وزیر ارتباطات دولت سیزدهم می‌گوید: حوزه فضایی یک موضوع بین دولت و نیروهای مسلح است و باید خود رئیس‌جمهور پگییر این مسئله باشد تا کار با سرعت به پیش برود و شهید رئیسی با دقت و توجه کافی خودشان این مساله را دنبال می‌کردند.
پرونده ویژه «خادم جمهور»؛هادی دارابی: دو هفته‌ی دیگر -30 اردیبهشت‌ماه- نخستین سالگرد شهادت عالی‌ترین مقام اجرایی کشور فرا خواهد رسید؛ واقعه‌ای که سال گذشته در منطقه ورزقان رخ داد و بالگرد حامل آیت‌الله رئیسی رئیس‌جمهور، آیت‌الله آل‌هاشم امام جمعه تبریز، حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه و مالک رحمتی استاندار سقوط کرد و سرنشینان آن به شهادت رسیدند.
برنامه‌های بزرگداشت شهدای خدمت نیز در سراسر کشور در حال آغاز بوده و قرار است همگان یاد رئیس‌جمهور شهید را گرامی بدارند.
خبرگزاری تسنیم به‌مناسبت فرارسیدن اولین سالگرد شهید رئیسی رئیس‌جمهور فقید، مصاحبه‌هایی را در قالب یک پرونده ویژه انجام داده است که در این ایام در حال انتشار است.
در این مصاحبه سراغ عیسی زارع‌پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت سیزدهم رفته‌ایم تا به مرور برخی خاطرات و سبک کاری شهید رئیسی در دوران سه‌ساله‌ی عمر دولت بپردازیم.
متن این گفت‌وگو به‌شرح زیر است:
تسنیم: لطفاً درباره سابقه‌ی آشنایی‌تان با شهید رئیسی توضیح دهید. چه شد که شما به دولت سیزدهم راه یافتید؟
زارع‌پور: من تا قبل از سال 1398 آقای رئیسی را از نزدیک ندیده بودم و مانند مردم عادی ایشان را می‌شناختم. وقتی به ریاست قوه قضاییه منصوب شدند، برای ریاست مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه به‌دنبال گزینه بودند و همکاران‌شان به لیستی از گزینه‌ها رسیده بوده‌اند و در نهایت 3 نفر را به ایشان معرفی کرده بودند خودشان این سه نفر را مصاحبه کردند. من در دی‌ماه 1398 به خدمت ایشان رسیدم. همینجا باید بگویم که یکی از ویژگی مدیریتی‌شان این بود که برای انتخاب همکارانش به گزینه‌هایی که می‌شناخت اکتفا نمی‌کرد و شما در هر دوره مسئولیتی ایشان ملاحظه می‌کنید که افراد جدیدی در دایره انتخاب ایشان قرار می‌گیرند و همیشه تلاش داشت بهترین‌ها به‌کار گرفته شود.
بنده در دهه هشتاد در دوران وزارت آقای صفارهرندی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مرکز رسانه‌های دیجیتال را راه‌اندازی کرده بودم و پنج سال مسئولیت آن را داشتم. دوستان با توجه به سابقه اجرایی و تحصیلات و تخصصم من را به ایشان معرفی کرده بودند. آقای رئیسی در آن جلسه به من گفت که مسئولان عالی قضایی از بزرگان کشور و افراد شناخته و با سابقه دستگاه قضایی هستند و اضافه شدن شما به‌عنوان یک فرد جوان آنهم از خارج از قوه قضاییه یک ریسک است البته خودشان هم فرمودند که این حوزه فناوری نیازمند افراد متخصص و ریسک‌پذیر و جوان است تا بتواند تحول ایجاد کند.
بعد از حضور در آن سمت که همزمان با همه‌گیری ویروس کرونا هم بود، کارها به‌خوبی پیش رفت و بسیاری از خدمات از جمله نوبت‌دهی‌ها، برگزاری جلسات دادرسی برخط، راه‌اندازی سامانه شناسایی اموال محکومین غیره به‌راه افتاد و تقویت شد.
