تازه‌ترین گزارش فصلی سازمان تنظیم‌مقررات و ارتباطات رادیویی نشان می‌دهد که همراه اول با سهم ۶۸ درصدی از بازار اشتراک‌های M2M و علاوه بر افزایش سهم نسبت به فصل قبل کماکان و با اختلاف زیاد صدرنشین این حوزه است. ایرانسل با ۲۸ درصد و رایتل با تنها ۴ درصد نیز در جایگاه‌های بعدی قرار دارند.
به گزارش آی‌تی آنالیز تحلیل روندها نشان می‌دهد که رشد سهم همراه اول در بازار M2M نتیجه مستقیم سرمایه‌گذاری در شبکه‌های ۵G  است. با گسترش سایت‌های مبتنی بر نسل پنجم، ارتباطات ماشین به ماشین (M2M) و اینترنت اشیاء (IoT) شکل عملیاتی یافته و نقش آن در صنایع مختلف از حمل‌ونقل و سلامت تا کشاورزی و تولید برجسته شده است. فناوری ۵G با فراهم آوردن پهنای باند بالا، امکان اتصال میلیاردها دستگاه به‌صورت همزمان و کاهش چشمگیر تأخیر، این امکان را فراهم می‌کند که صنایع و کسب‌وکارها بتوانند خدمات هوشمند و اتوماسیون پیشرفته را پیاده‌سازی کنند.

 

•    تحلیل سهم بازار M2Mاپراتورها در ایران
در پایان پاییز ۱۴۰۳، سهم بازار M2M همراه اول ۶۲ درصد بود و ایرانسل و رایتل به ترتیب ۳۵ و ۳ درصد سهم داشتند. در فاصله سه ماه، همراه اول رشد ۱۳ درصدی را تجربه کرد، در حالی که ایرانسل با افت ۱۲ درصدی مواجه شد و رایتل تغییر اندک یک درصدی داشت. این آمار نشان می‌دهد که توانمندی‌های فنی، سرمایه‌گذاری هدفمند و پوشش گسترده شبکه‌های ۵G همراه اول، موجب تثبیت موقعیت این اپراتور شده است.
ارتباطات M2M و اینترنت اشیاء بیش از آنکه یک فناوری ارتباطی صرف باشد، به زیرساخت حیاتی اقتصاد دیجیتال و توسعه هوشمندسازی صنایع تبدیل شده است. خودروهای خودران، خدمات سلامت از راه دور، مدیریت هوشمند انرژی، کشاورزی دقیق و سیستم‌های حمل‌ونقل هوشمند تنها بخشی از کاربردهای این فناوری هستند. با افزایش پهنای باند و کاهش تأخیر شبکه‌های ۵G، امکان بهره‌برداری واقعی از این خدمات فراهم شده و اپراتورها می‌توانند با ارائه راهکارهای اختصاصی برای صنایع و سازمان‌ها، سهم بازار خود را تثبیت کنند.

•    چشم‌انداز بازار و مسیر پیش رو
به نظر می‌رسد همراه اول با سرمایه‌گذاری هدفمند و توسعه شبکه‌های ۵G، نه تنها پیشتاز بازار M2M شده، بلکه مسیر رقابت و نوآوری در ایران را تعیین کرده است. ایرانسل و رایتل برای حفظ و گسترش سهم بازار نیازمند تمرکز بر کیفیت شبکه، توسعه خدمات ارزش افزوده و همکاری با صنایع مختلف هستند. فناوری ۵G موتور محرک این تغییرات است و فرصت بی‌سابقه‌ای برای اپراتورها فراهم می‌کند تا با ارائه خدمات هوشمند و مبتنی بر داده، در اقتصاد دیجیتال کشور نقش‌آفرینی کنند.
بهار ۱۴۰۴، فصل نوینی از ارتباطات و رقابت در بازار M2M را رقم زده و همراه اول با سهم غالب و رشد پرشتاب، پیشتاز این مسیر به شمار می‌رود، مسیری که می‌تواند اثرات گسترده‌ای بر صنایع، خدمات و اقتصاد دیجیتال کشور داشته باشد.
 

گزارش فصلنامه آماری بهار ۱۴۰۴ سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی نشان می‌دهد که رقابت اپراتورهای تلفن همراه در عرصه نسل پنجم ارتباطات (5G) وارد مرحله‌ای جدی‌تر شده است. 
به گزارش آی‌تی آنالیز بر این اساس همراه اول با افزایش ۲۷ درصدی سایت‌های فعال خود، از ۹۶۴ به ۱۲۲۷ سایت رسیده و همچنان صدرنشین بازار 5G کشور باقی مانده است. ایرانسل نیز با تداوم رشد از ۹۰۵ به ۱۱۵۳ سایت رسیده است و رایتل همچنان بدون سایت فعال نسل پنجم باقی مانده و عملاً از رقابت فاصله گرفته است.

•    برتری همراه اول؛ بیش از عدد و رقم
اگرچه هر دو اپراتور بزرگ کشور رشد در توسعه سایت‌های 5G داشته‌اند، اما برتری عددی همراه اول جایگاه نخست آن را تثبیت کرده است. این برتری صرفاً یک اختلاف کمی نیست، بلکه نشان‌دهنده توان بالاتر این اپراتور در سرمایه‌گذاری، توسعه زیرساخت و پاسخگویی به نیازهای پرشتاب کاربران پرمصرف است.
رشد شبکه‌های نسل پنجم به شکل مستقیم بر شاخص‌های کلان نیز اثر گذاشته است. ضریب نفوذ تلفن همراه از ۱۸۰ درصد در سال گذشته به ۱۸۹ درصد رسیده و ضریب نفوذ پهن‌باند سیار نیز با رشدی قابل‌توجه از ۱۳۲ به ۱۴۰ درصد افزایش یافته است. این ارقام نشان می‌دهد که توسعه فنی اپراتورها توانسته به بهبود تجربه کاربری و جذب مشترکان جدید کمک کند.

•    ۵G؛ فراتر از یک فناوری مخابراتی
نسل پنجم صرفاً به معنای سرعت بیشتر اینترنت نیست؛ بلکه بستر اصلی شکل‌گیری اقتصاد دیجیتال، شهرهای هوشمند، اینترنت اشیا، خدمات مبتنی بر واقعیت افزوده و حتی کاربردهای پیشرفته هوش مصنوعی به شمار می‌رود. هر چه دامنه پوشش 5G گسترش یابد، ظرفیت‌های نوآوری و تحول دیجیتال در کشور نیز سرعت بیشتری می‌گیرد.

•    چالش تعرفه و نقش سیاست‌گذار
با وجود پیشرفت ملموس در توسعه زیرساخت، اپراتورها با محدودیت‌هایی همچون سرکوب تعرفه مواجه هستند که سرمایه‌گذاری و سرعت توسعه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. کارشناسان تأکید دارند برای شتابدهی واقعی به توسعه نسل ۵، اقدامات سیاستی و حمایتی وزارت ارتباطات ضروری است؛ از جمله بازنگری در تعرفه‌ها، تسهیل سرمایه‌گذاری و فراهم کردن مشوق‌های توسعه زیرساخت.

•    چشم‌انداز نیمه دوم سال
با توجه به روند کنونی، همراه اول با تمرکز بر پوشش نقاط پرترافیک و سرمایه‌گذاری بر سرویس‌های سازمانی و زیرساخت‌های دیجیتال، می‌تواند موقعیت پیشتاز خود را تثبیت کند. ایرانسل نیز با وجود فاصله عددی، همچنان رقیب جدی خواهد بود. رایتل اما نیاز فوری به بازتعریف استراتژی‌های توسعه‌ای خود دارد تا از عقب‌افتادگی بیشتر جلوگیری شود.
گزارش بهار ۱۴۰۴ تصویر روشنی از مسیر 5G در ایران ارائه می‌دهد: جهشی قابل‌توجه نسبت به سال گذشته، تثبیت جایگاه همراه اول به‌عنوان بازیگر اصلی و رشد ایرانسل، اما همچنان فاصله‌ای چشمگیر با استانداردهای جهانی. 
و در نهایت اینکه موفقیت نهایی این مسیر نه تنها به تعداد سایت‌های فعال بلکه به کیفیت خدمات، سرمایه‌گذاری هوشمندانه و حمایت سیاست‌گذار وابسته است و در این راستا فراهم شدن زمینه‌های توسعه از سوی وزارت ارتباطات می‌تواند مسیر شتابدهی به نسل ۵ و توسعه اقتصاد دیجیتال کشور را هموارتر کند.

بهار ۱۴۰۴ تصویری روشن از وضعیت شبکه‌های سیار ایران ارائه می‌دهد؛ بازاری که هرچند از نظر تعداد مشترکان با ثبات نسبی همراه است، اما تغییرات رفتاری کاربران و الگوی مصرف آنها، روند رقابت میان اپراتورها را شکل می‌دهد. 
به گزارش آی‌تی آنالیز، تازه‌ترین فصلنامه آماری سازمان تنظیم‌مقررات و ارتباطات رادیویی نشان می‌دهد که همراه اول با بیش از ۸۸ میلیون مشترک فعال و سهم ۵۴ درصدی از کل کاربران، همچنان پیشتاز بازار تلفن همراه ایران است. ایرانسل با ۶۹ میلیون مشترک و سهم ۴۲ درصدی در جایگاه دوم قرار دارد و رایتل با تنها ۵.۷ میلیون کاربر همچنان در حاشیه بازار است.

•    کیفیت خدمات داده؛ پیشتازی همراه اول در ۴G 
عملکرد شبکه‌های داده نیز گواه این رقابت است. همراه اول در شبکه ۴G با موفقیت‌آمیز بودن ۹۹.۶۸ درصد، تجربه‌ای پایدار برای کاربران فراهم کرده است، در حالی که ایرانسل در شبکه ۳G با ۹۷.۷۱ درصد موفقیت، توانسته جایگاه خود را تثبیت کند. این داده‌ها نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری در کیفیت شبکه و مدیریت زیرساخت‌های فناوری، نه تنها عامل جذب مشترک جدید است، بلکه نقش مهمی در حفظ تجربه کاربری ایفا می‌کند.

•    کاهش متوسط مکالمه و اثرات اجتماعی
اگرچه کل مکالمات شبکه سیار در بهار ۱۴۰۴ بیش از ۸۶ میلیارد دقیقه بوده و نسبت به سال گذشته ۳.۴۶ درصد رشد داشته است، اما آمار جدید رگولاتوری نکته جدیدی دارد.
در این میان سهم همراه اول از این مکالمات ۶۸ درصد، ایرانسل ۳۱ درصد و رایتل تنها یک درصد بوده است. با این حال، متوسط مکالمه هر کاربر کاهش یافته و از ۱۷۹ دقیقه در ماه به ۱۷۴.۷۹ دقیقه رسیده است، کاهش ۲.۴۴ درصدی که نشانه‌ای از تغییر رفتار کاربران به سمت خدمات داده و پیام‌رسان‌های اینترنتی است. این روند می‌تواند اثرات اجتماعی و اقتصادی مهمی داشته باشد؛ کاهش استفاده از مکالمه موبایلی نشان‌دهنده جابجایی مصرف کاربران به سمت خدمات دیجیتال، تجارت الکترونیک و شبکه‌های اجتماعی است و اپراتورها را ملزم می‌کند تا سرمایه‌گذاری خود را به سمت تقویت شبکه داده و ارائه خدمات ارزش افزوده سوق دهند.

•    پیامک و سهم بازار؛ همراه اول پیشتاز 
در حوزه پیامک نیز بیش از ۵۶ میلیارد پیامک ارسال شده و هر کاربر به طور متوسط در هر ماه ۱۱۴ پیامک ارسال کرده است. همراه اول با سهم ۵۴ درصد، ایرانسل با ۴۰ درصد و رایتل با ۶ درصد، وضعیت مشابهی با مکالمه را تجربه کرده‌اند. این آمار نشان می‌دهد که همراه اول همچنان در ارائه خدمات پایه‌ای شبکه، از جمله مکالمه و پیامک، پیشتاز است.

 

•    چشم‌انداز بازار و مسیر توسعه
بازار موبایل ایران به نقطه‌ای نزدیک به اشباع رسیده و رشد در تعداد مشترکان محدود شده است. به همین دلیل، مسیر رشد آینده اپراتورها به کیفیت خدمات، نوآوری در شبکه داده و توسعه خدمات ارزش افزوده وابسته است. کاهش متوسط مکالمه و افزایش گرایش کاربران به داده، هشداری است برای اپراتورها که با سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین، تجربه کاربری و خدمات دیجیتال خود را بهبود دهند. در این میان، سیاست‌گذاری حمایتی و ایجاد مشوق‌های توسعه‌ای از سوی وزارت ارتباطات می‌تواند شتاب واقعی توسعه شبکه‌ها و ارتقای کیفیت خدمات را تضمین کند.
در نهایت اینکه بهار ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که همراه اول همچنان با کیفیت پایدار و سهم غالب در بازار پیشتاز است و مسیر آینده بازار موبایل، بهره‌گیری از فناوری‌های داده‌محور و توسعه خدمات نوآورانه است تا اپراتورها بتوانند سهم خود را حفظ کرده و با تغییر رفتار کاربران هماهنگ شوند.
 

بر اساس گزارش «مجمع جهانی اقتصاد» در سال ۲۰۲۴ میلادی، ایران با امتیاز ۵۱.۴۵ در جایگاه ۷۹ جهان در «شاخص آمادگی شبکه‌ای» قرار دارد که عملاً نوعی آژیر خطر برای کسب و کارهای دیجیتال است.

در حال حاضر سهم اقتصاد دیجیتال در تولید ناخالص داخلی ایران حدود ۴.۹ درصد اعلام شده، رقمی که با میانگین جهانی حدود ۱۵ درصد فاصله دارد که بیانگر ضرورت تحول در زیرساخت‌ها، سیاست‌گذاری‌ها و توانمندسازی نیروی انسانی است. احسان چیت‌ساز، معاون سیاستگذاری توسعه فاوا و اقتصاد دیجیتال وزارت ارتباطات، در گفت‌وگوی اخیرش توضیح داد: «فاصله سهم اقتصاد دیجیتال در ایران نسبت به میانگین جهانی همان زنگ خطری است که ما را واداشته در برنامه هفتم توسعه هدف‌گذاری کنیم سهم اقتصاد دیجیتال تا سال ۱۴۰۷ به ۱۰ درصد برسد؛ یعنی بیش از دو برابر امروز.»

سهم اقتصاد دیجیتال در کشور ما نه تنها با میانگین جهانی فاصله دارد بلکه رتبه ایران نسبت به دیگر کشور‌ها نیز بسیار پایین است. بر پایه گزارش «مجمع جهانی اقتصاد» در سال ۲۰۲۴ میلادی، ایران با امتیاز ۵۱.۴۵ در جایگاه ۷۹ جهان در «شاخص آمادگی شبکه‌ای» قرار دارد. این شاخص که ۱۳۳ کشور جهان را ارزیابی می‌کند، آمادگی کشور‌ها را برای بهره‌برداری از فرصت‌های فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی (فاوا) می‌سنجد و شامل چهار بعد، ۱۲ شاخص و ۵۴ سنجه است. «شاخص آمادگی شبکه‌ای» به‌عنوان قطب‌نما برای دولت‌ها عمل می‌کند و نشان می‌دهد که همکاری‌های عمومی-خصوصی دیجیتال می‌توانند محرک کلیدی تحول دیجیتال باشند.

برنامه دولت چهاردهم برای توسعه اقتصاد دیجیتال

اکنون مدت‌هاست که کشور‌ها اقتصاد دیجیتال دیگر یک «بخش» مستقل نمی‌بینند، بلکه آن را ستون فقرات توسعه اقتصادی می‌دانند و تمام برنامه‌ها را بر تحقق این هدف معطوف می‌کنند.

در همین راستا دولت چهاردهم مدعی شده که در برنامه هفتم توسعه، برای نخستین بار سهم مشخصی برای اقتصاد دیجیتال تعیین شده؛ یعنی رساندن آن به ۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی تا سال ۱۴۰۷. به گفته چیت ساز؛ «این تحول تنها به زیرساخت ختم نمی‌شود. ما بر حکمرانی داده و دولت هوشمند تأکید کرده‌ایم؛ یعنی شفاف‌سازی نقش‌ها و مسئولیت‌ها، یکپارچه‌سازی سامانه‌ها، حذف موازی‌کاری‌ها و تضمین دسترسی عادلانه به داده‌های باکیفیت با رعایت محرمانگی و امنیت.»

توسعه اقتصاد دیجیتال در گرو چیست؟

توسعه اقتصاد دیجیتال در ایران بیش از هر چیز به تقویت زیرساخت‌های فناورانه، حکمرانی داده و سرمایه انسانی متخصص وابسته است. بدون دسترسی گسترده به اینترنت پرسرعت، شبکه‌های فیبرنوری و ظرفیت‌های پردازشی کافی، امکان شکل‌گیری زیست‌بوم دیجیتال پویا و رقابتی فراهم نمی‌شود. برای تحقق این هدف، وزارت ارتباطات مدعی شده در زمینه توسعه زیرساخت‌های ارتباطی و داده‌ای از جمله فیبرنوری، اینترنت پهن‌باند ثابت و سیار، ابر دولت، مخابرات فضایی و اپراتور‌های لنگر هوش مصنوعی آغاز کرده است. با اینحال تجربه بار‌ها اختلال در اینترنت به دلایل متعدد امنیتی چه در ایام جنگ و چه اعتراضات در کشور کار را به شدت برای کسب و کار‌های دیجیتال مشکل کرده است.

علاوه بر این، حکمرانی داده به‌عنوان ستون کلیدی اقتصاد دیجیتال، تضمین‌کننده شفافیت، امنیت و دسترسی عادلانه به اطلاعات است و امکان خلق ارزش از داده‌ها را فراهم می‌کند. بر اساس تجربه کشور‌های پیشرفته، ترکیب زیرساخت‌های قوی با سیاست‌های هوشمندانه در زمینه مدیریت داده، امنیت سایبری و حمایت از نوآوری، زمینه رشد پایدار و توسعه اقتصادی دیجیتال را ایجاد می‌کند.

عامل دیگر توسعه اقتصاد دیجیتال، سرمایه انسانی ماهر و آموزش مهارت‌های دیجیتال است. تربیت نیروی متخصص در حوزه‌های کلیدی مانند تحلیل داده، هوش مصنوعی، امنیت سایبری و توسعه نرم‌افزار، به‌عنوان موتور محرکه نوآوری عمل می‌کند و قابلیت رقابت شرکت‌های داخلی در بازار‌های منطقه‌ای و بین‌المللی را افزایش می‌دهد. در این خصوص نیز چیت ساز مدعی شده که تربیت ۵۰۰ هزار نیروی ماهر دیجیتال، توسعه سواد دیجیتال عمومی، حمایت مالی از آموزش‌های مهارتی و تقویت پژوهش و مراکز تحقیق و توسعه در دستور کار قرار دارد. درحالیکه بار‌ها شاهد فرار مغز‌ها و مهاجرت متخصصات هوش مصنوعی و برنامه نویسان در کشور بوده‌ایم.

هم‌زمان، ایجاد محیطی برای جذب سرمایه‌گذاری، تشویق نوآوری و حمایت از استارتاپ‌ها و شرکت‌های فناوری، امکان شکل‌گیری اکوسیستم دیجیتال پویا را فراهم می‌کند. حال آنکه شرایط تورمی و عدم ثبات در سیاست بین الملل این موضوع را با چالش جدی مواجه کرده است. کارشناسان معتقدند ترکیب این سه عنصر-زیرساخت، حکمرانی داده و سرمایه انسانی- پایه و اساس هر استراتژی موفق در توسعه اقتصاد دیجیتال است و بدون آن، حتی برنامه‌های بلندپروازانه در این حوزه به نتیجه ملموس نخواهند رسید.

گزارش «مجمع جهانی اقتصاد» نیز نشان می‌دهد که ایران در میان ۱۳۳ کشور ارزیابی‌شده، با وجود پیشرفت‌های داخلی، هنوز با کشور‌هایی که بهره‌برداری موفق از فرصت‌های دیجیتال را تجربه کرده‌اند، فاصله دارد. این رتبه‌بندی، اهمیت همکاری بخش‌های عمومی و خصوصی و ایجاد زیست‌بوم پایدار دیجیتال را بیش از پیش برجسته می‌کند و راهنمایی برای سیاست‌گذاران کشور است تا مسیر توسعه اقتصاد دیجیتال را تسریع کنند.

برنامه دولت برای توسعه بازار رقابتی و حمایت از سکو‌های بومی

چیت‌ساز با اشاره به ضرورت توسعه بازار رقابتی و حمایت از سکو‌های بومی بیان کرد: «هدف ما ارتقای رقابت‌پذیری، جلوگیری از انحصار، ایجاد بازارگاه‌های دیجیتال و حمایت از شرکت‌های صادراتی است تا ایران به بازیگری جدی در اقتصاد دیجیتال منطقه تبدیل شود.» علاوه بر این، تسهیل صادرات محصولات دیجیتال و ارائه تسهیلات مالی و ضمانت‌نامه‌های صادراتی برای خدمات ابری و نرم‌افزار‌های SaaS از اولویت‌های وزارت ارتباطات به شمار می‌رود.

به این ترتیب، جایگاه ایران در اقتصاد دیجیتال ترکیبی از تلاش‌های داخلی، برنامه‌های توسعه زیرساخت و مهارت‌های نیروی انسانی و نیز رتبه جهانی در شاخص آمادگی شبکه‌ای است. افزایش سهم اقتصاد دیجیتال از ۴.۹ درصد به ۱۰ درصد نه تنها یک هدف آماری، بلکه یک جنبش ملی برای تحول اقتصادی و ارتقای رقابت‌پذیری ایران در عرصه منطقه‌ای و جهانی محسوب می‌شود.

نگار علی- گزارش بهار ۱۴۰۴ سازمان تنظیم مقررات نشان می‌دهد که تعداد مشترکین تلفن همراه کاهش، اما کاربران اینترنت ثابت و پهنای باند ثابت رشد داشته‌اند. در عین حال، سرعت و پایداری شبکه‌های 3G و 4G با تفاوت میان اپراتورها ادامه دارد و شکایات کاربران بیشتر در بخش تلفن همراه و پهنای باند ثابت ثبت شده است.

 معاونت توسعه و مدیریت منابع دفتر برنامه‌ریزی، بودجه و کنترل برنامه‌ها گزارش آماری سه‌ماهه بهار ۱۴۰۴ در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات را منتشر کرد. این گزارش تصویری از وضعیت مشترکین تلفن ثابت و همراه، پهنای باند ثابت و سیار، ضریب نفوذ اینترنت و تلفن، کیفیت شبکه، خدمات پستی و شکایات کاربران ارائه می‌دهد و عملکرد اپراتورهای مختلف در زمینه رقابت و کیفیت خدمات را بررسی می‌کند.

وضعیت مشترکین و تغییرات رشد

• تلفن ثابت: تعداد مشترکین تلفن ثابت در بهار ۱۴۰۴ برابر با ۲۷,۹۷۳,۸۶۵ نفر بوده که نسبت به بهار ۱۴۰۳ حدود ۲.۳۴ درصد کاهش نشان می‌دهد.

• پهنای باند ثابت: تعداد مشترکین اینترنت ثابت ۱۱,۲۶۹,۰۵۷ نفر گزارش شده که نسبت به سال گذشته ۱.۴۷ درصد رشد داشته است.

• تلفن همراه: تعداد مشترکین تلفن همراه با کاهش ۶.۰۵ درصدی به ۱۵۴,۸۲۲,۳۳۳ نفر رسید.

• پهنای باند سیار: تعداد مشترکین اینترنت همراه به ۱۱۳,۹۴۷,۵۰۹ نفر کاهش یافته که نشان‌دهنده ۶.۴۱ درصد افت نسبت به سال گذشته است.

ضریب نفوذ و شاخص‌های کلیدی

• تلفن ثابت: ضریب نفوذ ۳۲.۳۲ گزارش شده که ۳ درصد کاهش دارد.

• تلفن همراه: ضریب نفوذ ۱۸۰.۱۱ بوده و نسبت به سال گذشته ۵.۳۱ درصد کاهش نشان می‌دهد.

• پهنای باند ثابت: ضریب نفوذ ۱۳.۰۲ و رشد ۰.۷۷ درصدی ثبت شده است.

• پهنای باند سیار: ضریب نفوذ ۱۳۲.۵۶ بوده که کاهش ۵.۶۷ درصدی را نشان می‌دهد.

پوشش شبکه فیبر نوری نیز رشد داشته و تعداد خانوارهای تحت پوشش به ۸,۲۲۷,۹۲۰ خانوار رسیده است.

مصرف شبکه سیار و خدمات روستایی

• پیامک: تعداد کل پیامک‌های ارسالی در شبکه سیار ۵۶,۲۱۹,۶۲۷,۵۳۱ پیامک بود و متوسط ماهانه هر کاربر ۱۱۴.۱۳ پیامک ارسال کرده است.

• مکالمه: کل مکالمات شبکه سیار ۸۶,۰۹۴,۹۴۹,۵۶۰ دقیقه ثبت شد که رشد ۳.۴۶ درصدی نسبت به سال گذشته دارد. متوسط مکالمه ماهانه به ازای هر کاربر ۱۷۴.۷۹ دقیقه است.

• خدمات روستایی: ۴۷,۴۲۳ روستا دارای تلفن خانگی و ۵۱,۵۱۲ روستا به هر نوع ارتباط دسترسی دارند. تعداد اشتراک‌های روستایی مخابرات ایران ۳,۹۳۱,۴۲۷ اشتراک ثبت شده است.

کیفیت شبکه و عملکرد اپراتورها

سرعت اینترنت:

• 3G: همراه اول ۳.۶ مگابیت بر ثانیه، ایرانسل ۲.۰۳ و رایتل ۳.۵ مگابیت بر ثانیه.

• 4G: رایتل ۲۰.۱۸ مگابیت بر ثانیه، همراه اول ۱۶.۲ و ایرانسل ۱۲.۴۶ مگابیت بر ثانیه.

موفقیت در برقراری سرویس:

• 3G: همراه اول ۹۹.۳۸٪، ایرانسل ۹۷.۷۱٪، رایتل ۹۸.۹۴٪

• 4G: همراه اول ۹۹.۶۸٪، رایتل ۹۹.۶۱٪، ایرانسل ۹۹.۵۶٪

قطعی سرویس داده: همراه اول کمترین میزان قطعی را داشته و رایتل در 4G عملکرد مشابهی داشته است.

 

عملکرد رقابتی اپراتورها

• سیار: بازار دو قطبی میان همراه اول (۵۴٪ مشترکین) و ایرانسل (۴۲٪ مشترکین) حاکم است، رایتل با ۴٪ سهم بازار حضور دارد.

• پهنای باند سیار: ساختار مشابه با تلفن همراه است.

• مکالمات و پیامک: همراه اول با سهم بالاتر از سایر رقبا، همچنان پیشتاز است.

• ثابت: تلفن ثابت و پهنای باند ثابت در اختیار مخابرات ایران و FCP است و رقابت محدودتری در این حوزه دیده می‌شود.

شکایات کاربران و چالش‌ها

• حوزه ثابت: ۲۵,۸۶۵ شکایت ثبت شده که بیشترین بخش را شامل می‌شود.

• حوزه سیار: ۹,۷۶۵ شکایت ثبت شده است.

• پهنای باند ثابت: ۱۶,۳۵۷ شکایت و پهنای باند سیار ۳,۷۸۱ شکایت گزارش شده است.

چالش‌ها شامل سرعت پایین، قطعی شبکه، کیفیت انتقال داده و محدودیت پوشش است و این موارد بر رضایت کاربران تأثیر مستقیم دارند.

گزارش بهار ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که کیفیت خدمات ارتباطی و فناوری اطلاعات در کشور تحت تأثیر عملکرد اپراتورها، سرعت و پایداری شبکه است. در بخش سیار، رقابت میان اپراتورها باعث بهبود کیفیت و رضایت کاربران می‌شود، در حالی که در بخش ثابت، تمرکز بازار و افزایش شکایات نشان‌دهنده نیاز به بهبود بیشتر و افزایش رقابت است. توسعه شبکه فیبر نوری، گسترش پوشش روستایی و بهبود شاخص‌های سرعت و پایداری، از مهم‌ترین عوامل ارتقای تجربه کاربران در آینده خواهد بود. (منبع:خبرآنلاین)

رئیس پلیس امنیت اقتصادی فراجا در راستای مقابله با ناترازی برق از کشف نزدیک به ۳۷ هزار دستگاه ماینر خبر داد.
به گزارش پلیس، سردار حسین رحیمی با تاکید بر اینکه در سال‌های اخیر به دلایل متعدد شاهد وجود ناترازی در ساختار انرژی کشور از جمله موضوع برق و آب هستیم، اظهار کرد: وجود این ناترازی ها با خود مشکلات مختلفی را در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایجاد می‌کند.

