روزهای خلوت دیجیتالی در امتداد هیاهو
یازدهمین نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال با گذشت مدت کوتاهی از اختتامیه نمایشگاه مطبوعات، در حالی در مصلی تهران کارش را آغاز کرده است که حال و هوایی شبیه به نمایشگاه مطبوعات و البته کم‌شورتر از آن را برای ما تداعی می‌کند.
مراسم افتتاحیه نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال یک هفته بعد از پایان نمایشگاه مطبوعات برگزار شد و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این مراسم رسما اعلام کرد، «اگر تا چند سال گذشته نویسندگان و روزنامه‌نگاران مکتوب خط نگه‌دار بودند اما امروز فعالان عرصه رسانه‌های دیجیتال پیش قراولان فرهنگ و انسانیت جدید هستند. امیدوارم که برای فعالان و مسؤولان عرصه فرهنگ فرصتی فراهم شود که فرصت‌های این حیطه را دریابند.» با این حال میزان استقبال از این نمایشگاه در روزهای ابتذایی، حاکی از آن است که فعالان عرصه رسانه‌های دیجیتال و مدیران فرهنگی گویی چندان هم این فرصت را جدی نگرفته اند.
در نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال، بخش‌های متفاوتی مانند کتاب تخصصی دانشگاهی، همراه هوشمند، نشر دیجیتال، شبکه‌های اجتماعی، کسب و کار نو، خانواده و سبک زندگی دیجیتال، دانش دیجیتال، پایگاه‌های اینترنتی، بازی‌های رایانه‌ای، بخش بین الملل و شبکه ملی فرهنگ طراحی شده و قرار است به مدت یک هفته در مصلی دایر باشد.
خبرنگار ایسنا صبح روز دوم نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال به مصلی می‌رود تا حال و هوای این نمایشگاه را از نزدیک ببیند و با بازدیدکنندگان و غرفه‌داران درباره وضعیت یازدهمین نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال گفت‌وگو کند.
آن چه در ادامه می‌خوانید شرح این بازدید است:
اطلاعاتی که خالی است
در محوطه بیرونی نمایشگاه اولین مسئله‌ای که توجه را جلب می‌کند، کمبود وسایل حمل و نقل برای رفت و آمد بازدیدکنندگان تا در ورودی نمایشگاه است.
به داخل نمایشگاه که قدم می‌گذاریم، در بدو امر میزهای بخش اطلاعات توجهم را جلب می‌کند. پشت برخی از میزها کسی برای پاسخگویی حضور ندارد یا برخی از راهنمایان هم که پشت میز هستند، سیستم‌هایشان وصل نیست و برای پاسخگویی به بازدیدکنندگان مجبورند از روی نقشه یا با اتکا به حافظه خود جواب دهند.
یکی از راهنمایان توضیح می‌دهد، «سیستم‌ها امروز که دومین روز نمایشگاه است، رسیده است و در حال وصل کردن آن‌ها هستیم.»
نمایشگاه کتاب یا رسانه‌های دیجیتال؟!
بعد از پایان گفت‌وگوی خود با مسوول اطلاعات، غرفه‌هایی را نزدیک به در ورودی می‌بینم که به مناسبت هفته کتاب، با تخفیف چند درصدی کتاب می‌فروشند.
این سوال در ذهنمان ایجاد می‌شود که چه ارتباطی بین نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال و فروش کتاب است، به همین دلیل گفت‌وگویی تلفنی با یکی از مسوولان مربوط به حوزه کتاب انجام می‌دهیم که می‌گوید «مسوولان مصلی با یکی از تشکل‌های نشر، هماهنگی انجام داده و نمایشگاهی ترتیب داده‌اند تا کتاب‌هایی را عرضه کنند. عرضه این کتاب‌ها با رسانه‌های دیجیتال ارتباطی ندارد و تنها همزمانی با هفته کتاب و عرضه کتاب‌ها در غرفه‌های این نمایشگاه این تلقی را به وجود می‌آورد که از طرف نمایشگاه هستند.»
