شرکتهای فناوری در سالی که گذشت ماجراهای زیادی را در کشورهای مختلف از سر گذراندند. در این میان برخی کشورها تنش های بیشتری را با پلتفرمها داشتند.
به گزارش خبرنگار مهر، افسانه دست نیافتنی بودن مدیران ارشد پلتفرم‌های اجتماعی به دلیل انتشار محتوای کاربران، با دستگیری پاول دوروف در فرانسه از هم گسیخت.
از سوی دیگر موج جدیدی از اخراج کارمندان در شرکتهای فناوری آغاز شده که به نظر می‌رسد در سال جاری نیز ادامه می‌یابد.
همچنین موضوع حمایت از فلسطین در شبکه‌های اجتماعی به خصوص ترکیه بازخوردهای زیادی داشت. در مقابل شرکت‌ها نیز هرکدام به نوعی سعی داشتند کارمندانی که از فلسطین دفاع می‌کنند را به شیوه‌ای سرکوب کنند. ادامه فعالیت تیک تاک در آمریکا نیز یکی از موضوعات مهمی بود که توجهات را به خود جلب کرد.
آنچه در زیر می‌خوانید برخی از مهم‌ترین ماجراهای صنعت فناوری در سال گذشته است.
فرانسه تلگرام را رام کرد
یکی از رویدادهای مهم سال گذشته دستگیری پاول دوروف بنیانگذار تلگرام در فرانسه بود. وی که به فرانسه سفر کرده بود در فرودگاهی در نزدیکی پاریس بازداشت شد. این خبر به سرعت در سراسر جهان واکنش‌هایی را برانگیخت، زیرا چنین اقدامی بی سابقه بود. در ابتدا اتهامات دوروف و مدت زمان بازداشت وی مشخص نبود، اما با تمدید مدت بازداشت و بازجویی ادامه دار از وی ابعاد بیشتری از این اقدام مشخص شد. دوروف به عنوان بخشی از تحقیق درباره جرایم مرتبط با سو استفاده جنسی از کودکان، قاچاق مواد مخدر و تراکنش‌های کلاهبردارانه در تلگرام دستگیر شده بود.
پس از آن و حدود یک هفته پس از بازداشت دوروف، وی اعلام کرد: برای برطرف کردن انتقادات وارده به شیوه بازبینی محتوای پلتفرم تلگرام و حذف برخی ویژگی‌ها که از آن برای فعالیت‌های غیرقانونی استفاده می‌شود، اقداماتی انجام می‌دهد.
مدیر ارشد اجرایی تلگرام اطلاعاتی درباره شیوه انجام این کار فاش نکرد، اما به گفته او تاکنون آپلود محتوای جدید در پلتفرم با یک ابزار مستقل وبلاگ نویسی که به نظر می‌رسد مورد سو استفاده برخی کاربران ناشناس قرار گرفته، غیرفعال شده است. همچنین تلگرام ویژگی کمتر مورد استفاده «People Nearby» را که به دلیل بات ها و کلاهبرداران دچار چالش شده بود را حذف کرده و در عوض کسب وکارهای قانونی و تأیید شده در نزدیکی کاربران را نشان می‌دهد.البته دوروف در پیام خود به این تغییر اشاره‌ای نکرد. این تغییرات برای نخستین بار پس از دستگیری دوروف در فرانسه اعلام شده اند. همچنین بنیانگذار تلگرام اعلام کرد: این پیام رسان آی پی آدرس و شماره موبایل کاربران را در صورت دریافت درخواست قانونی به مقامات ارائه می‌کند.
تیک تاک در آمریکا از چاله‌ای به چاله دیگر افتاد
در سالی که گذشت یکی از مهم‌ترین رویدادهای فناوری به شبکه اجتماعی تیک تاک و ادامه فعالیت آن در آمریکا تعلق داشت. این شبکه اجتماعی مخصوص اشتراک گذاری ویدئوهای کوتاه از دور اول ریاست جمهوری دونالد ترامپ با اتهاماتی مبنی بر همکاری این پلتفرم با ارتش چین و سو استفاده از داده‌های شهروندان آمریکایی با موضع خصمانه وی روبرو شد. وی حتی دستور مسدودسازی این پلتفرم را صادر کرد. این موضع در دولت جو بایدن نیز ادامه یافت.
