکه سه دسته ماهواره شامل سنجشی، ناوبری و ارتباطی داریم که عمده کاربرد‌ها در کشاورزی کشف منابع، جی پی اس و ناوبری و تامین اینترنت است، گفت: وقتی این امکانات را داریم باید ناترازی انرژی را به کمک این‌ها حل کنیم. اینکه بگوییم تحریم هیچ تاثیری نداشته درست نیست؛ اما  باعث شده به سمت دانش بومی حرکت کنیم. بیش از نود درصد تجهیزات ماهواره یا همان زیر سیستم‌های ماهواره در داخل کشور تولید می‌شود. تجهیزاتی هم که از خارج از کشور تامین آن را انجام می‌دهیم به این صورت نیست که دانش آن در داخل کشور نباشد، عمدتا ما به صورت پشتیبان از آن‌ها استفاده می‌کنیم.

رئیس سازمان فضایی ایران گفت: علاوه بر بهره برداری از مرحله نخست پایگاه فضایی چابهار در سال جاری، پرتاب ظفر ۱، ماهوراه پایا و ناهید ۲ در شش ماه نخست امسال انجام می‌شود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، رئیس سازمان فضایی ایران افزود: توسعه زیرساخت‌های فضایی با همان شدت و حدت سال‌های گذشته امسال هم ادامه دارد؛ مرحله نخست پایگاه فضایی چابهار باید به پایان برسد و ساخت مرحله دوم آغاز شود.

حسن سالاریه گفت: در حوزه ماهواره هم چندین پرتاب خواهیم داشت و یکسری از پرتاب‌ها از سال گذشته به امسال موکول شد و پرتاب‌های بین المللی هم داریم و پرتاب ظفر |، ماهوراه پایا و ناهید 2 در شش ماه نخست امسال انجام می‌شود و زمان پرتاب برخی هم مشخص و قطعی شده است.

رئیس سازمان فضایی ایران  گفت: پرتاب‌هایی از سیمرغ هم بهار امسال داریم که پرتابگر سوخت مایع ماست و به دنبال تثبیت این پرتابگر و تثبیت صنعت ساخت ماهواره هستیم و پرتاب ذوالجناح را هم در برنامه داریم که از پرتابگر‌های ترکیبی یا هیبریدی (سوخت جامد و مایع) محسوب می‌شود که ان را دنبال می‌کنیم که به زودی پرتاب آزمایشی از این پرتابگر داشته باشیم.

 سالاریه افزود: پیش بینی ما این است حداقل 5 تا 6 پرتاب داخلی در سال 1404 داشته باشیم و دو پرتاب خارجی هم خواهیم داشت.

رئیس سازمان فضایی ایران گفت: درباره دستیابی به مدار ژئو هم دو اتفاق مهم باید امسال بیفتد که یکی پرتاب نمونه دوم بلوک انتقال مداری سامان یک است که برای انتقال در مدار در ارتفاع بالا کاربرد دارد و دیگر پرتاب سیمرغ بهینه است.

 سالاریه افزود: سامان یک کاری از پژوهشگاه فضایی و سیمرغ بهینه از سازمان صنایع هوافضای وزرات دفاع است و این دو پرتاب در واقع گام بزرگ عملی برای رسیدن به مدار بالا یا ژئو محسوب می‌شود و با پرتاب سیمرغ بهینه نقطه مداری 36 هزار کیلومتر را هم لمس خواهیم کرد البته با مدار بیضوی که جزئیات فنی ان اعلام خواهد شد.

معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات افزود: نمونه آزمایشی منظومه شهید سلیمانی و نمونه‌های اصلی منظومه در نیمه دوم امسال از پایگاه فضایی چابهار پرتاب می‌شود و پرتاب‌های خصوصی هم داریم که ماهواره نمونه دوم کوثر یک، نمونه‌ای از آن است که گام بزرگ برای تثبیت فعالیت‌های بخش خصوصی محسوب می‌شود و دیگر ماهواره‌های خصوصی پژوهش یک، دو و چهار باید امسال به اتمام برسد و پرتاب هم امسال انجام شود که البته شاید به سال 1405 انتقال پیدا کند.

سالاریه گفت: در طراحی و ساخت نمونه‌های مهندسی ماهواره‌های پارس سه و ناهید سه بایدامسال پیشرفت‌های خوبی داشته باشیم و یکی از ماهواره‌های راداری ما به نام راد یک امسال به افتتاح می‌رسد و ماهواره راداری دوم هم که در حال ساخت است باید فرانید طراحی اش به مرحله قابل قبولی برسد و نمونه دوم بلوک انتقال مداری سامان هم در پژوهشگاه فضایی ایران در حال طراحی است.

معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات  گفت: تعدادی مناقصه و قرارداد طبق روال و مطابق برنامه ده ساله فضایی و برنامه پنج ساله هفتم باید منعقد شود که مناقصات آن از سال گذشته طراحی شده و برخی در حال برگزاری است که این مناقصه‌ها هم برای ورود هر چه قوی‌تر بخش خصوصی است که شامل منظومه سنجشی و ماهواره‌های مخابراتی ارتفاع پایین است که قراردادش امسال منعقد و کار آغاز می‌شود.

رئیس سازمان فضایی ایران درباره تاکید برنامه هفتم پیشرفت در حوزه اقتصاد فضا افزود: یکی از اهداف مهم صنعت فضایی که سرانجام همه پیشرفت‌های ما محسوب می‌شود بحث اقتصاد صنعت فضایی است و این حوزه شامل طیف وسیعی از فعالیت هاست که برخی مستقیم و برخی غیرمستقیم در حوزه اقتصادی اثرگذارند.

سالاریه گفت: مثلا حوزه پرتابگر ما باید به تثبیت و ارائه خدمات برسد و الان خدمات به صورت داخلی و بومی است که باید بین المللی شود و پایگاه فضایی چابهار که دروازه‌ای برای ارائه خدمات بین المللی محسوب می‌شود از این حیث است، چون اگر پرتابگر خوبی داشته باشیم ولی نقطه مناسب برای پرتاب نداشته باشیم خدمت بین المللی نمی‌توانیم ارائه کنیم.

رئیس سازمان فضایی ایران گفت: برخی پرتابگر‌های ما امکان ارائه خدمت بین المللی دارند و اگر نقطه پرتاب مشخص شود می‌توانیم مذاکرات خوبی را با کشور‌های منطقه آغاز کنیم تا بر اساس آن خدمات پرتاب ارائه شود.

 سالاریه درباره تاثیر توسعه ساخت ماهواره در اقتصاد کشور افزود: با توجه به اینکه برخی کلاس ماهواره‌های ما به نوعی به تثبیت رسیده و عمر مناسبی پیدا کرده و قابلیت اعتماد خوبی پیدا کرده‌اند احتمال این که خود ماهواره و خدمات مربوطه اش در بازار‌های بین المللی عرضه شود فراهم است و بخش خصوصی ما که در این فعالیت ورود کرده یکی از اهدافش همین است.

رئیس سازمان فضایی ایران گفت:بسیاری از تجهیزات و زیرشبکه‌های ساخت بخش خصوصی در صنعت ماهواره به تثبیت رسیده و عملکرد ان کاملا مورد تایید است که می‌تواند عرضه شود و همکاری خوب میان ما و مجموعه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری این موضوع را تسهیل می‌کند.

 سالاریه افزود: در این باره مذاکرتی شده که نهایی هم شده است و امکان فروش وجود دارد و برخی کشور‌های منطقه علاقمندند برایشان ماهواره بسازیم و خدمات فضایی ارائه دهیم.

معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: حوزه پایین دستی صنعت فضایی یعنی خدمات مبتنی بر داده و تصویر هم مستقیم و غیر مستقیم بر اقتصاد ما تاثیر دارد که شامل برآورد سطح زیرکشت محصولات کشاورزی، برآورد و پیش بینی میزان خسارات، بحث بیمه کشاورزی و جلوگیری از توسعه بیماری‌های ناشی از مسائل بیولوژیکی در حوزه کشاورزی و محیط زیست و بحث مدیریت منابع آب از کاربرد‌های تصاویر ماهواره هاست که بهره وری این بخش را بالا برده است.

سالاریه افزود:استفاده از تصاویر ماهواره‌ای در بحث کاداستر و جی نف و طرح بزرگ کدپستی یکی از مصادیق بارز افزایش بهره وری است که تصاویر ماهواره‌ای می‌تواند به کشور کمک کند و خود فروش تصاویر هم می‌تواند به صورت ویژه موجب توسعه اقتصاد شود و در حوزه داده هم منظومه‌های ماهواره‌های و استفاده از ماهواره‌های مخابراتی بازار بزرگی را برای صنعت فضایی ایران باز می‌کند و هر یک ماهواره مخابراتی ما اگر در مدار ژئو قرار گیرد به لحاظ اقتصادی قابل قیاس با هیچ کدام از مواردی که عرض کردم نیست.

رئیس سازمان فضایی ایران گفت: سرمایه گذاری بخش خصوصی هم از دیگر برنامه‌های ماست و وقتی توجه بخش خصوصی به سرمایه گذاری در بخش فضایی جلب شود ارزش کار بالا می‌رود و بهره وری و سوددهی را افزایش می‌دهد و در این بخش هم برخی شرکت‌های خصوصی در مناقصات ما شرکت کرده‌اند و با تداوم این روند شاهد رشد جهش گونه در حوزه اقتصاد فضا خواهیم بود.

 سالاریه در پاسخ به سوالی مبنی بر این که چه برنامه‌ای برای حمایت مادی و معنوی و معیشتی از نخبگان صنعت فضایی دارید؟ افزود: رقابت در صحنه بین المللی در حوزه فضایی سنگین است و ما اگر به فکر نباشیم و برنامه جدی نداشته باشیم خیلی از متخصصان این صنعت جذب بازار‌های دیگر داخلی و یا خارجی می‌شوند و چند اقدام مهم باید انجام داد که مهم‌ترین اقدامی که حالت مسکنی نداشته باشد این است که اقتصاد بخش فضا رونق پیدا کند و یکی از دلایلی که اصرار به ورود بخش خصوصی داریم حمایت از نخبگان مان است و اگر بخش خصوصی ما در صنعت فضایی ورود نکند و فضا به صحنه رقابت شرکت‌های بزرگ در بخش خصوصی تبدیل نشود هر کاری کنیم نمی‌توانیم جذابیت زیادی ایجاد کنیم و این کار با جدیت در دولت و وزارت ارتباطات دنبال می‌شود و مناقصاتی هم برگزار شده است.

معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به دیگر سرفصل‌ها برای حمایت از نخبگان و بخش خصوصی اشاره کرد و گفت: در سال 1402 منظومه شهید سلیمانی را به مناقصه گذاشتیم که منظومه ماهوار‌های باریک باند در حوزه اینترنت اشیاء است؛ خرید تصاویر از ماهواره‌های بومی را به بخش خصوصی واگذار کردیم؛ در چند ماه گذشته ماهواره‌های پژوهش یک، دو، چهار و سه را به مناقصه گذاشتیم و از بهمن سال گذشته مناقصه‌هایی در حوزه منظومه‌های سنجشی و مخابراتی شروع کردیم که آن هم اصرار داریم بر ورود بخش خصوصی و اگر این اتفاقات بیافتد هم بخش خصوصی بهتر می‌تواند نیروی انسانی جذب کند و خدمات بدهد و افراد هم با آزادی عمل بهتری می‌توانند کار کنند و بهتر از هر کسی می‌توان نگهداشت این نیرو‌ها را انجام داد و سازمان فضایی ایران باید این گونه اقدامات را ادامه دهد.

 سالاریه به اقدامات خوب معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در حمایت از شرکت‌های دانش بنیان فضایی در سال گذشته اشاره و بر تداوم این گونه اقدامات تاکید کرد تا از این طریق در جذب بیشتر نخبگان کمک شود.

رئیس سازمان فضایی ایران گفت: ما جدای از این‌ها اقدامات دیگری هم برای ارتقاء معیشت محققان و دانشمندان فضایی کرده‌ایم، اما به هر حال هیچکدام به اندازه رونق بخش خصوصی و ایجاد رقابت در نگهداشت متخصص صنعت فضایی از طریق برون سپاری طرح‌ها به بخش خصوصی نمی‌تواند این کار را به احسن وجه انجام دهد.

 سالاریه گفت: مساله نگهداشت نیروی انسانی در مجموعه کلان کشور و دولت و در بنیاد ملی نخبگان، مجموعه معاونت علمی، سازمان اداری استخدامی و برنامه و بودجه پیگیری می‌شود و در دستور کار است و شورای حقوق و دستمزد و دیگر مجموعه‌های متولی پیگیر هستند و ما هم هر اقدامی می‌کنیم با هماهنگی این مجموعه هاست و مجموعه وزارت ارتباطات در سال گذشته، زحمات زیادی را برای ارتقاء وضع معیشتی و درآمدی این افراد کشید و انصافا هم تا حد خیلی خوبی موفق بود، اما باید تداوم پیدا کند.

معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات افزود: به هر حال رقابت در عرصه فضایی و هر حوزه پیشرفته دیگری که در دنیا وجود دارد بر سر جذب و نگهداشت نخبگان است و در واقع نیروی انسانی نخبه است که کار انجام می‌دهد نه تجهیزات و اگر نیروی انسانی نخبه نباشد بهترین تجهیزات و آزمایشگاه را هم فراهم کنیم این اتفاقات نمی‌افتد و اکنون رقابت میان شرکت‌هایی است که بتوانند نیروی انسانی نخبه را بیشتر جذب کنند.

۱۲۱۱ روستای کشور به اینترنت پرسرعت وصل شده‌اند، اما کارشناسان هشدار می‌دهند که اتکا به دکل‌های بی‌سیم برای اتصال، مشکلاتی نظیر قطعی و افت  سرعت را همچنان به همراه دارد.
به گزارش فارس؛ ۱۲ درصد از روستاهای بالای ۲۰ خانوار بر اساس تازه‌ترین گزارش توسعه ارتباطات روستایی وزارت ارتباطات در راستای تحقق عدالت ارتباطی به اینترنت پرسرعت و پایدار متصل شده‌اند. این اتصال در بسیاری از موارد باتکیه‌بر دکل‌های بی‌سیم یا نسل چهارم موبایل صورت‌گرفته است.
 اما بر اساس برخی گزارشات، بیشتر اتصالات به‌ویژه در مناطقی که از دکل‌های بی‌سیم یا نسل چهارم موبایل استفاده می‌کنند، به دلیل وابستگی به سیگنال‌های موبایل و باتری‌های پشتیبان، همچنان با ناپایداری و مشکلاتی همچون افت سرعت و قطعی‌های مکرر مواجه هستند.
پیش‌تر کارشناسان بارها تأکید کرده‌اند که تحقق عدالت ارتباطی بدون توسعه زیرساخت فیبر نوری، امکان‌پذیر نیست و مشکلاتی نظیر قطعی‌های مکرر، سرعت پایین اینترنت و ناپایداری که در شهرها نیز مشاهده می‌شود، در مناطق روستایی می‌تواند باتوجه‌به کم‌برخورداری زیرساختی، با شدت بیشتری بروز کند.  مجری طرح توسعه ارتباطات روستایی محمد بلوچ زهی در این باره گفته است:
 «در توسعه اینترنت روستایی بحث فیبر نوری را نداریم؛ اما گاهی اوقات اگر دید رادیویی وجود نداشته باشد، برای تأمین پهنای باند سایت BTS نیاز به فیبر نوری داریم.»
بر اساس ارزیابی‌های فنی، اتکای صرف به دکل‌های بی‌سیم و اینترنت همراه ممکن است در مواقعی مانند خاموشی‌های برق، شرایط آب‌وهوایی نامساعد یا اختلال در سیگنال، بر پایداری شبکه تأثیر بگذارد. 
این در حالی است که شبکه فیبر نوری، علاوه بر پایداری بالاتر، امکان ارائه خدمات باکیفیت و هزینه بلندمدت کمتر را فراهم می‌کند. با وجود این مزایا، طبق برخی گزارش‌ها، تنها بخشی از روستاهای کشور به‌صورت واقعی تحت پوشش شبکه فیبر نوری قرار دارند. در نتیجه، ادامه توسعه ارتباطات روستایی بر بستر شبکه‌های بی‌سیم ممکن است چالش‌هایی در زمینه تاب‌آوری ارتباطی ایجاد کند.

ایران با طی مراحل اولیه قراداد با یک شرکت ارائه‌دهنده اینترنت ماهواره‌ای،‌ مقدمات فعال‌شدن این نوع اینترنت را در کشور فراهم کرده است.

فارس؛ «جلوی فناوری را که نمی‌شود گرفت؛ هرچقدر هم اینترنت ماهواره‌ای را ممنوع کنید، بالاخره این یک فناوری جدید است که راه خودش را باز می‌کند»؛ وقتی درباره پیگیری‌های حقوقی ایران برای جلوگیری از فعالیت بدون مجوز استارلینک صحبت می‌شود، این جمله را زیاد می‌شنویم. اما آیا ایران اینترنت ماهواره‌ای را ممنوع کرده؟ در آذر 1402 همزمان با اختتامیه کنفرانس جهانی ارتباطات رادیویی (WRC-23) در شهر دبی، قوانین سرزمینی ایران به امضای مدیرعامل شرکت «یاه کلیک» رسید تا مقدمات فعالیت قانونی این شرکت برای ارائه خدمات اینترنت ماهواره‌ای در کشور فراهم شود.

«یاه‌کلیک» اپراتور خدمات اینترنت ماهواره‌ای است که توسط شرکت «یاه‌ست» -یکی از شرکت‌های زیرمجموعه دولت امارات متحده عربی- اداره می‌شود. این اپراتور با استفاده ازطریق فناوریKa-band و با استفاده از ماهواره‌های «یاسَت» «Yahsat» خدمات اینترنت ماهواره‌ای را در بیش از ۴۰ کشور در خاورمیانه، آفریقا، آسیای مرکزی و جنوب‌شرقی آسیا ارائه می‌دهد. این خدمات شامل پهنای باند ثابت برای مشتریان خانگی، سازمانی، آموزشی و دولتی است و در برخی مناطق با همکاری شرکای محلی عرضه می‌شود.

فراخوان رسمی ایران برای اینترنت ماهواره‌ای

وزارت ارتباطات در بهمن ۱۴۰۱ اعلام کرد که «قواعد سرزمینی» (Landing Rights) فعالیت اپراتورهای اینترنت ماهواره‌ای را به‌طور رسمی به این شرکت‌ها ابلاغ کرده است. عیسی زارع‌پور وزیر وقت ارتباطات، در حاشیه جلسه هیئت دولت تأکید کرد که این قواعد مطابق مقررات اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) تدوین شده‌اند و هر اپراتور ماهواره‌ای که قصد فعالیت در ایران را دارد، باید این قوانین را رعایت کند. وی افزود که در صورت پایبندی اپراتورها به این قواعد، از فعالیت آن‌ها در کشور استقبال خواهد شد. در خرداد 1402 نیز سازمان تنظیم مقررات ایران برای تأمین نیاز ارتباطات ماهواره‌ای یک فراخوان رسمی داد و از شرکت‌هایی که در این زمینه مجوز دارند، دعوت به همکاری کرد.

علاوه بر «یاه‌کلیک» ایران قواعد سرزمینی خود را هم به «استارلینک» و هم به «وان وب» به‌عنوان دو اپراتور اصلی دیگر در حوزه اینترنت ماهواره‌ای ابلاغ کرده و اعلام کرده می‌توانند در چارچوب حقوق سرزمینی ایران، در کشورمان فعالیت داشته باشند و خدمات ارائه کنند. فعالیت اپراتورهای ماهواره‌ای در چارچوب حقوق سرزمینی کشورها، یک قاعده بین‌المللی است که اتحادیه جهانی مخابرات بر آن تأکید دارد.

اگر ایران از اینترنت ماهواره‌ای استقبال می‌کند، پس چرا استارلینک را ممنوع کرده؟

آن چیزی که ایران ممنوع کرده، نه «اینترنت ماهواره‌ای» و نه حتی «اینترنت ماهواره‌ایِ استارلینک» است؛ آن‌چیزی که ممنوع شده «فعالیتِ بدون مجوز» از سمت استارلینک و هر اپراتور ماهواره‌ای دیگری است. ممنوعیتی که در همه کشورهای دنیا به‌صورت جدی و قاطع پیگیری می‌شود. برخی اینترنت ماهواره‌ای را به‌خاطر شباهت لفظی چیزی شبیه شبکه‌های ماهواره‌ای می‌دانند؛ اینترنتی که از یک ماهواره توزیع می‌شود و هر کسی در هر نقطه‌ای از دنیا باید بتواند از آن استفاده کند. اما برخلاف این تصور عامیانه، در موضوع اینترنت ماهواره‌ای صحبت از یک زیرساخت اساسی ارتباطی است که قرار است اطلاعات کاربران از اطلاعات مالی تا شخصی و اداری روی آن مبادله شود و در داخل مرزهای یک کشور، در معادلات فنی مهمی مانند طیف فرکانسی ارتباطی ورود می‌کند. اگر در چارچوب قوانین کشورها فعالیت نکند، می‌تواند اپراتورهای ارتباطی آن‌ها را دچار مشکلات جدی کند و امنیت ملی کشورها را به‌خطر بیندازد.

تجربه عجیب اوکراین پیش چشم دنیا

اخیرا در مناقشه اوکراین یک نمونه از این موضوع را کشورها شاهد بودند؛ در بحبوحه جنگ این کشور با روسیه، استارلینک اینترنت ماهواره‌ای را به‌صورت رایگان در اختیار اوکراین قرار داد و زیرساخت‌های اصلی این کشور مانند ارتش و مراکز نظامی، بیمارستان‌ها و مراکز درمانی و نیز نهادهای دولتی و مدیریت بحران از طریق استارلینک به هم متصل شدند. اما در جریان مذاکرات میان مقامات آمریکایی و اوکراینی درباره دسترسی به منابع معدنی کمیاب اوکراین، طبق گزارش رویترز، ایالات متحده اوکراین را تهدید کرده اگر منابع معدنی ارزشمندش را به کاخ سفید واگذار نکند، اینترنت ماهواره‌ای استارلینک را قطع خواهد کرد..تهدیدی که در کنار سایر فشارها باعث شد اوکراین با وجود اینکه متحد آمریکاست، ناچار شود واگذاری منابع معدنی کمیاب خود به آمریکا را بپذیرد.

به همین خاطر است که استارلینک در کشورهای مختلف دنیا، تنها با دریافت مجوز و در چارچوب قوانین سرزمینی آن‌ کشورها امکان فعالیت پیدا کرده است. مجوزهایی با طول زمان مشخص مانند 5 ساله؛ اگر بعد از گذشت پنج سال، دوباره باید فرایند دریافت مجوز و همخوانی با قوانین داخلی کشورها را طی کند.در آفریقا، از کشورهای نیجریه، موزامبیک، زیمبابوه، زامبیا، کنیا، مالاوی، بوتسوانا و رواندا مجوز گرفته. در آمریکای جنوبی، برزیل و در اروپا، گرجستان مجوز فعالیت استارلینک را صادر کرده است. همچنین، استارلینک در حال مذاکره برای ورود به بازار کشورهایی مانند ترکیه، مراکش و بنگلادش است و در هند بعد از 5 سال پیگیری، پیشرفت‌هایی به سمت دریافت تأییدیه‌های قانونی داشته است.

محافظت از حق ایران، فراتر از جدل‌های سیاسی

بر همین اساس کارشناسان می‎گویند ایران در کنار استقبال عملیاتی از اینترنت ماهواره‌ای، در پیگیری حقوقی از اتحادیه جهانی مخابرات به دنبال آن است که فراتر از کشمکش‌های سیاسی، بتواند در یکی از اساسی‌ترین زیرساخت‌های ارتباطی از حقوق سرزمینی خود حراست نماید؛ به همین خاطر به این موضوع حیاتی باید فراتر از جدل‌های جاری در موضوع فیلترینگ نگریست و با استقبال از رأی اتحادیه جهانی مخابرات، تلاش کرد ایران نیز مانند سایر کشورها بتواند حقوق خود در این زمینه را استیفا کند.

با شروع خاموشی‌های پراکنده در برخی مناطق کشور، حالا فقط خانه‌ها نیستند که در تاریکی فرو می‌روند؛ بلکه اینترنت، موبایل و تمام زندگی دیجیتال ما هم با قطع برق از نفس می‌افتند. این فقط یک خاموشی نیست؛ یک هشدار جدی برای زیرساخت‌های فرسوده کشور است.

در روزهایی که نخستین موج گرما هنوز از راه نرسیده، خاموشی‌های پراکنده در برخی مناطق کشور آغاز شده است؛ موضوعی که نه‌تنها نگرانی مردم از تابستانی پرتنش را افزایش داده، بلکه به‌روشنی ضعف زیرساخت‌های حیاتی کشور در برابر شوک‌های ساده‌ای مثل قطعی برق را آشکار کرده است. در حالی‌ که مسئولان از محدودیت تولید برق در ماه‌های آینده خبر می‌دهند، کارشناسان هشدار می‌دهند که در ایرانِ دیجیتال، قطع برق به‌طور مستقیم به قطع اینترنت می‌انجامد و این یعنی بحرانی دوگانه در انرژی و ارتباطات.

با هر قطعی برق، میلیون‌ها کاربر ایرانی با اختلال یا قطع کامل اینترنت مواجه می‌شوند. این موضوع بیش از آن‌که به ظرفیت تولید برق یا وضعیت مصرف مربوط باشد، به ضعف تاریخی زیرساخت‌ها در حوزه انرژی و ارتباطات بازمی‌گردد. در واقع، قطعی برق تنها یک زنجیره از آسیب را فعال می‌کند: ابتدا برق می‌رود، سپس تجهیزات مخابراتی خاموش می‌شوند و بلافاصله دسترسی به اینترنت، خدمات بانکی، آموزش آنلاین و حتی تماس اضطراری دچار اختلال می‌شود.

