ساماندهی کانال‌های تلگرامی شکست خورد
استقبال دو هزار و 500 کانال از 11 هزار کانال تلگرامی که باید در شابک ثبت نام می کردند تصور شکست طرح ساماندهی را تداعی می کند.
باشگاه خبرنگاران جوان؛ طرح تصویب شده ساماندهی کانال های تلگرامی با استقبال 20 درصدی شکست خورد و بسیاری از کارشناسان معتقد بودند این طرح قبل از تصویب شکست خورده بوده است، مسئولان پس از اینکه تلگرام در کشور جایگاهی برای خود پیدا کرد و هرچه توانست با لِه کردن قانون جولان داد، تصمیم گرفتند سامانی به کانال های این پیام رسان بدهند، درست مثل آنکه مجموعه ای در بستری غیر قانونی فعالیت کند و مواخذه نشود اما زیر مجموعه های آن ملزم به رعایت قانون باشند!
هنوز با گذشت یک سال و نیم از حضور تلگرام در کشور شرایط فعالیتش در ایران مبهم است و هزاران هزار سوال به دنبال خود دارد، همچنین تصمیم گیرندگان حوزه فضای مجازی واکنش عملیاتی در خصوص روند فعالیت تلگران نشان ندادند، اما شورای عالی فضای مجازی با پیگیری های خود از نحوه فعالیت این پیام رسان بر آن شد تا کانال های بالای پنج هزار عضو که شمار آنها با 11 هزار می رسد را با ضرب الاجل یک ماهه ساماندهی کند و همانطور که انتظار می رفت درصد اندکی به احراز هویت خود تن دادند و قاعدتا احزار هویت شده ها همان‌هایی هستند که در گذشته نیز تابع قانون بوده اند.
حدود 80 درصد کانال های نیامدند
ششم بهمن مهلت یک ماهه مصوبه شورای عالی فضای مجازی برای ثبت نام کانال های دارای بیش از 5 هزار عضو به پایان رسید و بر اساس آنچه سخنگوی شورای عالی اعلام کرده دو هزار و 500 کانال از 11 هزار کانال هویتشان احزار شده است هرچند از نظر مسئولان این میزان ثبت نام برای شروع مناسب ارزیابی شده اما تن ندادن حدود 80 درصد از کانال ها برای فاش شدن هویتشان جای تعجب دارد.
همچنین ابوالحسن فیروآبادی در اخبار منتشر شده در خصوص تعداد ثبت نام کانال های تلگرامی در سامانه شابک وزارت ارشاد گفته اگر کانال های ضد انقلاب و ضد دین که مدیریت آنها در خارج از کشور است احراز هویت نشوند تمهیدات خاصی برای پیروی از قواعد اندیشیده شده، جرایم از طریق پلیس فتا پیگیری می‌شود و هم‌اکنون نیز تلگرام در حوزه جرایم بین‌المللی با ما همکاری دارد!
برای بررسی و ارزیابی فعالیت تلگرام در ایران و طرح ساماندهی کانال ها با روح الله مومن نسب، کارشناس و پژوهشگر حوزه فضای مجازی به گفتگو نشستیم، وی در ابتدا سخنان خود گفت: طرح ساماندهی کانال ها پیش از تصویب شکست خورده بود، زیرا غالب مشکلات کانال های تلگرامی انتشار پیام ها بدون توجه به صحت آن، محتوای غیر اخلاقی، ضد دینی، ضد انقلاب و امنیت ملی، توهین به مظاهر دین و مستهجن است و قطعا کسانی که با هدف این کانال ها را راه اندازی کرده اند هیچ وقت به دنبال مجوز نخواهند آمد.
وی با بیان اینکه ساماندهی دردی از دردهای فعالیت بی قانون تلگرام در کشور را نمی کاهد، اظهار داشت: دو هزار و 500 کانالی که ثبت شده اند قطعا در گذشته هم قانونمند بوده اند و می توان نتیجه گرفت کانال هایی که احراز هویت نشده اند قطعا محتوای غیر اخلاقی و غیر قانونی دارند و در صورت ثبت نام علاوه بر پاسخگویی در خصوص محتوای تولیدی خود باید هویت اصلی شان را هم فاش می کردند و این گونه کانال های هیچ گاه خودکشی نمی کنند!