ما در آن دوران حدود 35 سامانه را راه‌اندازی کردیم که مردم در حد امکان به‌صورت غیرحضوری خدمات را دریافت کنند؛ از جمله سامانه‌های خودکاربری وکلا، دریافت سوء پیشینه به صورت برخط، اتصال برخط کلانتری‌ها به دستگاه قضایی، عدم نیاز به اعزام زندانیان به مراجع قضایی و انجام تحقیق از آنان به صورت برخط و غیره. شهید رئیسی اعتقاد داشت که باید کار تحولی صورت بگیرد و پای این مسئله هم ماند و پافشاری کرد؛ او به استفاده از فناوری‌ها باور داشت تا زندگی مردم تسهیل شود.
بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال 1400، برای معرفی وزیر پیشنهادی هر وزارتخانه، کارگروهی شامل افراد نخبه و کارشناسان و مدیران باسابقه تشکیل و برای هر وزارتخانه لیستی از افراد تهیه شد و بعد از بررسی‌های کارگروه های تخصصی، سه نفر به ایشان برای هر وزارتخانه معرفی شدند که بنده هم جزو آن سه نفر بودم و در نهایت ایشان از بین آن افراد بنده را برای تصدی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به مجلس معرفی نمودند.
تسنیم: رهبر معظم انقلاب درباره شهید رئیسی تعابیر بلندی از جمله رئیس‌جمهور مغتنم، جهادی، انقلاب و امثال این را بکار بردند. به نظر شما چه عاملی موجب شد سید ابراهیم رئیسی در اذهان مردم ماندگار شود؟ او چه ویژگی‌های مدیریتی داشت؟
زارع‌پور: حضرت آقا کامل‌ترین توصیفات را از ایشان چه قبل و چه بعد از شهادت مطرح کردند. معظم‌له در شهریور سال 1401 و در اولین سالگرد دولت سیزدهم در دیدار با اعضای کابینه فرمودند یکی از توفیقات شما این است که شما با کار و خدمت‌رسانی امید و اعتماد را در دل مردم زنده کردید. یکی از دلایل این مهم، روحیه خستگی‌ناپذیری و باور شهید رئیسی بر امکان حل مشکلات بود.
آقای رئیسی واقعاً مردمی بود و انسان‌ها را تکریم و از صمیم قلب به آنان محبت می‌کرد که نمونه‌های آن فراوان است. ایشان در جامعه حضور داشت و اعتقاد داشت باید بین مردم رفت تا از دردشان مطلع شد و کاری کرد. این مسائل موجب شد تا مهر او به دل مردم بیفتد.
شهید رئیسی حقیقتاً نماد خدمت بی‌منت بوده و برای خدمت به مردم شب و روز نداشت. در آخرین جلسه‌ای که 25 اردیبهشت 1403 برای نظارت ستادی به وزارت ارتباطات آمدند، شهید موسوی سر تیم حفاظت‌‌شان گفت که حاج آقا کسالت و ضعف جسمانی دارد و تلاش کنید تا جلسه را سروقت به اتمام برسانید؛ خودشان هم گفتند با این شرایط آمدم تا کار متوقف نشود. بعد از حدود 1.5 ساعت جلسه، ایشان به من گفت وقتی دیدم که کارها در کشور در حال جریان است و پیشرفت‌های خوبی در حوزه کاری شما صورت گرفته است، انرژی گرفتم.
تسنیم: شنیده شد در آن جلسه شهید رئیسی دستوری داده‌اند و به ایشان گفته شده که فردا پیگیری می‌کنیم و ایشان گفتند معلوم نیست فردا باشیم؛ الان پیگیری کنید.
زارع‌پور: داستان کمی متفاوت از نقلی است که شما اشاره کردید. من در آن جلسه به ایشان عرض کردم که به مدیران وزارتخانه گفته‌ام فکر کنید آخرین سال خدمت است و همیشه مسئولیت نداریم و نباید زمان را از دست بدهید؛ طوری کار کنید که وقتی دوره مسئولیت تمام شد، نگویید ای‌کاش فلان کار را هم انجام می‌دادیم. شهید رئیسی فرمودند نگویید یکسال بلکه انسان از فردای خود هم خبر ندارد و کاری کنید برای امروزتان هم ای‌کاش نگویید.
