ITanalyze

رئیس پلیس فتا فراجا گفت: ۳۹.۵ درصد جرایم فضای مجازی مربوط به کلاهبرداری اینترنتی از جمله خریدهای آنلاین است.

به گزارش ایرنا، سردار وحید مجید روز جمعه در گفت‌وگویی اظهار کرد: ۵ جرم برتر و با اولویت در فضای مجازی داریم که شامل بحث کلاهبرداری اینترنتی، برداشت اینترنتی، دسترسی غیرمجاز به داده، هتک حرمت و مزاحمت اینترنتی می‌شود.

وی با بیان اینکه ۳۰ درصد جرایم مربوط به برداشت اینترنتی است، افزود: میزان سه جرم دیگر ۱۰ درصد به پایین است بنابراین اولویت با جرم‌های اول و دوم است که این موارد را به تعامل برسانیم.

 

بازدارندگی و پیشگیری در کلاهبرداری اینترنتی

رئیس پلیس فتا فراجا درباره آگاهی بخشی به مردم ادامه داد: آموزش به تنهایی در این حوزه کافی نیست، یکی بحث بازدارندگی سایبری را باید داشته باشیم بطور مثال قوانین در حوزه قمار و شرط بندی بازدارندگی لازم را نداشت که قوانینی را در این خصوص وضع کردیم.

سردار مجید یادآورشد: پیشگیری وضعی یک موضوع دیگر در کنار بازدارندگی است که از جمله این موارد اقدامات پیشگیری مانند اقدامات درباره رمز پویا است.

 

تعیین تکلیف جرم‌های خارج از کشور

وی درباره جرایم خارج از کشور توضیح داد: اگر در کشورهای دیگر خارج از حکمرانی ایران باشد، بحث استرداد آنها انجام می‌شود اما گاهی جرم‌هایی که در کشورهای ما است ، در سایر کشورها جرم نیست و گاهی روابط دیپلماتیک با ما ندارند و در این رابطه با ما همکاری نمی‌کنند.

رئیس پلیس فتا فراجا درباره ارسال پیامک از سوی شرکت آب یا گاز با نام لاتین برای کاهش کلاهبرداری توضیح داد: در این حوزه نمی‌توان گفت وزارت ارتباطات متولی اجرای این کار است، همه وزارتخانه‌ها درخصوص این برنامه ملی وظیفه داشتند و باید خودشان هم این موارد را اعلام می‌کردند.

سردار مجید افزود: در ارتباط با این موضوع، دستگاه‌های مختلف در فضای سایبر دارای مسئولیت هستند و باید برای پیشگیری از کلاهبرداری های اینترنتی به یک اجماع نظر برسند تا نیازهای پلیس و اپراتورها هر کدام مشخص شود.

 

حدود ۷۰ درصد پرونده‌ها مربوط به حوزه مالی و اقتصادی است

وی با بیان اینکه حدود ۷۰ درصد پرونده‌ها مربوط به حوزه مالی و اقتصادی و عمدتا کلاهبرداری‌های اینترنتی است، گفت: مردم در صورت مواجه به هرگونه کلاهبرداری سایبری تردید نکنند و فورا به سایت پلیس فتا یا شماره ۰۹۶۳۸۰ مراجعه کنند. 

رئیس پلیس فتا فراجا درباره افرادی که در فضای مجازی مدعی صدور مدارک مانند پایان خدمت و غیره هستند، اظهار کرد: مردم بدانند که هیچ گروهی در خارج از کشور مرجع صدور مدرک نیست، در این خصوص باندی را در استان‌های غربی شناسایی و متلاشی کردیم اما باز هم از این موارد دیده می‌شود که بی‌شک کلاهبرداری است. 

سردار مجید درباره لینک‌های مخرب و هک شدن حساب های بانکی اظهارکرد: مردم مطلع باشند که هیچ یک از اس ام اس‌های سازمان دولتی درخواست وجه یا نصب برنامه از آنها نمی‌کند و این لینک‌های آلوده را باز نکنند اما در صورتی که این اتفاق افتاد باید اینترنت گوشی خود را خاموش کنند و اگر برنامه مشکوکی دیده شد، آن را از گوشی‌های خود پاک کرده و در صورت ایجاد مشکل، به نزدیک‌ترین پلیس فتا مراجعه کنند. 
  
رئیس پلیس فتا فراجا همچنین درباره جلوگیری از کلاهبرداری از حساب افراد گفت: در ۶ ماهه سال جاری، بیش از هزار میلیارد تومان از پول‌های مردم در معرض کلاهبرداری قرار گرفت که  حدود ۵۰۰ میلیارد تومان، مسدود شد و کلاهبرداران نتوانستند آن را از حساب قربانی خارج کنند.

سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در گزارش اخیر خود به بررسی آخرین وضعیت ضریب نفوذ اینترنت در کشور پرداخته است.

به گزارش ایسنا، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی هرچند وقت یک‌بار گزارشی از ضریب نفوذ اینترنت ثابت، سیار و تلفن همراه در کشور منتشر می‌کند و در گزارشی که اخیرا توسط این سازمان منتشر شده، وضعیت اینترنت ثابت و سیار و وضعیت شبکه ارتباطی کشور مورد بررسی واقع شده است.  

براساس این گزارش، نفوذ اینترنت پهن باند ثابت از ۱۲/۸۶ درصد در تابستان سال ۱۴۰۲ به ۱۲/۹۳ درصد در تابستان سال جاری رسیده است. همچنین ضریب نفوذ پهن باند سیار با رشد قابل توجهی روبه رو بوده است. درواقع ضریب نفوذ پهن باند سیار در تابستان سال گذشته (۱۴۰۲ ) از ۱۲۶/۹۷ به ۱۳۶/۸۲ در تابستان سال ۱۴۰۳ رسیده است که حکایت از رشد ۷/۷۶ درصدی در این حوزه دارد.  

در بخش دیگری از این گزارش به تعداد خانوار تحت پوشش شبکه فیبرنوری اشاره شده است که طبق آمار ارائه شده در سه ماه دوم سال جاری هشت میلیون و ۶۹ هزار و ۵۶۵ خانوار تحت پوشش این فناوری قرار گرفته‌اند. همچنین تعداد شهرهای دارای پوشش شبکه فیبرنوری تا پایان سه ماه دوم سال ۱۴۰۳ به این صورت است ۴۳۲  شهر تا پایانی بازه زمانی گفته شده دارای پوشش فیبرنوری هستند که به تفکیک ۱۷۰ شهر دارای پوشش بالای ۶۰ درصد، ۵۲ شهر دارای پوشش ۳۰ تا ۶۰ درصد و ۲۱۰ شهر دارای پوشش زیر ۳۰ درصد هستند.

در بخش دیگری از این گزارش به وضعیت شکایت ثبت شده در حوزه ثابت و سیار در سامانه ۱۹۵ هم پرداخته شده است که ۶۵ درصد شکایت‌ها متعلق به حوزه ثابت بوده و ۳۵ درصد شکایت‌ها به حوزه سیار تعلق دارد.   

از سوی دیگر در این گزارش تعداد سایت‌های ۵G اپراتورهای ارتباطی تا پایان تابستان ۱۴۰۳ هم اعلام شده که بر اساس آن به ترتیب ۱۱۰۹  و ۱۱۱۵ سایت نسل پنجم متعلق به اپراتور اول و دوم تلفن همراه بوده که در کشور ایجاد شده است.  

 

گزارش اسپید تست از رده بندی میانه سرعت اینترنت موبایل و ثابت کشورها نشان می دهد، با وجود سقوط ۲ پله ای ایران در بخش اینترنت موبایل، جایگاه آن در بخش اینترنت ثابت ۴ پله ارتقا یافته است.

به گزارش مهر، وب سایت اسپید تست جدیدترین گزارش از میانه سرعت اینترنت موبایل و ثابت جهان در اکتبر ۲۰۲۴ میلادی را منتشر کرد. طبق این گزارش میانه سرعت اینترنت موبایل جهان در دهمین ماه میلادی ۵۹.۱۵ و میانه سرعت اینترنت ثابت جهان ۹۴.۵۲ مگابیت برثانیه بوده است. این درحالی است که میانه سرعت اینترنت موبایل و ثابت جهان در ماه گذشته (سپتامبر) به ترتیب ۵۶.۷۶ و ۹۴.۱۶ مگابیت برثانیه بوده است.

به عبارت دیگر میانه سرعت اینترنت جهان در هر دو بخش موبایل و ثابت در اکتبر ۲۰۲۴ میلادی نسبت به ماه قبل از آن بهبود یافته است.

 

رشد سرعت اینترنت موبایل ایران

طبق این گزارش در ماه اکتبر میانه سرعت اینترنت موبایل ایران ۳۷.۸۸ و میانه سرعت اینترنت ثابت کشور ۱۵.۶۶ مگابیت برثانیه بوده است. با توجه به این آمار، جایگاه ایران در رده بندی اینترنت موبایل با ۲ پله سقوط رده ۷۳ و جایگاه آن در رده بندی اینترنت ثابت با ۴ پله صعود ۱۴۰ اعلام شده است.

البته باید توجه داشت ماه قبل میانه سرعت اینترنت موبایل ایران ۳۷.۳۹ و میانه سرعت اینترنت ثابت کشور ۱۵.۲۸ مگابیت برثانیه بوده است. همچنین جایگاه ایران در رده بندی کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل با یک پله سقوط رده ۷۱ بود. اما در رده بندی اینترنت ثابت جایگاه ایران با یک پله صعود رده ۱۴۳ ثبت شده بود.

 

سرعت اینترنت امارات از ۴۰۰ مگابیت برثانیه فراتر رفت

در رده بندی اسپید تست از کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل رتبه‌های اول، دوم و سوم به ترتیب به امارات متحده عربی (۴۲۸.۵۳ مگابیت برثانیه)، قطر (۳۵۶.۷۴ مگابیت برثانیه) و کویت (۲۵۸.۵۱ مگابیت برثانیه) تعلق دارد. نکته جالب آنکه جایگاه این کشورها در رده بندی نسبت به ماه قبل تغییری نکرده است.

در رده چهارم و پنجم به ترتیب دانمارک (۱۴۹.۷۳ مگابیت برثانیه) و بلغارستان (۱۴۷.۶۸ مگابیت برثانیه) قرار دارند. جایگاه دانمارک در این رده بندی با ۲ و بلغارستان ۳ پله صعود کرده است.

کره جنوبی با میانه سرعت ۱۴۶.۴۲ مگابیت برثانیه، هلند با میانه سرعت ۱۳۹.۳۷ مگابیت برثانیه و نروژ با ۱۳۹.۳۷ مگابیت برثانیه به ترتیب در رده‌های ششم، هفتم و هشتم قرار دارند. جایگاه کره جنوبی و هلند در این رده بندی هر کدام به ترتیب ۲ پله و نروژ یک پله سقوط کرده است.

لوگزامبورگ با میانه سرعت ۱۲۷.۵۷ مگابیت برثانیه در رده نهم و سنگاپور با میانه سرعت ۱۲۳.۷۳ مگابیت برثانیه در رده دهم قراردارند. جایگاه هر یک از این کشورها در رده بندی یک پله صعود کرده است.

 

سنگاپور پرسرعت اینترنت ثابت جهان را دارد

در رده بندی اسپید تست از کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل جایگاه کشورها تغییر چندانی نسبت به ماه گذشته نداشته است. سنگاپور (۳۱۶.۹۹ مگابیت برثانیه)، امارات متحده عربی (۳۰۰.۵۴ مگابیت برثانیه)، هنگ کنگ (۲۹۶.۹۷ مگابیت برثانیه)، شیلی (۲۷۹.۱۴ مگابیت برثانیه) و آمریکا (۲۵۳.۳۴ مگابیت برثانیه) به ترتیب رده‌های یکم تا پنجم را به خود اختصاص داده اند. جایگاه این کشورها در رده بندی اکتبر ۲۰۲۴ هیچ تغییری نسبت به ماه قبل از آن نکرده است.

