تشریح برنامه‌های وزارت ارتباطات برای کیفیت و قیمت اینترنت
معاون وزیر ارتباطات با تشریح برنامه های ۴ سال آینده این وزارتخانه، از برنامه ریزی برای افزایش سرعت اینترنت به ۲۵ مگابیت بر ثانیه و موافقت با افزایش تعرفه اینترنت و تلفن ثابت خبر داد.
مهر- معصومه بخشی پور: سرعت و کیفیت مطلوب اینترنت مطالبه همیشگی کاربران از مسئولان است و به همین دلیل با تغییر هر دولت و انتخاب وزیر جدید ارتباطات، از میان تمامی وظایفی که به وی محول می‌شود، آنچه که در نگاه عامه مردم مورد توجه قرار دارد رویکرد وزیر ارتباطات درباره سرعت، کیفیت و قیمت اینترنت است؛ موضوعی که نظارت و سیاستگذاری در مورد آن در مأموریت‌ها و وظایف سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی گنجانده شده است.
به همین جهت گفتگو با رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی که سیاست گذاری ها در مورد اینترنت در حوزه اختیارات وی دیده شده است، در درجه اهمیت قرار دارد.
صادق عباسی شاهکوه که خود سال‌ها در بدنه رگولاتوری حضور داشته به تازگی به سمت «معاون وزیر و رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی» منصوب شده است و در مأموریت هایی که از سوی عیسی زارع پور وزیر ارتباطات به وی محول شده، برنامه‌ریزی و پیگیری تحقق سیاست «توسعه زیرساخت‌های ارتباطی ثابت پرسرعت و با کیفیت در اقصی نقاط کشور با تاکید بر توسعه فیبرنوری» و «ارتقا کیفیت ارتباطات سیار با تاکید بر فناوری‌های نوین» دیده می‌شود.
وی دارای مدرک دکتری مهندسی مخابرات از دانشگاه بریستول انگلستان و کارشناسی ارشد مهندسی مخابرات از دانشگاه صنعتی شریف است که مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت، معاون بررسی‌های فنی و صدور پروانه سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و معاون فنی و امور بین‌الملل سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی از جمله سوابق فعالیتش در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات محسوب می‌شود.
متن گفتگوی تفصیلی با رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی درباره وضعیت اینترنت ثابت و سیار و دلایل عدم توسعه در این بخش و نیز موضوعات مربوط به تعرفه خدمات حوزه ICT به شرح زیر است.
* بهتر است گفتگو را از وضعیت کیفیت اینترنت آغاز کنیم. موضوعی که مورد توجه کاربران بوده و در چند ماه اخیر با انتقاد بسیاری هم روبرو شده است. حتی آقای وزیر هم دو ماه پیش دستور پیگیری موضوع را به دلیل تعدد شکایت کاربران صادر کرد. با این وجود چرا کیفیت اینترنت خوب نیست؟ پس از دستور وزیر ارتباطات چه اقدام ویژه ای انجام شده و رگولاتوری چه راهکارهایی را برای نظارت بر ارائه خدمات اینترنت در نظر گرفته است؟
کیفیت اینترنت از آن دست موضوعاتی است که باید به صورت دائم و مستمر روی آن کار شود و این‌طور نخواهد بود که بگوییم امروز روی آن اقدام شده و دیگر مشکلی نداریم. حتی اگر روزی برسد که همه چیز خیلی خوب باشد باز هم باید استانداردها را بالا ببریم و مجدداً تلاش کنیم؛ پس این یک کار مستمر است. بنابراین عجیب نیست که یک زمانی شاهد بروز مشکلی باشیم و زمانی این مشکل حل شود اما مجدداً ممکن است مشکلات دیگری به وجود بیاید. این روند همیشگی است.