باتری‌های خسته، دکل‌های خاموش

در حالت ایده‌آل، دکل‌های مخابراتی (BTS) و مراکز داده باید با باتری یا ژنراتور پشتیبان، چند ساعت در برابر قطعی برق مقاومت کنند. اما در ایران، به‌دلیل فرسودگی تجهیزات، نبود سرمایه‌گذاری و مشکلات ناشی از تحریم، بسیاری از این باتری‌ها تنها ۲۰ تا ۳۰ دقیقه دوام دارند. به همین دلیل، در خاموشی‌های بیش از نیم ساعت، نخستین قربانی ارتباطات دیجیتال است:«اینترنت قطع می‌شود و شبکه‌های موبایل از کار می‌افتند.»

اینترنت؛ نیاز حیاتی، قربانی اول

اهمیت اینترنت در دنیای امروز بر کسی پوشیده نیست. از فروشگاه‌های آنلاین و تاکسی‌های اینترنتی گرفته تا آموزش مجازی، پزشکی از راه دور و خدمات بانکی، تقریباً تمام شئون زندگی شهری و روستایی به اینترنت گره خورده است. وقتی این بستر ارتباطی تنها به‌خاطر یک قطعی برق ساده دچار اختلال می‌شود، در واقع ما با چیزی فراتر از خاموشی فیزیکی روبه‌رو هستیم؛ یک فلج دیجیتال که آثار اقتصادی، اجتماعی و حتی امنیتی دارد.

کاهش توان برق‌آبی؛ آغاز محدودیت‌ها

در این میان، مسئولان وزارت نیرو نیز خبر از کاهش توان تولید برق در ماه‌های پیش رو می‌دهند. مصطفی رجبی مشهدی، مدیرعامل توانیر، با اشاره به خشکسالی‌ها اعلام کرده که امسال فقط از یک‌سوم ظرفیت نیروگاه‌های برق‌آبی می‌توان استفاده کرد.

بنا بر اعلام توانیر، حدود ۳۰ درصد نیروگاه‌های کشور عمر بالایی دارند و نیازمند تعمیرات اساسی هستند. در کنار این وضعیت، نیروگاه اتمی بوشهر نیز برای تعویض سوخت از مدار خارج شده تا در تابستان وارد فاز تولید شود. اما در حال حاضر، این خروج موقت بار بیشتری را بر دوش نیروگاه‌های باقی‌مانده گذاشته و پایداری شبکه را کاهش داده است.

مصرف رو به رشد، منابع رو به تهی شدن

در شرایطی که ظرفیت تولید با چالش مواجه است، مصرف برق نیز در حال افزایش است. به گفته رجبی مشهدی، مصرف برق در ابتدای امسال بیش از ۶ درصد رشد داشته؛ رقمی که در صورت تداوم می‌تواند به فروپاشی توازن شبکه بیانجامد.

بحران دوگانه در راه است

اگرچه خاموشی‌های فیزیکی در کشور پدیده‌ای ناآشنا نیست، اما آن‌چه وضعیت را در سال ۱۴۰۴ متفاوت می‌کند، وابستگی بی‌سابقه زندگی روزمره مردم به اینترنت و فناوری است. استمرار قطعی برق در ماه‌های آینده، نه‌تنها آسایش مردم را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، بلکه زیرساخت‌های ارتباطی، اقتصادی و خدماتی کشور را به لبه پرتگاه می‌رساند. ایران در آستانه تابستان، با یک بحران دوگانه روبه‌رو است؛ بحرانی که اگر به‌موقع چاره‌جویی نشود، ممکن است تبعات آن فراتر از خاموشی و کندی اینترنت باشد. (منبع:خبرآنلاین)

قطع برق در بسیاری از مناطق استان تهران به قطع اینترنت و ضعف در آنتن دهی موبایل می انجامد و همین امر مشکلات فراوانی برای مردم ایجاد کرده است.

شمیم علاالدینی: در روزهای اخیر، همزمان با قطعی‌های مکرر برق در استان تهران، شاهد اختلال گسترده در خدمات ارتباطی و قطع آن تن‌دهی تلفن‌های همراه نیز هستیم، این مسئله نه‌تنها زندگی روزمره شهروندان را تحت تأثیر قرار داده، بلکه فعالیت اقتصادی، آموزشی، و حتی خدمات اضطراری را با چالش‌های جدی مواجه کرده است.

همزمان با قطع برق آنتن دهی موبایل در استان تهران به ویژه شهرستان‌های حاشیه‌ای مانند دماوند، ورامین و شهریار ضعیف و یا کاملاً قطع می‌شود و با توجه به دنیای ارتباطات و اینکه امروز اغلب زندگی‌ها برپایه رایانه و اینترنت می چرخد، قطع کردن برق به جهت ناترازی خسارات جبران ناپذیری بر امور مردم وارد کرده است.

با وجود وعده‌های مکرر مسئولان برای بهبود زیرساخت‌ها، به نظر می‌رسد هیچ برنامه مدونی برای مقابله با این بحران وجود ندارد.

خسارت کسبه به دلیل قطع اینترنت کارتخوان ها

بر اساس گزارش‌های میدانی، در مناطق مختلف استان تهران از جمله دماوند، شهرری، اسلام‌شهر، رباط‌کریم و حتی برخی نقاط مرکزی تهران، قطعی برق به‌صورت برنامه‌ریزی‌شده یا غیرمنتظره رخ می‌دهد و بلافاصله آن تن‌دهی اپراتورهای تلفن همراه نیز مختل می‌شود. این مشکل به‌ویژه در ساعات اوج مصرف (ظهر و عصر) تشدید می‌شود.

مریم، از شهروندان ساکن ری در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: هر بار که برق قطع می‌شود، موبایل هم آنتن نمی‌دهد.

وی که مغازه در این شهر دارد، گفت: گاهی به دلیل قطعی ارتباطات، نتوانستم پرداخت‌های مشتریان را ثبت کنم و ضرر کردم.

یکی از شهروندان دماوند نیز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: وقتی برق‌ها قطع می‌شود اینترنت دچار اختلال شده و عملیات کارت به کارت متوقف شده و جهت امور مالی با مشکل مواجه می‌شویم.

خانم فیاضی می‌گوید: ما ساکن مسکن مهر هستیم، وقتی برق قطع می‌شود، آنتن ها هم می‌رود، آب هم قطع می‌شود و باید دعا کنیم که زودتر برق وصل شود.

قطع ارتباطات تلفن همراه در روستاها ممکن است به قیمت جان افراد تمام شود

شهروند دیگر دماوندی نیز به خبرنگار مهر گفت دقیقاً همزمان با قطعی برق تمام خطوط قطع می‌شود.

خانم باقری ادامه داد: قبلاً با رفتن برق مشکل قطع آنتن موبایل و تلفن خانه نداشتیم، اما الان ۳ سال است که قطعی برق مشکلاتی را نیز به همراه دارد.

وی گفت: از مسئولین درخواست داریم، لطفاً تمهیداتی بیاندیشند، زمان رفتن برق، آنتن‌های موبایل و اینترنت و تلفن منازل قطع نشود.

باقری اظهار داشت: تصور کنید یک فرد دیابتی دچار کمای قندی شود، یا یکی دچار مشکل قلب شود و ماشین شخصی برای رساندن به بیمارستان و پزشک نداشته باشد، زمانی که برق نیست آنتن موبایل و تلفن و نت هم قطع می‌شود، چطور باید به اورژانس برای فرستادن آمبولانس اطلاع دهند، یا تاکسی اینترنتی بگیرد.

وی گفت: برخی مشکلات ممکن است به قیمت جان یک شخص تمام شود.

دلیل اختلال در آنتن دهی موبایل با قطع برق چیست

قطع اینترنت در زمان قطعی برق بر روی کیفیت آموزشی دانش‌آموزان و دانشجویان در کلاس‌های آنلاین نیز تأثیرگذار است و بسیاری از والدین از بی‌تفاوتی مسئولان در این خصوص گلایه دارند.

بر اساس داده‌های غیررسمی، در ۴۰ درصد موارد قطعی برق، اختلال در آن تن‌دهی موبایل نیز گزارش شده است، این رقم در مناطق حاشیه‌ای استان تهران به ۶۰ درصد نیز می‌رسد.

کارشناسان حوزه ارتباطات نقص در سیستم پشتیبان‌گیری دکل‌های مخابراتی، را یکی از علل ضعف آنتن دهی در زمان قطع برق می‌دانند، چرا که بسیاری از دکل‌های مخابراتی به باتری‌های فرسوده مجهز هستند که در صورت قطع برق، برای مدت کمی دوام می‌آورند و در برخی موارد، ژنراتورهای دیزلی نیز وجود ندارند یا به‌موقع فعال نمی‌شوند.

از سویی دیگر قطع برق روی مراکز داده (Data Centers) و سوئیچ‌های مخابراتی نیز تأثیر می‌گذارد و نیز برخی اپراتورها از فیبر نوری استفاده می‌کنند که به برق وابسته است.

فرماندار دماوند: اغلب دکل‌های مخابراتی «یو. پی. اس» ندارند

در حالی که شهروندان هر روز با این مشکل دست‌وپنجه نرم می‌کنند، مسئولان عمدتاً به دادن وعده‌های کلی بسنده کرده‌اند، یکی از افراد مطلع از نحوه عملکرد اپراتورهای همراه که خواست نامش فاش نشود، به خبرنگار مهر گفت: اپراتورهای تلفن همراه ژنراتورهای ضعیفی دارند و به دلیل کمبود بودجه و موانع اداری بزرگترین سد در برابر رفع این معضل است.

فرماندار دماوند نیز در مورد قطعی خطوط تلفن همراه و اینترنت در زمان قطعی برق به خبرنگار مهر گفت: متأسفانه تعداد زیادی از دکل‌های مخابراتی فاقد «یو. پی. اس» هستند و این یک نقص بزرگ است.

اسماعیل حیدری آزاد گفت: ما به شدت به دنبال این هستیم، که تمام دکل‌های مخابراتی به «یو. پی. اس» مجهز شوند، تا حداقل با قطعی برق، ارتباطات تلفنی مردمان عزیزمان قطع نشود.

قطع همزمان برق و آن تن‌دهی موبایل، یک ناکارآمدی مدیریتی آشکار است، در حالی که کشورهای دیگر حتی در شرایط بحران (مانند جنگ یا بلایای طبیعی) ارتباطات را پایدار نگه می‌دارند، در استان تهران گویا حفظ خدمات اولیه نیز به یک چالش تبدیل شده است، که امیدواریم هرچه سریع‌تر رفع شود.

اپراتورهایی که هنوز در حال فعالیت و ارایه خدمات هستند، برای تداوم فعالیت‌هایشان ناگزیر به حذف یا کاهش هزینه‌های توسعه شبکه هستند. با وضعیت فعلی اپراتورهای کشور، تعرفه‌ها دو برابر هم که بشود، باز هم نه اپراتور راضی است و نه مردم.

به گزارش آی‌تی آنالیز آرش کریم‌بیگی مدیرعامل شاتل موبایل در پاسخ به روش‌های رفع چالش توسعه در صنعت ارتباطات کشور گفت: یک روش فروش پلن به جای بسته از سوی اپراتورهای ارتباطی است که فعلا امکان آن با شرایط فعلی موجود نیست. روش دیگر این است که هر سال متناسب با نرخ تورم و ارز درصد مشخصی به تعرفه‌های ارتباطی اضافه شود.
وی در ادامه گفت: روش دیگر کاهش سهم دریافتی دولت از اپراتورها در قالب‌های مختلف از جمله مالیات و حق السهم دولت است چراکه هر گونه افزایش نرخی در نهایت متوجه مصرف‌کنندگان خواهد بود.
مدیر عامل شاتل موبایل در خصوص حذف رویکرد نرخ‌گذاری دستوری نیز گفت: این مدل در شرایط فعلی کشور که تنها دو اپراتور غالب وجود دارد میسر نیست و در دیگر کشورها که حداقل بیش از سه اپراتور فعالیت دارند چنین امکانی میسر است.
وی با بیان اینکه نر‌خ‌گذاری مصرف اینترنت کشور در حال حاضر سه نرخ شامل استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی، سایت‌های داخلی و سایت‌های خارجی است ادامه داد: مدل دیگر ارجاع موضوع مثل مساله خودرو به شورای رقابت است که می‌تواند با مبنا قراردادن همان نرخ‌های رسمی تورم و ارز اعلامی از سوی بانک مرکزی نسبت به مجوز تغییر قیمت از سوی اپراتورها اقدام کند.

چالش‌های صنعت ارتباطات ایران
او، بخشی از چالش‌های صنعت ارتباطات ایران را عدم افزایش تعرفه مصرف دیتا، مکالمه و پیامک از سوی سازمان تنظیم مقررات رادیویی کشور متناسب با نرخ تورم و اثر آن روی رقابت، کیفیت خدمات و توسعه پوشش و فناوری و عدم امکان برنامه‌ریزی میان مدت و بلند مدت به دلیل شرایط اقتصادی عنوان کرد.
کریم‌بیگی گفت: چالش تامین و انتقال ارز، مهاجرت نیروی انسانی و محدودیت بازار نیروی انسانی متخصص و افزایش قیمت مودم و تجهیزات در بازار انحصاری به بهانه حمایت از تولید داخل و تحریم، از دیگر چالش‌هایی است که بازیگران صنعت ارتباطات در ایران با آن مواجه هستند.
او افزود: فیلترینگ و ناامنی حاصل از فیلترشکن‌های ناامن و با رفتار ترافیکی غیراستاندارد، زیان ناشی از تعرفه نیم بها و تقلبات مرتبط با آن،‌ تحریم‌های خارجی به ویژه در حوزه رومینگ بین‌الملل،GSMA ، چالش‌های تامین و خرید تجهیزات و خدمات از وندورها و ناترازی انرژی و قطع مکرر برق و اثر آن در خدمات ارتباطی را از دیگر چالش‌هایی صنعت ارتباطات هستند.

کریم بیگی همچنین با بیان اینکه هزینه‌های ارزی، مارکتینگ و پرسنلی به ترتیب بیشترین هزینه‌های اپراتور شاتل موبایل را در بر می‌گیرد، از به‌روزرسانی چشمگیر و گسترده فنی در هسته شبکه سیم‌کارت‌های هوشمند این اپراتور تلفن همراه کشور، به منظور ارتقای کیفیت و تجربه مشترکین، به ویژه در حوزه دسترسی به خدمات نسل پنجم تلفن همراه (5G) خبر داد.

آرش کریم‌بیگی در بخش دیگری از این نشست خبری گفت: به‌روزرسانی و ارتقای فنی هسته شبکه هوشمند شاتل موبایل، باعث ایجاد تجربه و ارائه نسل جدیدی از هوشمندی و بهبود کیفیت برای مشترکین قدیمی و جدید سیم‌کارت‌های هوشمند شاتل موبایل گشته و تجربه‌ای بهتر از آنتن‌دهی و انتخاب شبکه هوشمند، سرعت و پوشش بهتر برای دسترسی پذیری به خدمات 5G ایجاد می‌کند.

وی اظهار داشت: براین اساس، سیم‌کارت‌های قدیمی و جدید هوشمند شاتل موبایل، بعنوان تنها اپراتور تلفن همراه دانش بنیان کشور، بدون نیاز به تعویض و حتی بدون نیاز به اعمال تنظیمات جدید از سوی مشترک، نسل جدیدی از قابلیت‌های فناوری نوآورانه و انحصاری سیم‌کارت هوشمند را ارائه می‌دهند و تجربه مشترکین را به صورت خودکار و بدون نیاز به تعویض سیم‌کارت ارتقا می‌دهد.

کریم‌بیگی افزود: دسترسی‌پذیری بیشتر به شبکه 5G، ارائه اینترنت با سرعت بالاتر و تجربه بهتر و بهبود قابل توجه در کیفیت خدمات ارتباطی از جمله نتایج و آثار ارتقا هسته هوشمند سیم‌کارت‌های شاتل موبایل است.
به گفته مدیرعامل شاتل موبایل، بهبود تجربه انتخاب و تغییر دستی شبکه رادیویی میزبان از طریق سه کانال کد دستوری *1*8#، سیستم مدیریت حساب اینترنت و اپلیکیشن "شاتل موبایل من" نیز با این ارتقا و به‌روزرسانی حاصل شده است.

کریم‌بیگی، امکان ارائه اپلت‌های اختصاصی و امن بانکی روی سیستم عامل سیم‌کارت و مستقل از سیستم عامل گوشی با قابلیت مدیریت و به‌روزرسانی از راه دور، ارائه خدمات شبکه امن اختصاصی (APN)، ابر امن اختصاصی همگرای شبکه ارتباطی ثابت و سیار و سیم‌کارت با IP ثابت را با پوشش گسترده‌تر، دیتای سریع‌تر و 5G گسترده‌تر و امکان مدیریت بهتر شبکه رادیویی میزبان برای مشترکین سازمانی را از نتایج این به‌روزرسانی برای بهبود تجربه مشترکین راهکارهای ارتباطی سازمانی شاتل موبایل توصیف کرد.

او گفت: نسل جدیدی از قابلیت‌های فناوری نوآورانه و انحصاری سیم‌کارت هوشمند شاتل، ارتقای تجربه مشترکین به صورت خودکار و بدون نیاز به تعویض سیم‌کارت و بدون نیاز به اعمال تنظیمات جدید سمت مشترک از ویژگی‌های به‌روزرسانی اخیر هسته شبکه هوشمند سیم‌کارت شاتل موبایل است و بهبود قابل‌توجه در کیفیت خدمات ارتباطی، ارائه اینترنت با سرعت بالاتر و تجربه بهتر، دسترسی پذیری بیشتر به خدمات 5G، بهبود تجربه انتخاب و تغییر دستی شبکه رادیویی میزبان از طریق سه کانال کددستوری، اپلیکیشن و سلفکیر و رفع باگ، امکان ارائه اپلت‌های اختصاصی و امن بانکی روی سیم‌کارت مستقل از سیستم عامل گوشی با مدیریت از راه دور، امکان ارائه خدمات شبکه امن اختصاصی (APN و ابر امن اختصاصی همگرای ثابت و سیار) و سیم‌کارت با IP ثابت با پوشش گسترده‌تر، دیتا سریع‌تر و 5G گسترده‌تر و امکان مدیریت بهتر شبکه رادیویی میزبان برای مشترکین سازمانی از ویژگی‌های این ارتقا فنی به شمار می‌رود که توسط متخصصین فنی شاتل موبایل طراحی، پیاده سازی و اجرا شده است.

خلق یک تجربه جدید
او اظهار داشت: خلق تجربه FMC در ایران، بهبود تجربه مشتری، تکمیل سبد محصول و پوشش جغرافیایی گسترده‌تر از جمله استراتژی‌های تاسیس شاتل موبایل بوده است.
کریم‌بیگی با اشاره به اینکه پروانه شاتل موبایل از سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی که از نوع Full MNO است، تصریح کرد که این اپراتور بعنوان اولین اپراتور تلفن همراه دانش بنیان نوآور کشور از سوی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری شناخته شده و به طور مداوم در تلاش است با پیاده سازی راهکارهای خلاقانه و نوآورانه، فرآیند ادامه دار و بی پایان "بهینه سازی و بهبود تجربه مشترکین و ایجاد ارزش افزوده برای آنان" را ادامه دهد.
او گفت: شاتل موبایل در بهمن ماه سال ۹۴ موافقت اصولی فعالیت خود و در اسفند ماه سال ۱۳۹۵پروانه نوع اول اپراتور MVNO تلفن همراه را از سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی اخذ کرد و در همان زمان هسته مستقل شبکه و اتصال به اولین اپراتور میزبان پیاده‌سازی و سیم‌کارت تست به سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی تحویل شد.
کریم‌بیگی افزود: در شهریور سال ۹۶ شبکه تلفن همراه شاتل موبایل به صورت رسمی راه‌اندازی و شش ماه پس از آن اتصال به دومین اپراتور میزبان برقرار شد. در سال ۹۷ برای اولین بار در ایران تیم فنی شاتل موبایل توانست به تکنولوژی سیم OTA ‌و AOTA  در ایران دست یابد و همزمان با راه‌اندازی خدمات همگرایی ثابت و سیار برای نخستین بار در ایران، سرویس نوآورانه شاتل موبایل پلاس را بعنوان بسته‌های اینترنت مبتنی بر موقعیت، به بازار معرفی کرد.
او، بهره‌برداری آزمایشی از سیم‌کارت هوشمند شاتل موبایل، عرضه سیم‌کارت سازمانی با برند اختصاصی (B2B2C)، عرضه فناوری نوین موبایل کانکت، راه‌اندازی سرویس انتخاب دستی شبکه رادیویی میزبان بر بسترUSSD ، راه‌اندازی امکان انتخاب دستی شبکه رادیویی اپراتور میزبان از طریق پنل سیستم مدیریت اینترنتی حساب، عرضه آنلاین سیم‌کارت هوشمند با IP ثابت را از دستاوردهای شاتل موبایل بعنوان نوآوری های یکتا در بازار ارتباطات ایران دانست.
کریم‌بیگی افزود: امکان انتخاب دستی شبکه رادیویی اپراتور میزبان از طریق اپلیکیشن، اضافه شدن سرویس پیامک خدماتی به سبد محصول، راه‌اندازی آزمایشی فاز اول 5G، ارتقای درجه دانش‌بنیان شرکت به دانش‌بنیان نوآور، راه‌اندازی فاز آزمایشی Device-OTA و راه‌اندازی آزمایشی فاز سوم سیم‌کارت هوشمند از دیگر دستاوردهای شاتل موبایل تا پایان خرداد ماه سال ۱۴۰۳ به شمار می‌روند و در اسفند 1402 عرضه رسمی فناوری 5G در شبکه شاتل موبایل کلید خورد.

دستاوردهای شاتل موبایل
کریم‌بیگی با اشاره به اینکه شاتل موبایل تنها Multi MNO کامل کشور و بزرگترین MVNO ایران و منطقه محسوب می‌شود، گفت: طراحی و پیاده‌سازی داخلی بیش از ۲۶ محصول فنی با عنوان «ساخت شاتل موبایل»، ارائه اولین تجربه خدمات همگرای ثابت و سیار (FMC) در کشور، به دست آوردن دانش فناوری مدیریت از راه دور سیم‌کارت برای اولین بار در ایران، اولین عرضه‌کننده فناوری موبایل کانکت در ایران، تنها اپراتور تلفن همراه دانش بنیان کشور و اولین عرضه‌کننده سرویس آی‌پی استاتیک روی سیم‌کارت در ایران بخشی از دستاوردهای شاتل موبایل به شمار می‌روند.
او، ویژگی‌های برتر هسته شبکه مستقل شاتل موبایل را نیز پیاده‌سازی بستری با قابلیت Multitenancy، استفاده از سیستم نوین تجهیزات مخابراتی معروف بهSDN/NFV ، بررسی و امکان توسعه سریع خدمات در حوزه‌های نوین IoT وM2M ، پشتیبانی شبکهTDD-LTE ، همگرایی بین سرویس‌های سیار و ثابت اعم ازTDD-LTE ، وای‌فای،ADSL  و تلفن ثابت، پشتیباتی از VoBB وConverged BSS  برای همگرایی دو حوزه ثابت و سیارعنوان کرد.

خدمات شاتل موبایل
مدیرعامل شاتل موبایل، ارائه فناوری 4G/5G، ارائه بسته‌های ترکیبی موبایل، امکان انتقال مانده اینترنت به دوره بعد، ارایه ارزان‌ترین تعرفه مصرف آزاد اینترنت، امکان انتقال شارژ، ارایه سرویس پیشنهاد شخصی و ارائه خدمات همگرای ثابت و همراه (FMC) را از جمله خدمات این اپراتور عنوان کرد.
او همچنین با اشاره به ارایه خدمات سازمانی شاتل موبایل، عرضه راهکار سازمانی همگرای خدمات ثابت و سیار (APN-VPN) ، سیم‌کارت سازمانی شاتل موبایل، سیم‌کارت با برند سازمان‌ها، شرکت‌ها و باشگاه‌ها، راهکار  IP استاتیک، راهکار OTA/AOTA، پیامک خدماتی شاتل موبایل، خدمات پیامک امن شاتل موبایل و فناوری موبایل کانکت را از ویژگی‌های سبد راهکارهای سازمانی شاتل موبایل بر شمرد.
به گفته کریم‌بیگی، کانال‌های فروش و ارائه خدمات سیم‌کارت شاتل موبایل از طریق سه سرویس سنتر اختصاصی، ۳۱ توزیع‌کننده استانی، ۱۶ توزیع‌کننده کشوری، ۵۹۱۰ نماینده فروش حضوری، ۱۷۳ نماینده انحصاری، فروش و خدمات غیرحضوری تلفنی با بیش از ۲۰۰ نیروی کارآزموده، فروش و خدمات آنلاین در وب‌شاپ و وب‌سایت شاتل موبایل با قابلیت انتخاب شماره، شماره تاریخ تولد، شماره رند، مودم و سیم‌کارت با آی‌پی ثابت، شش کانال USSD متنوع، ۱۸ اپلیکیشن و وب‌سایت ممتاز خدمات بانکی، پرداخت و فروش شارژ فراهم است.
کریم‌بیگی تصریح کرد: سیم‌کارت هوشمند شاتل موبایل با امکان اتصال به هر سه اپراتور کشور، عملا گسترده‌ترین پوشش دسترسی پذیری به خدمات تلفن همراه در کشور را ایجاد کرده و اکنون در تمام ۱۴۳۳ شهر و بیش از ۴۷ هزار روستا و بیش از ۸۲ هزار کیلومتر جاده اصلی و فرعی، بیش از ۹۶.۹ درصد از جمعیت کشور را تحت پوشش دارد.