فرانسه با میانه سرعت ۲۷۴.۳۵ مگابیت برثانیه در رده ششم فهرست قرار دارد که جایگاه آن نسبت به ماه قبل یک پله صعود کرده است. اما جایگاه تایلند که با میانه سرعت ۲۳۶.۱۲ مگابیت برثایه در رده هفتم قرار دارد، نسبت به ماه قبل پله سقوط کرده است.

در رده‌های هشتم (دانمارک ۲۳۰.۴۱ مگابیت برثانیه)، نهم ایسلند (۲۲۴.۵۸ مگابیت برثانیه)، و دهم رومانی (۲۲۰.۶۶ مگابیت برثانیه) قرار دارند که جایگاه آنها نسبت به ماه گذشته هیچ تغییری نکرده است.

شاید برایتان جالب باشد تا بدانید که قیمت یک گیگابایت اینترنت داده موبایل در کشورهای مختلف دنیا چقدر است؟

در ابتدای سال ۲۰۲۴ تعداد کاربران تلفن همراه به ۵.۶ میلیارد نفر رسید که ۶۹.۴ درصد از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند. آمار و اطلاعات منتشر شده در این راستا حکایت از آن دارد که بیش از ۶۶ درصد از جمعیت دنیا از اینترنت استفاده می‌کنند و آخرین داده‌ها تعداد کل کاربران اینترنت در کشورهای مختلف جهان را ۵.۳۵ میلیارد نفر اعلام می‌کند.

در این ‌بین ممکن است این سؤال برایتان به وجود بیاید که کاربران اینترنت موبایل در سراسر دنیا، اینترنت را با چه قیمتی خریداری می‌کنند؟ در این راستا اپلیکیشنی به نام Voronoi نموداری مبتنی بر داده‌های معتبری از منابع مختلف و قابل‌اعتماد در اختیارمان قرار می‌دهد که بررسی این داده‌ها جالب توجه است.

طبق داده‌های اعلام‌شده، میانگین قیمت ۱ گیگابایت داده تلفن همراه (به دلار) تا ژانویه ۲۰۲۴ در ۵۲ کشور اعلام‌شده که این داده‌ها توسط We Are Social گردآوری‌شده است.

گران‌ترین اینترنت‌ متعلق به کجاست؟

با نیم نگاهی به این فهرست، مشخص می‌شود که کشوری که یک گیگابایت داده تلفن همراه در آن به گران‌ترین قیمت ممکن ارائه می‌شود، سوئیس است که قیمت یک گیگ اینترنت داده در آنجا ۷.۲۹ دلار است و آمریکا با ارائه یک گیگابایت اینترنت همراه در ازای ۶.۰۰ دلار در جایگاه دوم قرار گرفته است:

ردیف	نام کشور	قیمت یک گیگابایت اینترنت همراه (به دلار)
۱	سوئیس	۷.۲۹
۲	آمریکا	۶.۰۰
۳	نیوزیلند	۵.۸۹
۴	کانادا	۵.۳۷
۵	کره جنوبی	۵.۰۱
۶	امارات متحده عربی	۴.۶۰
۷	نروژ	۴.۰۷
۸	ژاپن	۳.۴۸
۹	جمهوری چک	۳.۱۲
۱۰	یونان	۲.۷۹

یک گیگ کجای دنیا ارزان‌تر است؟

اگر نگاهی به میانه‌های این لیست بیندازیم، مثلاً قیمت یک گیگ اینترنت داده در عربستان ۱.۴۹ دلار و در آرژانتین ۰.۹۸ دلار است. در این میان هند به عنوان پرجمعیت‌ترین کشور جهان در کنار ایتالیا،‌فرانسه، کلمبیا،‌روسیه و دیگران در ردیف ارزان‌ترین‌ها قرار گرفته است.

هند یکی از مقرون به‌صرفه‌ترین داده‌های تلفن همراه را به کاربران ارائه می‌دهند. رقابت شدید بین ارائه‌دهندگان سرویس‌های اینترنتی، عامل اصلی پایین بودن قیمت اینترنت داده همراه است.

متوسط قیمت جهانی برای ۱ گیگابایت داده تلفن همراه ۲.۵۹ دلار است و بسیاری از کشورهای اروپایی و آفریقا قیمت‌هایی کمتر از این میانگین ارائه می‌دهند.

منبعخبر آنلاین

اقتصاد دیجیتال(Digital Economy) که اقتصاد اینترنت(Intenet Economy) هم نامیده می‌شود،‌ اقتصادی است که برپایه‌ تراکنش‌ها یا تعامل‌های اینترنتی گذاشته شده. اقتصاد دیجیتال به معنای ارزش‌آفرینی اقتصادی با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین است که در هسته آن تولید نرم‌افزار و سخت‌افزار، در لایه دوم سکوها و خدمات دیجیتال و در لایه آخر نیز اقتصاد دیجیتالی‌شده و تجارت الکترونیکی قرار دارد.
اقصاد دیجیتال مانند تمام پدیده‌های نوظهور دنیا دارای پتانسیل‌های نهفته‌ای است که می‌تواند با توجه به ظرفیت‌های موجود در کشور به تکاپو درآید. فناوری‌های دیجیتال تاثیر زیادی بر بخش‌های مختلف یک اقتصاد مانند بخش سلامت، آموزش و خدمات دولتی دارند.در دنیای امروز اقتصاد دیجیتال تنها به‌عنوان یکی از مهم‌ترین پیشران‌های رشد اقتصادی نیست، بلکه بسیاری از کشورها آن‌را به‌عنوان فرصت طلایی برای توسعه و نوآوری در قرن حاضر می‌دانند. اقتصاد دیجیتال را می‌توان در سه سطح مورد بررسی قرار داد.

سطح نخست مربوط به فناوری اطلاعات و ارتباطات است که نقش زیرساخت را برای اقتصاد دیجیتال ایفا می‌کند. شرکت‌هایی که ظهور و بروز آنها در عصر دیجیتال رخ داده در سطح دوم قرار دارند و در سطح سوم، شرکت‌هایی هستند که پیش از عصر دیجیتال وجود داشتند و برای نوآوری و سودآوری بیشتر قصد مهاجرت به اقتصاد دیجیتال دارند. میزان رشد اقتصاد دیجیتال هر ساله حدود ۱۰ درصد بوده که این مقدار از رشد سالانه اقتصاد کل دنیا بیشتر است.

در بازارهای نوظهور، اقتصاد مبتنی بر اینترنت هرساله بین ۱۲ الی ۲۵ درصد رشد می‌کند. بر اساس گزارش‌های جهانی در سال ۲۰۲۳، ارزش فناوری‌های دیجیتال در زیست‌بوم اقتصادی ۲۹۴میلیارد دلار بوده و عدد امسال ۳۴۰میلیارد دلار است و تا سال ۲۰۳۲ باید ارزشش به بیش از هزارمیلیارد دلار برسد.

حوزه اقتصاد دیجیتال نیز در سه بخش اصلی تشکیل شده که یک بخش آن سخت‌افزار و نرم‌افزار حوزه آی‌سی‌تی و تولید محصولات مبتنی بر فناوری اطلاعات مانند تولیدات سخت و نرم است، از تجهیزات رایانه‌ای گرفته تا شبکه و تولید نرم‌افزارهایی که مشتریان گوناگون به آنها احتیاج دارند. بخش دوم نیز پلتفرم‌هایی است که در این فضا در قالب اقتصاد پلتفرمی و مبتنی بر فناوری شکل‌گرفتند و بخش سوم حوزه اقتصاد دیجیتال که جنبه عمومی‌تر دارد، دیجیتالی‌شدن اقتصاد است.

بدین معنی که در هر جایی هر ظرفیتی که وجود دارد از فناوری برای ارتقای کسب‌وکارهای معمولی با هدف افزایش بهره‌وری و سودآوری‌شان در جامعه بهره گیرند.اکنون بیش از ۳۰هزار استارتاپ بزرگ و شرکت فناور در زیست‌بوم جهانی فناوری‌های مالی کار می‌کنند و در سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۴ تعداد استارتاپ‌ها دوبرابر شده است و در سال ۲۰۲۴ حدود ۵/۳میلیارد نفر از جمعیت کره‌زمین از پرداخت‌های دیجیتال در انجام معاملات استفاده و حدود ۶۵درصد از مردم دنیا حداقل از یک برنامه کاربردی فناوری‌های مالی استفاده کرده‌اند.

خوشبختانه میزان نفود اینترنت و گوشی‌های هوشمند در ایران طی سالیان اخیر رشد چشمگیری داشته است و این رشد، بستری را فراهم آورده تا شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌ها بتوانند در آن خدمات خود را ارائه دهند و سبب رشد اقتصاد دیجیتال در کشور ما شده است.

هم‌اکنون سهم اقتصاد دیجیتال در تولید ناخالص ملی ایران حدود ۷.۹درصد است درحالی‌که میانگین جهانی آن ۱۵درصد است، اما حتی در کشورهای همسایه این رقم به ۲۰درصد هم می‌رسد. این رقم در کشورهای توسعه‌یافته به‌مراتب عدد بالاتری را نشان می‌دهد. به‌عنوان‌مثال سهم اقتصاد دیجیتال از تولید ناخالص داخلی چین، به‌عنوان دومین قدرت اقتصادی دنیا، ۴۱درصد است و کشورها به اقتصاد دیجیتالی به‌عنوان یک فرصت تاریخی برای جهش اقتصادی نگاه می‌کنند.حجم اقتصاد دیجیتال امارات تا سال ۲۰۳۱ به بالای ۱۴۰میلیارد دلارخواهد رسید.

عربستان‌سعودی نیز بر اساس شاخص بلوغ GovTech بانک جهانی برای سال ۲۰۲۲، بهترین رشد در منطقه و سومین رشد در سطح جهان به‌دلیل تحول در دولت دیجیتال خود است. بااین‌حال سهم اقتصاد دیجیتال در ایران را می‌توان با توسعه استفاده از ابزارهای هوش‌مصنوعی در صنعت مالی به میزان قابل‌توجهی افزایش داد.
 
سهم اقتصاد دیجیتال به ۱۰درصد می‌رسد
درحال‌حاضر قانون برنامه هفتم توسعه راهنمای مسیر اقتصاد دیجیتالی در کشور است و بین ۵ تا ۷ درصد از قوانین آن به‌طور مستقیم و غیرمستقیم به توسعه سهم اقتصاد دیجیتالی از تولید ناخالص داخلی مرتبط است. با توجه به اسناد بالادستی که در کشور وجود دارد به‌ویژه احکام قیدشده در برنامه هفتم توسعه قرار است سهم ۱۰درصدی از اقتصاد دیجیتال در تولید ناخالص ملی تا پایان سال۱۴۰۷محقق‌شود.هوش‌مصنوعی،رایانش ابری،امنیت سایبری،تحلیل کلان‌داده‌ها،واقعیت‌افزوده‌واینترنت اشیا فناوری‌های کلیدی تشکیل‌دهنده زیست‌بوم اقتصاد دیجیتال هستند. بدون تردید هوش‌مصنوعی و الگوریتم‌های مرتبط با آن مهم‌ترین نقش را در بین فناوری‌های نوظهور درزیست‌بوم اقتصاد دیجیتال کشوردارندوتوسعه به‌کارگیری فناوری‌های هوش مصنوعی، کاربردپذیری فناوری‌های نوظهور دیگری را ــ مانند متاورس ــ در پی خواهد داشت.

آیا ایرانی‌ها عاشق تلفن همراه هستند؟ آمارهای منتشر شده در این زمینه و البته گفته‌های مسئولان داخلی که نشان می‌دهد این‌گونه است.احتمالا ازسرهمین علاقه به گوشی‌های هوشمند است که خبرتعرفه‌های آیفون درروزگار پرخبری منطقه جزو پربازدیدترین اخبار می‌شود.

آن طورکه آمار‌های جهانی گواهی می‌دهد ایرانی‌ها بیشترازمیانگین جهانی تلفن همراه می‌خرند.

سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صمت می‌گوید: سرانه خرید تلفن همراه در ایران به ازای هر۵.۸نفر یک تلفن همراه بوده در صورتی‌که در دنیا این موضوع به ازای ۷.۲نفر بوده است. می‌توان به آمار‌های دیگری هم در این زمینه پی برد؛ به‌عنوان مثال حالا می‌دانیم ۲۴ درصد تلفن‌های هوشمند جهان وارد بازار ایران شده است!

بیشترین میزان واردات تلفن همراه به کشور از لحاظ ارزبری مربوط به دی ۱۴۰۲ با ۳۸۶ میلیون و ۶۰۰‌دلار و کمترین میزان مربوط به فروردین با ۷۰ میلیون و ۹۰۰هزاردلار بوده است.

اما این علاقه جامعه ایرانی به گوشی همراه رامی‌توان درجایگاه جامعه ایران در فهرست‌های دیگر هم جست‌وجو کرد. آمار‌های دیگری هم وجود دارد؛ به‌عنوان مثال نتایج پژوهشی که توسط محققان دانشگاه مک‌گیل کانادا انجام شده، نشان می‌دهد کاربران ایرانی در رتبه ششم اعتیاد به استفاده از گوشی موبایل قرار‌دارند.

از میان ۲۴ کشور مورد بررسی، کشور‌های چین، عربستان سعودی و مالزی در رده‌های اول تا سوم هستند و کشور‌هایی مانند آمریکا و آلمان که از‌جمله کشور‌های درحال‌توسعه در عرصه دیجیتال به‌شمار می‌آیند، در بخش‌های انتهایی جدول جای گرفته‌اند. برای اجرای این مطالعه، ۸۱‌پژوهشی که پیشتر براساس «مقیاس اعتیاد به موبایل» میزان استفاده نوجوانان و جوانان از موبایل را بررسی کرده بودند نیز مدنظر قرار گرفتند.

تفاوت در سبک زندگی و ضرورت انجام برخی امور روزانه ازطریق فضای مجازی و اینترنت باعث شده سن خرید گوشی هوشمند برای فرزندان با کاهش قابل‌توجهی مواجه شود و به‌طور میانگین یک کودک در۱۰سالگی صاحب نخستین گوشی هوشمند خود شود. در همین راستا، میزان استفاده نوجوانان و جوانان از گوشی‌های هوشمند نیز افزایش داشته و این دسته از کاربران بخش زیادی از زمان خود را به صفحه نمایش این گوشی‌ها خیره می‌شوند.

در پی نگرانی از این موضوع، دانشگاه‌های مختلف از‌جمله دانشگاهی در کره‌جنوبی، پژوهشی با این محوریت انجام داده و اثرات زیانبار استفاده از گوشی‌های هوشمند بر مغز کاربران را مورد بررسی قرار داده‌اند.

نتایج برخی ازاین پژوهش‌هانشان می‌دهد که احتمال بروزمشکلات ذهنی از‌جمله استرس و افسردگی، در نوجوانانی که زمان زیادی ازروزخود راصرف کاربا این گجت‌ها می‌کنند به‌مراتب بالاتر از دیگر نوجوانان است.

در توجیه آمار‌های اخیر از اعتیاد کاربران ایرانی به گوشی‌های هوشمندشان، می‌توان به علل زیادی اشاره کرد. در سال‌های اخیر ضریب نفوذ اینترنت در ایران رشد محسوسی را تجربه کرده و حالا دیگر بخش زیادی از کارها، از انجام امور بانکی و پرداخت قبوض تا گرفتن تاکسی اینترنتی و سفارش غذا، همگی از طریق همین گوشی‌های هوشمند انجام می‌شوند. این وابستگی زندگی روزمره ایرانیان به فناوری‌های موبایلی باعث شده با وجود بالا بودن قیمت این محصولات، همواره اقبال قابل‌توجهی به خرید آن‌ها وجود دارد.

 

با وجود این‌که ایران در چاپ مقالات علمی شاخه‌های مختلف هوش مصنوعی تقریباً جزء ۲۰ کشور برتر دنیا است، در شاخص آمادگی هوش مصنوعی دولت رتبه ۹۳ را دارد.

به گزارش خبرنگار مهر، هدف‌گذاری سیاست‌گذاران کشور این است که ایران در عرصه هوش مصنوعی در زمره ۱۰ کشور برتر دنیا قرار گیرد. بر همین اساس برنامه‌ریزی‌ها برای توسعه، تنظیم‌گری و کاریست این فناوری سرعت بیشتری به خود گرفته است.

یکی از ابزارهای ارزیابی میزان توسعه و یا تنظیم‌گری در این حوزه، شناسایی شاخص‌های مرتبط با هوش مصنوعی و تعیین جایگاه کشور در سطح جهانی است. یکی از این شاخص‌ها، شاخص آمادگی هوش مصنوعی مؤسسه «آکسفورد اینسایت» است که به طور سالیانه کشورها را رتبه‌بندی می‌کند. این شاخص به دلیل تمرکز بر موضوع آمادگی دولت‌ها و همچنین قدمت چند ساله آن، بیشتر مورد توجه کشورهاست.

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی با عنوان «توسعه و تنظیم‌گری هوش مصنوعی (۲): شاخص آمادگی هوش مصنوعی دولت» به بررسی جایگاه ایران در شاخص آمادگی هوش مصنوعی مؤسسه آکسفورد اینسایت پرداخته است.

شاخص آمادگی هوش مصنوعی دولت که توسط مؤسسه آکسفورد اینسایت تدوین شده است، کشورها را در پذیرش هوش مصنوعی بر اساس سه رکن «دولت»، «بخش فناوری» و «داده و زیرساخت» بررسی و رتبه‌بندی می‌کند. این مؤسسه داده‌های خود را از پایگاه‌های بانک جهانی و سازمان ملل استخراج کرده و با طبقه‌بندی کشورها به ۹ ناحیه، رتبه ۱۹۳ کشور را از منظر آمادگی دولت‌ها برای پیاده‌سازی و ادغام هوش مصنوعی در بخش خدمات عمومی ارزیابی می‌کند.

در آخرین گزارش مؤسسه آکسفورد اینسایت که در سال ۲۰۲۳ منتشر شده است، ۱۹۳ کشور رتبه‌بندی شدند.

در جدول زیر، رتبه سه کشور پیشروی جهان در عرصه هوش مصنوعی، کشورهای عضو بریکس، کشورهای منطقه سند چشم‌انداز ایران قابل مشاهده است. بر اساس این رتبه‌بندی؛ کشورهای آمریکا، سنگاپور و انگلیس به ترتیب از نظر شاخص آمادگی دولت‌ها، نسبت به سایر کشورها پیشرو هستند. چین در این رتبه‌بندی جایگاه شانزدهم را دارد.

در بیشتر کشورها، رکن فناوری با ابعادی همچون سرمایه انسانی، ظرفیت نوآوری و بلوغ و تکامل فناوری کم‌ترین امتیاز را دارد. در این میان کشورهای عربی منطقه خاورمیانه با توجه به سرمایه‌گذاری در تقویت زیرساخت‌ها و تدوین اسناد و راهبردهای مرتبط با استقرار هوش مصنوعی توانسته‌اند در ایجاد آمادگی هوش مصنوعی و دریافت امتیازاتی که آن‌ها را در زمره ۵۰ کشور برتر جهانی در این شاخص قرار می‌دهد، پیشرفت محسوسی داشته باشند.

وضعیت ایران در مؤلفه‌های شاخص آمادگی هوش مصنوعی

رتبه جهانی ایران در سال ۲۰۲۳ در این شاخص ۹۴ است. در شکل زیر امتیازات ایران و کشورهای عربی هم‌جوار به انضمام چین و روسیه در هر یک از ارکان این شاخص نشان داده شده است.

کشورهای عربی همسایه ایران از جمله امارات، عربستان سعودی، قطر و سایر کشورهای مهم از قبیل چین، روسیه و ترکیه در گام اول با تدوین و تصویب راهبردهای هوش مصنوعی و تقویت زیرساخت‌های داده و اطلاعات به دنبال بهبود آمادگی سازمانی ساختارهای خود در هوش مصنوعی هستند. توسعه و انتقال فناوری در کنار افزایش میزان سرمایه‌گذاری هوش مصنوعی در چین، امارات و همچنین عربستان، افزایش ظرفیت‌های نوآوری و بلوغ فناوری را در پی داشته است. کشور ترکیه اگرچه در بحث ایجاد ظرفیت‌های فناورانه و تقویت زیرساخت‌های داده نسبت به سایر کشورهای منتخب ذکر شده عقب‌تر است، اما به مراتب وضعیت مطلوب‌تری در مقایسه با ایران دارد.

رکن «دولت»؛ ضعیف‌ترین بخش ایران در شاخص آمادگی هوش مصنوعی

ضعیف‌ترین رتبه ایران در شاخص هوش مصنوعی آکسفورد مربوط به رکن «دولت» است که امتیاز آن ۳۱.۵۶ ثبت شده است. یکی از دلایل رتبه پایین ایران در شاخص آمادگی هوش مصنوعی می‌تواند کم بودن امتیاز ایران در رکن دولت و نبود سند ملی متقن و مصوب هوش مصنوعی حاوی چارچوب‌های مشخص از اولویت‌های هوش مصنوعی و کارآمدی بخش‌های مختلف در پذیرش و انطباق با این فناوری در سال تدوین گزارش توسط آکسفورد باشد؛ اما به نظر می‌رسد با تصویب سند ملی هوش مصنوعی در تیرماه ۱۴۰۳ به احتمال قوی امتیاز ایران در زیرشاخص‌های محور دولت در گزارش آتی این مؤسسه لحاظ شده و شاهد بهبود رتبه کشور در سال آتی باشیم.

در بعد حکمرانی و اخلاق ذیل رکن دولت ۵ عامل مورد بررسی قرار می‌گیرند که عبارتند از وجود قانون مربوط به «حفاظت داده‌ها و حفظ حریم خصوصی»، «امنیت سایبری»، «کیفیت مقررات»، «اصول اخلاقی» و «مسئولیت پذیری».

ایران در بعد اخلاق و حکمرانی نیز امتیازات خوبی نداشته است. برای محاسبه امتیازات لازم در اخلاق هوش مصنوعی که مؤسسه آکسفورد تعریف کرده است، از شاخص‌های کیفیت مقررات از مجموعه شاخص‌های حکمرانی جهانی بانک جهانی مورد استفاده قرار گرفته است. هرچند توجه ایران به موضوع مدیریت داده در قالب قانون «مدیریت داده‌ها و اطلاعات ملی» مصوب سال ۱۴۰۱ و نیز حفاظت از داده در قالب قوانینی همچون «قانون تجارت الکترونیکی» مصوب سال ۱۳۸۲ و همچنین لایحه «حفاظت از داده‌ها» که در حال طی مراحل تصویب در دولت جهت ارائه به مجلس است، امتیازات مثبتی از نظر منظر وجود قوانین تلقی شده‌اند؛ اما در نهایت در بعد حکمرانی و اخلاق امتیاز منفی ۱.۵۹ کسب کرده که در سطوح پایین رتبه‌بندی آکسفورد قرار دارد. به ویژه آنکه ایران از جمله کشورهایی بوده که در سال بررسی و تدوین گزارش آکسفورد رهنمود اخلاق هوش مصنوعی را تدوین نکرده و لذا امتیاز این بخش را از دست داده است.

زیر شاخص‌های مربوط به ظرفیت دیجیتال ذیل رکن دولت شامل «خدمات بر خط دولت»، «اصول زیرساخت‌های فناوری و اطلاعات» و «حمایت دولت از سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوظهور» است.

در محور تطبیق پذیری نیز آمدی دولت حساسیت دولت به تغییرات و داده‌های پشتیبانی اندازه‌گیری می‌شود. امتیاز ایران ر تمامی زیر شاخص‌های مربوط به رکن دولت در شاخص آمادگی هوش مصنوعی در قالب شکل زیر نشان داده شده است.

