ارزش استراتژیک آزمایشگاه 5G و اینترنت اشیاء
ایجاد یک محیط شبیه‌سازی‌شده از دنیای مبتنی بر فناوری انقلابی نسل پنجم ارتباطات که کارکردهای بیشماری برای مشاغل، شکل‌گیری کسب‌وکارهای جدید، ایجاد انبوهی از خدمات ارزش‌افزوده و تسهیل و ارایه خدمات متنوع به مشتریان می‌شود، اقدام بسیار باارزش برای آماده‌سازی کسب‌وکارهای وابسته و بهره‌گیر از این فناوری برای جهش‌های آتی و همزمان با توسعه نسل 5 محسوب می‌شود.
به گزارش آی‌تی آنالیز، به همین جهت ایجاد زیرساخت‌هایی نظیر آزمایشگاه دسترسی به اکوسیستم 5G برای مثال این امکان را برای استارتاپ‌های آماده ورود به خدمات و ارایه راه‌حل‌های نوآورانه مبتنی بر 5G ، فراهم می‌کند تا با توسعه، آزمایش و رفع مشکلات اولیه، از آزمون و خطاهایی که می‌تواند تجربیات بدی برای مشتری، آینده کسب‌وکار و توسعه بازار آتی آنها ایجاد کند، پرهیز کرده و با آمادگی بیشتری وارد بازار شوند.
به طور کلی آزمایشگاه‌های نوآوری از طیف وسیعی از ابزارها و روش‌ها برای آزمایش و توسعه راه‌حل‌ها استفاده کرده و به طور همزمان از متدولوژی‌هایی مثل تفکر طراحی، فرآیندهای مدیریت ایده، نوآوری باز، جمع‌سپاری و طراحی انسان محور استفاده می‌کنند.
• مرور تجربیات جهانی
در روزهای اخیر آزمایشگاه نوآوری باز نسل پنج (5G OI Lab) اعلام کرد که غول‌های مخابراتی AT&T و Comcast به عنوان شرکای موسس به اکوسیستم نوآوری آن ملحق شده‌اند. این مشارکت چشم انداز آزمایشگاه را برای گردهم آوردن متخصصان صنعت برای پیشبرد جمعی نوآوری در بخش‌های مختلف هدایت می‌کند.
چراکه ترکیب 5G و محاسبات لبه، موجی از نوآوری مشترک در فناوری‌های ابر، لبه و هوش مصنوعی را باز کرده است که بر صنایعی مانند کشاورزی، تولید، تدارکات و مراقبت‌های بهداشتی تأثیر می‌گذارد. با حضور AT&T و Comcast، آزمایشگاه قصد دارد از تخصص و منابع آنها برای تسریع توسعه مدل‌ها و فناوری‌های جدید کسب‌وکار استفاده کند.
هم AT&T و هم Comcast اهمیت همکاری با استارت آپ‌ها و جامعه نوآوری را برای پیشبرد مرزهای فناوری و رسیدگی موثرتر به چالش‌های دنیای واقعی تشخیص داده و معتقدند این همکاری به پیشبرد صنعت در مسیرهای جدید و هیجان انگیز کمک می‌کند.
علاوه بر استقبال از AT&T و Comcast به عنوان شرکای موسس، آزمایشگاه 5G OI گروه Batch #8 نیز به این حرکت پیوسته است. این گروه متشکل از 17 استارت‌آپ، با بیش از 313 میلیون دلار سرمایه‌گذاری خطرپذیر، بزرگترین شرکت آزمایشگاهی تا به امروز است.
این استارت آپ‌ها در برنامه پاییز آزمایشگاه با تمرکز بر نوآوری 5G شرکت خواهند کرد.
استارت‌آپ‌هایی که برای Batch #8 انتخاب شده‌اند، راه‌حل‌های شرکتی پیشرفته در زمینه‌هایی مانند تدارکات و ردیابی بلادرنگ، روباتیک، امنیت شبکه تلفن همراه خصوصی و فعال‌سازی اینترنت اشیا ارائه می‌دهند. آنها به اکوسیستم رو به رشدی از شرکت‌های نوآور می‌پیوندند که مجموعاً از زمان تأسیس آزمایشگاه در سال 2020، مجموعاً 2.088 میلیارد دلار جمع‌آوری کرده‌اند.