اخلاص و صداقت‌شان از دیگر ویژگی‌ها بود چون کار را برای رضای خدا انجام می‌داد. در آخرین جلسه‌ی هیئت دولت در حضور او، فرمودند من با خدای خودم عهد کردم چیزی که مایه اختلاف قوا و خلاف نظر رهبری است را نگویم؛ بله، من هم می‌توانم حرفی بزنم که فضای کشور به‌هم بخورد ولی مردم چه گناهی دارند که اختلاف مسئولان را ببینند؟ ما اینجا هستیم مشکل مردم را حل کنیم نه اینکه با یکدیگر دعوا کنیم. همچنین بعضاً به برخی مسئولان می‌گفتند چرا دو نفر علیه یکدیگر موضع گرفته‌اند؟ هر مشکلی هست باید دور میز دولت حل شود و نه در انظار مردم. ایشان از حواشی پرهیز می‌کرد و ما را هم از پرداختن به آن پرهیز می‌داد؛ البته می‌گفت جواب شبهات را داده و تبیین کنید ولی درگیر حواشی نشوید تا کار مختل نشود.
باور به نصرت الهی از دیگر ویژهای او بود، شهید رئیسی از عمق دل باور داشت که ما می‌توانیم کار را به پیش برده و مسائل کشور را حل کنیم.در بسیاری از موضوعات هم نشان داده شد که مشکلات درحال حل شدن است. بله، شرایط کشور سخت بود ولی کار و پیشرفت متوقف نشد. مقام معظم رهبری هم فرمودند که در صورتیکه دولت سیزدهم تداوم پیدا می‌کرد من امیدوار بودم که بسیاری از مشکلات کشور حل شود.
در آخرین جلسه‌ی دولت دوازدهم با حضور شهید رئیسی، معاون اولِ وقت گفته بود از ابتدای انقلاب تا آن زمان شرایطی این چنین از لحاظ سختی نداشته‌ایم. اما آقای رئیسی معتقد بود با کار، تلاش و نصرت الهی می‌توان مشکلات را حل کند و نمونه‌های آن را هم دیدیم. همچنین باید گفت باور «ما می‌توانیم» در شخصیت ایشان و دولت‌شان وجود داشت؛ در سه سال حیات طبیه دولت شهید رئیسی اتفاقات خوبی رخ داد.
آقای رئیسی اهل اینکه بگوید «نمی‌شود» و «نمی‌توانیم» نبود، معتقد بود ما اصحاب «ما می‌توانیم» هستیم و از ما بهانه پذیرفته نمی‌شود. شهید رئیسی خط بطلانی بر اینکه گفته می‌شد «اختیارات نداریم»، کشید؛ این مسئله مورد توجه رهبر معظم انقلاب هم قرار گرفت.
اگر بخواهم پیرامون حوزه مسئولیتی خود مثالی بزنم، باید به حوزه فضایی اشاره داشت. حوزه فضایی در کشور از سال 1392 به بعد تقریباً نیمه‌تعطیل شد. حتی در دولت یازدهم ماهوارهای ایرانی که بعد از چند سال تحقیق و کار علمی توسط دانشمندان فضایی دانشگاه صنعتی شریف تهیه شده بود، آماده‌ی پرتاب و بر ماهواره‌بر سوار شده بود، به‌خاطر مسائل پیرامون برجام جمع شد و به انبار رفت. البته سال 1397 به تیم متخصص آن گفته شد که بیایید و پرتاب صورت بگیرد ولی در نهایت پرتاب هم موفق نبود. متأسفانه در آن دوره برخی حساسیت‌ها وجود داشت و برای اینکه به عده‌ای در خارج از کشور برنخورد، این اتفاقات بزرگ در زمینه توسعه صنعت فضایی پیگیری نشد.
ولی ما در دولت آقای رئیسی جلسات مختلفی در حوزه فضایی داشتیم اما فعالین این عرصه امید زیادی نداشتند و بر اثر آن عملکردها، ناامید شده بودند. من یک‌روز خدمت رئیس‌جمهور شهید رسیدم و گفتم ما صحبت‌ها را کرده‌ایم ولی برای زنده شدن این صنعت، همت و حضور خود شما نیاز است و باید خودتان حضوری تشریف بیاورید و به متخصصین صنعت فضایی کشور امید بدهید. ایشان هم گفت من می‌آیم.
آقای رئیسی صبح یک روز جمعه با لحاظ ملاحظات امنیتی به تعدادی از مراکز فضایی اطراف تهران آمدند و بعد از بازدید و گفتگوی چهار ساعته با متخصصین و نخبگان صنعت فضایی کشور از آنان خواستند که با قوت و قدرت توسعه این صنعت را دنبال کنند که آنها هم انرژی گرفتند. بعد از آن هم اولین شورای عالی فضایی کشور بعد از 11 سال توقف تشکیل شد. باید بدانیم که حوزه فضایی یک موضوع بین دولت و نیروهای مسلح است و باید خود رئیس‌جمهور پیگیر این مسئله باشد تا کار با سرعت به پیش برود و شهید رئیسی با دقت و توجه کافی خودشان این مساله را دنبال می‌کردند.