به بازدید خود در نمایشگاه ادامه می‌دهیم و در همین زمان غرفه‌ای را می‌بینیم که برای معرفی طرح شامد (شناسنامه‌دار شدن محتوا در فضای مجازی) طراحی شده است. اما غرفه خالی است و فردی برای پاسخگویی حضور ندارد.
تنها غرفه جذاب نمایشگاه
در ادامه، غرفه بازی واقعیت مجازی را می‌بینیم که برخلاف غرفه‌های دیگر، شلوغ است. تعدادی دختر و پسر جوان و دانش‌آموزان دبیرستانی جلو غرفه جمع شده‌اند. یکی از پسران دبیرستانی می‌گوید، «برای اردو به نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال آمده‌ایم. به نظرم تنها غرفه جذاب نمایشگاه، همین واقعیت مجازی است که می‌توانیم بازی کنیم.»
یکی از مسوولان غرفه‌های واقعیت مجازی می‌گوید، «ما چند نوع بازی واقعیت مجازی که با عنوان سرگرمی، درمان و آموزش، گردشگری و طراحی ایجاد شده است، در نمایشگاه ارائه کرده‌ایم. بازدیدکنندگان می‌توانند با حضور در غرفه‌ها این بازی‌ها را امتحان کنند.»
امکاناتی که در نمایشگاه ارایه نمی‌شود
به سمت غرفه بخش بین‌إالملل که نزدیک ستاد خبری نمایشگاه است می‌رویم و با مسوول غرفه که در حال چیدن وسایل است، صحبت می‌کنیم. او که اهل کشور ترکیه است، می‌گوید، «ما مسوولان شبکه اینترنتی محراب تی‌وی ترکیه هستیم و تا آن جا که می‌دانم امسال جز کشور ترکیه، کشور دیگری در بخش بین الملل حضور ندارد. مسوولان نمایشگاه به من دو روز قبل از آغاز نمایشگاه خبر دادند که برای درست کردن غرفه بیایم و هنوز برخی غرفه‌ها تکمیل نشده‌اند. هدف ما برای حضور در نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال، نشر افکار و عقاید سیاسی خودمان است چون در کشور خودمان محدود شده‌ایم.»
در نزدیکی غرفه بخش بین‌الملل، مرد میانسالی را می‌بینیم که در حال صحبت با برخی غرفه‌داران برای کسب اطلاعات است.
او درباره نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال می‌گوید، «من کارخانه‌دار هستم و به دنبال سیستم نرم‌افزاری برای کارخانه خود به نمایشگاه آمده‌ام اما هیچ کدام از غرفه‌ها مفید نیستند. توقع داشتم که حداقل نزدیک به ۷۰ یا ۸۰ غرفه درباره نرم‌افزارهای تخصصی وجود داشته باشد اما نیست. انتظار داشتم که نمونه کار و محصولاتی در غرفه‌ها ارائه بدهند اما تنها به کاتالوگ اکتفا شده است. این نمایشگاه بیشتر جنبه اطلاع‌رسانی دارد و هیچ کاربرد و امکانات خاصی برای ارائه به مخاطبان ندارد.»
نمایشگاه مطبوعات و رسانه‌های دیجیتال، با هم ادغام شوند
آقایی نسبتا جوان که بر روی سکو نشسته است، درباره نمایشگاه‌های مطبوعات و رسانه‌های دیجیتال می‌گوید، «رسانه‌های دیجیتال در دنیا حرف اول را می‌زنند و باید ما هم با این تکنولوژی پیش برویم. به نظرم، بهتر است که نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال با نمایشگاه مطبوعات ادغام شود زیرا روزنامه‌ها و خبرگزاری هم در فضای مجازی حضور دارند و ادغام آن‌ها باعث می‌شود که هزینه و زمان کمتری صرف شود اما مطمئن نیستم که کارایی هم بیشتر شود. مطبوعات با رسانه‌های مجازی لازم و ملزوم یکدیگر هستند.