روند رشد شاتل موبایل
کریم‌بیگی، متوسط شیب رشد سالانه سرانه مصرف دیتا از سال ۱۳۹۷ تا پایان سال ۱۴۰۳ در شبکه شاتل موبایل را ۱۴۱ درصد و متوسط روند رشد سالانه مصرف دیتا را در همین زمان ۲۳۸ درصد عنوان کرد.
وی گفت متوسط روند رشد سالانه مصرف مکالمه شاتل موبایل در این سال‌ها ۱۳۴ درصد و روند رشد سالانه تعداد مشترکین ۱۵۸ درصد بوده است.

برنامه های شاتل موبایل
کریم‌بیگی ارایه VoLTE، eSIM، فاز دوم FMC، پیامک امن، صادرات فناوری، اجرای فاز بعدی سیم‌کارت هوشمند و عرضه تجاری ترابردپذیری شماره تلفن همراه را از برنامه‌های آینده این اپراتور تلفن همراه کشور عنوان کرد.
 

پس از گذشت ۲۲ روز قطعی تلفن‌همراه و اینترنت در بخش چهاردولی قروه مسئولان متولی همچنان سکوت قابل‌تأملی کرده و نظاره‌گر این مشکل مردمی هستند.
سوم فروردین ماه سال جاری خبری مبنی بر قطعی چهار روزه اینترنت و تلفن همراه بخش چهاردولی قروه در خبرگزاری تسنیم منتشر شد که با وجود پیگیری‌های خبرنگار تسنیم در این شهرستان همچنان شاهد تداوم این مشکل هستیم.

حدود 22 روز از قطعی شبکه‌های تلفن همراه و اینترنت در روستاهای بالادست شهر دزج مانند میهم سفلی، میمنت‌آباد، حسین‌آباد (ظله جوب) و غیره با جمعیت چند هزار نفری می‌گذرد، اما همچنان این مشکل برطرف نشده است.

محمد یکی از ساکنان روستای حسین‌آباد (ظله جوب) در گفت‌وگو با تسنیم می‌گوید: این وضعیت باعث ایجاد مشکل برای مردم روستا شده است، برخی از روزها دانش‌آموزان از طریق بستر شاد با دروس و تکالیف خود سر و کار دارند، اما به دلیل قطعی اینترنت و شبکه تلفن همراه از درس و تحصیل خود جا مانده‌اند.

این مرد 37 ساله روستایی که پدر دو فرزند پایه چهارم و هفتم است، ادامه می‌دهد: اختلال در اینترنت موجب بروز مشکلات تحصیلی دانش آموزان این روستا شده به طوری که بسیاری از آموزش‌هایی که قرار است از طریق بستر شاد دریافت کنند به دلیل نبود اینترنت از دست می‌دهند.

حمید یکی از ساکنان روستای میهم سفلی که جزو جوانان تحصیل‌کرده این منطقه به‌شمار می‌رود، در سخنانی می‌گوید: میهم سفلی حدود 650 خانوار و 2500 نفر جمعیت است که هر خانواده‌ای بنا به اقتضای کاری و تحصیلی نیاز مبرم به استفاده از اینترنت و شبکه تلفن همراه دارد.

این جوان 25 ساله میهمی ادامه داد: اطراف این روستا کوه‌های سر به فلک کشیده‌ای وجود دارد که بهترین مکان برای جانمایی دکل‌های مخابراتی است، با این حال به دلیل کارشناسی‌های غیره اصولی شاهد نصب دکل مخابراتی بر روی یکی از تپه‌های روستای میهم علیا هستیم که تنها ظرفیت پوشش چند خانوار را دارد.

رحمان یکی از دامداران روستای میمنت‌آباد در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با اشاره به عدم پوشش شبکه‌های تلفن همراه در این منطقه می‌گوید: شغل من دامداری است و هر لحظه نیاز به دامپزشک و بررسی وضعیت درخواست‌ها و دام‌ها از طریق اینترنت دارم و این عدم پوشش شبکه تلفن همراه موجب بروز مشکلات دارویی، درمانی و تلف شدن دام با خسارات میلیونی شده است.

محسن مسئول پخش مواد غذایی و خوراکی در روستاهای بخش چهاردولی به صورت سیار است، به تسنیم می‌گوید: از کارتخوان سیار برای داد و ستد در زمینه فروش کالا استفاده می‌کنم که با وجود قطعی‌های 22 روز اخیر شبکه‌های تلفن همراه این امکان وجود ندارد و زیان‌های مالی فراوانی را برای شرکت پخش مواد غذایی و خوراکی به وجود آورده است.

پیگری‌های خبرنگار تسنیم حاکی از این امر است که مدیرعامل شرکت مخابرات منطقه‌ کردستان و شهرستان قروه دلیل اختلال و قطعی شبکه‌های تلفن همراه و اینترنت را مرتبط با اداره‌کل ارتباطات و شرکت ایرانسل می‌دانند و این شرکت خصوصی را مسئول حل این مشکل می‌دانند، چرا که شبکه تلفن همراه مناطقی از بخش چهاردولی قروه رومینگ ایرانسل است.

در چندین تماس مکرر خبرنگار تسنیم با کارشناس مسئول شرکت ایرانسل در تهران مشخص شد این شرکت در این 21 روز بارها اعلام کردند پیگیر قطعی اینترنت و شبکه تلفن همراه در بخش چهاردولی قروه هستند که بنا به دلایلی علت آن را اعلام نکرده و این مشکل همچنان ادامه دارد و ظاهرا هیچ کسی پیگیر آن نیست! مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات کردستان نیز به عنوان متولی این حوزه با وجود انتشار گزارش قبلی و تداوم این مشکل پس از 22 روز همچنان سکوت کرده و نظاره‌گر است. از این رو می‌طلبد فرماندار قروه و نماینده این شهرستان به صورت جدی این مطالبه مردم را پیگیری کنند.

به گزارش تسنیم، بخش چهاردولی یکی از بخش‌های شهرستان قروه در استان کردستان است، همچنین خیابان کارگر، حافظیه، چمران، شهرک امام، شهرک دانش، ویلاشهر مرکز شهرستان قروه و چندین خیابان دیگر قروه نیز حدود هشت ماه است با اختلال شبکه‌های تلفن همراه ایرانسل، رایتل و همراه اول مواجه هستند. 

اتحادیه جهانی مخابرات در جلسه اخیر خود با رد نامه آمریکا، اعلام کرد استارلینک باید از مصوبه این اتحادیه در مورد احترام به حقوق سرزمینی ایران تبعیت کند.

فارس- «ما بدون دریافت مجوز در خاک ایران اینترنت ماهواره‌ای استارلینک را ارائه نمی‌دهیم، اما پیداکردن دستگاه‌های قاچاق ارتباطی به ما ندارد»؛ این محتوای جواب آمریکا به اتحادیه جهانی مخابرات در مورد لزوم احترام به قوانین سرزمینی ایران در موضوع استارلینک بود. حالا اتحادیه جهانی در آخرین جلسه خود، این ادعای آمریکا را رد کرده و گفته در راستای مقررات بین‌المللی، حتی شناسایی دستگاه‌های غیرمجاز در خاک ایران و غیرفعال‌کردنِ آن نیز بر عهده استارلینک است.

ایران ابتدا در سال 1400 با استقبال از ارائه اینترنت ماهواره‌ای در کشور،‌ لندینگ‌رایت را به اپراتورهای ارائه‌دهنده اینترنت ماهواره‌ای از جمله استارلینک ابلاغ کرد. سپس طی یک فرایند فنی و حقوقی، از اتحادیه جهانی مخابرات پیگیری کرد تا این اپراتورها و مخصوصا استارلینک به حقوق سرزمینی ایران احترام بگذارند. این اتحادیه بین‌المللی ضمن پذیرش درخواست حقوقی ایران،‌ استارلینک را موظف کرده بود اولا بدون مجوز، در جغرافیای ایران خدمات ارائه ندهد؛ ثانیا در راستای مقررات بین‌المللی، دستگاه‌های غیرمجاز در خاک ایران را شناسایی و غیرفعال کند. آمریکا در پاسخ به این مصوبه،‌ بخش اول را پذیرفته بود اما اعلام کرده بود مسئولیت پیدا کردن دستگاه‌ها را نمی‌پذیرد. در این نامه که به امضای مشترک کمیسیون ارتباطات فدرال (FCC) و وزارت امور خارجه‌ ایالات متحده‌ آمریکا رسیده بود،‌ آمده بود: «اجرای قوانین ایران در رابطه با مرزها و گمرکات آن کشور خارج از حوزه و مأموریت ITU است»

حالا در جلسه آخر کمسیون مقررات رادیویی (RBB) که در تاریخ 17 الی 21 مارس (27 اسفند الی 1 فروردین) برگزار شده است،‌ اتحادیه جهانی با ابراز تأسف نسبت به پاسخ آمریکا،‌ اعلام کرده: «درخواست جمهوری اسلامی ایران مربوط به غیرفعال‌سازی ترمینال‌هایی است که بدون مجوز در قلمرو ایران فعالیت می‌کنند و نه درباره تداخل مضر با سیستم‌ها، استثنا کردن قلمروها از مناطق خدمات ماهواره‌ای یا اجرای قوانین مربوط به مرزها و گمرک‌ها» و از نروژ به‌عنوان کشور ثبت‌کننده استارلینک در اتحادیه،‌ خواسته است فورا اقدامات لازم برای شناسایی و غیرفعال‌کردن دستگاه‌های غیرمجاز در خاک ایران را پیگیری کند. همانطور که طبق متن مصوبه، «بر اساس اطلاعات موثق و در دسترس عموم، این کار در چند کشور دیگر انجام شده است.»

این اتحادیه همچنین به پیشنهاد ایران،‌ مصوب کرده است با ایجاد یک صفحه‌ وب اختصاصی، این تصمیمات و مصوبات در خصوص استارلینک به‌صورت عمومی منتشر شود تا سایر کشورها نیز در جریان آن قرار بگیرند. گفتنی است اخیرا کشورهایی مانند هند،‌ پاکستان و ویتنام نیز استارلینک را موظف کرده‌اند ابتدا در چارچوب قوانین این کشورها، از دولت‌هایشان مجوز فعالیت بگیرد و بعد امکان ارائه اینترنت ماهواره‌ای را پیدا کند.

کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات در جلسه‌ای ۳۶۱ خود که در تاریخ ۲۰ اسفند ۱۴۰۳ برگزار شد، مصوباتی داشت که تأثیر مستقیم روی روند توسعۀ فیبرنوری خواهد گذاشت، این مصوبات از قیمت حفاری تا تعریف از پوشش فیبر و موضوع فروش عمده را متأثر کردند.

به گزارش آنا آخرین جلسۀ کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات که سال گذشته برگزار شد ۴ تغییرمهم در مقررات توسعۀ شبکۀ فیبرنوری منازل و کسب و کار‌ها ایجاد کرد که هریک می‌تواند، تأثیر مستقیم و اساسی روی روند توسعه این شبکۀ ضروری برای ارتباطات ثابت کشور داشته باشد.

افزایش قیمت‌ها به حفاری فیبرنوری رسید

روز‌های پایانی و ابتدایی سال اخبار تغییر تعرفه‌ها جزوء پر تکرارترین اخبار محسوب می‌شوند، کمیسیون تنظیم مقررات هم از این غافله عقب نماند و یکی از مصوبات پایان سال خود را به تغییر بهای حفاری فیبرنوری تغییر داد.

براساس مصوبه جدید، سقف تعرفه اخذ مجوز عبور زمینی در شهر تهران، ۴۸۰ هزار تومان به ازای هر متر است. این رقم پیش از این ۴۰۰ هزار تومان بود. همچنین تعرفه اجازه عبور هوایی در شهر تهران ۲۴۰ هزار تومان برای هر متر تعیین شده است.

رقم تعرفه صدور مجوز اجازه عبور زمینی و هوایی برای مراکز استان‌های خراسان رضوی، اصفهان، آذربایجان شرقی، خوزستان، البرز، فارس و قم ۱۸۰ هزار تومان برای هر متر تعیین شده است، اپراتور‌های در سایر مراکز استان‌ها نیز موظف به پرداخت هزینۀ ۱۲۰ هزار تومانی شده‌اند، تعرفه برای سایر شهر‌ها نیز به میزان ۶۰ هزار تومان به ازای هر متر عبور تجهیزات فیبر نوری تعیین شده است.

یگی از چالش‌های اساسی اپراتور‌ها در توسعۀ فیبرنوری با شهرداری‌ها بر سر موضوع صدور مجوز حفاری است، برخی از شهرداری‌ها همواره خواهان این بوده‌اند که تعرفۀ صدور مجوز حفاری توسط خود آن‌ها یا شورای شهر انجام شود تا اینکه قانون مصوب مجلس شورای اسلامی آنها را ملزم به رعایت مصوبات کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات کرد، حال باید دید با تعرفه‌های جدید شهرداران به خصوص در کلانشهر‌ها حاضر به همکاری با اپراتور‌ها برای توسعۀ شبکۀ فیبرنوری می‌شوند یا همچنان رویۀ عدم همکاری را پیش می‌گیرند.

شهرداری‌ها در موضوع فیبرنوری طی  حدود سه سال گذشته رویۀ نادرستی را پیش گرفته‌اند، محدودیت منابع درآمدی آنها سبب شده است تا هر اتفاق و توسعه‌ای بر بستر شهر را فرصتی برای کسب درآمد جدید تلقی کنند و همۀ سعی خود را به کار گیرند تا حداکثر درآمد لحظه‌ای را نیز محقق کنند، همین امر در سال‌های گذشته مردم شهر‌های آنها را محروم از توسعۀ دیجیتال کرده است، در حالی که اگر شهرداران این شهر‌ها نگاه کلان‌تری داشتند به این جمع بندی می‌رسیدند که توسعۀ بستر‌های دیجیتال سبب رونق کسب و کار‌ها و زندگی مردم در آنها می‌شود و همین رونق گرفتن زندگی شهری و افزایش درآمد ساکنان شهر، فرصت‌های درآمدی جدید و البته پایداری برای شهرداری‌ها خواهد شد بنابراین فرصت توسعۀ زیرساخت‌های فناوری را به سادگی از دست نمی‌دادند.

اکنون که تعرفه‌ها تصحیح شده است و براساس نص‌صریح قانون برنامۀ هفتم توسعه امسال باید ۵ میلیون پوشش جدید فیبرنوری در کشور ایجاد شود، ضرورت دارد که نهاد‌های نظارتی نیز ورود جدی نسبت به عملکرد شهرداری‌ها در اجرای قانون داشته باشند تا آنها تعرفه‌ها را رعایت کنند و مجوز‌ها نیز براساس مقررات ظرف مدت معین قانونی ۱۵ روز از زمان درخواست اپراتور صادر شود.

هرچند افزایش این هزینه منجر به رشد بهای تمام شدۀ ایجاد پوشش فیبرنوری برای اپراتور‌های ارتباطی خواهد شد و یکی از چالش‌های فعلی این طرح، هزینۀ ایجاد اتصال اولیه گران‌تر آن به نسبت سایر سرویس‌ها محسوب می‌شود که دولت سیزدهم زمانی که اجرای طرح را شروع کرد با در نظر گرفتن مشوق پوشش و اتصال سعی کرد تا ضمن پرداخت یارانه هزینۀ تمام شده برای کاربر نهایی را کاهش دهد، اما افزایش هزینه‌ها در سال‌های بعدی سبب شد تا اپراتور‌ها در مواضع رسانه‌ای خود نیز خواهان افزایش میزان این مشوق‌ها (اعم از تسهیلات و بلاعوض) باشند، حال که کمیسیون تنظیم مقررات در دولت چهاردهم تصمیم به افزایش هزینۀ حفاری گرفته است، باید دید که چالش افزایش بهای اتصال نهایی کاربر با تعدیل مثبت مشوق‌های دولتی بلاعوض یا افزایش میزان تسهیلات بانکی جبران خواهد شد یا در سال جاری باید شاهد رشد نرخ نهایی ایجاد اتصال برای کاربر نهایی باشیم.

نکتۀ دیگر اینکه هزینۀ حفاری تنها قیمت افزایش یافته در هزینه‌های ایجاد پوشش و اتصال فیبرنوری نیست و موارد دیگری نیز در این زنجیره افزایش قیمت داشته‌اند، برای مثال افزایش بهای چند ده درصدی قیمت دلار سبب شده است تا بهای تمام شدۀ مودم‌های وارداتی مورد نیاز فیبرنوری افزایش قیمت قابل توجهی داشته باشد و البته که همین مودم‌های گران نیز در بازار کمیاب هستند و نیاز به چاره‌اندیشی برای این موضوع وجود دارد.

یک تغییر مهم در تعریف مناطق تحت پوشش فیبرنوری

پیش‌تر براساس تعاریف اولیۀ کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات مطابق بند ۷-۱ مصوبه ۳۲۹، تعداد خانوار تحت پوشش فیبرنوری چنین مشخص می‌شدند؛  «خانواری واقع در شعاع هوایی حداکثر ۳۰۰ متری یکی از نقاط حضور که ظرف مدت ۳۰ روز از تاریخ درخواست وی، خدمت دسترسی مبتنی بر فیبر نوری برای او تامین شود.»

کمیسیون تنظیم مقررات در مصوبه اخیر خود، این بند را چنین اصلاح کرده است «خانوار تحت پوشش: خانواری واقع در محدوده‌ای حداکثر به فاصله ۳۰۰ متری یکی از نقاط حضور که امکان ارائه خدمت دسترسی مبتنی بر فیبرنوری برای وی فراهم و در صورت درخواست، ظرف مدت ۳۰ روز از تاریخ درخواست، خدمت مذکور برای او تامین شود».

این تغییر به احتمال زیاد سبب خواهد شد تا داده‌های سایت ایران FTTX به عنوان داشبورد برخط طرح ملی فیبرنوری منازل و کسب و کار‌ها که اکنون تحت پوشش بودن ۸.۲۲۷.۹۲۰ خانوار ایرانی برای دسترسی به اینترنت پرسرعت مبتنی بر کابل نوری را نشان می‌دهد، دستخوش تغییراتی شود و شاهد کاهش تعداد خانوار تحت پوشش باشیم.

شعاع هوایی یکی از عباراتی بود که وقتی طرح به صورت عملیاتی شروع شد، چالش‌هایی برای اپراتور‌های ارتباطی هنگام توسعۀ شبکه ایجاد کرده بود و به نظر می‌رسد که اصلاح عبارت مذکور مورد استقبال آنها نیز قرار گیرد؛ چرا که در نظر گرفتن شعاع هوایی سبب می‌شد تا وقتی کاربری در برخی مناطق درخواست دریافت سرویس می‌کرد، اپراتور به دلایلی مانند قرار گرفتن منزل یا محل کسب و کار فرد در سمت مخالف بزرگراه برای طی فاصلۀ سیصد متری نهایی در یک ماه با چالش جدی رو‌به‌رو شود بنابراین تغییر در تعریف یاد شده به طور کل می‌تواند اتفاق مثبتی تلقی شود و سرویس‌دهی یکماهه از زمان درخواست را تسهیل کند.

عمده فروشی فیبرنوری پررنگ‌تر شد

تجربه‌های گذشتۀ دولت و حاکمیت در توسعۀ سرویس‌های ارتباطی و ایجاد انحصار در برخی از آنها توسط شرکت‌های بزرگتر که چالش‌هایی را برای تنظیم‌گری حوزۀ ارتباطات ایجاد کرده بود، سبب شد تا دولت سیزدهم در زمان شروع طرح ملی فیبرنوری منازل و کسب وکار‌ها «بیت استریم» یا فروش عمده را به عنوان راهکاری عملیاتی جهت جلوگیری از انحصار در مقررات توسعۀ شبکۀ فیبرنوری بگنجاند.

مقررات فروش عمده تأکید داشت که اپراتور‌ها در هر شهری که متعهد به توسعۀ شبکۀ فیبرنوری آن می‌شوند، موظف هستند که دستکم ۳۰ درصد از ظرفیت کانال‌های خود را به صورت عمده با نظارت رگولاتوری برای سرویس‌دهی به صورت عمده به سایر شرکت‌ها بفروشند تا در هیچ شهری انحصاری برای یک اپراتور ایجاد نشود و کاربران برای انتخاب سرویس‌دهندۀ فیبرنوری خود حق انتخاب متنوعی داشته باشند و حقوق مصرف کننده تضمین شود، حالا کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات دولت چهاردهم با اضافه کردن یک عبارت بر این مصوبه تأکید کرده است.

این کمیسیون براساس مصوبه شماره ۱ جلسه ۳۶۱ بخشی از مصوبه شماره ۱ جلسه ۳۳۶ خود با موضوع «اصول حاکم بر پروانه‌های یکپارچه شبکه و خدمات ارتباطی» را اصلاح کرد. در این مصوبه نقاط اصلی و فرعی حضور اپراتور‌ها و همچنین مسیر‌های اصلی و فرعی تعریف شده‌اند؛ بنابراین کمیسیون در مصوبه اخیر، بر رعایت اصول عمده‌فروشی از سوی اپراتور‌ها و ایجاد ظرفیت برای این کار، تاکید کرده است.

تغییر در نظام پرداخت تسهیلات توسعۀ شبکۀ فیبرنوری

کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات در جلسه شماره (۳۶۱) خود همچنسن مصوبۀ مرتبط با جلسه شماره (۳۵۳) مورخ ۱۴۰۲/۱۲/۱۳ این کمیسیون را هم اصلاح کرد.

نخستین تغییر مربوط به عبارت سال ۱۴۰۳ بود که در بند اول مصوبه وجود داشت، در مصوبۀ جدید کمیسیون اعلام کرد که بعد از این به ازای هر خانوار متصل شده به شبکۀ فیبرنوری طی سال‌های ۱۴۰۳، ۱۴۰۴ و ۱۴۰۵ مبلغ ۱۰ میلیون ریال تسهیلات پرداخت خواهد کرد.

کمیسیون تنظیم همچنین اعلام کرد که بعد از این تسهیلات موضوع مصوبه شماره (۳) جلسه شماره (۳۵۳) مورخ ۱۴۰۲/۱۲/۱۳ صرفاً با تایید برنامه توسط سازمان تخصیص و قابل پرداخت خواهد بود.

همچنین براساس تصمیم دیگر کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات صندوق توسعه فیبر نوری مکلف است حداکثر طی مدت ۳ ماه نصاب‌های مشوق موضوع اساسنامه صندوق توسعه شبکه تار (فیبر نوری) را برای تصویب به کمیسیون ارائه کند.

 وزارت ارتباطات براساس نص صریح قانون برنامۀ هفتم توسعۀ کشور موظف است که زمینۀ ایجاد ۲۰ میلیون اتصال به شبکۀ فیبرنوری کشور را طی سال‌های اجرای برنامه با کمک اپراتور‌های ارتباطی ایجاد کند که این امر با ایجاد پوشش ۵ میلیونی به ازای هرسال در قانون پیش‌بینی شده است.

حدود چهار ماه دیگر یکسال از تحویل گرفتن مسئولیت امور اجرایی کشور توسط دولت چهاردهم خواهد گذشت، اما به نظر می‌رسد که نرخ اتصال و پوشش شبکۀ فیبرنوری در چهار ماه باقی‌ماند تغییر ملموسی از زمان پایان دولت سیزدهم پیدا نکند، باید دید که طی سه سال بعد این عدم تغییر چالش‌ها جبران خواهد شد یا خیر، نکتۀ مهم دیگر این است که سرعت تغییر و بهبود فناوری در جهان بسیار زیاد است و مانند چند دهۀ قبل نیست که دولت‌ها برای توسعۀ یک شبکه سال‌ها زمان داشته باشند اگر تأخیر بیش از اندازه بر توسعۀ زیرساخت‌ها حاکم شود، شیرینی توسعۀ این شبکه برای مردم کاهش پیدا خواهد کرد و احتمالاً دولت با این چالش مواجهه خواهد شد که طی مدت زمانی کوتاهی نیاز به ارتقاء شبکه زیرساختی برای ارائه سرعت‌های بیش از یک گیگابیت بر ثانیه برای مردم به وجود می‌آید.

کشور ما حتی یک نسل از فناوری را به دلیل تأخیر در زیرساخت‌ها تقریباً از دست داد، در سال‌های دهۀ نود، بسیاری از کشور‌های جهان از فناوری vdsl به عنوان یک تکنولوژی تلفیقی از سیم مسی و تار نوری استفاده کردند ولی در ایران فناوری زیرساخت ثابت همچنان مبتنی بر ADSL بود، در خصوص فیبرنوری نیز اگر تأخیر بیش از اندازه باشد همانطور که گفته شد، اپراتور‌ها در مدت زمان کوتاهی لاجرم ملزم به ایجاد تغییر در سرویس‌های اولیۀ خود برای ارائه سرعت‌های بالاتر خواهند شد.

درست است که کیفیت نباید به دلیل سرعت نادیده گرفته شود اما سرعت هم در دنیای فناوری نقش مهمی دارد، از طرفی ایران به دلیل سکون دهۀ نود همین حالا نیز در توسعۀ شبکۀ فیبرنوری نسبت به بسیاری از کشور‌ها یک دهه تأخیر در شروع طرح دارد بنابراین تسریع در توسعۀ شبکۀ فیبرنوری برای بهبود جایگاه ارتباطات ثابت در کشور ضروری است.

جلسه مجمع عمومی فوق‌العاده شرکت مخابرات ایران با محوریت افزایش سرمایه، با حضور اکثریت سهامداران، اعضای هیئت مدیره، مدیرعامل، نماینده سازمان بورس و بازرس قانونی، صبح امروز سه‌شنبه 28 اسفند 1403 برگزار شد.

به گزارش اداره کل ارتباطات و امور بین‌الملل شرکت مخابرات ایران، مجمع عمومی فوق‌العاده شرکت مخابرات ایران با گزارشی توجیهی از افزایش سرمایه با هدف اصلاح ساختار مالی و استفاده حداکثر از توان تولیدی و خدماتی کشور آغاز شد.

این مجمع با حضور نماینده دولت، نماینده سهام عدالت، شرکت توسعه اعتماد مبین، نماینده سازمان بورس و سهامداران حقیقی تشکیل شد و طی آن، رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل شرکت مخابرات ایران به تشریح وضعیت مالی و برنامه‌های آتی شرکت پرداختند.