جوبایدن رئیس جمهور آمریکا در ۲۰۲۴ میلادی قانونی را امضا کرد که به تیک تاک تا ۱۹ ژانویه ۲۰۲۵ میلادی فرصت می‌داد کسب و کارش در آمریکا را واگذار کند یا فعالیتش در این کشور ممنوع می‌شد. در این میان تیک تاک بارها سعی کرد با لابی‌های مختلف، درخواست برای توقف اجرای قانون و در نهایت رجوع به دادگاه عالی آمریکا از این امر جلوگیری کند. اما در نهایت دادگاه عالی آمریکا رأی ممنوعیت تیک تاک در صورت عدم واگذاری را تأیید کرد. تیک تاک در روزهای آخر هشدار داده بود، اگر دولت بایدن جلوی اجرای قانون را نگیرد، دسترسی ۱۷۰ میلیون کاربر آمریکایی به آن مسدود خواهد شد.
در این میان با نزدیک شدن پایان دوران ریاست جمهوری بایدن، تیک تاک سعی کرد از طریق لابی گری ترامپ را با خود همراه کند. این در حالی بود که ممنوعیت تیک تاک یک روز قبل از تحلیف دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا آغاز شد. از سوی دیگر دونالد ترامپ نیز قول داده بود، این وضعیت را تغییر دهد تا تیک تاک بتواند در آمریکا فعال بماند. اما در ساعات پایانی روز ۱۸ ژانویه ۲۰۲۵ میلادی و قبل از آنکه زمان تعیین شده برای ممنوعیت تیک تاک اجرا شود، این اپ در آمریکا متوقف شد و کاربران را از حساب‌های خود بیرون انداخت.
همین روند واکنش‌های زیادی را میان کاربران برانگیخت. اما ترامپ در نخستین روز فعالیت خود چند دستور اجرایی از جمله اعطای مهلتی ۷۵ روزه به تیک تاک را امضا کرد. به این ترتیب مسدودیت تیک تاک در آمریکا پس از مدت کوتاهی رفع شد. اما مدت زمان بیشتری طول کشید تا این اپ در گوگل پی و اپ استور دوباره ظاهر شود. هرچند ترامپ مهلتی برای تیک تاک تعیین کرده، اما گزینه فروش کسب و کار آن در آمریکا هنوز روی میز است. زیرا ترامپ همزمان خواستار مالکیت ۵۰ درصد این پلتفرم در آمریکا شده است. اکنون صحبت از چند خریدار احتمالی برای تیک تاک نیز نقل می‌شود.
تعطیلی دفاتر تیک تاک در کانادا
با تمام آنچه گفته شد در سالی که گذشت تنها چالش تیک تاک ادامه فعالیت در آمریکا نبود. کانادا نیز دفاتر این شرکت را تعطیل کرد. از سوی دیگر دسامبر ۲۰۲۴ میلادی و یک ماه پس از آنکه پسری ۱۴ ساله توسط یک دانش‌آموز همکلاسی‌اش پس از مشاجره در تیک تاک با چاقو به قتل رسید، دولت آلبانی تصمیم به ممنوعیت پلتفرم گرفت. ممنوعیت یک ساله تیک تاک در آلبانی اکنون آغاز شده است. البته پیش از آلبانی حداقل ۲۰ کشور دیگر نیز به دلیل نگرانی‌ها درباره ویدئوهای نامناسب یا چالش‌های امنیتی مربوط به مالکیت تیک تاک، ممنوعیت‌های کامل یا جزئی بر این پلتفرم وضع کرده بودند.
همچنین دفتر کمیسیون اطلاعات انگلیس (ناظر حریم خصوصی این کشور) درباره اینکه تیک تاک، ردیت و وب سایت اشتراک گذاری آنلاین عکس Imgur از حریم خصوصی کودکان محافظت می‌کنند یا نه تحقیقاتی را آغاز کرده است.
قاضی برزیلی برنده کشمکش با ایکس شد
ایکس نیز سال پر از دردسری را در برزیل پشت سر گذاشت و کشمکش ایلان ماسک و یک قاضی دادگاه عالی برزیل این پلتفرم را به تعطیلی در این کشور کشاند. در اوایل سال گذشته میلادی الکساندر مورائس به ایکس دستور داد برخی حساب‌های کاربری را مسدود کند.
همچنین پس از آنکه ماسک در اوایل سال جاری میلادی اعلام کرد: حساب‌های کاربری که مورائس قبلاً دستور مسدود سازی آنها را داده بود، دوباره فعال می‌کند این قاضی تحقیقاتی درباره مالک پلتفرم را آغاز کرد.
ماسک در پستی در شبکه اجتماعی ایکس مورائس را ننگ مطلق برای عدالت نامید و اعلام کرد شرکت او قادر به موافقت از دستور این قاضی برای سانسور پنهان و ارائه اطلاعات خصوصی بر حسب درخواست نیست.