وی با اشاره به اینکه برای رفع این ناترازی پلیس امنیت اقتصادی هم به اقدامات ایجابی و سلبی بسیاری را در دستور کار خود داده است، افزود: به منظور انجام بهتر مأموریت‌های این حوزه جلسات تعاملی متعددی با شرکت توانیر کشور داشته‌ایم.

رئیس پلیس امنیت اقتصادی فراجا با اشاره به اینکه با بررسی‌های صورت گرفته استفاده‌های غیرمجاز از ماینرها از جمله دلایل وقوع ناترازی برق کشور گفت: مقابله با این موضوع به صورت ویژه در دستور کار پلیس امنیت اقتصادی فراجا در سراسر کشور قرار گرفته است.

سردار رحیمی با اشاره به کشف ۳۶ هزارو ۶۴۸ دستگاه ماینر در پنج ماه سال جاری عنوان کرد: در پنج ماه سال جاری ۱۳۷۳ پرونده برای متهمان دستگیر شده در حوزه ماینر تشکیل و پیگیری شده است.

وی افزود: در روزهای اخیر با کشف دو مزرعه بزرگ ماینر که البته در زمان شناسایی و جمع آوری غیرفعال بودند بیش از ۲۴ هزار دستگاه ماینر در یکی از استان‌های شرقی کشور کشف و جمع آوری شد.

رئیس پلیس امنیت اقتصادی فراجا با اشاره به اینکه وجود دستگاهای ماینر لطمات و صدمات بسیاری را به شبکه برق کشور و تشدید ناترازی برق دارد، گفت: هموطنان می‌توانند اخبار و اطلاعات خود را در خصوص سوداگرانی که برای کسب سودهای بادآورده با استفاده غیرقانونی، دزدانه از ماینرها زمینه ناترازی برق را ایجاد کرده‌اند با شماره تلفن ۰۹۶۳۰۰ در میان بگذارند.

معاون وزیر ارتباطات و مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت با بیان اینکه در طی یک سال گذشته ۳۲ درصد افزایش ترافیک بین‌المللی داشته‌ایم، گفت که در دولت چهاردهم پهنای باند در کشور نیز ۲۰ درصد افزایش داشتیم و بدهی های گذشته را پرداخت کرده ایم.

وی با بیان اینکه حملات هیچ‌وقت قطع نمی‌شوند، ولی در حوادثی مثل جنگ ۱۲ روزه، شدت آن بیشتر می‌شود، خاطر نشان کرد: خوشبختانه، تمامی حملات دیداس را در دو مرحله با آن‌ها مقابله می‌کنیم که مرحله اول خارج از کشور و مرحله دوم در داخل کشور، در شبکه زیرساخت که در هر دو مرحله، حملات کشف و با آن‌ها مقابله می‌شود. بعد از جنگ، کاهش زیادی داشتیم و می‌توان گفت که حملات فروکش کرده‌اند، هرچند خاموش نشده‌اند.

مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت با یادآوری اینکه ما خارج از کشور نیز مقابله با حملات را داریم، ادامه داد: این خدمات را از نقاط تماس بین المللی (پرووایدرها) دریافت می‌کنیم. هر چیزی که از آنجا رد شود و آن‌ها نتوانند مقابله کنند، وارد شبکه خودمان می‌شود. در شبکه خودمان با آن مقابله می‌کنیم و اجازه نمی‌دهیم وارد شبکه اپراتورها شود. چون اگر وارد شود، کیفیت اپراتورها تحت تأثیر قرار می‌گیرد. ضمن اینکه این ترافیک ممکن است به مقصد دستگاه کاربران باشد، به‌خصوص در شبکه اپراتورهای سیار که می‌تواند برای آنها هزینه ایجاد کند.

وی با اشاره به اینکه اجازه نمی‌دهیم این حملات وارد شبکه اپراتورها شوند، تصریح کرد: در کمتر از ۲۰ ثانیه حملات را کشف می‌کنیم و با آن‌ها مقابله می‌کنیم.

معاون وزیر ارتباطات با تاکید بر اینکه در دولت چهاردهم، تمرکز وزارت ارتباطات بر اتصال است، افزود: این به معنای مهم نبودن پوشش نیست؛ پوشش هم مهم است، ولی ملاک اتصال کاربران است.

وی افزود: آثار این تمرکز را در ترافیک شبکه و کیفیت آن می‌بینیم. کاربرانی که از طریق فیبر متصل می‌شوند، کیفیت سرویس بهتری را تجربه می‌کنند.

 

توانستیم تمامی بدهی های پیشین را تسویه کنیم

اکبری درباره بدهی شرکت ارتباطات زیرساخت که از دولت قبل به ارث رسیده است، خاطرنشان کرد: اتفاقاتی که از سال ۱۴۰۱ افتاد، به شدت درآمد شرکت و نه فقط شرکت بلکه درآمد اپراتورها را تحت تأثیر قرار داد. چون ترافیک به شدت کاهش پیدا کرده بود. ما باید به‌صورت ارگانی حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد رشد ترافیک داشته باشیم. تصور کنید که سه سال کامل کاهش داشتیم. بعد با شیب ملایمی شروع به رشد کرد.

معاون وزیر ارتباطات با بیان اینکه ما تازه در تیرماه سال ۱۴۰۳ به سطح ترافیک تیرماه ۱۴۰۱ رسیدیم، اظهار داشت: حالا افزایش هزینه‌ها، قیمت ارز، تورم را هم در نظر بگیرید. درآمد اپراتورها و شرکت ارتباطات زیرساخت کاهش پیدا کرد. شرکت توان پرداخت بدهی‌ها و خدمات دریافتی را نداشت. چون خدمات منبع ارزی دارند، توان پرداخت ارزی نبود و باعث شد بدهی انباشته ایجاد شود.

وی تصریح کرد: خوشبختانه در یک سال گذشته، برای حل این مسئله، دو رویکرد افزایش درآمد ریالی و افزایش درآمد ارزی شرکت را اتخاذ کردیم که تمرکز ما بر فروش سرویس و بهبود کیفیت آن بود تا کاربران کیفیت سرویس بهتری دریافت کنند. این باعث شد رشد ترافیک مصرفی دیتای کشور برگردد و درآمد شرکت و اپراتورها افزایش یابد.

مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت با اشاره به اینکه می‌توان گزارش‌های فروش اپراتورهایی که در بورس هستند را در سامانه کدال دید که این روند نشان دهنده رشد درآمدشان از سال گذشته، یعنی از شروع دولت چهاردهم، بوده است، خاطرنشان کرد: ما در شرکت ارتباطات زیرساخت در یک سال گذشته، حدود ۳۲ درصد افزایش درآمد داشتیم. ما ترافیک افزایش داشتیم، بخصوص ترافیک بین‌الملل داشتیم، که در نتیجه آن باعث شد درآمد شرکت افزایش پیدا کند. این موضوع تا حدی به ما کمک کرد تا بتوانیم در پرداخت بدهی‌ها و هزینه‌هایمان موفق‌تر عمل کنیم.

 

افزایش ۶۰ درصدی فروش ترانزیت

اکبری ادامه داد: رویکرد دیگری که در پیش گرفتیم، افزایش فروش ارزی از طریق ترانزیت داده بود. برای تقویت ترانزیت از مسیر ایران، در بهمن‌ماه سال گذشته، یک رویداد در دبی برگزار کردیم تحت عنوان «ایران کوریدور»؛ این رویداد یک روز قبل از کنفرانس Capacity دبی برگزار شد. البته ما به دلیل تحریم‌ها نمی‌توانستیم در کنفرانس اصلی شرکت کنیم و ظرفیت‌های ایران را معرفی کنیم. بنابراین تصمیم گرفتیم به‌صورت مستقل، یک روز قبل از کنفرانس، رویداد «ایران کریدور» را برگزار کنیم.

وی اظهار داشت: در این رویداد، تمامی اپراتورهای منطقه و بازیگران حوزه تبادل داده حضور داشتند. ما ظرفیت‌های ایران را برای اتصال اکوسیستم دیجیتال منطقه معرفی و اعلام کردیم که حاضر هستیم ظرفیت شبکه فیبر نوری گسترده ایران را در اختیار آنها بگذاریم تا بتوانیم تمامی کشورهای همسایه را به یکدیگر متصل کنیم و از هر مرزی به هر مرز دیگر سرویس ترانزیت ارائه دهیم. همچنین اعلام کردیم که آمادگی داریم این خدمات را با قراردادهای بلندمدت ارائه کنیم.

وی افزود: این پیشنهاد با استقبال زیادی مواجه شد. به‌طوریکه اگر وضعیت فعلی را با یک سال گذشته مقایسه کنیم، می‌بینیم که فروش ترانزیت ما ۶۰ درصد افزایش داشته است. یعنی از ابتدای فعالیت شرکت زیرساخت تا شهریورسال گذشته، در طول یک سال گذشته، ۶۰ درصد کل فروش سال‌های گذشته را تجربه کردیم.

معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، تصریح کرد: این فروش در مسیرهای مختلفی انجام شده که شامل مرز عراق، مرزهای جنوبی، خلیج فارس، مرزهای شمالی، آذربایجان، ترکیه، ترکمنستان و افغانستان است. خوشبختانه این موضوع در افزایش پهنای باند بین‌الملل به ما کمک زیادی کرد. ظرف همین یک سال، پهنای باند بین‌الملل ما بیش از ۲۰ درصد افزایش پیدا کرده است.

وی با تاکید بر اینکه بدهی‌های گذشته‌ای که وجود داشت نیز پرداخت شده است، گفت: روزی که ما شروع کردیم، با تهدیداتی از سوی سرویس‌های خارجی مواجه بودیم. اما نشستیم و اختلافات مالی و خدماتی را با پرووایدرهای (نقاط اتصال) خارجی حل و فصل کردیم و توانستیم بخش عمده‌ای از بدهی‌ها را پرداخت کنیم. این دستاورد بزرگی بود که رویداد «ایران کریدور» برای ما به ارمغان آورد.

مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت با اشاره به اینکه آمادگی خود را برای توسعه فیبر نوری دریایی با کشورهای همسایه اعلام کردیم، گفت: توافق‌های اولیه‌ای نیز صورت گرفته که فعلاً اعلام نمی‌کنیم، اما امیدواریم اگر به مرحله اجرا برسد، اطلاع‌رسانی خواهیم کرد. اجرای فیبر نوری در خلیج فارس در برنامه ما قرار دارد و امیدواریم تا سال آینده حداقل یکی دو پروژه فیبر نوری دریایی را به بهره‌برداری برسانیم.

 

بیش از ۵۰ درصد خریدها از طریق فروش های ارزی تامین شده است

وی با یادآوری این مطلب که شرکت ارتباطات زیرساخت انحصار ارتباطات بین‌الملل در کشور را دارد، افزود: متأسفانه هزینه‌های ارزی همیشه وجود دارد و کم هم نیستند. ما باید اینترنت یک کشور ۹۰ میلیونی را تأمین کنیم. عمده این ارتباطات از طریق اروپا انجام می‌شود، چون مراکز تبادل ترافیک اینترنت در چند نقطه اصلی اروپا قرار دارند. بنابراین بیشتر ظرفیت‌هایمان باید به مقصد اروپا باشد که بسیار پرهزینه است.

اکبری خاطر نشان کرد: شما تصور کنید که ما باید در مرزهای ایران ظرفیت اجاره کنیم تا به این مراکز تبادل ترافیک در اروپا برسیم. این موضوع هزینه‌های زیادی را به شرکت تحمیل می‌کند و با توجه به نوسانات قیمت ارز، تأمین آن بسیار چالش‌برانگیز است.

وی با بیان اینکه یکی از دلایل ناتوانی شرکت در گذشته، کاهش درآمد ریالی و افزایش قیمت ارز بود که تأمین هزینه‌ها را دشوار کرد، اظهار داشت: راه‌حل ساده‌ای که به ذهنمان رسید، این بود که درآمد ارزی داشته باشیم تا بتوانیم از محل آن خرید ارزی انجام دهیم. خوشبختانه در یک سال گذشته، بیش از ۵۰ درصد خریدهایمان را از طریق فروش‌های ارزی تأمین کردیم.

وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات امروز به مناسبت هفتۀ گرامیداشت هفتۀ دولت اینفوگرافیکی در کانال‌های رسمی خود منتشر کرد و مدعی شد که طی یکسال گذشته میزان اتصال فیبرنوری در کشور را به ۲ میلیون پورت رسانده است! ولی آمار روی سایت ایران fttx همچنان ۷۱۵ هزار اتصال را نشان می‌دهد که نشان از تناقض آماری در اطلاعات ارائه شده توسط این وزارتخانه دارد، رفتاری مسبوق به سابقه که گویی در سایۀ پرداختن به مسائل حاشیه‌ای مانند فیلترینگ که ماموریت اصلی وزارتخانه نیست، همچنان بناست که ادامه داشته باشد.

به گزارش آنا؛ همان‌طور که گفته شد، وزارت ارتباطات امروز در اینفوگرافی رسمی خود از تحقق دو میلیون اتصال فیبرنوری در کشور خبر داده است، ولی اختلاف فاحشی که میان این آمار اعلامی و داده‌های منتشرشده روی سایت ایران FTTX وجود دارد، پرسش‌های جدی درباره صحت‌سنجی آمارهای اعلامی از سوی وزارت ارتباطات طی ماه‌های گذشته را تشدید کرده است. البته بروز رفتارهای این‌چنین از سوی وزارت ارتباطات دولت چهاردهم، پیش از این نیز سابقه داشته است.

نمونهٔ آن گزارشی بود که وزارت ارتباطات روز ۲۷ اردیبهشت‌ماه سال گذشته و در مراسم رونمایی از دستاوردهای حوزهٔ ارتباطات و فناوری اطلاعات با حضور رئیس‌جمهور منتشر کرد. وزارتخانه در آن گزارش، مدعی شده بود که ظرفیت شبکهٔ انتقال کشور ضمن افزایش ۲۸ ترابیت بر ثانیه‌ای، از ۴۵ هزار به ۷۳ هزار گیگابیت رسیده است، در حالی که بر اساس آمارهایی که از اردیبهشت‌ماه سال گذشته روی سایت شرکت ارتباطات زیرساخت قرار دارد، ظرفیت شبکهٔ انتقال کشور مدتی پیش از شهادت رئیس دولت سیزدهم به ۶۰ هزار گیگابیت بر ثانیه رسیده بود و ارائهٔ چنین آمار نادرستی از سوی وزارت ارتباطات عجیب به نظر می‌رسید!

 

انتشار آمارهای متناقض در وزارت ارتباطات ادامه دارد

سامانهٔ ایران FTTX در دولت سیزدهم با هدف شفاف‌سازی روند تکمیل طرح ملی فیبرنوری منازل و کسب‌وکارها راه‌اندازی شد تا مردم به‌صورت برخط از فرآیند پیشرفت فیزیکی این طرح آگاه شوند. اتفاقی که شاید بتوان گفت، نخستین باری بود که در کشور رخ می‌داد و مردم می‌توانستند سیر تکمیل یک طرح ملی را مشاهده کنند. اپراتورها موظف شدند که در هر نقطه‌ای که امکان اتصال به فیبرنوری فراهم می‌شود، مراتب را به رگولاتوری اعلام کنند تا پس از بررسی میدانی، در نقشهٔ پوشش کشور به رنگ سبز درآید. موضوعی که دربارهٔ میزان اتصال نیز صادق بود و اپراتورها باید کاربران متصل‌شدهٔ خود را به رگولاتوری اعلام می‌کردند تا آمار کل در سامانه ثبت شود.

بنابراین انتشار دو رقم و دادهٔ متفاوت از سوی وزارتخانه، در دوگانهٔ انتشار آمار نادرست از اتصال یا ضعف در به‌روزرسانی داده‌های سامانه‌های رسمی خوانش می‌شود که هرکدام اتفاق افتاده باشد، برای تشکیلاتی به وسعت وزارت ارتباطات امر مطلوبی نیست.

انتشار این آمار متناقض پرسش‌های دیگری را نیز مطرح می‌کند؛ مانند اینکه چند اشتراک از اتصال دو میلیونی ادعایی، مبتنی بر FTTH (فیبرنوری تا داخل منزل) و چند پورت منصوبه بر پایهٔ اتصال VDSL (فیبرنوری تا نقطهٔ پایانی، شبکهٔ خارجی و استفاده از کابل مسی در اتصال نهایی از نقطهٔ پایانی تا داخل منزل) است. دو فناوری کاملاً متفاوت که در بسیاری از مؤلفه‌ها از جمله تجربهٔ کاربری مصرف‌کنندهٔ نهایی تفاوت دارند.

البته وزارت ارتباطات اگر اصرار بر اعلام آمار دو میلیونی و غلط بودن یا به‌روزرسانی نشدن یک سامانهٔ نظارت مردمی ملی دارد، این نکته را نیز باید روشن کند که چند پورت از مجموعهٔ آمار اعلامی مربوط به کاربرانی است که شرکت مخابرات ایران پیش از آغاز و حین پیشبرد طرح ملی فیبرنوری منازل و کسب‌وکارها، در قالب امور شرکتی و کاری خود، در قالب طرح‌های عرضهٔ اختصاصی خود به شبکهٔ فیبرنوری متصل کرده است. مشوقی هم بابت آن نگرفته و بر اساس ضوابط متفاوتی نیز اجرا شده‌اند. در ضمن این وزارتخانه باید روشن کند که چه میزان از اتصال دو میلیون ادعایی آن یا ۷۱۵ هزارتایی موجود روی سامانهٔ ایران FTTX پیش از روی کار آمدن دولت جدید برقرار شده‌اند. شواهد نشان می‌دهد که طی یک‌سال گذشته دو میلیون اتصال جدید نداشته‌ایم و نیاز است که وزارت ارتباطات دربارهٔ مبدأ آمار ادعایی خود روشنگری کند.

تأثیر تناقض آماری بر سیاست‌گذاری و بودجه‌بندی

چنین اختلاف آماری می‌تواند پیامدهای مهمی در تخصیص منابع و برنامه‌ریزی توسعه‌ای داشته باشد. وزارت ارتباطات چندی پیش با مصوبهٔ کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات، میزان مشوق فیبرنوری را برای همهٔ مناطق کشور به شش میلیون تومان افزایش داد. حال، سؤالی که پیش می‌آید و نیاز به شفاف‌سازی آن از سوی وزارت ارتباطات وجود دارد، تعداد پورت‌هایی است که مشوق شش میلیون تومانی دریافت کرده‌اند. پیش از انتشار اینفوگرافی امروز، داده‌های روی سایت ایران FTTX تنها آمار رسمی و دقیقی بود که دربارهٔ میزان خانوارهای متصل به این فناوری مهم ارتباطی وجود داشت.

حال وزارت ارتباطات باید بگوید که آیا در فاصلهٔ چند هفته‌ای پس از مصوبهٔ ۵-۳۶۳ تا انتشار اینفوگرافیک امروز، این وزارتخانه موفق شده است بیش از ۱.۲ میلیون خانوار جدید را متصل کند یا همان‌طور که گفته شد، این آمار را بدون توجه به نوع فناوری و زمان برقراری اتصال یا قالب ایجاد اتصال (طرح‌های انحصاری و مجزای شرکت مخابرات) ارائه کرده است.

پاسخ هرچه باشد، به نظر می‌رسد با اینفوگرافیک امروز تطابق ندارد و گویی موضوع انطباق آمارها و فقدان تناقض آن‌ها، چندان برای وزارت ارتباطات دولت چهاردهم مهم نیست. شاید هم یکی از دلایل آن، کم‌توجهی از سوی برخی از اصحاب رسانه و فعالان تخصصی حوزهٔ ارتباطات به بررسی صحت و سقم اخباری باشد که این وزارتخانه منتشر می‌کند.

هم‌راستاسازی داده‌ها و تعریف شاخص‌های دقیق

وزارت ارتباطات باید با همکاری سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به‌عنوان راهبر طرح ملی فیبرنوری منازل و کسب‌وکارها که البته زیرمجموعهٔ همین وزارتخانه نیز محسوب می‌شود، شاخص‌های دقیق و یکسانی برای تعریف اتصال و پوشش تعیین کند. همچنین لازم است سامانهٔ ایران FTTX به‌صورت منظم به‌روزرسانی شود تا از بروز تناقض‌های آماری جلوگیری شود.

عملکرد و موضوعات پیرامون وزارتخانه در این روزها بسیار حول محور مسائلی مانند فیلترینگ متمرکز شده است و هر از گاهی نیز یکی از مسئولان وزارت ارتباطات دربارهٔ محدودیت‌ها و رفع آن‌ها موضع جدیدی می‌گیرد و رسانه‌های تخصصی را چند روز درگیر آن اظهار نظر جدید می‌کند! گاهی این‌طور به نظر می‌رسد که وزارتخانه با وجود آگاهی از مأموریت‌های اصلی خود و اطلاع از این نکته که وظیفه‌ای در حوزهٔ فیلترینگ به‌طور مستقیم بر عهده ندارد و تصمیم‌گیری دربارهٔ موضوعات مربوط به محدودیت‌ها، مسئله‌ای جمعی است، اما عامدانه بر موضوعات مرتبط با فیلترینگ تأکید می‌کند تا رسانه‌ها و کارشناسان کمتر از وظایف اصلی این وزارتخانه دربارهٔ توسعهٔ زیرساخت‌های ارتباطی سؤال کنند. البته پررنگ کردن چنین حاشیه‌هایی، آمارهای متناقض این‌چنینی را نیز به حاشیه و دور از دید رسانه‌ها می‌برد. حال باید منتظر ماند تا ببینیم وزارت ارتباطات دربارهٔ تناقض آماری جدید چه توضیحی برای افکار عمومی دارد تا پس از آن، قضاوت بهتری دربارهٔ ریشهٔ فاصلهٔ آمار اعلامی این اینفوگرافیک با داده‌های منتشرشده روی سایت ایران FTTX داشته باشیم.

بر اساس گزارشی که سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به‌تازگی منتشر کرده است، ضریب نفوذ اینترنت ثابت در ایران در سه‌ماهه اول سال به ۱۳ درصد رسیده و نسبت به بهار سال گذشته کمتر از یک درصد رشد داشته است. کارشناسان می‌گویند این رشد کند نشان‌دهنده محدودیت در توسعه زیرساخت‌های اینترنت ثابت و فناوری‌های پرسرعت است و حاکی از آن است که بخش عمده‌ای از جمعیت هنوز به خدمات با کیفیت دسترسی ندارند. گزارش‌ها همچنین نشان می‌دهند که تعداد خانوارهای تحت پوشش فیبر نوری تنها به‌طور جزئی افزایش یافته و سهم فناوری‌های مدرن مانند FTTH(فیبر تا منزل) در بازار اینترنت ثابت هنوز بسیار پایین است.

اکنون که اقتصاد دیجیتال و دسترسی پایدار به اینترنت در جهان به یکی از پایه‌های توسعه و رشد اقتصادی تبدیل شده است، داده‌ها حاکی از آن است که در ایران همچنان اینترنت ثابت با مشکلات جدی مواجه است و کاربران روزانه با کندی، ناپایداری و کیفیت پایین شبکه دست ‌و پنجه نرم می‌کنند. گزارشی که سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی از وضعیت شاخص‌های آی‌سی‌تی کشور در فصل بهار ۱۴۰۴ منتشر کرده نیز مهر تاییدی بر این وضعیت است.

بر اساس این گزارش در سه‌ماه اول سال ضریب نفوذ اینترنت ثابت نسبت به بهار سال گذشته تنها کمتر از یک درصد رشد داشته و به ۱۳ درصد رسیده است. این آمار نشان می‌دهد که دسترسی خانوارها به اینترنت ثابت همچنان محدود است و گسترش زیرساخت‌ها بسیار کند پیش می‌رود. چنین رشد ناچیزی می‌تواند بر کیفیت خدمات دیجیتال، آموزش آنلاین و توسعه کسب‌وکارهای اینترنتی تاثیر منفی بگذارد و ضرورت توجه فوری به سرمایه‌گذاری در شبکه‌های ثابت را برجسته می‌کند.

از نظر تعداد نیز در این یک سال اندکی بیش از ۱۶۳ هزار مشترک به جمع استفاده‌کنندگان از اینترنت ثابت افزوده شده است که رشدی بسیار آرام را نشان می‌دهد. در گزارش اخیر رگولاتوری پس از یک سال، آمار خانوارهای تحت پوشش فیبر نوری به‌‌روز شده است که فقط ۱۵۸ هزار و ۳۵۵ خانوار بیش از سال گذشته است. رقمی که تاکید می‌کند توسعه زیرساخت‌های پرسرعت اینترنت ثابت همچنان کند و محدود است.

گزارش‌های رسمی در این باره نیز نشان می‌دهد کشور تا رسیدن به برنامه تعیین شده در این باره فاصله زیادی دارد. بر اساس اهداف برنامه هفتم باید از سال ۱۴۰۳ تا ۱۴۰۸ سالانه به طور متوسط ۴‌میلیون اتصال در کشور ایجاد شود و این در حالی است که مطابق آخرین گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس در ابتدای سال ۱۴۰۳ و شروع برنامه هفتم پیشرفت حدود ۳۱۷ هزار سرویس گیرنده فیبر نوری وجود داشته‌است که این میزان تا اواسط آذر ۱۴۰۳ به حدود ۳۹۱ هزار سرویس گیرنده رسیده‌است؛ روندی که نشان می‌دهد که در طول ۹ ماه سال اول اجرای برنامه هفتم توسعه، تنها حدود ۷۴ هزار اتصال جدید در کشور شکل گرفته‌است.

همچنین براساس آمار ارائه شده توسط مرکز پژوهش‌های مجلس، میزان پوشش فیبر نوری در ابتدای سال ۱۴۰۳ و آغاز اجرای برنامه هفتم حدود هفت‌میلیون و هشتاد هزار خانوار بوده که این میزان تا اواسط آذر ۱۴۰۳ به حدود هشت ‌میلیون و هفتاد هزار خانوار افزایش یافته ‌است.

بنابراین در ۹ ماه نخست اجرای برنامه هفتم پیشرفت تنها حدود یک‌‌میلیون خانوار جدید تحت پوشش قرار گرفته‌اند.این روند نیز نشان می‌دهد فاصله قابل‌ توجهی با اهداف تعیین شده برای سال نخست اجرای برنامه هفتم وجود دارد؛ روندی که کارشناسان معتقدند در صورتی که ادامه پیدا کند می‌تواند تبعات منفی برای مردم در پی داشته باشد.

همچنین از نظر تنوع فناوری‌های ارتباطات ثابت عمده سهم بازار در اختیار فناوری x-DSL است که ۶۸ درصد مشترکان اینترنت ثابت از آن استفاده می‌کنند. در این زمینه سهم FTTH از ۵ درصد در پایان سال گذشته به ۶ درصد در پایان بهار امسال رسیده است. بر این اساس کارشناسان معتقدند که ساختار فناوری اینترنت ثابت در کشور همچنان به فناوری‌های قدیمی وابسته است. با اینکه بیش از دو سوم (۶۸ درصد) مشترکان اینترنت ثابت از فناوری x-DSL استفاده می‌کنند سهم فناوری‌های پرسرعت و مدرن مانند FTTH (فیبر تا منزل) تنها از ۵ درصد به ۶ درصد افزایش یافته است. این رشد اندک نشان می‌دهد که توسعه زیرساخت‌های فیبر نوری بسیار محدود و کند است و دسترسی به اینترنت پرسرعت هنوز برای بخش عمده‌ای از جمعیت فراهم نیست.

آمارهای مرتبط با ارتباطات همراه مانند تمامی دوره‌های گذشته در بهار امسال نیز افزایشی بوده و ضریب نفوذ تلفن همراه به نزدیک ۱۹۰ درصد و ضریب نفوذ اینترنت همراه به بیش از ۱۴۰ درصد رسیده است که هر دو شاخص بیش از ۵ درصد نسبت به بهار سال گذشته رشد نشان می‌دهند. در این گزارش برای نخستین بار سهم بازار مشترکان ۵G نیز دیده می‌شود که ۲ درصد اعلام شده است و در مقابل سهم بازار ۳G به ۴ درصد کاهش یافته است. این رقم نشان‌دهنده آن است که ایران در این زمینه نیز از اهداف برنامه هفتم عقب است و درحالی ‌که باید اکنون به سمت ۱۰ درصد و بالاتر از آن حرکت کند همچنان سهم سایت‌های ۵G در کشور زیر پنج درصد هستند.

