ایران به انبار پسماند فناوری تبدیل نشود
علی شمیرانی - دیرآغازکنندگی کشورمان در پیوستن و بهره‌برداری از فناوری‌های نوینی که همه روزه در دنیا متولد می‌شود، لزوما اتفاق بدی نیست و گاه می‌تواند ما را از هیاهوی کاذب شرکت‌های سازنده و خلق‌کننده این فناوری‌ها، احتمال شکست آنها، اهداف پنهان در پس این فناوری‌ها، وابستگی مطلق به آنها و پرداختن بهای آزمون و خطا در مراحل پاگرفتن برخی فناوری‌ها مصون کند.
سال‌ها قبل یکی از دوستانم از پس اتمام تحصیلاتش از کانادا برای زندگی به ایران بازگشته بود و تمام وسایل زندگی خود را هم آورده بود. روزی در خانه‌اش نگاهم به سیستم صوتی او افتاد که 5 دستگاه بود که روی هم گذاشته بود. دستگاه پخش نوار کاست و CD پلایر را شناختم اما برخی از آن دستگاه‌ها را هرگز ندیده بودم و نمی‌دانستم چیست و چطور کار می‌کند. او به من توضیح داد که بین نوار کاستی که شما در حال کنار گذاشتن آن و استفاده از CD و DVD هستید، چند دستگاه دیگر هم در دنیا ساخته شده بود که همه به فاصله کوتاهی و یکی پس از دیگری شکست خوردند تا رسیدیم به این DVD پلایرهای امروزی.
آری! او نیز مرعوب تبلیغات شرکت‌هایی شده بود که آینده را در تجهیزات و فناوری خود می‌دانستند، اما ما آنها را حتی یکبار نیز از نزدیک ندیده‌ایم و به یکباره از نوارهای کاست به CDها جهش کردیم و بهای کمتری دادیم.
پس حرف اینجاست که گاه «دیرآغازکنندگی» در استفاده از انواع فناوری‌های نوین، به مراتب بهتر از «زودآغازکنندگی» و مهتر از همه «بدآغازکنندگی» است.
ما اما در مورد دستگاه‌های خودپرداز بانکی (ATM)، هم دیرآغازکننده بودیم و هم بدآغازکننده و به نوعی سراغ پسماند فناوری‌های پرداخت در دنیا رفتیم. در حوزه کارت هوشمند ملی نیز چنین اتفاقی افتاده و در حالیکه برخی کشورهای دنیا چند سالی می‌شود که سراغ حذف کارت‌های سخت‌افزاری و جایگزینی آنها با یک کد ملی یا روش‌های بیومتریک رفته‌اند، ما سراغ یک فناوری رو به انقراض، یعنی کارت‌ها و دستگاه‌های خوانشگر مرتبط با آنها رفته‌ایم.
حالا هم زمزمه‌های فراگیری و انقلاب نسل 5 در دنیا آغاز شده است و باید مراقب باشیم ایران به انبار پسماند فناوری‌های ارتباطی در دنیا تبدیل نشود. عباس پورخصالیان از کارشناسان فرهیخته عرصه فاوای کشور، چندی پیش در این مورد هشدار داد و در مطلبی نوشت: «به هوش باشیم: در دو حالت ممکن است ایران به انبار پسماند نسل‌های پیشین دیگر کشورها تبدیل شود: اگر پیامِ گذار از 4G به 5G دیر منتشر شود یا تحقق5G دیر رخ دهد و هماهنگی‌های مذکور انجام نشوند یا بد انجام شوند و دوم اینکه، هماهنگی‌های مذکور انجام شوند و خوب هم انجام شوند ولی پیامِ گذار از 4G به 5G از سوی گیرندگان پیام تغییر، به درستی درک نشود. (هفته‌نامه عصرارتباط)
این که چه کسانی در تبدیل شدن کشور به انبار پسماند فناوری نقش ایفا می‌کنند، موضوعی است که هوشیاری و تدبیر نهادهای تصمیم‌گیر و نظارتی را می‌طلبد. اما به واسطه سودهای بالای تجاری، بی‌اطلاعی یا کم‌اطلاعی مدیران تصمیم‌گیر، وابستگی برخی شرکت‌های واردکننده و دلال‌ها به دستگاه‌ها و نهادهای بانفوذ و فساد برخی مدیران، امکان وقوع این هشدارها جدی است. (منبع:فناوران)
- ۹۸/۰۳/۲۵