آزمایشگاه 5G OI همچنان خود را به عنوان یک رهبر در اکوسیستم نوآوری تثبیت می‌کند و بستری را برای استارتاپ‌ها، پلتفرم‌های فناوری، یکپارچه سازی و شرکت‌ها فراهم می‌کند تا با همکاری یکدیگر کاربردهای متنوع مبتنی بر 5G و فناوری‌های پیشرفته را پیش ببرند.
در نمونه‌ای دیگر از تلاش‌های بین‌المللی در توسعه آزمایشگاه‌های مبتنی بر نسل پنج، روز گذشته کشور پاکستان اعلام کرد آزمایشگاه نوآوریNUST 5G میزبان نخستین هکاتون 5G این کشور خواهد بود
براین اساس جاز، بزرگترین اپراتور دیجیتال پاکستان، اولین هکاتون نوآوری 5G پاکستان را با همکاری نزدیک با دانشگاه ملی علوم و فناوری (NUST)، هیئت ملی فناوری اطلاعات (NITB) و کد برای پاکستان (CfP) ارائه می‌کند. این ابتکار پیشگامانه که به زودی راه اندازی خواهد شد، با هدف استفاده از پتانسیل عظیم فناوری 5G و سایر نوآوری‌های پیشرفته برای رسیدگی به چالش‌های حیاتی در بخش‌های کلیدی پاکستان، از جمله بهداشت، آموزش، خدمات مالی، مدیریت بلایا و تغییرات آب و هوایی، فناوری کشاورزی انجام می‌شود.
در همین رابطه سید فخار احمد رئیس امور تنظیم مقررات جاز گفت: ما مفتخریم که آزمایشگاه نوآوری 5G را با همکاری NUST، یک مرکز فناوری که اکنون میزبان اولین هکاتون 5G کشور است، ایجاد کرده‌ایم تا به ایجاد راه حل‌های مناسب برای چالش‌های کلیدی و قرار دادن پاکستان در نقشه جهانی نوآوری 5G کمک کند.
• کارکردهای موثر و باارزش آزمایشگاه‌های 5G
به طور کلی زمینه پروژه‌هایی که در آزمایشگاه نوآوری باز در دنیا در حال انجام است شامل مواردی نظیر:
- کاوش VR،AR و MR
- چاپ سه بعدی برای تجسم علمی
- یادگیری عمیق مقیاس پذیر
- محاسبات کوانتومی
- تبادل اطلاعات دیجیتال
- پلت فرم IoT مقیاس پذیر
- محاسبات بدون سرور
- محاسبات کارآمد انرژی و... می‌شود.
در این میان برای یافتن یکی از ارزش‌های نهفته در آزمایشگاه‌های باز فناوری 5G تنها به یک کارکرد آن در حوزه «تبادل اطلاعات دیجیتال» می‌توان پرداخت.
امروزه شرکت‌ها و بخش‌های زیادی همچون بیمارستان‌ها وجود دارند که با الزامات، محرمانگی و حساسیت زیادی در داده‌های عظیم خود به ویژه در حوزه داده‌های شخصی مواجه هستند. اما این قبیل مراکز در عین حال نیازمند ارایه داده‌های خود در محیطی کاملا حفاظت و کنترل شده برای استفاده محققان هستند.
به همین منظور بستری نقش واسطه را ایفا می‌کند که در آن داده‌ها می‌توانند بدون از دست دادن کنترل یا محرمانگی به اشتراک گذاشته شوند.
نحوه کار نیز به این شکل است که یک محقق از یک ارایه‌دهنده درخواست صدور مجوز برای تجزیه و تحلیل روی داده‌های آن مجموعه خاص را ارایه می‌دهد.
ارائه‌دهنده داده نیز این درخواست را بررسی کرده و پس از تایید، این تجزیه و تحلیل توسط شخص ثالث در یک محیط کاملا امن انجام می‌شود تا به این ترتیب امنیت داده‌ها تضمین شده و مانع نشت هیچ داده‌ای به خارج از مجموعه شود.
این بررسی‌ها به ارائه‌دهنده داده اطمینان می‌دهد که هیچ داده ناخواسته‌ای منتشر نشده و به این ترتیب محقق نیز می‌تواند روی داده‌های محرمانه و حساس کار کند. در نهایت نیز این مجوز هر زمانی قابل پس گرفتن است.
لذا همانطور که ذکر شد، کارکردهای باارزش و زیادی در بستر آزمایشگاه‌های باز نسل 5 که نیاز به سرعت بالایی برای تبادل و تجزیه و تحلیل داده‌های کلان دارد، نهفته است.