امیرحسین دهقان، کارشناس شبکه، در خصوص این گزارش به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «اعداد به لحاظ ثبت سیستمی دقیق‌اند ولی از زاویه مصرف واقعی یا کیفیت تجربه کاربر کامل نیستند. ضریب نفوذ موبایل ۱۹۰ درصد یعنی تعداد زیادی از مردم چند سیم‌کارت دارند یا خطوط بلااستفاده به‌عنوان فعال ثبت شده است. در این بین کاهش تلفن ثابت دیده شده، ولی رشد اینترنت ثابت بسیار جزئی است. این رشد اندک ممکن است در تجربه واقعی مردم محسوس نباشد، چون در همین بازه تقاضا برای پهنای باند خانگی به دلیل تورم و قیمت، الگوی مصرف را تغییر داده است».

او معتقد است که توسعه ۵G در کشور محدود و بیشتر به شکل پایلوت یا مناطق خاص است، عدد سهم دو درصد منطقی است ولی ممکن است برداشت عمومی از آن اغراق‌آمیز شود.» او توضیح می‌دهد: «با این حال باید توجه داشت که شاخص‌ها عمدتا بر اساس خطوط و سرویس‌های ثبت‌شده محاسبه می‌شوند و لزوما بیانگر تجربه واقعی یا کیفیت سرویس دریافتی همه کاربران نیستند. به طور کلی این گزارش تصویر کمی دقیقی از ابعاد شبکه و بازار ارائه می‌دهد، ولی برای ارزیابی کامل وضعیت ارتباطات کشور استفاده از شاخص‌های کیفی و پیمایش‌های میدانی تکمیلی نیز ضروری است.»

در مجموع باید یادآور شد که آمار و روندهای اخیر نشان می‌دهد که شبکه اینترنت ثابت در کشور هنوز نتوانسته پاسخگوی نیازهای جمعیت و اقتصاد دیجیتال باشد و رشد آن با کندی چشم‌گیری همراه است. درحالی‌که اینترنت همراه و تلفن همراه با افزایش ضریب نفوذ مواجه بوده‌اند عقب‌ماندگی در توسعه فیبر نوری و فناوری‌های پرسرعت به ویژه FTTH همچنان مانعی جدی برای ارتقای کیفیت خدمات دیجیتال و تحقق اهداف برنامه هفتم است. کارشناسان معتقدند بدون سرعت بخشیدن به توسعه زیرساخت‌ها، به‌روزرسانی فناوری‌ها و تمرکز بر تجربه واقعی کاربران فاصله ایران با استانداردهای جهانی و انتظارات داخلی بیشتر خواهد شد. 

«جلب رضایت مردم» در تسهیل دسترسی به اینترنت به عنوان یکی از نیازهای اساسی شهروندان، را می توان اولویت و هدف اصلی برنامه های وزارت ارتباطات دولت چهاردهم دانست که در یکسال گذشته برای تحقق آن تلاش کرده و با وجود همه ممنوعیت‌ها، محدودیت ها و سنگ اندازی ها، آن را از اولویت خود کنار نگذاشته است.

به گزارش ایرنا با اینکه طی سال های گذشته بخصوص بعد از وقایع سال ۱۴۰۱ وضعیت اینترنت و کسب وکارها در فضای مجازی با محدودیت های شدید روبرو شد، اما بعد از انتخابات سال گذشته و سپردن سکان هدایت ریاست جمهوری از سوی مردم به دکتر پزشکیان، وی و سیدستار هاشمی وزیر ارتباطات دولت چهاردهم بیشترین تلاش را برای رفع این محدودیت ها کردند که حاصل آن رفع فیلتر پیام رسان «واتس آپ» و سکوی «گوگل پلی» بود.

می توان گفت که وزارت ارتباطات و فناوری ارتباطات پس از استقرار دولت چهاردهم، فصلی نوین در حوزه ارتباطی کشور را آغاز کرده و سعی دارد که به بهترین وجه نسبت به انجام وظایف و اختیارات اقدام کند. این اقدامات بخصوص در زمانی بیشترین توجه جامعه را به خود اختصاص داده که این وزارتخانه متولی اصلی اینترنت در کشور و ایجاد دسترسی به فضای مجازی توسط مردم است.

وزارت ارتباطات در حال گذار از سیستم های قدیمی بخصوص کابل های مسی به دنیای فیبرنوری است و همین موضوع باعث شده که توجه بیشتر سیدستار هاشمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات را به حوزه گسترش فناوری های دیجیتال بازکند.

از سوی دیگر دنیای جدید درحال گذار به سمت هوش مصنوعی است و سرمایه گذاری های عظیمی در این حوزه در کشورهای بزرگ دنیا و حتی منطقه خاورمیانه صورت گرفته که اگر در ایران این سرمایه گذاری ها انجام نشود قطعا با ضریب بالایی از دیگر کشورهای همسایه خود مانند عربستان، امارات و حتی عراق عقب خواهیم ماند.

بر همین اساس بررسی عملکرد وزارتخانه های مختلف در یک سال گذشته که مملو از اتفاقات بزرگی در کشور بوده و حتی جنگ ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی برضد ملت ایران نتوانسته دستگاه های مختلف را از حرکت برای خدمت به مردم ایران متوقف کند، به همین دلیل در بخش اول گزارش عملکرد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات که امروز به یکی از مهمترین وزارتخانه های کشور به دلیل ارتباط مستقیم مردم با اینترنت و خواست آنها برای توسعه بیشتر مربوط است، به برخی از اقدامات کلان و معاونت های زیر مجموعه این وزارتخانه می پردازیم و در بخش های بعدی به معرفی اقدامات دیگر بخش مهمتر این وزارت خانه از جمله شرکت ارتباطات زیرساخت، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، سازمان فضایی، سازمان فناوری اطلاعات و ... خواهیم پرداخت.

 

اقدامات اصلی که در سال اول دولت اجرایی شد

برهمین اساس وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به اقدامات برجسته این وزارتخانه در یک سال اول دولت چهاردهم در حوزه های دیپلماسی فناوری و حمایت از فعالیت های بین المللی شامل حمایت از کسب وکار و توسعه زیرساخت ها عنوان کرده است که در حوزه دیپلماسی، سند تسهیل دسترسی به سکوهای خارجی، صادرات محصولات و خدمات حوزه فاوا به میزان ۵۰ میلیون یورو به روسیه و ونزوئلا، رفع مشکلات مربوط به سامانه ریجستری و کمک به جلوگیری از قاچاق کالا است.

در حوزه حمایت از کسب و کارها و تکیه بر توانمندی داخلی نیز تصویب بیش از سه هزار و ۳۵۰ میلیارد تومان تسهیلات برای حمایت از شرکت های فناور حوزه فاوا، ایجاد دو هزار و ۲۰۰ فرصت شعلی جدید در طرح های ملی و استانی، انعقاد بالغ بر ۹ هزارو ۵۰۰ میلیارد تومان قرارداد خرید تجهیزات فناورانه بومی با شرکت های داخلی می توان اشاره کرد.

توسعه زیرساخت برای حرکت به سمت اقتصاد دیجیتال نیز دیگر حوزه اقدامات برجسته این وزارتخانه در یک سال گذشته است و بر این اساس برنامه ریزی برای تاسیس شرکت تامین سرمایه تخصصی و صندوق بخش فاوا با مشارکت بخش خصوصی، توسعه زیرساخت های عملیاتی پستی هوشمند فرآیند توزیع توزیع مرسولات و خدمات الکترونیکی و ارزش افزوده پستی در نقاط روستایی و تامین تجهیزات از تامین کنندگان اصلی براساس سیاست دیپلماسی فناوری می توان اشاره کرد.

 

معاونت فناوری، نوآوری و امور بین الملل

تامین زیرساخت های توسعه دانش، فناوری و صنعت بومی بخش فاوا توسعه تعاملات بین الملل و صادرات با تخصیص ۱۰۰ میلیون دلار و رشد ۱۰۰ درصدی، در زمینه حمایت تسهیلاتی از شرکت های فعال در زیست بوم محتوای دیجیتال با رشد ۳۰ درصدی و توانمندسازی و اشتغال ۵ هزار و ۲۰۰ نفر با اختصاص ۶ هزار و ۳۵۰ میلیارد تومان (همت) که در یک سال گذشته رشد ۹۰ درصدی در تصویب تسهیلات و رشد ۱۳۶ درصدی در زمینه اشتغال داشته است.

همچنین پروژه های توسعه کاربردها و بازار هوش مصنوعی ۲۰ درصد، برنامه ملی رشد مهارت های رقومی کشور ۴۰ درصد، سیستم عامل و خدمات پایه با اینکه در قبل از دولت چهاردهم ۵۶ درصد پیشرفت داشته در دولت چهاردهم نیز ۷ درصد دیگر که در مجموع ۶۳ درصد پیشرفت کرده، به همین شکل بومی سازی تجهیزات و سامانه های امنیتی شبکه ملی اطلاعات تا پیش از دولت چهاردهم ۳۷ درصد و در دولت چهاردهم ۷ درصد دیگر که در مجموع ۴۲ درصد و در نهایت تسهیم درآمد محتوی دیجیتال نیز ۴۰ درصد پیشرفت داشته است.

 

معاونت حقوقی، امور دولت، مجلس و استان ها

در این حوزه نیز افزایش ضریب نفوذ پهن باند ثابت و حمایت از کسب و کارهای فاوا با اتصال ۵۳ هزار پورت، راه اندازی و ارایه سرویس در شهرهای کشور، ۲۴۳ فقره تسهیلات استانی از طریق بانک های عامل برای کسب وکارهای فاوا و ایجاد دو هزارو ۴۳۱ فرصت شغلی و صدور جدید یا تمدید هزارو ۸۴۷ پروانه دفاتر پیشخوان دولت در سطح استان ها صورت گرفته است.

 

توسعه ارتباطات روستایی و عدالت ارتباطی

برای اجرای این هدف طرح توسعه خدمات عمومی اجباری روستایی در دستور کارقرار گرفت که در این طرح ۷۸ درصد روستاهای کل کشور با رشد ۴ درصدی به اینترنت متصل هستند که هزار و ۷۴۲ روستا را شامل می شود و از این تعداد ۱۸۱ هزار و ۱۶۱ خانوار یعنی ۶۱۴ هزار و ۱۰۲ نفر مشترک جدید به اینترنت پرسرعت متصل شدند.

 

راهبری منابع و زیرساخت ها

معاونت توسعه سرمایه انسانی و مدیریت منابع نیز در طی یک سال گذشته ۹.۳ درصد کاهش مصرف انرژی (آب برق، گاز)، پشتیبانی برای تخصیص و تامین ارز دستگاه ها و شرکت های حوزه فناوری اطلاعات بابت اجرای پروژه های ملی و زیرساخت های اپراتورهای ارتباطی ۹۰ میلیون یورو، اختصاص داد.

نصب و راه اندازی نیروگاه خورشیدی با تولید ۲۸۰ کیلووات در یک سال اخیر، تایید ۲۰۰ پرونده در طی یک سال گذشته برای ارایه خدمات ارزی کسب و کارهای حوزه نظام صنفی یارانه ای کشور و اخذ مجوز ۲۵۰ نفر پیمانی، ۳۰۰ نفر امریه و ۱۵۰ نفر نخبه جهت جذب و استخدام نیرو برای وزارت و دستگاههای تابعه اقدام کرده است.

 

راهبری کلان و نظارت فعالیت های فاوا و زیست بوم اقتصاد دیجیتال

معاونت سیاستگذاری و برنامه ریزی توسعه فاوا و اقتصاد دیجیتال در زمینه راهبری کلان و نظارت فعالیت های فاوا و زیست بوم اقتصاد دیجیتال اقدام به برگزاری ۲۴ مجمع و ۱۰ جلسه کمیسیون دائمی و هیات امنا، ایجاد دبیرخانه شورای راهبری برنامه هفتم پیشرفت، استقرار چرخه مدیریت بهره وری در ستاد و دستگاه های تابعه با ۱۰۰ درصد پیشرفت، ایجاد دفتر کنترل پروژه با ۷۰ درصد پیشرفت، تدوین برنامه عملیاتی و تهیه کتابچه بودجه طرح های تملک دارایی های سرمایه ای وزارت با ۱۰۰ درصد پیشرفت، ایجاد داشبورد مدیریتی از طریق سامانه با ۵۰ درصد پیشرفت، سنجش حساب های اقتصادی بخش و اقتصاد دیجیتال تولید و انتشار نتایج قطعی سال های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ بخش اقتصاد دیجیتال( به هنگام سازی برآورد سال های ۱۴۰۲ و لغایت ۱۴۰۷)، جذب سرمایه خارجی(دو طرح توسعه ۵G مربوط به دو اپراتور همراه اول و ایرانسل/ طرح خدمات رایانش ابری و زیرساخت پردازش هوش مصنوعی) با ۷۰ درصد پیشرفت و تامین مالی از طریق دریافت فاند از محل بودجه دولت ژاپن در حوزه های پژوهشی و زیرساختی) داشته است.

نهادسازی تامین مالی نیز از دیگر اقدامات این معاونت در وزارت ارتباطات بوده که بر این اساس به ایجاد شرکت تامین سرمایه، ایجاد صندوق تضمین تخصصی بخش فاوا، ایجاد صندوق پروژه و مطالعات ایجاد طراحی بازرگاه داده و فناوری اشاره کرد.

 

معاونت توسعه شبکه ملی اطلاعات

این معاونت نیز در حوزه محورهای شبکه اطلاعات در افق برنامه هفتم توسعه کشور (۱۴۰۷) به ارایه عملکرد در سال ۱۴۰۳ تا ۱۴۰۴ کرده است که براین اساس توسعه زیرساخت ارتباطی ۱۴.۷ درصد، توسعه زیر ساخت های اطلاعاتی ۱۱.۹ درصد، توسعه خدمات پایه ۲۸ درصد، مزیت بخشی و مدل اقتصادی ۱۰.۵ درصد، بومی سازی(تجهیزات و سامانه های امنیتی) ۳.۲ درصد، استقلال و مدیریت یکپارچه ۳.۹ درصد و امنیت، سالم سازی و پایدارسازی ۲۷.۸ درصد پیشرفت داشته است.

یکسال با وزارت ارتباطات؛ از رفع فیلتر تا جنگ بی امان با حملات سایبری

وزارت ارتباطات و فناوری ارتباطات پس از استقرار دولت چهاردهم، فصلی نوین در حوزه ارتباطی کشور را آغاز کرده و سعی دارد که به بهترین وجه نسبت به انجام وظایف و اختیارات اقدام کند. این اقدامات بخصوص در زمانی بیشترین توجه جامعه را به خود اختصاص داده که این وزارتخانه متولی اصلی اینترنت در کشور و ایجاد دسترسی به فضای مجازی توسط مردم است.

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، با اینکه طی سال های گذشته بخصوص بعد از وقایع سال ۱۴۰۱ وضعیت اینترنت و کسب وکارها در فضای مجازی با محدودیت های شدید روبرو شد، اما بعد از انتخابات سال گذشته و سپردن سکان هدایت ریاست جمهوری از سوی مردم به دکتر پزشکیان وی و سیدستار هاشمی وزیر ارتباطات دولت چهاردهم بیشترین تلاش را برای رفع این محدودیت ها کردند که حاصل آن رفع فیلتر پیام رسان «واتس آپ» و سکوی «گوگل پلی» بود.

«جلب رضایت مردم» در تسهیل دسترسی به اینترنت به عنوان یکی از نیازهای اساسی شهروندان، را می توان اولویت و هدف اصلی برنامه های وزارت ارتباطات دولت چهاردهم دانست که در یکسال گذشته برای تحقق آن تلاش کرده و با وجود همه ممنوعیت‌ها، محدودیت ها و سنگ اندازی ها، آن را از اولویت خود کنار نگذاشته است.

می‌توان گفت که وزارت ارتباطات در حال گذار از سیستم های قدیمی بخصوص کابل های مسی به دنیای فیبرنوری است و همین موضوع باعث شده که توجه بیشتر سیدستار هاشمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات را به حوزه گسترش فناوری های دیجیتال بازکند. از سوی دیگر دنیای جدید درحال گذار به سمت هوش مصنوعی است و سرمایه گذاری های عظیمی در این حوزه در کشورهای بزرگ دنیا و حتی منطقه خاورمیانه صورت گرفته که اگر در ایران این سرمایه گذاری ها انجام نشود قطعا با ضریب بالایی از دیگر کشورهای همسایه خود مانند عربستان، امارات و حتی عراق عقب خواهیم ماند.

بر همین اساس بررسی عملکرد وزارتخانه های مختلف در یک سال گذشته که مملو از اتفاقات بزرگی در کشور بوده و حتی جنگ ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی برضد ملت ایران نتوانسته دستگاه های مختلف را از حرکت برای خدمت به مردم ایران متوقف کند، به همین دلیل در بخش اول گزارش عملکرد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به بررسی برخی از اقدامات ریز و معاونت های زیر مجموعه این وزارتخانه پرداختیم ولی در این بخش در بخش های بعدی به معرفی اقدامات دیگر بخش مهمتر این وزارت خانه از جمله شرکت ارتباطات زیرساخت، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، سازمان فضایی، سازمان فناوری اطلاعات و ... خواهیم پرداخت.

سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی/ تسهیل دسترسی کاربران به سکوهای بین المللی

سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی یکی از مهمترین دستگاه های زیر مجموعه این وزارتخانه است که بطور مستقیم به مردم و بخش های مختلف خدمات ارایه کرده و وظیفه رگولاتوری به عنوان پیشران توسعه و تنظیم گری در حوزه ارتباطات و فناوری را برعهده دارد.

بر همین اساس این سازمان بویژه در یکسال اخیر با حمایت از ایجاد پوشش فیبرنوری یک میلیون و ۹۸۵ هزار خانوار و ۵ هزار و ۱۶ نقطه را تحت پوشش فیبرنوری تایید شده قرار داده است.

این سازمان همچنین تلاش کرده که شبکه ۵G را در کشور توسعه دهد و بر همین اساس تاکنون ۲۷۰ سایت نسل پنجم تلفن همراه راه اندازی شده و فرکانس های ۳ هزارو ۶۰۰ و ۳ هزارو ۸۰۰ مگاهرتز را در قالب مزایده برای راه اندازی اینترنت ۵G واگذار کرده است.

سازمان تنظیم مقررات اقدام به ساماندهی هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء (AIoT) با تدوین چاچوب مقررات واگذاری در این زمینه کرده است.

در زمینه توسعه پوشش جاده ای تلفن همراه نیز تلاش داشته تا با افزایش پوشش جاده ای به میزان هزارو و ۱۲۳ کیلیومتر G۲ و ۲۸۰ کیلومتر پوشش جاده ای G۴ دسترسی به تلفن همراه را برای مردم و مسافران افزایش دهد.

در عین حال مهمترین اقدامی که در طی سال گذشته انجام شده است تسهیل دسترسی های بین المللی مردم در مجازی و کاهش محدودیت ها بوده که برهمین اساس ارتقای حکمرانی قانونمند در فضای مجازی و تسهیل در دسترسی کاربران به سکوهای بین المللی و همچنین تصویب سند توسط شورای عالی فضای مجازی از جمله مهمترین اقدامات این معاونت وزارت ارتباطات است.

 

توسعه زیر ساخت ها و سامانه های فضایی/ پرتاب ناهید ۲

سازمان فضایی ایران نیز از دیگر زیرمجموعه های مهم این وزارت خانه است که توسعه زیرساخت ها و سامانه های فضایی کشور را در دستور کار دارد. برهمین اساس پایگاه پرتاب ملی چابهار با ۹۰ درصد پیشرفت، ایستگاه دریافت و کنترل ماهواره سلماس با ۸۰ درصد پیشرفت، ایستگاه دریافت و کنترل چناران(گلبهار) با ۸۰ درصد پیشرفت و مرکز تست و تجمیع و آزمون ماهواره کلاس یک تن با ۶۰ درصد پیشرفت از جمله اقدامات این سازمان در طی یک سال گذشته بوده است.

پس از پرتاب موفقیت آمیز ناهید دو در مرداد امسال، ساخت و پرتاب ماهواره های مختلف در دستور کار پژوهشگاه فضایی و سازمان فضایی کشور قرار گرفته است.

 

همچنین نصب آنتن های باند S و X ایستگاه فضایی سلماس و چناران با ۴۰ درصد پیشرفت در دولت چهاردهم، توسعه بلوک انتقال مداری سامان ۱ و سامان ۲ با ۶ درصد پیشرفت در دولت چهاردهم و در مجموع با ۶۰ درصد پیشرفت، طراحی و ساخت ماهواره های مخابراتی ( ناهید ۲ و ۳) با ۷ درصد پیشرفت و در مجموع با ۶۱ درصد پیشرفت، طراحی و ساخت منظوماه ماهواره سنجشی ( پارس ۱، پارس ۲، راد ۱، راد ۲، کوثر ۱ و کوثر ۲) با ۳۱ درصد پیشرفت و در مجموع با ۶۸ درصد پیشرفت و درنهایت منظومه ماهواره ای باریک باند پروژه شهید سلمانی با ۲۵ درصد پیشرفت در دولت چهاردهم و در مجموع با ۴۰ درصد پیشرفت از اقدامات سازمان فضایی در یک سال گذشته بوده است.

 

 

شرکت ارتباطات زیرساخت/ایجاد زیرساخت توسعه صنعت فاوا

شرکت ارتباطات زیرساخت به عنوان یکی از مهمترین شرکت های زیر مجموعه وزارت ارتباطات نقشی اساسی در ارایه خدمات به مردم ایران دارد.

برهمین اساس در طی یک سال دولت چهاردهم جهت تامین زیرساخت های مورد نیاز برای توسعه پیام رسان های بومی تعداد سرورها از ۹۵۲ عدد به هزارو ۲۱۲ عدد افزایش داشته که رشد ۲۷.۳ درصدی داشته است.

در عین حال افزایش منابع پردازشی ( تعداد Core) از ۳۹ هزارو ۹۸۴ به ۹۳ هزارو ۲۵۶ رسیده که رشد ۱۳۳ درصدی دارد.

 

در زمینه پیاده سازی سامانه اطلاعات مکانی شرکت و یکپارچه سازی آن با سامانه کشوری مرتبط، رشد ۱۰۰ درصدی در راه اندازی پایگاه جامع اطلاعات مکانی ایران، رشد ۷۰ درصدی در راه اندازی پنجره واحد زمین و رشد ۵۰ درصدی در راه اندازی سامانه اطلاعات مکانی زیرساخت مشاهده می شود.

گسترش تعاملات بین المللی نیز در دستور کار این شرکت بوده که افزایش ظرفیت ترانزیت داده از ۲۵۴۰Gb/s به ۴۰۴۰Gb/s رشد ۳۷ درصدی، افزایش ظرفیت اینترنت قابل استفاده کشور از ۸۲۶۰Gb/s به ۹۷۶۰Gb/s رشد ۱۸ درصدی و افزایش ظرفیت MPLSبین الملل از ۳۴۹۴Mb/s به ۵۳۹۸Mb/s رشد ۵۴.۳ درصدی داشته است.

 

 

همچنین توسعه زیرساخت های تاسیساتی و برودتی شبکه ملی اطلاعات و مراکز قطب داده با رشد ۳۴.۱ درصدی، افزایش ۲۷ درصدی ظرفیت شبکه دیتای بین الملل (IGW از ۱۱۰۰۰Gb/As به ۱۴۰۰۰Gb/s)، راه اندازی نقطه حضور شبکه شرکت ارتباطات زیر ساخت با رشد ۸۰ درصدی در POP فرانکفورت، افزایش ۳۸.۱ درصدی ظرفیت هسته شبکه ارتباطی کشور از ۵۵۰۰۰Gb/S به ۷۶۱۴۵Gb/s، افزایش ۱۲ درصدی ظرفیت ارتقا قابلیت شبکه IP ملی از ۵۶۰۰۰Gb/s به ۶۲۷۰۰Gb/s و ارتقا و توسعه مرکز امنیت سایبری شرکت با رشد ۳۰ درصدی(TICSC) از دیگر اقدامات وزارت ارتباطات در دولت چهاردهم به شمار می رود که زمینه را برای بهبود فعالیت ها در فضای دیجیتال فراهم می آورد.

 

 

از دیگر اقدامات شرکت ارتباطات زیرساخت می توان به راه اندازی محصول پایش و سنجش کیفیت اینترنت (بینش)، راه اندازی محصول سها جهت تسهیل ارتباط و اتصال کاربران به سرویس های بین المللی تحریم شده و خنثی سازی تحریم ها، راه اندازی سامانه شناسایی تهدیدات و آلودگی سایبری و الگوهای مخرب ترافیک، به صورت بلادرنگ(دیدبان)، راه اندازی سامانه تشخیص ناهنجاری های سایبری شبکه کشور (درین)، راه اندازی سامانه توزیع ترافیک بین الملل(نگرش) راه اندازی سامانه پایش، ارزیابی کیفی و تحلیل عمیق رفتار ترافیکی شبکه(نورال) و راه اندازی داشبورد ترافیک در مراکز (IXP جهت استفاده عموم) اشاره کرد.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، با تاکید بر اهمیت نقش پلتفرم‌ها در اقتصاد گردشگری، از فعالیت بیش از ۱۸۰۰ شرکت دانش‌بنیان در حوزه‌های پلتفرمی در ایران خبر داد.
به گزارش تسنیم، هجدهمین نشست شورای راهبردی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با حضور حسین افشین معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، رضا صالحی امیری وزیر میراث فرهنگی و فعالان زیست‌بوم نوآوری، امروز 13 مردادماه در محل این وزارتخانه برگزار شد.

 این نشست که با هدف بررسی راهکارهای نوآوری و حمایت از زیست‌بوم گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی صورت گرفت، بر موضوعاتی چون ترمیم پس از بحران، تقویت سازوکارهای تامین مالی و حمایت نهادی تمرکز داشت.

حسین افشین طی سخنانی در این نشست، ضمن تاکید بر اهمیت روزافزون صنعت گردشگری در اقتصاد جهانی، اظهار کرد: در برخی کشورها تا 20 درصد تولید ناخالص داخلی به این صنعت اختصاص دارد و به طور متوسط در دنیا 10 درصد تولید ناخالص داخلی را شامل می‌شود که نشان‌دهنده ارزش بالای آن است.

وی ادامه داد: با وجود ظرفیت‌های متنوعی که ایران در حوزه گردشگری دارد، سهم ما از تولید ناخالص داخلی در این صنعت کمتر از پنج درصد است.

 معاون علمی رییس‌جمهور، عوامل اجتماعی، سیاسی و به‌ویژه کمبود زیرساخت‌ها مانند هتل‌های مناسب و امکانات لازم برای میزبانی را از چالش‌های اصلی این حوزه برشمرد.

نقش محوری پلتفرم‌ها و لزوم نوآوری مستمر در شرکت‌های دانش‌بنیان

افشین با بیان اینکه پلتفرم‌ها نقش محوری در چرخش اقتصاد گردشگری در جهان ایفا می‌کنند، به وضعیت شرکت‌های دانش‌بنیان در ایران اشاره کرد و گفت: از 9700 شرکت دانش‌بنیان موجود، 1808 شرکت در حوزه‌های مختلف فعالیت پلتفرمی دارند.

وی همچنین تاکید کرد: «دانش‌بنیان» بودن یک عنوان دائمی نیست و شرکت‌ها برای حفظ این عنوان باید نوآوری خود را به‌روز نگه دارند، در غیر این صورت این عنوان از آن‌ها سلب خواهد شد.

معاون علمی رئیس‌جمهور از تصویب و ارائه دو بسته حمایتی به ارزش حدود 5 همت با همکاری صندوق نوآوری شکوفایی و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات خبر داد و بیان کرد: این بسته حمایتی با هدف حمایت از فعالان حوزه دانش‌بنیان و جبران خسارات وارده به پلتفرم‌های آسیب‌دیده طراحی شده است. تاکنون حدود هزار شرکت برای دریافت این تسهیلات ثبت درخواست کرده‌اند و نزدیک به 2.5 همت مصوبه حمایتی داشته‌ایم که پرداخت‌ها از هفته آینده آغاز خواهد شد.

این مقام مسئول با اشاره به حمایت‌های صورت‌گرفته از زیست‌بوم نوآوری گفت: دکتر پزشکیان و وزرای محترم، تمام‌قد حامی زیست‌بوم هستند. معاونت علمی نیز در دولت چهاردهم، گام‌های اثربخشی در راستای رفع مسائل شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق برداشته است.