ابراهیم محمودزاده، رئیس هیئت مدیره شرکت مخابرات ایران، با اشاره به عملکرد مالی این شرکت در سال ۱۴۰۳، گفت که درآمد پیش‌بینی‌شده برای سال جاری رقم مناسبی است و با برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته، شرایط شرکت در سال آینده بهتر از سال قبل خواهد بود.

وی با اشاره به اقدامات محوری انجام‌شده در یک سال گذشته، گفت: خوشبختانه در چند محور اصلی، توانستیم گام‌های مهمی برداریم یکی از مهم‌ترین دستاوردها، توافق با وزارت ارتباطات و شورای رقابت بود که منجر به افزایش تعرفه متوسط درآمد هر مشترک (ARPU) شد که این موضوع، نقش مهمی در بهبود درآمد شرکت خواهد داشت.

رئیس هیئت مدیره شرکت مخابرات ایران، با اشاره به پروژه توسعه فیبر نوری در کشور گفت: با توجه به باز بودن سقف سرمایه‌گذاری در این بخش، توسعه فیبر نوری همچنان ادامه دارد و تحول بزرگی در صنعت مخابرات ایجاد خواهد کرد.

وی در ادامه به تصمیمات مهم شرکت اشاره کرد و افزود: «برخی تصمیم‌گیری‌های کلان در شرکت وجود داشت که پیچیدگی‌های خاص خود را داشت اما در مجمع فوق‌العاده برای آن‌ها تصمیم‌گیری خواهد شد.»

محمودزاده در این رابطه تصریح کرد: ما در حال بررسی تدابیر سهامداران برای چگونگی تقسیم سود هستیم و در سال آینده، افزایش سود واقعی رخ خواهد داد اما نحوه تقسیم آن، طی مشورت با سهامداران نهایی خواهد شد.

وی در پایان تأکید کرد با برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته، چشم‌انداز سال ۱۴۰۴ برای شرکت مخابرات ایران روشن است و تصمیمات نهایی در مجمع عمومی آینده به طور دقیق‌تر بررسی و اعلام خواهد شد.

در این مجمع، همچنین محمد جعفرپور، مدیرعامل و عضو هیئت‌مدیره شرکت مخابرات ایران، با بیان اینکه این افزایش سرمایه، نقطه عطفی در مسیر توسعه شرکت خواهد بود و به ما کمک می‌کند تا پروژه‌های کلان در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات را با قدرت بیشتری اجرا کنیم، گفت: از جمله طرح‌های توسعه‌ای مخابرات ایران، می‌توان به شبکه فیبر نوری و شبکه ملی وزارت ارتباطات اشاره کرد؛ ضمن اینکه در نظر داریم برای سال 1404، یک میلیون اتصال در شبکه فیبر نوری داشته باشیم که تا کنون 500 تا 600 هزار اتصال آن برقرار شده است.

جعفرپور با تأکید بر اهمیت ارزیابی مجدد املاک و زیرساخت‌های شرکت مخابرات ایران، افزود: این موضوع در دستور کار قرار دارد و در حال حاضر اقدامات لازم برای این ارزیابی انجام می‌شود.

وی تأکید کرد: ارزش واقعی شرکت مخابرات ایران بسیار بیشتر از ارزش دفتری و ارزش ثبت‌شده در بورس است. در سال ۱۴۰۴، با اجرای برنامه‌های توسعه‌ای، بهبود و افزایش ارزش شرکت را رقم خواهیم زد.

مدیر عامل شرکت مخابرات ایران، به تصویب آبونمان خطوط تلفن ثابت در شورای رقابت و سازمان تنظیم مقررات اشاره و تصریح کرد: با اجرای این مصوبه، میانگین درآمد حاصل از آبونمان به ۲۵ هزار تومان افزایش خواهد یافت که تأثیر مثبتی بر بهبود درآمدهای شرکت مخابرات ایران خواهد داشت.

وی در ادامه افزود: «مخابرات ایران دارای حجم زیادی از مراکز مخابراتی است که برنامه مولدسازی این مراکز در دستور کار قرار گرفته است. این اقدام در راستای توسعه مراکز داده (دیتاسنتر) و نقش‌آفرینی در پروژه‌های ملی مانند شبکه دولت و ابر دولت صورت می‌گیرد.»

جعفرپور تأکید کرد که مذاکرات مثبتی با وزارتخانه‌های مختلف، به‌ویژه وزارت ارتباطات انجام شده است و افزود: ما ظرفیت‌های موجود در حوزه مراکز داده را معرفی کرده‌ایم و در سال ۱۴۰۴، شاهد مولدسازی گسترده سالن‌های مخابراتی خواهیم بود.

وی با اشاره به تغییر رویکرد شرکت مخابرات ایران، گفت: تا امروز، شرکت مخابرات ایران تنها به‌عنوان یک اپراتور تلکام فعالیت می‌کرده اما برنامه جدید ما تبدیلشدن به یک اپراتور سرویس است که در این راستا، ارائه خدمات جدید در دستور کار قرار گرفته است و به‌زودی شاهد معرفی سرویس‌های متنوعی خواهیم بود.

مدیرعامل شرکت مخابرات ایران در پایان خاطرنشان کرد که سال ۱۴۰۴ سال تحول برای شرکت مخابرات ایران خواهد بود و تصمیمات اتخاذشده در این مجمع، در بهبود وضعیت شرکت و افزایش ارزش سهامداران تأثیر قابل‌توجهی خواهد داشت.

در پایان این جلسه، سهامداران پرسش‌ها و دغدغه‌های خود را مطرح کردند و مدیرعامل شرکت به آنها پاسخ داد و بر شفافیت و تعامل مستمر با سهامداران تأکید کرد.

مدیر روابط عمومی شرکت مخابرات استان کهگیلویه و بویراحمد گفت: علت قطعی اینترنت شهرستان‌های لنده، چرام و کهگیلویه قطع فیبر نوری شرکت زیرساخت در محدوده شهر سرفاریاب بوده است.

داوود موسوی منش در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا افزود: در پی این اتفاق پرسنل شرکت زیرساخت در محل حضور پیدا کرده و ارتباط از طریق مسیر دوم فیبر نوری از مسیر یاسوج به بابا میدان برقرار شد و هم اکنون ارتباط شهرستان‌های لنده، چرام و کهگیلویه برقرار شده است. 

وی اظهار کرد: علت قطع ارتباط این شهرستان‌ها قطع فیبر نوری در شهر سرفاریاب بوده که بنا به گفته مسئولان شرکت زیرساخت، فیبر نوری توسط دستگاه‌های حفاری شهرداری قطع شده‌ بود اما هم اکنون ارتباط این شهرستان‌ها برقرار است.

جدیدترین گزارش اسپید تست نشان می‌دهد جایگاه ایران در رده‌بندی کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل سه پله و پرسرعت‌ترین های اینترنت ثابت چهار پله سقوط کرده است.

به گزارش مهر، گزارش وب سایت اسپیدتست از میانه سرعت اینترنت موبایل و ثابت جهان در فوریه ۲۰۲۵ میلادی منتشر شد.

طبق این گزارش در دومین ماه سال جاری میلادی میانه سرعت اینترنت موبایل جهان ۹۰.۶۴ و میانه سرعت اینترنت ثابت جهان ۹۸.۳۱ مگابیت بوده است.

این در حالی است که در ژانویه سال جاری میلادی میانه سرعت اینترنت موبایل جهان ۹۱.۲۴ و میانه سرعت اینترنت ثابت جهان ۹۷.۶۱ مگابیت برثانیه بوده است.

جایگاه ایران نزولی شد

همچنین این گزارش نشان می‌دهد میانه سرعت اینترنت موبایل کشور در فوریه ۲۰۲۵ میلادی ۴۹.۲۰ مگابیت برثانیه بوده و جایگاه آن با سه پله سقوط رده ۷۲ اعلام شده است. در بخش اینترنت ثابت نیز میانه سرعت کشور ۱۶.۶۸ مگابیت برثانیه است و جایگاه آن در رده بندی کشورها چهار پله سقوط کرده است.

در ماه گذشته میلادی میانه سرعت اینترنت موبایل ایران ۴۹.۶۳ و میانه سرعت اینترنت ثابت کشور ۱۶.۲۱ مگابیت برثانیه بوده است. همچنین جایگاه ایران در رده بندی کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل و همچنین رده بندی کشورها در حوزه اینترنت ثابت، هر کدام سه پله صعود کرده و جایگاه ایران در رده بندی اینترنت موبایل ۶۹ و در رده بندی اینترنت ثابت ۱۳۶ اعلام شده بود.

سکون در رده‌بندی پر سرعت‌ترین های موبایل

طبق رده بندی این وب سایت دربخش کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل، ۶ جایگاه نخست نسبت به ژانویه هیچ تغییری نکرده است. به طور دقیق امارات متحده عربی (۵۴۳.۹۱ مگابیت برثانیه)، قطر (۵۲۲.۴۸ مگابیت برثانیه)، کویت (۳۰۹.۰۷ مگابیت برثانیه) بلغارستان (۲۴۹.۷۳ مگابیت برثانیه)، بحرین (۲۳۵.۱۹ مگابیت برثانیه) برزیل (۲۰۵.۹۲ مگابیت برثانیه) به ترتیب در رده‌های یکم تا ششم قرار دارند.

در رده هفتم فهرست کره جنوبی با میانه سرعت (۲۰۵.۲۷ مگابیت برثانیه) قرار دارد که جایگاه آن نسبت به ماه گذشته ۲ پله صعود کرده است. در رده‌های هشتم و نهم نیز به ترتیب عربستان سعودی (۱۹۹.۴۴ مگابیت برثانیه) و دانمارک (۱۹۸.۴۴ مگابیت برثانیه) قرار دارند که جایگاه هرکدام از آنها نسبت به ژانویه ۲۰۲۵ میلادی یک پله سقوط کرده است. در رده دهم این فهرست نیز چین با دو پله صعود و میانه سرعت ۱۷۴.۴۶ مگابیت برثانیه قرار دارد.

سنگاپور صدر پرسرعت‌ترین‌های اینترنت ثابت جهان

فهرست پرسرعت‌ترین‌های اینترنت ثابت در فوریه. ۲۰۲۵ میلادی حاکی از آن است که جایگاه سه کشور صدر آن نسبت به ماه قبل تغییری نکرده است. سنگاپور (۳۴۵.۳۳ مگابیت برثانیه)، امارات متحده عربی (۳۱۵.۵۵ مگابیت برثانیه) و هنگ کنگ (۳۱۲.۴۸ مگابیت برثانیه) به ترتیب در رده‌های یکم تا سوم قرار دارند.

در رده چهارم ایسلند با میانه سرعت ۲۹۵.۵۵ مگابیت برثانیه قرار دارد و جایگاه آن نسبت به ماه قبل یک پله صعود کرده است. اما فرانسه با میانه سرعت ۲۹۰.۷۵ مگابیت برثانیه در رده پنجم قرار دارد و جایگاه آن یک پله سقوط کرده است.

آمریکا با میانه سرعت ۲۷۹.۹۳ مگابیت برثانیه در رده ششم و وشیلی با میانه سرعت ۲۷۹.۵۳ مگابیت برثانیه در رده هفتم قرار دارند. جایگاه آمریکا در فهرست پرسرعت ترین های اینترنت ثابت جهان نسبت به ژانویه ۲۰۲۵ میلادی یک پله صعود و شیلی یک پله سقوط کرده است.

در رده‌های هشتم، نهم و دهم به ترتیب دانمارک (۲۵۴.۷۵ مگابیت برثانیه)، اسپانیا (۲۴۷.۹۴ مگابیت برثانیه) و سوییس (۲۴۵.۳۹ مگابیت برثانیه) قرار دارند که جایگاه آنها در رده بندی اسپید تست نسبت به ماه گذشته میلادی هیچ تغییری نکرده است.

اپراتورهای تلفن همراه به عنوان ارایه دهندگان اتصال، اطلاعات مربوط به استفاده از ترافیک، استفاده از پهنای باند، نقاط ازدحام و مجموعه‌ای از داده‌های مرتبط با شبکه را جمع آوری می‌کنند. اینها، همراه با اطلاعات اشتراک، بینش ارزشمندی را نه تنها در مورد استفاده، کیفیت و عملکرد شبکه، بلکه در مورد رفتارها و ترجیحات مشترکان تشکیل می‌دهند. 
به گزارش آی‌تی آنالیز، اکنون پرسش اینجاست که کلان داده برای اپراتورهای موبایل چگونه کار خواهد کرد؟ 
نسل اول کلان داده، اطلاعاتی را برای اپراتورهای تلفن همراه فراهم می‌کرد که آنها را قادر می‌ساخت تا شبکه خود را بهتر برنامه‌ریزی کنند، زیرساخت‌ها و سرمایه گذاری‌های مناسب را در تجهیزات انجام دهند، عملکرد شبکه را حفظ کنند و بسته‌های نوآورانه‌ای را برای بهینه‌سازی ظرفیت شبکه ارایه دهند. کلان داده قبلاً نقش مهمی ‌در اطمینان از اینکه اپراتورهای تلفن همراه، اتصال یکپارچه و با کیفیت بالا را به مشترکین خود ارایه می‌دهند، ایفا می‌کردند.
اما در سال‌های اخیر آنچه اپراتورهای تلفن همراه می‌دانستند این بود که نسل اول Big Data فقط نوک کوه یخ است. اپراتورهای تلفن همراه به دنبال گسترش بازارهای خود و جایگزینی جریان‌های درآمد سنتی رو به کاهش سریع خود با درآمد پایدارتر و سودآورتر از خدمات جدید، به‌ویژه خدمات دیجیتال، این واقعیت را درک کردند که نیازمندی‌های اطلاعاتی تجاری و عملیاتی آنها با سرعت بسیار زیادی در حال تغییر است.
اپراتورهای تلفن همراه برای ارایه موفقیت آمیز نوع جدید خدمات دیجیتال و ارایه آنها در شبکه‌ها و دستگاه‌های متعدد، به بینش‌هایی نیاز دارند که با نسل اول Big Data که در سیستم‌ها و پایگاه داده‌های شبکه خود جمع آوری و ذخیره کرده‌اند، بسیار متفاوت است. هنگامی‌که این منابع داده قدیمی ‌و جدید با هم ترکیب شوند، اپراتورهای تلفن همراه به حجم عظیمی ‌از اطلاعات نگاه خواهند کرد که اگر به درستی استخراج، مطالعه و استفاده شود، نوآوری‌های محصول، استراتژی‌های بازاریابی و فروش و درآمدهای آتی را در بخش خدمات دیجیتال و همچنین سایر خدماتی که ارایه می‌دهند، هدایت می‌کند. 
در بلندمدت نیز، با رشد کسب‌وکارهای جدید آنها، جریان‌های اطلاعاتی بیشتری به سیستم سرازیر می‌شود، به‌ویژه اطلاعات مربوط به استفاده از داده مشترک، مصرف محتوا، عادات آنلاین، شیوه زندگی و ویژگی‌های خرج کردن که باعث غنی‌تر شدن استخر روزافزون داده‌های بزرگ اپراتورهای تلفن همراه می‌شود.

•    واکاوی دلایل تغییر رویکرد اپراتورها

اما دلایل تغییر رویکرد اپراتورهای ارتباطی به سمت تبدیل شدن به اپراتورهای دیجیتال متعدد است که در ادامه برخی از این موارد بررسی می‌شود.
-     خرید: رشد خرید آنلاین منجر به ایجاد تجارت الکترونیک و برنامه‌های کاربردی تجارت الکترونیکی مختلف مانند بانکداری آنلاین، پرداخت‌های مبتنی بر وب، کیف پول دیجیتال، کوپن دیجیتال و فروشگاه‌های دیجیتال شده است. این رشد همراه با مالکیت گسترده دستگاه‌های شخصی هوشمند و توانایی این دستگاه‌ها برای نمایش محتوای با کیفیت بالا، غنی و تعاملی فرصت‌های بازاریابی عظیمی ‌را برای کسب‌وکارها باز می‌کند. کسب‌وکارها با آژانس‌های تبلیغاتی، اپراتورهای شبکه و ارایه‌دهندگان برنامه همکاری می‌کنند تا محتوای بازاریابی را که متناسب با رابط دستگاه، برنامه‌ها و مشخصات گیرنده سفارشی‌سازی شده است، ارایه دهند. 
وضعیت آینده: اپراتورهای تلفن همراه به عنوان «دستیاران خرید» مجازی عمل می‌کنند و به مشترکین می‌گویند که چه چیزی در دسترس است. همچنین مکان، تبلیغات و سایر اطلاعاتی که خریداران را قادر می‌سازد تا تصمیمات آگاهانه بگیرند.

-    زندگی شهری: شهرنشینی سریع منجر به شهرهایی می‌شود که نه تنها متراکم‌ترند، بلکه یک محیط زندگی پیچیده‌تر هستند و پیمایش و یافتن خدمات و محصولات به همان اندازه چالش برانگیز می‌شود. برای مثال یک کار ساده مانند رفتن به یک رستوران مستلزم آگاهی از جاده‌های محلی، لیست رستوران‌ها و منوی آنها، دسترسی به خدمات رزرو و در نهایت، در دسترس بودن امکانات پارکینگ است. خدمات مبتنی بر مکان تلفن همراه در آینده به یک ویژگی بزرگ تبدیل خواهند شد، زیرا شهرنشینان به یک ابزار ساده و بر اساس تقاضا تکیه می‌کنند که می‌تواند اطلاعات مورد نیاز را در یک مکان، رویداد یا خدمات خاص بیرون بکشد و در عین حال اطلاعات مربوطه را که متناسب با نیازهای ذاتی کاربران است، ارایه دهد. اطلاعات بی‌درنگ مانند به‌روزرسانی‌های ترافیکی، گزینه‌های حمل‌ونقل، رویدادها، تبلیغات، هشدارهای ایمنی، منوی رستوران‌ها، مشاغل موقت، فهرست‌های خرده‌فروشی، خدمات محلی و برنامه‌های دولت محلی، شهرنشینان آگاه از محیط زیست را ایجاد می‌کنند و تجربه و کیفیت زندگی آن‌ها را در شهرها افزایش می‌دهند.
وضعیت آینده: اپراتورهای تلفن همراه با آژانس‌های فهرست‌بندی محلی، خرده‌فروشان محلی، خدمات، مقامات محلی و ارایه‌دهندگان برنامه شخص ثالث همکاری می‌کنند تا سرویس «خدمت‌بان درون شهر» را ارایه دهند که مرتبط‌ترین اطلاعات را بر اساس اطلاعات نمایه مشترک، مکان فعلی و نیاز به اطلاعات فعلی جمع‌آوری، فیلتر و ارسال می‌کند.

-    سازمان دهنده مجازی: یادآوری رویدادهایی مانند تولدها، سالگردها و کارهایی مانند خرید، رزرو پرواز و هتل ممکن است خیلی سخت نباشد. با این حال، زمانی که این موارد با فهرست گسترده‌تری از جمله تاریخ سررسید وام‌ها، بیمه و تمام صورت‌حساب‌های داخلی، تاریخ انقضای رمز عبور در حساب‌های آنلاین مختلف، زمان‌بندی‌های تمدید عضویت و ... ترکیب می‌شوند، کار سخت می‌شود.
وضعیت آینده: اپراتورهای تلفن همراه اطلاعات شخصی، هزینه‌ها، مصرف، شیوه زندگی و اشتراک مشترک را با به‌روزرسانی‌های خارجی از خرده‌فروشان، ارایه‌دهندگان خدمات، سازمان‌دهندگان رویداد، اطلاعیه‌های عمومی، منابع اطلاعاتی شخص ثالث و ورودی‌های بازار ترکیب می‌کنند تا خدمات «سازمان‌دهنده مجازی» را ارایه کنند که یادآوری‌ها و تسهیل در کارهای روزانه و رویدادهای سال را ارایه می‌دهد.

•    همراه اول در مسیر تحول دیجیتال
همانطور که ذکر شد «تغییر در رفتار مصرف‌کنندگان و عرضه‌کنندگان کالا و خدمات؛ اعم از دولتی و خصوصی» که برخی نمونه‌های آن در پی آمد، چرایی تغییر رویکردهای ارایه سرویس دیجیتال توسط اپراتورهای ارتباطی در دنیا را روشن می‌کند.
به شکل خلاصه «افزایش تقاضا برای خدمات دیجیتال و آنلاین»، «تمایل کاربران به استفاده از خدمات شخصی‌سازی‌شده و انعطاف‌پذیر» و «کاهش استفاده از خدمات سنتی مانند تماس صوتی و پیامک» بر افزایش فشار برای سرعت گرفتن این تحول رفتاری بر رویکرد اپراتورهای موبایل بی‌تأثیر نبوده است.
در همین راستاست که نخستین و بزرگترین اپراتور تلفن همراه ایران نیز مدت‌هاست مسیر تحولی خود برای ارایه سرویس‌های دیجیتالی و فراتر از لایه اتصال پذیری را در پیش گرفته است تا بتواند بیش از پیش قابلیت کاربرپسندبودن خود را همانند روال حرکتی اپراتورهای بزرگ بین المللی ارتقاء دهد. به همین جهت بود که همراه اول این پیام را به صورت علنی در تغییر هویت بصری خود نیز اعلام کرد.

در شرایطی که کشور با مشکلات اقتصادی پیچیده‌ای روبه‌رو است، شرکت داده‌گستر عصر نوین (های‌وب) با ارسال نامه‌ای به سازمان بورس و اوراق بهادار، ضمن هشدار نسبت به بحران مالی و خطر ورشکستگی، خواستار عدم بازگشایی نماد معاملاتی خود در بازار سرمایه شد.

این شرکت، دو عامل عدم پرداخت مطالبات توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و اقدامات اداره مالیات استان گلستان را از مهم‌ترین تهدیدات علیه بقای خود عنوان کرده است.

به گزارش شهر بورس، های‌وب، یکی از ارائه‌دهندگان خدمات اینترنت پرسرعت در مناطق روستایی، اعلام کرده است که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات پس از گذشت بیش از ۶ سال، همچنان از پرداخت مابه‌التفاوت تعدیل نرخ ارز در قراردادهای USO (خدمات عمومی اجباری روستایی) خودداری می‌کند.

این در حالی است که دستورالعمل مربوطه توسط سازمان برنامه و بودجه کشور تصویب شده و رای قطعی در این خصوص از مراجع قضایی صادر شده است.

بازار سرمایه در سال جاری روزهای پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشت. آخرین روز معاملات بورس در سال ۱۴۰۳ چه روزی خواهد بود؟

با این وجود، وزارت ارتباطات تاکنون اقدامی برای اجرای تعهدات خود انجام نداده است.

چرا های‌وب امکان قطع سرویس ندارد؟

این شرکت تاکید کرده است که به دلیل ماهیت عمومی خدمات خود و بر اساس قوانین جاری کشور، امکان قطع یا عدم تداوم سرویس را ندارد.

چراکه مطابق مقررات، قطع سرویس عمومی ممکن است تبعات کیفری برای شرکت به همراه داشته باشد.

با این حال، عدم تامین منابع مالی لازم برای ادامه فعالیت، باعث شده است که های‌وب قادر به پرداخت حقوق پرسنل، مطالبات پیمانکاران، موجران سایت‌های روستایی، شرکت مخابرات ایران، شرکت ارتباطات زیرساخت، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و ادارات توزیع برق استانی نباشد.

این شرکت هشدار داده است که در صورت ادامه این وضعیت و ناتوانی در پرداخت بدهی‌ها، تداوم سرویس اینترنت به مشترکان روستایی در آستانه سال نو با خطر جدی مواجه خواهد شد.

با توجه به این‌که توقف سرویس خارج از اختیار شرکت خواهد بود، مسئولیت تبعات اجتماعی و حقوقی آن بر عهده وزارت ارتباطات و سایر نهادهای ذی‌ربط خواهد بود.

فشارهای اداره مالیات گلستان؛ دومین عامل تهدیدکننده بقای شرکت

علاوه بر بحران مالی ناشی از عدم پرداخت مطالبات توسط وزارت ارتباطات، های‌وب از اقدامات اداره کل امور مالیاتی استان گلستان به عنوان تهدیدی جدی برای بقای خود یاد کرده است.

بر اساس اعلام این شرکت، اداره مالیات استان گلستان در تلاش است تا به هر قیمتی سهم مالیاتی تعیین‌شده خود را تامین کند، حتی اگر این اقدام به ورشکستگی و تعطیلی شرکت‌ها منجر شود.

این شرکت اعلام کرده است که ممیزان مالیاتی استان گلستان به‌صورت شفاهی اعلام کرده‌اند که هزینه‌های انجام‌شده در پروژه ملی ایجاد دسترسی فیبر نوری به منازل و کسب‌وکارها (FTTH) را نمی‌پذیرند.

این در حالی است که مبالغ ثبت‌شده در دفاتر قانونی های‌وب طی سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ بیش از ۳۰ هزار میلیارد ریال بوده است.

عدم پذیرش این هزینه‌ها از سوی اداره مالیات، باعث می‌شود که های‌وب متحمل پرداخت مالیات‌های سنگین و ناعادلانه شود که توانایی تامین آن را ندارد.

علاوه بر این، اداره مالیات با بستن حساب‌های بانکی شرکت، توقیف اموال، مکاتبه با مشتریان، ضبط و برداشت پول از حساب مشتریان و بی‌اعتبار کردن های‌وب نزد مشتریان سازمانی، مشکلات مالی شرکت را تشدید کرده است.

بخشی از بدهی‌های مالیاتی اعلام‌شده، ناشی از مالیات ارزش افزوده معاملات تهاتری میان شرکت‌های گروه بوده است.

این معاملات شامل هیچ‌گونه جابه‌جایی مالی واقعی نبوده‌اند، اما امور مالیاتی، طرف فروشنده را بدهکار کرده و از پذیرش سمت مقابل این معامله (که مربوط به اجرای پروژه‌های ملی FTTH است) خودداری می‌کند.