اینکه در حال حاضر کیفیت اینترنت مطلوب نیست نکته درستی است. اما به این معنی نیست که در همه زمان‌ها و در همه جا اینگونه باشد. واقعیت این است که ما در یک زمان‌هایی در برخی مناطق مشکل داریم؛ بخشی از این اختلال در شبکه موبایل طبیعی است و مربوط به خاصیت ذاتی این شبکه است. چون شبکه سیار شبکه ای نیست که همیشه یکنواخت و یک جور باشد. به این معنی که برای مثال اگر در اطراف یک BTS به صورت غیرمنتظره جمعیت زیادی جمع شوند، در آن زمان کیفیت در آن منطقه کاهش می‌یابد. یا ممکن است زمانی یک تداخلی پیش بیاید که کیفیت را تحت تأثیر قرار دهد.
این مشکلات در شبکه ثابت کمتر است. چرا که پایداری شبکه ثابت معمولاً بیشتر از شبکه موبایل است. ولی متأسفانه آن چیزی که در واقعیت کشور ما وجود دارد این است که بیشتر اتکای ما به شبکه موبایل است و برخلاف همه جای دنیا، بیشتر مصرف مردم در شبکه موبایل اتفاق می‌افتد.
در حال حاضر بیش از دو سوم مصرف اینترنت کاربران روی موبایل انجام می‌شود و این در حالی است که در دنیا این رقم بسیار کمتر است. حتی ممکن است یک پنجم مصرف کاربران سایر کشورها روی شبکه موبایل باشد و شاید بیش از ۱۰ برابر استفاده مردم، روی اینترنت ثابت نسبت به موبایل اتفاق می‌افتد. اما این روند در کشور ما معکوس است.
* شما دلیل این نحوه استفاده را چه می‌دانید؟ چرا کاربران به استفاده از اینترنت موبایل تمایل بیشتری نشان می‌دهند؟
دلیل این است که شبکه ثابت در کشور ما توسعه خوبی نداشته و شبکه موبایل توسعه پیدا کرده است. شبکه موبایل به دلیل توسعه خوب این میزان مصرف را تحمل می‌کند. اما باید توجه داشته باشیم که هرچه جلوتر می‌رویم کیفیت شبکه موبایل هم افت پیدا خواهد کرد و دلیل آن هم این است که در دو سال اخیر مصرف کاربران روی شبکه موبایل هم با سرعتی بسیار رشد کرده اما متناسب با آن سرمایه‌گذاری اتفاق نیفتاده است. یعنی سرمایه‌گذاری انجام شده اما متناسب با رشد مصرف نیست. این روند طبیعتاً افت کیفیت را به همراه خواهد داشت.
* با این وجود چه باید کرد؟ چگونه می‌توان به افزایش کیفیت اینترنت امیدوار بود؟
ما در بحث کیفیت اینترنت استانداردهایی را مدون کرده و به اپراتورها هم ابلاغ کردیم. الان در آن حداقل‌های استاندارد قرار داریم اما نسبت به قبل، وضعیتمان پایین‌تر است. برای مثال متوسط سرعت اینترنت در تلفن همراه مطابق مصوبات ما باید ۵ مگابیت و حداقل سرعت هم ۲ مگابیت بر ثانیه باشد. حتی در برخی مواقع سرعت به ۸ مگابیت هم می‌رسد. اما پیش از این متوسط سرعت بالاتر از ۸ مگابیت بوده است. این افت را نشان می‌دهد؛ البته هنوز استانداردهای ما رعایت می‌شود و از آن لحاظ مشکلی وجود ندارد. ولی تجربه مردم نشان می‌دهد که نسبت به سال قبل، متوسط سرعت افت داشته است.
البته باید به این نکته هم توجه داشت که وقتی حداقل سرعت را ۲ مگابیت اعلام می‌کنیم به این معنی نیست که در هر زمان و مکانی باید سرعت این باشد. بلکه این تعریف مشخصی دارد. مثلاً گفته می‌شود که اگر ۱۰۰ نمونه در مکان و زمان‌های مختلف بررسی و در ۹۸ نمونه، این حداقل سرعت رعایت شد، فرض را بر قابل قبول بودن کیفیت می‌گذاریم. به همین دلیل با این فرمول می‌توانیم بگوییم که این استانداردها رعایت شده و الان از این نظر مشکلی وجود ندارد.