افشین به یکی از موانع اصلی پیش روی بخش خصوصی اشاره کرد و گفت: گاهی شاهد رقابت ناسالم دستگاه‌های دولتی و نهادهای عمومی با بخش خصوصی هستیم. در حالی که بخش خصوصی سرمایه‌گذاری کرده و پلتفرم‌های کارآمدی ایجاد کرده است، ارائه خدمات مشابه توسط نهادهای دولتی می‌تواند مانع رشد آن‌ها شود. قانون جهش این موضوع را منع کرده است و ما در شورای راهبری پیگیری می‌کنیم تا از این رقابت جلوگیری شود. این کارگروه با هدف حمایت از زیست‌بوم تشکیل شده است.

وی همچنین با تاکید بر لزوم استفاده دولت از پلتفرم‌های بخش خصوصی برای دریافت خدمات، خاطرنشان کرد: دولت به عنوان یک مشتری بزرگ در حوزه گردشگری، می‌تواند با استفاده از این پلتفرم‌ها، به بازار این حوزه رونق بخشد. امیدواریم با همکاری وزیر گردشگری، این موارد در دولت پیگیری شود. وی همچنین از تعامل نزدیک معاونت علمی با وزارت میراث فرهنگی خبر داد و اعلام کرد: پروژه «سه گوش» در اهواز با کمک دوستان احیا خواهد شد و به محل خلاقیت در اهواز تبدیل می‌شود.

افشین در بخش پایانی سخنان خود، با بیان اینکه «خلاقیت»، علم و «فرهنگ»، دانایی را در کشور ایجاد می‌کند، افزود: من معتقدم فرهنگ و هنر نسل بعدی ما را تشکیل می‌دهد. 

همچنین در حاشیه این نشست، فعالان زیست‌بوم به مسائل و دغدغه‌های خود را با معاون علمی و وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در میان گذاشتند.

در نسل جدید و جوان جامعه این رویکرد به وجود آمده است که ترجیح می‌دهد در خانه بنشیند، به خودش سختی ندهد وبا یک ایده‌پردازی ساده و تولید محتوا، یک صفحه مجازی را تبدیل به یک صفحه پربازدید کنند.

روزنامه فرهیختگان در گزارشی درباره شغل بلاگری نوشت: در روزهای گذشته آمارهایی منتشر شده که نشان می‌دهد ایران در میان کشورهای جهان، رتبه دوم را از نظر تعداد فعالان فضای مجازی و بلاگرها به شاغلین خود اختصاص داده است. در این میان تعداد قابل توجهی از فعالان این حوزه، نسل جوان و نوجوان به حساب می‌آیند. با این حال اهدافی مانند کسب درآمد، معروف شدن و دسترسی آسان و راحت به محیط سرگرمی باعث شده تا جوانان وقت و عمر خود را در این بستر بگذرانند. امیر مجرد، پژوهشگر رسانه با اشاره به اینکه فضای اینفلوئنسری سبب شده تا جوانان کمتر به فکر شغل‌های ثابت مانند کارمندی در یک شرکت و یا نهادهای مختلف باشند، هشدار می‌دهد که به مرور زمان این شبکه‌ها باعث سطحی و بی‌عمق شدن فعالان و کاربران و حتی جامعه می‌شوند. همچنین با اشاره به عملکرد ضعیف رسانه‌های رسمی، آن را به عنوان عاملی جهت جذب نسل‌های متفاوت به فضای بلاگری می‌داند. همچنین محمدرضا اصنافی، کارشناس مدیریت رسانه با اشاره به علل جذب جوانان و نوجوانان به فضای رسانه‌ای از این فضا به عنوان یک محل درآمد آسان یاد کرده و در خصوص نحوه مدیریت حکمرانی رسانه نکاتی را مطرح می‌کند تا جامعه و بالاخص جوانان در برابر تولیدات مبتذل و فاقد ارزش ایمن بمانند.

رشد قارچ گونه

امیر مجرد در خصوص آمار منتشر شده درخصوص فعالیت قابل توجه ایرانیان و ابعاد مختلف تولیدات اینفلوئنسرها می‌گوید: «گزارشی که اخیراً منتشر شده نشان می‌دهد که ایران در رتبه بالایی از نظر میزان بلاگرها و فعالان فضای مجازی است. شاید این گزارش اشتباهاتی هم داشته باشد، اما غلط نیست و واضح است که امروز حجم بسیار زیادی از بلاگرها در کشورمان وجود دارند. نسبت به دهه قبل در کشورمان میزان گرایش به بلاگری و تولید محتوا بر پایه فضای سوشال بسیار پررنگ‌تر شده است. ما با یک مسئله چندوجهی مواجه هستیم. بلاگری ابعاد و اشکال مختلفی دارد و با یک مدل و شکل مشخص نیست. اینفلوئنسرهای واینری را داریم، اینفلوئنسرهای لایف استایل را داریم که خودشان چند مدل مختلف هستند. برخی اینفلوئنسرها هم در حیطه غذا و آشپزی فعالیت دارند و آن‌ها هم انواع مختلفی دارند. پس هم تقسیم‌بندی حیطه‌های فعالیتی اینفلوئنسرها و بلاگرها مختلف و متنوع است و هم بحث و تحلیل در خصوص آن‌ها گسترده است. جنبه‌های بسیاری مانند اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و… وجود دارد و بلاگری مؤلفه‌ای چندبعدی است.»

بلاگری با اینفلوئنسری متفاوت است

مجرد در خصوص تفکیک معنایی بلاگری و اینفلوئنسری که اغلب به آن توجه نمی‌شود، می‌گوید: «در کل جهان وقتی مفهوم بلاگری را سرچ می‌کنیم، نتیجه‌ها و سرچ‌هایی بر پایه پژوهش محوری و تحقیق به ما ارائه می‌دهد. درواقع بلاگر به کسی می‌گویند که ابتدا کارش بر پایه بلاگ‌نویسی بوده و کاری را تخصصی پیگیری کرده و آن را علمی کرده است. پس بلاگرها کسانی هستند که یک پژوهش علمی شده را وارد فضای سوشال می‌کنند و یک محتوای تخصصی را تولید می‌کنند. اساس کار بلاگر همین موضوع است و ده یا بیست درصد روزمرگی را هم وارد کار خودش می‌کند. مثلاً کسی که در حوزه تکنولوژی کار می‌کند یا کسی که در حوزه تهیه غذاهای محلی فعالیت می‌کند. اما اینفلوئنسر یعنی کسی که تأثیرگذار است. هر بلاگری می‌تواند اینفلوئنسر باشد و در پی آن به دنبال آگاهی‌بخشی باشد و تأثیرگذاری، اما هر اینفلوئنسری نمی‌تواند بلاگر باشد؛ به این دلیل که کار تخصصی انجام نمی‌دهد و به هر طریقی که باشد فقط به دنبال تأثیرگذاری است. این دو در ایران به اشتباه تفسیر شده است و تصور از بلاگری یک کار بی‌ارزش‌تر است، درحالی‌که بسیار پراهمیت‌تر از اینفلوئنسر است. اینفلوئنسر به طور مثال یک خانم است که از زندگی روزمره خودش تولید محتوا می‌کند و بعد از جذب مخاطب در کنار روزمرگی یک محصول را هم تبلیغ می‌کند و به فروش می‌رساند. بلاگر علاوه بر فضای مجازی در فضای جامعه و سوشال هم می‌تواند فعالیت داشته باشد. بلاگر از هر مسیری برای رسیدن به موضوعی که می‌خواهد استفاده نمی‌کند.»

تبدیل اینفلوئنسری به شغل پاره‌وقت

مجرد با اشاره به درآمدهای کم و لزوم داشتن کارهای پاره‌وقت می‌گوید: «در مورد ریشه علاقه و سوق به سمت بلاگری در ایران چند موضوع وجود دارد. یکی از موضوعات مهم میزان کم حقوق کارمندی است. حقوق‌های امروزی کفاف زندگی را نمی‌دهد و به همین دلیل افراد برای رفاه بیشتر و زندگی بهتر علاوه بر شغل اصلی خودشان به دنبال کارهای دیگر می‌گردند. کارمندی از جایی به بعد جوابگوی هزینه‌های زندگی نیست. انسان هم علایق زیادی دارد که رسیدن به آن‌ها سخت است و باید یک تدبیر دیگری انجام بدهد تا بتواند به آن علایق برسد. از طرفی هم کار کردن چند شیفت تقریباً شدنی نیست و سخت است. به همین دلیل افراد به کار کردن در بستر فضای مجازی و بلاگری که هم پردرآمد است و هم زمان کاری مشخصی ندارد تمایل پیدا می‌کنند. پایه حقوقی در ایران کم است و این یکی از دلایل اصلی تمایل افراد به اینفلوئنسری است.»

بلاگرها به نیازهای مردم پاسخ می‌دهند

امیر مجرد در مورد نیازمندی انسان به راهنمایی دیگران و الگوپذیری از آن‌ها می‌گوید: «دلیل دیگر پررنگ شدن توجه به بلاگرها، ویژگی مردم کشور ما است. مردم ما عادت دارند که راهنمایی بشوند، مشورت بگیرند و الگویابی کنند. فضای مجازی و بلاگرها هم با استفاده از همین ویژگی رشد می‌کنند. بلاگرها برای افرادی که به دنبال خرید وسیله یا جنسی خاص هستند تولید محتوا می‌کنند و کاربر فضای مجازی را ترغیب به خرید آن محصول می‌کنند. برخی هم با استفاده از یک ویژگی خاص که دارند خودشان را تبدیل به یک الگوی موفق می‌کنند و افراد را از این طریق با خودشان همراه می‌کنند. ما در زندگی روزمره خودمان به تأیید گرفتن از دیگران برای انجام کارهایمان عادت کرده‌ایم و بلاگرها این وظیفه تأیید دادن را انجام می‌دهند.»

محل کسب درآمد نسل زد

مجرد در خصوص دلیل گرایش نسل جوان و گرایش زنان و افراد میانسال به بلاگر شدن می‌گوید: «در نسل جدید و جوان جامعه این رویکرد به وجود آمده است که ترجیح می‌دهد در خانه بنشیند، به خودش سختی ندهد و با یک ایده‌پردازی ساده و تولید محتوا، یک صفحه مجازی را تبدیل به یک صفحه پربازدید کند و بعدش با تبلیغ گرفتن کسب درآمد کند. درآمدی که چندبرابر زندگی کارمندی است. یک گروه دیگر، اکثراً افراد میان‌سال و زنان هستند. به دلیل سبک جدید زندگی شهری و از بین رفتن تفریحات و روزمره‌هایی که در زندگی یکی دو دهه قبل وجود داشت، سرگرمی و اوقات فراغتی دیگر وجود ندارد. قبلاً خانه‌ها حیاط‌دار بود و تفریحات آن‌ها زیاد بود. اما در زندگی امروزی با توجه به تورم زیاد و آپارتمان‌نشینی سرگرمی‌ای وجود ندارد. به همین دلیل معمولاً زنان با ایجاد یک پیج روزمره و لایف استایل، علاوه برسرگرم کردن خودشان درآمد فوق‌العاده خوبی کسب کرده و بعضاً چندین برابر درآمد کسب می‌کنند. از این طریق هم خودشان سرگرم می‌شوند و هم دیگران را سرگرم می‌کنند. در چند سال گذشته و در ابتدای شکل‌گیری تبلیغات کسب و کارها و محصولات در فضای مجازی، فروشنده‌ها تمایلی به فروش در فضای مجازی نداشتند و با آن بیگانه بودند، اما رفته‌رفته این فضا تغییر کرد و امروز بسیاری از فروشگاه‌ها حجم بیشتر فروششان از طریق فضای مجازی است. امروزه کسبه ترجیح می‌دهند به جای ۱۰ کارگر، دو کارگر داشته باشند و هزینه سایر کارگرها را برای تبلیغات هزینه کنند.»

بعضی جوانان به دلیل بی شغلی به سراغ اینفلوئنسری می‌روند

مجرد با اشاره به فرایند سخت یافتن کار در مقایسه به سهولت کار در فضای مجازی می‌گوید: «مشکل بسیاری از جوانان ما در مرحله پیدا کردن کار، این است که جوانی که فارغ‌التحصیل می‌شود معمولاً روزمه کاری و تجربه ندارد. برای همین جایی استخدام نمی‌شود. چون برای اکثر مشاغل تجربه کاری مهم است. گاهی اوقات هم برعکس؛ تجربه کاری وجود دارد ولی مدرک تحصیلی وجود ندارد. این پارادوکس منجر می‌شود به اینکه جوانان جویای کار بیکار بمانند و نهایتاً به آن‌ها پیشنهاد کارآموزی بدون حقوق داده شود. این موضوع باعث می‌شود جوانان به جای اینکه این فرایند طولانی‌مدت را برای شغل‌هایی کم‌درآمد طی کنند، به سمت شغل‌هایی مثل بلاگری و تولید محتوا بروند که نه رزومه و نه مدرک خاصی نیاز دارد. فرد جوان یک گوشی دستش می‌گیرد و از زندگی خودش تولید محتوا می‌کند.»

ما با نمایش زندگی اینفلوئنسرها با آن‌ها زندگی می‌کنیم

مجرد در خصوص میل افراد به نمایش زندگیشان و کسب تجربه‌های جدید می‌گوید: «اینفلوئنسرها و بلاگرهای دیجیتال طوری زندگی می‌کنند که گویی اگر زندگیشان را به نمایش نگذارند، زندگی نکرده‌اند. همچنین جانسون جامعه‌شناس آمریکایی می‌گوید: «گویی زندگی‌ای که به نمایش گذاشته نشود، ما آن را زندگی نمی‌کنیم.» به نمایش گذاشتن سبک زندگی دیجیتال چه به صورت لاکچری و چه به هر صورت دیگری، وضعیتی را ایجاد کرده که گویی اگر کسی زندگی روزمره عادی خودش را پیگیری کند و آن را به نمایش نگذارد، زندگی درستی ندارد. مردم به دنبال تجربه‌های جدید هستند و این باعث می‌شود که میل و اشتیاق به این نوع و سبک زندگی روز به روز بیشتر بشود. حالا این سبک زندگی و تجربه جدید مهم نیست که درست باشد یا نه، فقط باید وجود داشته باشد.»

اینفلوئنسری بسیار بی‌عمق و سطحی شده است

وضعیت بلاگری به سمتی پیش می‌رود که محتواهای تولید شده بی‌اندازه سطحی و بی‌عمق شده است. امیر مجرد در تبیین وضعیت اینفلوئنسری و بلاگری در ایران و جهان بیان کرد: «رفته‌رفته با افزایش تعداد اکانت‌های ساخته شده، کیفیت بلاگرها و اینفلوئنسرها افزایش نیافته، بلکه اتفاقاً کیفیت محتوا کاهش یافته است. دلایل متعددی در این خصوص وجود دارد که یکی از دلایل این است که خود الگوریتم‌های شبکه‌های اجتماعی، این مسیر را تشویق و رشد آسان اینفلوئنسرها را تسهیل کرده‌اند. الگوریتم می‌گوید برای اینکه کاربر را در پلتفرم نگه دارم، نیاز دارم که شما را درگیر کنم و رشدتان را ببینم. اگر روند رشد را خیلی سخت کنم، کاربر خسته می‌شود و دیگر شبیه نامه‌های اداری خواهد شد. به همین دلیل، به سمت کارهای سطحی روی آورده است؛ به طوری که با هر کار سطحی می‌توانید رشد کنید و این مسئله هرکسی را ترغیب می‌کند که یک اکانت بسازد.»
بلاگری در ایران به شدت مهم و دارای اهمیت است اما این خروجی به شکل معناداری سبب تهی شدن محتوا از معنا شده است. مجرد در تبیین این موضوع بیان کرد: «نکته‌ای که وجود دارد این است که در مناسبات جهانی، تغییراتی در حال شکل‌گیری است که بر حکمرانی و به طور کلی بر حالت امپراتوری در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و سایر فاکتورها تأثیر می‌گذارد. این شرایط نیازمند سرگرم کردن بخش بزرگی از مردم جهان است تا از مسائل بنیادین و مهم کشورشان غافل شوند. من در سال ۱۴۰۰، گفتم جامعه‌ای که دغدغه‌اش بلاگری و اینفلوئنسری شود، باید به تدریج رنگ رشد را کنار بگذارد. اینفلوئنسری و بلاگری در ایران بسیار مهم است، اما به شکلی ناشیانه و غیرعلمی مورد استفاده قرار می‌گیرد. ظرفیت‌های مغفول مانده‌ای وجود دارد که حتی در مباحث راه، صنعت ساختمان‌سازی و صنایع دیگر نیز قابل استفاده است تا به مردم کمک کند.»

بلاگری و اینفلوئنسری فهم جامعه را حداقلی می‌کند

‌امیر مجرد در خصوص تأثیر بلاگری در جامعه ایران بیان کرد: «بلاگری و اینفلوئنسری فعلی محتوا را به حداقل رسانده است. جامعه‌ای حداقلی، کشوری حداقلی می‌سازد. بلاگری و اینفلوئنسری می‌تواند شبیه یوتیوب باشد. البته یوتیوب نیز اکنون به سمت محتوای حداقلی و جلب توجه مانند اینستاگرام حرکت کرده است. اما یک حالت دانشگاهی نیز وجود دارد که در آن خوراک غنی ارائه می‌شود و این ارزش دیدن و دنبال کردن را دارد. در مقابل، حالتی نیز هست که صرفاً برای گرفتن ویو و جمع کردن مخاطب برای جلب توجه و کسب درآمد از طریق آن انجام می‌شود. در این حالت نمی‌توان گفت وضعیت فعلی بلاگری و اینفلوئنسری خوب است.»

مدیریت حکمرانی رسانه‌ای در ترویج مؤثر است

‌با رشد و گسترش فضای بلاگری دغدغه اصلی اینفلوئنسرها این‌گونه شده است که تأثیرگذار باشند تا دیده شوند و از این طریق کسب درآمد کنند. در همین خصوص مجرد معتقد است: «اما همین جا بگویم که در این وضعیت نابسامان بلاگری و اینفلوئنسری، لزوماً همه تقصیرها بر گردن مردم و خود بلاگرها و اینفلوئنسرها نیست. من معتقدم بخش بزرگی از این مشکل به نوع مدیریت حکمرانی رسانه‌ای ما بازمی‌گردد. این نوع حکمرانی هنوز مقوله اینفلوئنسری و بلاگری را به رسمیت نشناخته است. حتی در سطح علمی، وقتی نشستی برگزار می‌شود، بیشتر به نقد و بررسی شبکه‌های اجتماعی و بلاگری پرداخته می‌شود و کمتر به تحلیل یا تشویق به اینفلوئنسری صحیح یا ارائه متدهای درست پرداخته می‌شود.»
مجرد در این خصوص معتقد است: «آنچه که در شرایط فعلی کشور اتفاق می‌افتد، با ظهور مقوله هوش مصنوعی (AI) در جهان، موضوع دیگری را مطرح می‌کند. ما عادت داریم برای هر کاری از دیگران تأییدیه بگیریم؛ این عادت از کودکی در ما شکل گرفته و در ایران پررنگ‌تر است، هرچند در کشورهای دیگر نیز به نسبت خود وجود دارد. نکته اینجاست که در کنار بحث گرفتن تأییدیه، بحث اعتماد به نفس نیز مطرح است. با ظهور هوش مصنوعی، دغدغه اصلی اینفلوئنسرها این است که تأثیرگذار باشند تا دیده شوند و از این طریق کسب درآمد کنند؛ این همان اقتصاد توجه است.»

بحران تأثیرگذاری بر مخاطب

‌با این حال در شبکه‌های مجازی ما شاهد این هستیم که درآمد برخی افراد افزایش معناداری پیدا نمی‌کند. مجرد در این خصوص می‌گوید: «با ظهور هوش مصنوعی و مؤلفه‌های دیگر، مردم سوالات خود را از چت جی‌پی‌تی می‌پرسند. زمانی، اینفلوئنسر در ذهن ما این‌گونه بود که اگر می‌گفت این لباس خوب است، حتماً آن را پوشیده و استفاده کرده بود. مثلاً در سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵، وقتی بچه‌ها غذایی را درست می‌کردند یا از کسی خرید می‌کردند، ما تصور نمی‌کردیم که آن‌ها دروغ می‌گویند؛ بلکه فکر می‌کردیم این دوستمان است، این خانم یا آقای فلانی که شش ماه یا یک سال است او را دنبال می‌کنیم و می‌شناسیمش، کار درستی انجام می‌دهد. کسی فکر نمی‌کرد که آن اینفلوئنسر یا بلاگر ممکن است بابت تبلیغ پول بگیرد و از آن محصول استفاده نکند.»

بازار بلاگرها با آمدن هوش مصنوعی کساد شده است

‌مجرد در ادامه در تبیین این موضوع می‌گوید: «در چند سال اخیر که مردم متوجه این موضوع شده‌اند، میزان تأثیرپذیری آن‌ها از اینفلوئنسرها و بلاگرها کمرنگ شده و بلاگرها با بحران مواجه شده‌اند. آن‌ها در تلاشند تا به روش‌های مختلف این تأثیرگذاری را جبران کنند و اعتماد از دست رفته را بازگردانند. اما با ظهور هوش مصنوعی و موارد دیگر، به گونه‌ای شده که اگر جوانی بخواهد وارد رابطه‌ای شود، با چت جی‌پی‌تی صحبت می‌کند و می‌پرسد که مثلاً آن دختر یا پسر این حرف را زده، منظورش چه بوده؟! من چگونه وارد رابطه شوم؟ یا این عکس را ببین. تحلیلگر شروع به صحبت درباره غذا خوردن، سفر رفتن و استفاده از مدل‌های دیگر هوش مصنوعی می‌کند. چنین شخصی در نسل زد فعلی، دیگر غالباً به سمت اینفلوئنسرهای موجود گرایش پیدا نمی‌کند. اگر هم در شرایط فعلی بخواهد اینفلوئنسری و بلاگری ظهور پیدا کند، دیگر شرایط سابق نیست که هرکسی هرچه بگوید، ما بگوییم راست می‌گوید. مردم دیگر سریع کامنت نمی‌گذارند و واکنش نشان نمی‌دهند.»
مجرد در آخر، با توضیح این مطلب که چرا مردم و اقشار مختلف به بلاگری روی می‌آورند، بیان کرد: «یکی از مباحثی که باعث رشد بلاگری شد، اقتصاد ضعیف بود که موجب شد بلاگری شغل پردرآمدی شود. یکی دیگر، الگوسازی از افراد موفق است. جوانان می‌خواهند شبیه یک‌سری از آدم‌های محبوبشان شوند که مسیر بلاگری، مسیری است که در این الگوسازی به آن‌ها کمک می‌کند. همچنین کمبود رسانه آزاد وجود دارد و بلاگر شدن راه ابراز وجود شخصی آن‌ها شده است. پایه حقوقی پایین در ایران است و دیده شدن آسان است؛ الگوریتم‌ها به این مسئله کمک می‌کنند که سریع‌تر اتفاق بیفتد. بحران هویت و معنا وجود دارد که بلاگری به عنوان راهی برای معنا دادن به زندگی جوانان شده است، تحت عنوان «تجربه جدید» که خدمتتان گفتم. این تجربه جدید، معنای جدیدی از سبک زندگی (لایف استایل) به جوانان می‌دهد. مطلب بعدی هم بحث فشار اجتماعی است. بلاگر شدن نوعی دستاورد و موفقیت اجتماعی است که خودمان را به اطرافیانمان، به‌خصوص خانواده ثابت می‌کنیم که آقا ما حرفی برای گفتن داریم، ما هم می‌توانیم، ما هم چیزی هستیم، ما هم می‌توانیم جاهای خوب برویم و…»

سرگرم شدن در اینترنت بسیار در دسترس و ارزان است

‌همواره جذابیت شبکه‌های مجازی و دسترسی بسیار آسان به آن‌ها ازجمله عوامل اصلی ترغیب‌کننده همه اقشار به این شبکه‌ها بوده است. محمدرضا اصنافی، پژوهشگر و دکتر مدیریت رسانه‌ای در خصوص علاقه زیاد و فعالیت گسترده تمام اقشار در این شبکه‌ها می‌گوید: «تولید کیفیت، دسترسی به اینترنت و مواجهه با این بازار بزرگ، همگی نیازمند تولید محتوای زیاد هستند. بخشی از این موضوع به این دلیل است که فضای شبکه‌های اجتماعی در کشور ما نقش سرگرمی جدی دارد و این خود دلایلی دارد، ازجمله گران بودن سایر بازارهای سرگرمی. مشاهده می‌کنید که دسترسی به اینترنت، سرگرمی بسیار ارزانی است و در اینستاگرام و سایر پلتفرم‌ها به راحتی می‌توانید ساعات زیادی از روز را سرگرم شوید. رقبای این بازار، مانند ورزش، هزینه پایینی ندارند و دسترسی به آن‌ها نیز سخت است. این موضوع باعث می‌شود که درمجموع، بازار سرگرمی به نفع شبکه‌های اجتماعی و اینترنت طراحی شده باشد. ما یک بازار بزرگ داریم که خود این بازار بزرگ در مقایسه با سایر بازارها به‌صرفه‌تر است؛ بنابراین مصرف اینترنت و مصرف محتوا زیاد است.»

ضعف رسانۀ رسمی

‌علاوه بر نقطه قوت شبکه‌های مجازی، یکی از عواملی که باعث شده تا کاربران ایرانی جز فعال‌ترین‌ها کاربران در جهان محسوب شوند عدم قوت رسانه‌های رسمی و ملی بوده است. اصنافی با اشاره به این نکته معتقد است: «بخش دیگر، ضعف رسانه‌های رسمی است. زمانی که رسانه‌های رسمی توانایی پاسخ به نیاز جامعه را ندارند، یک شکاف بین ذائقه عمومی و مصرف و تولید رسانه رسمی وجود دارد. رسانه رسمی توانایی پاسخگویی به ذائقه سرگرمی مردم را ندارد. بنابراین، بازاری که هم بزرگ است، هم رقبای ضعیفی دارد و هم در خود بازار، رقبای رسانه‌های رسمی ضعیف هستند. وقتی این اتفاق می‌افتد، مصرف بالا می‌رود و وقتی مصرف بالا می‌رود، پاسخ به این نیاز هم بیشتر می‌شود.»

اینفلوئنسری به جای کارمندی

‌با گسترش شبکه‌های مجازی، تعداد قابل توجهی از جوانان و نوجوانان به سمت بلاگری و اینفلوئنسری رفته‌اند تا بتوانند از این طریق درآمدی کسب کنند. محمدرضا اصنافی با توضیح این مورد می‌گوید: «این شبکه‌ها بازار بزرگ و پردرآمدی است و وقتی که این ویژگی‌ها را دارد، شما نمی‌توانید به این افراد بگویید چرا نمی‌روند کارمندی کنند و به جای آن بلاگر می‌شوند. درآمد در این شبکه‌ها خوب است و این مسئله، به خاطر بازار آن است. این اتفاق لزوماً بد نیست. بالاخره بازار، محتوا تولید می‌کند، مصرف دارد، درآمد هم در کنار خود دارد. این درمجموع امر بدی نیست. ولی این موضوع که چرا محتواها به سمت ابتذال می‌رود، باید گفت این اتفاق به مرور شکل گرفته است. یعنی به مرور شما در این فضا می‌بینید که محتوای مبتذل مطرح می‌شود.» با تولید محتواهای مبتذل و خارج از عرف، ضرورت مدیریت محتوا و واکسینه‌سازی جامعه مطرح می‌شود. در این رابطه اصنافی می‌گوید: «حالا بخشی از مدیریت، مدیریت حکمرانی است که صورت مسئله را حذف کردیم و با فیلترینگ و… راه حکمرانی خود را از بالا بسته‌ایم. بخش دیگر رقابت محتوایی است. از کجا شروع می‌شود؟ از جایی که شما محتوا تولید کرده و در این بازار رقابت کنید. ما رقابت را جدی نکردیم و مدیریت را به سمت فیلترینگ و بستن پیش بردیم. خود به خود ضعف پیدا کرده‌ایم. راه مدیریت این است که شما تولید محتوای فاخر را بتوانید از منابع حکمرانی و مسئولیت اجتماعی عمومی پوشش دهید و از آن‌ها برای تولید، هزینه کنید و رقابت کنید. ولی مسئله این است که ما در این زمینه گرایش‌های سیاسی داریم. برای تولید خیلی هزینه می‌کنیم، اما در حوزه اجتماعی خیلی کمتر است.»

با گذشت ۹ ماه از آغاز اجرای برنامه هفتم توسعه، آمارها از تحقق کمتر از یک‌ششم هدف سالانه وزارت ارتباطات در ایجاد اتصال فیبر نوری حکایت دارد.

