بازار موبایل بیرونق شد؛ مردم تعمیر را ترجیح میدهد
«امروز» با کنار هم گذاشتن روایت اتحادیهها، دادههای گمرک و تصمیم تازه دولت برای افزایش ۲۰ درصدی تعرفه اینترنت، تصویری واقعبینانه از بازاری ارائه میدهد که نه سقوط کرده و نه سرحال است- بازاری که به تعبیر فروشندگانش، «روی حالت صرفهجویی» کار میکند.
۱۰ سال سردرگمی صنفی و یک تصمیم دیرهنگام
ماهها کشمکش میان دو اتحادیه فعال در بازار موبایل، سرانجام با ابلاغیه اتاق اصناف تهران پایان یافت. اتاق اصناف در چهارم آبان وظایف اصلی از جمله رجیستری، گارانتی و خدمات پس از فروش را رسماً به اتحادیه فروشندگان تلفن همراه و صوت و تصویر سپرد؛ تصمیمی که فعالان بازار آن را «پایان چندپارگی» و «نقطه روشن شفافیت» توصیف کردهاند.
پیش از این، فروشندگان برای یک فعالیت واحد باید بین دو اتحادیه مجوزهای موازی میگرفتند و هنگام پیگیری گارانتی، مشتریان با مرجعی مواجه میشدند که فروشنده حتی عضو آن نبود. اکنون ساختار نظارتی یکدست شده و به گفته کارشناسان صنفی، هزینههای بوروکراتیک کاهش و مسیر رسیدگی به شکایات کوتاهتر خواهد شد.
رکود چقدر واقعی است؟ از ادعای ۵۰ درصدی تا آمار رسمی
اظهارات محمد رمضان، رئیس اتحادیه صوتی و تصویری و تلفن همراه، درباره «کاهش ۵۰ درصدی خرید موبایل» واکنشهای گستردهای در شبکههای اجتماعی داشت. اما فرارو در نشان داد این ادعا بر پایه مشاهدات صنفی است، نه داده رسمی.طبق گزارشهای گمرک، واردات تجاری موبایل ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش یافته- نه ۵۰ درصد.
این شکاف آماری احتمالاً ناشی از افزایش واردات مسافری است؛ جایی که رجیستری با پاسپورت انجام میشود و در آمار رسمی واردات تجاری ثبت نمیگردد.برخی گزارشها حتی از رشد ۱۵۰ درصدی رجیستری مسافری در برخی ماهها خبر میدهند؛ نشانهای که بهروشنی میگوید بخشی از بازار به سمت مسیرهای غیرتجاری رفته است.
تعمیر؛ انتخاب اقتصادی خانوادهها
بازار موبایل عملاً با یک واقعیت ساده مواجه است:گوشی ۱۰ تا ۲۰ میلیونی، دیگر کالای دمدستی نیست. افزایش نرخ ارز، بیثباتی قیمتها و جهش هزینههای زندگی باعث شده بسیاری از مردم تعمیر را بهجای خرید گوشی نو ترجیح دهند.
فروشندگان به «امروز» میگویند بسیاری از مشتریان دریافتهاند که با تعویض باتری، فلت شارژ یا صفحهنمایش میتوانند گوشی را یک یا دو سال دیگر زنده نگه دارند.این روند همزمان بازار تعمیرات را فعالتر و تخصصیتر کرده است؛ از قطعات اصلی تا کارکرده، همهچیز در دسترس است و تعمیرکاران نیز مهارت بیشتری پیدا کردهاند.
شفافسازی گمرک؛ ارزش مسافری و تجاری یکسان است
گمرک اعلام کرده است که ارزشگذاری گوشیهای مسافری و تجاری یکسان انجام میشود؛ یعنی اگر یک مدل سابقه واردات تجاری داشته باشد، ارزش مسافری آن دقیقاً مطابق همان معیار تعیین میشود.این توضیح اهمیت دارد، زیرا بخشی از سوءتفاهمها درباره اختلاف قیمت گوشیهای مسافری ناشی از تصور غلط درباره شیوه ارزشگذاری بود. گمرک تأکید کرده شناسههای مسافری صرفاً به دلیل عدم رؤیت برخی اطلاعات در سامانه همتا صادر میشوند، نه تفاوت ارزشگذاری.
بازاری میان احتیاط، تعمیر و تغییر
بازار موبایل ایران در وضعیت «سقوط» نیست، اما «رونق» هم ندارد.یکپارچهسازی ساختار صنفی شاید بخشی از سردرگمی دیرینه را حل کند، اما واقعیت اصلی در رفتار مشتریان دیده میشود:خرید کمتر، تعمیر بیشتر و انتخابهای محتاطانهتر.
در چنین بازاری، واردات مسافری جای واردات رسمی را گرفته، تعرفه اینترنت بالا رفته و قدرت خرید همچنان تحت فشار است.بازاری نفسزنان که- دقیقاً روی حالت صرفهجویی ادامه میدهد.