این مدل ارزیابی در شبکه موبایل در تهران که وضعیت و شرایط سخت‌تری دارد هم توسط تیم‌های ما انجام می‌شود و سامانه‌های اطلاعاتی ما نشان می‌دهد که استانداردها رعایت شده است اما همانطور که گفتم نسبت به یک سال قبل و یا قبل از کرونا، شاهد افت کیفیت هستیم و دلیل هم این است که توسعه متناسب با مصرف نبوده است.
* چرا توسعه متناسب با مصرف صورت نیست؟ مگر اپراتورها ملزم به سرمایه گذاری و توسعه شبکه خود نیستند؟
دلیل این است که میزان سرمایه‌گذاری پایین آمده است چرا که درآمد اپراتورها ریالی است اما بخش عمده هزینه‌های آنها دلاری است. هم اکنون نسبت روند افزایش دلار با درآمد اپراتورها همخوانی ندارد و هزینه‌ها هم به صورت دلاری افزایش می‌یابد و پولی برای سرمایه‌گذاری باقی نمی‌ماند که بتوان با همان سرعت افزایش تقاضا، سرمایه‌گذاری کرد. این یکی از مشکلات جدی شبکه موبایل است که باید تلاش کنیم رفع شود.
* پس با توجه به این مشکلات نمی‌توان اپراتورها را ملزم به ارتقای کیفیت کرد؟
ما الزام داریم و الزام ما هم حداقل‌ها است که باید رعایت شود. البته اگر این وضع ادامه پیدا کند و سرمایه‌گذاری نکنند کم‌کم آن حداقل‌ها هم از استاندارد خارج می‌شود. به همین دلیل اپراتورها را به توسعه شبکه الزام کرده ایم. ما به اپراتورها کمک هم می‌کنیم؛ برای مثال به تازگی به آنها فرکانس ۲۳۰۰ مگاهرتز را تخصیص داده ایم. منتها این زمان بر است؛ تا بخواهند فرکانس را دریافت کرده و تجهیزات را تأمین کنند. اما اگر تا چند ماه آینده تجهیزات نصب کنند شرایط بهتر خواهد شد.
موضوع دیگر هم مربوط به بحث درآمدی اپراتورها است. به هر حال سالهاست که تعرفه‌ها تغییر نکرده است. اگرچه مصرف بالا رفته اما به رغم اینکه تعرفه همه اقلام مصرفی مردم در چند سال اخیر افزایش یافته، در بخش ICT افزایش تعرفه نداشتیم و به همین دلیل افزایش درآمدی برای اپراتورها صورت نگرفته است. به همین دلیل ما هم باید تلاش کنیم که اپراتور متضرر نشود و هم مراقب مردم باشیم که بتوانند این هزینه را تأمین کنند. به هر حال مردم به اینترنت بسیار وابسته هستند و باید طوری تعرفه‌ها را تنظیم کنیم که مردم هم توانایی تأمین هزینه آن را داشته باشند. یعنی باید تلاش کنیم که اپراتورها منابع کافی برای سرمایه‌گذاری به دست بیاورند و بتوانند متناسب با رشد مصرف، توسعه شبکه را هم داشته باشند.
در کنار آن باید فشار را هم از شبکه موبایل برداریم؛ راهکار آن این است که شبکه ثابت را توسعه دهیم تا مردم برای مصارف خیلی بالا روی شبکه موبایل نروند. به هر حال همانطور که می‌دانید شبکه موبایل محدودیت فرکانس و تعداد پوشش سایت دارد. به هر ترتیب اگر مصرف روی شبکه موبایل به همین نحو افزایش یابد در آینده دچار مشکل جدی خواهیم شد.
* چه راه‌هایی برای پیشگیری از این مشکل جدی که عنوان کردید، مدنظر دارید؟
به طور کلی ما دو راهکار داریم؛ بحث تعرفه‌ها و توسعه شبکه ثابت. یعنی شبکه ثابت را توسعه دهیم تا مصرف مردم روی شبکه ثابت برود و فشار از روی شبکه موبایل در آینده کم شود. در عین حال اقداماتی مانند تخصیص فرکانس برای افزایش ظرفیت شبکه در حال انجام است. اپراتورها هم موظف هستند که تعداد سایت‌های BTS خود را افزایش دهند.