به گزارش فارس، بر اساس آخرین گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی که به‌تازگی منتشر شده است، با گذشت ۹ ماه از آغاز اجرای برنامه هفتم توسعه، تا پایان آذرماه ۱۴۰۳ تنها حدود ۶۱۵ هزار مشترک از زیرساخت فیبر نوری در کشور بهره‌مند شده‌اند.از این میزان، حدود ۳۹۱ هزار اتصال از نوع FTTH (یعنی اتصال کامل فیبر نوری تا داخل خانه‌ها) و ۲۲۴ هزار اتصال از نوع VDSL (که در آن فیبر نوری فقط تا نزدیک خانه می‌رسد و ادامه مسیر از طریق کابل‌های مسی قدیمی انجام می‌شود) بوده است. اتصال VDSL نسبت به FTTH از سرعت و پایداری کمتری برخوردار است.طبق اهداف پیش‌بینی‌شده در برنامه هفتم توسعه، وزارت ارتباطات موظف است تا پایان این برنامه (سال ۱۴۰۷)، ۲۰ میلیون اتصال فعال فیبر نوری در کشور ایجاد کند؛ معادل حدود ۴ میلیون اتصال در سال. با این حال، آمار فعلی نشان‌دهنده فاصله چشمگیر با این هدف و کندی محسوس در روند اجراست.فیبر نوری نه‌تنها زیرساختی کلیدی برای ارتقاء کیفیت اینترنت ثابت است، بلکه پیش‌نیاز فناوری‌های نوینی مانند اینترنت نسل پنجم (5G) نیز محسوب می‌شود.در نبود شبکه‌ای پرظرفیت و پایدار، توسعه فناوری 5G نیز با چالش مواجه خواهد شد، زیرا این فناوری برای انتقال حجم وسیعی از داده‌ها به شبکه‌های پرسرعت وابسته است. در نتیجه، توسعه هدفمند، سریع و باکیفیت شبکه فیبر نوری، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر در مسیر تحول دیجیتال کشور به شمار می‌رود.

این عقب‌ماندگی که ریشه آن به دهه ۱۳۹۰ بازمی‌گردد، تبعات قابل توجهی برای زندگی مردم و آینده اقتصاد دیجیتال کشور به همراه داشته است. از جمله این موارد می توان به نارضایتی مردم در اثر کیفیت پایین و سرعت ناپایدار اینترنت ثابت اشاره کرد. همچنین در صورت نبود زیرساخت قوی فیبرنوری امکان بهر بردن از فناوری 5 جی نخواهد بود.در حوزه‌هایی مانند آموزش آنلاین، سلامت الکترونیکی، خدمات دولتی دیجیتال و کسب‌وکارهای اینترنتی، توسعه کند فیبر نوری باعث کاهش بهره‌وری، افت کیفیت خدمات و افزایش شکاف دیجیتالی شده است.با این حال کارشناسان حوزه ارتباطات بارها هشدار داده‌اند که تحقق اهداف دولت در حوزه اقتصاد دیجیتال بدون گسترش سریع فیبر نوری ممکن نخواهد بود..در همین زمینه سید ستار هاشمی، وزیر ارتباطات، نیز در اظهاراتی تأکید کرده است:«اگر شبکه فیبر نوری به‌خوبی گسترش نیابد، نه‌تنها کیفیت اینترنت ثابت باقی می‌ماند، بلکه اجرای فناوری‌هایی مثل 5G نیز با مشکل مواجه خواهد شد.»

چالش‌های توسعه فیبر نوری در ایران

مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارش خود به موانع متعدد توسعه فیبر نوری در ایران اشاره کرده است. از جمله این موارد:• تصویب دیرهنگام اساسنامه صندوق توسعه فیبر نوری (خرداد ۱۴۰۴)، که یکی از منابع کلیدی تأمین مالی این پروژه‌هاست.• عدم استفاده کامل از زیرساخت‌های موجود شرکت مخابرات ایران که منجر به موازی‌کاری و هدررفت منابع شده است.• هزینه‌های سنگین اجرای فیبرکشی تا منازل، به‌ویژه در مناطق کم‌جمعیت.• تقاضای محدود کاربران به دلیل نبود محتوای دیجیتال باکیفیت و خدمات ویژه.• ضعف در نظارت و کنترل کیفی پروژه‌ها که منجر به کاهش استانداردها شده است.• کمبود هماهنگی بین دستگاه‌ها و اپراتورها که روند اجرای پروژه را کند کرده است.• موانع مقرراتی برای اپراتورهای جدید مانند محدودیت در تخصیص شماره‌های ارتباطی.• توسعه نامتوازن بین مناطق برخوردار و کمتر توسعه‌یافته، که شکاف دیجیتال را عمیق‌تر کرده است.• شفاف نبودن ساختار مالی پروژه‌ها و نبود چارچوب مشخص برای مدیریت منابع مشترک دولتی و خصوصی.

تجارب بین‌المللی؛ مسیرهای موفقیت در توسعه فیبر

بررسی کشورهای پیشرو در توسعه فیبر نوری مانند کره‌جنوبی، سنگاپور و امارات متحده عربی نشان می‌دهد که موفقیت در این حوزه به ترکیبی از سیاست‌گذاری هوشمند، مشارکت بخش خصوصی، حمایت مالی دولت و ارائه محتوای جذاب و کاربردی وابسته است.• این کشورها با استفاده از یارانه به کاربران نهایی، تسهیل سرمایه‌گذاری اپراتورها و سیاست‌های مشوق مقرراتی توانسته‌اند به نفوذ بالای ۲۵ درصدی فیبر نوری در منازل دست یابند..در مقابل، کشورهایی با نفوذ کمتر، معمولاً با مشکلاتی مشابه ایران (هزینه بالا، نبود محتوا، تمرکز بر اینترنت موبایل و ضعف مقررات حمایتی) دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند.فیبر نوری، نه‌تنها یک پروژه زیرساختی، بلکه پایه‌ای برای آینده دیجیتال کشور است. تاخیر بیشتر در توسعه این شبکه، فرصت‌های رشد اقتصادی، عدالت دیجیتال و رقابت جهانی را به خطر می‌اندازد.اکنون زمان آن است که با رویکردی جدی، هماهنگ و ملی، مسیر توسعه این زیرساخت حیاتی هموار شود.

با وجود شعارهای پرطمطراق مسوولان درباره ورود به باشگاه کشورهای پیشرفته در حوزه هوش مصنوعی، آمارهای بین‌المللی تصویر دیگری از وضعیت ایران نشان می‌دهد؛ کشوری که در مهم‌ترین شاخص‌های آمادگی دیجیتال و حکمرانی هوش مصنوعی، نه‌تنها از کشورهای توسعه‌یافته که حتی از رقبای منطقه‌ای خود نیز عقب مانده است. داده‌های منتشرشده توسط پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، گویای ضعف عمیق در سیاست‌گذاری، زیرساخت و سرمایه‌گذاری هستند و زنگ خطری جدی را برای آینده دیجیتال کشور به صدا درآورده‌اند.
 بررسی جدید پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات نشان می‌دهد که ایران با وجود برخی پیشرفت‌ها در شاخص‌های جهانی هوش مصنوعی، همچنان در رتبه‌هایی پایین‌تر از میانگین منطقه‌ای قرار دارد؛ به‌ویژه در حوزه‌هایی مانند سیاست‌گذاری، زیرساخت و ظرفیت دیجیتال که از ارکان کلیدی آمادگی دولت‌ها برای بهره‌برداری موثر از هوش مصنوعی محسوب می‌شوند. تحلیل روندها نشان می‌دهد که برای کاهش این فاصله، ایران نیازمند اصلاحات اساسی در ساختار حکمرانی دیجیتال، توسعه زیرساخت‌ها و سرمایه‌گذاری هدفمند در زیست‌بوم هوش مصنوعی است.

شاخص‌های جهانی؛ معیار قدرت  نرم و آمادگی دیجیتال

در جهان امروز که رقابت فناورانه به سرعت در حال گسترش است، شاخص‌های جهانی هوش مصنوعی به یکی از معیارهای اصلی سنجش قدرت نرم و میزان آمادگی دیجیتال کشورها تبدیل شده‌اند. جایگاه ایران در این ارزیابی‌ها تنها بیانگر توان داخلی در بهره‌برداری از فناوری‌های نوین نیست، بلکه نقشی تعیین‌کننده در موقعیت علمی، اقتصادی و حتی سیاسی کشور در عرصه بین‌الملل ایفا می‌کند. به همین دلیل، پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات با تدوین گزارشی تحلیلی، جایگاه ایران در نظام‌های رتبه‌بندی جهانی هوش مصنوعی را بررسی کرده و آن را با وضعیت سایر کشورها، به‌ویژه کشورهای منطقه، مقایسه کرده است.

 وضعیت ایران در شاخص آمادگی  هوش مصنوعی دولت

یکی از شاخص‌های اصلی مورد ارزیابی، «شاخص آمادگی هوش مصنوعی دولت» یا GARI است. این شاخص بر مبنای میزان پذیرش و استفاده از هوش مصنوعی در دولت‌ها، کیفیت خدمات عمومی، چارچوب‌های سیاست‌گذاری و میزان نوآوری طراحی شده و فرض اصلی آن این است که بهره‌برداری موثر از هوش مصنوعی مستلزم آمادگی زیرساختی، سیاستی و نیروی انسانی است. ایران در این شاخص در میان کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا قرار دارد. عملکرد کلی کشورهای این منطقه نزدیک به میانگین جهانی است، اما در این میان، برخی کشورهای پیشرو مانند امارات متحده عربی و عربستان سعودی عملکردی فراتر از میانگین دارند و به عنوان نمونه‌هایی از ظرفیت رو به رشد منطقه برای نوآوری و توسعه شناخته می‌شوند. در جدیدترین گزارش مربوط به سال ۲۰۲۴، ایران با کسب امتیاز ۴۳.۸۸ موفق به کسب رتبه ۹۱ از میان ۱۸۸ کشور جهان شده است.

این رتبه نسبت به سال ۲۰۲۳ سه پله ارتقاء یافته و نشان از روندی نسبتاً مثبت دارد. با این حال، مقایسه‌ای با رتبه‌های ایران در سال‌های گذشته از نوسان‌هایی حکایت دارد. به‌طور مشخص، ایران در سال ۲۰۱۹ در جایگاه ۷۲، در سال ۲۰۲۰ در رتبه ۷۵، در سال ۲۰۲۱ مجدداً در رتبه ۷۲، در سال ۲۰۲۲ دوباره به رتبه ۷۵، در سال ۲۰۲۳ به رتبه ۹۴ و در سال ۲۰۲۴ به رتبه ۹۱ رسیده است.

این آمار بیانگر آن است که جایگاه ایران در طی سال‌های اخیر، دچار افت‌وخیز بوده و مسیر تثبیت‌شده‌ای را دنبال نکرده است. از نظر تغییرات در زیرشاخص‌های مختلف GARI در سال ۲۰۲۴، بیشترین کاهش مربوط به «ظرفیت دیجیتال» و «زیرساخت» بوده، درحالی که زیرشاخص «دسترسی به داده» نسبت به سال گذشته رشد مثبتی را تجربه کرده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که ضعیف‌ترین رکن در دو سال اخیر، یعنی در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴، مربوط به عملکرد دولت است. افت در این حوزه عمدتاً به نبود سند مصوب و رسمی در زمینه هوش مصنوعی بازمی‌گردد.

همچنین، تحلیل‌ها بیانگر آن است که ضعف در سیاست‌گذاری، ظرفیت دیجیتال و فقدان سازگاری ساختاری از عوامل اصلی کاهش امتیاز ایران در حوزه حاکمیت هوش مصنوعی بوده‌اند.

عقب‌ماندگی نسبت به کشورهای منطقه

با مقایسه ایران با کشورهای دیگر منطقه در شاخص آمادگی دولت برای هوش مصنوعی، مشخص می‌شود که ایران در تمامی ابعاد این شاخص عملکردی ضعیف‌تر داشته است. عربستان سعودی به عنوان یکی از کشورهای پیشرو در منطقه، سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای را در این حوزه انجام داده و پروژه‌ای بلندپروازانه به نام Transcendence را با بودجه ۱۰۰ میلیارد دلاری معرفی کرده است. این پروژه که در هشتمین اجلاس سرمایه‌گذاری در آینده (FII) رونمایی شد، با هدف ایجاد یک مرکز رقابتی جهانی در زمینه هوش مصنوعی طراحی شده و ساخت مراکز داده، جذب نخبگان و توسعه مدل‌های بومی را در دستور کار دارد. در همین راستا، کشور عمان نیز برای تقویت موقعیت خود در عرصه هوش مصنوعی، برنامه اجرایی خود را در سال جاری به‌روزرسانی کرده و تعهدات خود برای افزایش پذیرش این فناوری را بازتعریف کرده است. چنین اقدامات هدفمندی در کشورهای منطقه نشان‌دهنده فاصله فزاینده‌ای است که ایران برای کاهش آن نیازمند تحرک جدی و برنامه‌ریزی منسجم است.

 جایگاه ایران در شاخص جهانی  هوش مصنوعی GAI

شاخص جهانی هوش مصنوعی (GAI) که توسط موسسه تورتویز از سال ۲۰۱۹ معرفی شده است، در پنجمین نسخه خود وضعیت ۸۳ کشور را از منظر سه بُعد اصلی سرمایه‌گذاری، نوآوری و پیاده‌سازی مورد بررسی قرار داده است. این شاخص با ترکیبی از معیارهای مطلق و نسبی، توان کشورها را در مقایسه با ظرفیت اقتصادی و جمعیتی آنها ارزیابی می‌کند. ایران در نسخه ۲۰۲۴ این ارزیابی، رتبه ۶۰ را از میان ۸۳ کشور به دست آورده است. در میان زیرشاخص‌ها، بهترین عملکرد ایران مربوط به «استراتژی دولت» با رتبه ۴۱، «تحقیق» با رتبه ۴۰ و «توسعه» با رتبه ۴۴ بوده است. با این حال، در حوزه‌هایی مانند «سرمایه‌گذاری تجاری» که ایران رتبه ۴۳ را کسب کرده و به‌ویژه در «محیط عملیاتی» که در رتبه ۸۲ قرار دارد، عملکرد بسیار ضعیف‌تری مشاهده می‌شود.

 چالش‌ها و الزامات ارتقاء جایگاه ایران  در هوش مصنوعی

تحلیل داده‌های به دست‌آمده از شاخص‌های GARI و GAI نشان می‌دهد که ایران در برخی حوزه‌ها پیشرفت‌هایی داشته اما همچنان در محورهای اصلی مانند تدوین سیاست‌های منسجم، اجرای مقررات مشخص، جذب سرمایه‌گذاری، پذیرش فناوری‌های نو و حمایت هدفمند از نوآوری‌های بخش خصوصی، با چالش‌های مهمی روبرو است. 
مهم‌ترین ضعف‌های شناسایی‌شده در موقعیت فعلی ایران در عرصه هوش مصنوعی شامل نبود برنامه عملیاتی ملی در این حوزه، عدم تصویب و اجرای قوانین تنظیم‌گری مرتبط با داده و هوش مصنوعی، ضعف جدی در توسعه زیرساخت‌های ارتباطی و پردازشی، فقدان حمایت‌های موثر و هدفمند از زیست‌بوم این فناوری، فاصله فزاینده با کشورهای پیشرو منطقه و همچنین محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها و دسترسی نداشتن به تجهیزات تخصصی است.

لزوم بازنگری جدی در حکمرانی دیجیتال

با در نظر گرفتن چالش‌های فوق و فاصله‌ای که ایران با کشورهای منطقه دارد، به‌روشنی مشخص است که ارتقاء جایگاه کشور در حوزه هوش مصنوعی مستلزم اصلاحات عمیق در ساختار حکمرانی دیجیتال، تدوین سیاست‌های هوشمند، توسعه زیرساخت‌های فناورانه و ارتقاء مهارت‌های تخصصی نیروی انسانی است. بدون در پیش گرفتن این مسیر، ایران نه‌تنها در رقابت جهانی هوش مصنوعی از رقبا عقب خواهد ماند، بلکه فرصت‌های بی‌شمار ناشی از این فناوری تحول‌آفرین را نیز از دست خواهد داد. (منبع:تعادل)

نظرسنجی گسترده بین‌المللی نشان می‌دهد تعداد فزاینده‌ای از نوجوانان به‌جای اتکا به والدین برای اعمال محدودیت، خود مسئولیت مدیریت زمان استفاده از تلفن هوشمند و شبکه‌های اجتماعی را برای حفظ تمرکز و سلامت روان بر عهده گرفته‌اند؛ تغییری مهم که بازتاب نگرانی‌ها درباره اثرات منفی تکنولوژی در نسل جدید است.
آخرین پژوهش جهانی انجام‌شده توسط شرکت تحقیقاتی GWI که داده‌های بیش از ۲۰ هزار نوجوان و والدین آنها در ۱۸ کشور را تحلیل کرده، حاکی از رشد قابل‌توجه روند «خودمحدودسازی» نوجوانان در استفاده از ابزار‌های دیجیتال است. بنابر این داده‌ها، سهم نوجوانان ۱۲ تا ۱۵ ساله‌ای که به صورت عمدی در استفاده از تلفن هوشمند، رایانه یا تبلت وقفه ایجاد می‌کنند از سال ۲۰۲۲ نزدیک به دو برابر شده و این رقم هم‌اکنون به ۴۰ درصد رسیده است.

یافته‌ها بیانگر آن است که نوجوانان تحت تاثیر افزایش آگاهی عمومی درباره مخاطرات حضور افراطی در فضای مجازی، امروز بیشتر از قبل سعی دارند به طور فعال نحوه مصرف محتوای آنلاین خود را مدیریت کنند، موضوعی که دیگر تنها به خواست و مداخله والدین محدود نمانده است. کارشناسان حوزه روانشناسی کودکان و رسانه تاکید دارند که نوجوانان اکنون با آزمایش شیوه‌هایی، چون کاهش مدت زمان حضور در شبکه‌های اجتماعی، حذف اپلیکیشن‌های پرمصرف، خاموش‌کردن اعلان یا فعال‌سازی حالت مزاحم‌نشدن، عملاً راهبرد‌هایی برای حفاظت از امنیت ذهنی و عاطفی خود در پیش گرفته‌اند.

پروفسور سونیا لیوینگستون، مدیر مرکز آینده دیجیتال کودکان در مدرسه اقتصاد لندن، با اشاره به پژوهش‌های مشابه در حوزه سلامت روان دیجیتال تاکید کرده: «این تغییر الگو منعکس‌کننده پیامی است که نوجوانان با واسطه والدین، رسانه‌ها و تجارب شخصی درباره آسیب‌های احتمالی فضای مجازی دریافت کرده‌اند. آنها ضمن تلاش برای تداوم ارتباط با همسالان، تا حد ممکن از پیامد‌های منفی آن اجتناب می‌کنند.»

بر اساس این داده‌های تحقیقاتی، نوجوانان برای حفظ سلامت روان، تمرکز و پیشگیری از فرسودگی ناشی از فشار اجتماعی، ضمن فاصله گرفتن از برخی شبکه‌ها، دست به حذف دائمی یا موقت اپلیکیشن‌های خاصی زده‌اند. مطالعه دیگری که توسط سازمان مقررات رسانه‌ای بریتانیا (Ofcom) منتشر شده، تایید می‌کند که یک‌سوم کاربران ۸ تا ۱۷ ساله بر این باورند که زمان زیادی را پشت صفحه نمایش می‌گذرانند. همچنین تعداد زیادی از آنها طی یک سال گذشته اعلان‌ها را غیرفعال کرده یا حالت مزاحم‌نشدن را فعال نموده‌اند.

مطابق این بررسی، ۳۴ درصد نوجوانان به طور داوطلبانه از شبکه‌های اجتماعی فاصله می‌گیرند و ۲۴ درصد نیز اپلیکیشن‌ها را فقط به دلیل نگرانی از آثار روانی حذف می‌کنند. این در حالی است که این رفتار در سنین بالاتر کمتر دیده می‌شود؛ برای مثال فقط ۱۳ درصد از افراد بزرگسال اپلیکیشن‌ها را به علت سلامت روان حذف می‌کنند.

دیزی گرین‌ول، هم‌بنیانگذار جنبش «کودکی بدون تلفن هوشمند»، گزارش کرده است: «تعداد قابل توجهی از نوجوانان با آگاهی از این‌که شبکه‌های اجتماعی بی‌طرف نیستند، بلکه هدف آنها جذب و نگهداری کاربران است، خودمختارانه برای کاهش استفاده تصمیم گرفته‌اند. بسیاری از آنها خستگی ناشی از حضور مستمر و نیاز به بازپس‌گیری زمان و کنترل زندگی روزمره را مطرح می‌کنند.»

گرین‌ول می‌افزاید: «برخی نوجوانان این اقدام را نوعی مقاومت می‌دانند. آنها دریافته‌اند زمان، توجه و عزت نفس‌شان ارزشی تجاری برای شرکت‌های تکنولوژی دارد و فاصله‌گرفتن از فضای آنلاین را کنشی برای بازپس‌گیری کنترل شخصی می‌دانند.»

از سوی دیگر، پروفسور دیوید الیس، استاد علوم رفتاری دانشگاه بث، معتقد است نوجوانان نسبت به والدین‌شان سازوکاری قوی‌تر در کنترل زمان مصرف تکنولوژی یافته‌اند، هرچند که اثرات بلندمدت این ابزار‌ها بر رفتار روزانه کماکان جای سوال دارد. به اعتقاد او، اگرچه کاهش زمان استفاده از صفحه نمایش فرصت بیشتری برای فعالیت‌های فیزیکی و اجتماعی ایجاد می‌کند، اما تضمینی وجود ندارد که همه نوجوانان وقت آزاد یافته را به راهبرد‌های مثبت اختصاص دهند.

به گزارش گاردین، پژوهش‌های کیفی بیانگر آن است که بخشی از جوانان بین ۱۸ تا ۲۵ سال، معتقدند نسل والدین‌شان نسبت به پیامد‌های اعطای زودهنگام تلفن هوشمند آگاهی نداشته‌اند؛ برخی نیز تصمیم گرفته‌اند دسترسی کودکان خود به تلفن هوشمند را تا ورود به سنین نوجوانی به تعویق بیندازند.

بررسی دیگری در سطح بین‌المللی نیز نشان داده که نزدیک به ۵۰ درصد از جوانان ترجیح می‌دهند در جهانی بدون اینترنت زندگی کنند و نسبت مشابهی از تهیه و اجرای محدودیت‌های زمانی برای استفاده از فناوری (معروف به «منع دیجیتال») حمایت کرده‌اند. همچنین، بیشتر نوجوانان اذعان داشته‌اند پس از استفاده از شبکه‌های اجتماعی احساس منفی‌تری نسبت به خود پیدا می‌کنند و این پدیده بر اعتماد به نفس و رفاه آنان تأثیرگذار بوده است.

در کنار همه این موارد، دغدغه والدین نسبت به خطر اعتیاد فرزندان‌شان به شبکه‌های اجتماعی در حال افزایش است. طبق نتایج تحقیقات اخیر، اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی یکی از سه نگرانی اصلی والدین کودکان و نوجوانان در کنار موضوعات کلانی، چون تغییرات اقلیمی، جنگ و گرانی مسکن مطرح شده است.

۱۱ درصد والدین که سریال «نوجوانی» (Adolescence) محصول نتفلیکس را تماشا کرده‌اند، پس از مشاهده مضامین این برنامه درباره مخاطرات حضور افراطی نوجوانان در فضای آنلاین، تدابیر سختگیرانه‌تری برای کنترل زمان مصرف فرزندان خود اتخاذ کرده‌اند؛ با این حال، سهم بزرگ‌تری از والدین همچنان ترجیح می‌دهند فرزندانشان مسئولیت‌پذیری و مهارت‌های خودکنترلی را در قبال استفاده از تکنولوژی بیاموزند.

در مجموع، این تغییر رفتار تدریجی در نسل نوجوانان حکایت از گسترش نوعی فرهنگ خودمراقبتی و مسئولیت‌پذیری دیجیتال دارد؛ موضوعی که آینده مدیریت مصرف تکنولوژی را نه صرفاً در حوزه مقررات‌گذاری سازمانی یا خانوادگی، بلکه درون خودپنداره نسل جدید ترسیم می‌کند.

همشهری آنلاین- فهیمه طباطبایی: تحقیقات بین‌المللی نشان می‌دهد که نوجوانان در حال ترک اعتیاد شبکه‌های اجتماعی هستند؛ بدون اینکه خانواده یا مدرسه در این مسیر بخواهند نقش سلبی داشته باشند؛ به‌عبارتی نوجوانان به یک خودآگاهی درباره مضرات استفاده مداوم از گوشی تلفن رسیده‌اند که می‌توان آن را یک اتفاق مثبت تلقی کرد.

داستان چیست؟

شرکت تحقیقاتی GWI که یک شرکت تحقیقاتی و تحلیل بازار دیجیتال است، نظرسنجی‌ای در ژوئیه امسال منتشر کرده که نشان می‌دهد حدود ۴۰درصد نوجوانان بین ۱۲تا ۱۵ساله می‌گویند که گاهی گوشی‌های خود را برای استراحت خاموش می‌کنند؛ این در حالی است که در سال ۲۰۲۲فقط ۲۲درصد نوجوانان برای فرار از اعتیاد به تلفن همراه و شبکه‌های اجتماعی این کار را انجام می‌دادند. جیسون موثی، مدیرعامل این شرکت در این‌باره گفته است: «در گذشته، کنترل مصرف گوشی بیشتر در اختیار والدین بود، اما اکنون نوجوانان خودشان احساس نیاز به کنترل این مصرف را دارند، چون تأثیر آن را بر سلامت روان، تمرکز و خواب خود احساس می‌کنند.»

کلاس ترک اعتیاد گوشی در مدارس خاص

فرزاد معتمد، کارشناس حوزه‌ آی‌تی معتقد است، در ایران فرایند استفاده از گوشی توسط نوجوانان فعلا مسیر برعکسی از روال جهانی را در پیش گرفته؛ «پژوهش معتبری در این‌باره نشده، اما براساس تحقیقات میدانی، معتقدم که در ایران با افزایش حضور نوجوانان در شبکه‌های اجتماعی مواجهیم که بحران کرونا به آن دامن زده ‌است؛ البته در نهایت نوجوانان ما هم به این موضوع که باید کمتر در شبکه‌های اجتماعی حاضر شوند، می‌رسند، اما در یک فاصله زمانی با دنیا این اتفاق می‌افتد.» او افزود: «اینکه در مدارس خاص و نمونه، کلاس‌های مختص ترک اعتیاد تلفن‌همراه برگزار می‌شود یا دانش‌آموزان داوطلبانه گوشی همراه خود را به دفتر مدرسه تحویل می‌دهند تا بتوانند روی امتحانات یا کنکور تمرکز کنند، نشان می‌دهد که ما هم به این سمت خواهیم رفت، اما به‌نظرم آموزش‌ها و قوانین بازدارنده استفاده از گوشی در مدرسه کافی و اقناع‌کننده نیست.»

روش‌هایی که نوجوانان برای مصرف دیجیتال خود در پیش گرفته‌اند:

۱-خاموش کردن اعلان‌ها

۲-حذف کردن اپلیکیشن‌ها

۳-فاصله گرفتن کامل از اینترنت

۴-دلیل این اقدام از سوی نوجوانان

۵-کاهش اضطراب ناشی از حضور دائمی در فضای آنلاین

۶-تمرکز بهتر در انجام وظایف مدرسه

۷-خواب باکیفیت‌تر

۸-بهبود کلی سلامت روان

 

سمیه مهدوی‌پیام - تا سال ۲۰۲۵، قدرت سایبری، نقش بسیار بزرگ‌تری در حفظ ثبات اقتصادی، نفوذ ژئوپلیتیکی و امنیت ملی ایفا خواهد کرد. قدرت یک کشور در عرصه دیجیتال با توانایی آن در محافظت، شناسایی و واکنش به تهدیدات سایبری و اجرای عملیات تهاجمی سایبری سنجیده می‌شود. این قدرت، شامل چارچوب‌ سیاست‌گذاری قوی، نیروی انسانی متخصص، زیست‌بوم نوآوری پویا، همکاری‌های بین‌المللی و زیرساخت‌های حیاتی مقاوم است و مسئله، صرفاً به فناوری‌های پیشرفته، محدود نمی‌شود.

