اینترنت ایران کیلویی چند؟
علی‌اصغر افتاده - اگر به این پرسش پاسخ داده شود که هزینه تمام‌شده برای هر گیگابایت اینترنت در ایران برای هر شرکت چقدر است، آنگاه می‌توان در تعیین قیمت و تعرفه‌ها میزان عادلانه یا منصفانه بودن رفتار هر شرکت را با مشتریان مورد قضاوت قرار داد؟
وضع امروز تعیین تعرفه‌های اینترنت در روزهای اخیر بسیار به گفته‌های اعتراضی رییس‌جمهور پیشین در دولت دهم شباهت دارد که در مقابل افزایش بی‌رویه قیمت پراید در مصاحبه تلویزیونی و در مقابل دیدگان همین ملت زبان به اعتراض و خودزنی گشود که اصلا پراید کیلویی چند؟
گرچه مقایسه این مقام مسوول در آن زمان که خود بالاترین مقام اجرایی کشور و از قضا وضع آن روز کشور ماحصل تلاش ایشان و همکارانشان در حوزه‌های مختلف بود؛ هرچند با زبان طنز، از وضعیت دهشتناک کشور خبر می‌داد که عمق آن شاید برای دیگران نامکشوف بود، اما کسی نبود بپرسد که جناب آقای مقام عالی، مسوولیت این وضعیت اتفاقا با شماست و باید در مقام پاسخ به این وضع باشند، نه پرسشگر. به قول قدیمی‌ها گذشته‌ها گذشته...
و اما بعد
**پرسش اول: هزینه تمام‌شده هر گیگابایت اینترنت برای شرکت مخابرات و دیگر شرکت‌های داخلی چقدر است؟**
این پرسش از این رو مطرح می‌شود که در هر کسب‌وکاری باید میان هزینه و درآمد رابطه‌ای منطقی وجود داشته باشد و دولت به‌عنوان متولی سیاست‌گذاری عادلانه باید قوانین مرتبط را تدوین کند و دیگران نیز اجرا کنند.
بنابراین تکرار می‌شود که اگر به این پرسش پاسخ داده شود که هزینه تمام‌شده برای هر گیگابایت اینترنت در ایران برای هر شرکت چقدر است، آنگاه می‌توان در تعیین قیمت و تعرفه‌ها میزان عادلانه یا منصفانه بودن رفتار هر شرکت را با مشتریان مورد قضاوت قرار داد؟
**پرسش دوم: در تعیین تعرفه جدید، هدف دولت و وزارت ارتباطات چه بوده است؟**
آیا هدف وزیر افزایش درآمد شرکت‌های ارایهدهنده اینترنت بوده است؟ آیا هدف افزایش استفاده کاربران از اینترنت بوده است؟ آیا هدف نهادینه کردن مصرف زیاد حجم اینترنت در جامعه بوده است؟ آیا هدف معتاد کردن مردم به اینترنت بوده است؟ آیا هدف سنگین کردن سبد هزینه‌ای خانوارها بوده است؟ آیا هدف بهبود فضای کسب‌وکار فعالان با کاهش هزینه‌های تامین اینترنت در این حوزه بوده است؟
با جست‌وجو در فضای مجازی در خصوص چرایی و هدف از تعیین تعرفه‌های جدید، تقریبا هیچ اشاره صریحی مشاهده نمی‌شود و تنها می‌توان به گفته‌های گذشته آقای جهرمی اشاره کرد که بازار مارکتینگ و تبلیغات شرکت‌های ارایهدهنده اینترنت را علت سردرگمی بسیاری از کاربران در هنگام مقایسه و خرید اینترنت جدید شرکت‌ها عنوان کرده؛ زیرا برخی شرکت‌ها برای نشان دادن سقف بالاتر مصرف منصفانه، عدد مصرف منصفانه را بر مصرف داخلی تنظیم کرده و اعلام کرده‌اند اینترنت دو برابر ترافیک داخلی شمارش خواهد شد، درصورتی که در بیشتر جداول ارایه‌شده، عدد FUP یا همان حد مصرف سرانه بر حسب مصرف داخلی نوشته شده و نصف رقم در جدول برای اینترنت بین‌المللی لحاظ می‌شود.
با مشخص شدن تعرفه‌های جدید ظاهرا این دغدغه بهانه و دلیلی اصلی بوده، اما واقعیت پنهان ماجرا اینجاست که به اعتقاد کاربران بسیاری، نسبت به FUPهای ارایه‌شده نیز محل اعتراض است، **آنها معتقدند با توجه به فهرست فعلی 500تایی سایت‌های دارای ترافیک داخلی، به‌هیچ‌وجه امکان رسیدن به بیش از 50 تا 60 گیگ در ماه برای هر مشترک وجود ندارد؛ چراکه جز مواردی معدود، بقیه سایت‌ها برای قشرهای خاص به کار می‌آیند.**
البته آقای جهرمی وعده داده‌اند که شاید به‌زودی تمامی سرویس‌های با ip ایران در فهرست سایت‌های با ترافیک داخلی قرار بگیرند که در صورت محقق شدن این امر، شاید بتوان از این ایراد چشم‌‌پوشی کرد که البته به‌نظر می‌رسد این وعده هیچ‌گاه عملی نخواهد شد.