البته مشکلات دیگری هم وجود دارد. برای مثال گزارش اپراتورها نشان می‌دهد که مجوز راه اندازی سایت BTS به اپراتورها داده نمی‌شود. این مشکل به ویژه در تهران بیشتر هم دیده می‌شود. دیده می‌شود که در منطقه‌ای کیفیت پایین است و دلیل را که جویا می‌شویم مشخص می‌شود که نه افرادی که در آن منطقه ساکن هستند و نه نهادهایی که متولی ارائه مجوز هستند، به اپراتور اجازه ایجاد سایت نمی‌دهند. به هر حال وقتی سایت نباشد پوشش هم نخواهد بود و اگر هم پوشش وجود داشته باشد با کیفیت بسیار پایین است. این مشکل تنها با همکاری سازمان‌ها و مردم و نهادها قابل حل است.
باورهای غلطی بین مردم هم شکل گرفته که تشعشعات BTS موبایل مشکل زا است. این در حالی است که در شبکه موبایل هرچه تعداد BTS ها بیشتر باشد گوشی‌ها قدرت کمتری برای دریافت سیگنال مصرف می‌کنند و ضرر آن هم کمتر از زمانی خواهد بود که گوشی بغل گوش افراد باشد.
ما اگر پوشش را بیشتر کنیم اتفاقاً این مشکل کمتر خواهد بود. اما ذهن عموم جامعه نسبت به دکل موبایل منفی است و باید این معضل هم حل شود.
* حال با توجه به تمامی این موارد، زمان بندی شما برای حل مشکل کیفیت اینترنت چیست؟ تقریباً ۳ ماه از دستور وزیر ارتباطات برای پیگیری و حل مشکل کیفیت اینترنت می‌گذرد، اما کیفیت همچنان مورد انتقاد کاربران است.
ما به تازگی جلسه مفصلی را با مدیران عامل و معاونان فنی اپراتورهای ثابت و موبایل داشتیم و کاملاً این زنجیره را بررسی کردیم. کل زنجیره اینترنت از شرکت ارتباطات زیرساخت شروع می‌شود و پهنای باند، تحویل اپراتورها شده و آنها برای انتقال بین استانی از شبکه زیرساخت و در انتقال درون استانی از شبکه مخابرات استفاده می‌کنند و در نهایت این پهنای باند به لایه دسترسی می‌رسد که اپراتورهای ثابت اینترنت را روی سیم مسی مخابرات ارائه می‌دهند و اپراتورهای موبایل‌ها هم از طریق BTS این سرویس را در دسترس کاربر می‌گذارند. ما کل این زنجیره را بررسی کردیم در این جهت که چه مسائل و مشکلاتی روی هر کدام از این فرآیندها وجود دارد.
اینکه زیرساخت باید تأمین اینترنت کند، بخشی از قضیه است اما بررسی ما نشان می‌دهد که زمانی که وارد شبکه زیرساخت می‌شویم خوشبختانه شبکه بین استانی زیرساخت در حال حاضر، شبکه خوبی است. اما برای دو سال بعد نیاز دارد که برنامه‌ریزی شود تا این شبکه توسعه پیدا کند. چیزی که گزارش‌های ما در حال حاضر نشان می‌دهد این است که شبکه زیرساخت در این لایه مشکلی ندارد.
* اینکه گفته می‌شود بخشی از مشکلات کیفیت به دلیل کمبود پهنای باند است و شرکت ارتباطات زیرساخت در خرید آن مشکل دارد، تا چه حد درست است؟
زیرساخت به وظایف خود عمل می‌کند. حتی اگر هم اکنون در برخی ساعت‌های پیک مشکلاتی دارد عمدتاً به خاطر قطعی است که در کابل دریایی اتفاق افتاده بود. طبیعتاً خرید پهنای باند نیز به صورت مرحله‌ای اتفاق می‌افتد و باید مجوزهای لازم را از شورای اقتصاد و سایر نهادها بگیرد. این فرآیند از سوی شرکت ارتباطات زیرساخت متناسب با مصرف طی می‌شود.