وضعیت به نسبت بهتر «رکن زیرساخت و داده»

امتیاز ایران در رکن زیرساخت و داده نسبت به سایر ارکان بهتر است؛ هرچند که نسبت به سایر کشورهای مورد مطالعه عقب‌تر هستیم.

این رکن دارای سه دسته اصلی «زیرساخت»، «دسترسی داده‌ها» و «بازنمایی داده‌ها» است. در دسته زیرساخت‌ها، زیرساخت‌های مخابراتی، ابر رایانه‌ها، کیفیت پهنای باند، زیرساخت 5G و پذیرش فناوری‌های نوظهور جهت محاسبه امتیاز کشورها مورد ارزیابی قرار گرفته است. در دسترسی به داده‌ها نیز موضوع داده‌های باز، حکمرانی داده‌ها، اشتراک تلفن همراه، خانوارهای با دسترسی به اینترنت و ظرفیت آماری مد نظر بوده است.

کشور ایران در طی سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ روندی صعودی در بهبود زیرساخت‌ها و اشتراک تلفن همراه طی کرده؛ اما از منظر کمرانی داده‌ها و ظرفیت آماری عملکرد ضعیفی داشته است.

امتیاز حکمرانی داده از طریق امتیاز بلوغ محیط تنظیم‌گری فناورانه داده‌های بانک جهانی محاسبه شده است که در آن جنبه‌های کلیدی رویکرد کل دولت، از جمله ابر دولتی، چهارچوب قابلیت همکاری با سایر سکوها، بلوغ پرتال‌های خدمات عمومی برخط با تمرکز بر طراحی شهروند محور و دسترسی جهانی و نیز ابعاد سکوهای مشارکت عمومی، مکانیسم بازخورد شهروندان، داده‌های باز و پورتال‌های دولتی باز مورد بررسی قرار گرفته است. امتیاز ایران در محور حکمرانی داده‌ها صفر گزارش شده است.

زیر شاخه بازنمایی داده‌ها؛ شامل «هزینه‌های ارزان‌ترین دستگاه مجهز به اینترنت» و «شکاف جنسیتی در دسترسی به اینترنت است» که امتیاز محاسبه شده برای ایران در این دسته نیز مطلوب نبوده و نسبت به سال‌های گذشته روندی نزولی طی کرده است. امتیاز کشور در تمامی زیر شاخص‌های مربوط به رکن داده و زیرساخت در شاخص آمادگی هوش مصنوعی در شکل زیر نشان داده شده است.

جایگاه ایران در رکن «فناوری»؛ متوسط رو به پایین

در رکن فناوری زیر شاخص‌هایی از قبیل «سرمایه انسانی»، «ظرفیت نوآوری» و «بلوغ فناوری» مورد توجه قرار می‌گیرد. در این رکن نیز امتیاز کشور متوسط رو به پایین ارزیابی شده است و ایران باز هم نسبت به سایر کشورها عقب‌تر است.

در بخش بلوغ فناوری به تعداد «یونیکورن‌های هوش مصنوعی و غیر هوش مصنوعی»، «ارزش تجارت خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات»، «مقدار تبدیل لگاریتمی داد و ستد در کالاهای فناوری اطلاعات و ارتباطات» و «هزینه‌های نرم‌افزاری کامپیوتری» می‌پردازد تا بررسی کند که آیا کشور مد نظر دارای بخش فناوری توانمندی است که بتواند فناوری‌های هوش مصنوعی را به دولت‌ها عرضه کند یا خیر؟

در زیر شاخص‌های بلوغ فناوری، «مقدار لگاریتمی داد و ستد در خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات» با امتیاز ۱۹ کمترین مقدار را دارد. به علت اینکه برخی زیر شاخص‌ها مانند ارتباطات راه دور، خدمات کامپیوتر، مجموعه خدمات مخابراتی و کامپیوتری و نسبت این خدمات به کل خدمات برای کشور در تعیین امتیاز نهایی بلوغ فناوری لحاظ نشده، در نهایت امتیاز کم و جایگاه پایینی برای کشور ثبت شده است.

در تعیین هزینه نرم‌افزارهای هوش مصنوعی امتیازهایی مانند وضعیت اقتصاد کشور، ناحیه‌ای که کشور وجود دارد (مانند اروپا و آسیای مرکزی، خاورمیانه و شمال آفریقا و غیره) و سطح درآمد کشور (مانند متوسط درآمد، حد بالای درآمد، حد پایین درآمد) دخیل بودند که بر اساس آن ایران توانسته در سطح متوسطی قرار گیرد.

از نظر ظرفیت نوآوری در هوش مصنوعی وضعیت کشور در این سال‌ها (از سال ۲۰۲۰ تا سال ۲۰۲۳) روندی رو به بهبود داشته است. این دسته به «زمان صرف شده برای رسیدگی به مقررات دولتی»، «در دسترس بودن میزان سرمایه‌گذاری جسورانه»، «هزینه تحقیق و توسعه»، «سرمایه‌گذاری شرکت‌ها در فناوری‌های نوظهور» و «مقالات تحقیقاتی منتشر شده در هوش مصنوعی» می‌پردازد و در نهایت بررسی می‌کند که آیا بخش فناوری شرایط مناسبی برای حمایت از نوآوری دارد یا خیر؟

علاوه بر این در محور سرمایه انسانی نیز به بررسی «تعداد فارغ التحصیلان رشته کامپیوتر» و «فعالیت‌های گیت‌هاب» و «مهارت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات» پرداخته شده و در نهایت بیان می‌کند که آیا مهارت‌های مناسبی در جمعیت برای حمایت از بخش فناوری وجود دارد یا خیر؟ به نقل از سایت گیت‌هاب؛ افزایش گسترده تعداد توسعه دهندگانی که در حوزه هوش مصنوعی مولد کار می‌کنند، بر کسب و کارها تأثیر خواهد گذاشت. همان‌طور که بیشتر توسعه دهندگان با ساخت برنامه‌های کاربردی مبتنی بر هوش مصنوعی آشنا می‌شوند، انتظار می‌رود که یک مجموعه افراد مستعدی ایجاد شود که به دنبال تقویت مشاغلی برای توسعه محصولات و خدمات مبتنی بر هوش مصنوعی خود هستند.

امتیاز مرتبط با مهارت‌های ارتباطات و اطلاعات از سایت اتحادیه بین المللی مخابرات (ITU) به دست می‌آید. از آنجا که کشورهای بسیار کمی اطلاعات همه مهارت‌ها که عبارتند از مهارت‌های مرتبط با سواد اطلاعاتی، توانایی حل مسئله، ایمنی و ایجاد محتوا را ارائه کرده‌اند، لذا مقدار امتیاز این محور نمی‌تواند دقیق باشد. از طرفی تجزیه و تحلیل این داده‌ها از طریق دامنه‌های مهارت‌های گزارش شده در کشورهای مختلف است. به طوری که میانگین درصد مهارت ذکر شده بین کشورهای مختلف بین حداقل ۲۵ تا حداکثر ۷۵ درصد است. این شکاف بین افرادی که از اینترنت استفاده می‌کنند و افرادی که دارای مهارت‌های دیجیتال هستند، بیانگر این است که بسیاری ممکن است از اینترنت استفاده کنند، بدون اینکه بتواند به طور کامل از آن بهره ببرند یا از خطرات آن اجتناب کنند. امتیاز کشور در تمامی زیر شاخص‌های مربوط به رکن فناوری در شاخص آمادگی هوش مصنوعی در شکل زیر نشان داده شده است.

به نظر می‌رسد با نبود سند و برنامه توسعه هوش مصنوعی در کشور تا به امروز، برنامه‌های حمایت از نوآوری و کمک به بلوغ فناوری یا ظرفیت تربیت نیروی انسانی در هوش مصنوعی و آموزش به نیروی کار در قالب مهارت نیز تا به امروز به صورت هدفمند و شفاف دنبال نشده است.

سد فیلترینگ بر سر راه توسعه‌دهندگان عرصه هوش مصنوعی

رویکرد کشور در حال حاضر در سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های بین‌المللی از طریق سکوهای توسعه دهنده وب، شفاف و مشخص و نظام‌مند نیست.

با بررسی‌های انجام شده، سایت گیت‌هاب به دلیل محدودیت‌های موجود در ایران اعم از سرعت پایین اینترنت، عدم دسترسی به پردازنده‌های گرافیکی پرسرعت و فیلترینگ در ایران با محدودیت‌های جدی مواجه است. زیرا کاربران به دلیل کمبود امکانات و فیلترینگ (در برهه‌های حساس زمانی)، و عدم دسترسی به برخی بخش‌های سایت کگل و گیت هاب که ارائه کننده پروژه‌ها و مجموعه داده‌های بسیار بزرگ و به روز هستند، امکان انجام پروژه‌های بسیار قوی را در این حوزه ندارند و گاهی کاربران مجبور به استفاده از فیلترشکن می‌شوند که این امر سبب می‌شود آی پی سیستم کاربران ایرانی تغییر کرده و به آی پی کشور دیگری تبدیل شود و آی‌پی کشور ایران به درستی تشخیص داده نشود و پروژه و مجموعه داده بر اساس کشور اختصاص داده شده توسط فیلترشکن برای کشورهای دیگر در نظر گرفته می‌شود. در صورت رفع این محدودیت‌ها کشور ایران نیز می‌تواند در این شاخص دارای جایگاه و امتیاز بهتری باشد. در صورت رفع این محدودیت‌ها کشور ایران نیز می‌تواند در این شاخص جایگاه و امتیاز بهتری کسب کند. جایگاه و امتیاز ایران در شاخص آمادگی هوش مصنوعی برای استفاده از سایت گیت هاب به عنوان مخازن پروژه‌های هوش مصنوعی به دلایل بالا با مشکلات و محدودیت‌های جدی روبروست که این امر نیاز به بازنگری مجدد دارد.

سوگیری سیاسی در امتیازدهی زیرشاخص‌های پاسخگویی و شفافیت

در این گزارش عنوان شده که برخی زیر شاخص‌های امتیازدهی ذیل ارکان آمادگی هوش مصنوعی دولت از جمله پاسخگویی و شفافیت به لحاظ سیاسی بودن و سوگیری منفی یا مثبت فاقد دلیل آشکار نسبت به برخی کشورها (مثلاً امتیازات منفی برای ایران و امتیازات مثبت برای کشورهای عربی) قابل تأمل و حائز اعتبار مخدوش است. علاوه بر این برخی زیر شاخص‌ها نیز به علت عدم ارائه داده و اطلاعات کافی فاقد امتیاز محسوب شده و در نتیجه امتیاز کلی شاخص را پایین آورده است. لذا شاید نتوان جمع نهایی امتیاز و رتبه این شاخص را دقیق و نهایی تلقی کرد. اما در ارائه تصویری اجمالی از وضعیت هوش مصنوعی در کشور و در مقایسه با سایرین، از منظر دولت و حکمرانی، زیرساخت‌های داده و اطلاعات و ظرفیت‌های نوآوری و فناوری مهم است. یکی از مشخصه‌های آمادگی دولت‌ها در هوش مصنوعی، در هم تنیدگی سه رکن یاد شده و مؤلفه‌های ذیل آن است. به نحوی که هرگونه ضعف در یکی بقیه عوامل را نیز متأثر می‌سازد. این موضوع نشان می‌دهد که توسعه متوازن هوش مصنوعی از همه ابعاد آن لازم و اجتناب ناپذیر است.

توسعه هوش مصنوعی نمی‌تواند تنها معطوف به تولید دانش باشد

در این گزارش عنوان شده است که با وجود این‌که ایران در تولید دانش و چاپ مقالات علمی در شاخه‌های مختلف هوش مصنوعی تقریباً جز ۲۰ کشور برتر دنیاست، با وجود این، قرارگرفتن در زمره ۱۰ کشور برتر هوش مصنوعی در دنیا به عنوان یکی از چشم‌اندازهای توسعه این فناوری و به‌کارگیری آن نمی‌تواند فقط معطوف به تولید دانش در این حوزه باشد.