هدف این اقدام، تحمیل مالیات‌های غیرواقعی به شرکت و جلوگیری از استرداد وجوه قانونی به های‌وب عنوان شده است.

درخواست رسمی از سازمان بورس برای جلوگیری از بازگشایی نماد معاملاتی

با توجه به بحران‌های مالی ناشی از این دو عامل، های‌وب طی نامه‌ای رسمی به معاون وزیر و رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، درخواست کرده است تا زمان حل این مشکلات، نماد معاملاتی شرکت در بازار سرمایه بازگشایی نشود.

این شرکت تاکید کرده است که بیش از ۸۰ هزار سهامدار های‌وب در معرض زیان‌های سنگین قرار دارند و بازگشایی نماد در شرایط فعلی، بدون حل بحران مالیاتی و بدهی‌های وزارت ارتباطات، ضربه جبران‌ناپذیری به سهامداران وارد خواهد کرد.

های‌وب اعلام کرده است که تمام تلاش خود را برای پیگیری‌های حقوقی و اداری جهت حل این مشکلات انجام خواهد داد.

بااین‌حال، این شرکت هشدار داده است که در صورت ادامه این وضعیت، ورشکستگی و تعطیلی این مجموعه، منجر به بیکاری هزاران نفر و قطع اینترنت روستاییان خواهد شد.

حال باید دید که آیا سازمان بورس و نهادهای دولتی به این درخواست رسیدگی خواهند کرد یا نه؟

نماد معاملاتی های‌وب متوقف شد

نماد معاملاتی شرکت داده گسترعصرنوین-های وب با توجه به افشای اطلاعات با اهمیت گروه الف، متوقف گردید.
به گزارش نبض بورس به نقل از کدال،نماد معاملاتی شرکت داده گسترعصرنوین-های وب (های وب ۱) با توجه به افشای اطلاعات با اهمیت گروه الف، متوقف گردید. نماد مذکور روز معاملاتی بعد بصورت حراج ناپیوسته و بدون محدودیت دامنه نوسان قیمت بازگشایی خواهد شد.

پیرو ارائه مستندات معتبر و پیگیری‌های حقوقی و فنی توسط ایران، اتحادیه جهانی مخابرات با تأکید بر حقوق سرزمینی کشورمان، استارلینک را موظف به رعایت این حقوق کرد.

«ما از اینترنت ماهواره‌ای در کشور استقبال می‌کنیم؛ برای همین مثل همه کشورهای دنیا، حقوق سرزمینی (لندینگ رایت) ایران را به استارلینک و بقیه اپراتورهای اینترنت ماهواره‌ای ابلاغ کرده‌ایم» این اظهارنظر رسمی عیسی زارع‌پور، وزیر سابق ارتباطات در سال ۱۴۰۱ است. بر این اساس و طبق قواعد بین‌المللی، استارلینک برای ارائه اینترنت در ایران باید ابتدا مجوز بگیرد و تا پیش از آن مجاز نیست در خاک ایران سرویس بدهد.در همین راستا، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات جمهوری اسلامی ایران اقدامات متعددی برای تنظیم‌گری فعالیت‌های استارلینک در کشور انجام داده است. این اقدامات شامل تدوین و تصویب «اصول حاکم بر فعالیت اپراتورهای ماهواره‌ای» به همراه اصلاحیه‌ها در کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات رادیویی است. این اصول شامل ۲۱ صفحه است و به‌منظور نظم‌دهی و مدیریت بهتر فعالیت‌های ماهواره‌ای در کشور تدوین شده است.

نبرد حقوقی در مدار زمین: ایران در برابر استارلینک!

در اقدام دیگری، «مقررات حاکم بر حقوق سرزمینی ارائه خدمات ماهواره‌ای در جمهوری اسلامی ایران» و اصلاحیه «تقاضا برای سرمایه‌گذاری در عرصه فضا و ایجاد اپراتور ماهواره‌ای مخابراتی بومی» تصویب شده است. همچنین، مصوبه‌ی حقوق سرزمینی (Landing Right) و اصول حاکم بر فعالیت ارائه‌دهندگان خدمات اینترنت ماهواره‌ای به‌صورت رسمی به دو شرکت اصلی دارنده منظومه ماهواره‌ای، یعنی SpaceX و OneWeb، ابلاغ شده است.واکنش ایلان ماسک، مالک شرکت اسپیس ایکس، به دریافت نامه رگولاتوری ایران در اواخر سال ۱۴۰۱ جالب توجه است. او در نشستی که در سرزمین‌های اشغالی با نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی داشت، ضمن تایید دریافت این نامه، آن را نامه‌ای بسیار دقیق و حقوقی دانست. باتوجه‌به عدم پاسخگویی شرکت اسپیس ایکس به نامه‌های جمهوری اسلامی ایران با وجود دریافت آنها، در ادامه جمهوری اسلامی ایران سند اعتراض خود را به فعالیت غیرقانونی استارلینک در قلمرو جمهوری اسلامی ایران به جلسه ۹۲ هیئت جهانی تنظیم مقررات رادیویی (RRB) که ذیل اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) فعالیت می‌کند، ارسال کرده و پیگیری‌های لازم را برای نظام‌مند کردن فعالیت استارلینک در کشور انجام داد.

ایران، استارلینک و نبرد برای پذیرش حاکمیت سرزمین

در جلسه ۹۲ هیئت جهانی تنظیم مقررات رادیویی که از تاریخ ۲۰ الی ۲۴ مارس ۲۰۲۳ برگزار شد، پس از بررسی مستندات کشورمان، اعلام شد که طبق مصوبات این هیئت و نهادهای اقماری آن (از جمله آرتیکل شماره ۱۸.۱ مقررات رادیویی و قطعنامه ۲۲ اجلاس جهانی ارتباطات رادیویی در سال ۲۰۱۹ -WRC-۱۹)، اسپیس ایکس برای ارائه خدمات در کشورمان مکلف به دریافت مجوز از رگولاتوری کشورمان (سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی) است. لکن تصمیم‌گیری نهایی را به ارسال مستندات کامل در خصوص فعالیت استارلینک در قلمرو کشورمان منوط کرد و از شرکت اسپیس ایکس هم خواست که به نامه‌ها پاسخ بدهد.در جلسه بعدی این هیئت (جلسه 93) که در تیرماه ۱۴۰۲ برگزار شد، RRB با بررسی مستندات ارسالی کشورمان، فعالیت غیرمجاز استارلینک در کشورمان را تایید و از کشور نروژ به‌عنوان کشوری که منظومه استارلینک در آنجا ثبت شده است و از کشور آمریکا به‌عنوان کشوری که شرکت اسپیس ایکس در آنجا فعال است، خواست که به مقررات بین‌المللی یاد شده در خصوص اخذ مجوز از رگولاتوری ایران عمل کنند و به مکاتبات هیئت هم در اسرع‌ وقت پاسخ بدهند.

رأی قاطع تنظیم‌گران جهانی به نفع ایران

در جلسه بعدی (جلسه ۹۴) این هیئت که در آبان ۱۴۰۲ برگزار شد، رگولاتور نروژ در پاسخ به مکاتبات هیئت تنظیم مقررات جهانی اعلام کرد که اسپیس ایکس در ایران خدمات ارائه نمی‌کند و پایانه‌های مورد اشاره ایران به صورت قاچاق وارد این کشور شده است و تحت اشتراک‌های مرتبط با آدرس‌های فیزیکی در خارج از قلمرو خود فعالیت می‌کردند. هیئت RRB ضمن بررسی مستندات ارسالی نروژ و کشورمان در یک رای قاطع اعلام کرد که استارلینک می‌بایست تا زمان اخذ مجوز از نهاد تنظیم‌گر جمهوری اسلامی ایران به قید فوریت ارائه سرویس خود بر روی ایران را متوقف کند. در این مصوبه گفته شده است که حتی اگر پایانه‌ای به صورت قاچاق وارد ایران شده است، استارلینک مکلف به شناسایی و غیرفعال کردن آن است. این مصوبه مجدداً از نروژ و آمریکا خواسته شد تا این مقررات را به اسپیس ایکس ابلاغ کنند و اقدامات لازم برای غیرفعال کردن پایانه‌های فعال استارلینک در قلمرو جمهوری اسلامی ایران را به عمل آورند.نکته جالب توجه این است که این مصوبه به صورت کلی بوده و بر اساس این مصوبه، استارلینک برای ارائه خدمات در همه کشورها می‌بایست نسبت به اخذ مجوز از سازمان‌های رگولاتوری آن کشورها اقدام کند.در نهایت، پیگیری‌های مستمر ایران برای الزام اسپیس ایکس به اجرای مصوبات هیئت جهانی تنظیم مقررات رادیویی ادامه دارد و هیئت تنظیم مقررات رادیویی جهانی در پایان جلسه ۹۵ خود در اسفند ۱۴۰۲ مصوب کرد که اقدامات بیشتری در این خصوص انجام شود. یکی از موارد مورد بررسی، موضع نروژ و آمریکا در خصوص مسئله شناسایی موقعیت ترمینال‌های استارلینک بود.

هیئت جهانی، استارلینک را به شناسایی و قطع خدمات در ایران ملزم کرد

رگولاتورهای نروژ و آمریکا در اظهارات خود اعلام کرده بودند که تعیین موقعیت تمام ترمینال‌ها توسط اپراتور ماهواره‌ای عملیاتی نیست. اما در مصوبه هیئت جهانی تنظیم مقررات رادیویی، این موضع مردود شناخته شد. متن مصوبه به وضوح اشاره می‌کند که ارسال پیام‌های فارسی و انگلیسی از سوی اپراتور ماهواره‌ای به ترمینال‌ها، که تصویر آن در مستندات جمهوری اسلامی ایران موجود است، به‌طور واضح تاییدکننده بررسی نظام‌مند مکان ترمینال‌های ماهواره‌ای توسط اپراتور است. این موضوع نشان می‌دهد که اپراتور استارلینک قادر به شناسایی موقعیت ترمینال‌ها بوده است و این ادعا که نمی‌تواند موقعیت ترمینال‌ها را شناسایی کند، معتبر نیست.هیئت جهانی تنظیم مقررات رادیویی همچنین تأکید کرد که رگولاتورهای نروژ و آمریکا باید از استارلینک بخواهند که به‌طور فوری اقدامات عملیاتی لازم را برای غیرفعال کردن ترمینال‌های استارلینک در خاک جمهوری اسلامی ایران انجام دهند. این تصمیمات به‌طور روشن بر لزوم رعایت حقوق سرزمینی کشورها و مقابله با هرگونه فعالیت غیرقانونی شرکت‌ها در عرصه فضای ماهواره‌ای تأکید دارد.

ادعاهای آمریکا و نروژ مردود اعلام شد

در فاصله بین جلسه ۹۵ تا ۹۶، اسپیس ایکس با ارسال مستنداتی نسبت به مصوبه اعتراض نمود که در جلسه شماره ۹۶ هیئت جهانی تنظیم مقررات رادیویی (RRB) که از ۲۴ تا ۲۸ ژوئن سال گذشته میلادی در سوئیس و ژنو برگزار شد، اسناد مربوط به جمهوری اسلامی ایران، آمریکا و نروژ مورد بررسی دقیق قرار گرفت. در این جلسه، هیئت جهانی به ارزیابی پاسخ‌ها و مستندات این کشورها نسبت به سوالات مطرح‌شده در جلسه قبلی پرداخت و مجدداً بر رای قبلی خود اصرار و از نروژ و آمریکا خواست تا شرکت اسپیس ایکس را نسبت به تعهدات بین‌المللی خود توجیه نمایند.یکی از نکات قابل توجه در مصوبات جلسه ۹۶، رد پاسخ‌های غیرمرتبط و خلاف واقع ارائه‌شده از سوی آمریکا و نروژ بود. آنها اعلام کرده بودند که موضوع وارد شدن ترمینال‌های استارلینک به ایران داخلی است و ارسال پیام‌های فارسی با هدف آگاهی‌رسانی به کاربران در راستای حفاظت از حقوق بشر و آزادی بیان صورت گرفته است. همچنین، آنها ادعا کرده بودند که ماهواره‌ها در ایران قابل خاموش شدن نیستند و ترمینال‌ها قابل غیرفعال شدن نیستند. این پاسخ‌ها از نظر هیئت رادیویی مردود شناخته شد، و جمهوری اسلامی ایران برای هر یک از این ادعاها جوابیه مستند و محکمی را تهیه و در زمان کوتاهی به هیئت جهانی ارسال کرد.

هیئت جهانی تنظیم مقررات رادیویی پس از بررسی اسناد و مدارک، استدلال‌های کشورهای آمریکا و نروژ را خارج از موضوع دانسته و مجدداً خواستار قطع فوری پایانه‌های استارلینک در ایران به همان روشی که در سایر کشورها انجام شده است تا زمان اخذ مجوز از رگولاتوری ایران شد. همچنین، هیئت از جمهوری اسلامی ایران و دو کشور مذکور خواست تا در راستای بندهای اجرایی قطعنامه‌های ۲۲ و ۲۵ مقررات رادیویی، اقدامات خود را در خصوص فعالیت‌های غیرمجاز استارلینک و پایانه‌های مذکور در جلسه آتی هیئت ارائه کنند.

آخرین اخطار RRB: آمریکا و نروژ ملزم به اجرای مصوبات درباره استارلینک شدند

در آخرین جلسه هیات تنظیم مقررات جهانی (RRB۹۷) که در پایان سال ۲۰۲۴ (آبان ۱۴۰۳) برگزار شد، هیئت جهانی همچنان مصوبات قبلی خود را تأیید کرد و از آمریکا و نروژ خواست تا نسبت به اجرای مصوبات پیشین اقدام کنند. در این جلسه، جمهوری اسلامی ایران گزارش داد که پایانه‌های استارلینک همچنان بدون مجوز در خاک این کشور فعال هستند. ایران تأکید کرد که به دلیل ابعاد کوچک و قابل حمل بودن تجهیزات استارلینک، شناسایی تمام پایانه‌ها عملاً امکان‌پذیر نیست، اما جزئیات بیشتری در مورد این تلاش‌ها ارائه نداد. هیئت جهانی تنظیم مقررات رادیویی (RRB) در این جلسه از نروژ و آمریکا انتقاد کرد که در پاسخ به سوالات، تمرکز لازم بر راه‌حل‌ها نداشته‌اند و پیشرفتی در این زمینه حاصل نشده است.

همچنین، هیئت تأکید کرد که طبق اطلاعات معتبر عمومی، غیرفعال کردن پایانه‌های استارلینک در کشورهای دیگر امکان‌پذیر بوده است، اما کشورهای نروژ و آمریکا هیچ توضیحی در این زمینه ندادند. در نهایت، هیئت جهانی اعلام کرد که ارائه خدمات استارلینک باید در چارچوب مقررات قطعنامه ۲۵ (Rev.WRC-۰۳) باشد و از کشورهای مذکور خواست که پاسخ‌های دقیقی به مسائل مطرح‌شده در جلسه‌های قبلی ارائه دهند و نسبت به رعایت مقررات بین‌المللی در خصوص فعالیت‌های استارلینک در ایران اقدام کنند.

اینترنت ماهواره‌ای زیر ذره‌بین رگولاتورها

نکته قابل توجه این است که هیات تنظیم مقررات جهانی (RRB) در مصوبات جلسه ۹۵ خود تاکید می‌کند که نه تنها ترمینال‌های استارلینک در سرویس ثابت ماهواره‌ای (FSS) بلکه سرویس‌های موبایل ماهواره‌ای (MSS) نیز تحت شمول این مصوبات قرار می‌گیرند. در واقع، هیئت جهانی تنظیم مقررات رادیویی تأیید کرد که خدمات ارائه مستقیم اینترنت به گوشی‌های موبایل (Direct to Cell یا DTC) تحت همان ضوابط و قوانین خاصی که برای ترمینال‌های ثابت استارلینک اعمال می‌شود، قرار دارد و شرکت اسپیس ایکس برای ارائه این خدمات هم باید از رگولاتوری کشورها مجوز دریافت کند.

این پیشرفت در تنظیم مقررات رادیویی جهانی، می‌تواند به کشورها امکان دهد که نظارت و مدیریت بیشتری بر روی ارائه خدمات اینترنت ماهواره‌ای در داخل سرزمین خود داشته باشند، به‌ویژه در زمینه‌هایی که امنیت ملی، حفظ حقوق سرزمینی و رعایت قوانین ملی کشورها اهمیت ویژه‌ای دارد. نکته قابل توجه دیگر این است که این نگرانی‌ها جهانی بوده و هم‌اکنون با پیگیری سازمان‌های رگولاتوری کشورها، سرویس اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در کشورهای زیادی مثل هند، چین، برزیل، تعدادی از کشورهای آفریقایی و ... غیر فعال است و در برخی از موارد منوط به دریافت مجوز از سازمان‌های تنظیم‌گر این کشورها شده است.(منبع:فارس)

تمام دولت‌هایی که در هشت سال گذشته سر کار آمده‌اند، بارها اعلام کردند که در توسعه اینترنت ثابت غفلت شده و عدم بهسازی زیرساخت‌های اینترنت و انحصاری که در این زمینه شکل گرفته، این عقب‌ماندگی را رقم زده است. عقب‌ماندگی‌ای که آمارها نشان می‌دهد همچنان بر قوت خود باقی است.  نگاهی به آمار توسعه اینترنت ثابت، نشان می‌دهد این غفلت در دوره مسئولیت تمام مسئولانی که به این مسئله انتقاد داشتند، همچنان ادامه داشته و راهی برای آن اندیشیده نشده است.

همان‌طور که گزارش‌های فصلی رگولاتوری (سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی) نشان می‌دهد، توسعه اینترنت ثابت در سه سال گذشته تقریبا روی مرز ۱۱ میلیون کاربر مانده و رشدی را تجربه نکرده و وضعیت همچنان بر همین منوال است. پروژه ایجاد ۲۰ میلیون پوشش فیبرنوری در کشور برای خانوار و کسب‌وکارها از بهمن ۱۴۰۰ و در دولت سیزدهم، در دستور کار قرار گرفت تا شاید با عبور از سیم‌های مسی و روی‌آوردن به کابل‌های فیبرنوری که سال‌هاست در تمام دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد، بالاخره ما نیز نخستین قدم‌‌ها را در مسیر توسعه اینترنت ثابت برداریم.  پس از ارائه این طرح توسط وزیر ارتباطات دولت سیزدهم، منابع موردنیاز برای این پروژه و مصوبه‌های متعدد برای بهترین شکل بهره‌برداری از آن در نظر گرفته شد و در نهایت ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۱ اپراتورها سر کار آمدند تا شاید این بار قصه غفلت و عقب‌ماندگی در توسعه اینترنت ثابت پایان دیگری داشته باشد.

بیش از ۸ میلیون پوشش و کمتر از ۵ درصد اتصال

برای رصد آخرین آمار مربوط به توسعه فیبرنوری، یک داشبورد آنلاین طراحی شده است. آخرین آمار برخط مربوط به توسعه فیبرنوری نشان می‌دهد تعداد پوشش این فناوری در کشور به بیش از هشت میلیون و ۲۰۰ هزار پوشش رسیده که حدود ۴۰۰ هزار کاربر به آن متصل هستند. آماری که یک بار دیگر این نکته را گوشزد می‌کند که پایان قصه توسعه اینترنت ثابت همچنان روی محور ناخوشی است. ایجاد «حساب توسعه شبکه فیبرنوری» با سرمایه اولیه یک‌هزار میلیاردتومانی برای تأمین مالی طرح ملی فیبرنوری منازل و کسب‌وکارها، درنظرگرفتن مشوق برای اتصال فیبرنوری توسط اپراتورهای اینترنت و اعطای «پروانه خدمات و شبکه یکپارچه» UNSP به ۹ اپراتور و مشوق‌هایی که برای ایجاد اتصال درنظر گرفته شده، از جمله اقداماتی است که برای دستیابی و تحقق این وعده در نظر گرفته شده و در دولت چهاردهم نیز دنبال می‌شود.

هدف اصلی پروژه فیبرنوری این است که از ۲۰ میلیون پورت فیبرنوری صد درصد آن قابلیت ارائه سرعت حداقل ۳۰ مگابیت بر ثانیه، ۷۰ درصد سرعت بالاتر از ۵۰ مگابیت بر ثانیه و ۵۰ درصد سرعتی بیش از صد مگابیت بر ثانیه را داشته باشند. در کنار اینها برای۱۰ درصد افراد نیز سرعت یک گیگابیت بر ثانیه در نظر گرفته شده است. آخرین آماری که از میزان حفاری و اقدامات زیرساختی این پروژه از سوی مهدی روحانی‌نژاد، معاون سابق راهبرد و توسعه سازمان تنظیم مقررات ارائه شد، حکایت از این دارد که اکنون برای بیش از ۷۵۰ شهر مجوز حفاری دریافت شده است. همچنین عملیات عمرانی در بیش از ۳۵۰ شهر و ۳۰ استان آغاز و بیش از ۱۴ هزار کیلومتر حفاری و داکت‌گذاری و بیش از ۱۲ هزار کیلومتر فیبرکشی در کشور انجام شده است. پس از آغاز به کار دولت چهاردهم، ستار هاشمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرد پروژه فیبرنوری را با کمی تغییر در شیوه اجرا پیش خواهد برد؛ چراکه این پروژه ملی صرفا مربوط به دولت‌ها نیست و باید در هر دولتی که سرکار می‌آید، اجرائی شود. یکی از تغییرات اساسی که در رویکرد وزارت ارتباطات شکل گرفت، تمرکز بر «اتصال» فیبرنوری به جای ایجاد «پوشش» است. منطق در وزارت ارتباطات به این مسئله تأکید دارد که صرفا ایجاد «پوشش» به‌تنهایی نمی‌تواند تحقق این پروژه را رقم بزند.

تحقق پروژه فیبرنوری زمانی رخ می‌دهد که کاربران بتوانند در زمان اندک، با فرایند مشخص، با پشتیبانی و قیمت مناسب به این فناوری دسترسی داشته باشند. درغیراین‌صورت با ایجاد ۸۰ میلیون پوشش فیبرنوری نیز این پروژه محقق نخواهد شد و همچنان در توسعه اینترنت ثابت بازگشت به عقب خواهیم داشت. پروژه فیبرنوری اکنون پیشرفت ۴۱ درصدی دارد و بر اساس برنامه‌ریزی‌های وزارت ارتباطات، برای سال ۱۴۰۴ حداقل دو میلیون اتصال پیش‌بینی شده که اگر همین عدد در سال پیش‌رو محقق شود، میزان اتصال در سال ۱۴۰۴ به پنج برابر خواهد رسید.

سرگردانی کاربران پروژه فیبرنوری را به کجا می‌رساند؟

همان‌طور که بارها بر این مسئله تأکید شده، تا زمانی که «اتصال» کاربر به فیبرنوری اتفاق نیفتد، نمی‌توان گفت این پروژه توانسته تحولی در توسعه اینترنت ثابت رقم بزند. برای پیشبرد این هدف یکی از اقدامات مهم باید کوتاه‌شدن فرایند درخواست تا اتصال به سرویس باشد. مشاهده وضعیت کاربران در فضای مجازی و گلایه‌هایی که از این امر دارند نشان می‌دهد، اغلب اپراتورها با اینکه بر روی نقشه اعلام کرده‌اند پوشش دارند و امکان اتصال فراهم است، از ارائه سرویس سر باز می‌زنند چراکه در واقعیت آن منطقه خالی از پوشش است.

نکته دوم این است که برخی اپراتورها با اینکه در آن محل پوششی ندارند، اما تقاضاهایی را که در محل است، می‌پذیرند و کاربران پس از پرداخت هزینه کابل‌کشی و مودم، باید ماه‌‌ها منتظر بمانند تا شاید فرایند اتصال طی شود. در نهایت نیز زمانی که کاربر دستش از همه جا کوتاه است، با نوشتن یک توییت در شبکه ایکس، گلایه خود را مطرح می‌کند و در اغلب مواقع با پیگیری به نتیجه می‌رسد. اما آیا مگر این امکان فراهم است که همه از این طریق درخواست خود را به گوش وزیر یا معاونان او برسانند. استقبال از اینترنت فیبرنوری به دلایل متعدد دیگر نیز روند کندی دارد. یکی از اصلی‌ترین دلایل این کندی، ضرورت تعویض مودم مخصوص فیبرنوری و هزینه قابل توجه کابل‌کشی داخل ساختمان است. نرخ استفاده از فیبرنوری در کشور باید مطابق استاندارد جهانی بین ۳۰ تا ۷۰ درصد باشد که این عدد در ایران زیر چهار درصد است. به همین دلیل نیاز است که در سیاست‌های مربوط به این پروژه بازنگری شود و متناسب با نیاز، تغییراتی در آنها ایجاد شود تا برای یک بار هم که شده قصه فیبرنوری به پایان خود نزدیک شود. (منبع:شرق)

سخنگوی مرکز ملی فضای مجازی گفت: در سال 1404 مرکز ملی فضای مجازی اولویت های بسیار مهمی از جمله پیگیری جهت تحقق سند راهبردی، سرعت گرفتن اجرای شبکه ملی اطلاعات، ارتقای امنیت سایبری کشور، بهبود حریم خصوصی کاربران، افزایش تولید محتوای بومی، تسهیل شرایط برای کسب و کارهای اقتصاد دیجیتال و ... را در برنامه دارد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی مرکز ملی فضای مجازی، حسین دلیریان سخنگوی مرکز ملی فضای مجازی درخصوص نقش شورای عالی فضای مجازی در سیزده سال گذشته در کشور گفت: در سال 1390 این نهاد سیاست گذار به دستور مقام معظم رهبری برای راهبری و حکمرانی بر فضای مجازی متولد شد و تا امروز نقشی غیرقابل انکار در پیشرفت، امنیت، اقتصاد و فرهنگ کشور در فضای مجازی ایفا کرده است.