**پرسش سوم: آیا زیرساخت‌های لازم برای دریافت سرعت‌های اعلام شده به‌وجود آمده است؟**
نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد، این واقعیت است که درعمل زیرساخت‌های لازم برای رسیدن به 16 مگابیت بر ثانیه حتی در پایتخت کشور هم آماده نشده است، حال چه رسد به دیگر استان‌ها و شهرستان‌های دیگر کشور پهناور ایران.
برهمین اساس به‌نظر می‌رسد تعیین این تعرفه‌های یکسان برای تمامی نقاط کشور از جمله توسعه‌یافته، کمترتوسعه‌یافته و محروم عملا اقدامی غیرمنصفانه و ناعادلانه است! لذا این شعار زیبای مصرف منصفانه باید درعمل در حوزه جغرافیایی کاربران نیز مدنظر تصمیم‌گیران باشد.
**پرسش چهارم: پاسخ به ادعای رییس سازمان حمایت تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان در اشکال موجود در تعیین تعرفه جدید چیست؟**
محمود نوابی، رییس سازمان حمایت تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان هم در خصوص تعیین این تعرفه‌های جدید اشکال شکلی و قانونی را مطرح کرده است که "کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات درحالی خود قیمت بسته‌های اینترنتی را تعیین می‌کند که باید ابتدا در کارگروه تنظیم بازار حضور یابد و درخواست خود را برای تعیین قیمت ارایه دهد."
راه‌حل پیشنهادی
چنانچه مسوولان محترم پرسش آغازین این گزارش یعنی «اینترنت مگابایتی چند؟» را به‌صورت شفاف پاسخ دهند و همچنین سود متناسب و عادلانه را در این خصوص نیز اعلام فرمایند! مثلا هزینه تمام‌شده هر مگابایتی n تومان و سود عادلانه هم پنج درصد اعلام شود، آنگاه به‌راحتی با اعمال این فرمول در فرایند محاسبه قیمت‌های آنلاین متناسب با ضریب سرعت واقعی استفاده‌شده هر کاربر در هر شبکه و ارایهدهنده خدمات اینترنت به‌صورت کاملا عادلانه هزینه‌ها محاسبه می‌شود.
**با این شیوه دیگر نیازی نیست که کاربران مدام به‌دنبال شکایت از کیفیت پایین سرویس باشند، بلکه این خدمات‌دهندگان هستند که بابت دریافت پول بیشتر درمقابل خدمات بهتر مجبور خواهند شد زیرساخت‌های مناسب را فراهم آورند.**
مسوولان محترم فنی خود بهتر از نگارنده این سطور اطلاع دارند که اجرای این شیوه محاسبه از نظر فنی به‌راحتی قابل اعمال است و حداقل انتظار از آنان این است که در فضای کسب‌وکار فناوری اطلاعات میدان عمل را شفافیت و کیفیت را ملاک عمل خود قرار دهند.
سخن پایانی اینکه طبق گفته وزیر جوان ارتباطات «دسته‌ای از مشترکان نیاز به سرعت بالا دارند، در‌حالی‌که حجم مصرفی آنها بالا نیست. برای این دسته از مشترکان هرچند امکان استفاده از سرویس‌های موبایل وجود دارد، اما شرکت‌های ارایه‌کننده خدمات ثابت برای حفظ این مشترکان، ارایه بسته‌های رقابتی برای این گروه را آغاز کرده‌اند. راهکارهایی چون بسته ازدیاد سرعت.» امیدواریم پیگیری فرمایند تا این تعرفه‌ها نیز اعلام شود.
سخنی با وزیر
**نکته پایانی اینکه از هزار و 592 کامنتی که کاربران اینترنت در صفحه اینستاگرامی شما در پست مربوط به توضیح تعرفه‌ها گذاشته بودند و 7 هزار و 171 بازدید تا زمان نگارش این یادداشت داشت، تصور نمی‌کنم حتی یک درصد نیز اعلام رضایت کرده باشند، بررسی آن با شما. اگر چنین است به‌نظر می‌رسد باید به نظر کاربران و مردم احترام گذاشت و شاید راه‌حل پیشنهادی اقدامی مناسب برای تجدیدنظر باشد.**
واقعیت این است که جامعه امروزی و به‌ویژه فضای کسب‌وکار به شما وزیر جوان چشم امید فراوان دوخته‌اند، شما را قدیس نمی‌دانند، اما لطفا شما نیز در اقدامات و تدبیرها بیشتر بیندیشید که این امید به ناامیدی نینجامد.
*روزنامه‌نگار و کارشناس نرم‌افزار(منبع:عصرارتباط)