یکی از مشخصه‌های آمادگی دولت‌ها در هوش مصنوعی، در هم تنیدگی سه رکن دولت، زیرساخت، فناوری و مؤلفه‌های ذیل آن است. این در حالی است که تدوین و تصویب برنامه‌های عملیاتی توسعه هوش مصنوعی در کشور که بر این سه رکن تأثیر دارند، به صورت بخشی و عمدتاً به کندی پیش می‌رود و این امر ممکن است از انسجام و یکپارچگی آن‌ها نیز بکاهد. لذا به نظر می‌رسد بهبود جایگاه کشور در شاخص آمادگی دولت در پذیرش هوش مصنوعی می‌تواند از ابعاد زیر مورد توجه قرار گیرد:

- ایجاد چابکی و پویایی در ساختار حکمرانی هوش مصنوعی در کشور با شفاف شدن نقش‌ها و تعیین دامنه وظایف نهادهای سیاستگذار نسبت به یکدیگر؛

- تدوین و تصویب هرچه سریع‌تر برنامه‌های شفاف و عملیاتی توسط دستگاه‌های متولی، یکپارچه‌سازی و نهایی‌سازی آن‌ها، تسلط سازمان ملی هوش مصنوعی و نظارت بر اجرای آن‌ها؛

- توجه به ملاحظات اخلاقی و اجتماعی هوش مصنوعی در قالب تدوین سندها یا توصیه‌نامه‌ها؛

- سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های بین‌المللی از طریق سکوهای توسعه‌دهنده وب و با تمرکز بر پروژه‌های هوش مصنوعی با در نظر گرفتن منافع و مصالح کشور؛

- استمرار و اهتمام به توسعه زیرساخت‌های ارتباطات و اطلاعات و بازبینی و ارائه اطلاعات دقیق‌تر از وضعیت خدمات برخط برای مشارکت فعال‌تر در ارزیابی توسط این شاخص و بهبود جایگاه نقش آفرینی کشور در عرصه هوش مصنوعی از نگاه بین‌المللی.

مهسا زحمتکش - در روز جهانی اینترنت، بیایید به سفر شگفت‌انگیز این فناوری بپیوندیم؛ سفری که از اولین پیام الکترونیکی آغاز شد و اکنون به شبکه‌ای جهانی با میلیاردها کاربر و وب‌سایت منجر شده است.

 روز جهانی اینترنت، یک رویداد سالانه است که از سال ۲۰۰۵ در ۲۹ اکتبر برگزار می‌شود؛ روزی که یادآور اولین ارتباط الکترونیکی بین دو رایانه در سال ۱۹۶۹ است. در آن زمان، محققی جوان به نام چارلی کلاین پیامی ساده با عبارت "ورود به سیستم" را از دانشگاه UCLA به مؤسسه تحقیقاتی استنفورد فرستاد، اما تنها حروف "L" و "O" ارسال شد و سیستم بلافاصله از کار افتاد!
 در مارس ۱۹۸۹، سر تیم برنرز لی، دانشمند بریتانیایی، ایده "وب جهانی" را مطرح کرد. این ایده منجر به ایجاد اولین صفحه وب و وب سرور در مؤسسه سرن شد و پایه‌ای برای اینترنتی شد که امروز می‌شناسیم.
 در اوایل دهه ۱۹۹۰ اینترنت وارد مرحله تجاری شد و برای عموم مردم و کسب‌وکارها قابل‌دسترس گردید. این حرکت، جرقه‌ای برای رشد سریع و تغییرات اساسی در دنیای دیجیتال شد.
 از آن روز، اینترنت به یکی از ضروری‌ترین بخش‌های زندگی ما تبدیل شده است، ابزاری که دنیای ما را به هم متصل می‌کند. روز جهانی اینترنت فرصتی است تا از این ابزار قدرتمند برای اشتراک‌گذاری دانش، خدمات و برقراری ارتباط بهتر استفاده کنیم و اهمیت و نقش آن را در زندگی‌مان جشن بگیریم.
 

 آماری از دنیای اینترنت

 بر اساس آخرین داده‌های سازمان ملل، جمعیت جهان به ۸.۱۸ میلیارد نفر رسیده است و در حال حاضر ۵.۷۵ میلیارد نفر از تلفن همراه استفاده می‌کنند که حدود ۷۰.۳ درصد از کل جمعیت جهان را شامل می‌شود. در طول سال گذشته، تعداد کاربران تلفن همراه ۱۱۹ میلیون نفر افزایش‌یافته که رشد سالانه‌ای معادل ۲.۱ درصد را نشان می‌دهد. همچنین، داده‌ها حاکی از آن است که بیش از ۸۵ درصد از این تلفن‌ها، گوشی‌های هوشمند هستند.

 طبق آخرین تحقیقات، کاربران اینترنت به طور میانگین ۶ ساعت و ۳۶ دقیقه از روز خود را به‌صورت آنلاین می‌گذرانند. این «زمان آنلاین» شامل فعالیت‌های متنوعی مانند تماشای نتفلیکس، گوش‌دادن به موسیقی، خرید آنلاین و کارهای مربوط به شغل است.

 این میانگین روزانه نشان می‌دهد که ما در هفته بیش از ۴۶ ساعت را در اینترنت صرف می‌کنیم؛ یعنی ۱۵ درصد بیشتر از یک هفته کاری استاندارد ۴۰ ساعته. در مقایسه، بیشتر افراد بین ۷ تا ۸ ساعت در روز می‌خوابند، بنابراین این آمار به این معنی است که مردم حدود ۴۰ درصد از ساعات بیداری خود را به‌صورت آنلاین می‌گذرانند. به‌عبارت‌دیگر، پس از خواب، فعالیت‌های آنلاین بیشترین سهم را از زندگی روزمره بسیاری از افراد به خود اختصاص داده است.
 

 ChatGPT در صدر

 آخرین داده‌های data.ai نشان می‌دهد که استفاده از برنامه تلفن همراه ChatGPT در هفته‌های اخیر به‌شدت افزایش‌یافته است و بین ماه‌های ژوئن تا آگوست ۲۰۲۴، جزو ده برنامه برتر از نظر کاربران فعال ماهانه قرار گرفته است. این نشان می‌دهد که ChatGPT، تقریباً دو سال پس از عرضه عمومی، همچنان با شتابی قوی به رشد خود ادامه می‌دهد.
 باوجوداینکه TikTok و Instagram در همان بازه زمانی کاربران فعال بیشتری را به دست آورده‌اند، قرارگیری ChatGPT در کنار چنین برنامه‌های بزرگی برای تیم OpenAI دستاوردی مهم و دلگرم‌کننده است. همچنین، ChatGPT از نظر حجم دانلود در رتبه دهم برنامه‌های محبوب قرار گرفته است و انتظار می‌رود این رشد در تعداد کاربران فعال آن در ماه‌های آینده نیز ادامه یابد.
 

 نگاهی به آینده

 هم‌زمان با روز ملی اینترنت، نگاهی به آینده این فناوری تحول‌آفرین خالی‌ازلطف نیست. در ادامه، برخی از روندهای کلیدی و ملاحظات مهم آینده اینترنت آورده شده است:

 1. شبکه‌های 5G و نسل‌های بعدی: گسترش شبکه‌های 5G اتصال سریع‌تر و مطمئن‌تری را به همراه دارد. این پیشرفت راه را برای نوآوری‌هایی مانند واقعیت افزوده، خودروهای خودران و برنامه‌های پیشرفته اینترنت اشیا باز می‌کند.

 2. هوش مصنوعی: نقش هوش مصنوعی در آینده اینترنت بسیار برجسته است. از پیشنهادهای محتوای شخصی‌سازی‌شده تا چت‌بات‌ها و تحلیل‌های پیشرفته، هوش مصنوعی تجربه‌های آنلاین ما را به سطحی جدید می‌برد.

 3. حریم خصوصی و امنیت: با گسترش اینترنت، دغدغه‌ها درباره حریم خصوصی و امنیت سایبری نیز بیشتر می‌شود. این امر بر اهمیت ایجاد تدابیر قوی برای حفاظت از اطلاعات و هویت ما تأکید می‌کند.

 4. اینترنت اشیا (IoT): افزایش دستگاه‌های متصل به IoT همچنان ادامه خواهد داشت و راحتی و اتوماسیون بیشتری را به ارمغان می‌آورد، هرچند چالش‌هایی نیز در زمینه امنیت داده و حریم خصوصی ایجاد می‌کند.

 5. دسترسی دیجیتال: یکی از چالش‌های پیشرو، اطمینان از دسترسی همگان به اینترنت است. کاهش فاصله دیجیتال و فراهم‌کردن اینترنت برای همگان هدفی مهم و ضروری است.

 6. ملاحظات اخلاقی: با پیشرفت‌های فناوری، سؤالات اخلاقی بیشتری درباره هوش مصنوعی، داده‌ها و رفتار آنلاین مطرح می‌شود که در نهایت چارچوب اخلاقی اینترنت را شکل خواهند داد.

 7. پایداری: مصرف انرژی اینترنت و اثرات زیست‌محیطی آن به یک دغدغه مهم تبدیل شده است. ایجاد راه‌حل‌های پایدار برای مراکز داده و زیرساخت‌های دیجیتال از اولویت‌های اصلی آینده خواهد بود.

 این عوامل نشان می‌دهند که اینترنت به سمت تحولات بزرگ و مسئولیت‌های جدیدی پیش می‌رود.
 

سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در گزارش اخیر خود به بررسی آخرین وضعیت ضریب نفوذ اینترنت در کشور پرداخته است.

به گزارش ایسنا، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی هرچند وقت یک‌بار گزارشی از ضریب نفوذ اینترنت ثابت، سیار و تلفن همراه در کشور منتشر می‌کند و در گزارشی که اخیرا توسط این سازمان منتشر شده، وضعیت اینترنت ثابت و سیار و وضعیت شبکه ارتباطی کشور مورد بررسی واقع شده است.

براساس این گزارش، نفوذ اینترنت پهن باند ثابت از ۱۲/۹ درصد در بهار سال ۱۴۰۲ به  ۱۲/۹۲ درصد در بهار سال جاری رسیده است. همچنین ضریب نفوذ پهن باند سیار با رشد قابل توجهی روبه رو بوده است. درواقع ضریب نفوذ پهن باند سیار در بهار سال گذشته (۱۴۰۲ ) از ۱۲۴/۰۲ به  ۱۳۲/۵۶ در بهار سال ۱۴۰۳  رسیده است که حکایت از رشد ۶/۸۹ درصدی در این حوزه دارد.  

 در بخش دیگری از این گزارش به تعداد خانوار تحت پوشش شبکه فیبرنوری اشاره شده است که طبق آمار ارائه شده در سه ماه نخست سال جاری هشت میلیون و ۶۹ و هزار و ۵۶۵ خانوار تحت پوشش این فناوری قرار گرفته اند. همچنین تعداد شهرهای دارای پوشش شبکه فیبرنوری تا پایان سه ماه اول سال ۱۴۰۳ به این صورت است ۴۳۲  شهر  تا پایانی بازه زمانی گفته شده دارای پوشش فیبرنوری هستند که به تفکیک ۱۷۰ شهر دارای پوشش بالای ۶۰ درصد، ۵۲ شهر دارای پوشش ۳۰ تا ۶۰ درصد و ۲۱۰ شهر دارای پوشش زیر ۳۰ درصد هستند.

 در بخش دیگری از این گزارش به وضعیت شکایت ثبت شده در حوزه ثابت و سیار در سامانه ۱۹۵ هم پرداخته شده است که ۷۵ درصد شکایت‌ها متعلق به حوزه ثابت بوده و ۲۵ درصد شکایت‌ها به حوزه سیار تعلق دارد.

