واریز آنی در خرید توسط پوز
اگر هنگام پرداخت پول در فروشگاهی توسط پوز و کارت بانکی، مبلغ مورد نظر به نحو آنی از کارت مشتری برداشت شده و به حساب صاحب فروشگاه ریخته شود، چه تاثیری بر هر یک از عوامل داخل در این مبادله خواهد داشت؟ عوامل مهم به شرح زیر هستند:
1- دارنده کارت بانکی
در روش ایرانی و طرح آنی، برای مشتری فروشگاه یا دارنده کارت بانکی فرقی حاصل نشده است. در طرح قبلی که واریز وجوه به حساب صاحب فروشگاه بعد از 48 ساعت یا بیشتر است (هنوز هم در اکثر موارد اعمال میشود)، برداشت از کارت مشتری به صورت فوری است. اگر مشتری تمام یا مقداری از جنس خریداری شده را پس می‌داد، وجه معادل آن به حساب او برگشت داده می‌شد.
در روش غربی برداشت از حساب مشتری به صورت آنی نیست. بعد از انجام خرید، مبلغ خرید شده در حساب مشتری مسدود شده و بعد از چند روز اگر شکایتی صورت نگرفت، بطور قطعی از حساب دارنده کارت کسر می‌گردد.
2- پذیرنده کارت بانکی یا صاحب فروشگاه
در روش ایرانی و طرح آنی، برای فروشگاه فرق اساسی کرده است. وجوه کسر شده از کارت‌های خرید کرده، با انجام هر خرید به صورت فوری به حسابی متمرکز که صاحب فروشگاه باز کرده است واریز می‌شوند. اگر میزان خرید یک ریال یا یک میلیارد ریال هم باشد، واریز مقدار کسر شده به صورت فوری است. این کار مانند انتقال پول از خودپرداز یا توسط اینترنت و مانند آن می‌باشد.
در روش غربی واریز به حساب فروشگاه آنی نیست و در صورت قطعی شدن خرید و بعد از چند روز مبلغ خرید شده به حساب فروشگاه واریز میشود. در غرب مرسوم است که مشتری تا چند روز و حتی بعد از واریز وجه به حساب فروشگاه می‌تواند جنس خریداری شده را پس بدهد. این کار خود باعث مقدار سوء استفاده شده و راه خلاف کاری را باز کرده است.
با واریز آنی می‌توان خیلی از فروشگاه‌ها را راضی کرد و میزان پذیرش آنرا بالا برد. میزان رضایت از این امر در فروشگاه‌ها بسیار زیاد است. بیشترین میزان نارضایتی و شکایت که حدود 90 درصد موارد است، مربوط به نابسامانی و تاخیر در واریز مبالغ خرید شده به حساب فروشگاه است. فروشنده بعد از هر خرید می‌تواند با تلفن بانک، اینترنت، موبایل، اس.ام.اس و سایر مجاری معمول دیگر موجودی حساب خود را استعلام نماید. در بانک‌هایی که مشتری می‌تواند برای حساب متمرکز خود کارت بانکی بگیرد، صاحب فروشگاه می‌تواند برای حساب متمرکز خود که مبالغ خرید شده به آن واریز میشود یک کارت گرفته و توسط همان دستگاه پوز موجودی خود را استعلام نماید.
3- بانک
در روش ایرانی و طرح آنی، برای بانک فرق بسیاری حاصل میشود.
1- روش تسویه حساب عوض شده و بیشتر به صورت رفع مغایرت یا پی گیری شکایت در می‌آید. در روش آنی به ازای هر خرید کوچک یا بزرگ باید یک تراکنش برداشت از حساب کارت و یک تراکنش واریز به حساب فروشنده انجام دهد. مقدار اضافه شده، تراکنش‌های واریز به حساب فروشنده است که به میزان تراکنش‌های برداشت از حساب مشتری است. به عبارت دیگر تعداد تراکنش‌ها دو برابر میشود.
در روش قبلی، تمام برداشت‌های مشتریان در یک روز تجمیع شده و در پایان آن روز با بستن گردش‌های هر دستگاه پوز، فقط یک تراکنش واریز به حساب فروشنده بعد از 48 ساعت با بیشتر انجام می‌شد. نحوه واریز به حساب فروشنده نیز به صورت آفلاین و در زمان کم کار بودن سامانه متمرکز انجام می‌شد. اما در این روش تسویه حساب آنی است و رفع مغایرت و رسیدگی به شکایت بصورت غیر آنی است.
2- بار سامانه متمرکز در ساعات شلوغ اداری زیاد میشود. از نظر مشابهت می‌توان این عمل را به انتقال پول توسط خودپرداز تشبیه نمود.فرق چندانی هم از نظر بانک ندارد الا اینکه همیشه به یک حساب مشخص واریز صورت می‌گیرد. می‌دانیم که عمل انتقال دوبرابر یک واریز یا برداشت هزینه بر است. دلیل آن هم واضح است زیرا یک برداشت و یک واریز است.
به عبارت دیگر می توان گفت که بار دستگاه پوز برای بانک مانند بار یک دستگاه خودپرداز میشود. در زمانی که تعداد خریدها کم است، بار آن کم می‌باشد. اما وقتی که زیاد شد (که خدا کند بشود)، دیگر با یک دستگاه خودپرداز قابل مقایسه میشود. بنابراین جثه کوچک پوز ما را به اشتباه نیاندازد، بار آن مانند یک دستگاه خودپرداز میشود. از نظر بانک این عمل قبل تقدیر است و مایل است که هزینه آنرا نیز بپردازد. این کار باعث میشود که مصرف خودپرداز کم شده و همان مقدار پول بدون برداشت از خودپرداز و طی مراحل زیاد، دوباره وارد سامانه بانکی شود.
3- قدرت دستگاه‌های سخت افزاری متمرکز خود را باید برای تراکنش‌های زیادتر تنظیم کند. به عبارت دیگر باید کمی بیشتر هزینه نماید. اگر این هزینه منجر به پذیرش بیشتر پوز شود، شاید هزینه خود را جبران نماید.
4- میزان و احتمال خلاف
میزان خلاف احتمال دارد که بیشتر شود. در روش‌های قبلی چون واریز به حساب فروشنده با تاخیر انجام می‌شد، کمی حاشیه اطمینان ایجاد می‌کرد. اما چون نوع و میزان خلاف برای ما چندان روشن نیست، نمی‌توان حرفی قطعی در این باره زد. در حالت کلی می‌توان این کار را با انتقال پول در خودپرداز یا توسط سایر مجاری دیگر مقایسه کرد. اگر کسی بخواهد از کارتی سوء استفاده کند، واریز آنی پول هنگام خرید توسط پوز، راه چندان جدیدی را باز نکرده است. اگر هم راهی برای خلاف‌کاری باز شود، اگر مزایای طرح را در نظر بگیریم، شاید بتواند رجحان روش را توجیه نماید.
منبع : ماهنامه راه راست
- ۸۵/۱۰/۰۵