برنامه ده ساله صنعت فضایی کشور بعد از هزاران نفر ساعت وقت کارشناسی تدوین و ابلاغ شد و برنامه‌های متعدد فضایی برای جبران عقب ماندگی گذشته چه در ساخت ماهواره و چه در ساخت و پرتاب ماهواره بر و حتی پایگاه پرتاب و ... طراحی و یکی پس از دیگری اجرا شد. تنها در حوزه پرتاب‌های فضایی ما در 3 سال دولت سیزدهم، 12 پرتاب فضایی داشتیم؛ این عدد معادل سه دولتِ قبل از آقای رئیسی است؛ همچنین ما دو پرتاب خارجی را تجربه کردیم.
بزرگترین پایگاه فضایی غرب آسیا در چابهار در حال ساخت است و به زودی اولین پرتاب فضایی از آن صورت خواهد گرفت. ضمناً ما برای اولین بار به تصاویر ماهوارهای با دقت یک متر دست یافتیم؛ اینها دستاوردهایی است که از قبل وجود نداشته است. اینها بر اثر لطف الهی، همدلی ارکان صنعت فضایی و پیگیری رئیس‌جمهور شهید محقق شده است.
از دیگر ویژگی‌های شهید رئیسی که مورد اشاره و تحسین مقام معظم رهبری هم قرار گرفته، صمیمیت با مدیران علیرغم قاطعیت بود. هر بار که من با ایشان دیدار داشتم احوال خانواده‌ام را می‌پرسیدند؛ حتی یک‌بار هدیه‌ای برای خانواده‌ام دادند و گفتند این را به همسرتان بدهید که پشتوانه کارهای شماست؛ به این میزان به فکر نیروهای خود بودند. آقای رئیسی می‌گفت اگر خانواده‌ها حمایت نکنند، کار پیش نمی‌رود و باید خانواده‌ها مورد توجه قرار بگیرند. من بعضاً با خانواده در هیئت ماهیانه ایشان شرکت می‌کردم و ایشان صمیمانه فرزندان من را مورد تفقد قرار می‌دادند و جویای احوالشان بودند.
این نکته مهم است که کارکنان ماشین نیستند و باید به احساسات آنها توجه داشت. یکی از مواردی که برای بنده جالب توجه بود این است که وقتی ایشان در روزهای جمعه سفر استانی می‌گذاشتند، از ما عذرخواهی کرده و می‌گفتند ببخشید که شما را از کنار خانواده بودن محروم کردیم.
آقای رئیسی کار را به‌صورت میدانی رصد می‌کرد و توأمان، نظارت ستادی داشت؛ به عنوان مثال در بحث کنترل بازار ایشان تیم‌های مختلفی را معین کرده بود که قیمت‌های روز اجناس مهم و اساسی را داشته باشند و از طرق مختلف از قیمت‌ها با خبر می‌شد. از دیگر مسائلی که کمتر درباره‌شان مورد توجه قرار می‌گیرد این است که شهید رئیسی چه برای قوه قضاییه و چه برای دولت، برنامه‌ی مدون داشت و از نخبگان و کارگروه‌ها کمک گرفت و طرح تحول قوه قضاییه و سند تحول دولت را تدوین و ابلاغ کرد. بسیاری از اموری که در قوه و دولت انجام گرفت، در آن سند آمده بود و ما طبق برنامه پیش رفتیم.
ولایتمداری شهید رئیسی، ویژگی اساسی او بود؛ رئیس‌جمهورِ شهید فرمایشات حضرت آقا را فصل‌الخطاب دانسته، نکات مد نظرشان را در جلسات دولت دنبال می‌کرد و خود را مخاطب آن سخنان می‌دانست. همچنین باید یادآور شد که آقای رئیسی به هیچ‌وجه رهبر انقلاب را هزینه‌ی خود نمی‌کرد و اتفاقاً خود را هزینه‌ی معظم‌له می‌کرد؛ این از خصوصیت مهمی اوست.