از سوی دیگر در این گزارش تعداد سایت‌های ۵G اپراتورهای ارتباطی تا پایان بهار ۱۴۰۳ هم اعلام شده که بر اساس آن به ترتیب ۹۶۴ و ۹۰۵ سایت نسل پنجم متعلق به اپراتور اول و دوم تلفن همراه است که در کشور ایجاد شده است.

رئیس پلیس فتای فراجا گفت:بیش از ۹۳ درصد جرائم سایبری که در کشور رخ می‌دهد، توسط پلیس فتا کشف می‌شود.

سردار وحید مجید در گفت وگو با ایسنا با اشاره به اقدامات پلیس فتا گفت: پلیس فتا در کشور ما از سال ۱۳۹۰ کار خود را آغاز کرد. در آن زمان تعداد کل پرونده‌های ما در کشور حدودا بین سه تا چهار هزار پرونده بود اما هرچه زمان گذشت، با توجه به اینکه استفاده از تکنولوژی‌های جدید و اینترنت گسترش بیشتری پیدا کرد و روز به روز تعداد کاربران آن نیز افزایش پیدا می‌کرد، شمار پرونده‌ها نیز بیشتر شد.

۹۳ درصد از پرونده‌های پلیس فتا به سرانجام می‌رسد 

وی افزود: به مرور تعداد کاربران افزایش پیدا کرد، به طوریکه در حال حاضر مردم بسیاری از اقدامات خود را از طریق اینترنت انجام می‌دهند، در نتیجه میزان جرائم اینترنتی نیز افزایش یافت. به طوریکه در سال ۹۸، تعداد پرونده‌های ما در پلیس فتای کشور، به بیش از ۱۶۰ هزار پرونده رسید. به خاطر دارم در همان سال، ما پرونده ۲۰۰ هزار نفر را که مجرمان اینترنتی به آن دسترسی پیدا کرده بودند را در بانک اطلاعاتی خود داشتیم یعنی کلاهبرداران از این افراد اطلاعاتی مانند شماره حساب، رمز دوم پایا (ثابت) و CVV۲ را داشتند  و در واقع هر زمان که اراده میکردند می توانستند از آنها استفاده کرده و حساب افراد را خالی کنند.

رمز پویا، جلوی برداشت‌های غیرمجاز را گرفت

مجید با اشاره به اجرای طرح تبدیل رمز ایستا به رمز دوم پویا گفت: به همین اساس، ما اجرای طرح رمز دوم پویا را دو سال مورد مطالعه و بررسی قرار دادیم و سرانجام در سال ۹۸ این طرح با همکاری بانکها و سایر دستگاه‌های مربوطه اجرایی شد و اینچنین توانستیم زمان از وقوع درصد قابل توجهی از برداشت‌های غیرمجاز از حساب افراد جلوگیری کنیم.

وی افزود: اجرای طرح رمز دوم پویا، قریبا با شیوع ویروس کووید ۱۹ همزمان شد. در بررسی‌های انجام شده مشخص شد در این ایام چون کل دنیا درگیر این ویروس بودند و مردم باید از خانه و به صورت اینترنتی، بیشتر امور خود را انجام می‌دادند؛ بیشتر پلیس‌ها در جهان، با افزایش جرائم سایبری در کشورها مواجه بودند در حالیکه ما در این ایام با اجرای طرح رمز دوم پویا، شاهد کاهش ۲۲ درصدی جرائم سایبری در کشورمان بودیم.

رئیس پلیس فتا فراجا ادامه داد: ما در شش ماهه سال جاری، ۲۰ درصد افزایش کشف جرم داشتیم همچنین توانستیم حدود ۹۳ درصد از پرونده‌هایمان را کشف و حل کنیم.

 

اولویت‌های جرائم سایبری در پلیس فتا چیست؟

مجید با اشاره به اینکه در هر کشور تعداد کدجرایم سایبری یا به عبارتی دیگر عناوین مجرمانه متفاوت است؛ گفت: در دنیا، ۷۲ کد جرایم سایبری شناسایی شده اما در هر کشور بر اساس شرایط این تعداد متغییر است. در کشور ما، ۲۲ کد جرایم سایبری شناسایی شده و هر کدام چند جرم اینترنتی را شامل می‌شود.

وی با اشاره به اولویت‌بندی‌های پلیس فتا در سال جاری افزود: ما درحال حاضر پنج اولویت در رسیدگی به جرائم داریم. اولویت اول با «کلاهبرداری های اینترنتی» است. در این گروه، جرائم مختلفی مثل کلاهبرداری در زمینه‌های خرید های اینترنتی، رمز ارز و ارائه خدمات مختلف را شامل می‌شود. به عنوان مثال شما کالایی از طریق اینترنت خریداری می‌کنید که یا به دستتان نمی‌رسد یا جنس همان نیست که شما می خواستید و در واقع اصالت ندارد؛ این گروه از جرائم، در مجموع ۳۸ درصد از جرائم سایبری ما را تشکیل می‌دهند.

رئیس پلیس فتای فراجا ادامه داد: گروه دوم جرائمی که برای ما در اولویت قرار دارند، «برداشت غیرمجاز» است. این گروه شامل جرائمی مانند فیشینگ است. یعنی همان مسئله ارسال لینک آلوده به تلفن همراه افراد. کلاهبرداران در این روش، پیامی به تلفن همراه افراد ارسال می‌کنند و با استفاده از عناوینی مثل یارانه، کمک معیشتی، یارانه بنزین، صدور احکام قضائی و ... افراد را فریب می‌دهند تا روی لینک های ارسالی کلیک کنند. در این صورت فورا کلاهبردار به اطلاعات تلفن همراه فرد همانند اطلاعات حساب بانکی، مخاطبین و شبکه های اجتماعی دسترسی پیدا می‌کند و می تواند هر نوع سوءاستفاده‌ای را انجام دهد.

سهم ۳۰ درصدی برداشت غیرمجاز از کل پرونده‌های پلیس فتا

مجید گفت: به عنوان مثال کلاهبردار در این روش می‌تواند با استفاده از اطلاعات بانکی قربانی، حساب بانکی وی را خالی کند یا با دسترسی به مخاطبین تلفن همراه وی، خود را به جای قربانی معرفی کرده، به آنها پیام بدهد و پول قرض بگیرد. از آنجایی که متاسفانه در کشور ما این جرم زیاد اتفاق می‌افتد، ما در این باره هشدارهای زیادی به مردم می‌دهیم اما همچنان حدود ۳۰ درصد از کل پرونده های ما، مربوط به این جرم است.

وی افزود: سومین اولویت ما، «دسترسی غیرمجاز به داده‌ها» است. در این روش، کلاهبردار با هک تلفن همراه افراد، به شبکه‌های اجتماعی افراد و رمزهایش دسترسی پیدا می‌کند. به عنوان مثال فرد سودجو با نصب باج افزار روی گوشی کاربران، به اطلاعات محل کار آنان دسترسی پیدا کرده و تهدید می‌کند که اگر به او باج ندهند؛ این اطلاعات را افشا می‌کند.

رئیس پلیس فتای فراجا ادامه داد: «هتک حیثیت» و «مزاحمت اینترنتی» اولویت‌های بعدی پلیس فتا هستند. در این پرونده‌ها، فرد سوجود به اطلاعات شخصی مانند عکس و فیلم افراد دسترسی پیدا کرده و تهدید می‌کند که آن‌ها را در فضای مجازی منتشر خواهد کرد. درصد وقوع این جرائم در کشور ما پائین است اما در اولویت‌های رسیدگی پلیس فتا قرار دارد.

مجید گفت: باید به این مسئله توجه داشت که کاربران شبکه‌های اجتماعی خارجی، در یک حالت گمنامی قرار دارند و به همین دلیل به راحتی ممکن است از این فضا سوءاستفاده کنند که البته این افراد هم توسط همکاران من شناسایی شده و با آنها برخورد قانونی صورت می‌گیرد.

 

کدام شهرها بیشترین و کمترین میزان جرائم سایبری را دارند؟

وی با اشاره به شهرهایی که بیشترین میزان وقوع جرائم سایبری را دارند؛ افزود: در بررسی‌های ما مشخص شد، تهران ۱۵ درصد، خراسان رضوی ۹ درصد، اصفهان ۹ درصد، شیراز شش درصد و خوزستان پنج درصد جرائم سایبری را به خود اختصاص داده‌اند.

رئیس پلیس فتا فراجا درباره شهرهای با کمترین میزان جرائم سایبری نیز ادامه داد: در فرماندهی انتظامی ویژه کیش و استان‌های لرستان، کهگیلویه و بویراحمد، سیستان و بلوچستان و قزوین، میان جرائم سایبری کمتر از سایر شهرها است.

 

قرار گرفتن ۱۰۰۰ میلیارد تومان از پول‌های مردم در معرض کلاهبرداری در نیمه اول امسال

مجید در پاسخ به این پرسش که میزان گردش مالی کلاهبرداری‌های اینترنتی چقدر است؛ گفت: در شش ماهه سال جاری، بیش از هزار میلیارد تومان از پول‌های مردم در معرض کلاهبرداری قرار گرفت که حدود ۴۰ درصد از آن، یعنی حدود ۵۰۰ میلیارد تومان، مسدود شد و کلاهبرداران نتوانستند آن را از حساب قربانی خارج کنند، چون پلیس فتا سریعا اقدام به بستن حساب‌ها می‌کند؛ اما بیش از ۷۰۰ میلیارد تومان نیز به سرقت رفت.

وی افزود: البته باید به اینکه توجه داشت که چون بیش از ۹۰ درصد جرائم سایبری کشف و متهم آن دستگیر می‌شود؛ بیشتر مبالغ سرقت شده نیز به مالباخته برگردانده می‌شود و در واقع این مبلغ جبران می شود.

رئیس پلیس فتا فراجا در پاسخ به این پرسش که روند مسدود شدن حساب افرادی که مورد کلاهبرداری قرار گرفته‌اند، چگونه است؛ ادامه داد: وقتی افراد روی لینک آلوده کلیک می‌کنند، یا متوجه می‌شوند که مورد هک قرار گرفته‌اند؛ باید سریعا به پلیس فتا گزارش دهند. در اینصورت با هماهنگی‌های خوبی که بین سیستم قضائی، بانک ها و پلیس فتا برقرار است؛ در کمتر از چند دقیقه حساب فرد مسدود شده و کلاهبردار نمی‌تواند وجوهی را از حساب خارج کند و اینچنین پول افراد به سرقت نمی‌رود.

با آموزش مردم، قطعا میزان جرائم کاهش پیدا می‌کند 

وی با اشاره به اهمیت افزایش آگاهی مردم افزود: پلیس فتا از همه ظرفیت‌های خود برای مقابله با جرائم اینترنتی استفاده می‌کند اما نباید مسئله آموزش و فرهنگ‌سازی را فراموش کرد. اگر مردم در زمینه سواد رسانه‌ای و سایبری آموزش‌های مناسب دریافت کنند و فرهنگ ایمنی در فضای مجازی گسترش پیدا کند؛ قطعا کمتر شاهد وقوع این جرائم خواهیم بود. این مسئله نیز نیازمند همکاری دستگاه های مختلف با یکدیگر است برای افزایش میزان آموزش‌ها، البته پلیس فتا نیز به صورت روزانه برنامه‌های آموزشی داشته و هشدارهای زیادی از طریق فضای مجازی، ارسال پیامک و ... را در راستای تحقق این امر برای هموطنان ارسال کرده است.

رئیس پلیس فتای فراجا ادامه داد: همه ما باید اقدامات ایمنی و امنیتی وسایل ارتباطی خود را بشناسیم و از آنها استفاده کنیم تا مورد سواستفاده قرار نگیریم. همچنین این مسائل برای هر یک از اعضای خانواده متفاوت است و هر کسی باید بداند چگونه باید از حریم خود در فضای مجازی محافظت کند.