وی افزود: یکی از مهم‌ترین دستاوردهای این شورا، تدوین و اجرای سند راهبردی فضای مجازی به عنوان نقشه راه کلان این حوزه و شبکه ملی اطلاعات به عنوان پایه و زیرساخت این فضا در کشور است که این اسناد توسعه زیرساخت‌ در این فضا، تسهیل در دسترسی به شبکه و پایداری در ارایه خدمات فضای مجازی را برای تمامی شهروندان فراهم می کند.

دلیریان با اشاره به این که شبکه ملی اطلاعات نه تنها به عنوان بستری برای توسعه خدمات فضای مجازی، بلکه در استقلال و امنیت سایبری کشور، نقش کلیدی دارد، تاکید کرد: برای حفظ حقوق کاربران، موضوع حفظ حریم خصوصی نیز همواره در کانون توجه سیاست‌گذاری‌های شورا قرار داشته که با توجه به افزایش نگرانی‌ها در مورد سوءاستفاده از داده‌های شخصی، اقدامات مؤثری انجام شده است.

وی اعلام کرد: این اقدامات شامل ابلاغ دستورالعمل حریم خصوصی و پیگیری های جدی جهت اجرای آن و همچنین بررسی سند حکمرانی داده است که این سند نیز در مراحل نهایی قرار دارد.

سخنگوی مرکز ملی فضای مجازی در ادامه به دیگر اقدامات و مصوبات شورای عالی فضای مجازی اشاره کرد و گفت: در این سال ها اسناد مهمی همچون سیاست های ساماندهی خدمات ارتباطی، سند توسعه فضای مجازی سالم، مفید و ایمن در کشور، الزامات پیشگیری و مقابله با نشر اخبار جعلی، سند صیانت از کودکان و نوجوانان، سند پیشگیری از قمار در فضای مجازی، برنامه دسترسی به سکوهای پرمخاطب، ساماندهی پیام رسان ها و سند ساماندهی رمز ارزها با هدف توسعه زیرساخت‌های ارتباطی، افزایش امنیت سایبری، حمایت از تولید محتوای بومی و ارتقای سواد دیجیتال مصوب شده است.

دلیریان با اشاره به این که شورای عالی و مرکز ملی فضای مجازی با همکاری بخش های خصوصی و دولتی تلاش می‌کند تا از ظرفیت‌های فضای مجازی در کشور بهره حداکثری برده شود، اظهار داشت: شورای عالی فضای مجازی با برنامه ریزی برای تعامل با سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی، در این سال ها تلاش کرده تا همسو با اهداف نظام و هماهنگ با اسناد مصوب شده در این حوزه، منافع ملی کشور را در این فضا حفظ کند و هم‌زمان در جهت ایجاد تعادل و عدالت در دسترسی به منابع و فرصت‌های دیجیتال در سطح جهانی گام بردارد.

وی اضافه کرد: با این حال، سرعت تحولات فناوری و پیچیدگی‌های فضای مجازی، شورای عالی فضای مجازی را بر آن داشته تا همواره با هوشیاری و برنامه‌ریزی دقیق، به دنبال راهکارهای نوین و پایدار باشد که البته تحقق آن به عزم ملی و هم افزایی میان دستگاهی نیاز دارد.

دلیریان گفت: با همدلی و همکاری همه جانبه، می‌توانیم به فضای مجازی امن، مستقل و پویا دست یابیم که هم‌زمان پاسخ‌گوی نیازهای داخلی و بین‌المللی در کشور و همسو با فرمایشات و احکام ابلاغی مقام معظم رهبری باشد.

دلیریان ادامه داد: در سال 1404 مرکز ملی فضای مجازی اولویت های بسیار مهمی از جمله پیگیری جهت تحقق سند راهبردی، سرعت گرفتن اجرای شبکه ملی اطلاعات، ارتقای امنیت سایبری کشور، بهبود حریم خصوصی کاربران، افزایش تولید محتوای بومی، تسهیل شرایط برای کسب و کارهای اقتصاد دیجیتال و ... را در برنامه دارد.

وی خاطر نشان کرد: مرکز ملی فضای مجازی به عنوان بازوی شورای عالی فضای مجازی برای تحقق اهداف این شورا تلاش های خود را در سال 1404 با قدرت و قوت انجام خواهد داد تا مردم عزیز کشورمان با آرامش خاطر بیشتری در فضای مجازی فعالیت داشته باشند.

سخنگوی مرکز ملی فضای مجازی اظهار داشت: در سال 1403 مرکز ملی فضای مجازی با برگزاری جلسات متعدد کارشناسی، برگزاری منظم جلسات کمیسیون های عالی(امنیت، محتوا و تنظیم مقررات) برنامه دقیقی را برای رسیدن به اهداف دنبال کرد که علیرغم فراز و نشیب های متعدد سال 1403، در این مسیر موفقیت های زیادی کسب شد.

گزارش آماری شاخص‌های بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات برای پاییز سال جاری که به شکل فصلی از سوی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (رگولاتوری) منتشر می‌شود، گویای تغییر سهم بازار مشترکان پهن باند سیار میان همراه اول و ایرانسل است.
به گزارش آی‌تی آنالیز، در فصل تابستان سال جاری همراه اول با ۵۴درصد، ایرانسل با ۴۳درصد و رایتل نیز با ۳ درصد، به ترتیب سهم بازار مشترکان پهن باند موبایل را در اختیار داشتند. اما آمار جدید نشان می‌دهد همراه اول از تابستان تا پاییز، توانسته یک درصد از سهم بازار ایرانسل را در این بخش را از آن خود کند.

به این ترتیب اکنون همراه اول ۵۵درصد و ایرانسل ۴۲درصد از سهم بازار مشترکان پهن باند سیار را در اختیار دارند و رایتل هم درجای خود باقی مانده است.

اما برای پرداخت بیشتر به زیرشاخص‌های سهم بازار مشترکان پهن باند سیار، باید روی دو محور یعنی پوشش تعداد شهرها و پوشش جمعیتی زوم کرد.
گزارش اخیر و منتهی به فصل پاییز سازمان رگولاتوری به عنوان نهاد ناظر بر اپراتورهای ارتباطی، نشان می‌دهد که همراه اول در نسل ۴ ارتباطات موبایلی، از نظر پوشش جغرافیایی بیشترین تعداد شهرها را با عدد ۱۴۲۶ شهر را تحت پوشش دارد و بعد از آن ایرانسل با ۱۴۱۰شهر قرار دارد. رایتل نیز تنها ۳۶۲ شهر کشور را تحت پوشش ۴G قرار داده است که آمار قابل توجهی نیست.

اما از نظر جغرافیای پوشش ارتباطات در حوزه روستایی کشور، اوضاع میان اپراتورهای موبایل بسیار متفاوت‌تر است. بر اساس آمار رگولاتوری، همراه اول نزدیک به ۴۵هزار روستای کشور را تحت پوشش دارد که این میزان در مورد ایرانسل عدد ۱۹هزار و ۳۱۲روستا را شامل می‌شود و در خصوص رایتل نیز تعداد روستاهای تحت پوشش حتی به عدد هزار نیز نمی‌رسد. 

به جز پوشش جغرافیایی، پوشش جمعیتی نیز به عنوان شاخص دیگر در آمار رگولاتوری مورد توجه قرار گرفته است.
از نظر پوشش جمعیتی به تفکیک نسل‌های ارتباطی اعم از ۲G،۳G و ۴G همراه اول با پیشتازی و به ترتیب با پوشش ۹۹.۴۲، ۹۹.۶۰ و ۹۶.۲۷ بیشترین جمعیت کشور را تحت پوشش قرار داده است و پس از آن ایرانسل با تقریبا ۲ درصد پوشش کمتر در تمام نسل‌ها قرار دارد. 
از نظر تعداد سایت‌های فعال نسل پیشرفته ۵G نیز همراه اول با ۱۱۷۵ آنتن پیشتاز بوده و ایرانسل نیز با ۱۱۵۳ آنتن قرار دارد و رایتل هم پوشش نسل پنج ندارد.
از منظر شاخص کیلومتر جاده‌های تحت پوشش نیز همراه اول با ۸۲ هزار و ۸۳۰ کیلومتر در صدر گسترده‌ترین پوشش جاده‌های کشور قرار دارد و پس از آن نیز ایرانسل با ۶۴هزار و ۳۵۰ کیلومتر و رایتل نیز با ۲۷هزار و ۵۶۳ کیلومتر ایستاده‌اند.
و در نهایت آمار جالب توجه رگولاتوری به سهم پوشش نسل ۳ و ۴ ارتباطی از سوی اپراتورهای کشور پرداخته شده است که گویای آن است که ۹۵درصد مشترکان موبایل کشور از پوشش و کاربری ۴G برخوردار بوده و تنها ۵ درصد کاربران تحت پوشش و کاربری ۳G قرار دارند.

به گزارش ایلنا، فتح الله توسلی در نشست علنی امروز (یکشنبه، 19 اسفند ماه) مجلس شورای اسلامی در تذکر شفاهی با بیان اینکه مصرف مازوت مردم حاشیه نیروگاه‌ها را خفه می‌کند در حالی که وزیر نفت به مصرف صدها میلیون مازوت افتخار می‌کند، ادامه داد: قطع برق خانگی در شهر روستاها به دو بار در روز رسیده و زندگی مردم را مختل کرده است، وزارت ارتباطات دکل نصب می‌کند بدون اینکه تجهیزات آن را نصب می‌کند.

وی اضافه کرد: شرکت مخابرات ایران یک شرکت حاکمیتی است اما مانند یک شرکت انتفاعی عمل می‌کند و سال‌ها کارکنان و بازنشستگان این شرکت از عدم پرداخت مطالبات خود رنج می‌برند و به خاطر نبودن باتری دکل‌های مخابراتی، ارتباطات مردم هم به خاطر قطع برق قطع می‌شود.

شبکه ملی اطلاعات، پروژهای که نخستین بار در سال ۱۳۸۴ با وعده تحقق در ۳ سال کلید خورد، پس از نزدیک به دو دهه تلاش، نوسان در اجرا و تأخیرهای مکرر، امروز با پیشرفت ۵۹ درصدی همراه شده است.

به گزارش مرکز ملی فضای مجازی ۱۴ شهریورماه سال ۹۴، رهبر معظم انقلاب احکام اعضای جدید دور دوم شورای عالی فضای مجازی را صادر و دستورات جدیدی برای عملکرد بهتر شورا در ۱۰ بند ذکر فرمودند.

در یکی از بندهای فرامین رهبر معظم انقلاب به شبکه ملی اطلاعات اشاره شده و آمده بود: «تسریع در راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات پس از تصویب طرح آن در شورای عالی و نظارت مستمر و مؤثر مرکز ملی بر مراحل راه‌اندازی و بهره‌برداری از آن.»

این مسئله موجب شد تا طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات، در جلسه شصت و ششم شورای عالی فضای مجازی در تاریخ ۲۵ شهریورماه ۹۹ به تصویب برسد.

تاریخچه شبکه ملی ارتباطی در کشور

شبکه ملی اطلاعات یکی از کلان پروژه های ملی است که اولین بار در اواخر سال ۱۳۸۴ به منظور بهره گیری از فرصت های فضای مجازی برای نشر و اشاعه فرهنگ والای اسلامی مطرح شد.

در اسفند ماه سال ۱۳۸۴، بر اساس تصمیم هیئت دولت مقرر شد شبکه ملی طی ۳ سال به بهره برداری برسد و طراحی‌های کلی شبکه نیز انجام شود. در سال ۱۳۸۵ قرار شد پروژه شبکه ملی اینترنت درمرکز تحقیقات مخابرات ایران انجام شود.

در سال ۱۳۸۶ همین موضوع تکرار شد و این بار برنامه های عملیاتی راه اندازی و بهره‌برداری این شبکه در سال‌های ۸۶ تا ۸۸ در هیئت وزیران تصویب شد.

براساس اظهارات محمد سلیمانی وزیر وقت ارتباطات، هیئت دولت به شرکت مخابرات ایران اجازه داده بود طی سه سال ۵ هزار و ۶۶۰ میلیارد ریال از محل منابع داخلی خود در راه ایجاد این شبکه سرمایه گذاری کند.

عبدالمجید ریاضی دبیر وقت شورای عالی فناوری اطلاعات دولت، فروردین ماه سال ۸۶ درباره شبکه ملی گفته بود: اگر اعتبارات راه اندازی شبکه ملی به موقع تامین شود و مشکلی از نظر اجرایی پیش نیاید، این شبکه تا پایان سال ۱۳۸۸ تکمیل می شود.

وی از تاکید رییس جمهوری وقت خبر داد که شبکه ملی تا پایان کار دولت نهم به بهره برداری برسد.

با توجه به الزامات سند چشم انداز بیست ساله در سال ۱۳۸۹ موضوع شبکه ملی اینترنت با نام جدید شبکه ملی اطلاعات به صورت جدی تر مطرح شد به طوری که کلیات موضوع در ماده ۴۶ برنامه پنجم توسعه مطرح شد.

براساس بند الف ماده ۴۶ برنامه پنجم توسعه، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف بود نسبت به ایجاد و توسعه شبکه ملی اطلاعات و مراکز داده داخلی امن و پایدار با پهنای باند مناسب با رعایت موازین شرعی و امنیتی کشور مناسب اقدام و با استفاده از توان و ظرفیت بخشهای عمومی غیردولتی، خصوصی و تعاونی، امکان دسترسی پرسرعت مبتنی بر توافقنامه سطح خدمات را به صورتی فراهم کند که تا پایان سال دوم کلیه دستگاه های اجرائی و واحدهای تابعه و وابسته و تا پایان برنامه، شصت درصد (۶۰%) خانوارها و کلیه کسب و کارها بتوانند به شبکه ملی اطلاعات و اینترنت متصل شوند.

شبکه ملی اطلاعات

شبکه ملی اطلاعات به تعریف مصوب شورای عالی فضای مجازی به عنوان زیرساخت ارتباطی فضای مجازی کشور، شبکه ای مبتنی بر قرارداد اینترنت به همراه سوئیچ ها و مسیریاب ها و مراکز داده ای تعریف شده است که امکان ایجاد شبکه های مختلف، خصوصی و امن داخلی در آن فراهم باشد.

در جلسه پانزدهم شورای عالی فضای مجازی در سال ۱۳۹۲، تعریف و الزامات شبکه ملی اطلاعات مورد بررسی و تصویب قرار گرفت و پیرو آن وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به عنوان مجری این شبکه معرفی شد.

در این جلسه الزامات حاکم بر تحقق شبکه ملی اطلاعات تعریف شد که این الزامات شامل شبکه ای متشکل از زیرساخت های ارتباطی کاملا داخلی و با مدیریت مستقل در داخل، مدیریت شده نسبت به دیگر شبکه ها با امکان تعامل با آنها، امکان عرضه انواع خدمات محتوا و خدمات ارتباط سراسری به آحاد مردم با کیفیت از جمله قابلیت تحرک، قابلیت عرضه انواع خدمات امن اعم از رمزنگاری و امضای دیجیتال، برقراری ارتباطات امن و پایدار میان دستگاه ها و مراکز حیاتی کشور و شامل مراکز داده، میزبانی و توزیع مطمئن و پرظرفیت، پهن باند و با تعرفه رقابتی بود.

در ادامه در سال ۱۳۹۵ با توجه به ضرورت برداشت مشترک دست اندرکاران این حوزه و جمع بندی نظرات خبرگان در جلسات هم اندیشی برگزار شده، مرکز ملی فضای مجازی به تدوین سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات پرداخت که در نهایت پس از بحث و بررسی سندی یکچارچه سازی شده از نظرات برای تضمین هماهنگی در طراحی شبکه با الزامات کلان بالادستی مصوب شد.

اصول حاکم بر طراحی شبکه ملی اطلاعات، در شش محور زیرساخت ارتباطی فضای مجازی کشور، استقلال، مدیریت، خدمات، سالم سازی و امنیت و تعرفه و مدل اقتصادی شبکه ملی اطلاعات در این سند بیان شد.

همچنین برای شبکه ملی اطلاعات الزامات فرهنگی در نظر گرفته شد تا شرایط کاهش آسیب ها و بهره مندی از فرصت های فضای مجازی در حوزه های فرهنگی و اجتماعی را فراهم کند.

در سال ۱۳۹۷ گسترش کاربردهای فضای مجازی و پیشرفت فناوری های مرتبط با این حوزه با سه رکن کلان داده، هوشمند سازی و ارتباطات از نوع ماشینی، شورای عالی فضای مجازی را بر آن داشت تا با هدف حفظ و تقویت حاکمیت پذیری فضای مجازی، الزامات حاکم بر اینترنت اشیاء را در شبکه ملی اطلاعات مصوب کند.

در ادامه در سال ۱۳۹۹ شورای عالی فضای مجازی طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات را براساس نیازمندی های خدمات و محتوا طراحی کرد تا این حوزه تقویت و ساماندهی شده و توسعه یابد. در این سند خط مشی های حاکم بر شبکه ملی اطلاعات برای استقلال، تسهیل خدمت رسانی، عدالت، شفافیت و پیشرفت اقتصادی و اجتماعی ترسیم شد. همچنین اهداف راهبردی و عملیاتی در افق ۱۴۰۴ به همراه مدل مفهومی شبکه ملی اطلاعات طراحی شد. این معماری با رویکردی جامع و خدمت گرا، با در نظر گرفتن سبد خدمات شبکه ملی اطلاعات و با نگاهی به فناوری های آینده، زمینه توسعه و مزیت بخشی برای زیست بوم خدمات و محتوای اسلامی – ایرانی را ایجاد خواهد کرد.

در نهایت در این سند اجزای شبکه ملی اطلاعات در دو بخش زیرساخت و خدمات شبکه در نظر گرفته شد که البته قرار شد تا مرکز ملی فضای مجازی با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، مدل مفهومی و اجزای شبکه ملی اطلاعات را متناسب با نیاز و تحولات فناورانه و ملاحظات حکمرانی در دوره های زمانی دو ساله و در چارچوب اهداف سند شبکه ملی اطلاعات بازنگری کند.

چشم انداز شبکه ملی اطلاعات

طبق برنامه پنجم توسعه شبکه ملی اطلاعات به عنوان اصلی‌ترین زیرساخت اطلاعاتی و ارتباطی کشور دربرگیرنده اهداف راهبردی در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بود. فراگیری خدمات الکترونیک شامل خدمات عمومی مانند دولت الکترونیک و افزایش بهره‌وری و توانایی اعمال مدیریت حداکثری بر دسترسی به آن، گسترش محتوای ایرانی اسلامی و بالا بردن سواد دیجیتال و افزایش امنیت و قابلیت اطمینان فضای دیجیتال از جمله این اهداف است.

موضوع شبکه ملی اطلاعات در برنامه ششم توسعه و برنامه هفتم توسعه که سال جاری به تصویب رسید نیز ذکر شده است؛ فصل سیزدهم برنامه هفتم توسعه پیرامون توسعه شبکه ملی اطلاعات و اقتصاد دیجیتال است و براساس جدول شماره ۱۴، در پایان برنامه هفتم شبکه ملی اطلاعات باید ۹۹ درصد محقق شده باشد و تعداد خانوار تحت پوشش فیبرنوری به ۲۰ میلیون نفر برسد.

براساس ماده ۶۵ قانون برنامه هفتم توسعه، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف است با استفاده از ظرفیت سرمایه‌گذاری و مشارکت بخش خصوصی، تعاونی و نهادهای عمومی و با ارتقای الگوی (مدل) اقتصادی، امکان اتصال اماکن اداری، تجاری و مسکونی شهرهای هر استان به شبکه ملی اطلاعات را از طریق شبکه دسترسی مبتنی بر تار (فیبر) نوری و دسترسی پرسرعت روستاهای بالای بیست خانوار فراهم کند.

وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات همچنین مکلف است گزارش عملکرد این بند را هر شش ماه یک بار به مجلس ارسال کند.

براساس بند ب این ماده، مرکز ملی فضای مجازی کشور باید اقدام قانونی لازم برای بازنگری، تکمیل و روزآمدسازی سند «طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات» مصوب ۱۶/۷/۱۳۹۹ را انجام دهد.

شبکه ملی اطلاعات چه کار می کند؟

شبکه ملی اطلاعات به عنوان زیرساخت فضای مجازی کشور قرار است در راستای ارایه خدمات زیرساختی پیشرفته و مطابق نیازهای کشور، بهره‌مندی از مزایای اقتصادی صنعت و زیست بوم ملی فضای مجازی، صیانت و رشد فرهنگ اسلامی - ایرانی در فضای مجازی و حفاظت از اطلاعات و ارتباطات کاربران ایرانی در برابر تهدیدات علیه امنیت و حریم خصوصی باشد.

شبکه‌‌ ملی متشکل از زیرساخت‌های ارتباطی، مراکز داده‌ توسعه یافته داخلی دولتی و غیردولتی و همچنین زیرساخت‌های نرم‌افزاری است که در سراسر کشور گسترده شده است. این شبکه ظرفیت لازم برای "نگهداری و تبادل امن اطلاعات داخلی درکشور به منظور توسعه‌ خدمات الکترونیکی" و "دسترسی به اینترنت" از طریق بستر ارتباطی باند پهن‌ سراسری برای کاربران خانگی، کسب‌وکارها و دستگاه‌های اجرایی را فراهم می‌کند.

این شبکه تجمیع‌کننده‌ شبکه‌های اختصاصی، محلی و ملی در کشور است که از دو بخش اختصاصی و عمومی تشکیل می‌شود. بخش اختصاصی برای ارتباط و تبادل اطلاعات و خدمات دستگاه‌های اجرایی با یکدیگر و بخش عمومی برای ارایه خدمات به کاربران عمومی است و این دو بخش در نقاطی نظیر مراکز داده با یکدیگر اتصال دارند.

شبکه ملی اطلاعات موظف است با ایجاد زیرساخت مناسب توسط دولت برای انجام وظایف حاکمیتی و شکستن انحصار همزمان با کاهش تصدی‌گری دولت در عرصه‌های غیرضروری فناوری اطلاعات وارد شود.

ایجاد بستر ارتباطی امن و پیشرفته برای توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشور، خدمات لازم جهت اطلاع رسانی و خدمت رسانی بهینه الکترونیکی به مردم، نگهداری و انتقال اطلاعات و خدمات ملی در داخل کشور و صرفه جویی و کاهش هزینه‌های ارتباط با اینترنت از دیگر وظایف شبکه ملی اطلاعات است.

همچنین با شبکه ملی می‌توان تهدیدات سایبری را بهتر شناسایی و مدیریت کرد و در مواقع بحران یا حملات سایبری، شبکه ملی اطلاعات امکان ایجاد ارتباطات امن و پایدار برای نهادهای دولتی و خدمات عمومی را فراهم می‌کند و نیز با متمرکز کردن اطلاعات داخلی در یک زیرساخت ملی، امکان حفاظت از داده‌ها و اطلاعات حیاتی کشور در برابر حملات خارجی افزایش می‌یابد.

میزان پیشرفت شبکه ملی تا به امروز

۲۷ اسفندماه سال گذشته محمدامین آقامیری دبیر شورای عالی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی آخرین وضعیت پیشرفت شبکه ملی اطلاعات را اعلام کرد و گفت: پیشرفت شبکه ملی اطلاعات طبق ارزیابی‌های مرکز ملی با شاخص های جدید، به ۵۹.۱۸درصد رسیده است.

به گفته آقامیری، شاخص‌های سنجش میزان پیشرفت شبکه ملی اطلاعات دچار نقایص جدی بود که مرکز ملی فضای مجازی با مشارکت دستگاه‌های متولی و کارشناسان خبره، این شاخص‌ها را به روز کرد.

در واقع برای شبکه ملی اطلاعات ۳۰ هدف عملیاتی تعریف شده که برای تحقق هر هدف تعدادی شاخص تعیین و جمعاً ۱۲۲ شاخص مورد ارزیابی قرار گرفته است؛ با بررسی میزان پیشرفت اهداف و شاخص‌های آن، پیشرفت کلی شبکه ملی اطلاعات نیز برآورد می‌شود.

این اهداف عمدتا در حوزه افزایش سرعت اینترنت، مزیت‌بخشی کیفی در دسترسی به خدمات و محتوای داخلی، دسترسی پر سرعت برای کسب‌وکارها و مراکز آموزشی و تسهیل دسترسی به فناوری‌های نوین است.

اهداف عملیاتی شبکه ملی اطلاعات همواره در حال بازنگری است و با توجه به توسعه فناوری‌های صورت گرفته، سطح کیفیت مورد نظر در شبکه ملی ارتقا داده می شود.

آقامیری نیز جمعه شب در گفتگوی ویژه خبری در خصوص آخرین وضعیت شبکه ملی اطلاعات اعلام کرد که اگر شبکه ملی اطلاعات به طور کامل پیاده سازی شود، شبکه ای امن، با سرعت و باکیفیت برای مردم فراهم شده و به دغدغه مردم در این خصوص پاسخ داده می شود که در همین راستا در حال بررسی و تجمیع ارزیابی‌ها هستیم و تا پایان سال یا هفته آخر فروردین، میزان پیشرفت سال ۱۴۰۳ را اعلام خواهیم کرد.