اگر بخواهم به بُعد دیگر از شخصیت شهید رئیسی اشاره کنم، پایبندی به قانون است؛ مانند حذف ارز ترجیحی 4200 تومانی که مصوبه‌ی مجلس بود و آقای رئیسی اجرا کرد. علیرغم اینکه عده‌ای نظر دیگری داشتند ولی شهید رئیسی نمی‌گفت که این قانون را نمی‌توان اجرا کرد و معتقد بود وقتی قانون داریم، باید اجرا شود و قانونِ خوب و قانونِ بد وجود ندارد و اگر قانونی قابل اجرای نیست باید بلافاصله به مجلس لایحه اصلاحی داد نه اینکه قانون را معطل کرد.
خوب است بدانیم روزمرگی آقای رئیسی را از کارهای اساسی کشور غافل نکرد و اقدامات مهمی در دولت ایشان به ثمر نشست و همچنین کلید خورد. طرح‌های کلان عمرانی، علمی، صنعتی، دانش‌بنیان، فناوری اطلاعات و غیره از نمونه‌های مختلف آنان است. به عنوان مثالی دیگر در حوزه کاری ما، ایشان حامی اصلی طرح ملی فیبرنوری منازل و کسب و کارها بود که آخرین فناوری روز دنیا در توسعه ارتباطات ثابت است که در صورت اجرای کامل آن مساله سرعت اینترنت تا چند دهه آتی در کشور به صورت ریشه ای حل خواهد شد. یا ایشان شخصاً پیگیر تحقق کامل پنجره ملی خدمات دولت هوشمند بود و بارها می‌گفتند که اگر حتی یک دستگاه اجرایی هم در این پنجره حضور نداشته باشد این کار کامل نیست و باید همه دستگاه‌های مشمول با همه خدمات‌شان از طریق این پنجره به مردم خدمات‌رسانی کنند.
در وصف ایشان باید بگویم آقای رئیسی سرمایه‌ای ملی بود؛ رهبر معظم انقلاب هم فرمودند شهید رئیسی بهترین عناصر ما زیر این آسمان بود.
تسنیم: آخرین دیدارتان با آقای رئیسی چه زمانی بود؟
زارع‌پور: ما غروب 29 اردیبهشت(یک‌روز قبل از شهادت) جلسه شورای عالی فضای مجازی با حضور ایشان داشتیم.
تسنیم: از نظر شما چه ارتباطی بین سید ابراهیم رئیسی و این کلمات قرار دارد؟
امام رضا(ع)؛ خادم امام رضا(ع). همگی صحنه‌های خدمت‌رسانی‌شان به زوار را به‌یاد داریم و واقعاً در خدمت‌رسانی به زائران یک انقلاب کردند.
مردم؛ مردمی‌ترین رئیس‌جمهور.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای؛ تابع محض حضرت آقا و ولایتمدار واقعی.
محرومان؛ خدمت به محرومان در اولویت اساسی او بود.
زارع‌پور: در پایان لازم است به نکته‌ی مهمی اشاره کنم. مظلومیتِ آقای رئیسی که مورد اشاره مقام معظم رهبری هم قرار گرفت، هنوز وجود دارد. برخی افراد ساده‌ترین مسائل را دستاویز قرار می‌دهند تا به چهره ایشان حمله کرده و خدمات‌شان را زیر سوال ببرند. به‌نظرم دلیل این کارها هم این است که می‌خواهند خط خدمت خالصانه به مردم کور شود. درصورتی که بر اساس آمارهای معتبر داخلی و بین المللی در بسیاری از شاخص‌های اقتصادی دولت سیزدهم موفق‌تر از گذشته بود مثل کاهش ضریب جینی، کاهش نرخ بیکاری، افزایش رشد اقتصادی، کاهش رشد نقدینگی و سایر شاخص‌ها که نهادهای بین‌المللی مثل بانک جهانی هم بر آن اذعان دارند.
همه اینها نشان از رشد کشور در دولت سیزدهم است ولی عده‌ای می‌کوشند تا این مسائل به‌گونه‌ای دیگر جلوه داده شود و یا حتی با دستکاری داده‌های رسمی کشور، گذشته را مخدوش کنند غافل از اینکه خداوند خودش وعده کرده که مدافع کسانی باشد که خالصانه برای رضای او به مردم خدمت می کنند. إِنَّ اللَّهَ یُدَافِعُ عَنِ الَّذِینَ آمَنُوا.