مجید با اشاره به جرائم لینک‌های آلوده گفت: ما دو سال است که با روش های مختلف به مردم درباره لینک‌های آلوده هشدار می‌دهیم. بر همین اساس در تحلیل‌های تماس با مرکز فوریت پلیس فتا، متوجه شدیم حدود ۷۰ درصد از تماس‌های ما این است که شهروندان اعلام می‌کنند به تلفن همراه آنها لینک آلوده ارسال شده، اما آنها روی آن کلیک نکرده‌اند و گرفتار این دام نشده‌اند. آنها در تماس‌هایشان این سرشماره ها را به ما معرفی می‌کنند تا مورد پیگرد قرار گیرند و این مسئله نشان می دهد آموزش‌های ما سودمند بوده است.

آمارهای ایسپا نشان می‌دهد که ۸۲.۲ درصد ایرانیان دست‌کم از یکی از پیام‌رسان‌ها و ‌شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند و اینستاگرام بیشترین کاربران را به خود اختصاص داده است.

 به گزارش افتانا، نتایج جدیدترین نظرسنجی ملی مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) درباره میزان استفاده ایرانیان بالای ۱۸ سال ساکن در مناطق روستایی و شهری از پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی منتشر شد و بر اساس آن ۸۲.۲ درصد ایرانیان از پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند. این نظرسنجی در روزهای ۲۰ تا ۲۴ شهریورماه ۱۴۰۳ به شیوه مصاحبه حضوری انجام شد و ۳۹۹۰ نفر در آن شرکت کردند.
 در این نظرسنجی، میزان استفاده ایرانیان بالای ۱۸ سال از پیام‌رسان‌های داخلی و خارجی همچون ایتا، بله، روبیکا، تلگرام، واتس‌اپ و اینستاگرام به تفکیک گروه‌های زن و مرد، رده‌های سنی ۱۸-۲۹ سال، ۳۰-۴۹ سال و بیش از ۵۰ سال، دارای تحصیلات کمتر از دیپلم، دیپلم و دانشگاهی، ساکنان مرکز استان، شهرهای غیر از مرکز استان و روستا مورد سنجش قرار گرفته است.
 در بخش دیگری از این نظرسنجی، میزان استفاده هم‌وطنان از این پیام‌رسان‌های داخلی و خارجی در بازه زمانی اسفند ۹۸، بهمن ۹۹، تیر ۱۴۰۰، خرداد ۱۴۰۱، اسفند ۱۴۰۱، دی ۱۴۰۲ و شهریور ۱۴۰۳ نشان داده شده است.
 بر اساس نمودارهای موجود،  استفاده از شبکه اجتماعی اینستاگرام 50.6 درصد، تلگرام 39.3 درصد، واتس‌اپ 33.3، ایتا 28.9 درصد، روبیکا 28.5 درصد  و 9.7 درصد نیز کاربران شبکه اجتماعی بله خود اختصاص داده‌اند. یعنی کمترین میزان استفاده از شبکه اجتماعی به پیام‌رسان بله و بیشترین میزان استفاده نیز به اینستاگرام تعلق دارد. 
نکته‌ قابل تامل این است که مخاطبان اینستاگرام، تلگرام  و و اتس‌اپ با وجود فیلترینگ، همچنان به این پلتفرم‌ها وفادار مانده‌اند.




 

رئیس مرکز تتا گفت: در حال حاضر بیش از ۲۵۰ هزار شرکت فعال در حوزه تجارت الکترونیکی دارای نشان اینماد هستند.
به گزارش خبرگزاری مهر، امین کلاهدوزان رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی (تتا) در یک برنامه تلویزیونی با اشاره به رشد شتابان تجارت الکترونیکی در دو سال گذشته، گفت: در دو سال گذشته رشد بسیار بسیار مطلوبی در کشور مشاهده شد، به شکلی که در سال گذشته رشد ۷۴ درصدی را تجربه کردیم که بالغ به ۳,۲۰۰ هزار میلیارد تومان گردش مالی شرکت‌های تجارت الکترونیکی بود.

وی تصریح کرد: در سال جاری نیز رشد ۵ ماهه اول سال نشان می‌دهد که امسال هم همین رشد را شاهد هستیم و این روند مثبت ادامه دارد.

رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی اظهار کرد: از لحاظ تعدادی و همچنین اقبال مردم به حوزه تجارت الکترونیکی، تعداد تراکنش‌های خرید توسط مردم یک رشد ۳۴ درصدی در سال ۱۴۰۲ را داشته است.

وی با اشاره به تعداد شرکت‌های تجارت الکترونیکی دارای اینماد، گفت: در حال حاضر بیش از ۲۵۰ هزار شرکت فعال در حوزه تجارت الکترونیکی دارای نشان اینماد هستند و شناسنامه کسب و کارها اکنون در دسترس کاربران است.

کلاهدوزان افزود: در مقام مقایسه از نظر تعداد در ۵ ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۳ نزدیک به ۲۱ درصد رشد در این حوزه تجربه شده است، سال ۱۴۰۱ تعداد ۱۴۱ هزار شرکت، سال ۱۴۰۲ تعداد ۲۱۰ هزار شرکت بود و اکنون به تعداد ۲۵۰ هزار شرکت دارای اینماد رسیده ایم.

وی با اشاره به اینماد، گفت: اینماد شناسنامه‌ای را برای هر کسب و کار تشکیل می‌دهد و بر اساس آن شناسنامه، مردم می‌توانند تعداد شکایاتی که آن کسب و کار داشته، احیاناً اگر تعلیق شده و سابقه آن کسب و کار، آدرس، صاحب امتیاز و غیره را مشاهده کرده و در نهایت بر اساس جمیع این اطلاعات می‌توانند تصمیم بگیرند که از این کسب و کار خرید کنند یا خیر.

طبق گزارش اتاق بازرگانی تهران سالانه حدود ۴۰۰ هزار تن زباله الکترونیکی در کشور تولید می‌شود که اگر به‌ درستی جمع‌آوری و بازیافت شود، می‌تواند میلیاردها تومان ارزش اقتصادی ایجاد کند، اما مدیریت این کار به خوبی انجام نمی‌شود و این فرصت اقتصادی تا حد زیادی نادیده گرفته شده است.

به گزارش ایسنا معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران در گزارشی تحت عنوان «مروری بر وضعیت زباله های صنایع الکتریکی و الکترونیکی» به افزایش تولید زباله‌های الکترونیکی و الکتریکی در جهان پرداخته است. این نوع زباله‌ها شامل دستگاه‌های الکترونیکی و الکتریکی خارج از رده مصرف هستند که حاوی مواد با ارزش از منابع طبیعی غیرقابل تجدید مانند سرب، کادمیوم، جیوه و... بوده و درصورت رهاسازی در طبیعت و عدم بازیافت صحیح، محیط زیست و سلامت انسان‌ها را در معرض خطر قرار می‌دهند.

این در حالی است که امکان تبدیل تهدید زباله‌های الکتریکی و الکترونیکی به یک فرصت اقتصادی برای جهان وجود دارد. در سال ۲۰۲۲، حدود ۶۲ میلیارد کیلوگرم زباله الکترونیکی و الکتریکی در جهان تولید شده است که از این میزان کمتر از یک چهارم آن به صورت رسمی جمع‌آوری و بازیافت شده است.

مچنین بر اساس این گزارش، ایران بزرگترین بازار مصرف قطعات رایانه در منطقه است و در استان تهران نیز به دلیل جمعیت روز افزون، استقرار واحدهای خدماتی، تجاری، تولیدی و صنعتی و از همه مهم‌تر وزارتخانه‌ها، ادارات و سازمان‌ها، میزان قابل توجهی از پسماندهای الکتریکی و الکترونیک تولید می‌شود، اما به دلیل فقدان برنامه جامع و فرهنگ بازیافت زباله‌های الکتریکی و الکترونیکی، می‌توان گفت محیط زیست کشور و استان از این ناحیه در خطر و فرصت اقتصادی آن نیز مورد غفلت است.

هرچند از میزان تولید و بازیافت زباله‌های الکترونیک و الکتریکی در ایران اطلاع دقیقی در دسترس نیست و به نظر می‌رسد بخش غیررسمی در جمع‌آوری و بازیافت این نوع زباله‌ها فعالیت بیشتری دارد، اما گفته می‌شود در کشور سالانه حدود ۴۰۰ هزار تن زباله الکترونیکی تولید می‌شود که اگر به‌درستی جمع‌آوری و بازیافت شود، می‌تواند میلیاردها تومان ارزش اقتصادی ایجاد کند. با این حال، در حال حاضر، مدیریت زباله الکترونیکی در کشور ما به خوبی انجام نمی‌شود و این فرصت اقتصادی عظیم تا حد زیادی نادیده گرفته شده است.

در حال حاضر در مناطق ۲۲گانه تهران غرفه‌های «الکتروکاپ» برای جمع‌آوری ضایعات الکترونیکی فعال هستند و شهروندان در ازای تحویل این نوع ضایعات یا تفکیک پسماندهای الکترونیک و الکتریکی و تحویل آن به غرفه‌های بازیافت می‌توانند مبالغ مربوط به آن را دریافت کنند، اما هنوز بخش اعظم زباله‌های الکترونیکی و الکترونیکی بدون تفکیک با پسماند شهری به مراکز دفن می‌روند.

تهدید زباله‌های الکترونیکی برای زنجیره غذایی

در اصل به دلیل عدم اطلاع‌رسانی، مردم از شیوه‌های دفع صحیح این زباله‌ها نیز اطلاعی ندارند و آنها را به عنوان و در میان زباله‌های شهری دور می‌ریزند؛ درحالی که بخش قابل توجهی از زباله‌های الکتریکی و الکترونیکی قابل بازیافت بوده و عموما حاوی مقادیر قابل توجهی از فلزات با ارزش مانند طلا و نقره است، اما مردم این زباله‌ها را همراه با زباله‌های شهری دور می‌ریزند که این امر بعضا حتی باعث ورود زباله‌ها به زنجیره غذایی شده و علاوه بر امنیت محیط زیست، امنیت بهداشتی و غذایی مردم را نیز تهدید کرده و موجب بیماری‌های مختلف کلیوی، خونی، قلبی، سرطان، بیماری‌های سیستم عصبی و... می‌شود.در نتیجه عناصری مانند جیوه، سرب و کروم وارد محیط زیست شده و موجب آلودگی خاک و آب‌های زیرزمینی می‌شوند و این درحالی است که ۷۰ درصد آلودگی فلزات سنگین در شیرابه‌ها مربوط به پسماندهای الکتریکی و الکترونیکی است. همچنین عدم توجه کافی به بازیافت این نوع زباله‌ها موجب از دست رفتن میزان قابل توجهی از عناصر و فلزات ارزشمند مانند طلا، نقره و مس می‌شود.

  لیلامهداد - ظهور بازی‌های رایانه‌ای به دهه ٧٠ میلادی برمی‌گردد، صنعت سرگرمی که با بازی‌های ساده شروع شد و به مرور زمان بازی‌های پیچیده و متنوعی را روانه بازار کرد و امروزه به بخشی از زندگی برخی از شهروندان تبدیل شده است. البته از همان زمان پیدایش این بازی‌ها تاکنون سوال اساسی این بوده که آیا این بازی‌ها  مضر هستند یا می‌توان فوایدی برای آنها در نظر گرفت. به همین منظور پای صحبت‌های فرزانه شریفی، عضو سابق بنیاد بازی‌های رایانه‌ای و مریم اخلاقی، عضو انجمن روانشناسی تربیتی ایران، نشسته‌ایم تا از معایب و مزایای بازی‌های رایانه‌ای بگویند.  

