مدیرکل اجلاس جهانی جامعه اطلاعاتی گفت: به خاطر رشد میزان استفاده از ارتباطات و فن آوری اطلاعات باید به ایران تبریک گفت.
آقای چالرز گیگر درسال 1949 در پاریس متولد شد و پس از پایان تحصیلاتش در مقطع کارشناسی ارشد حقوق بین الملل از دانشگاه زوریخ به عنوان دیپلمات ارشد کشور سوئیس در شهرهای برن و بروکسل به فعالیت خود ادامه داد تا اینکه در سال 2001 نمایندگی کشورش "سوئیس" را در مقر دبیر کلی اجلاس جهانی جامعه اطلاعاتی بر عهده گرفت و بعد از مدت کمی به عنوان مدیر کل اجلاس جهانی جامعه اطلاعاتی انتخاب شد؛ آقای گیگر از نوامبر 2004 به عنوان مدیر کل اجلاس جهانی سران در خصوص جامعه اطلاعاتی( WSIS) ایفای نقش کرد و کمک بسیار موثری برای دبیر کل اجلاس جهانی (دبیر کل ITU )بود.
چالرز گیگر در سال1989 عضویت ارشد حقوقی آژانس توسعه ی همکاری های سوئیس( SDC) را بر عهده داشت تا اینکه در سال 1997 به عنوان مدیر امور حقوقی نظارت و سرمایه گذاری SDC منصوب شد.
وی در طول دو اجلاس جهانی سران در خصوص جامعه اطلاعاتی ریاست اجلاس ها را برعهده داشت و از کلیدی ترین افراد اجلاس WSIS در تصویب آیین نامه ها ، فعالیت های کارگروه ها، برنامه ریزی، تهیه اهداف کلان و برگزاری نشست های مقدماتی داشت.
گیگر هم اکنون به عنوان مشاور علوم و تکنولوژی دبیر کل UNCTAD فعالیت های جدید خود را درسازمان ملل آغاز کرده است.
* آقای گیگر به عنوان اولین سؤال، تمایل دارم نظر شما را راجع به حرکت ها و پیشرفت های جامعه ی اطلاعاتی از زمان برگزاری اجلاس اول (ژنو2003) تا کنون بدانم ؟ آیا این روند با همان سرعتی که مقامات ITU و WSIS انتظار داشته همراه بود ؟
زمانی که اولین نشست مقدماتی را برای اجلاس ژنو را در جولای 2002 برگزار کردیم آمار یک میلیاردی صاحبان تلفن همراه در سراسر جهان را مورد تحسین قرار دادیم و همین آمار موجب خوشحالی و امیدواری ما در آن تاریخ بود اما زمانی که اجلاس جهانی دوم را در تونس به پایان رساندیم از آمار دو میلیاردی کاربران تلفن همراه در سراسر جهان خوشحال بودیم؛ باید یادآوری کنم که در طول آن سه سال، آمار کاربران جهانی شبکه نیز دو برابر شد؛ این رقم یعنی 25 میلیون کاربردر هر ماه در سراسر جهان برای تلفن همراه ؛ شاید گفتن این مطلب که جامعه اطلاعاتی علت اصلی این رشد چشمگیر در استفاده از فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی بود کمی غلو باشد اما نکته دقیقا همین جاست که WSIS در طول این مدت ملازم و همراه این رشد فزاینده بوده است.
ما در دنیایی از تحولات سیال و گسترده ی فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی که گستره ی جهانی دارد زندگی می کنیم که هر لحظه سیاست ها و چالش های رگلاتوری جدیدی را به ما تحمیل می کند که همین بخش نیز در قلب و مرکز بحث های اجلاس جهانی جامعه ی اطلاعاتی قرار داشت .
WSISبه ما کمک خواهد کرد تا خودمان را برای یک میلیارد کاربر دیگر فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاعاتی و ارتباطی آماده کنیم که در جهان در حال توسعه ی آینده اکثریت غالب خواهند بود ؛این را هم بدانید که WSISدست یابی نصفی از جمعیت جهان به فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی تا سال 2015 را به عنوان یکی از اهداف مهم خود قرار داده است و آن چیزی که مسلم است ، این است که همه ی ما باید این اهداف بلند پروازانه را محکم بچسبیم.