خانمی میانسال که مدیر روابط عمومی یک شرکت آی‌تی است و برای بازدید از نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال آمده است، می‌گوید، «اگر نمایشگاه مطبوعات و رسانه‌های دیجیتال با هم ادغام شوند، بهتر است؛ زیرا همکاری شرکت‌ها برای حضور در نمایشگاه بیشتر می‌شود. به نظرم امسال نمایشگاه بازدیدکننده کمتری دارد و من انتظار بیشتری داشتم.»
خانمی جوان که در غرفه بخش مخابرات ایران، نرم‌افزار همراه کار را تبلیغ می‌کند، می‌گوید، «نمایشگاه مطبوعات و رسانه‌های دیجیتال با هم در یک زمان برگزار شوند، بهتر است؛ معنی ندارد بازدیدکنندگان دو بار در فاصله زمانی کم به مصلی بیایند. به نظرم نمایشگاه خلوت است و در این دو روز بازدیدکنندگان کمی برای بازدید از نمایشگاه آمده‌اند.»
نوآوری در نمایشگاه وجود ندارد
خانمی نسبتا جوان را می‌بینم که برای بازدید کلی و آشنایی با نوآوری‌های جدید به نمایشگاه آمده است. می‌گوید، «۳۰ سال سن دارم و محصولاتی که در نمایشگاه ارایه شده است، نوآوری ندارند و همان نرم‌افزارهای تکراری است که در گذشته هم ارائه شده است. متاسفانه در این نمایشگاه، کتاب هم می‌فروشند در حالی که ارتباطی با این نمایشگاه ندارد. به نظرم امسال نسبت به سال‌های قبل بسیار خلوت شده و بازدیدکننده زیادی حضور ندارد.»
همچنین آقایی جوان که مدیر یک شرکت است و برای بازدید از تکنولوژی‌های جدید به نمایشگاه آمده است، می‌گوید، «نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال از نظر دکور نسبت به سال گذشته تغییر کرده و بهتر شده است. به نظرم استارتاپ‌های بیشتری امسال غرفه دارند و سال‌های آینده باید بیشتر هم بشوند.»
تبلیغات مناسبی انجام نشده است
یک روحانی میانسال در حال بازدید از غرفه‌ای در نمایشگاه است. به سمتش می‌رویم و از او درباره نمایشگاه می‌پرسیم. می‌گوید «امسال تبلیغات مناسبی درباره نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال انجام نشده و مردم نمی‌دانند که این نمایشگاه در مصلی در حال برگزاری است».
به سمت زوجی جوان که به دنبال غرفه‌های استارتاپ هستند، می‌رویم؛ می‌گویند «نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال نسبت به نمایشگاه‌های دیگر ضعیف‌تر عمل می‌کند و در سطح شهر تبلیغ زیادی نشده تا مردم بدانند که این نمایشگاه در مصلی در حال برگزاری است. به نظرم تعداد غرفه‌هایی که بتواند نیاز مخاطب را برطرف کند، کم است.»
فاصله زمانی کم برگزاری نمایشگاه مطبوعات و رسانه‌های دیجیتال کم است!
آقایی جوان که غرفه‌دار یک استارتاپ است، می‌گوید «فاصله زمانی بین نمایشگاه مطبوعات و رسانه‌های دیجیتال بسیار کم است و بر کاهش تعداد بازدیدکنندگان نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال تاثیر دارد. به نظرم بهتر است دو نمایشگاه با هم ادغام شوند تا بازدیدکنندگان نمایشگاه‌ها افزایش یابد. هنوز برخی غرفه‌ها آماده نیست و بخشی از غرفه‌ها را به ناشران برای فروش کتاب اختصاص داده‌اند. به نظرم در این نمایشگاه امکاناتی ارائه نمی‌شود و برای مخاطب عام مناسب نیست.»