پس از آن پلتفرم ایکس اعلام کرد فعالیت‌هایش در برزیل را به دلیل دستور سانسور از سوی الکساندر دی مورائس قاضی این کشور به سرعت متوقف می‌کند. ماسک مالک این شبکه اجتماعی مدعی شد مورائس به طور مخفیانه یکی از نمایندگان حقوقی شرکت در این کشور را تهدید کرده در صورتی که از دستور قانونی برای حذف برخی محتوا از پلتفرم پیروی نکند، وی را دستگیر می‌کند. ایکس در این باره اعلام کرد: برای حفاظت از ایمنی کارمندان مان تصمیم گرفتیم تا فعالیت در برزیل را به سرعت متوقف کنیم.
سرانجام پس از جدالی بین ماسک و الکساندر دی مورائس قاضی برزیلی، دادگاه عالی این کشور به تهیه کنندگان سرویس اینترنت و موبایل دستور داد پلتفرم ایکس را مسدود کنند. اما یک آپدیت ایکس دسترسی کاربران برزیلی به پلتفرم را با وجود مسدودیت فراهم کرد. دادگاه عالی برزیل نیز همان روز به ایکس دستور داد از دستورش سرپیچی نکند و گرنه در معرض جریمه روزانه ۹۲۱ هزار ۷۲۶ دلار قرار خواهد گرفت. ایکس نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد سوییچی در شبکه تهیه کنندگان سرویس به احیای موقت و ناخواسته پلتفرم در برزیل منجر شده و این شرکت همچنان قصد همکاری با دولت این کشور را دارد تا فعالیت‌هایش را به زودی از سر گیرد. درپی این رویدادها ایکس اعلام کرد به زودی نمایندگی حقوقی خود در برزیل را به دادگاه عالی این کشور معرفی می‌کند.اقدام مذکور بزرگترین گامی بود که ایکس برای پیروی از دستورات دادگاه عالی برزیل برداشت.
پس از آن دادگاه عالی برزیل اعلام کرد پلتفرم ایکس هنوز باید بیش از ۵ میلیون دلار جریمه‌های پرداخت نشده از جمله یک مورد جدید را بپردازد تا بتواند دوباره سرویس‌های خود در این کشور را از سر گیرد.
در نهایت در ۱۸ مهر ماه سال گذشته ایکس مسیر فعالیت خود در برزیل را معکوس و از دستورات دادگاه پیروی کرد، حال آنکه ایلان ماسک مالک میلیاردر آن قبلاً ادعا کرده بود از آنها پیروی نمی‌کند. دادگاه عالی برزیل نیز اعلام کرد پلتفرم ایکس می‌تواند فعالیت خود در این کشور را از سر گیرد.
موج اخراج کارمندان فناوری
سال گذشته همراه با شکوفاتر شدن هوش مصنوعی و بازگشایی کامل دفاتر اداری شرکتهای فناوری و از بین رفتن دورکاری ها، روند اخراج کارمندان در بزرگترین شرکتهای فناوری رقم خورد. متا یکی از این شرکت‌ها بود که ۲۰ کارمند را به دلیل افشای اطلاعات داخلی به رسانه‌ها اخراج کرد.
علاوه بر این تعداد، شرکت مذکور تأیید کرد که ۵ درصد از کارمندان با پایین‌ترین عملکرد را اخراج می‌کند. شرکت مادر فیس بوک در یادداشتی به کارمندانش روند اخراج وسیع نیروهای انسانی را اعلام کرد در همین راستا هشدارهایی به کارمندان متا در آمریکاارسال شد. همچنین کارمندان آن در کشورهای دیگر از جمله سراسر اروپا، آسیا و آفریقا بین ۱۱ تا ۱۸ فوریه هشدار مربوط به اخراج را دریافت کرده اند.
مایکروسافت نیز سال جدید میلادی را با اخراج کمتر از یک درصد از کارمندانش که عملکرد خوبی نداشته اند در بخش امنیت آغاز کرد. همچنین شرکت آمازون دربهمن ماه اعلام کرد فعالیت‌های کبک واقع در کانادا را تعطیل می‌کند که این امر به اخراج ۱۷۰۰ کارگر کانادایی منجر شد.
«بنیادموزیلا»، یکی از زیرمجموعه‌های شرکت موزیلا انبوهی از کارمندانش را اخراج کرد. ۳۰ درصد از کارمندان این شاخه اخراج شده‌اند که این امر منجر به حذف کامل بخش‌های حمایت غیرانتفاعی و برنامه‌های جهانی شد. همچنین به گفته ۳ منبع آگاه شرکت سامسونگ الکترونیک نیز ۳۰ درصد نیروی کار خود در سراسر جهان را در بخش‌های مختلف اخراج می‌کند.
اپل نیز ۱۰۰ کارمند در گروه خدمات دیجیتال خود را اخراج کرد. این کاهش نیرو بیشتر کارمندان مسئول اپل بوکس و اپل بوک استور را در بر می‌گیرد.
