بازی‌سازان ایرانی بازنده فیلترینگ گوگل‌پلی
موج فیلترینگ‌هایی که به دنبال حوادث پاییز سال گذشته به راه افتاد، شمار زیادی از پلتفرم‌ها را در بر گرفت که به مرور از تعدادشان کاسته شد. چند بازی محبوب اینترنتی، پلتفرم‌های شبکه اجتماعی و فروشگاه نرم‌افزار گوگل و گوگل پلی. از میان تمام پلفترم‌های فیلترشده، گوگل‌پلی حکایت دیگری داشت.
اغلب پلتفرم‌هایی که در جریان این حوادث فیلترشدند، پیرو ملاحظات امنیتی در حوزه رد و بدل شدن اطلاعات بسته شدند. در تمام این پلتفرم‌ها یا عناصر اغتشاش‌گر با یکدیگر در ارتباط بودند و یا جبهه رسانه‌ای دشمن در جهت تشویق به خشونت و آموزش آشوب‌گری و اغوای عناصر داخلی به حضور در عملیات‌های خیابانی فعالیت می‌کردند. اما گوگل‌پلی ماهیت ارتباطی نداشت. پلتفرم‌های بازاری اساسا از نظر اطلاعاتی کم‌آزارند.
نه دیتابیس گسترده‌ای دارند که مورد آنالیز قرار گیرد و نه امکان برقراری ارتباط در درون آنها وجود دارد. فیلترینگ گوگل‌پلی، ریشه در شیطنت خود این پلتفرم داشت. گوگل‌پلی روبیکا را مضر تشخیص می‌داد و تهدید به پاک کردن آن از گوشی کاربران می‌کرد. این اقدام می‌توانست مانعی جدی برای سوپراپ ایرانی باشد؛ اما پس از چند روز، روبیکا طی اطلاعیه‌ای اعلام کرد که با تغییرات صورت‌رفته، مشکل این نرم‌افزار با گوگل‌پلی حل شده است.
اما باز هم خبری از رفع فیلتر گوگل‌پلی نبود. این در حالی است که تهدید امنیتی خاصی متوجه رفع مسدودیت آن نبود و حتی وزیر ارتباطات که علاقه زیادی به کوچ مردم به پلتفرم‌های ایرانی دارد، با رفع فیلتر آن موافق بود.
او گفته بود: «تلاش ما این است که سرویس هایی که مورد نیاز مردم است و مشکل ویژه ای ندارند مثل گوگل پلی که تا شهریور ماه باز بود و استفاده می شد و با توجه به شرایط امنیتی کشور و بنا به نظر مراجع امنیتی، محدودیت هایی روی آن اعمال شد، باز شود».
بعدها چندباری پیش آمد که بتوان بدون فیلترشکن به گوگل‌پلی متصل شد، اما وزارت ارتباطات اعلام می‌کرد خبری از رفع فیلتر نیست و این دسترسی‌های موقتی آزادانه، تنها به دلیل اختلال و انجام برخی عملیات‌ها در شبکه است.
وزیر ارتباطات همین پنج شنبه گذشته در حاشیه نمایشگاه اینوتکس بر موضع خود تأکید کرد و گفت: «نظر وزارت ارتباطات بر رفع فیلتر گوگل پلی است».
موافقت وزارت ارتباطات با رفع فیلتر گوگل‌پلی
این همان وزارت ارتباطاتی است که از موضعش در مورد شبکه‌های اجتماعی یا پیام‌رسان کوتاه نمی‌آید و تأکید میکند شرط رفع فیلتر اینستاگرام و واتس‌اپ، تنها پاسخگویی به دولت ایران و پایبندی به قواعد مرسوم و حتی گشایش دفتر نمایندگی در داخل کشور است. زارع‌پور در بازدید از اینوتکس گفته: «در حوزه شبکه اجتماعی و پیام‌رسان همچنان که بارها اعلام شده از فعالیت هر پلتفرم و سکوی خارجی در جمهوری اسلامی استقبال می‌کنیم مشروط بر اینکه به قواعد خودشان پایبند و نسبت به اتفاق‌هایی که در آن می‌افتد پاسخگو باشند. اگر این شرایط فراهم شود دست‌شان را به گرمی می‌فشاریم و آماده همکاری هستیم. باید در ایران دفتر بزنند و در مقابل اتفاقی که در پلتفرم‌شان رخ می‌دهد پاسخگو باشند. در شهریور و مهر سال گذشته، در پلتفرم اینستاگرام از فروش سلاح گرفته تا ساخت آن و انواع روش‌های خرابکارانه آموزش می‌دهند، در صورتی که براساس قواعد اینستاگرام اینها جزو موارد ممنوعه است و باید با آن برخورد کند؛ اما این اتفاق رخ نداد، وقتی به قواعد خودشان پایبند نباشند و ما نتوانیم حقوق مردم را پیگیری کنیم طبیعی است مانند خیلی از کشورها که برای مردمشان ارزش قائل هستند، اجازه فعالیت به آنها ندهیم».