اما باید این مطلب را نیز به ذهن بسپاریم که وسایل ارتباطی مختلف در نقاط مختلف دنیا با سرعت متفاوتی رشد می کنند؛ زمانی که کاربران تلفن همراه با سرعت سرسام آوری رشد می کنند در کشور های در حال توسعه در شمال و شرق آسیا و آفریقا اینترنت با همان سرعت رشد نمی کند ،این علوم رشد علت های متفاوتی مانند نداشتن پهنای باند مناسب ،قیمت بالای ارتباطات اینترنتی و سایر موارد دارد اما از طرف دیگر این عدم رشد را در مقابل اهمیت اینترنت در توسعه ی کشورها قرار دهید و آن ها را با یکدیگر مقایسه کنید اما این همه چیز نیست . در این رشد و عدم رشد محیط نیز بسیار مهم است در کشورهای در حال توسعه تلفن همراه به ابزار بسیار مهمی برای خانواده ها برای تماس های ضروری و خبردار شدن از یکدیگر تبدیل شده است و این استفاده از تلفن همراه را بالا برده است در حالی که در مورد اینترنت چنین نیازی احساس نمی شود؛ یا شما فرض کنید در یک روستای دوردست زندگی می کنید ، در چنین محیطی تلفن همراه برای شما کاراتر از اینترنت خواهد بود پس فقط قیمت اینترنت و یا پهنای باند مشکل اساسی نیست ،بلکه ساختار استفاده
از تلفن همراه و اینترنت در تعیین حد آمار استفاده از آن ها بسیار موثر است. اما در آینده ی نزدیک اینترنت برای ارتباطات راه دور
،ارتباط بین المللی VOIP)) ،بهداشت ،آموزش علوم ، تکنولوژی و بسیاری از دیگر ابزار بسیار مهمی به شمار خواهد آمد.
* پس از اجلاس ژنو ، پس از سه سال کار مداوم بر روی جامعه ی اطلاعاتی و جامعه دانش محور در کار گروه های مختلف شاهد برگزاری اجلاس دوم در تونس بودیم .آیا فکر می کنید کشورهای مختلف به اهداف از پیش تعیینی خرد در این اجلاس رسیدند ، منظورم اهداف و برنامه هایی است که در خصوص جامعه اطلاعاتی در نظر گرفته بودند؟
برنامه ی کلان اجلاس جهانی جامعه ی اطلاعاتی یک سری الزامات را برای دستیابی تعیین کرده است و سر رسید آن را سال 2015 قرار داده است در هر حال کار هایی که در اجلاس WSIS شروع شد 10 سال با سر رسید اهداف تعیین شده فاصله دارد در این مدت 10 ساله نیز اتفاقات زیادی در این مسیر خواهد افتاد ، اما اگر بخواهیم بیشتر توضیح دهم باید بگویم WSIS برنامه ی نوعی کاری برای تمامی سهامدارانش تنظیم کرده است که در ساختن جامعه ی اطلاعاتی بسیار موثر خواهد بود، این برنامه ی کاری مدت زمان زیادی را طلب می کند تا اینکه به برنامه ای کامل تبدیل شود و هم اکنون برای قضاوت در این باره که آیا کشور ها به اهداف خود دست یافته اند بسیار زود است.
امید می رود که همکاری و مشارکت کشورهای سهامدار WSIS در آینده نیز به قوت همین سال ها ادامه یابد .
* در مورد مقامات و مسوولان ITU و WSISچطور؟ آیا آن ها از نتیجه ی به دست آمده رضایت دارند ؟
فکر می کنم همه مسوولان ITU و WSIS از نتایج به دست آمده خوشحال هستند ؛در تمام عمر 140 ساله ITU (این نهاد در سال 1865 تاسیس شد )این اولین باری بود که این نهاد یک اجلاس بین المللی راه سازمان دهی و رهبری می کرد و حضور 19 هزار نفر در اجلاس تونس نیز نقطه ی قوتی در تاریخ ITU به حساب می آید.
* آقای گیگر لطفا به ما بگوئید که نتایج اجلاس دوم که در تونس برگزار شد را در حالت کلی چگونه ارزیابی می کنید؟
بله ، در این خصوص می توانیم بگوئیم که نتایج به دست آمده در اجلاس دوم و حتی در مقیاس کلی تر (یعنی اجلاس ژنو و تونس ) بسیار بیشتر از حد انتظار بوده است . دولت ها توانستند به توافقی همه جانبه در خصوص مکانیزم مالی و طرح عملی در خصوص بحث ها و صحبت های آینده در باره حاکمیت اینترنت دست یابند ؛ دقت کنید که این امر در جایگاه خود بسیار مهم و قابل توجه است که در نتیجه آن دولت ها خواهند توانست به مکانیزم مالی دست یابند ؛پس به جرات می توانم بگویم که نتایج اجلاس دوم جهانی سران در خصوص جامعه ی اطلاعاتی که در تونس برگزار شد بسیار خوب و ارزنده بوده است.