در همین رابطه، نشریه دیجیتال Nubiapage، مستقر در لندن که با هدف روایت تمدن معاصر و فرهنگ‌های دنیا تأسیس شده، 10 کشور قدرتمند سایبری جهان در سال 2025 را معرفی کرده است:

1. ایالات متحده: آمریکا با بهره‌گیری از دهه‌ها نوآوری فناورانه، سرمایه‌گذاری‌های راهبردی و زیست‌بوم قدرتمند امنیت سایبری، در سال ۲۰۲۵ به عنوان قدرتمندترین کشور سایبری جهان شناخته می‌شود. در حالی‌که زیرساخت‌های دیجیتال به ستون فقرات اقتصادهای مدرن، امنیت ملی و زندگی روزمره تبدیل شده‌اند، آمریکا در حوزه‌ دفاع سایبری، حملات تهاجمی، نوآوری و دیپلماسی سایبری بین‌المللی، پیشتاز است.
2. چین: در سال ۲۰۲۵، چین، جایگاه خود را به عنوان یکی از قدرتمندترین کشورهای سایبری جهان تثبیت کرده و با رقابت با آمریکا، چشم‌انداز فضای سایبری جهانی را بازآفرینی کرده است. چین از طریق سرمایه‌گذاری‌های گسترده در فناوری، زیرساخت‌های دیجیتال وسیع و رویکرد راهبردی به توانمندی‌های سایبری، در حوزه‌های دفاع و حمله سایبری، توسعه اقتصاد دیجیتال و حکمرانی جهانی فضای سایبر، تأثیر قابل‌توجهی دارد.
3. روسیه: روسیه در سال ۲۰۲۵، همچنان یکی از قدرت‌های برتر سایبری جهان باقی مانده است. این جایگاه از طریق بهره‌گیری از دهه‌ها تجربه در عملیات سایبری، توانمندی‌های پیشرفته تهاجمی و استراتژی‌های پیچیده جنگ اطلاعاتی به دست آمده است. تأثیر سایبری روسیه بر ژئوپلیتیک، امنیت و چشم‌انداز تهدیدات جهانی، فراتر از مرزهای این کشور، گسترش یافته است.
4. انگلیس: با پیشرفت در عصر دیجیتال، چشم‌انداز جهانی امنیت سایبری به عامل بسیار مهمی در تعیین امنیت ملی، ثبات اقتصادی و نفوذ ژئوپلیتیکی تبدیل شده است. بریتانیا در سال ۲۰۲۵، به‌عنوان یکی از قدرتمندترین کشورهای سایبری جهان شناخته می‌شود و در شکل‌دهی به این مرز جدید، پیشگام است. این کشور، با ترکیبی از راهبردهای دولتی، فناوری‌های پیشرفته، استعدادهای درجه یک و همکاری‌های بین‌المللی، جایگاه خود را در دفاع و حمله سایبری جهانی، تثبیت کرده است.
5. استرالیا: استرالیا تا سال ۲۰۲۵، به‌سرعت به یکی از قدرتمندترین کشورهای سایبری در صحنه جهانی تبدیل شده است. این اتفاق در عصری رخ می‌دهد که امنیت دیجیتال، اهمیت حیاتی پیدا کرده است. استرالیا با تمرکز راهبردی بر دفاع سایبری، نوآوری، توسعه نیروی کار و همکاری‌های بین‌المللی، وضعیت سایبری خود را به‌گونه‌ای متحول کرده که از منافع ملی، محافظت و در ثبات فضای سایبری جهانی، نقش مؤثری ایفا می‌کند.
6. هلند: در سال ۲۰۲۵، هلند جایگاه خود را به عنوان یکی از قدرتمندترین و تأثیرگذارترین کشورهای جهان در فضای سایبر تثبیت کرده است. هلند که از دیرباز به‌خاطر تخصص در تجارت، لجستیک و نوآوری شناخته می‌شود، توانمندی‌ خود را به حوزه فضای سایبری گسترش داده و زیست‌بومی از امنیت سایبری ایجاد کرده که مقاوم، چابک و در سطح دنیا، بسیار معتبر است.
7. کره‌شمالی: در سال ۲۰۲۵، کره‌شمالی، همچنان یکی از مرموزترین و ناشناخته‌ترین قدرت‌های سایبری جهان محسوب می‌شود. در حالی ‌که بسیاری از کشورها، بر نوآوری باز و همکاری در فضای سایبر تأکید دارند، پیونگ‌یانگ با وجود محدودیت‌های اقتصادی گسترده و تحریم‌های بین‌المللی، برنامه‌ بسیار پیشرفته و تهاجمی برای جنگ سایبری توسعه داده که چالش‌های منحصربه‌فردی برای امنیت سایبری جهانی، ایجاد کرده است.
8. ویتنام: تا سال ۲۰۲۵، ویتنام به‌سرعت در حال تبدیل شدن به یک قدرت سایبری مهم در چشم‌انداز دیجیتال جهانی است. این کشور، در حال ساخت چارچوب قوی برای امنیت سایبری است که امنیت ملی را ارتقا داده، رشد اقتصادی را پشتیبانی کند و جایگاه ویتنام را به‌عنوان بازیگر کلیدی در زیست‌بوم سایبری جنوب‌شرق آسیا تثبیت کند. این موفقیت، با تکیه بر رشد سریع اقتصاد، توسعه بخش فناوری و ابتکارات راهبردی دولت، حاصل شده است.
9. فرانسه: فرانسه با پشتوانه دهه‌ها سرمایه‌گذاری راهبردی، هماهنگی نظامی-غیرنظامی، قوانین قوی امنیت سایبری و زیرساخت فناورانه و صنعتی توانمند، در سال 2025 به یکی از اعضای برجسته کشورهای سایبری نخبه جهان تبدیل شده است. دولت فرانسه با تقویت توان دفاعی در فضای سایبر، همزمان قادر به تأثیرگذاری بر هنجارها و ائتلاف‌های بین‌المللی شده است، زیرا تهدیدات سایبری، همچنان در حال بازتعریف امنیت جهانی هستند.
10. ایران: و در نهایت بر اساس ارزیابی این نشریه، در سال ۲۰۲۵، ایران به یکی از تهاجمی‌ترین و راهبردی‌ترین قدرت‌های سایبری جهان تبدیل شده است. این کشور، به دلیل نداشتن برابری نظامی و چالش‌های دیرینه و تحمیلی غربی‌ها از فضای سایبر، برای امنیت ملی، دیپلماسی و نفوذ استفاده می‌کند. با وجود تحریم‌های اقتصادی، انزوای دیپلماتیک و نظارت‌های بین‌المللی، ایران برنامه‌ سایبری پیچیده‌ای را توسعه داده که شامل نفوذ پنهانی، اخلال سیستماتیک، بی‌ثبات‌سازی اقتصادی و اعمال کنترل داخلی است و جایگاه این کشور را در کنار بازیگران برتر سایبری مانند آمریکا، چین، روسیه و اسرائیل، تثبیت کرده است. (منبع:عصرارتباط)

طبق گزارش ماه می اسپید تست، جایگاه ایران در رده بندی کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل و ثابت به ترتیب دو و سه پله صعود کرده است.

به گزارش مهر وب سایت اسپید تست میانه سرعت اینترنت موبایل و ثابت جهان در ماه می ۲۰۲۵ میلادی را منتشر کرد. طبق این گزارش در پنجمین ماه سال جاری میلادی میانه سرعت اینترنت موبایل جهان ۹۲.۸۲ و میانه سرعت ثابت ۱۰۲.۴۸ مگابیت برثانیه بود. این درحالی است که میانه سرعت اینترنت موبایل و ثابت جهان در آوریل ۲۰۲۵ میلادی به ترتیب ۹۲.۳۱ و ۱۰۱.۳۷ مگابیت برثانیه بوده است.

بهبود وضعیت اینترنت موبایل و ثابت ایران در پنجمین ماه میلادی

در می ۲۰۲۵ میلادی میانه سرعت اینترنت موبایل ایران ۵۹.۸۹ مگابیت برثانیه و جایگاه آن با دو پله صعود نسبت به ماه قبل، رده ۶۷ ثبت شده است. در بخش میانه سرعت اینترنت ثابت کشور نیز سرعت دانلود ۱۸.۲۳ مگابیت برثانیه ثبت شده و جایگاه آن در رده بندی کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت ثابت با سه پله صعود رده ۱۳۹ است.

این درحالی است که در آوریل میانه سرعت اینترنت موبایل ایران ۵۵.۴۳ مگابیت برثانیه و جایگاه آن با یک پله سقوط رده ۶۹ بود. در بخش اینترنت ثابت کشور نیز میانه سرعت ۱۸.۱۸مگابیت برثانیه ثبت شد و جایگاه آن نسبت به ماه قبل از آن ۲ پله سقوط کرده و رده ۱۴۲ اعلام شده بود.

خاورمیانه در صدر فهرست پرسرعت ترین های اینترنت موبایل

در رده بندی کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل در پنجمین ماه ۲۰۲۵، در رده یکم تا ششم هیچ تغییری نسبت به ماه قبل وجود ندارد. طبق رده بندی اسپید تست، امارات متحده عربی( ۵۳۹.۸۴ مگابیت برثانیه)، قطر(۵۲۹.۳۴ مگابیت برثانیه)، کویت( ۳۵۰.۸۹ مگابیت برثانیه)، بحرین(۲۴۵.۶۷ مگابیت برثانیه)، بلغارستان(۲۳۲.۷۹ مگابیت برثانیه) و برزیل(۲۲۲.۰۲ مگابیت برثانیه) به ترتیب در رده های یکم تاششم قرار دارند.

در رده های هفتم و هشتم به ترتیب چین با میانه سرعت ۲۰۹.۳۱ و کره جنوبی با میانه سرعت ۲۰۸.۰۷ مگابیت برثانیه قرار دارند. جایگاه چین در این رده بندی نسبت به ماه قبل یک پله صعود اما جایگاه کره جنوبی یک پله سقوط کرده است.

دانمارک با میانه سرعت ۲۰۲.۶۷ و عربستان سعودی با ۱۹۶.۲۸ مگابیت برثانیه به ترتیب در رده های نهم و دهم قرار دارندو جایگاه آنها نسبت به ماه گذشته هیچ تغییری نکرده است.

جهش چهارپله ای کره جنوبی در رده بندی اینترنت ثابت جهان

اما در بخش رده بندی کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت ثابت تغییرات بیشتری دیده می شود. در رده نخست این فهرست مانند ماه گذشته سنگاپور با میانه سرعت ۳۷۲.۰۲ مگابیت برثانیه قرار دارد.

در رده های دوم، سوم و چهارم به ترتیب فرانسه(۳۱۵.۳۸ مگابیت برثانیه)، امارات متحده عربی(۳۱۴.۴۹ مگابیت برثانیه) و هنگ کنگ(۳۱۰.۲۴ مگابیت برثانیه) قرار دارند. جایگاه فرانسه در این رده بندی نسبت به ماه آوریل دو پله صعود کرده اما جایگاه های امارات متحده عربی و هنگ کنگ هرکدام یک پله سقوط کرده است.

شیلی با میانه سرعت اینترنت ثابت ۲۹۷.۷۵ مگابیت برثانیه در رده پنجم قرار دارد و جایگاه آن نسبت به ماه گذشته دو پله صعود کرده است. ایسلند با میانه سرعت ۲۹۷.۵۰ و آمریکا با میانه سرعت ۲۸۹.۵۴ مگابیت برثانیه به ترتیب در رده های ششم و هفتم قرار دارند و جایگاه هر یک از آنها در این رده بندی یک پله سقوط کرده است.

در رده هشتم کره جنوبی قرار دارد که جایگاه آن نسبت به آوریل ۲۰۲۵ میلادی چهار پله صعود کرده و میانه سرعت آن ۲۸۸.۵۴ مگابیت برثانیه اعلام شده است.

میانه سرعت اینترنت ثابت سوییس که در رده نهم قرار دارد و جایگاه آن نسبت به ماه قبل تغییری نکرده نیز ۲۵۷.۳۸ مگابیت برثانیه ثبت شده است. اما در رده دهم دانمارک با میانه سرعت ۲۵۵.۸۲ مگابیت برثانیه قرار دارد وجایگاه آن نسبت به ماه گذشته دو پله سقوط کرده است.

مدیر عامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای گفت: ۲۹ میلیون گیمر فعال در ایران داریم و اکنون گردش مالی این صنعت در ایران به ۷۰۰ هزار میلیارد ریال رسیده است.
گیمر (یا بازی‌باز) به فردی گفته می‌شود که به طور منظم به بازی‌های تعاملی، به ویژه بازی‌های ویدئویی، می‌پردازد. این بازی‌باز، باید تجربه چندین بازی و نه فقط یک بازی را داشته باشد.

گیمر بودن به معنای صرف وقت و علاقه به بازی‌های تعاملی است. گیمرها ممکن است در بازی‌های مختلفی مهارت داشته باشند و به طور منظم در آن‌ها شرکت کنند.

از جمله بازی‌هایی که گیمرها به آن علاقه دارند می‌توان به بازی‌های ویدئویی، بازی‌های کامپیوتری، بازی‌های موبایلی و بازی‌های تعاملی آنلاین اشاره کرد.

به گزارش ایرنا، محمد حاجی‌میرزایی روز سه‌شنبه در صدمین جلسه شورای فرهنگ عمومی استان اصفهان افزود: بر اساس آخرین پیمایش بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، سالانه حدود ۲۰۰ بازی ویدیویی در کشور تولید و مجوز نشر می‌گیرند، بیش از ۱۰۰ شرکت و تیم فعال بازی‌سازی در ایران مشغول به کار هستند و گردش مالی مستقیم این صنعت به ۷۰۰ هزار میلیارد ریال (۷۰ همت) در سال رسیده است، که این آمار تنها شامل هزینه‌های خانوارها بوده و زیرساخت‌های مرتبط را در بر نمی‌گیرد.

مدیر عامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای با اشاره به ویژگی‌های جامعه گیمرهای ایران گفت: برخلاف تصور رایج، بازی‌های ویدیویی تنها مختص کودکان و نوجوانان نیست و عمده بازیکنان ایران را جوانان تشکیل می‌دهند، بزرگسالان و میانسالان نیز در این آمار حضور دارند.

وی اضافه کرد: ۴۰ درصد بازیکنان را زنان و ۶۰ درصد را مردان تشکیل می‌دهند و میانگین متوسط زمان بازی روزانه برای هر فرد ۵۸ دقیقه است که به ۸۲ دقیقه در روز نیز می‌رسد.

حاجی‌میرزایی گفت: این رقم نشان دهنده حجم بالای مصرف محتوای بازی‌های ویدیویی در مقایسه با سایر رسانه‌های فرهنگی است.

وی با اشاره به اینکه ۹۴.۵ درصد بازیکنان از گوشی‌های هوشمند استفاده می‌کنند، در حالی که تولیدات ایرانی برای آنها بسیار محدود است، خاطرنشان کرد: اصفهان؛ قطب دوم صنعت بازی ایران پس از تهران است و به عنوان دومین قطب تولید و مصرف بازی‌های ویدیویی در کشور شناخته می‌شود.

وی اضافه کرد: آمار ۲۷ درصدی گیمرهای فعال اصفهان از کل گیمرهای کشور، نشان دهنده استقبال چشمگیر جوانان و نوجوانان این استان از صنعت بازی است.

حاجی‌میرزایی گفت: حدود ۲۸.۳ درصد از بازیکنان به رده‌بندی سنی بازی‌ها توجه نمی‌کنند و این در حالی است که بازی‌های ویدیویی تنها محصول فرهنگی در ایران هستند که دارای رده‌بندی سنی مصوب هستند.

وی در مورد اثرگذاری فرهنگی بازی‌ها تصریح کرد: بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای با همکاری مراجع دینی و دانشگاهی، معیارهایی برای سنجش اثرگذاری فرهنگی بازی‌ها تدوین کرده است تا از تولید بازی‌های صرفاً تبلیغاتی جلوگیری شود.

مدیر عامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای خاطرنشان کرد: استریمرها ( شخصی است که محتوای خود را از طریق پخش زنده یا فیلم از پیش ضبط شده به صورت برخط پخش می‌کند) سلبریتی‌های جدید این حوزه هستند و تماشای بازی دیگران (استریمینگ) به پدیده‌ای رایج تبدیل شده به نحوی که استریمرها به شخصیت‌های مرجع فرهنگی برای بسیاری از گیمرها تبدیل شده‌اند.

وی با اشاره به اینکه تولید بازی‌های ارزشی با محوریت مقاومت و دفاع مقدس در دستور کار قرار دارد، اظهار کرد: هدف این است که بازی‌های تولید شده علاوه بر دارا بودن ارزش‌های فرهنگی، جذابیت لازم را برای مخاطبان داشته باشند تا از تولید به محصولات صرفاً سفارشی جلوگیری شود.

به گزارش ایرنا، در حاشیه این جلسه تفاهم‌نامه همکاری مشترک بین بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای و استانداری اصفهان به امضای مهدی جمالی نژاد استاندار اصفهان و محمد محمد حاجی میرزایی مدیر عامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه کشور رسید.

پیش از این نیز نخستین جلسه کارگروه فضای مجازی استان با حضور مدیران بنیاد ملی بازی های رایانه ای و جمعی از مسوولان استان در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان برگزار شد.

همچنین روز گذشته اولین ایستگاه سواد بازی بنیاد ملی بازی های رایانه ای با همکاری معاونت پرورشی و فرهنگی اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان برای معاونان و مربیان پرورشی با هدف ارتقا سواد بازی دانش آموزان در مدارس برگزار شد.

بر اساس گزارش تازه منتشرشده از شاخص‌های ارتباطی کشور توسط سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی منتهی به زمستان سال 1402، همراه اول بار دیگر در بخش‌های کلیدی بازار ارتباطات ایران، از جمله مکالمه، رومینگ داخلی و ارتباطات دستگاه به دستگاه (M2M)، پیشتاز مطلق شناخته شده است.
به گزارش آی‌تی آنالیز یکی از نکات برجسته گزارش زمستان ۱۴۰۳، میزبانی همراه اول از بیش از ۲۲ میلیون مشترک سایر اپراتورها در قالب رومینگ داخلی است؛ به‌طوری که ۱۹ میلیون از ایرانسل و بیش از ۳ میلیون از رایتل در زمان عدم پوشش یا ضعف شبکه خود، از زیرساخت‌های همراه اول استفاده کرده‌اند. این آمار، به‌وضوح نشان‌دهنده برتری پوشش جغرافیایی همراه اول در سراسر کشور است، به‌ویژه در مناطقی که دیگر اپراتورها توسعه کافی را نداشته‌اند.
در شاخص سهم بازار مکالمه نیز، همراه اول با ۶۸ درصد از مکالمات کل کشور، صدرنشین است. پس از آن، ایرانسل با ۳۱ درصد و رایتل با تنها ۱ درصد، جایگاه‌های دوم و سوم را به خود اختصاص داده‌اند. این در حالی است که میانگین مکالمه ماهانه هر کاربر ایرانی ۱۷۶ دقیقه گزارش شده و حجم کل مکالمات کشور در زمستان ۱۴۰۳ به بیش از ۸۵ میلیارد دقیقه رسیده است؛ رقمی که نسبت به فصل مشابه سال قبل، (بیش از 82 میلیارد دقیقه) رشد بیش از ۵ درصدی را نشان می‌دهد.
در حوزه کیفیت تماس‌های صوتی نیز، همراه اول با ۹۹.۷۸ درصد برقراری موفق تماس، عملکرد بالایی را ثبت کرده و پس از آن ایرانسل (۹۹.۵۵) و رایتل (۹۹.۵۴)، در صدر قرار دارد. این موفقیت را می‌توان به زیرساخت پایدار، ظرفیت شبکه بالا و مدیریت هوشمند ترافیک صوتی نسبت داد.
اما در شاخص اشتراک‌های M2M، که نشان‌دهنده میزان توسعه ارتباطات بین دستگاه‌ها و زیربنای فناوری‌هایی چون اینترنت اشیا، خانه‌های هوشمند، خودروهای متصل و پایش صنعتی است، همراه اول با ۶۵ درصد سهم بازار، جایگاهی قاطع دارد و پس از آن ایرانسل با ۳۲ درصد و رایتل با ۳ درصد، قرار دارند.
این آمار اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند وقتی بدانیم M2M یکی از موتورهای پیشران تحول دیجیتال در اقتصادهای پیشرفته است. سهم بالای همراه اول در این حوزه، نه تنها نشان‌دهنده توان فنی و تجاری آن است، بلکه نقشی کلیدی در تحول صنعت، کشاورزی هوشمند، حمل‌ونقل نوین و حتی خدمات شهری ایفا می‌کند.
همچنین در بخش برقراری موفق سرویس اینترنت نسل چهارم (4G) نیز، همراه اول با ۹۹.۷ درصد موفقیت، بالاتر از ایرانسل (۹۹.۶۷) و رایتل (۹۹.۶۲) قرار گرفته است. این عدد در شرایطی به دست آمده که بخش بزرگی از کاربران ایرانی از نسل چهارم استفاده می‌کنند و پایداری سرویس و کیفیت اتصال برای کاربران خانگی، کسب‌وکارهای کوچک و خدمات آنلاین حیاتی است.
در نهایت این گزارش بار دیگر جایگاه همراه اول را به‌عنوان ستون فقرات ارتباطی کشور تأیید می‌کند. ترکیب برتری در تعداد مشترکان، پوشش جغرافیایی، سهم مکالمه، کیفیت تماس، توسعه M2M و میزبانی رومینگ داخلی، این اپراتور را در موقعیت پیشتاز قرار داده است.
در عین حال، این تسلط گسترده، مسئولیتی سنگین بر دوش همراه اول و نهادهای نظارتی می‌گذارد. حفظ کیفیت خدمات، توسعه بیشتر در مناطق محروم، حمایت از اکوسیستم نوآوری و تسهیل رقابت سالم در بازار، نیازمند سیاست‌گذاری دقیق، سرمایه‌گذاری پیوسته و به‌روزرسانی زیرساخت‌ها است و مسوولیت وزارت ارتباطات نیز فراهم‌سازی زمینه توسعه اپراتورها از طریق تعرفه‌گذاری متناسب و تسهیل فضای گسترش زیرساخت‌هاست.

معاون انتقال و تجارت خارجی شرکت توانیر از افزایش ۵/۵ برابری کشف ماینرهای غیرمجاز در ۲ ماه گذشته خبر داد و عمده این کشفیات را در پی دریافت گزارشهای مردمی عنوان کرد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما،محمد اله داد با اشاره به دلایل افزایش ناترازی برق در سال جاری اظهار داشت: در سال جاری به دلیل کاهش نزولات جوی، حدود ۴ تا ۵ هزار مگاوات تولید نیروگاه‌های برقابی نسبت به سال گذشته کاهش یافته و از سوی دیگر به واسطه گرمای زودرس، حدود ۱۰ درصد رشد بار هم رخ داده است.

وی درخصوص استخراج رمزارز‌ها نیز گفت: مصوبه هیات وزیران، ماینینگ مجاز را تعریف کرده، اما برای ساعات غیر اوج مصرف، بنابراین درحال حاضر که با موضوع ناترازی برق مواجهیم، هیچ گونه ماینینگ مجوزداری در کشور صورت نمی‌گیرد.

معاون انتقال و تجارت خارجی شرکت توانیر درخصوص نحوه برآورد ماینینگ غیرمجاز تصریح کرد: برای ماینینگ علاوه بر برق نیاز به دیتای اینترنت هم هست؛ بنابراین ما از دو مسیر مصرف برق و مصرف دیتای اینترنت قادر به برآورد حجم ماینینگ درکشور هستیم.

اله داد در همین خصوص اضافه کرد: اگر در نیمه شب که بسیاری از صنایع، واحد‌های تجاری و اداری تعطیل بوده و بارمصرفی ندارند، میزان مصرف برق کشور را با مصرف سال‌های گذشته مقایسه کنیم، به وضوح شاهد افزایش معنادار مصرف هستیم.

به گفته وی، این افزایش مصرف در سرچشمه قابل مشاهده است و به دلیل آنکه ۴۲ میلیون مشترک و یک میلیون کیلومتر شبکه برق داریم، نمی‌توان دقیقا مشخص کرد که در چه نقطه‌ای ماینینگ غیرمجاز اتفاق می‌افتد.

وی برآورد مصرف برق به دلیل ماینینگ غیرمجاز را بین ۲ تا ۳ هزار مگاوات عنوان و خاطرنشان کرد: ماینر‌های غیرمجاز علاوه براینکه به ناترازی برق دامن می‌زنند، موجب آسیب به وسایل برقی شده و احتمال بروز برخی از حوادث از جمله آتش سوزی را تشدید می‌کنند. به عنوان مثال، در یک ماه گذشته ۷ مورد آتش سوزی به دلیل استفاده از ماینر‌های غیرمجاز رخ داده است که آمار نگران کننده است.

معاون انتقال و تجارت خارجی شرکت توانیر ادامه داد: در ۲ ماه ابتدای سال جاری حدود ۵/۵ برابر کشف ماینر‌های غیرمجاز رشده کرده که عمده آنها در پی گزارش‌های مردمی بوده است.

وی در عین حال از عموم هموطنان خواست تا گزارش‌های خود درباره محل‌های احتمالی ماینینگ غیرمجاز را از طریق سامانه ۳۰۰۰۵۱۲۱ به همکاران صنعت برق پیامک کرده تا در اسرع وقت بررسی‌های لازم انجام شود.

اله داد با بیان اینکه با ۷ کشور همسایه که مرز خشکی مشترک داریم، تبادل برق انجام می‌دهیم، یادآور شد: سال گذشته یک درصد برق تولیدی کشور را صادر کردیم و بیش از آن هم واردات برق انجام دادیم، اما درحال حاضر که با کمبود برق مواجهیم صادرات به دو هفته اول فروردین و ساعات کم بار نیمه شب محدود شده که همین هم نسبت به سال قبل ۶۰ درصد کاهش یافته است.

صحبت‌های اخیر معاون وزیر ارتباطات درباره رشد سهم اقتصاد دیجیتال و ثبات درآمد اپراتورها با واکنش‌هایی همراه شده که از بروز شکاف میان روایت‌های رسمی و داده‌های مستند حکایت دارد.
به گزارش فارس معاون برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری وزارت ارتباطات در برنامه تلویزیونی «صف اول» آماری را ارائه داد که با واکنش‌های انتقادی روبرو شد. محمد احسان خرامید، مدیرکل سابق روابط عمومی دولت سیزدهم، در دو پست توییتری به بررسی و نقد ادعاهای مطرح‌شده در این گفت‌وگو پرداخت و دو نکته مهم را زیر سوال برد.

ادعای نخست؛ سهم اقتصاد دیجیتال از تولید ناخالص داخلی
به گفته معاون وزیر، سهم اقتصاد دیجیتال ایران به ۴.۹ درصد رسیده است. اما خرامید با استناد به آمار رسمی سازمان ملل در سال ۲۰۲۱ (مطابق نمودارهای منتشرشده)، تأکید کرد این سهم در ابتدای دولت سیزدهم ۶.۴ درصد بوده و در زمان ارائه گزارش سازمان ملل حدود ۶.۹ درصد اعلام شده بود. او نتیجه‌گیری کرد که «در پایان دولت سیزدهم، این رقم نه‌تنها رشد نداشته، بلکه به حدود ۸ درصد که تفاوت قابل‌توجهی با ادعای فعلی دارد رسیده است.»
وی همچنین نوشت: «ضمنًا کاهش شاخص‌های دولت گذشته به لایه ژئوزمین هم رسید و بیچاره رو از ۳۶۰۰۰ کیلومتری آوردن به ۶۵۰۰ کیلومتری.»

ادعای دوم؛ درآمد اپراتورها و سیاست سرکوب تعرفه
در بخش دیگری از گفت‌وگوی تلویزیونی، معاون وزیر ارتباطات مدعی شد در سه سال گذشته به دلیل سیاست‌های سرکوب تعرفه‌ای، درآمد اپراتورها ثابت مانده و این شرکت‌ها نتوانسته‌اند سرمایه‌گذاری لازم را انجام دهند.
خرامید اما این ادعا را رد کرده و با انتشار جدولی از درآمد اپراتورها، تصریح کرد که در سه سال گذشته، درآمد یکی از اپراتورها از ۳۰ هزار میلیارد تومان به بیش از ۷۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. این افزایش قابل توجه، ادعای ثبات درآمد را عملاً نقض می‌کند.

براساس آخرین آمار اعلام شده از سوی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی تا پایان زمستان ۱۴۰۳ به ترتیب ۱۲۱۵ و ۱۱۵۳ سایت نسل پنجم متعلق به اپراتور اول و دوم تلفن همراه بوده که در کشور ایجاد شده است.

به گزارش ایسنا، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی هرچند وقت یک‌بار گزارشی از ضریب نفوذ اینترنت ثابت، سیار و تلفن همراه در کشور منتشر می‌کند و در گزارشی که اخیرا توسط این سازمان منتشر شده، وضعیت اینترنت ثابت و سیار و وضعیت شبکه ارتباطی کشور مورد بررسی واقع شده است.  

