روزشمار ۱۴۰۳؛ خرداد: بازگشت پارازیت‌های GPS و ظهور همستر
خردادماه سال جاری کشور درگیر فضای انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری شده بود و مطابق این ایام، عمده اخبار و توجهات تا پایان دور دوم انتخابات یعنی پانزدهم تیرماه پیرامون این مساله بود. اما حوزه فاوا همچنان فراز و فرودهای خاص خود را ادامه داد.
از بازگشت پارازیت‌های جدید که به جای ماهواره‌ها این بار مسیریاب‌ها و GPSها را مختل می‌کرد تا بالاگرفتن تب بازی همستر بر بستر تلگرام.
- ۸خرداد: خداحافظی با کسپرسکی در ایران
محصولات شرکت امنیت سایبری کسپرسکی روسیه سال‌ها در ایران سهم بازار بالایی داشت. اما هشتم خردادماه سال جاری مرکز مدیریت راهبردی افتا ریاست جمهوری، استفاده از محصولات این شرکت را ممنوع کرد.
مرکز افتا️ علت این تصمیم را عدم کارایی و ضعف عملکردی محصولات کسپرسکی در تشخیص نفوذ و مقابله با حملات اخیر سایبری به زیرساخت‌های حیاتی کشور عنوان کرد و هشدار داد درصورت رعایت نکردن این دستورالعمل، تبعات حقوقی و امنیتی ناشی از صدمات احتمالی حملات سایبری به زیرساخت‌های کشور بر عهده دستگاه متبوع خواهد بود.
این مرکز همچنین در آخرین روز مرداد ماه نیز بکارگیری محصولات امنیتی برندهای Eset, Wallix, Symantec را ممنوع و استفاده از محصولات این شرکت‌ها را مشروط به معرفی نماینده رسمی‌حقوقی داخلی تام‌الاختیار به مرکز افتا کرد. موضوعی که به علت تحریم‌ها و عدم امکان همکاری رسمی شرکت‌های خارجی با ایران با انتقاداتی در گوشه وکنار همراه شد.
- ۱۲ خرداد: تایید هک سازمان حج و زیارت
ماجرای هک مکرر سامانه‌های دولتی و پلتفورم‌های خصوصی و برخی بانک‌ها که در سال قبل رکورد بی‌سابقه‌ای را ثبت کرده بود، در سال جاری فروکش کرد. اما دوازدهم خردادماه بار دیگر خبر یک هک رسانه‌ای و اعلام شد، گروه هکری IRLeaks، که پیش از این تپسی و اسنپ‌فود را هک کرده بود، در حمله سایبری جدید خود سازمان حج و زیارت را هک کرده است.
در آن مقطع این گروه هکری مدعی شد به اطلاعات مهمی از حجاج و زائران که از سال ۱۳۶۳ تا ۱۴۰۳ در این سایت ذخیره شده بود، دست پیدا کرده است.
- ۱۳ خرداد: تدوین لایحه حمایت از کودکان در فضای مجازی
سیزدهم خردادماه دبیر مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک که نهادی زیر نظر وزارت دادگستری است خبر از تدوین پیش‌نویس لایحه «حمایت از کودکان در فضای مجازی، رسانه‌ای و فرهنگی» داد.
اگرچه این لایحه نیز به سرنوشت مشابه انبوهی از لوایح و مصوبات مرتبط با حقوق و حریم خصوصی کاربران دچار شد که سال‌هاست به سرانجام روشنی نرسیده و وارد فاز اجرایی نمی‌شوند.
- ۱۴ خرداد: بازگشت دوباره پارازیت روی GPS
ماجرای اختلال روی مسیریاب‌ها به سال ۹۸ باز می‌گردد. در آن مقطع آذری‌جهرمی وزیر اسبق ارتباطات این پارازیت‌ها را نشات‌گرفته از یک اختلال دانست که سازمان تنظیم و مقررات ارتباطات رادیویی کشور در تکاپوی بیشتر برای یافتن علت اصلی این موضوع است.
همچنین آذری جهرمی‌در مورد ثبت شکایت در خصوص این اختلال گفته بود: «در این زمینه شکایتی به قوه قضائیه ارجاع شده تا با بررسی دستگاه‌های امنیتی مبدا و منشا این سیگنال شناسایی شود.»
هرچند که خبری از خروجی و نتیجه این شکایت نشد. این در حالیست که روابط عمومی وزارت ارتباطات در سال ۹۹ نیز خبر از شکایت این وزارتخانه از علی اکبر رائفی پور به عنوان سازنده پاداسکای، (سامانه بومی شناسایی و اخلالگر ریزپرنده‌ها) داد که از نتیجه این شکایت نیز اطلاعی در دست نیست.