* اجازه بدهید سوالی تخصصی بپرسم، به نظر شما نماد ها و سمبل های تحقق جامعه ی اطلاعاتی چیست؟ شما جامعه ی اطلاعاتی را چگونه تعریف می کنید؟
در پاسخ من هم از شما می خواهم تا اجازه دهید به جای جامعه ی اطلاعاتی از عصر اطلاعاتی (Information age) صحبت کنیم.
من این کلمه را بیشتر از جامعه ی اطلاعاتی برای مفاهیم مورد نظرمان که در مورد آن استفاده می کنیم می پسندم؛ جامعه ای که در آن هر کس بتواند به بهترین و ناب ترین اطلاعات موجود در سراسر جهان دسترسی نا محدود داشته باشد. مانند کسانی که از کتابخانه ی الکساندریا (Alexandria) استفاده می کنند؛ اگر شما وارد این کتابخانه شوید و هر کتابی از هر خواننده ای از سراسر جهان بخواهید به راحتی در اختیار شما قرار می گیرد؛ عصر اطلاعاتی نیز چنین عصری است. در عصر اطلاعاتی هرر انسانی که بر روی کره ی خاکی زندگی می کند حق مطالعه، حق پیشرفت، حق دریافتن اینکه در کجا و در چه موقعیتی زندگی می کند، حق قضاوت و تصیم گیری در مورد زندگی شخصی اش و حق دسترسی نامحدود و آزاد به اطلاعات را دارد و من در این حوزه نظریات آقای مانوئل کستلز(Manuel Castels) در باره ی جامعه ی شبکه ای را بسیار می پسندم و به آن ها علاقه دارم مانند مباحثی که ایشان در خصوص Self و Net دارند.
من به تمامی مخاطبان هفته نامه ی شما توصیه می کنم که اگر به مباحث جامعه ی اطلاعاتی علاقمند هستند نگاهی به گزارش سال 2006 جامعه ی اطلاعاتی که در لینک : http://www.itu.int/osg/spu/publications/worldinformationsocity/2006 که به صورت رایگان فابل دانلوود است بیاندازند در این صفحه می توانید یکی از سخنرانی های مهم من در خصوص جامعه ی اطلاعاتی را هم ببینید.
به نظر من رسانه های مختلف ارتباطی مانند رادیو، تلوزیون، تلفن، اینترنت، هزار و یک وسیله پدید آمده توسط فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی و انواع راه های تبادل اطلاعات نماد ها و سمبل های جامعه ی اطلاعاتی و عصر اطلاعاتی است که روز به روزدر حال پیشرفت و گسترش است.
در این زمینه گزارش های بسیاری وجود دارد اما باید به این نکته توجه کرد که اطلاعات بعضی از گزارش ها با آن چیزی که در واقعیت وجود دارد متفاوت است اما همه ی گزارش ها بر روی این نکته اتفاق نظر دارند که عصر اطلاعاتی از چیزی به نام شکاف اطلاعاتی و شکاف طبقه ای رنج می برد که میان کشور های توسعه یافته و در حال توسعه مستولی است، نقطه ی مشترک تمام این گزارش ها نشان می دهد که رابطه ی مستقیمی میان کاهش درآمد افراد یک جامعه و افزایش شکاف اطلاعاتی وجود دارد؛ هر اندازه که درآمد افراد در هر جامعه ای کم باشد به همان اندازه و حتی بیشتر شکاف اطلاعاتی افزایش پیدا می کند چرا که توان دسترسی به وسایل ارتباط جمعی و اینترنت کمتر می شود و هرچقدر این شکاف اطلاعاتی افزایش پیدا می کند به همان اندازه از جامعه ی اطلاعاتی دور می شویم. اما این ارتباط یک ارتباط تک بعدی نیست و به همت دولت ها استثنائاتی در خصوص پیش می آید مانند کشوره ای مونگولیا و روآندا که در سال های اخیر رشد قابل توجهی برای دستیابی به جامعه ی اطلاعاتی داشتند. بازگردیم به بحث عصر اطلاعاتی اگر شما بر روی جامعهی اطلاعاتی و عصر اطلاعاتی دقیق تر شوید در می یابید که هر دوی این مفاهیم زائیده و به عبارتی فرزندان عصر روشنگری وروشنفکری (Age of Enlightenment) هستند؛ من در بسیاری از سخنرانی های خود جامعه ی اطلاعاتی را به عنوان دومین ایستگاه عصر روشنفکری معرفی می کنم؛ عصر روشنگری حرکتی فیلسوفانه بود که از قرن 17 آغاز شد و در قرن 18 به اوج خود رسید و راهش را به تحولات آمریکا و اروپا گشود و تاثیرات قابل توجهی در انقلاب فرانسه بر جای گذاشت و بعد ها تاثیرات عظیم آن در تفکرات لیبرالیسم و کاپیتالیسم نیز مشاهده شد.