خانمی مسوول یک غرفه دیگر هم یکی از فعالیت‌هایشان در نمایشگاه را دانلود نرم‌افزار بر روی گوشی بازدیدکنندگان اعلام می‌کند. او سپس اظهار می‌کند «فاصله زمانی برگزاری نمایشگاه مطبوعات و رسانه‌های دیجیتال بیشتر شود، بهتر است. بازدیدکنندگان کمی در این دو روز به نمایشگاه مراجعه کرده‌اند.»
غرفه‌دار استودیو انیمیشن هم می‌گوید، «فاصله زمانی برگزاری دو نمایشگاه مطبوعات و رسانه‌های دیجیتال بیشتر شود، خوب است. به نظرم هر دو نمایشگاه چند سال دیگر با هم ادغام شوند بهتر است به دلیل اینکه به تدریج رسانه‌های دیجیتال جای روزنامه‌ها را می‌گیرند و البته از بین نمی‌روند.»
آقایی جوان که مسوول غرفه سوره مهر الکترونیک است، اظهار می‌کند: «فاصله زمانی میان دو نمایشگاه مطبوعات و رسانه‌های دیجیتال کمتر باشد بهتر است به دلیل اینکه اگر فاصله بیفتد ممکن است مردم حضور پیدا نکنند. بهتر است که هر دو نمایشگاه مطبوعات و رسانه‌های دیجیتال با یکدیگر ادغام شوند چون بازدید از محصولات رسانه‌ای دیجیتال بیشتر می‌شود.»
بازدید کنندگان نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال کم است
آقایی جوان که مسوول غرفه شورای ویژه فضای مجازی است، می‌گوید، «بازدیدکننده نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال بسیار کم است و غرفه‌های نمایشگاه بیشتر با هدف تعامل با بازدیدکنندگان ایجاد شده‌اند و محصولات خاصی هم ارائه نمی‌کنند. ما در این غرفه از مسوولان و نمایندگان مجلس دعوت کرده‌ایم تا حضور داشته باشند و می‌خواهیم با ادمین‌های کانال‌های خبری صحبت کنیم تا کد شامد بگیرند.»
دو خانم که نزدیک در ورودی نمایشگاه هستند، به وضعیت نمایشگاه اشاره می‌کنند و می‌گویند «کمیت بازدیدکنندگان ناامیدکننده است و اگر رسانه‌های دیجیتال که پیشرو در امر رسانه هستند، بازدیدکنندگان را جذب نکنند چه باید کرد؟ به نظرم فاصله زمانی برگزاری نمایشگاه مطبوعات و رسانه‌های دیجیتال کم است و بر کاهش بازدیدکنندگان اثر دارد.»
هنگامی که به سمت در خروجی می‌رویم، استودیو پخش اینستاگرامی که برای مجتمع فرهنگی امام رضا (ع) است را می‌بینیم. مسوول استودیو می‌گوید «ما در این سامانه، لایو اینستاگرام را با دوربین حرفه‌ای فیلمبرداری و تدوین همزمان می‌کنیم و در صفحه mediadigital ۱۱پخش می‌کنیم. افرادی که در رسانه‌های دیجیتال غرفه دارند به این استودیو می‌آیند و دستاورد خود را می‌گویند .»
نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال مانند نمایشگاه مطبوعات، دنبال بهره‌گیری از جذابیت‌هایی برای استقبال بیشتر مخاطبان است. در حاشیه این نمایشگاه افرادی با لباس بت‌من و دیگر شخصیت‌های کارتونی را می‌بینم که بازدیدکنندگان با آن‌ها عکس می‌گیرند.
در طول این هفت روز همچنین کارگاه‌هایی با موضوع رسانه‌های دیجیتال در جریان نمایشگاه برگزار می‌شود و نشست‌های تخصصی این نمایشگاه هم دو روز آخر برگزار خواهند شد. روزنامه فناوران اطلاعات هم قرار است ویژه‌نامه روزانه نمایشگاه را تهیه کند.
نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال تا 26 آبان ماه در مصلی بزرگ تهران برگزار می‌شود.