در لایه انتقال هم که معمولاً شرکت مخابرات مسئول تأمین آن است، در برخی استان‌ها مشکل وجود دارد که قرار است مخابرات برنامه زمان بندی برای حل این مشکل ارائه دهد.
نهایتاً وقتی می‌رسیم به لایه دسترسی، در بخش اینترنت ثابت که همه متکی به سیم مسی مخابرات هستند بخشی از سیم مسی مخابرات کیفیت لازم را ندارد. مطابق با آماری که ما داریم حدود ۲۰ درصد از شبکه سیم مسی کیفیت مطلوب را ندارد. یا برخی جاها سیم مسی قدیمی شده است. در برخی مناطق نیز با توجه به اینکه از مرکز دور هستند، مشکل کیفیت وجود دارد. نقطه ضعف سرویس‌هایی مانند ADSL و VDSL این است که اگر از مرکز مخابراتی دور باشند، کیفیت آنها افت پیدا می‌کند.
به طور کلی باید گفت که متأسفانه سیم مسی مخابرات بیشتر در مناطق پر متقاضی مشکل دارد و قدیمی شده است. راه حل آن هم این است که شبکه سیم مسی تبدیل به کافوی نوری شود. چرا که دیگر نوسازی جواب نمی‌دهد و باید فیبرنوری جایگزین سیم مسی شود.
جهت حرکت ما به سمت فیبرنوری است و در این راستا مقرر شد شرکت مخابرات ایران برنامه زمان بندی برای انجام آن ارائه دهد تا مطابق با آن پیش برویم.
موضوع سرمایه گذاری هم در این جا مطرح است و طبیعتاً وضع درآمدی مخابرات خوب نیست. به همین دلیل مباحث مربوط به تعرفه بارها این شرکت مطرح کرده که دچار مشکل است. ما امیدواریم در حوزه اینترنت و تلفن ثابت با اصلاح تعرفه، فرآیند حل این مشکل را تسریع کنیم.
حال با فرض اینکه این مشکلات رفع شوند، ما همچنان نیازمند برنامه‌ریزی هستیم و قرار شده که اپراتورها برنامه زمان بندی به ما ارائه دهند و به تدریج شاهد ارتقای کیفیت باشیم.
در مورد شبکه موبایل هم در صورتی که بهره برداری از فرکانس ۲۳۰۰ اتفاق بیافتد شاهد یک پله رشد در ارائه خدمات خواهیم بود؛ همانطور که گفتم دو اپراتور هم اکنون این فرکانس را دریافت کرده و به دنبال تأمین تجهیزات هستند که در این صورت شاهد رشد کیفیت اینترنت موبایل خواهیم بود. البته همزمان مصرف هم در حال افزایش است و مسلماً همچنان توسعه باید در دستور کار باشد.
در کنار اینها بحث مکان‌یابی سایت‌ها هم باید حل شود. قرار است در این زمینه نیز اپراتورها به ما برنامه ریزی بدهند. باید وزارتخانه و سایر دستگاه‌ها هم در این زمینه کمک کنند و ما باید پیگیر باشیم که بحث مکان‌یابی سایت‌ها حل شود و اپراتورها بتوانند سایت‌های BTS را نصب کنند تا مشکل رفع شود.
همه برنامه های دولت برای کیفیت و قیمت اینترنت
در کنار اینها مسائلی از جمله تداخلات فرکانسی هم وجود دارد. ما با انواع تداخل فرکانسی مواجه هستیم. برای مثال در مرزها با کشورهای همسایه تداخل وجود دارد. برخی جاها در جنوب کشور یک سری از فرکانس‌ها به دلیل تداخلاتی که از کشورهای دیگر می‌آید، اصلاً قابلیت استفاده ندارند.
در برخی مناطق سیگنال کشورهای دیگر وارد کشور ما می‌شود و برای مردم رومینگ ناخواسته پیش می‌آید. یک سری تداخل در داخل کشور و در داخل شهرها هم وجود دارد و مربوط به کسانی است که کاربردهای دیگر فرکانس را بدون مجوز در اختیار دارند و این مساله باعث تداخل روی شبکه موبایل می‌شود.