عدم تاب آوری شرکتهای فناوری در مقابل حمایت کارمندان از فلسطین
رویدادهای سیاسی در ۱۴۰۳ شمسی روی صنعت فناوری نیز سایه انداختند. یکی از این موارد حمایت کارمندان شرکتهای بزرگ از مردم فلسطین بود که بازتاب‌های وسیعی داشت. در همین راستا فارس حمد یکی از مهندسان سابق متا این شرکت را به تبعیض درباره کنترل محتوای مربوط به درگیری‌ها در غزه متهم کرد. وی به دلیل برطرف کردن باگی مربوط به پست‌های فلسطینیان در فوریه سال جاری میلادی اخراج شد. وی در شکایتی ادعا کرده متا او را به دلیل برطرف کردن باگ هایی که به سرکوب و سانسور پست‌های فلسطینیان در اینستاگرام منجر می‌شد، اخراج کرده است.
همچنین گوگل نیز ۲۸ کارمند معترض به همکاری با رژیم صهیونیستی را اخراج کرد. گوگل در بیانیه‌ای اعلام کرد: این افراد به طور فیزیکی فعالیت کارمندان دیگر را مختل کردند و اجازه ندادند آنها به واحدهای ما دسترسی یابند. این امر نقض واضح سیاست‌های ما و رفتاری کاملاً غیرقابل قبول است. اما در این میان علیرضا ذاکری یک مهندس ایرانی شاغل در گوگل با انتشار پستی در لینکدین اعلام کرد به دلیل همکاری این شرکت با رژیم صهیونیستی، استعفا داده است.
اما اخراج کارمندان تنها رویداد این حوزه نبود. موضع گیری شرکتهای فناوری علیه مردم فلسطین کشور ترکیه را وادار کرد واکنش نشان دهد و اداره فناوری اطلاعات و ارتباطات ترکیه در دوم آگوست ۲۰۲۴ میلادی اینستاگرام را مسدود کرد. مقامات دولت اعلام کردند دلیل این اقدام عدم پیروی اینستاگرام از رگولاتورهای ترکیه‌ای است. گزارش رسانه‌های مختلف حاکی از آن است که اقدام مذکور در واکنش به حذف پست‌های کاربران ترکیه‌ای درباره شهید اسماعیل هنیه انجام شده است.
رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه شبکه‌های اجتماعی را برای سانسور عکس شهدای فلسطینی به فاشیسم دیجیتال متهم کرد.
استرالیا حافظ سلامت نوجوانان در شبکه‌های اجتماعی شد
از سوی دیگر با توجه به آنچه در سال‌های قبل درباره تأثیر مخرب شبکه‌های اجتماعی بر سلامت روان و جسم کودکان و اطلاع شرکت‌ها از این تأثیرات رسانه‌ای شد، دولت‌های مختلف سعی کردند با قوانین مختلف بر این تأثیرات غلبه کنند.
در همین راستا دولت استرالیا لایحه‌ای با هدف ممنوعیت شبکه‌های اجتماعی برای کودکان زیر ۱۶ سال به پارلمان ارائه کرد که شامل جریمه ای تا ۳۲ میلیون دلار آمریکا برای پلتفرم‌هایی است که آن را نقض کنند. استرالیا تصمیم دارد یک سیستم احراز سن را آزمایش کند که احتمالاً شامل روندهای شناسایی دولتی یا بیومتریک است تا شبکه‌های اجتماعی وادار به ممنوع کردن نوجوانان در پلتفرم هایشان شوند. این یکی از سختگیرانه ترین اقدامات کنترلی توسط کشورهای جهان است.
شکایت ایالت‌های آمریکا از متا برای معتاد کردن نوجوانان
در این راستا شرکت متا در آمریکا به دلیل اعتیادآور بودن فیس بوک و اینستاگرام باید با شکایت چند ایالت آمریکا روبرو شود که شرکت را به دامن زدن به مشکلات سلامت روانی نوجوانان متهم می‌کند. قاضی آمریکایی درخواست متا برای رد شکایت در دو ایالت جداگانه که سال گذشته ثبت شده بود، را رد کرد. یکی از شکایت‌ها شامل بیش از ۳۰ یالت از جمله کالیفرنیا و نیویورک و شکایت دیگر توسط ایالت فلوریدا انجام شده بود. همچنین ایالت ماساچوست از متا پلتفرمز شکایت و این شرکت را به استفاده از ویژگی‌های اعتیادآور برای کاربران جوان در اینستاگرام و فریب دادن مردم درباره خطرات این پلتفرم برای سلامت ذهنی نوجوانان متهم کرد.
