ITanalyze

بیش از دو ماه از قطعی اینترنت و فیلترشدن اپلیکیشن‌های اینستاگرام و واتس‌اپ در ایران می‌گذرد و مردم بیش از پیش به استفاده از فیلترشکن‌ها روی آورده‌اند. در همین رابطه، هزینه خرید فیلترشکن برای مشترکان تلفن همراه در کشور را بررسی کرده‌ایم.

فیلترینگ و قطعی اینترنت در بیش از دو ماه اخیر باعث شد دسترسی بسیاری از مردم به اپلیکیشن‌های روزمره و پیام‌رسان‌‌های خارجی قطع شود. ازاین رو مردم به فیلترشکن‌ها روی آوردند، در این میان برخی از مردم حتی برای تهیه فیلترشکن مجبور شدند هزینه‌های زیادی پرداخت کنند. 

بر اساس گزارشی که شرکت آلمانی استاتیستا با استفاده از اطلاعات مجموعه Top10VPN منتشر کرد میزان استفاده از فیلترشکن ها و VPN ها در اولین ماه شروع فیلترینگ در ایران حدود 3 هزار درصد رشد پیدا کرده است؛ به گونه‌ای که برخی از آمارها از سود 1000 میلیارد تومانی دلالان از فروش فیلترشکن ها در ایران حکایت دارند.

استفاده نیمی از مردم از اینستاگرام

 طبق نتایج آخرین نظرسنجی ایسپا در خرداد ۱۴۰۱ که با جمعیت مورد مطالعه شهروندان ۱۸ سال به بالای ساکن در مناطق شهری و روستایی کل کشور و نمونه ۱۵۴۱ نفر به شیوه تلفنی اجرا شده است، ۷۸.۵ درصد مردم حداقل از یک پیام‌رسان یا رسانه اجتماعی استفاده می‌کنند. این میزان بین جوانان ۱۸ تا ۲۹ سال ۹۶.۹ درصد، ساکنین مراکز استان‌ها ۸۶.۲ درصد و افراد با تحصیلات دانشگاهی ۹۵.۳ درصد است. 

میان رسانه‌های اجتماعی مورد مطالعه، استفاده از واتس‌اپ با ۷۱.۱ درصد بیش از سایر برنامه‌ها است. بعد از واتس‌اپ، اینستاگرام توسط ۴۹.۴ درصد مردم ایران استفاده می‌شود.

افزایش خرید فیلترشکن توسط مردم

سیدسعید نقوی‌الحسینی، بازرس هیات مدیره اتحادیه فناوران رایانه تهران در گفت‌وگو با اکوایران درباره قیمت فیلترشکن گفت: براساس شنیده‌ها فیلترشکن‌ها حتی تا 300 هزار تومان هم فروخته می‌شوند. 

او درباره برآورد مالی هزینه خرید فیلترشکن‌ها در کشور اظهار کرد: تعداد مصرف کنندگان VPN به صورت چشمگیری افزایش یافته، باتوجه به اینکه براساس قانون جرایم یارانه‌ای خرید و فروش فیلترشکن جرم است واحدهای صنفی حق فروش ندارند و مخفیانه این کار را انجام می‌دهند.

بازرس هیات مدیره اتحادیه فناوران رایانه تهران با بیان اینکه برخی افراد نیز از خارج از کشور VPN را تهیه می‌کنند، تصریح کرد: برخی افراد لینک نرم افزاری از سلیمانیه عراق یا دوبی با واسطه می‌خرند یا با واسطه و به کمک ایرانیان خارج از کشور حساب کاربری تهیه می‌کنند.  

او در پاسخ به این سوال که اتحادیه فناوران یارانه با فروشندگان VPN برخورد می‌کند؟ گفت: افراد با ارائه اسناد به اتحادیه می‌توانند شکایت کنند، قبل از اینکه فرد شکایت کند اتحادیه نمی‌تواند با متخلفان و فروشندگان VPN برخورد کند چرا که مساله حقوقی کیفری است.

آخرین آمار سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی

بر اساس آخرین اعلام سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی تا پایان سه ماهه اول سال 1401، در مجموع سه اپراتور همراه اول، ایرانسل و رایتل 207 میلیون و 987 هزار و 209 خط واگذار کردند که جمع خطوط فعال دائمی و اعتباری 141 میلیون و 444 هزار و 998 خط است.

بر این اساس ضریب نفوذ تلفن همراه تا پایان بهار امسال 167 درصد است. طبق اطلاعات سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، تعداد مشترکین اینترنت پهن باند سیار تا پایان خرداد 1401، 97 میلیون و 839 هزار و 831 بوده است. براساس برآوردها حدود 10 درصد افرادی که از فیلترشکن پولی استفاده می‌کنند، برای VPN خود هزینه کرده‌‌اند که این هزینه از حداقل 25 هزار تومان تا 100 دلار برای پنج کاربر متغیر است.

طبق این اطلاعات اگر اکنون میانگین تعداد مشترکین اینترنت سیار را 100 میلیون نفر و حداقل هزینه خرید فیلترشکن را 25 هزار تومان در نظر بگیریم، سناریوهای زیر مطرح می‌شود.