براساس این گزارش، نفوذ اینترنت پهن باند ثابت از ۱۲.۹۵ درصد در زمستان  سال ۱۴۰۲ به ۱۲.۹۹  درصد در زمستان سال ۱۴۰۳ رسیده است. همچنین درباره ضریب نفوذ پهن باند سیار باید گفت در زمستان سال ۱۴۰۲ از ۱۳۲.۰۱  به  ۱۳۹.۷۱  در زمستان سال ۱۴۰۳ رسیده است که حکایت از رشد  ۵.۸۳ درصدی در این حوزه دارد.  

در بخش دیگری از این گزارش به تعداد خانوار تحت پوشش شبکه فیبرنوری اشاره شده است که طبق آمار ارائه شده در سه ماه چهارم سال جاری هشت میلیون و ۶۹ هزار و ۵۶۵ خانوار تحت پوشش این فناوری قرار گرفته‌اند.

 همچنین تعداد شهرهای دارای پوشش شبکه فیبرنوری تا پایان سه ماه چهارم سال ۱۴۰۳ به این صورت است ۴۳۲  شهر تا پایانی بازه زمانی گفته شده دارای پوشش فیبر نوری هستند که به تفکیک ۱۷۰ شهر دارای پوشش بالای ۶۰ درصد، ۵۲ شهر دارای پوشش ۳۰ تا ۶۰ درصد و ۲۱۰ شهر دارای پوشش زیر ۳۰ درصد هستند که در مقایسه با فصب پاییز سال گذشته تغییری نکرده است.

در بخش دیگری از این گزارش به وضعیت شکایت ثبت شده در حوزه ثابت و سیار در سامانه ۱۹۵ هم پرداخته شده است که ۶۸ درصد شکایت‌ها متعلق به حوزه ثابت بوده و ۳۲ درصد شکایت‌ها به حوزه سیار تعلق دارد.     

علاوه بر موارد گفته شده، در این گزارش  تعداد سایت‌های ۵G اپراتورهای ارتباطی تا پایان زمستان ۱۴۰۳ هم اعلام شده که بر اساس آن به ترتیب ۱۲۱۵  و ۱۱۵۳ سایت نسل پنجم متعلق به اپراتور اول و دوم تلفن همراه بوده که در کشور ایجاد شده است.    

 

قطع آنتن دهی تلفن های همراه و کند شدن اینترنت در زمان بروز خاموشی برق در ماههای اخیر که ناترازی برق تشدید شده، برای اغلب مردم آزاد دهنده شده است موضوعی که وزیر ارتباطات درباره آن می گوید با قطع برق سایت های هم خاموش می شود و استفاده از باتری هم کارساز نیست.

به گزارش ایرنا، با تشدید ناترازی برق در هفته های اخیر و اعلام برنامه خاموشی برای مشترکان، قطع اینترنت و کندی آن به یکی از دغدغه های کسب و کارهای خرد تبدیل شده است زیرا وقتی اینترنت قطع می شود، دادو ستدهای روزمره مردم که اغلب از طریق کارتخوان ها در واحدهای صنفی انجام می شود، مختل می شود.

سیدستار هاشمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات که به مناسبت هفته روابط عمومی و ارتباطات در یک برنامه تلویزیونی حضور یافته بود، درباره علت کندی اینترنت در هنگام قطع برق چنین توضیح داد: با قطع برق سایت‌های ما هم خاموش می‌شود اما اینکه چرا از باتری استفاده نمی‌کنیم باید گفت باتری‌ها طبق استاندارد جهانی ۲۰ دقیقه و باتری نو برای مدت یک ساعت سایت را نگه می‌دارد که این مشکل را حل نمی‌کند زیرا این تجهیزات برای کنترل قطعی‌های پیش‌بینی شده نه ناترازی‌ها.

وی ادامه داد: در این زمینه طرحی به نام هوشمندسازی تهیه کرده ایم که تا ۲۰ درصد کاهش انرژی را محقق می کند.

وزیر ارتباطات یکی از مهمترین مطالبات مردم از این وزارتخانه را کیفیت اینترنت دانست و با اشاره به قطعی برق و تاثیر آن بر اینترنت تشریح کرد: این موضوع هم از مطالبات جدی مردم از ما است، اما باید گفت وقتی برق قطع می شود سایت های ما خاموش می شود که این موضوع برای ما هم مطلوب نیست؛ چراکه در زیر دست سایت به طور مثال عملا امکان استفاده از دستگاه کارتخوان وجود ندارد و کسب و کار مردم می خوابد.

هاشمی درباره نسل پنجم اینترنت نیز توضیح داد: با وجود سایت های ۵G در کشور اما فرکانس هایی را برای عملیاتی کردن آن نیاز داریم که حدود ۳۶۰۰-۳۸۰۰ است و در زمینه برگزاری مزایده فراز و نشیب های داشتیم که باید گفت مزایده آن در هفته آینده انجام می شود و پس از آن اپراتورها این نسل از اینترنت را توسعه می دهند. برای برخی از گوشی ها ۵G فعال شده اما برای آن هایی که نشده درحال پیگیری هستیم.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات درباره توسعه اینترنت در شهر ها و روستاها تصریح کرد: در این زمینه پروژه فیبرنوری را در دستور کار خود قرار داده ایم. ‌تکلیف ما در این پروژه ایجاد ۲۰ میلیون پوشش است و اگر ارتباط وجود داشته باشد می توان گفت این پروژه پیش رفته و از خدمات الکترونیکی استفاده کرده اند. درحال حاضر ۱۰ هزار روستا را شناسایی کرده ایم که یا ارتباط بی کیفیت یا ارتباط نداشته اند. اکنون ۱۴۷۰ روستا از ارتباط با کیفیت برخوردار هستند و بقیه در دستور کار قرار دارد.

هاشمی گفت: فیلترینگ هم موضوعی چند وجهی است و به صورت کلی فضای مجازی پیچیده است و فقط وزارت ارتباطات در این زمینه نقش ایفا نمی کند و باید سازمان های دیگر هم پای کار بیایند. همچنین برنامه ما در وزارت ارتباطات حمایت از تولید محتوا است. به طور مثال سریال پایتخت ۱۰ تا ۱۲ درصد مصرف اینترنت بین الملل را کاهش داد. با فناوری نمی شود مقابله کرد.

وزیر ارتباطات تصریح کرد: دولت چهاردهم با همین نگاه و حمایت قاطع رئیس جمهور از سال گذشته شاهد تسهیل و ارتقای کیفیت ارتباطات مردم بودیم و هستیم. این نگاه و حمایت با قدرت ادامه پیدا خواهد کرد.

ایران در گزارش فناوری ۲۰۲۵ آنکتاد با رتبه ۷۲ از ۱۶۶ کشور، پتانسیل بالایی در پژوهش و AI دارد اما با چالش‌هایی در زیرساخت و مهارت‌های تخصصی روبروست.

 

تحلیلی بر موقعیت فناوری‌های نوین

بر اساس این گزارش، ایران در شاخص آمادگی برای فناوری‌های مرزی (Frontier Technologies Readiness Index)، در رتبه ۷۲ میان ۱۶۶ کشور جهان قرار دارد. این رتبه نشان‌دهنده وضعیت نسبی ایران در استفاده از فناوری‌هایی مانند اینترنت اشیا، بلاک‌چین، و داده‌های بزرگ است. در حالی که این رتبه‌بندی تنها یک پله افزایش نسبت به سال گذشته داشته، نیاز به توجه بیشتری به چالش‌ها و فرصت‌های این حوزه وجود دارد.

 

تعریف فناوری‌های مرزی

فناوری‌های مرزی به فناوری‌هایی اطلاق می‌شود که در مراحل ابتدایی توسعه خود قرار دارند و توانایی ایجاد تغییرات عمده در صنایع و زندگی اجتماعی را دارند. هوش مصنوعی، پهپادها، چاپ سه‌بعدی، ویرایش ژن، نانوتکنولوژی، و فناوری‌های انرژی پاک تنها نمونه‌هایی از این فناوری‌ها هستند که در گزارش سازمان ملل به آن‌ها اشاره شده است.

نقشه وضعیت ایران در میان همسایگان

با وجود تلاش‌هایی که ایران در حوزه فناوری انجام داده است، جایگاه آن در مقایسه با کشورهای منطقه مانند ترکیه (رتبه ۴۳) و امارات متحده عربی (رتبه ۳۱) پایین‌تر محسوب می‌شود. با این حال، رتبه قابل توجه ۳۵ جهانی ایران در تحقیق و توسعه (R&D) امیدواری‌هایی را برای پیشرفت‌های بیشتر ایجاد می‌کند.

شاخص‌های کلیدی و عملکرد ایران

شاخص آمادگی برای فناوری‌های مرزی سازمان ملل بر پنج حوزه اصلی متمرکز است: فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)، مهارت‌ها، تحقیق و توسعه، صنعت، و مالی. در این بخش‌ها، عملکرد ایران چنین ارزیابی شده است:

• تحقیق و توسعه (R&D): رتبه ۳۵، نشان از سرمایه‌گذاری در پژوهش‌های نوآورانه.

• مهارت‌ها (Skills): رتبه ۸۲، که نیازمند توجه به آموزش تخصصی است.
• فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT): رتبه ۹۴، نمایانگر ضعف در زیرساخت‌های اینترنتی.
• صنعت (Industry): رتبه ۹۴، نشان‌دهنده فاصله موجود در به‌کارگیری فناوری در صنایع.
• مالی (Finance): رتبه ۵۶، بیانگر محدودیت‌هایی در دسترسی به منابع مالی.

هوش مصنوعی، حوزه‌ای با ظرفیت بالا

یکی از بخش‌های مهم در گزارش آنکتاد، بحث پیرامون هوش مصنوعی است. ایران در این زمینه نشان داده که در بخش‌هایی مانند دسترسی به داده‌ها و پهنای باند ثابت عملکرد خوبی داشته، اما توسعه زیرساخت‌های پیشرفته‌تر همچنان مورد نیاز است.

مطابق این گزارش، ایران در زمینه داده‌های هوش مصنوعی موقعیتی پیشرو دارد، اما شکاف‌های مهمی در زمینه مهارت‌های پیشرفته و نیروی کار ماهر وجود دارد.

چالش‌ها و مسیر پیشرفت

مواردی مانند محدودیت‌های اقتصادی، کمبود نیروهای متخصص، و نبود زیرساخت‌های دیجیتال پیشرفته از جمله موانعی هستند که بر سرعت پیشرفت ایران در این حوزه تأثیرگذار بوده‌اند. با این حال، ظرفیت ایران در تحقیق و دسترسی به داده‌ها فرصتی فراهم می‌کند تا از طریق همکاری‌های بین‌المللی و تقویت سرمایه‌گذاری، به جایگاه بهتری دست یابد.

اقدامات ضروری برای تحول

برای تبدیل شدن به یک بازیگر منطقه‌ای در زمینه فناوری‌های پیشرفته، ایران باید سرمایه‌گذاری‌های کلیدی انجام دهد:

• بهبود زیرساخت‌های دیجیتال، به‌ویژه در زمینه اینترنت پرسرعت و فناوری ۵G.
• توسعه آموزش مهارت‌های تخصصی در حوزه‌هایی مانند هوش مصنوعی و بلاک‌چین.
• حمایت از استارتاپ‌ها و شرکت‌های فناوری.
• گسترش تعاملات بین‌المللی برای انتقال دانش.

پیام پایانی گزارش آنکتاد

همان‌طور که این گزارش جهانی نشان داده، خطر عقب‌ماندن کشورهای در حال توسعه از کشورهای پیشرفته در پذیرش فناوری‌های نوظهور جدی است. برای ایران، این گزارش باید مانند یک نقشه راه عمل کند تا با ایجاد تغییرات اساسی در زیرساخت‌ها و ارتقای سطح مهارت‌ها به جایگاه مطلوب‌تری برسد.

مدیرکل دفتر ارزیابی و تشخیص شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی از صادرات ۵۰۰ میلیون دلاری محصولات شرکت‌های دانش بنیان در سال ۱۴۰۳ خبر داد.

به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، امیر یونسیان در نشست تخصصی «گام‌های پیش رو در تدوین سند ملی پیشرفت صنعتی کشور» چهاردهمین نمایشگاه اینوتکس و در فروم حکمرانی و قانونگذاری با اشاره به نقش کلیدی شرکت‌های دانش‌بنیان به عنوان پیشران توسعه علم و فناوری در پیشبرد صنعتی کشور، از صادرات ۵۰۰ میلیون دلاری محصولات این شرکت‌ها در سال گذشته خبر داد.

وی این رقم را با توجه به نوپا بودن این شرکت‌ها قابل توجه دانست و بر ضرورت فراهم کردن زیرساخت‌های توسعه علم و فناوری برای شرکت‌های دانش‌بنیان تاکید کرد.

برزین جعفرتاش امیری، پژوهشگر سیاست صنعتی، نیز در این نشست با اشاره به تصورات نادرست از سیاست صنعتی در کشور، بر نقش فعال دولت در این حوزه و تغییر قواعد بازی اقتصاد به نفع فعالین اقتصادی تاکید کرد.

وی محدود بودن سبد صادراتی را یکی از چالش‌های مهم دانست و لزوم حرکت از صادرات منبع محور به سمت محصولات صنعتی را مورد تاکید قرار داد.

محسن محمدی، دستیار معاون وزیر در امور سیاست صنعتی، با اشاره به روند تصویب سند ملی پیشرفت صنعتی کشور، از تصویب کلیات این سند در شورای راهبری برنامه هفتم خبر داد و گفت: پس از اخذ نظر دستگاه‌ها، این سند به هیات وزیران ارسال و پس از تصویب ابلاغ خواهد شد.

وی با اشاره به مطالبه رهبر معظم انقلاب در سال ۱۴۰۰ برای تهیه نقش ملی صنعت، بر لزوم تمرکز بر حوزه‌هایی که شانس موفقیت وجود دارد و پرهیز از ورود به همه حوزه‌های صنعتی تاکید کرد.

محمدی با بیان اینکه در حال حاضر برندی نداریم که در عرصه بین‌المللی رقابت کند، خواستار واقع‌گرایی در تدوین و اجرای سند ملی پیشرفت صنعتی کشور شد.

طبق آخرین آمار رسمی اعلام شده تاکنون ۱۲۱۱ روستای بالای ۲۰ خانوار به اینترنت پرسرعت و پایدار متصل شده‌اند که توسعه عدالت ارتباطی و برقراری دسترسی عادلانه به خدمات دیجیتال در مناطق روستایی، نه تنها شکاف دیجیتالی را کاهش می دهد، بلکه می‌تواند به عنوان عاملی کلیدی در تحقق مهاجرت معکوس از شهرها به روستاها عمل کند.  

به گزارش ایسنا، زمانی که از عدالت ارتباطی صحبت می شود به این معناست که مردم بدون توجه به اینکه در چه نقطه‌ای از کشور قرار گرفته‌اند بتوانند به خدمات ارتباطی با کیفیت دسترسی داشته باشند. 

اتصال پرسرعت همه مردم در روستاهای بالای ۲۰ خانوار در اقصا نقاط کشور به شبکه ملی اطلاعات یا همان اینترنت پرسرعت موردی بوده که در تکالیف بالادستی اشاره شده است، بنابراین دولت طبق وظیفه محوله، اتصال پرسرعت مردم در نقاط تعهدی به شبکه ملی اطلاعات را باید فراهم کند. بنابراین امروزه بسیاری از خدمات بصورت الکترونیکی انجام می‌شود و وجود این زیرساخت‌ها و ارتباطات می‌تواند نقش بسیار مهمی در خدمت‌رسانی و توسعه استان‌ها داشته باشد.  

براساس برنامه هفتم توسعه، تا پایان این برنامه ۱۰۰ درصد روستاهای بالاهای ۲۰ خانوار باید به شبکه ملی اطلاعات، اتصال پرسرعت داشته باشند چراکه این تکلیف قانونی وزارت ارتباطات و دولت در بخش ارتباطات روستایی تا پایان برنامه هفتم توسعه است.  

بر اساس آخرین آمار اعلام شده از شهریور سال گذشته تاکنون با راه‌اندازی ۱۰۲۴ سایت ارتباطی جدید، ۱۲۱۱ روستای بالای ۲۰ خانوار به اینترنت پرسرعت و پایدار متصل شده‌اند.  

در این راستا، چندی پیش سرپرست ارتباطات و فناوری اطلاعات سمنان از اتصال ۴۸ روستای گرمسار و آرادان به اینترنت پهن‌باند خبر داد. به گفته وی با بهره‌برداری از هفت سایت ارتباطی در دو شهرستان گرمسار و آرادان، ۴۸ روستای بالای ۲۰ خانوار از ۶۰روستای موجود به اینترنت پهن‌باند متصل می‌شوند.  

بررسی وضعیت اینترنت روستایی در ایران

اما تازه‌ترین گزارش توسعه ارتباطات روستایی وزارت ارتباطات (USO) حکایت از آن دارد که از ابتدای دولت چهاردهم، با راه‌اندازی و ارتقای ۱۳۱ سایت ارتباطی در شهرستان‌های مختلف استان کرمان، دسترسی پایدار به اینترنت پرسرعت برای ۱۷۶ روستا شامل ۱۶۶۱۲ خانوار و ۵۷ هزار و ۶۱ نفر از روستاییان فراهم شده است. این پروژه با استفاده از اعتبارات خدمات عمومی اجباری توسعه ارتباطات (USO) وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اجرایی شده که شامل ارتقاء ۴۱ سایت موجود و احداث ۹۰ سایت جدید است.

توسعه عدالت ارتباطی و برقراری دسترسی عادلانه به خدمات دیجیتال در مناطق روستایی، نه تنها شکاف دیجیتالی را کاهش می دهد، بلکه می‌تواند به عنوان عاملی کلیدی در تحقق مهاجرت معکوس از شهرها به روستاها عمل کند.  

با فراهم کردن زیرساخت‌های ارتباطی پایدار، اینترنت پرسرعت و خدمات نوین فناوری اطلاعات، روستاها به محیطی جذاب برای زندگی، کار و سرمایه‌گذاری تبدیل می‌شوند. همچنین عدالت ارتباطی، با تقویت زیرساخت‌های دیجیتال، زمینه‌ساز توسعه متوازن منطقه‌ای، رونق اقتصاد محلی و بهبود کیفیت زندگی می‌شود و در نهایت، توازن جمعیتی و کاهش فشار بر کلان‌شهرها را به همراه خواهد داشت.  

رئیس پلیس فتا گفت: دسترسی به حساب‌های کاربری پس از کلاهبرداری بیشترین میزان جرایم سایبری را تشکیل می‌دهد و بعد از آن هتک حیثیت و مزاحمت‌های مجازی بیشترین میزان جرایم سایبری را به خود اختصاص داده است.  
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، سردار وحید مجید در نشست خبری با اهالی رسانه ضمن تسلیت حادثه تلخ اسکله شهید رجایی بندرعباس به تبیین اقدامات پلیس فتا پرداخت و افزود: در سال ۱۴۰۳ تعداد ۱۷۰ هزار پرونده قضایی در در ۲۷ موضوع در حوزه جرایم سایبری ثبت شد.
وی با اشاره به اینکه سال گذشته شاهد رشد ۱۸۰ درصدی استفاده از تلفن همراه بودیم گفت: همچنین استفاده از اینترنت دیتا ۱۳۸ درصد افزایش داشته است.
رییس پلیس فتا میزان ضریب کشف جرایم سایبری پلیس را حدود ۹۴ درصد عنوان کرد و گفت: میزان وقوع جرایم سایبری هم ۳.۴ درصد بوده است که همین میزان نیز برای ما زیاد بوده است.
وی بیشترین جرایم سایبری را مربوط به کلاهبرداری معاملات دانست که ۴۱ درصد کلاهبرداری‌های اینترنتی را شامل می‌شود.
وی افزود: در مورد فراوانی جرایم ۱۵ درصد جرایم سایبری در حوزه جغرافیای تهران بزرگ و پس از آن اصفهان، خراسان رضوی و استان فارس بیشترین میزان جرایم را به خود اختصاص داده‌اند.
سردار مجید به جرایم حوزه اسکیمری و کپی کار‌های بانکی اشاره کرد و گفت: متاسفانه در این حوزه خطای شهروندان و قرار دادن کارت بانکی و مشخصات امنیتی آن کار را برای کلاهبرداران تسهیل می‌کند.
وی افزود: در اقدامات راهبردی برای جلوگیری از جرایم سایبری برگزاری پویش کودکان سایبری بود که در سطح خانواده، مدرسه و نخبگان اجرا شد که توجه اجتماعی خوبی را به خود اختصاص داد و در ارتقای سطح آگاهی کودکان و والدین موثر بود، همین باعث شد که پنجمین پویش نیز در این زمینه برگزار شود.
رییس پلیس فتا به فعالیت ۱۹۰ کارشناس آموزشی فضای مجازی اشاره و تاکید کرد: این کارشناسان در طرح ملی فانوس دیجیتال به کار گرفته می‌شوند که خانواده‌ها و شهروندان می‌توانند با ارتباط با این کارشناسان از قرارگیری در معرض کلاهبرداری پیشگیری کنند.
وی به صفحات و درگاه‌های تبلیغاتی به خصوص فروش اسلحه و مواردی از این دست اشاره کرد و گفت: حدود ۷۵ درصد از این صفحات کلاهبرداری بوده و مراجعات را به سمت درگاه‌هایی برای دسترسی به اطلاعات حساب بانکی کشانده و مورد سوء استفاده قرار می‌دهند.
وی در ادامه به موضوع اخبار شایعات یا فیک نیوز اشاره کرد و گفت: پلیس فتا اشراف کامل بر این بخش داشته و به خصوص در شهادت شهید رئیسی با برخی از این سکو‌های مجازی انتشار اخبار جعلی برخورد کرد.
سردار مجید موضوع فروش سئوالات کنکور را از موضوعات فصلی کلاهبرداری سایبری دانست و افزود: طبق هماهنگی با سازمان سنجش ۴۰۰ صفحه در تلگرام و اینستاگرام مورد پیگرد قرار گرفت و ۷۹ نفر در این رابطه دستگیر شدند.
رئیس پلیس فتا در مورد مسدودسازی مجرا‌های جرایم سایبری اظهار کرد: هماهنگی مناسبی با وزارت ارتباطات و بانک مرکزی وجود دارد تا چالش‌های موجود و الگوریتم‌های جرم شناسایی شود که یکی از آنها پیامک‌های کلاهبرداری است.
به گفته وی، پلیس فتا سال گذشته حدود هزار میلیارد تومان از وجوه حاصل از کلاهبرداری سایبری را مسدود و به مالباختگان با گردانده است. 
رئیس پلیس فتا همچنین با اشاره به تبلیغات گسترده فروش وام تاکید کرد: تبلیغات فروش وام به هر شکلی ممنوع است و کاربران به این تبلیغات اتکا نکنند. 
سردار مجید به کلاهبرداری در سکو‌های آگاهی محور رسمی اشاره کرد و گفت: به طور منظم پلیس فتا به صورت ماهانه هشدار‌ها و شگرد‌های جدید کلاهبرداری را به سکو‌های معاملاتی و آگاهی محور ارائه می‌شود. 
وی اضافه کرد: عدم توجه کاربران به هشدار‌های پلیس و قرار گرفتن تحت تاثیر آگهی‌های اغوا کننده روی دیگر کلاهبرداری از طریق سکو‌های آگهی محور است، البته در مورد احراز هویت فروشنده و خریداران هشدار‌های لازم داده شده است. 
وی درباره اقدامات بلاگر‌هایی که فعالیت غیر اخلاقی و فعالیت ناهنجار در حوزه کسب و کار‌ها دارند گفت: چنانچه این اقدامات جنبه عمومی داشته باشد پلیس مستقیم ورود و برخورد خواهد داشت. 
سردار مجید در مورد فعالیت‌های شخصی خارج از قوانین اخلاقی نیز گفت: با توجه به اینکه حدود ۸۰ درصد از فعالیت بلاگر‌ها در رصد پلیس قرار دارد، در صورت وجود شاکی خصوصی پلیس ورود خواهدکرد.

گزارش «ILO» از اطلاعات پلتفرم‌ها در تحلیل بازار کار بسترهای تلفن همراه: طبق گزارش اخیر پژوهشی سازمان جهانی کار، مشاغل پلتفرمی براساس اطلاعات و داده‌های شفاف خودشان در قاره در آمریکای لاتین به سرعت در حال رشد است اما بسیاری از آنها از پوشش بیمه‌ای خارج هستند.
به گزارش ایلنا به نقل از سازمان جهانی کار، گزارش جدید این سازمان (ILO) داده‌ها و اطلاعات بی‌سابقه‌ای را در مورد نسبت فعالیت کارگران با پلتفرم‌های اینترنتی در قاره آمریکای شمالی و جنوبی ارائه می‌کند. 

طبق گزارش اخیر پژوهشی سازمان جهانی کار، مشاغل پلتفرمی براساس اطلاعات و داده‌های شفاف خودشان در قاره در آمریکای لاتین به سرعت در حال رشد است. بازار کار توسط فناوری‌های شرکت‌های دیجیتالی و پلتفرم‌های تلفن همراه متحول شده و فرصت‌های جدیدی را برای بازار کار گشوده است. 

در عین حال این پلتفرم‌های اینترنتی و تلفن همراه برای بازار کار چالش‌هایی نیز ایجاد کرده است. گزارش جدیدی که توسط دفتر منطقه‌ای سازمان جهانی کار (ILO) برای آمریکای لاتین و کارائیب منتشر شده، نشان می‌دهد بیش از ده‌هزار کارگر در بسترهای تلفن همراه در ۲۱ کشور این قاره فعالیت دارند. 

این گزارش در مورد کارگران در پلتفرم‌های موبایلی، داده‌های جدیدی از بازار کار آمریکای لاتین را ارائه می‌دهد و شامل تحلیل دقیقی از ویژگی‌های جمعیت‌شناختی شغلی، شرایط کار، سطح درآمد و انگیزه‌های افراد شاغل در اقتصاد دیجیتال است. 

این مطالعه به طور انحصاری بر کارگرانی متمرکز است که وظایف خود را از طریق پلتفرم‌های دیجیتال مبتنی بر وب انجام می‌دهند. این پلتفرم‌ها کارگران و مشتریان را از راه دور و بدون نیاز به موقعیت جغرافیایی مشترک به یکدیگر متصل می‌کنند. 

 یافته‌های کلیدی آن، این گزارش نشان می‌دهد:

۱) بیش از ۹۳ درصد از کارگران مورد بررسی در مناطق شهری زندگی می‌کنند که ماهیت شهری این شکل از اشتغال را تقویت می‌کند.
۲) نیروی کار اغلب جوان و تحصیلکرده است با میانگین سنی ۳۳ سال که بیش از نیمی از آن‌ها مدرک دانشگاهی دارند. 

۳) حدود ۸ درصد از پاسخ دهندگان خود را مهاجر می‌دانند. 

۴) بیش از ۵۳ درصد این کارگران برای مشتریانی که در خارج از کشورشان قرار دارند، کار می‌کنند و ۹۰ درصد از کسانی که مکان مشتری خود را می‌دانند، گزارش می‌دهند که آنها در خارج از آمریکای جنوبی و آمریکای لاتین، عمدتاً در ایالات متحده و کانادا مستقر هستند. 

۵) میانگین درآمد ساعتی ۲.۵۷ دلار با میانگین ۵.۴۸ دلار است که نشان دهنده درجه بالایی از تنوع درآمد است. 

۶) بیش از ۵۰ درصد کارکنان پلتفرم‌های تلفن همراه گفتند که کارشان با اپلیکیشن‌ها منبع اصلی درآمد آن‌ها نیست بلکه شغل دوم است. 

این گزارش همچنین تاکید می‌کند درحالیکه بسیاری از کارگران به انعطاف‌پذیری این نوع کار و پتانسیل آن برای محلی برای تکمیل درآمد شغل اول خود اهمیت می‌دهند، ولی نیمی از این کارکنان از هر نوع بیمه اجتماعی و بازنشستگی محروم هستند که این یک خطر است. 

این گزارش تاکید می‌کند که برای حل مشکلات این پلتفرم‌ها باید رویکردی سه جانبه داشت و با همکاری دولت‎، طرف کارفرمایی (مدیران پلتفرم‌ها و اپلیکیشن‌ها و شاغلین) به حل مسائل روابط کار و بازار کار این حوزه پرداخت؛ امری که هنوز به شکل مطلوب رخ نداده است.

پانیذ رحیمی - در سال‌های اخیر به لطف رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات، مدل‌های جدید کسب و کار ظهور کرده‌اند. یکی از آن‌ها، سیستم تاکسی‌های اینترنتی است. پایین بودن قیمت‌ها، دسترسی نسبتاً آسان به تعداد بالایی از خودرو‌ها، کاهش قابل توجه مدت زمان انتظار برای اعزام خودرو، تخلفات نسبتاً پایین رانندگان و نظارت قوی بر عملکرد آن‌ها، سیستم تاکسی‌های اینترنتی را بسیار کارآمدتر از شبکه آژانس‌ها و مؤسسات اتومبیل کرایه و تاکسی‌های تلفنی کرده است.