یک تداخلی هم که اخیراً زیاد شده، مربوط به استفاده از دستگاه‌های ریپیتر است که متداول شده و مردم در ساختمان‌هایشان نصب می‌کنند. این دستگاه‌ها غیر استاندارد بوده و شبکه موبایل را تحت تأثیر قرار می‌دهد. البته این فرکانس‌ها قابل شناسایی است و ما جلوی آن را هم می‌گیریم. اما این مشکل تمامی ندارد و هر جایی را که حل می‌کنیم جای دیگری این تداخل شناسایی می‌شود.
نمونه‌های ما نشان می‌دهد که در ۲ درصد نقاط در کشور سرعت اینترنت به زیر ۲ مگابیت بر ثانیه می‌رسد و شبکه دارای مشکل است.
*پس باید منتظر بمانیم تا اپراتورها به تدریج این مشکلات را رفع کنند؟
مطابق با جلسه‌ای که با اپراتورها داشتیم، مقرر شد برای این مشکلات زمان‌بندی بدهند و الزاماتی که مورد نیاز است را اعلام کنند. ما هم بالاخره برای رفع این نیاز باید همکاری کنیم.
برای مثال اصلاح تعرفه مورد نیاز است. شاید در کوتاه مدت اپراتورها بتوانند با درآمدها و سرمایه‌ای که دارند دوام بیاورند اما در دراز مدت شدنی نیست و ما باید مشکل تعرفه را حل کنیم. البته این به معنای این نیست که ما صبر کنیم این مساله اتفاق بیفتد بلکه اپراتورها موظفند که کارشان را انجام دهند و و ما به عنوان رگولاتور موظفیم که در دراز مدت مشکل آنها را حل کنیم. ولی به هیچ‌وجه این حق را کسی ندارد که بگوید تا وقتی تعرفه من اصلاح نشد، من مشکلات را رفع نمی‌کنم.
طرف ما مردم هستند که بابت هر ریالی که پرداخت می‌کنند باید سرویس مناسب دریافت کنند و این وظیفه اپراتورها است و وظیفه ما است که از طرف مردم پیگیر این قضیه باشیم.
ما به طور طبیعی وظیفه داریم که موضوع را موردی هم پیگیری کنیم، قبل از اینکه مسائل مطرح شده به صورت زمان بر رفع شود. یعنی اگر شکایتی از کاربران به سامانه ۱۹۵ ارسال شود و یا گزارش افت کیفیت در مرکز مانیتورینگ دیده شود آن را پیگیری می‌کنیم که انشاالله مردم خدمت بهتری دریافت کنند.
* شما اصلاح تعرفه‌ها را به عنوان برنامه درازمدت برای حل مشکلات اینترنت مطرح کردید. این اصلاح تعرفه‌ها مربوط به چه بخش‌هایی خواهد بود؟ آیا تعرفه اینترنت ثابت و اینترنت موبایل در کنار تعرفه مکالمات تلفنی افزایش می‌یابد؟ به طور کلی شما به کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات پیشنهاد اصلاح تعرفه‌ها را دادید؟
بله؛ ما در مورد تعرفه تلفن ثابت مصوبه شورای رقابت را داریم و بر همان اساس جمع‌بندی خود را انجام داده و آن را برای تصویب در کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات جلو می بریم.
* پس شما با نظر شورای رقابت برای افزایش تعرفه تلفن ثابت موافق هستید؟
بله؛ چارچوب شورای رقابت، چارچوب خوبی است که با همکاری همه از جمله مخابرات و سازمان تنظیم مقررات ارتباطات تنظیم شده و ما موافق آن هستیم. اما عدد افزایش قیمت را شورای رقابت نداده و ما با سنجش وضع مشترکان و در نظر گرفتن شرایط مردم و مخابرات که توان سرمایه‌گذاری اش بهتر شود، آن را تعیین می‌کنیم.
مطابق این مصوبه مقرر خواهد شد که هر درآمدی از افزایش تعرفه مخابرات، باید صرف توسعه شود که نهایتاً باز هم مردم منتفع خواهند شد.