این کارشناس و پژوهشگر حوزه فضای مجازی با تاکید بر اینکه تلگرام از هیچ یک از سازمان و وزارت خانه های مرتبط با فعالیتش مجوز ندارد و سرود آن در خارج کشور بوده و به راحتی مخابره رمز می کند، تصریح کرد: فعالیت تلگرام با هیچ یک از قوانین کشور ما همخوانی ندارد، بستر فعالیتش غیرقانونی است و اطلاعات کاربران ایرانی آن در اختیار مقامات امنیتی کشور قرار ندارد و این موضوع در نظر قوانین سایبری کشور جرم است.
همکاری تلگرام با ایران زیر علامت سوال
مومن نسب ادامه داد: هرچه در فضای حقیقی با محدودیت مواجه باشد به راحتی و آزادانه در فضای تلگرام فعالیت دارد، در این صورت قانونمند بودن آن زیر علامت سوالی بزرگ قرار می گیرد زیرا پرطرفدارترین کانال ها بر اساس آمار غالبا محتوایی دارند که در دسته های یاد شده قرار می گیرند.
وی در پاسخ به اینکه تلگرام در حوزه بین الملل چگونه می تواند با ایران همکاری داشته باشند، گفت: این همکاری آنطور که قوانین کشور ما می طلبد به درستی انجام نخواهد شد و امکان پذیر نیست، اگر این همکاری باشد باید بسیاری از کانال هایی غیر اخلاقی، ضد امنیتی، ضد دینی و ... که در ایران فعال هستند به صورت کامل بسته شوند، اگر این اتفاق تا کنون نیافتاده است پس این همکاری وجود ندارد و یا مسئولان به درستی برای فیلتر کاناهای مستهجن با مسئولان تلگرام برخورد نداشته اند، زیرا مدیریت و نظارت بر کانالها، گروه ها، سوپر گروه ها و ... به طور کلی از دسترس مسئولان کشور ما خارج است.
کارشناس فضای مجازی در ادامه به بات ها، سوپر گروه ها و گروه های تعاملی در تلگرام اشاره و تاکید کرد: بات های تلگرامی که مطالب سایت های غیراخلاقی را در کانال ها منتشر می کنند، تعداد دنبال کنندگان آن مشخص نیست و امکان تشخیص ضریب نشر محتوا در آن وجود ندارد به علاوه سوپرگروه ها و گروه های تعاملی که امکان هماهنگی بین افراد برای هر کاری به صورت دسته جمعی وجود دارد به مراتب شرایط بدتری از کانال ها دارند.
مومن نسب در پایان بیان داشت: مسئولان به جای صرف هزینه و وقت برای پوشاندن تخلفات تلگرام که به نوی بَزَک کردن آن است با تصویب طرح هایی همچون ساماندهی بهتر است هزینه ها و امکانات را در تقویت تولیدات داخلی و حمایت از پیام رسان های ملی صرف کنند.
و در پایان؛
حدود 160هزار کانال تگلرامی به زبان فارسی فعال هستند، حدود 24 میلیون ایرانی عضو این پیام رسان می باشند و به صورت میانگین روزانه یک هزار و پانصد مرتبه از یک میلیون و 200 هزار مطلب منتشر شده در شبکه یاد شده بازدید می شود.
با توجه به اینکه هویت اصلی این پیام رسان اسرائیلی است و 80 درصد ایرانیان عضو آن هستند، مسئولان تلگرام که کارشناسان از آن با لفظ بدافزار و جاسوس افزار یاد می کنند هیچ گاه خود را ملزم به رعایت قوانین ایران ندانسته اند و بزرگترین تخلفات و قانون شکنی ها در این بستر رخ میدهد.
فیلتر شدن تلگرام و کنترل فضای غیراخلاقی آن دیگر به مطالبه مردمی تبدیل شده است، نظر قطعی مسئولان برای چگونگی فعالیت تلگرام در کشور می تواند مهر تاییدی بر دغدغه مند بودن آنها و توجه به اهمیت و اولویت خواسته مردمی باشد.