• آزمایشگاه 5G و اینترنت اشیا همراه اول
همزمان با تحولات سریع دنیا در حوزه نسل 5 و شناسایی و توسعه سریع کاربردها و امکانات این نسل به موازات رشد و توسعه زیرساخت‌ها و ابزار مبتنی بر این نسل، در کشور ما نیز برای نخستین بار در بیست و هشتم شهریورماه سال جاری آزمایشگاه فناوری 5G و اینترنت اشیا همراه اول با هدف توانمندسازی حوزه ICT کشور معرفی و نخستین فراخوان هکاتون نسل ۵ مرکز تحقیق و توسعه این اپراتور رونمایی شد.
شاه منصوری، رییس مرکز تحقیق و توسعه همراه اول در این رویداد، ماهیت این آزمایشگاه راه اندازی شده و تخصیص یافته به فناوری 5G را مانند آزمایشگاه‌های باز (Open Laboratory) دانست و گفت: رویکرد ما مبتنی بر طراحی مدرن، انعطاف پذیر و با محوریت کار تیمی بوده است. معمولا آزمایشگاه‌های باز به عنوان مکانی برای رفت و آمد پارتنرهای شرکت‌ها در راستای توسعه سرویس و محصول تدارک دیده می‌شوند.
وی ادامه داد: در واقع ما با راه اندازی این آزمایشگاه درصدد توانمندسازی حوزه ICT کشور با محوریت فناوری 5G هستیم و اکنون در این نقطه تمامی‌زیرساخت‌های موردنیاز این نسل و آنچه موردنیاز تیم‌های فناور و استارتاپی است، تدارک دیده شده و اکنون می‌توانیم با همکاری معاونت علمی‌ریاست جمهوری که به نوعی‌هاب استارتاپی کشور به حساب می‌آید، صاحبان ایده را به استفاده از این ظرفیت موجود سوق دهیم.
رییس مرکز تحقیق و توسعه همراه اول با تأکید بر یکی از اهداف مهم این آزمایشگاه نوآوری که «فرهنگ سازی و توسعه آموزش در زمینه فناوری نوین صنعت ارتباطات و فناوری اطلاعات» است، گفت: در همین راستا رویداد «هکاتون 5G» را هم برنامه ریزی کردیم تا محیطی رقابتی برای شناسایی افراد و تیم‌های مستعد در حوزه فناوری شبکه‌های مخابراتی نسل پنجم و راهی به سوی توسعه محصولات و خدمات مبتنی بر فناوری شبکه‌های مخابراتی نسل پنجم در شبکه همراه اول باشد.
• ضرورت حمایت از اقدامات ملی
همانطور که ذکر شد از کشورهای پیشرفته گرفته تا همسایگان ایران، معطل راه‌اندازی و گسترش تدریجی فناوری نسل 5 و ابزارهای قابل اتصال به آن نمانده و رقابت شدید و پرسرعتی برای کاهش هزینه‌ها، آماده‌سازی بستر توسعه کسب و کارها، رفع مشکلات و نقایص احتمالی، شناسایی و رفع مسایل امنیتی، قانونی، رگولاتوری، تعرفه‌ای و شناسایی اولویت‌های رفع چالش‌های ملی به کمک فناوری 5G و از طریق ایجاد محیط‌های شبیه‌سازی شده و آزمایشگاه‌های باز 5G و اینترنت اشیاء در جریان است.
در همین راستا نظر به پیشتازی، گستردگی و وسعت کاربران و زیرساخت‌های همراه اول، این اپراتور با شناخت به موقع چالش‌ها و جلوگیری از شکاف‌های ملی و بین‌المللی در توسعه زیرساخت‌ها و کاربری فناوری‌های نوظهور مبتنی بر نسل پنجم، اقدام به سرمایه‌گذاری و راه‌اندازی آزمایشگاه مذکور کرده است.
لذا این اقدام ملی و استراتژیک که در بسیاری از کشورها با پیشگامی‌و سرمایه‌گذاری‌های دولتی و ملی انجام می‌شود، از سوی همراه اول به اجرا درآمده که علاوه بر آثار مثبت بر عرصه‌های مختلف کشور، می‌بایست با حمایت و پشتوانه دیگر نهادهای فعال در حوزه فناوری، ارتباطات، دانش‌بنیان، مقررات‌گذار، استاندارد، امنیتی و ... همراه شود.