* آقای گیگر برای ما توضیح بدهید که در حال حاضر در کدام یک از کشورها می توانیم یک جامعه ی اطلاعاتی کامل و اجرا شده را ببینیم؟ ایلات متحده ی آمریکا؟ انگلستان؟ فرانسه؟ یا کدام کشور؟
در حال حاضر جامعه ی اطلاعاتی در هیچ کشوری به طور کامل پیاده و اجرا نشده است، این یک بحث بی نهایت ، بدون غایت و دسترسی کامل است مانند تکنولوژی که روز به روز رشد می کند و گسترش می یابد.
در ایالات متحده اقشار کم درآمد جامعه توانایی دسترسی به جامعه اطلاعاتی را ندارند و در فرانسه قیمت پایین پهنای باند و اینترنت دسترسی فقیرو غنی را به اطلاعات امکان پذیر کرده است، در ژاپن و کره نیز توانایی برای دسترسی به اینترنت پر سرعت وجود دارد و چین نیز بیشترین تعداد کاربران اینترنتی را دارد به نحوی که دومین زبان بعد از انگلیسی ازان چینی هاست اما به وجود این نقاط قوت و ضعف نمی توانیم بگوییم جامعه ی اطلاعاتی در کشوری به طور کامل پیاده شده است.
*چه زمانی می توانیم بگوییم: به جامعه ی اطلاعاتی جهانی دست یافته ایم؟
انتظار دستیابی به یک جامعه ی اطلاعاتی جهانی در همه ی کشور ها انتظاری غیر واقع گرایانه است، هر لحظه تکنولوژی و فناوری جدیدی پدید می آید که تکثیر سریع آن در تمامی نقاط این کره ی خاکی غیر ممکن است مگر اینکه دنیا تغییر کند و ما به یک جامعه ی دموکراتیک و برابر برسیم که در آن همه انسان های جهان به طور برابر به غذا، امنیت، سرپناه ، امنیت ،تحصیلات، سلامتی ، رفاه اجتماعی و وسایل ارتباطی دسترسی پیدا کنند که این امر بسیار خیال پردازانه است ؛ بنابر این کشور هایی وجود خواهند داشت که پیشرفت تکنیکی بالاتری خواهند داشت وکشورهای دیگری در سطح پایین تری خواهند بود که این امر دسترسی به جامعه ی اطلاعاتی همه گیر را با سوالات بسیلری مواجه می کند.
* آقای گیگر آیا جامعه ی اطلاعاتی رهبری دارد؟ یک شخص یا یک کشور یا این جامعه و جریان حرکت خود را بدون هیچ کمک و راهبری می پیماید و آیا هیچ کشور و یا فردی می تواند ادعای رهبری و ریاست جامعه ی اطلاعاتی را داشته باشد؟
نه اکنون و نه در آینده،هیچ وقت چنین چیزی مطرح نمی شود ، جامعه ی اطلاعاتی می تواند از راهنمایی نظریه پردازانی چون مانوئل کستلز و یا صاحبان صنایعی مانند مایکرو سافت ،اپل و گوگل استفاده کنند اما من فکر نمی کنم که حتی فیلسوفان ارتباطی،نظریه پردازان و صنعت گران فناوری اطلاعات هم ادعای مدیریت بر جامعه ی اطلاعاتی را داشته باشند و برای این حرفم دلیل هم دارم ؛ من فکر می کنم جامعه ی اطلاعاتی نتیجه ی میلیون ها تصمیم برای تغییر تکنولوژی و هم چنین نتیجه ی تحقیقات بشری برای واداشتن بهترین تکنولوژی و صنعت است برای اینکه بتواند از این تغییرات و تکنولوژی های جدید برای راحت و بهتر زندگی کردن استفاده کند.
جامعه ی اطلاعاتی در آینده در بسیاری از موارد مختلف رشد خواهد کرد و وارد روزنه هایی از زندگی بشری خواهد شد که ما هم اکنون نمی توانیم آن را تصور بکنیم و در تایید این حرف همین بس که روز به روز ملت ها و ملل مختلف با یکدیگر متحد می شوند تا به آینده و تغییرات آن خوب نگاه کنند و مسیر آینده را به عافیت بپیمایند.