امروزه بسیاری از اپراتورهای موبایل به واسطه مزیت، برتری و قرارگیری در نخستین جایگاه دسترسی به اطلاعات و داده‌های کاربران، موضوع خلق ثروت و دانش از طریق بازارگاه‌های تبادل داده را در دستور کار گذاشته‌اند.
به گزارش آی‌تی آنالیز،  بازارگاه‌های داده (Data Marketplaces) که به عنوان بازارگاه‌های تبادل داده (data exchange marketplaces) نیز شناخته می‌شوند، در واقع پلتفرم‌هایی هستند که امکان خرید، فروش و تبادل داده‌ها را بین سازمان‌ها، شرکت‌ها، متقاضیان دولتی، تحلیل‌گران و افراد فراهم می‌کنند. 
این پلتفرم‌ها به عنوان واسطه‌ای بین عرضه‌کنندگان و متقاضیان داده عمل می‌کنند و دسترسی به داده‌های متنوع از جمله داده‌های تحلیلی، تراکنش‌ها، رفتار کاربران، داده‌های مکانی و غیره را تسهیل می‌کنند. 
اما انبوهی از داده‌های خام و موجود در این بازارگاه‌ها امروزه با استفاده از فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی، کلان‌داده‌ها و ابر، پردازش و سفارشی‌سازی شده و تبدیل به گنجینه‌ای با ارزش برای مدیریت و تحلیل داده‌ها می‌شود.
اما همانطور که ذکر شد اپراتورهای موبایل به و اسطه در موقعیت منحصربه‌فردی و قرارگیری در نخستین لبه تماس و رصد کاربران به داده‌های ارزشمندی همچون داده‌های مکانی، ترافیک شبکه، رفتار مصرف‌کنندگان و تراکنش‌ها) دسترسی دارند. 
لذا با توجه به این مزیت و قابلیت‌های طبیعی، پیاده‌سازی بازارگاه‌های داده برای این اپراتورها مزایای متعددی را می‌تواند به همراه داشته باشد که در ادامه برخی از این موارد بررسی می‌شود.

1-    ایجاد منابع درآمدی جدید:
   اپراتورها می‌توانند با فروش داده‌های ناشناس‌شده، سفارشی‌سازی‌شده یا تحلیل‌شده به کسب‌وکارها، دولت‌ها و سازمان‌ها، درآمدهای جدیدی ایجاد کنند. این داده‌ها می‌توانند برای اهداف بازاریابی، برنامه‌ریزی شهری، تحلیل رفتار مشتریان و غیره استفاده شوند.

2-    بهبود ارزش داده‌ها:
همانطور که ذکر شد داده‌های خام به تنهایی ارزش محدودی دارند، اما با تحلیل و پردازش این داده‌ها در قالب بازارگاه‌ها، ارزش آن‌ها افزایش می‌یابد. اپراتورها می‌توانند با ارائه داده‌های تحلیل‌شده یا پیش‌بینی‌شده، ارزش بیشتری برای مشتریان خود ایجاد کنند.

3-    رقابت در اکوسیستم دیجیتال:
با گسترش فناوری‌هایی مانند اینترنت اشیاء (IoT)، هوش مصنوعی و کلان‌داده‌ها، اپراتورها باید خود را به عنوان بازیگران کلیدی در اکوسیستم دیجیتال تثبیت کنند. بازارگاه‌های داده می‌توانند به آن‌ها کمک کنند تا جایگاه خود را در این اکوسیستم تقویت کنند.

•    مزیت گنجینه اپراتورها برای کسب‌وکارها
در سطح جهانی، اپراتورهای ارتباطی در حال تولید انواع و حجم وسیعی از داده‌ها هستند. لذا با توجه به اینکه پیش بینی می‌شود صنعت بازار داده تا سال 2030 ارزش بیش از 3.6 تریلیون دلار را برای بیش از یک میلیون سازمان فراهم کند، اپراتورهای ارتباطی باید بازارهای داده را به عنوان یک منطقه پرسود برای اکتشاف ببینند.
از سوی دیگر اما همانطور که ذکر شد، بازارگاه‌های داده به عنوان گنجینه اپراتورها، انبوهی از فرصت‌های تجاری برای خلق ثروت و مزیت برای کسب‌وکارها، نهادها، دولت‌ها و دیگر ذینفعان و متقاضیان را نیز فراهم می‌کند که برخی از این مزیت‌ها عبارتند از:
-    بهبود تجارب بهتر مشتری
-    ارتقای کارایی
-    افزایش کیفیت، دقت و سرعت در تصمیم‌گیری‌ها
-    سازگاری بهتر  و موثرتر داده‌ها
-    افزایش بهره‌وری
-    اشتراک‌گذاری آسان‌تر داده‌ها
-    افزایش همکاری
-    مدیریت ریسک
-    مشارکت ذینفعان

•    نمونه‌هایی از سامانه‌های بازارگاهی در دنیا
-    بازارگاه داده Nokia بازارگاه داده نوکیا یک پلتفرم مبتنی بر بلاکچین برای مبادله داده است. نوکیا از بلاکچین برای مبادله قابل اعتماد داده‌ها استفاده می‌کند و امکانات مختلف تحلیل داده و یادگیری ماشین بر داده‌ها را فراهم می‌سازد.
-    بازارگاه داده Crux Informatics نیز به صورت اختصاصی بر بازارهای مالی متمرکز است و با بیش از ۱۰۰ منبع تامین کننده داده تحلیل‌های در حوزه داده‌های مربوط به کالاها مشتقات سهام درآمد ثابت ارز شاخص‌ها و املاک و مستغلات ارائه می‌نماید.
-    بازارگاه Terbine حجم عظیمی ‌از داده‌های تولید شده توسط ماشین‌ها که از منابع دولتی و دانشگاهی مانند داده‌های حاصل از تلفن‌های همراه، حسگرهای خودروها تجهیزات حسگری در مزارع و -دایره گسترده‌ای از حسگرهای نظارت پیرامونی تامین و ارائه شده‌اند را گردآوری کرده و در اختیار مشتریان قرار می‌دهد.
این مزایا و فرصت‌ها در حالی وجود داشته و رو به گسترش است که با رشد IoT و اینترنت 5G حجم داده‌های تولید شده در جهان چندین برابر خواهد شد و هر سازمانی می‌تواند از فروش داده‌هایی که توسط اینترنت اشیا تولید شده است سودآوری قابل توجهی داشته باشد. 
به عبارت دیگر بازارگاه داده یک نیاز پیش رو است که هر سال اندازه بازار آن بزرگ و بزرگتر می‌شود.

•    بازارگاه‌ داده در ایران
نظر به رشد عواید و منافع ناشی از بازارگاه‌های داده در دنیا چه برای اپراتورها و چه برای متقاضیان بهره‌مندی از این داده‌ها، اپراتورهای ارتباطی در ایران نیز قاعدتا با انبوهی از فرصت‌ها برای عرضه بازارگاه‌های داده‌ای مواجه هستند.
در همین راستا بود که پیش‌تر همراه اول از طریق پلتفرم «همات» بستر استفاده از بانک داده‌ها را برای کسب‌وکارها فراهم کرده است.
در این رابطه شرکت (همراه کسب‌وکارهای هوشمند) به عنوان بازوی دیجیتال شرکت همراه ‌اول مسئولیت دارد تا با ایجاد فضای نوآورانه به خدمات کسب‌وکارهای دیجیتال رونق بخشد. این شرکت با توسعه‌ پلتفرم همات، بستری برای توسعه و ارائه‌ وب‌سرویس‌های کاربردی در زمینه‌های متنوع نظیری احراز هویت، استعلام قبض، کیف پول، اینترنت کودک و غیره فراهم آورده است. این وب‌سرویس با داشتن قابلیت‌های برجسته‌ای نظیر سرعت عملکرد بالا، امنیت اطلاعات و نیز امتیازاتی همچون انحصاری بودن (نظیر وب‌ سرویس استعلام قبض همراه‌اول) مزیت‌های رقابتی برجسته‌ای را در بازار ارائه‌دهندگان API به وجود آورده است.
به عبارت دیگر پلتفرم همات، بستری دیجیتال است که می‌تواند برای استارت‌آپ یا کسب‌وکارها فرصت توسعه و نوآوری را فراهم کند. پلتفرم همات به منظور ایجاد فضایی نوآورانه برای توسعه و واگذاری API به بنیان‌گذاران و توسعه‌دهندگان کسب‌وکارها طراحی و پیاده‌سازی شده است.
 

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اتصال مردم و مصرف کنندگان به فیبر نوری باکیفیت و سرعت مناسب ملاک عمل وزارت ارتباطات است، گفت: در بعضی از نقاط کشور به واسطه رشد قابل توجهی که در ترافیک شاهد هستیم عملاً اشباعی در لایه خدمات سیار شاهد هستیم که باید این موضوع را به سمت خدمات ثابت و فیبر نوری هدایت کنیم که در این راستا مقرر شد که به صورت دوره‌ای گزارش‌هایی با محوریت پیشرفت اتصال به کمیسیون اصل ۹۰ ارائه شود.

 ستار هاشمی در گفت وگو با خانه ملت، به نشست مشترکی که با اعضای کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی پیرامون موضوع فیبرنوری به عنوان یک پروژه ملی داشت، اشاره کرد و گفت: این موضوع از سنوات گذشته آغاز شده و در دولت چهاردهم با تغییر رویکرد به صورت جدی دنبال می‌شود؛ اتصال مردم و مصرف کنندگان به فیبر نوری باکیفیت و سرعت مناسب ملاک عمل وزارت ارتباطات است.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در ادامه افزود: رویکرد گذشته حاکم بر وزارتخانه مبتنی بر این بود که بتوانیم پوشش یا امکان اتصال را ایجاد کنیم که بر اساس تکالیف برنامه هفتم امکان اتصال 20 میلیون پورت فیبر نوری برای وزارت ارتباطات تعیین شده که البته ما با این تغییر نگاه به سمتی می‌رویم که مشترکین بتوانند به صورت مستقیم از این ظرفیت استفاده کنند.

وی در خصوص اهمیت موضوع فیبرنوری نیز بیان کرد: در بعضی از نقاط کشور به واسطه رشد قابل توجهی که در ترافیک شاهد هستیم، در لایه خدمات سیار با اشباع روبه رو هستیم و باید این موضوع را به سمت خدمات ثابت و فیبر نوری هدایت کنیم که در این راستا مقرر شد به صورت دوره‌ای گزارش‌هایی با محوریت پیشرفت اتصال به کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی ارائه شود.

عضو کابینه دولت دوازدهم در موضوع رجیستری گوشی‌های آیفون و تجهیزات سیم‌کارت نیز بیان کرد: با توجه به عدم پشتیبانی مناسب این سامانه در سال‌های اخیر مقرر شد تا این سامانه با استفاده از فناوری‌های جدید به روز شود تا مردم با اطمینان خاطر از این زیرساخت و بستر بهره‌مند شوند و همچنین از قاچاق کالاهایی از این دست در کشور جلوگیری شود تا زندگی مردم را دچار اخلال نکند.

هاشمی همچنین درباره تعرفه‌گذاری و تعدیل هزینه رجیستری گوشی‌های آیفون گفت: موضوع تعرفه‌گذاری در اختیار وزارت ارتباطات نیست اما این فرآیند را باید به صورت شفاف به مردم ارائه کنیم تا مردم برای پیگیری امورات دچار مشکل نشوند؛ از این رو وزارتخانه به دنبال این است تا زیرساخت فنی را به نحوی آماده‌سازی کند تا در صورتی که مردم از گوشی و تجهیزات سیم‌کارت خود استفاده می‌کنند، از میزان هزینه‌ها و دریافت به موقع خدمات مطلع باشند./

مرور جزئیات بودجه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در قانون سال ۱۴۰۴، از جهات گوناگونی حائز اهمیت است و گویای اولویت‌بندی دولت در توسعه زیرساخت‌های ارتباطی و دیجیتال کشور به شمار می‌رود.

به گزارش مهر مرور جزئیات بودجه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در قانون سال ۱۴۰۴، از جهات گوناگونی حائز اهمیت است و گویای اولویت‌بندی دولت در توسعه زیرساخت‌های ارتباطی و دیجیتال کشور به شمار می‌رود. در واقع، این قانون نه‌تنها میزان اعتبارات قابل تخصیص را مشخص می‌کند، بلکه رئوس برنامه‌های کلان دولت در زمینه پیشبرد زیرساخت‌ها و خدمات ارتباطی را نیز نمایان می‌سازد.

علاوه بر این، اهمیت این بخش زمانی بیشتر آشکار می‌شود که بدانیم بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات، موتور محرک رشد اقتصادی، ایجاد اشتغال و توانمندسازی اقشار مختلف جامعه در دسترسی به خدمات مدرن است. از توسعه اینترنت پرسرعت گرفته تا حمایت از کسب‌وکارهای اینترنتی و خدمات فضایی، همگی در چارچوب بودجه‌ای قابل تحقق هستند که دولت برای سال ۱۴۰۴ در نظر گرفته است.

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی اخیراً با انتشار گزارش به بررسی وضعیت بودجه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات پرداخته است. بررسی ارقام و تغییرات بودجه تملک دارایی‌های سرمایه‌ای این وزارتخانه نشان می‌دهد که تمرکز اصلی این نهاد دولتی بر تقویت شبکه ملی اطلاعات، گسترش خدمات فضایی و ماهواره‌ای، رونق اقتصاد دیجیتال و گسترش متوازن ارائه خدمات فاوا در مناطق مختلف کشور معطوف است. این روند حاکی از رویکرد دولت برای حمایت از زیرساخت‌های فناورانه و تسهیل دستیابی به اهداف توسعه دیجیتال است. مهر در این نوشتار کوتاه به مرور برخی از محورهای گزارش اخیر مرکز پژوهش‌ها می‌پردازد.

رشد تملک دارایی‌های سرمایه‌ای

بررسی منابع اختصاص‌یافته به طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات از رشد ۱۹ درصدی کل فصل ارتباطات و فناوری اطلاعات در سال ۱۴۰۴ حکایت دارد. این بدان معناست که میزان سرمایه‌گذاری دولت در این بخش نسبت به سال قبل افزایش یافته است. بر اساس قانون بودجه، بودجه طرح‌های تملک دارایی این فصل از حدود ۲۱۷ هزار میلیارد ریال در سال ۱۴۰۳ به ۲۵۷ هزار میلیارد ریال در سال ۱۴۰۴ رسیده است. این تغییر، تصویری روشن از تمایل دولت به تقویت ساختارهای زیرساختی در عرصه‌های شبکه ملی اطلاعات، خدمات مخابراتی، خدمات پستی و ارائه سرویس‌های موردنیاز کسب‌وکارهای دیجیتال ترسیم می‌کند.

اولویت‌های کلان در طرح‌های عمرانی حوزه ارتباطات

با مرور عناوین طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، محورهایی نظیر توسعه زیرساخت‌های شبکه ملی اطلاعات، تکمیل زیرساخت‌های اطلاعاتی آن، تقویت زیرساخت‌های اقتصاد رقومی و توسعه زیرساخت‌های فضایی در صدر توجه قرار دارند. برای نمونه، برنامه توسعه فناوری‌ها و خدمات فضاپایه در سال ۱۴۰۴ با ۲۹ درصد رشد بودجه روبه‌روست؛ امری که بیانگر اهمیت رو به فزونی خدمات ماهواره‌ای برای دولت است و کارشناسان معتقدند که از رویکرد کلان و عزم مسئولان برای تقویت توان بومی فضایی حکایت دارد.

تمرکز بر شبکه ملی اطلاعات و اقتصاد دیجیتال

علاوه بر توجه به حوزه فضایی، بر اساس داده‌های آماری آماری ارائه شده از قانون بودجه، برنامه ارائه خدمات زیرساختی، پایه و کاربردی شبکه ملی اطلاعات نیز به‌عنوان مهم‌ترین برنامه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در سال ۱۴۰۴ مطرح شده است. اعتبار این برنامه برای سال آینده به حدود ۱۱۵ هزار میلیارد ریال می‌رسد که نسبت به سال ۱۴۰۳ رشد ۲۱ درصدی را نشان می‌دهد. به زعم بسیاری از تحلیل‌گران، این افزایش بودجه حاکی از آن است که دولت با جدیت در پی تکمیل و ارتقای ظرفیت‌های حیاتی شبکه ملی اطلاعات است تا در کنار آن، امکان توسعه پایدار خدمات الکترونیکی در سراسر کشور فراهم شود.

همچنین در حوزه تقویت اقتصاد دیجیتال، برنامه ارائه خدمات زیرساختی کسب‌وکارهای مبتنی‌بر اقتصاد دیجیتال در سال ۱۴۰۴ با ۳۶ هزار میلیارد ریال اجرا خواهد شد و رشد ۱۵ درصدی را تجربه می‌کند. متخصصان معتقدند که این سیاست بودجه‌ای نیز بیانگر توجه ویژه به اشتغال‌آفرینی و توسعه خدمات در زیست‌بوم دیجیتال بوده و نشان می‌دهد که در سال آینده، حمایت از بنگاه‌ها و کسب‌وکارهای اینترنتی یکی از اولویت‌های کلیدی بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات تلقی می‌شود.

نگاهی به وضعیت شرکت‌های دولتی زیرمجموعه وزارت ارتباطات

بر پایه اطلاعات منتشرشده در قانون بودجه سال ۱۴۰۴، پنج شرکت دولتی زیرمجموعه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، شامل شرکت ملی پست جمهوری اسلامی، شرکت سهامی خدمات هوایی پست و مخابرات- پیام، شرکت سهامی ارتباطات زیرساخت، سازمان فناوری اطلاعات ایران و شرکت دولتی پست‌بانک، با مجموع درآمدی بالغ بر ۴۷۳ هزار میلیارد ریال فعالیت دارند.

بر همین اساس، از این رقم، بیش از ۴۳۵ هزار میلیارد ریال به‌عنوان هزینه‌های این شرکت‌ها پیش‌بینی شده است. همچنین ۵۰ درصد سود ویژه شرکت‌ها در سال آتی بالغ بر ۱۴ هزار میلیارد ریال برآورد شده است. در این میان، شرکت سهامی ارتباطات زیرساخت، بیشترین سود ویژه را به میزان حدود ۹,۵۹۶ میلیارد ریال خواهد داشت و شرکت دولتی پست‌بانک با درآمدی حدود ۱۸۳ هزار میلیارد ریال، بیشترین درآمد را در بین شرکت‌های تابعه وزارت ارتباطات کسب می‌کند.

برنامه‌ها و رویکردهای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات

کارشناسان عقیده دارند، قانون بودجه سال ۱۴۰۴ بیانگر آن است که شرکت‌های دولتی تابع وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، برنامه‌های راهبردی متنوعی از جمله برنامه ارائه خدمات زیرساختی شبکه ملی اطلاعات، برنامه ارتقای بهره‌وری در صنایع، معادن و بازرگانی و برنامه ارتقای شاخص‌ها و رشد اقتصادی را در پیش گرفته‌اند. در عین حال، تمرکز جدی این شرکت‌ها بر تکمیل و توسعه زیرساخت‌های شبکه ملی اطلاعات آشکار است.

همچنین با عنایت به اهداف کمّی تعیین‌شده برای شرکت ملی پست در حوزه خدمات پستی و مرسولات و برای شرکت خدمات هوایی پست و مخابرات – پیام در حوزه حمل‌ونقل هوایی و خدمات فرودگاهی، تقویت ارتباط این بخش‌ها با شبکه ملی اطلاعات ضروری به نظر می‌رسد. بااین‌حال، لازم است دستگاه‌های متولی با همسوسازی دقیق‌تر پروژه‌ها و تطبیق اهداف آن‌ها با مصوبات شورای عالی فضای مجازی، از احتمال ناهماهنگی میان سیاست‌های توسعه شبکه ملی اطلاعات و سایر طرح‌های مربوط به حوزه زیرساختی فاوا پیشگیری کنند.

جمع‌بندی و چشم‌انداز

در مجموع، به نظر می‌رسد که قانون بودجه سال ۱۴۰۴ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نگاه رو به رشد دولت نسبت به توسعه زیرساخت‌های ارتباطی و دیجیتال، از جمله شبکه ملی اطلاعات و برنامه‌های حوزه اقتصاد دیجیتال و فضایی را برجسته می‌سازد. این در حالی است که کارشناسان معتقدند اگرچه رشد اعتبارات در این بخش چشمگیر بوده، اما لازم است ضمن مدیریت صحیح و هدفمند منابع، از اتلاف بودجه جلوگیری و هماهنگی بیشتری میان بخش‌های مختلف وزارتخانه و شرکت‌های تابعه برقرار شود. تنها در این صورت است که می‌توان انتظار داشت فعالیت‌های حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات، به افزایش بهره‌وری ملی و تحرک‌بخشی به اقتصاد دانش‌بنیان بینجامد.

افزون بر این، با توجه به تحولاتی که در عرصه جهانی فناوری‌های ارتباطی در حال وقوع است، تقویت شبکه‌های داخلی و به‌کارگیری شیوه‌های نوآورانه برای توسعه خدمات دیجیتال ضروری‌تر از گذشته به نظر می‌رسد. اگرچه تخصیص اعتبارات بیشتر برای سال ۱۴۰۴ گامی امیدوارکننده محسوب می‌شود، اما استفاده بهینه از این منابع می‌تواند تأثیر مثبت‌تری بر پویایی اقتصاد دیجیتال و بازآفرینی زیرساخت‌های حوزه ارتباطات داشته باشد. در همین راستا، پشتیبانی هدفمند از طرح‌های نوآورانه، توجه به ظرفیت بخش خصوصی و ایجاد هم‌افزایی بین نهادهای ذی‌ربط، می‌تواند مسیر توسعه را هموارتر سازد.

در نهایت، استمرار حمایت‌های مالی و برنامه‌ریزی دقیق اجرایی، به‌ویژه در حوزه شبکه ملی اطلاعات و اقتصاد دیجیتال، زمینه را برای تحقق اهداف کلان کشور در عرصه فناوری اطلاعات و ارتباطات فراهم خواهد کرد. در صورت بهره‌مندی از ظرفیت‌های بالقوه این بخش، می‌توان امیدوار بود که پروژه‌های زیرساختی و طرح‌های کاربردی، ضمن افزایش رضایتمندی عمومی و بهره‌وری ملی، نقش بسزایی در پیشبرد عدالت دیجیتال و رشد صنایع دانش‌بنیان ایفا کنند.

وزیر ارتباطات از اعضای کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال خواست با نگاهی فرابخشی در اجرای سند اقتصاد دیجیتال به جمع‌بندی برسند و از «دعوای اجرایی» بین دستگاهی پرهیز کنند.

به گزارش وزارت ارتباطات، یازدهمین جلسه کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال به ریاست سید ستار هاشمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و با حضور اعضای این کارگروه در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برگزار شد.

هاشمی، در این جلسه که نخستین جلسه کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال در دولت چهاردهم هم به شمار می‌رفت، با اشاره به ضرورت تسهیل فعالیت بخش خصوصی و پرهیز از موازی‌کاری نهادها، گفت: تجربه نشان داده هرگاه به بخش خصوصی اعتماد کرده‌ایم، خروجی‌های درخشانی داشته‌ایم.

وزیر ارتباطات با اشاره به سخنان رهبر معظم انقلاب در نمایشگاه توانمندی‌های بخش خصوصی در حمایت از این بخش، اظهار کرد: تسهیل فعالیت بخش خصوصی یک تکلیف قانونی و شرعی است. در این زمینه، تنظیم‌گری باید به گونه‌ای باشد که مانع نوآوری نشود بلکه بستر رشد را فراهم کند.

وی افزود: در کمیسیون‌های کارشناسی باید بین تنظیم‌گری و آزادی عمل بخش خصوصی تعادل ایجاد شود تا سند نهایی به بهبود اقتصاد دیجیتال و منفعت مردم بیانجامد.

وزیر ارتباطات با بیان اینکه تدوین «سند برنامه اقدام اقتصاد دیجیتال کشور» نیازمند نگاهی کارشناسی و عملیاتی است، افزود: اسناد مفصل معمولاً در اجرا با مشکل مواجه می‌شوند. پیشنهاد می‌کنیم این سند پس از بازنگری در کمیسیون‌های تخصصی، با اصلاحات لازم برای اجرایی شدن آماده شود.

هاشمی با تاکید بر لزوم تعیین دقیق نقش نهادها در اجرای سند اقتصاد دیجیتال، هشدار داد: تداخل وظایف نهادها در اسناد بالادستی یک چالش جدی است. باید مطمئن شویم تقسیم کار پیشنهادی با قوانین موجود و مصوبات شورای عالی فضای مجازی همخوانی داشته باشد.

وی همچنین از اعضای کارگروه خواست با نگاهی فرابخشی به جمع‌بندی برسند و از «دعوای اجرایی» بین دستگاهی پرهیز کنند.

معاون امور رادیویی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی از تصویب "شرایط و ضوابط واگذاری باندهای فرکانسی 3800-3600 مگاهرتز برای ارتباطات سیار سراسری" در کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات خبر داد.

به گزارش روابط عمومی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، محمدحسن جوادزاده افزود: ضوابط واگذاری این باندهای فرکانسی براساس سند طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات مصوب شورای عالی فضای مجازی درباره ایجاد امکان اتصال کاربران با استفاده از فناوری‌های نسل جدید ارتباطی و به منظور توسعه شبکه ارتباطی سیار کشور تدوین و تصویب شده است.
وی تصریح کرد: براساس این مصوبه، واگذاری بلوک‌های فرکانسی 3800-3600 مگاهرتز در قالب دو بلوک 100 مگاهرتزی بایستی از طریق مزایده انجام شود و این مزایده در ابتدای سال 1404 برگزار می‌شود.
جوادزاده درباره تعهدات اپراتور برنده مزایده عنوان کرد: اپراتورهای برنده مزایده موظف هستند به صورت تدریجی امکان دسترسی کاربران را به نسل پنجم ارتباطات سیار (5G) فراهم کنند.
وی افزود: تعهد امکان دسترسی به 5G از سال 1404 به صورت سالانه در مصوبه مشخص شده است و اپراتورهای برنده موظف هستند در پایان سال 1404 تا پایان سال 1410 به ترتیب برای 70،60،50،40،30،15 و 75 درصد جمعیت شهری، پوشش شبکه ارتباطی 5G را ایجاد کنند.

اپراتور اول تلفن همراه کشور برای همراهی مشترکان خود در ماه مبارک رمضان، بسته‌های ویژه همراه با تخفیف‌های جذاب روی سرویس‌های دیجیتال ارائه کرد.

به گزارش اداره کل ارتباطات شرکت ارتباطات سیار ایران، همزمان با آغاز ماه مبارک رمضان که همواره فرصتی برای نزدیکتر شدن و همدلی بیشتر میان مردم بوده، همراه اول همچون سال های گذشته اقدام به ارائه بسته های ویژه و سراسری به تمامی مشترکان خود کرد.

