معمای پیچیده استارتآپهای بیمهای
نمایندگی های بیمه بر این باور بودند که این «آپ» ها در واقع باعث کسادی بازار آنها می شوند. بررسی نحوه عملکرد این استارت آپها نشان می دهد که این آپ ها با شیوه هایی ساده سودهایی کلان می برند.
البته به همان نسبت شائبه ها و ابهاماتی در مورد عملکرد آنها مطرح می شود که می تواند زنگ خطری برای مشتریان آنها محسوب شود. شائبه هایی که هنوز پاسخی به آنهاداده نشده است.
ورود استارت آپ ها به بازار بزرگ بیمه تقریبا به سال ۱۳۹۵ برمی گردد.در واقع اکثراستارت آپ های بیمه ای در طال ۹۵ و ۹۶ پا گرفته اند. استارت آپ هایی مانند بیمیتو، بیمه بازار، ازکی و بیمیلاین و… گرچه از همان ابتدا نیز شروع به کار این استارت آپ ها، با حاشیه ها و مقاوت های بسیاری همراه بود چرا که نمایندگی های بیمه بر این باور بودند که این «آپ» ها در واقع باعث کسادی بازار آنها می شوند. بررسی نحوه عملکرد این استارت آپها نشان می دهد که این آپ ها با شیوه هایی ساده سودهایی کلان می برند . البته به همان نسبت شائبه ها و ابهاماتی در مورد عملکرد آنها مطرح می شود که می تواند زنگ خطری برای مشتریان آنها محسوب شود. شائبه هایی که هنوز پاسخی به آنهاداده نشده است.
سهم ۲۰ تا ۳۰ درصدی استارت اپ ها
دعوای بین نمایندگی های بیمه و استارت آپ های این حوزه تا جایی بالا گرفت که حتی در روزهای پایانی سال ۹۶ تعدادی از نماینده های شرکت های بیمه با حمله به دفاتر یکی از این شرکت ها نسبت به تخریب اموال انها اقدام کردند با این وجود اینگونه اقدامات باعث نشد تا استارت آپ ها پا پس بکشند . مقاومتی که موجب شد تا حالا و بعد از چند سال کسب و کارشان رونق بگیرد و حتی بتوانند تبلیغات وسیع تلویزیونی داشته باشند.
دراین رابطه و براساس آماربیمه مرکزی مبلغ حق بیمه تولیدی و خسارت پرداختی کل صنعت بیمه کشور در سال ۱۴۰۰ به ترتیب حدود ۱/ ۱۱۵هزار میلیارد تومان و ۶۵هزار میلیارد تومان بوده است. به این ترتیب رشد حق بیمه تولیدی و رشد خسارت پرداختی نسبت به سال گذشته بهترتیب حدود ۱/ ۴۱ و ۴/ ۴۸درصد است. در این میان سهم رشته بیمه شخص ثالث ۸/ ۳۴درصد از پرتفوی حق بیمه تولیدی در بازار بوده است.
با این حال هنوز هیچ آمار دقیقی از سهم استارت آپ ها از این ارقام نجومی منتشر نشده است. با این حال برخی کارشناسان معتقدند که سهم این استارت آپ ها از بیمه های ثالث بازار، چیزی حدود ۲۰-۳۰ درصد است که به نوبه خود رقم بسیار قابل تاملی می شود. اگرچه که سود این استارت اپ ها بیش از آنکه از طریق فعالیت های بیمه ای باشد از طریق نوع قرار داد و کسب منابع مالی کلانی است که قدرت آنها را در بازارهای سرمایه ای افزایش می دهد.
سودهای کلان از انباشت پول بیمه گذاران
سید آرمین حسینی ، کارشناس حوزه بیمه در گفت و گو با آرمان امروز در مورد قانونی بودن یا نبودن فعالیت شرکت های استارت آپی می گوید: اینها باید مجوزهایشان را از درگاه بیمه مرکزی بگیرند چون بیمه مرکزی به تمامی شرکت های بیمه ای نامه زد و اعلام کرد که حق همکاری با شرکتهای استارت آپی که مجوز این بیمه را نداشته باشند را ندارند. در واقع الان شرکتهایی اینترنتی که در حوزه بیمه کار می کنند یا از بیمه مرکزی مجوز دارند یا در حال اخذ مجوز هستند.
اما در حالیکه قیمت مصوب بیمه شرکت ها یکسان است ، این استارت آپ ها چطور می توانند بیمه ها را با قیمت هایی پایین تر از نرخ مصوب ارائه دهند؟
سوالی که حسینی در پاسخ به آن می گوید:با توجه به اینکه استارت اپ ها نیاز به واحد صدور بیمه دارند قرار داد آنها با نمایندگی های شرکت های بیمه ای صورت می گیرد . البته این پایان ماجرا نیست و در شرایطی که مبالغ اخذ شده از بیمه گذار باید ظرف ۲۰ روز کاری به حساب بیمه گر پرداخت شود اما این استارت اپ ها با انباشت مبالغ که گاها تا چند ماه نیز طول می کشد نسبت به سرمایه گذاری پول های حاصل در بازارهای دیگر سرمایه ای اقدام کرده و از این طریق علاوه بر جبران تخفیفات ارائه شده سودهای کلانی نیز به جیب می زنند ولی در این میان نکته ظریفی وجود دارد که کسی به آن توجهی نمی کند.