تاکسی‌های اینترنتی برای اولین‌بار در اسفند سال ۱۳۹۳ وارد فضای حمل و نقلی ایران شدند و تقریباً از سال ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ به بعد به طور جدی‌تر مورد استفاده کاربران قرار گرفتند. یکی از موضوعاتی که کمتر به آن پرداخته شده، مسئله میزان انحصار، سهم از بازار و گردش مالی شرکت‌هاست. در گزارش پیش رو، «فرهیختگان» براساس اطلاعات حداقلی که شرکت‌ها از عملکرد خود منتشر کرده‌اند، به بررسی ابعاد مختلف این موضوع پرداخته است. به گفته رضا الفت‌نسب، رئیس هیئت‌مدیره اتحادیه کسب‌و‌کار‌های مجازی، در حال حاضر تعداد ۱۴۰ شرکت با عنوان تاکسی اینترنتی مجوز گرفته‌اند که ۵۰ شرکت از آن‌ها فعالند. با این حال، آنچه در حوزه حمل و نقل شهری مسافر دیده می‌شود، عمده جابه‌جایی مسافر‌ها در شهر‌های کشور توسط دو شرکت اسنپ و تپسی انجام می‌شود.
بررسی‌های اخیر از گزارش‌های سالانه اسنپ و تپسی نشان می‌دهند که گروه اسنپ مدعی است ۹۲ درصد از بازار جابه‌جایی مسافر در اختیار این شرکت است. با این حال بررسی‌ها نشان می‌دهد این ادعا قابل اثبات نیست. اول اینکه، بر اساس داده‌های ارائه شده، اسنپ با بیش از ۷۲ میلیون کاربر مسافر، سهمی حدود ۷۳ درصدی از بازار را در اختیار دارد، در حالی که تپسی با ۲۶.۶ میلیون مسافر، سهمی حدود ۲۶.۹ درصد دارد. مجموع بازار این دو پلتفرم تقریباً ۹۸.۶ میلیون نفر است. در سال ۱۴۰۳، ارزش بازار جابه‌جایی مسافر با خودرو‌های سواری در ایران حدود ۷۳ هزار و ۶۵۰ میلیارد تومان (تقریباً ۷۴ همت) تخمین ‌زده می‌شود. از این مقدار، سهم تپسی از بازار معادل ۱۵ هزار و ۴۶۷ میلیارد تومان است. کمیسیون دریافتی تپسی از رانندگان حدود ۲ هزار و ۳۲۰ میلیارد تومان برآورد شده است. در نهایت، سهم اسنپ از بازار معادل ۵۸ هزار میلیارد تومان است که سهم ۷۸ درصدی این شرکت از بازار را نشان می‌دهد.
اما براساس تعداد نصب اپلیکیشن‌های دو شرکت، در کافه بازار سهم تپسی از کل نصب اپلیکیشن مسافر ۲۰ و از راننده ۲۸.۶ درصد بوده و در مایکت نیز سهم تپسی از مسافر ۲۵.۹ و از راننده ۳۳.۳ درصد است. این تحلیل‌ها نشان می‌دهند که ادعای اسنپ مبنی بر داشتن ۹۲ درصد از بازار دقیق نبوده و سهم واقعی تپسی از بازار بسیار بیشتر از ۸ درصد اعلامی است.

 

   بازار دست کیست؟ اسنپ یا تپسی؟
در گزارش فعالیت سال ۱۴۰۲ گروه اسنپ، این گروه مدعی شده سهم‌اش از بازار تاکسی‌های اینترنتی درون شهری ۹۲ درصد است. اما در سمت دیگر، گروه تپسی در گزارش امیدنامه خود مدعی است سهم این گروه از جابه‌جایی مسافر درون شهری از حدود ۱۹ درصد در سال ۱۴۰۰ به ۲۱ درصد تا سال ۱۴۰۳ رسیده است.
نگاهی به آمار نصب اپلیکیشن‌های دو شرکت در کافه بازار و مایکت حداقل ادعای اسنپ را رد می‌کند. البته مشخص نیست منظور اسنپ از جابه‌جایی مسافر درون شهری صرفاً مربوط به خودرو است یا شامل موتورسیکلت (اسنپ بایک) هم می‌شود.
طبق داده‌های «مایکت» و «بازار»، تپسی به طور میانگین ۲۳ درصد از سهم نصب اپلیکیشن‌ها را در اختیار دارد و اسنپ با سهم ۷۷ درصدی، همچنان بازیگر اصلی این بازار محسوب می‌شود. نکته قابل‌توجه در این میان، اختلاف میان ادعای اسنپ مبنی بر در اختیار داشتن ۹۲ درصد از بازار حمل‌ونقل با خودرو و داده‌های آماری رسمی است. زیرا با استناد به آمار تعداد کاربران و حجم سفر‌ها، سهم واقعی تپسی در بازار به‌مراتب بیش از ۸ درصد برآورد می‌شود و بین ۲۰ تا ۳۰ درصد در نوسان است. البته این مقایسه تنها محدود به خدمات حمل مسافر با خودرو‌های سواری است و سایر خدمات از جمله پیک موتوری و وانت را شامل نمی‌شود.
طبق این داده‌ها، در کافه بازار سهم تپسی از تعداد نصب اپلیکیشن مسافر ۲۰ درصد و از نصب رانندگان ۲۸.۶ درصد است. در مایکت نیز میزان نصب اپلیکیشن تپسی توسط مسافر ۲۵.۹ درصد و توسط رانندگان ۳۳.۳ درصد بوده است.

 

   سهم از بازار، هفتاد سی
اسنپ و تپسی، دو رقیب اصلی بازار حمل‌ونقل آنلاین ایران، در سال ۱۴۰۲ با رشد قابل‌توجهی در تعداد کاربران و سفر‌های انجام‌شده روبه‌رو بودند. بررسی داده‌های منتشرشده در گزارش عملکرد سالانه دو شرکت بزرگ ارائه‌دهنده خدمات تاکسی اینترنتی کشور، اسنپ و تپسی، در سال ۱۴۰۲، نشان می‌دهد مجموع کاربران مسافر اسنپ‌خودرو به بیش از ۷۲ میلیون نفر رسیده که از این میان، ۳۱ میلیون نفر به‌صورت فعال از این سرویس استفاده می‌کنند. در مقابل، تپسی تعداد مسافران خود را حدود ۲۶.۶ میلیون نفر اعلام کرده است. با در نظر گرفتن مجموع این ارقام، می‌توان حجم بازار مشترک این دو شرکت را ۹۸.۶ میلیون نفر برآورد کرد که بر اساس این نسبت، سهم بازار اسنپ حدود ۷۳ درصد و سهم تپسی حدود ۲۶.۹ درصد محاسبه می‌شود.

 

   اغراق آماری در یک بازار انحصاری
گروه اسنپ در گزارش سال ۱۴۰۲ خود مدعی شده است که سهم این گروه از بازار تاکسی‌های اینترنتی درون شهری ۹۲ درصد است. البته در گزارش اسنپ مشخص نیست این سهم فقط مربوط به تاکسی بوده یا بخش جابه‌جایی مسافر با موتورسیکلت (اسنپ بایک) را نیز شامل می‌شود. داده‌ها نشان می‌دهد اگر ادعای اسنپ فقط مربوط به تاکسی باشد و جابه‌جایی موتورسیکلت را در نظر نگرفته باشد، این ادعا که ۹۲ درصد از بازار تاکسی‌های اینترنتی درون‌شهری در دست این گروه است، ادعای درستی نیست؛ چراکه در سمت دیگر، گزارش امیدنامه تپسی نشان می‌دهد سهم این شرکت از بازار جابه‌جایی مسافر در حوزه تاکسی‌های اینترنتی درون‌شهری در سال ۱۴۰۳ حدود ۲۱ درصد و برای سال ۱۴۰۴ حدود ۲۳ درصد برآورد شده است.
همچنین مجید غنی‌پور، تحلیلگر حوزه کسب‌وکار، چند وقت قبل با استناد به داده‌های موجود، اعلام کرده که تعداد کل سفر‌های تپسی در سال ۱۴۰۳ حدود ۲۰۱ میلیون سفر بوده و در تهران، که روزانه حدود ۴ میلیون سفر انجام می‌شود، ۲۶ درصد از این سفر‌ها توسط تپسی مدیریت می‌شود. این در حالی است که اسنپ با بیش از ۱.۳۷ میلیارد سفر انجام ‌شده در سال ۱۴۰۲، همچنان پرکاربردترین اپلیکیشن حمل‌ونقل در سطح کشور باقی مانده است.

 

   گردش مالی ۱۵ همتی تپسی
در حالی که گروه اسنپ با این استدلال که شرکت بورسی نیست، صورت مالی خود را منتشر نمی‌کند، اما شرکت تپسی به واسطه ورود به بورس مجبور است اطلاعات شفاف در سامانه کدال منتشر کند. البته تپسی نیز می‌توانست اطلاعات کامل‌تری از میزان تردد، تعداد دقیق مسافران، اطلاعات فصلی و امثال آن از ویژگی‌های جابه‌جایی مسافر را منتشر کند اما صرفاً به داده‌های مالی اکتفا کرده که برای انتشار صورت‌های مالی مجبور است منتشر کند. همچنین تپسی مانند همه شرکت‌های بورسی، داده‌های مالی ماهانه خود را نیز منتشر می‌کند که در گزارش حاضر به آن استناد شده است.
بررسی داده‌های ماهانه گروه تپسی نشان می‌دهد طی ۱۲ ماهه سال ۱۴۰۳ این شرکت با رشد قابل‌توجهی در درآمد عملیاتی خود مواجه بوده است. مجموع درآمد عملیاتی تپسی طی سال گذشته به ۲ هزار و ۳۶۹ میلیارد تومان رسید که در مقایسه با یک هزار و ۴۱ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۲، رشد ۱۲۷ درصدی را نشان می‌دهد. بخش عمده این درآمد، همانند سال‌های گذشته، از محل کمیسیون دریافتی از سفیران (رانندگان) تأمین شده است. این بخش با ثبت ۲ هزار و ۳۲۰ میلیارد تومان درآمد، حدود ۹۸ درصد از کل درآمد عملیاتی شرکت را به خود اختصاص داده و نسبت به سال گذشته، رشدی معادل ۱۳۲ درصد را تجربه کرده است. درآمد‌های جانبی مانند سرویس تلفنی نیز با افزایش ۱۰ درصدی از ۳۱ به ۳۴ میلیارد تومان رسیده‌اند. همچنین، درآمد حاصل از راه‌اندازی مجدد حساب رانندگان با رشدی ۱۵۰ درصدی از ۲ به ۵ میلیارد تومان افزایش یافته است. سایر درآمد‌های عملیاتی نیز با رشد ملایم ۱۱ درصدی از ۹ به ۱۰ میلیارد تومان رسیده‌اند. قابل توجه است که عدد در نظر گرفته شده برای محاسبات در این گزارش، عدد مربوط به مجموع درآمد ناشی از کمیسیون دریافتی از رانندگان بوده است.
با توجه به اینکه بخش عمده درآمد تپسی از کمیسیون دریافتی از رانندگان است، در اینجا با استناد به درآمد تپسی از محل کمیسیون‌ها که طی سال ۱۴۰۳ حدود ۲ هزار و ۳۲۰ میلیارد تومان اعلام شده، می‌توان تخمین زد که کل گردش مالی گروه تپسی طی سال گذشته ۱۵ هزار و ۴۶۷ میلیارد تومان بوده است؛ چراکه درآمد کمیسیون دریافتی شرکت از رانندگان معادل ۱۵ درصد از هزینه سفر بوده است. بر این اساس، ۱۰۰ درصد هزینه سفر ۱۵ هزار و ۴۶۷ میلیارد تومان و سهم رانندگان ۱۳ هزار و ۱۴۷ میلیارد تومان می‌شود.

 

   گردش مالی ۷۴ همتی تاکسی‌های اینترنتی
با توجه به اینکه گروه اسنپ هیچ اطلاعات مالی از عملکرد خود منتشر نمی‌کند، در گزارش حاضر مجبور شدیم براساس داده‌های ماهانه عملکرد گروه تپسی و سهم این گروه از بازار تاکسی‌های اینترنتی، به برآورد کل بازار تاکسی‌های اینترنتی درون شهری و همچنین سهم هر دو شرکت بپردازیم.
با توجه به اینکه سهم تپسی از جابه‌جایی مسافر با خودرو‌های سواری طی سال ۱۴۰۳ حدود ۲۱ درصد عنوان شده، با احتساب گردش مالی ۱۵ هزار و ۴۶۷ میلیارد تومانی در تپسی (سهم راننده + سهم شرکت) می‌توان برآورد کرد که کل گردش مالی تاکسی‌های اینترنتی به حدود ۷۳ هزار و ۶۵۰ میلیارد تومان برسد. اگر سهم ۱۵ هزار و ۴۶۷ میلیارد تومانی تپسی را کنار بگذاریم، در نهایت، این تحلیل نشان می‌دهد که سهم اسنپ از بازار چیزی در حدود ۵۸ هزار میلیارد تومان خواهد بود، که نشان‌دهنده سهم ۷۸ درصدی این شرکت از گردش مالی بازار تاکسی‌های اینترنتی ایران است. لازم به ذکر است رقم ۵۸ همت سهم راننده و شرکت اسنپ خواهد بود و صرفاً درآمد عملیاتی شرکت (یعنی کمیسیون دریافتی از راننده) نیست. البته این محاسبات صرفاً به خدمات جابه‌جایی مسافر با خودرو‌های سواری محدود است و بخش‌هایی مانند پیک موتوری، وانت یا سایر سرویس‌های حمل‌ونقل را دربر نمی‌گیرد؛ چراکه مدل کسب‌وکار تپسی تمرکز ویژه‌ای بر جابه‌جایی با خودرو دارد.
در مجموع، اگرچه اسنپ همچنان بازیگر غالب بازار تاکسی اینترنتی است، اما داده‌های واقعی سهم تپسی را بیش از آن چیزی نشان می‌دهد که اسنپ در گزارش‌های خود ادعا می‌کند. تحلیل آماری دقیق از سهم سفر‌ها، نصب اپلیکیشن و درآمد شرکت‌ها نشان می‌دهد که سهم واقعی تپسی حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد و نه ۸ درصد اعلام‌شده توسط اسنپ است. از این منظر، ادعای ۹۲ درصدی اسنپ نسبت به سهم بازار می‌تواند دچار اغراق یا اختلاف در مبنای محاسبه باشد.

جدیدترین گزارش اسپید تست نشان می‌دهد جایگاه ایران در رده‌بندی کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل سه پله و پرسرعت‌ترین های اینترنت ثابت چهار پله سقوط کرده است.

به گزارش مهر، گزارش وب سایت اسپیدتست از میانه سرعت اینترنت موبایل و ثابت جهان در فوریه ۲۰۲۵ میلادی منتشر شد.

طبق این گزارش در دومین ماه سال جاری میلادی میانه سرعت اینترنت موبایل جهان ۹۰.۶۴ و میانه سرعت اینترنت ثابت جهان ۹۸.۳۱ مگابیت بوده است.

این در حالی است که در ژانویه سال جاری میلادی میانه سرعت اینترنت موبایل جهان ۹۱.۲۴ و میانه سرعت اینترنت ثابت جهان ۹۷.۶۱ مگابیت برثانیه بوده است.

 

جایگاه ایران نزولی شد

همچنین این گزارش نشان می‌دهد میانه سرعت اینترنت موبایل کشور در فوریه ۲۰۲۵ میلادی ۴۹.۲۰ مگابیت برثانیه بوده و جایگاه آن با سه پله سقوط رده ۷۲ اعلام شده است. در بخش اینترنت ثابت نیز میانه سرعت کشور ۱۶.۶۸ مگابیت برثانیه است و جایگاه آن در رده بندی کشورها چهار پله سقوط کرده است.

در ماه گذشته میلادی میانه سرعت اینترنت موبایل ایران ۴۹.۶۳ و میانه سرعت اینترنت ثابت کشور ۱۶.۲۱ مگابیت برثانیه بوده است. همچنین جایگاه ایران در رده بندی کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل و همچنین رده بندی کشورها در حوزه اینترنت ثابت، هر کدام سه پله صعود کرده و جایگاه ایران در رده بندی اینترنت موبایل ۶۹ و در رده بندی اینترنت ثابت ۱۳۶ اعلام شده بود.

 

سکون در رده‌بندی پر سرعت‌ترین های موبایل

طبق رده بندی این وب سایت دربخش کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل، ۶ جایگاه نخست نسبت به ژانویه هیچ تغییری نکرده است. به طور دقیق امارات متحده عربی (۵۴۳.۹۱ مگابیت برثانیه)، قطر (۵۲۲.۴۸ مگابیت برثانیه)، کویت (۳۰۹.۰۷ مگابیت برثانیه) بلغارستان (۲۴۹.۷۳ مگابیت برثانیه)، بحرین (۲۳۵.۱۹ مگابیت برثانیه) برزیل (۲۰۵.۹۲ مگابیت برثانیه) به ترتیب در رده‌های یکم تا ششم قرار دارند.

در رده هفتم فهرست کره جنوبی با میانه سرعت (۲۰۵.۲۷ مگابیت برثانیه) قرار دارد که جایگاه آن نسبت به ماه گذشته ۲ پله صعود کرده است. در رده‌های هشتم و نهم نیز به ترتیب عربستان سعودی (۱۹۹.۴۴ مگابیت برثانیه) و دانمارک (۱۹۸.۴۴ مگابیت برثانیه) قرار دارند که جایگاه هرکدام از آنها نسبت به ژانویه ۲۰۲۵ میلادی یک پله سقوط کرده است. در رده دهم این فهرست نیز چین با دو پله صعود و میانه سرعت ۱۷۴.۴۶ مگابیت برثانیه قرار دارد.

 

سنگاپور صدر پرسرعت‌ترین‌های اینترنت ثابت جهان

فهرست پرسرعت‌ترین‌های اینترنت ثابت در فوریه. ۲۰۲۵ میلادی حاکی از آن است که جایگاه سه کشور صدر آن نسبت به ماه قبل تغییری نکرده است. سنگاپور (۳۴۵.۳۳ مگابیت برثانیه)، امارات متحده عربی (۳۱۵.۵۵ مگابیت برثانیه) و هنگ کنگ (۳۱۲.۴۸ مگابیت برثانیه) به ترتیب در رده‌های یکم تا سوم قرار دارند.

در رده چهارم ایسلند با میانه سرعت ۲۹۵.۵۵ مگابیت برثانیه قرار دارد و جایگاه آن نسبت به ماه قبل یک پله صعود کرده است. اما فرانسه با میانه سرعت ۲۹۰.۷۵ مگابیت برثانیه در رده پنجم قرار دارد و جایگاه آن یک پله سقوط کرده است.

آمریکا با میانه سرعت ۲۷۹.۹۳ مگابیت برثانیه در رده ششم و وشیلی با میانه سرعت ۲۷۹.۵۳ مگابیت برثانیه در رده هفتم قرار دارند. جایگاه آمریکا در فهرست پرسرعت ترین های اینترنت ثابت جهان نسبت به ژانویه ۲۰۲۵ میلادی یک پله صعود و شیلی یک پله سقوط کرده است.

در رده‌های هشتم، نهم و دهم به ترتیب دانمارک (۲۵۴.۷۵ مگابیت برثانیه)، اسپانیا (۲۴۷.۹۴ مگابیت برثانیه) و سوییس (۲۴۵.۳۹ مگابیت برثانیه) قرار دارند که جایگاه آنها در رده بندی اسپید تست نسبت به ماه گذشته میلادی هیچ تغییری نکرده است.

بیشترین نارضایتی مردم استان تهران از آنتن‌دهی موبایل و اینترنت است
محمد جعفر قائم‌پناه، معاون اجرایی رئیس‌جمهور در جلسه شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان تهران گفت: در یک نظرسنجی از نمونه حدود بیش از ۲۰۰۰ نفر از استان از مردم استان تهران سوال شد که اهم مشکلات را بگویند و سوال درباره رضایت‌مندی از زیرساخت‌ها بوده که نتیجه نشان داد: از حمل و نقل عمومی ۴۵ درصد ، بهداشت و درمان ۴۱ درصد، از امکانات آموزشی ۳۳ درصد، از وضعیت جوی ۳۱ درصد، وضعیت فضاهای آموزشی و تفریحی ۳۰ درصد، آب آشامیدنی ۳۰ درصد راضی بودند و بیشترین نارضایتی مردم از آنتن دهی موبایل و اینترنت بود.

گزارش آماری شاخص‌های بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات برای پاییز سال جاری که به شکل فصلی از سوی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (رگولاتوری) منتشر می‌شود، گویای تغییر سهم بازار مشترکان پهن باند سیار میان همراه اول و ایرانسل است.
به گزارش آی‌تی آنالیز، در فصل تابستان سال جاری همراه اول با ۵۴درصد، ایرانسل با ۴۳درصد و رایتل نیز با ۳ درصد، به ترتیب سهم بازار مشترکان پهن باند موبایل را در اختیار داشتند. اما آمار جدید نشان می‌دهد همراه اول از تابستان تا پاییز، توانسته یک درصد از سهم بازار ایرانسل را در این بخش را از آن خود کند.

به این ترتیب اکنون همراه اول ۵۵درصد و ایرانسل ۴۲درصد از سهم بازار مشترکان پهن باند سیار را در اختیار دارند و رایتل هم درجای خود باقی مانده است.

اما برای پرداخت بیشتر به زیرشاخص‌های سهم بازار مشترکان پهن باند سیار، باید روی دو محور یعنی پوشش تعداد شهرها و پوشش جمعیتی زوم کرد.
گزارش اخیر و منتهی به فصل پاییز سازمان رگولاتوری به عنوان نهاد ناظر بر اپراتورهای ارتباطی، نشان می‌دهد که همراه اول در نسل ۴ ارتباطات موبایلی، از نظر پوشش جغرافیایی بیشترین تعداد شهرها را با عدد ۱۴۲۶ شهر را تحت پوشش دارد و بعد از آن ایرانسل با ۱۴۱۰شهر قرار دارد. رایتل نیز تنها ۳۶۲ شهر کشور را تحت پوشش ۴G قرار داده است که آمار قابل توجهی نیست.

اما از نظر جغرافیای پوشش ارتباطات در حوزه روستایی کشور، اوضاع میان اپراتورهای موبایل بسیار متفاوت‌تر است. بر اساس آمار رگولاتوری، همراه اول نزدیک به ۴۵هزار روستای کشور را تحت پوشش دارد که این میزان در مورد ایرانسل عدد ۱۹هزار و ۳۱۲روستا را شامل می‌شود و در خصوص رایتل نیز تعداد روستاهای تحت پوشش حتی به عدد هزار نیز نمی‌رسد. 

به جز پوشش جغرافیایی، پوشش جمعیتی نیز به عنوان شاخص دیگر در آمار رگولاتوری مورد توجه قرار گرفته است.
از نظر پوشش جمعیتی به تفکیک نسل‌های ارتباطی اعم از ۲G،۳G و ۴G همراه اول با پیشتازی و به ترتیب با پوشش ۹۹.۴۲، ۹۹.۶۰ و ۹۶.۲۷ بیشترین جمعیت کشور را تحت پوشش قرار داده است و پس از آن ایرانسل با تقریبا ۲ درصد پوشش کمتر در تمام نسل‌ها قرار دارد. 
از نظر تعداد سایت‌های فعال نسل پیشرفته ۵G نیز همراه اول با ۱۱۷۵ آنتن پیشتاز بوده و ایرانسل نیز با ۱۱۵۳ آنتن قرار دارد و رایتل هم پوشش نسل پنج ندارد.
از منظر شاخص کیلومتر جاده‌های تحت پوشش نیز همراه اول با ۸۲ هزار و ۸۳۰ کیلومتر در صدر گسترده‌ترین پوشش جاده‌های کشور قرار دارد و پس از آن نیز ایرانسل با ۶۴هزار و ۳۵۰ کیلومتر و رایتل نیز با ۲۷هزار و ۵۶۳ کیلومتر ایستاده‌اند.
و در نهایت آمار جالب توجه رگولاتوری به سهم پوشش نسل ۳ و ۴ ارتباطی از سوی اپراتورهای کشور پرداخته شده است که گویای آن است که ۹۵درصد مشترکان موبایل کشور از پوشش و کاربری ۴G برخوردار بوده و تنها ۵ درصد کاربران تحت پوشش و کاربری ۳G قرار دارند.

معاون وزیر ارتباطات و مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت از دفع ۸۲۸ هزار و ۴۶۵حمله سایبری به زیرساخت‌های کشور در سال ۱۴۰۳ خبر داد.

بهزاد اکبری در گفتگو با خبرنگار مهر درباره برنامه‌های این شرکت برای افزایش ظرفیت شبکه و ارتقای کیفیت اینترنت گفت: در حال حاضر ارتباطات بین الملل ما گلوگاهِ کیفیت نیست و ما در حال مهندسی ترافیک هستیم و ظرفیت‌های خود را متناسب با رشد ترافیک ارتقا می‌دهیم.

معاون وزیر ارتباطات و مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت افزود: این موضوع جزو سیاست‌های اصلی ماست که ظرفیت‌های بین‌الملل و داخلی را متناسب با پیش‌بینی‌هایی که برای ۴ سال آینده داریم، توسعه دهیم. ما معمولاً ظرفیت‌های داخلی را برای ۴ سال آینده پیش بینی می‌کنیم و ظرفیت بین‌الملل را متناسب با رشد ترافیک برای ماه‌های آتی پیش‌بینی کرده و تامین می‌کنیم.

اکبری در ادامه به چشم‌انداز چهار سال آینده اشاره کرد و اظهار داشت: ما برنامه داریم که ظرفیت داخلی کشور (شبکه انتقال نوری) را برای ۴ سال آینده دو برابر کنیم. همچنین، ارتباطات بین‌الملل هم بستگی به سیاست‌گذاری‌های موجود دارد و اگر رشد ترافیکی داشته باشیم، متناسب با آن توسعه خواهیم داد تا ترافیک ارتباطی جدیدی ایجاد کنیم.

وی با اشاره به مهمترین دستاوردهای شرکت ارتباطات زیرساخت در سال ۱۴۰۳ گفت: افزایش ظرفیت شبکه انتقال کشور از ۶۰ به ۶۹ ترابیت برثانیه (Tb/s) که کلیه ارتقای ظرفیت مذکور با استفاده از تجهیزات بومی و تولید شرکتهای دانش بنیان داخلی بوده است یکی از اقداماتی بود که در این شرکت انجام شد.

معاون وزیر ارتباطات و مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت افزایش ظرفیت شبکه IP ملی از ۵۴ به ۵۸/۶ ترابیت برثانیه (Tb/s) (افزایش ۸.۵ درصدی) را از دیگر دستاوردهای این شرکت عنوان کرد و گفت: در زمینه مراکز داده نیز موفق به ایجاد ۳ مرکز داده شدیم که شامل اجرای زیرساخت‌های ارتباطی تا قطب داده (اجرای فیبرنوری از دو یا سه مسیر مجزا) می‌شد.

وی اظهار کرد: مقابله با حملات DDoS به زیرساخت‌های کشور توسط سامانه بومی مستقر در شبکه شرکت ارتباطات زیرساخت انجام شد.

اکبری گفت: در سال ۱۴۰۳ در مجموع ۸۲۸ هزار و ۴۶۵ حمله به سامانه‌ها و زیرساخت‌های کشور دفع شده است.

این گزارش همچنین اشاره می‌کند که مرورگر مایکروسافت اج در ماه فوریه۲۰۲۵ موفق شد سهم خود را در سیستم‌عامل‌های دسکتاپ به ۱۳.۹درصد برساند.
بر اساس جدیدترین گزارش سایت استات‌کانتر، مرورگرهای گوگل کروم، فایرفاکس و IE بیشترین سهم را در ایران دارند و مایکروسافت اج با سهم ۵.۵۷درصدی در رتبه چهارم و سافاری با سهمی کمتر از یک درصد در رتبه ششم قرار دارند.

به گزارش همشهری آنلاین، این گزارش همچنین اشاره می‌کند که مرورگر مایکروسافت اج در ماه فوریه۲۰۲۵ موفق شد سهم خود را در سیستم‌عامل‌های دسکتاپ به ۱۳.۹درصد برساند.

اما با این حال، گوگل کروم همچنان با ۶۵.۵۵درصد، در صدر بازار مرورگرهای دسکتاپ قرار دارد.