به همین مناسبت، تمامی مشترکان دائمی و اعتباری همراه اول می توانند با شماره‌گیری «ستاره 10 ستاره 42 مربع» از پیشنهادات ویژه این اپراتور بهره مند شوند و در صورت تمایل، بسته های مختص خود را فعال کنند.

این بسته ها شامل مکالمه و اینترنت برای هر مشترک، همراه با تخفیف های ویژه و منحصر به فرد سرویس های دیجیتال مانند «آچاره»، «دیجی پلاس»، «سوپر مارکت دیجی کالا»، «آی بیمه» و «فلای تودی» است تا تجربه ای متفاوت و خاص برای مشترکان رقم بزند.

همچنین تمامی مشترکان می توانند با سیمکارت فعلی و یا فعالسازی سیمکارت غیرفعال از این فرصت بهره مند شوند و بسته های مختص خود را که به صورت رایگان یا با تخفیف های بسیار ویژه ارائه می شود، تا پایان ماه رمضان فعال کنند.

بسته‌های ایرانسل برای ماه مبارک رمضان

به گزارش روابط عمومی ایرانسل، اولین اپراتور ارائه‌دهنده  5Gدر ایران، ضمن تبریک حلول ماه مبارک رمضان، «۴۰ دقیقه مکالمه هدیه بعد از چهار دقیقه» و «مکالمه هدیه سحرگاهی» را به مشترکان خود عرضه کرده است.

بسته‌های مکالمه هدیه ایرانسل، به مناسبت ماه مبارک رمضان، از ۱۲ اسفندماه ۱۴۰۳ تا ۱۰ فروردین‌ماه ۱۴۰۴، برای تمام مشترکان اعتباری و دائمی قابل فعال‌سازی‌ هستند.

بسته ۴۰ دقیقه مکالمه هدیه بعد از چهار دقیقه

با فعال‌سازی این طرح، بعد از چهار دقیقه مکالمه ایرانسلی (درون‌شبکه)، ۴۰ دقیقه بعدی همان مکالمه‌ رایگان است.

طرح هدیه مکالمه در طول ماه مبارک رمضان، با شماره‌گیری کد #۲*۱*۴۴۴۴* یا از طریق مراجعه به سوپراپلیکیشن «ایرانسل‌من»، برای تمام مشترکان ایرانسل، قابل فعال‌سازی است.

بسته هدیه مکالمه سحرگاهی

در تمام سحرگاه‌های ماه مبارک رمضان، از ساعت ۴ تا ۶ بامداد، «یک ساعت مکالمه ایرانسلی»، رایگان است.

این بسته مختص مکالمه‌های ایرانسلی است و  با شماره‌گیری کد #۱*۱*۴۴۴۴* یا از طریق سوپراپلیکیشن «ایرانسل‌من»، قابل فعال‌سازی است.

در صورتی که مشترکان بسته مکالمه فعال دیگری داشته باشند، اولویت استفاده، با بسته‌های هدیه ماه مبارک رمضان است.

در نشست هفته جاری کمیسیون اصل نود انجام می‌شود؛ راهکارهای حل مشکلات سامانه رجیستری و آخرین وضعیت اجرای پروژه فیبر نوری با حضور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعاتی در کمیسیون اصل نود بررسی می‌شود.

بر اساس دستورکار اعلام شده کمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی در هفته جاری، نشست‌های کمیسیون اصل نود طی روزهای (۱۲، ۱۳، ۱۴ و ۱۵  اسفند ماه) برگزار می‌شود.

سه شنبه: (۱۴ اسفند ماه)

- جلسه کمیسیون با حضور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و معاونین در خصوص: ۱) ارائه گزارشی از اقدامات و برنامه های آتی آن وزارتخانه ۲۹ بررسی راهکارهای حل مشکلات سامانه رجیستری (طرح ثبت دستگاه های سیم کارت خور ۳) آخرین وضعیت اجرای پروژه فیبر نوری

عضو هیات مدیره اتحادیه صوت، تصویر و گوشی تلفن همراه گفت: اگرچه در بازار سیاه ایران تجهیزات مرتبط با استارلینک را با قیمت‌های بالا و به شیوه دلاری می‌فروشند اما از زمان محدودیت‌های شبکه های اجتماعی تاکنون بازار خرید و فروش برخی اقلام اینترنت ماهواره‌ای داغ شده است.

محمد یونسی، عضو هیات مدیره اتحادیه صوت، تصویر و گوشی تلفن همراه در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا از افزایش شیوع استارلینک در ایران خبر داد و اظهار کرد: گرچه در ایران با ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های اینترنتی رو‌به‌رو هستیم اما این اینترنت فیلترزده ایران تقاضا را برای واردات قاچاقی تجهیزات اینترنت ماهواره‌ای تقویت کرده است.

وی افزود: اینترنت ماهواره‌ای آینده ارتباطات را متحول می‌کند بنابراین سیاست‌گذاران  به جای مانع تراشی‌ها باید آماده این تغییر و تحول باشند، این تغییرات زلزله‌ای در بازار مخابرات ایجاد می‌کند از این رو چنانچه اپراتورها، فروشندگان سیم‌کارت و خرده‌فروشان موبایل استراتژی‌های خود را تطبیق ندهند از رقابت به راحتی حذف خواهند شد.

یونسی ادامه داد:  اگر چه در بازار سیاه ایران تجهیزات مرتبط با استارلینک را با قیمت‌های بالا و به شیوه دلاری می‌فروشند، از زمان محدودیت‌های شبکه‌های اجتماعی تاکنون  بازار خرید و فروش برخی اقلام اینترنت ماهواره‌ای داغ شده است.

این فعال صنفی راهکارهایی برای مدیریت این تحول ارائه داد و خاطرنشان کرد: باید قوانین جدید برای کنترل و نظارت بر اینترنت ماهواره‌ای تدوین شود و دولت نیز باید در توسعه اینترنت ماهواره‌ای بومی ورود کند، از سوی دیگر در این شرایط اپراتورها و فعالان بازار موبایل باید رویکرد خودشان را تغییر دهند و مدل‌های اقتصادی جدیدی برای خودشان فراهم کنند.

یونسی تصریح کرد: چه بخواهیم و چه نخواهیم دنیا در حوزه ارتباطات مدام در حال تغییر است بنابراین افرادی همچون خرده‌فروشان موبایل برای فروش گوشی‌های ماهواره‌ای و خدمات مرتبط باید آمادگی کامل داشته باشند.

وی در تشریح رفتار سایر کشورها با این پدیده جهانی بیان کرد: آمریکا و اروپا در حال تدوین قوانین برای تنظیم بازار این فناوری هستند، چین و روسیه هم به سمت توسعه اینترنت ماهواره‌ای بومی و ممنوعیت شرکت‌های خارجی رفته‌اند و هند و خاورمیانه نیز به دنبال مدل‌های نظارتی و همکاری با شرکت‌های خصوصی‌اند.

تحقق بیش از ۷۹ درصدی شبکه ملی اطلاعات از جمله تکالیف وزارت ارتباطات در لایحه بودجه است. بر اساس اعلام مرکز ملی فضای مجازی، استقرار شبکه ملی اطلاعات اکنون به ۶۵ درصد رسیده است.

به گزارش ایرنا بخش دوم لایحه بودجه ۱۴۰۴، که شامل جدول ها و جزئیات منابع و مصارف دولت است، در دستور بررسی و تصویب مجلس شورای اسلامی است.

بر اساس این لایحه، یکی از خروجی‌های مورد انتظار از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تحقق بیش از ۷۹ درصدی اهداف سند طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات است.

هر چند مطابق احکام قانون برنامه هفتم بازنگری و به روزرسانی اهداف و شاخص‌های این سند در دستور کار مرکز ملی فضای مجازی قرار گرفته است با توجه به گستردگی اهداف این سند، تحقق ۷۹ درصدی آن گام مهمی از پیشرفت و تحول کشور در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات را فراهم خواهد کرد.

مطابق آخرین گزارش مرکز ملی فضای مجازی از پیشرفت شبکه ملی اطلاعات وضعیت این شاخص در حال حاضر حدود ۶۵ درصد است که به نظر می‌رسد با تکمیل برخی از پروژه‌های مرتبط با اهداف شبکه ملی اطلاعات در دولت تحقق هدف گذاری ۷۹ درصدی امکان پذیر خواهد بود.

سنجه عملکردی دیگر مربوط به اتصال پنج میلیون نقطه از اماکن اداری تجاری و مسکونی به تار (فیبر نوری) است. در راستای تحقق این هدف گذاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تاکنون از ظرفیتهای مختلفی نظیر اعطای مشوق‌های قابل توجه به دارندگان پروانه اپراتوری از محل کاهش ۸ درصدی حق السهم دولت به منظور ایجاد پوشش و اتصال تار (فیبر نوری اعطای تسهیلات سرمایه در گردش مجریان پروژه و در نهایت تأسیس صندوق توسعه فیبر نوری اشاره کرد.

هم اکنون مطابق آمار سامانه رسمی پروژه توسعه فیبر نوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به نشانی iranfttx.ir این پروژه با پیشرفت حدود ۴۱ درصد در بخش تعهدات، پوشش حدود هشت میلیون خانوار را تحت پوشش تار (فیبرنوری) قرار داده است.

اما از این تعداد صرفاً اندکی بیش از ۷۰۰ هزار مکان اداری، تجاری و مسکونی در حال استفاده از خدمات اتصال تار (فیبر نوری به شیوه‌های مختلف هستند.

روند پیشرفت پوشش و اتصال در این پروژه در سالیان گذشته نشان میدهد از سال ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۲ تعداد واحدهای تحت پوشش از بیش از دو میلیون و ۲۴۱ هزار واحد با رشد نزدیک به ۲۱۶ درصدی به بیش از هفت میلیون خانوار رسیده و تعداد مشترکین متصل به طور طبیعی به علت اوایل اجرای پروژه رشد چندانی نداشته است.

این رشد با شیب کمتری در سال ۱۴۰۳ تداوم داشته است و در بهمن ماه ۱۴۰۳ حدود ۱۶ درصد نسبت به سال قبل را نشان می‌دهد.

همچنین در بهمن ماه ۱۴۰۳ حدود هشت میلیون خانوار ( ۸٬۲۲۷٬۹۲۰ خانوار) تحت پوشش تار (فیبر نوری) قرار گرفته است که ۶ درصد از هدف گذاری کل برنامه هفتم و ۲۳ درصد از هدف گذاری سال اول برنامه هفتم پیشرفت محسوب می‌شود.

به نظر می‌رسد با توجه به نرخ رشد سالیان گذشته و عادت رفتاری کاربران در استفاده از اینترنت تلفن همراه در ایران دستیابی به اهداف این بخش بدون برنامه ریزی جدی در زمینه رفع موانع اتصال به خصوص در زمینه نحوه تعرفه گذاری خدمات اینترنتی ثابت و سیار در کشور آمار واقع بینانه‌ای نباشد.

​​​​​​

اعتبارات دستگاه‌ها اجرایی ذیل وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در لایحه بودجه ۱۴۰۴ نشان می‌دهد، مجموع اعتبارات این وزارتخانه و دستگاه‌های تابعه آن با ۲۳ درصد رشد از ۱۹۳ هزار میلیارد ریال در سال ۱۴۰۳ به ۲۳۷ هزار میلیارد ریال در سال ۱۴۰۴ رسیده است.

به گزارش ایرنا، بخش دوم لایحه بودجه ۱۴۰۴، که شامل جدول ها و جزئیات منابع و مصارف دولت است، در دستور بررسی و تصویب مجلس شورای اسلامی است.

اعتبارات دستگاه‌ها اجرایی ذیل وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در لایحه بودجه ۱۴۰۴ نشان می‌دهد، مجموع اعتبارات وزارتخانه مذکور و دستگاه‌های تابعه آن با ۲۳ درصد رشد از اعتبار ۱۹۳ هزار میلیارد ریال سال ۱۴۰۳ به ۲۳۷ هزار میلیارد ریال در سال ۱۴۰۴ رسیده است.

۹۴ درصد اعتبارات مذکور در سال ۱۴۰۴، یعنی افزون بر ۲۲۲ هزار میلیارد ریال به‌طور مستقیم از طریق ستاد مرکزی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات صرف برنامه ها خواهد شد و فقط ۶ درصد آن از طریق دستگاههای تابعه وزارت ارتباطات هزینه خواهد شد.

همچنین بالغ بر ۲۰۲ هزار میلیارد ریال معادل ۹۱ درصد از اعتبارات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و دستگاه های اجرایی تابعه آن در سال ۱۴۰۴ به صورت تملک داراییهای سرمایه ای خواهد شد. این شاخص در سال ۱۴۰۳ حدود ۸۷ درصد بوده است.

• افزایش بودجه پژوهشگاه فضایی

از نکات قابل توجه در بخش اعتبارات دستگاههای تابعه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات این است که بودجه پژوهشگاه فضایی ایران با ۱۲۷ درصد رشد به ۳، ۳۲۰ میلیارد ریال رسیده است که کل این مبلغ به صورت هزینه ای خواهد بود این مبلغ از بودجه سازمان فضایی ایران نیز بیشتر است بودجه سازمان فضایی ایران در مجموع ۳۰۰۰۷ میلیارد ریال است که حدوداً نیمی از آن به صورت تملک در دارایی در سال ۱۴۰۴ هزینه خواهد شد.

همچنین بودجه پارک علم و فناوری ارتباطات و فناوری اطلاعات در سال ۱۴۰۴ رشد نزدیک به ۲۰۵ درصدی داشته است که بیش از ۹۲ درصد آن به صورت هزینه ای خواهد بود و فقط ۸ درصد آن به صورت تملک دارایی سرمایه ای است.

• کاهش اعتبارات مرکز ملی فضای مجازی

مرکز ملی فضای مجازی نیز در بودجه سال ۱۴۰۴ با کاهش اعتبارات به میزان ۳۲ درصد مواجه شده که دلیل آن نیز کاهش در اعتبارات تملک دارایی این دستگاه بوده است این کاهش بودجه مرکز ملی فضای مجازی در سال ۱۴۰۳ نیز به میزان ۱۵ درصد اتفاق افتاده بود.

اعتبارات هزینه‌ای مرکز ملی فضای مجازی با ۷ درصد افزایش از اعتبار ۷۱۴ میلیارد ریال سال ۱۴۰۳ به اعتبار ۷۶۳ میلیارد ریال در سال ۱۴۰۴ رسیده است؛ اما اعتبارات تملک دارایی مرکز ملی فضای مجازی در سال ۱۴۰۴ به میزان ۳۶ درصد کاهش خواهد یافت.

تحلیل اعتبارات دستگاه‌های اجرایی ذیل وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و مرکز ملی فضای مجازی به عنوان دو دستگاه سیاستگذار نشان می‌دهد دستگاه‌های اجرایی حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات حدود ۰/۷۸ درصد از مجموع اعتبارات ملی را به خود اختصاص می‌دهند.

از این مقدار سهم اعتبارات هزینه ای حوزه فاوا حدود ۰/۱۳ درصد از کل اعتبارات هزینه ای - ملی دستگاههای اجرایی کشور و سهم اعتبارات تملک دارایی سرمایه ای حدود ۴/۹۲ درصد از کل اعتبارات تملک دارایی سرمایه ای - ملی است.

نکته مثبت در خصوص بودجه بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات تراز مثبت بین درآمدها و اعتبارات دولت در این بخش است که این موضوع نشان دهنده عدم وابستگی حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور به سایر منابع درآمدی دولت به منظور پوشش هزینه های خود است.

درآمدهای این حوزه برای سال آینده حدود۳۰۱ هزار میلیارد ریال برآورد میشود. مجموع اعتبارات این بخش مشتمل بر اعتبارات هزینه ای تملک دارایی سرمایه ای و اختصاصی حدود ۲۴۳ هزار میلیارد ریال است.

واترورث طولانی ترین کابل زیردریایی تاریخ خواهد بود که از فناوری پیشرفته ۲۴ جفت فیبر نوری برای افزایش ظرفیت داده استفاده می کند.

متا رویکرد فشار تهاجمی برای گسترش تسلط خود در اتصال جهانی را در پیش گرفته و برنامه‌های خود را برای ساخت طولانی‌ترین کابل فیبر نوری زیردریایی جهان اعلام کرده است. این پروژه که واترورث Waterworth نام دارد، شامل ۵۰۰۰۰ کیلومتر بوده و ایالات متحده آمریکا، هند، آفریقای جنوبی، برزیل و سایر مناطق کلیدی را به هم پیوند می‌دهد.
به گفته گاردین، واترورث طولانی ترین کابل زیردریایی تاریخ خواهد بود که از فناوری پیشرفته ۲۴ جفت فیبر نوری برای افزایش ظرفیت داده استفاده می کند. این گسترش با جاه‌طلبی‌های گسترده‌تر متا در زمینه هوش مصنوعی و اتصال دیجیتال همسو است و زیرساخت‌های جهانی سریع‌تر و قابل‌اطمینان‌تر را تضمین می‌کند.
ابعاد این پروژه خیره کننده است. کابل پیشنهادی بسیار طولانی بوده و شبکه وسیعی از خطوط فیبر نوری اتصالات سریع‌تر و پایدارتری را در سراسر قاره‌ها ممکن می‌سازد. متا ادعا می‌کند که واترورث فرصت‌های اقتصادی جدید را باز می‌کند، فراگیری دیجیتال را افزایش می‌دهد و پیشرفت‌های تکنولوژیکی حیاتی را برای کشورهایی که در مسیر خود قرار دارند، فراهم می‌کند.
علاوه بر مزایای اتصال، این کابل می‌تواند نقشی استراتژیک در گسترش خدمات رایانش ابری، مراکز داده و فناوری‌های نوظهور مبتنی بر هوش مصنوعی داشته باشد، که همگی به شبکه‌های جهانی پرسرعت و کم تأخیر متکی هستند. این زیرساخت همچنین به متا اجازه می‌دهد تا اتکای خود به ارائه‌دهندگان شبکه شخص ثالث را کاهش دهد و به آن کنترل بیشتری بر انتقال داده‌ها بین سرورها، پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی و پروژه‌های مبتنی بر هوش مصنوعی بدهد.

با افزایش تنش های ژئوپلیتیکی، کابل های زیر دریایی حیاتی به اهداف اصلی خرابکاری، جنگ سایبری و جاسوسی تبدیل می شوند

این کابل تا عمق ۷۰۰۰ متری کشیده خواهد شد و راه حل های مهندسی پیشرفته ای را برای محافظت از آن در برابر آسیب، به ویژه در آب های کم عمق که کابل های زیر دریا بیشترین آسیب را دارند، پیش بینی کرده است. با توجه به پیچیدگی و مقیاس پروژه، ساخت و ساز احتمالاً مستلزم همکاری با شرکت های پیشرو مخابراتی و متخصصان کابل زیر دریا خواهد بود.
در حالی که کابل‌های زیردریایی ستون فقرات اتصال جهانی را تشکیل می‌دهند و ۹۵ درصد از ترافیک اینترنت جهان را حمل می‌کنند، آسیب‌پذیری فزاینده‌ای را نیز نشان می‌دهند. با افزایش تنش های ژئوپلیتیکی، این شریان های ارتباطی حیاتی به اهداف اصلی خرابکاری، جنگ سایبری و جاسوسی تبدیل می شوند.
در نوامبر ۲۰۲۴، دو کابل اصلی زیردریایی - آلمان-فنلاند و لیتوانی-سوئد- عمداً در دریای بالتیک آسیب دیدند که باعث نگرانی در مورد عملیات نظامی مخفی شد. تحلیلگران اطلاعاتی و کارشناسان امنیتی گمان می‌کنند که عوامل دولتی در پشت این حوادث بوده‌اند، زیرا کابل‌ها در نقاطی آسیب دیده‌اند که آسیب تصادفی در آن نقاط بعید است.
سپس، در ژانویه ۲۰۲۵ یکی دیگر از کابل های حیاتی زیردریایی که لتونی و سوئد را به هم متصل می کرد، قطع شد و نگرانی ها در مورد امنیت زیرساخت های دیجیتال اروپا را بیشتر کرد. در پاسخ به این حوادث، ناتو ماموریت نظارتی جدیدی را در بالتیک با هدف ردیابی فعالیت های دریایی مشکوک راه اندازی کرد. تمرکز بیشتر بر امنیت کابل نشان می‌دهد که زیرساخت‌های زیردریایی چقدر از نظر اقتصادی و استراتژیک حیاتی شده‌اند.
کابل های زیر دریا به سرعت در حال تبدیل شدن به مرز جدید در رقابت دیجیتال جهانی هستند. بر اساس گزارش وال استریت ژورنال، متا، گوگل، آمازون و مایکروسافت اکنون ۷۰ درصد از شبکه های کابلی زیردریایی بین قاره ای جهان را کنترل می کنند که یک جهش خیره کننده از ۱۰ درصد در سال ۲۰۱۲ است.

غول های فناوری با بهره‌برداری از کابل‌های زیردریایی می‌توانند از ارائه‌دهندگان سنتی مخابرات فاصله گرفته و جریان داده‌های پایدارتر و مقرون‌به‌صرفه‌تری را برای پلتفرم‌های خود تضمین کنند

سایت تحلیلی آذربایجان نیوز در طی مقاله ای با قلم «تورال هیباتوف» در این باره نوشت: غول‌های فناوری میلیاردها دلار را به زیرساخت‌های جدید تزریق می‌کنند و به دنبال ایمن‌سازی انتقال سریع‌تر داده‌ها، هزینه‌های عملیاتی کمتر و کنترل بیشتر بر ترافیک جهانی اینترنت هستند. این شرکت‌ها با بهره‌برداری از کابل‌های زیردریایی می‌توانند از ارائه‌دهندگان سنتی مخابرات فاصله گرفته و جریان داده‌های پایدارتر و مقرون‌به‌صرفه‌تری را برای پلتفرم‌های خود تضمین کنند.
برای مثال، گوگل رویکردی تهاجمی برای گسترش شبکه خود در پیش گرفته است. سال گذشته این شرکت اعلام کرد که قصد دارد اولین کابل مستقیم زیردریایی بین آفریقا و استرالیا را بسازد که اتصال بهبود یافته را برای یکی از سریع‌ترین پایگاه‌های کاربران اینترنت در جهان فراهم می‌کند. علاوه بر این، گوگل یک میلیارد دلار در دو کابل با ظرفیت بالا در سراسر اقیانوس آرام سرمایه گذاری می کند تا ارتباط با ژاپن را تقویت کند.
مایکروسافت همچنین در حال گسترش زیرساخت های جهانی خود با تمرکز قوی بر پشتیبانی از خدمات ابری Azure و برنامه های کاربردی مبتنی بر هوش مصنوعی است. این شرکت سرمایه گذاری هنگفتی در کابل های فرا اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام می کند و از انتقال یکپارچه داده ها بین آمریکای شمالی، اروپا و آسیا اطمینان حاصل می کند.
آمازون نیز در حال حرکت در فضای کابل زیر دریا است، زیرا به دنبال گسترش AWS (سرویس وب آمازون)، بزرگترین پلت فرم محاسبات ابری جهان است. انتقال داده با سرعت بالا و مطمئن برای مشتریان سازمانی، برنامه های کاربردی مبتنی بر هوش مصنوعی و سرویس های جریانی که به زیرساخت AWS متکی هستند ضروری است. پروژه واترورث متا نشانگر تشدید بزرگی در رقابت برای تسلط بر زیر دریا است. این حرکت با توجه به تاکید متا بر هوش مصنوعی که به مقادیر زیادی قدرت پردازش داده و شبکه های جهانی فوق سریع نیاز دارد، بسیار مهم است.

پروژه واترورث متا نشانگر تشدید بزرگی در رقابت برای تسلط بر زیر دریا است

متا با ایجاد زیرساخت اختصاصی خود، می‌تواند وابستگی به ارائه‌دهندگان خارجی را از بین ببرد و اطمینان حاصل کند که مدل‌های هوش مصنوعی، سرویس‌های ابری و پلت‌فرم‌های دیجیتال آن بر روی شبکه‌های پرسرعت و با تأخیر کم کار می‌کنند. توانایی کنترل جریان داده در سراسر قاره ها همچنین به متا یک مزیت رقابتی در رقابت تسلیحاتی هوش مصنوعی می دهد، زیرا به دنبال پیشی گرفتن از گوگل و مایکروسافت در محاسبات نسل بعدی است.
همانطور که فناوری بزرگ کنترل خود را بر ارتباطات جهانی افزایش می دهد، نگرانی ها در مورد خطرات ژئوپلیتیکی چنین تمرکزی در حال ظهور است. دولت‌ها و تنظیم‌کننده‌ها نگران هستند که خصوصی‌سازی زیرساخت‌های حیاتی می‌تواند به کنترل انحصاری بر ترافیک اینترنت منجر شود و نگرانی‌هایی را در مورد حفظ حریم خصوصی داده‌ها، امنیت ملی و رقابت منصفانه ایجاد کند.
تلاقی رو به رشد فناوری و ژئوپلیتیک به این معنی است که پروژه‌های کابلی زیردریایی مانند واترورث فقط در مورد سرعت‌ سریع‌تر اینترنت نیستند، بلکه در مورد قدرت، نفوذ و کنترل استراتژیک بر ارتباطات جهانی هستند. با توجه به اینکه متا اکنون رهبری یکی از جاه طلبانه ترین پروژه های زیرساخت دیجیتالی را بر عهده دارد، دیگر این سوال مطرح نیست که آیا کابل های زیردریایی مهم هستند یا خیر، بلکه این است که چه کسی آنها را در دهه های آینده کنترل خواهد کرد. همانطور که متا در حال افزایش قدرت و توسعه خود است، همه نگاه ها به گوگل، آمازون و مایکروسافت است. پاسخ آنها به واترورث می تواند مرحله بعدی تسلط دیجیتال را تعیین کند.(منبع:بازار)