مجهول بودن علت امتداد مسدودیت
صاحب این گفته‌های سفت و سخت هم با رفع فیلتر گوگل‌پلی موافق است. ما هم وقتی به دنبال دلیلی برای امتداد مسدودیت این پلتفرم می‌گردیم، عقلمان به جایی قد نمی‌دهد.
زمانی که گوگل‌پلی فیلتر نبود هم پلتفرم‌های متعددی خصوصا «بازار» و «مایکت»، به خوبی فعالیت می‌کردند؛ جای خود را باز کرده بودند و کاربران زیادی داشتند. پس دلیل فیلترینگ گوگل‌پلی، نمی‌تواند سیاست سیاه ایجاد انحصار در راستای تأمین بازار پلتفرم‌های داخلی باشد. دلایل امنیتی هم که نمی‌تواند دامن این پلتفرم را بگیرد. تنها توجیه محتمل، همین است گوگل‌پلی نتواند جلوی فعالیت پلتفرم‌های داخلی را بگیرد. این توجیه ناکافی است چراکه این اتفاق، سابقه چندانی ندارد. در عوض امتداد فیلترینگ این پلتفرم، لطمه‌های سنگینی به فعالان عرصه فناوری و ساکنان دنیای صفر و یک‌ها زده است.
سایه سیاه فیلترینگ بر صنعت ویدئوگیم
اکوسیستم استارتاپی از محدودیت‌های اینترنتی آسیب زیادی دیده است و فیلتر گوگل‌پلی یکی از مضرترین اقدامات برای این زیست‌بوم است. یکی از عرصه‌هایی که بر اثر این اقدام رو به زوال رفته اکوسیستم بازی‌سازی است. طفل نوپایی که پیش از این هم اوضاع جالبی نداشت. عدم امکان رقابت محصولات ایرانی که بعضا بازیکنان برای خریدشان مجبور به پرداخت هزینه‌اند با بازی‌های خارجی که بعضا در نهایت کیفیت به صورت کاملا رایگان در اختیار بازیکن قرار می‌گیرد، عدم وجود پلتفرم فروش مناسب، عدم وجود زیرساخت‌ها باعث شده بود تولید بازی در ایران بسیار محدود باشد.
شرکت‌های بازی‌سازی معمولا کوچک‌اند و بیشتر در ساخت بازی‌های موبایلی فعالیت می‌کنند. در چنین شرایطی، واضح است که مسدودیت مهم‌ترین پلتفرم عرضه سیستم عامل اندروید چه ضربه مهلکی برای این تولیدکنندگان است. مسئله‌ای که نظرسنجی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور نیز آن را تأیید میکند. بر مبنای این نظرسنجی، اغلب بازی‌سازان معتقدند فیلترینگ گوگل‌پلی باعث زیان بسیار کاربران آنها بوده است. همچنین تنها ۳ درصد آنها اذعان کرده‌اند کاربران آنها زیر ۲۵ درصد کاهش داشته است. مجموعا ۷۰ درصد تولیدکنندگان گفته‌اند پس از فیلترینگ این پلتفرم، کاربران آنها بیش
از ۵۰ درصد زیرش داشته‌اند.
در پاسخ به سؤال «آیا فکر می‌کنید بازار یا مایکت می‌تواند جایگزین گوگل‌پلی باشد؟»، تمام پاسخ‌دهندگان به اتفاق گفته‌اند: «قطعا خیر!». اغلب تولیدکنندگان معتقدند در استورهای داخلی روند رو به رشدی ندارند و اغلب آنها می‌گویند فیلترینگ گوگل‌پلی آن یا مارکتینگ آنها را کلا تعطیل کرده و یا کیفیت آن را پایین آورده است.
سؤال اینجاست که این سیاست پرهزینه تا کی قرار است بدون هیچ‌گونه توضیحی ادامه پیدا کند؟ تولید بازی رایانه‌ای یا ویدئوگیم، یک فرصت بی‌نظیر فرهنگی، اقتصادی و تجاری است. بازی‌سازی ایران استعداد زیادی دارد که تا به امروز شدیدا نادیده گرفته شده است.
بازی کردن به عنوان یک عنصر نهادینه شده در زندگی‌های امروزی، بعضا از اساس امری مذموم در نظر گرفته می‌شود در حالی که هم واقعیتی غیرقابل تغییر است و هم با استفاده از روش‌های سرگرم‌آموزی، می‌تواند از حالت مذموم خارج شود. ساخت ویدئوگیم، یک فرصت بی‌نظیر برای فرهنگ‌سازی، نمایش و صدور تاریخ و نقاط پرافتخار دوران معاصر است. ویدئوگیم صنعتی اشتغال‌زاست که بسیار بیشتر از فیلم و سریال می‌تواند مؤثر باشد.
ما در ایران ۴۱ میلیون گیمر داریم که ۳۵ میلیون نفر از آنها با موبایل بازی می‌کنند. ویدئوگیم تنها یکی از عرصه‌های زیست‌بوم فناوری است که از مسدودیت‌های اندیشه‌نشده، این‌چنین آسیب می‌بیند و حیف می‌شود. (منبع:روزنامه رسالت)