اما اختلال روی GPS از اواخر اردیبهشت‌ماه سال جاری مجدد اوج گرفت و موجب انتقاداتی از سوی ارایه‌دهندگان داخلی مسیریاب‌ها و رانندگان تاکسی‌های اینترنتی شد.
این اختلال‌ها که بیشتر در کلان‌شهرهایی همچون تهران و اصفهان ایجاد می‌شد در روز سیزدهم خرداماه امسال بار دیگر به اوج خود رسید و به گفته مدیر یکی از مسیریاب‌ها استفاده از GPS را به کل مختل کرد. اگرچه با تغییر سه دولت همچنان علت و منشاء ارسال پارازیت روی GPSها مشخص نیست.
- ۱۷ خرداد: بالاگرفتن تب بازی همستر
بازی همستر که بر بستر پلتفورم پرمخاطب و مورد علاقه ایرانی‌ها یعنی تلگرام عرضه شد، در مدت کوتاهی توانست میلیون‌ها ایرانی را با سودای کسب سود جذب خود کند.
از اواسط خردادماه تا ماه‌های بعد از آن رسانه‌ها پر شدند از اخبار هشدار مسوولان نهادهای مختلف پیرامون کلاهبرداری و دروغ بودن کسب ثروت از طریق این بازی. اگرچه شواهد نشان می‌داد کاربران ایرانی توجهی به این هشدارها نداشته و کماکان سرگرم این بازی و جمع‌کردن پول مجازی بودند.
سرانجام در اواسط سال، تب این بازی با شکست ارزش کاذب این پول‌های مجازی فروکش کرد. اگرچه در این مدت کلاهبرداری‌های متعددی نیز رخ داد و مالباختگان زیادی دست‌شان به جایی نرسید.
- ۱۸ خرداد: بازداشت موبایل فروش اسپانسر استقلال
یک فروشگاه موبایل در آمل که به سبک کوروش کمپانی مشغول به عرضه گوشی‌های آیفون زیرقیمت واقعی بود و اسپانسر تیم فوتبال استقلال هم شده بود، روز هجدهم خردادماه سال جاری بازداشت شد.
در این مقطع رییس کل دادگستری مازندران در مورد جزئیات دستگیری و بازداشت مالک فروشگاه موبایل معروف در آمل، گفت: دستور شناسایی و توقیف اموال متهمان پرونده موبایل در آمل صادر شده و در این بین کلاهبرداری به میزان ۳۰۰ میلیارد تومان اتفاق افتاده است.
در نهایت نیز دوم بهمن ماه دادستان مازندران در خصوص آخرین وضعیت این پرونده گفت: پرونده فروشگاه موبایل موسوی با بیش از ۵ هزار شاکی تا دو ماه آینده به نتیجه می‌رسد.
- ۲۹ خرداد: تاسیس سازمان ملی هوش مصنوعی
بیست و نهم خرداد ماه اعلام شد در جلسه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی که پس از شهادت ابراهیم رییسی به ریاست محمد مخبر، سرپرست ریاست جمهوری تشکیل شد، با موافقت اعضای این شورا علاوه بر کلیات سند ملی هوش مصنوعی، تأسیس سازمان ملی هوش مصنوعی و همچنین تشکیل شورای راهبری هوش مصنوعی نیز تصویب شد.
اگرچه با تشکیل دولت جدید، حواشی سازمان و سند هوش مصنوعی ادامه یافت و انتقاداتی در خصوص این سازمان و سند مذکور پابرجاست. همچنین همزمان نهادهای متعددی از مجلس، شورای عالی فضای مجازی، معاونت علمی و ... درگیر تدوین قوانین و مقررات مرتبط با هوش مصنوعی هستند که هنوز به سرانجام روشن و دقیقی نرسیده است.
و در نهایت اینکه از خردادماه تا اواسط تیرماه فضای کشور عمدتا تحت تاثیر تبلیغات و تحرکات انتخابات ریاست جمهوری قرار داشت. از دیگر اخبار مهم حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور در این ماه می‌توان به انتخاب علی حکیم‌جوادی به عنوان رییس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور، رونمایی از ۲ ماهواره بخش خصوصی و اعلام خبر دستگیری هکر حمله‌کننده به زیرساخت‌های سایبری کشور از سوی دادستان ایلام اشاره کرد که البته متعاقبا جزییات بیشتری از این خبر اعلام نشد. (منبع:عصرارتباط)
- ۰۳/۱۲/۲۶