با این مبنا بالاخره برای یک عددی به توافق رسیدیم که در کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات در دست تصویب قرار دارد و ابلاغ خواهد شد.
* درخواست مخابرات تعیین مبلغ ثابتی به عنوان حق نگهداری شبکه است. این عدد چگونه محاسبه شده و رقم آن چقدر است؟ چه میزان روی قبوض تلفن ثابت مشترکان تأثیر می‌گذارد؟
مدل محاسبه همانی است که در شورای رقابت تصویب شده است. در این مدل گفته شده که یک عدد ثابتی را برای نگهداری خطوط مشترکان در نظر بگیریم اما معادل آن عدد ثابت، هزینه مکالمه رایگان در نظر گرفته می‌شود. یعنی اگر کسی در آن بازه مدنظر از خط تلفن ثابت استفاده کند، عملاً هزینه‌ای بابت مکالمه پرداخت نخواهد کرد.
این مصوبه بیشتر مربوط به مشترکانی می‌شود که خط تلفن دارند اما از آن استفاده نمی‌کنند و هزینه نگهداری آن خط بر دوش مخابرات است.
به هر حال این منطقی نیست که خط مشترک فعال باشد اما از آن استفاده نکند. حداقل باید هزینه‌ای را بابت نگهداری خط پرداخت کند. مبنا این است و عدد و رقم آن در یکی دو هفته آینده در کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات مصوب خواهد شد.
در زمینه تعرفه اینترنت هم موضوع این است که با مصوبه مجلس در سال ۱۴۰۰ تعرفه اینترنت تغییر نکرد و منع قانونی وجود داشت. اما در سال ۱۴۰۱ اصلاح تعرفه‌های اینترنت را در دستور کار خواهیم داشت.
الان در حال بررسی این موضوع هستیم و باید ببینیم که خروجی قانون بودجه ۱۴۰۱ چگونه است و بر مبنای آن تنظیمات را انجام می‌دهیم که طبیعتاً به سال آینده موکول می‌شود.
* آیا مطابق برنامه‌هایی که دارید نرخ پهنای باند اینترنت هم تغییر می‌یابد؟ تعرفه مکالمه تلفن همراه چطور؟
پهنای باند اینترنت که توسط شرکت ارتباطات زیرساخت تأمین می‌شود به هیچ عنوان به سمت افزایش قیمت نخواهد رفت. بلکه سالهاست که قیمت پهنای باند زیرساخت روند کاهشی داشته و از سال ۹۲ تاکنون این روند کاهشی ادامه دارد.
در مورد مکالمات تلفن همراه هم الان این امکان وجود دارد که اپراتورها پیشنهاد بدهند. ما تاکنون روی آن کار نکرده ایم اما اگر اپراتورها پیشنهاد دهند قابل بررسی خواهد بود. البته این مساله به کشش بازار بستگی دارد و اینکه مفید فایده باشد مشخص نیست. چرا که به هر حال مردم جایگزین‌های مختلفی برای مکالمات تلفنی دارند.
حتی پیش بینی می‌کنیم که با تغییر تعرفه تلفن ثابت، بار مکالمات موبایل کم شود. چرا که کاربر به دلیل پرداخت هزینه ثابت روی قبض خود، ترغیب می‌شود که بیشتر از مکالمه تلفن ثابت استفاده کند.
* با توجه به تاکید آقای وزیر مبنی بر توسعه ارتباطات ثابت مبتنی بر شبکه فیبر، این برنامه چگونه دنبال خواهد شد؟ به نظر می‌رسد اپراتورهای FCP خیلی تمایلی به سرمایه گذاری در این بخش ندارند و معتقدند که ورود به عرصه ارتباطات ثابت جذابیت برای سرمایه گذاری ندارد. با این وجود چه زمانی باید منتظر باشیم که ارتباطات ثابت بر بستر فیبر ارائه شود؟
مصوبه شورای عالی فضای مجازی به ما تکلیف کرده است که در افق ۱۴۰۴ بیش از ۸۰ درصد خانوارها و ۱۰۰ درصد کسب‌وکار به شبکه مبتنی بر فیبر متصل شوند.