براساس سه سناریوی مطرح شده در بالا، حداقل هزینه 25 هزار تومانی فیلترشکن را با دلار و یارانه نقدی مقایسه می‌کنیم:

سناریوی اول: در صورتی‌که 50 درصد مشترکین از فیلترشکن استفاده کنند 

در این صورت حداقل هزینه ماهانه خرید فیلترشکن معادل یارانه 45 هزار و 500 تومانی، 2 میلیون و 747 هزار و 252 نفر خواهد بود. همچنین با احتساب دلار 32 هزار تومانی، این رقم معادل 3 میلیون و 906 هزار و 250 دلار است.  با احتساب دلار 35 هزار تومانی، این رقم معادل 3 میلیون و 571 هزار و 250 دلار است.

این رقم همچنین معادل 625 دستگاه پراید 200 میلیون تومانی است. 

هزینه یک ساله برای این سناریو 1500 میلیارد تومان است که معادل یارانه 32 میلیون و 967 هزار و 33 نفر، 46 میلیون و 875 هزار دلار و با احتساب دلار 35 هزار تومانی حدود 42 میلیون و 857 هزار و 142 دلار  و 7 هزار و 500 دستگاه پراید می‌شود.

سناریوی دوم: در صورتی‌که 30 درصد مشترکین از فیلترشکن استفاده کنند 

در این صورت حداقل هزینه ماهانه خرید فیلترشکن معادل یارانه 45 هزار و 500 تومانی، یک میلیون و 831 هزار و 500 نفر خواهد بود. با احتساب دلار 32 هزار تومانی نیز این رقم معادل 2 میلیون و 604 هزار و 166 دلار است. با احتساب دلار 35 هزار تومانی نیز این رقم معادل 2 میلیون و 380 هزار و 952 دلار است.

این رقم همچنین معادل 417 دستگاه پراید 200 میلیون تومانی است. 

هزینه یک ساله سناریوی دوم 1000 میلیارد تومان است که معادل یارانه 21 میلیون و 978 هزار و 21 نفر، 31 میلیون و 250 هزار دلار و با احتساب دلار 35 هزار تومانی حدود 28میلیون و 571 هزار دلار و 5 هزار دستگاه پراید می‌شود.

سناریوی سوم: در صورتی‌که 10 درصد مشترکین از فیلترشکن استفاده کنند 

در این صورت حداقل هزینه ماهانه خرید فیلترشکن معادل یارانه 45 هزار و 500 تومانی، 549 هزار و 450 نفر خواهد بود. با احتساب دلار 32 هزار تومانی نیز این رقم معادل 781 هزار و 250 دلار است. با احتساب دلار 35 هزار تومانی نیز این رقم معادل 714 هزار و 285 دلار است. این رقم همچنین معادل 125 دستگاه پراید 200 میلیون تومانی است. 

هزینه یک ساله سناریوی سوم 300 میلیارد تومان است که معادل یارانه 6 میلیون و 593 هزار و 406 نفر، 9 میلیون و 375 هزار دلار است. با احتساب دلار 35 هزار تومانی 8 میلیون و  571 هزار دلار و یک هزار و 500 دستگاه پراید می‌شود.

سال 98 آخرین سالی بود که پراید تولید عمده داشت و بر این اساس حدود 171 هزار دستگاه در طول یک سال تولید شد. با در نظر گرفتن سناریوی اول رقم برآورد شده برای یکسال معادل 4 درصد تولید پراید در سال پایانی تولید خواهد بود.

استفاده مردم از فیلترشکن ۳۰ درصد افزایش یافت

انتشار اولین گزارش داخلی برآورد از شرایط فعلی اینترنت ایران از سوی شرکت ابر دراک، یک استارت‌آپ حوزه خدمات ابری از شیراز نشان می‌دهد از تاریخ 14 مهرماه روند فیلترینگ در ایران به صورت فزاینده‌ای رو به گسترش گذاشته است. ابر دراک برای تهیه این گزارش داده‌های ۴ میلیارد لاگ، ۴۶۲ سایت و بیش از ۱۰ میلیون کاربر را بررسی کرده است.

در این گزارش به وضوح آمده است پلتفرم واتس‌اپ و اینستاگرام از ساعت ۱۲ روز جمعه اول مهر تا تاریخ ۱۷ مهر، به مدت ۱۷ روز و ۲۰ ساعت از دسترس خارج بوده‌اند و جالب است که واتس‌اپ به مدت ۴ دقیقه و اینستاگرام به مدت ۱۶ دقیقه فرصت تنفس دوباره در ایران داشته‌اند. 

براساس گزارش ابر دراک برآورد می‌شود حداقل ۳۰ درصد میزان استفاده کاربران به ناچار زیاد شده است، زیرا تعداد کاربران غیر ایرانی که از وب‌سایت‌های بر بستر اَبر دِراک بازدید کرده‌اند، بعد از تاریخ اول مهر ماه حدوداً ۳۰ درصد افزایش داشته است. این افراد اغلب کسانی هستند که برای بازدید از وب‌سایت‌ها و یا پلتفرم‌های فیلتر شده از VPN استفاده می‌کنند که با توجه به همین موضوع احتمال دارد در زمان بازدید از وب‌سایت‌های ایرانی هم از VPN استفاده کرده‌اند. (منبع:اکوایران)