نکته ای که حسینی در مورد آن می گوید:فرض کن شما از یکی از این شرکت های استارت آپی بیمه می خرید وقبل از اینکه استارت آپ طرف حساب شما با نماینده طرف قرار داد بیمه ای اش تسویه حساب کند و بیمه شما صادر شود، دچار حادثه می شوید. در اینجا باید بدانید که براساس قانون ، در طول این مدت ماشین شما از لحاظ قانونی بیمه نیست. مگر اینکه طبق توافق استارت آپ و نماینده مورد نظر ، وی خودش بیمه را صادر کند. ولی در این میان اگر شرکت بیمه با اپراتوربه مشکل بربخورد می تواند بگوید از آنجاییکه حق بیمه ات را پرداخت نکرده ای ، نمی توانم برایت بیمه صادر کنم..در واقع دردسر آنها برای بیمه شونده است.
انتقاد دیگری که به فعالیت استارت آپ های بیمه ای مطرح می شود این است که ادامه فعالیت اینچنینی آنها می تواند باعث شود تا بازار بیمه از چنگ بیش از ۲۷ تا ۲۸ هزار نمایندگی بیمه درآید و به انحصار این چند شرکت محدود درآید.
حسینی در این مورد معتقد است: البته قبل از هر چیز باید بپذیریم که چه بخواهیم و چه نخواهیم دنیا دارد به سمت خدمات رسانی استارت آپی پیش می رود. در دنیا شرکت های بیمه یا از طریق کارگزار بیمه می فروشند و یا از طریق کارگزار. یعنی اصلا چیزی به نام نماینده وجود ندارد. از سویی فقط تنها کسی که اجازه امضا بیمه نامه را دارد خود شرکت بیمه است و نه نماینده یا کارگزار. در اینجا اما شرکت های استارت آپی از سود پولی که دپو می کنند می توانند تبلیغات و هزینه کنند و هر روز با توجه به قدرت بالای تبلیغات مشتری و سود بیشتری را جذب کنند ولی دست نمایندگان در این حوزه بسته است. این خودش به نوعی ایجاد انحصار است . نمایندگان از تبعیضی که شرکت های بیمه برای استارت آپ ها قایل می شوند گلایه دارند . از طرفی این مساله برای شرکت های بیمه مهم نیست چون به فکر سودش است نه به فکر نماینده .
وی همچنبن به خطر احتمال سرقت اطلاعات شخصی شهروندان توسط این استارت آپ ها نیز اشاره کرده و می گوید: وقتی شما از طریق این استارت آپ ها می خواهید استعلام بیمه بکنید مشخصات شما را می خواهد تا یک بانک اطلاعاتی قوی برای خودش درست کند. این درحالی است که از کجا باید اطمینان داشته باشید که اطلاعات اتان به جای دیگری درز پیدا نمی کند؟ از این گذشته معلوم نیست اطلاعات شرکت های بیمه ای چطور به این شرکت های استارت آپ ها می رسد و آنها نیز برای من کاربر پیامک می دهد که بیا و اینجا ماشینت را بیمه کن.این یعنی سرقت اطلاعات.اینها همه نشان می دهد که اطلاعات شهروندان نه در شرکت های بیمه و نمایندگیهای آنها و نه در استارت آپ ها امنیت ندارد!
سویچ مرکزی
برای خاتمه به این حاشیه ها، بیمه مرکزی درصدد اجرای طرحی به نام سوئیچ بیمه مرکزی است. در صورت اجرای این طرح، تمامی نمایندگی ها و استارت آپ ها باید مستقیم از طریق سایت مرجعی که بیمه مرکزی معرفی می کند اقدام به فروش بیمه کنند ضمن آنکه پول های دریافتی نیز مستقیما باید به حساب بیمه مرکزی واریز شود. بدین ترتیب به نظر می رسد بازار تخفیف های رنگارنگ و نگهداری پول ها در حساب شرکت ها و تخلفات دیگر و البته شائبه هایی مانند سرقت اطلاعات از بین خواهد رفت. شرایطی که به نظر می رسد زنگ خطری جدی برای استارت آپ های بیمه ای باشد و باید منتظر بود و دید که آنها آیا می توانند با ترفندهایی از این گذرگاه سخت عبور کنند یا مجبور به تعطیلی کسب و کار مجازی خود خواهند شد.