* آقای گیگر نظر شما راجع به حضور ایران در اجلاس جهانی سران درباره ی جامعه ی اطلاعاتی از همان فاز اول و قدم های ابتدایی چیست؟
ایران در فاز اول WSIS حضوری بسیار فعال داشت و رئیس جمهور سابق ایران آقای خاتمی در این اجلاس به خوبی کشورش را معرفی کرد؛ ایشان سخنرانی بسیار جالبی را در این اجلاس ارایه کرد ند که در آدرس ww.itu.int/wsis/geneva/covrage/statement/iran/ir.html قابل دسترسی است . در این اجلاس هیات بلند پایه ای از ایران شامل وزیر امور خارجه و وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران شرکت کرده بودند و این نکته را نیز نباید فراموش کنیم که ماموریت ایران در فاز اول (ژنو2003) در تهیه و تدارک و آماده سازی اسناد و مدارک WSIS بسیار مهم و سازنده بود .
* حضور ایران در فاز دوم اجلاس WSIS که در تونس برگزار شد را چگونه ارزیابی می کنید؟
در اجلاس تونس نیز از ایران دو وزیر حضور دشتند؛ وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و وزیر امور خارجه و سطح حضور ایران در این اجلاس جزء گسترده ترین حضورها میان 150 کشور حاضر در اجلاس بود و این نشان دهنده ی افزایش علاقه ی جمهوری اسلامی ایران به WSIS است.
* آیا می توانیم بگوئیم که ایران یکی از کشورهای در حال توسعه است که طی 4 سال گذشته رشد قابل قبولی در حوزه ی جامعه ی اطلاعاتی و فناوری اطلاعاتی و ارتباطی داشته است ؟
فکر می کنم عادلانه و منصفانه باشد که بگوئیم ایران در چند سال گذشته رشد بسیار خوبی را در زمینه جامعه اطلاعاتی و فناوری اطلاعات داشته است و این رشد در حالی اتفاق افتاده است که ایران با مشکلات ژئو پولیتیک بسیاری مواجه بوده است؛ یک نکته را یاد آور می شوم : جامعه اطلاعاتی دو روی دارد ؛ یک روی آن گسترش فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی به عنوان یک فاکتور اقتصادی است و ایجاد پارک های تکنولوژی و ایجاد فرصت های شغلی در حوزه ی تکنولوژی های ارتباطی در این زمره است که این امر بسیار مهم است در رشد کشورها و نزدیکی آن ها به جامعه اطلاعاتی اهمیت بسیاری دارد اما به تنهایی کافی نیست؛ ICT نباید فقط به عنوان شاخصی برای "گسترش" در نظر گرفته شود بلکه از ICTباید به عنوان یک محرک و موتور قدرت دهنده در بخش های مختلف یک جامعه استفاده شود و این روی دوم سکه است. ICT می تواند در گسترش آموزش ،بهداشت،دولت داری و بسیاری از موارد دیگر به کمک انسان ها بیاید بخاطر همین باید ICT از هر روزنه ای مانند ابزار مالتی مدیا ، بیمارستان ،مدارس و ادارات وارد زندگی مردم شود این مکان ها باید به وسیله ی کامپیوتر تجهیز شوند و امکان دسترسی به آن ها از طریق شبکه فراهم شود .سپس باید هر دو روی این سکه یعنی ICT به عنوان یک "بخش" و ICT به عنوان یک" محرک" و تقویت کننده در نظر گرفته شود . باور کنید ICTمی تواند نقش بسیار مهمی در گسترش خدمات در روستاها و بخش ها ی کمتر توسعه یافته ی جوامع داشته باشد و همان طور که من دریافته ام این امر در جمهوری اسلامی ایران نیز به کار گرفته می شود و به خاطر این بکارگیری و توجه به کشور شما تبریک می گویم.
** بعد از فاز دوم اجلاس جهانی سران در خصوص جامعه ی اطلاعاتی مهم ترین کارهایی که در دفتر WSIS انجام دادید چه کارهایی بود؟
برنامه ریزی و مدیریت مجموعه نشست های Action Line Facilitation از 9 تا 19 مه سال 2006 از جمله ی مهم ترین کارهایی بود که بعد ازاجلاس تونس شکل گرفت که این نشست های مقدماتی قدم های بسیار مهمی برای برنامه ریزی های آینده بود. همچنین تمامی اعضای فعال در بحث WSIS مانند ITU ، UNDP ، UNCTAD و ILO ، تلاش های بسیاری کرند تا مباحث صورت گرفته در دو نشست جهانی جامعه ی اطلاعاتی به نتایج ثمربخشی منجر شود.