در آن مصوبه اگرچه فیبر را ذکر نکرده اما متوسط سرعت مدنظر برای خانوارها ۲۵ مگابیت بر ثانیه و برای کسب و کارها هم ۱۰۰ مگابیت عنوان شده و وقتی این اعداد اعلام می‌شود به معنای آن است که سرعت از طریق فیبر نوری باید منتقل شود. حداقل فیبر تا نزدیک منازل باید برسد.
بنابراین این هدف بزرگی است و به معنای آن است که حدود ۲۰ میلیون خانوار و حدود ۵ میلیون کسب و کار باید دسترسی مبتنی بر فیبر داشته باشند.
این برنامه ریزی باید تا پایان ۱۴۰۳ به نتیجه بیانجامد. حال اینکه این هدف را چه کسانی باید انجام دهند؛ طبیعتاً یکی از بازیگران آن شرکت مخابرات ایران است و همه شرایط را دارد و می‌تواند سهم قابل توجهی از این کار را انجام دهد و مابقی هم طبیعتاً همین اپراتورهایی خواهند بود که مجوز دارند. ما تمایل داریم که اپراتورهای موبایل را هم وارد این چرخه کنیم.
ما تلاشمان این است که اپراتورهای موبایل و ثابت، همگرا شوند. با توجه به اینکه وضعیت مالی اپراتورهای موبایل بهتر است این شاید کمک کند به اینکه اپراتورهای موبایل برای رفتن به سمت ۵G نیاز دارند که فیبر را به BTS برسانند و این انگیزه‌ای برای آینده آنها محسوب می‌شود.
یکی از وظایف ما این است که برای اپراتورها انگیزه ایجاد کنیم. از این رو در تلاش هستیم که مشوق‌هایی در نظر بگیریم و همینطور پیشنهاداتی در قانون بودجه داریم که در صورت تصویب می‌تواند مشوق خوبی باشد. در مصوبات کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات هم مصوباتی را در نظر خواهیم گرفت و به زودی سیاست‌های کلی مان را در این زمینه اعلام می‌کنیم.
ما مصوبه‌ای را در کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات به تصویب می‌رسانیم که بخش ICT کشور بداند که ما به چه جهتی خواهیم رفت. دانستن سیاست‌های مصوب برای این بخش بسیار مهم است و تلاشمان این است که ظرف کمتر از یک ماه آینده این را اعلام کنیم. آن زمان مشخص می‌شود که ما جاذبه ایجاد کرده ایم و در مسیر اجرا می‌رویم.
*برای تغییر تکنولوژی از ADSL به VDSL هم دولت قبل برنامه‌هایی را وعده داده بود اما اجرایی نشد. آیا قرار است این موضوع در برنامه‌های دولت فعلی هم دنبال شود؟ با توجه به اینکه گفته می‌شود تکنولوژی VDSL به نوعی منسوخ شده است، نظر شما چیست؟
توسعه تکنولوژی ارتباطی با تغییر دولت‌ها ندارد. همیشه بحث ارتقای تکنولوژی مطرح است. ADSL یک تکنولوژی بود که توسعه آن ربطی به دولت قبل و قبل از آن نداشت. پس از آن هم سراغ VDSL رفتیم. اما الان اگر کسی بخواهد کار جدید انجام دهد سراغ VDSL نمی‌رود؛ نه اینکه این تکنولوژی منسوخ شده باشد اما ترجیح بر این است که از تکنولوژی جدید استفاده شود و به سمت فیبر برویم. اما ما از سرویس VDSL که هم اکنون در کشور است حمایت می‌کنیم و کمک خواهیم کرد که تجهیزاتی که وارد کشور شده و موجود هستند نصب و استفاده شود. به هر حال مردم باید سرویس بگیرند و دو سال بعد می‌توان سرویس جدید فیبر را جایگزین این تجهیزات کرد.
بنابراین مسیر VDSL هم در کنار فیبر است. فیبر تا کافوی نزدیک مشترک باید برود و آن تکه پایانی از تکنولوژی VDSL و حتی تکنولوژی‌های جدیدتر استفاده خواهد شد.