 

بازی‌های دیجیتال برای نسل آلفا و زد اهمیت بالایی دارد
محمدصادق دهنادی، معاون بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای وزارت ارشاد با اشاره به اینکه، ایرانی‌ها روزانه به‌طور متوسط ١٨ تا  ٣٠دقیقه مطالعه دارند، می‌گوید: «با در نظر گرفتن زمان کم مطالعه  در ایران باید گفت، ایرانی‌ها روزانه ٩٥دقیقه، وقت صرف بازی‌های رایانه‌ای می‌کنند.» او با تاکید بر این مساله که ٣٤میلیون بازیکن بازی‌های رایانه‌ای در کشور داریم، ادامه می‌دهد: «٤١درصد از مردم ایران، فعال در بازی‌های رایانه‌ای هستند.» البته فرزانه شریفی، عضو سابق بنیاد بازی‌های رایانه‌ای هم با تاکید بر این موضوع که بازی‌های دیجیتال یا همان «گیم» برای نسل آلفا و زد اهمیت بالایی دارند و نمی‌توان اثرات این بازی‌ها بر جسم و روان کاربران را کتمان کرد، به «شهروند» می‌گوید: «مطالعات و پژوهش‌های متعددی در دنیا به اثربخشی و اثرسنجی بازی‌های دیجیتال،  اختصاص یافته‌اند تا وضعیت این بازی‌ها بر زندگی کاربران‌شان را روشن کنند.»
شریفی با اشاره به اینکه مطالعات درخصوص بازی‌های رایانه‌ای را می‌توان به سه موج تقسیم کرد، ادامه می‌دهد: «موج اول مطالعات از زمان پیدایش این بازی‌ها یعنی دهه ٧٠ شروع و تا سال ١٩٩٠ ادامه یافت. این مطالعات بر مضر بودن بازی‌های رایانه‌ای تمرکز داشتند. طبق  نتایج این مطالعات، بازی‌های رایانه‌ای اعتیادآور شناخته شدند. پژوهشگران در آن برهه تاکید داشتند که بازی‌های رایانه‌ای باعث بروز رفتارهای پرخاشگرانه در افراد می‌شوند.»

 

بازی‌های رایانه‌ای هم اثرات مثبت دارند هم منفی
این عضو سابق بنیاد بازی‌های رایانه‌ای عنوان می‌کند: «موج دوم پژوهش‌ها مربوط به سال‌های  ١٩٩٠ تا ٢٠١٠ است. در این پژوهش‌ها تنها اثرات مثبت بازی‌های رایانه‌ای موردتوجه قرار گرفت.» او با اشاره به اینکه پژوهشگران در این بازه زمانی، بازی‌های رایانه‌ای را به عنوان دسته‌ای از رسانه‌های ‌ هنر، مدنظر قرار داده‌ بودند، اظهار می‌کند: «براساس نتایج مطالعات آن دوره، بازی‌های رایانه‌ای، یک صنعت جدید به حساب می‌آمدند که می‌توانستند در نقش یک ابزار آموزشی در کمک به یادگیری و حتی کاستن از اختلالات ذهنی و جسمی مورد استفاده قرار بگیرند.»‌‌بنابر گفته‌های شریفی  در حال حاضر در موج سوم قرار داریم. او معتقد است، موج سوم، نگاه واقع‌بینانه‌ای به بازی‌های رایانه‌ای دارد. البته این عضو سابق بنیاد بازی‌های رایانه‌ای می‌گوید: «بازی‌های رایانه‌ای، تیغ دو لبه‌ای هستند که هم می‌توانند اثرات مثبت داشته باشند و هم اثرات منفی. این مساله به نحوه استفاده از این بازی‌ها بستگی دارد.»

 

بازی‌های دیجیتال در خدمت درمان اختلالات خاص حرکتی، بینایی و گفتاری
گروهی از محققان و روانشناسان بر این باورند که بازی‌های رایانه‌ای در کنار معایب و آثار منفی، فوایدی هم دارند. بنابرنظر این محققان یکی از مزایای این بازی‌ها، تقویت هوش کودکان است، البته این بازی‌ها فوایدی هم از نظر جسمی، روحی و آموزشی دارند که در تحقیقات مختلف به اثبات رسیده‌اند.
فرزانه شریفی هم با اشاره به اینکه بازی‌های دیجیتال، رسانه‌ای همه‌جانبه‌ هستند و می‌توانند با ورود به ذهن مخاطب در یادگیری‌اش تاثیر مثبت بگذارند، می‌گوید: «مطابق مطالعات موج سوم، بازی‌های دیجیتال در برخی نقاط دنیا جایگزین کتاب‌های درسی شده‌اند و به عنوان ابزار کمک‌آموزشی مورد استفاده قرار می‌گیرند.»‌ شریفی ادامه می‌دهد: «به عنوان نمونه بازی اورگان، یک بازی کلیدی در تاریخ بازی‌های ویدئویی است که در کنار آموزش به گسترش فرهنگ غرب می‌پردازد.»‌
او با تاکید بر این مساله که یکی از کارکردهای مهم و مورد استفاده از بازی‌های جدی، مربوط به حوزه بهداشت و سلامت و کمک به بهبود و توانبخشی بیماران است، عنوان می‌کند: «از بازی‌های جدی برای بیمارانی که دچار اختلالات خاص حرکتی، بینایی، شنوایی و گفتاری هستند، استفاده می‌شود. این بازی‌ها می‌توانند در مسیر کاهش اختلال و بهبود آنها موثر باشند.»  عضو سابق بنیاد بازی‌های رایانه‌ای اظهار می‌کند: «هادی خرازی یکی از پژوهشگرانی است که به عنوان بنیانگذار درمان دیابت با بازی‌های دیجیتال شناخته شده است.  ایشان از بازی‌های رایانه‌ای برای درمان دیابت  بهره برده‌اند.»   

 

میانگین جهانی برای بازی‌‎های ویدئویی ٨ساعت و ٤٥ دقیقه است
بنابر گفته‌های محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی سابق، از ٣٤ میلیون بازیکن، بازی‌های رایانه‌‌ای  ٤ تا ٥میلیون بازیکن، حرفه‌ای هستند که هفته‌ای بیش از ٢١ساعت بازی می‌کنند. البته بررسی وضعیت بازیکنان بازی‌های رایانه‌ای در جهان نشان می‌دهد، ٢٦درصد از بازیکنان در هفته یک تا ٥ ساعت را صرف بازی‌های ویدیوئی می‌کنند. این در حالی است که میانگین جهانی برابر با ٨ساعت و ٤٥دقیقه است. طبق گزارش Statista در سال ٢٠٢١، ١٩درصد از مردان و ١٨درصد از زنان، ٧ تا ١٢ساعت در هفته بازی‌های ویدئویی انجام می‌دهند. البته ١٠,٩٠درصد از زنان و ١١.٩٠درصد از مردان بیش از ٢٠ساعت در هفته را صرف بازی‌های ویدئویی می‌کنند.
طبق آمارهای منتشر شده در سال٢٠٢١، بازیکنان بازی‎های رایانه‌ای در چین با ١٢ساعت و ٣٩دقیقه در هفته بیشترین زمان بازی‌های ویدئویی را به خود اختصاص داده بودند. ویتنامی‌ها با ١٠ساعت و ١٦دقیقه جایگاه دوم را داشتند و ایالات متحده با میانگین ٧ساعت و ١٧دقیقه در هفته رتبه ششم را به خود اختصاص داده بود.  

 

تا سال ٢٠٢٦ تعداد مخاطبان صنعت بازی‌های رایانه‌ای به ٣میلیارد و ٧٩٠ میلیون نفر می‌رسد
بنابرنظر محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی سابق، میانگین سنی بازیکنان، بازی‌های رایانه‌ای در ایران ٢٣سال است. این در حالی است که این عدد در آمریکا ٣٣سال ثبت شده است. البته طبق آمارهای جهانی،  ٦١٨میلیون نفر از بازیکنان بازی‌های ویدئویی زیر ١٨سال هستند. طبق همین آمارها، در جهان بیش از ٣میلیارد مخاطب صنعت بازی‌های ویدئویی هستند. بنابر برآوردهای جهانی تا سال ٢٠٢٦ تعداد مخاطبان صنعت بازی‌های ویدئویی به ٣میلیارد و ٧٩٠ میلیون نفر می‌رسد. البته در سال ٢٠٢٣ مشخص شد، آسیا به لطف بازارهای بزرگی مانند هند، چین و کشورهایی مانند ژاپن و کره‌جنوبی که به‌شدت درگیر بازی‌های رایانه‌ای هستند، بیشترین مخاطبان صنعت بازی را به خود اختصاص داده است. این قاره، یک‌میلیارد و ٤٠٠میلیون کاربر بازی‌های رایانه‌ای دارد.

 

مزیت بهبود یادگیری مربوط به بازی‌های آموزشی است نه هر بازی رایانه‌ای
بازی‌های رایانه‌ای امروزه یکی از بزرگترین صنایع در سطح جهانی به حساب می‌آیند؛ صنعتی که زیر سایه محبوبیتی که یافته، کماکان به رشد خود ادامه می‌دهد. این در حالی است که برخی از صاحبنظران حوزه‌های تربیتی نسبت به این بازی‌ها ابراز نگرانی می‌کنند، چون بازی‌ها همواره در حال تغییر هستند و کاربرانشان را به سوی رفتار‌های خشونت‌آمیز و اعتیادآور سوق می‌دهند.
مریم اخلاقی‌پور، عضو انجمن روانشناسی تربیتی ایران معتقد است، تاثیرات منفی بازی‌های رایانه‌ای، خارج از رده‌بندی سنی، بیشتر از فواید آن است. اخلاقی‌پور درخصوص فواید بازی‌های رایانه‌ای به «شهروند» می‌گوید: «بازی‌های رایانه‌ای برای افرادی که در معرض آلزایمر هستند، می‌تواند کمک‌کننده باشد چون فرد در یک حالت واقعی قرار می‌گیرد برای همین روی حافظه فضایی‌اش تاثیر می‌گذارد.»
این عضو انجمن روانشناسی تربیتی ایران یکی دیگر از فواید این بازی‌ها را دقت در جزئیات عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: «کاربر برای امتیاز گرفتن نیاز دارد در اتفاقات بازی دقت کند، همین مساله باعث می‌شود، دقت فرد در جزئیات بیشتر ‌شود.»
او با اشاره به اینکه برخی بر این باورند که بازی‌های رایانه‌ای در یادگیری افراد تاثیر دارند، اظهار می‌کند: «نکته‌ای که به آن دقت نمی‌شود، این است که مزیت بهبود یادگیری مربوط به بازی‌های آموزشی است نه هر بازی رایانه‌ای. در دنیا از بازی‌های آموزشی برای آموزش کودکان استفاده می‌کنند، چون کودکان اغلب علاقه‌ای به یادگیری ندارند اما به واسطه این بازی‌ها موارد آموزشی در حافظه‌شان باقی می‌ماند.»

 

برای فرار از مشکلات به بازی پناه می‌برند که نتیجه‌ای جز افسردگی ندارد
در یکی از تحقیقات انجام شده، هزار و ٦١٤ بازی رایانه‌ای به عنوان ابزاری برای مهار استرس بررسی شده است. در این تحقیقات مشخص شده، کاربران برای کنار آمدن با موقعیت‌های استرس‌زا و سختی که از سر می‌گذرانند به سراغ بازی‌های رایانه‌ای‌ می‌روند. نکته قابل تامل اینکه «تجربه بهبودی» جنبه مهمی از انجام این بازی‌ها برایشان بوده است. نکته قابل تامل اینکه نقش بازی‌های ویدئویی و رایانه‌ای در کاهش استرس شرکت‌کنندگانی که حمایت اجتماعی کمتری دریافت ‌می‌کردند، پررنگ‌تر هم بوده است. اخلاقی‌پور در این‌باره به «شهروند» می‌گوید: «نکته‌ای که در این موارد به آن توجه نمی‌شود، این است که کاهش استرس به دلیل بی‌توجهی است چون در روند بازی فرد به مسائلش توجه نمی‌کند. به مرور هم فرد برای فرار از مشکلاتش به بازی پناه می‌برد و نتیجه‌ای جز افسردگی برایش نخواهد داشت که اصلا خوب نیست.»

 

اغلب بازی‌های رایانه‌ای برای ایجاد هیجان، خشونت را ترویج می‌دهند ‌  
طبق گفته برخی متخصصان روانشناسی، مشخص شده سطح خشونت و پرخاشگری مخاطبان در بازی‌های رایانه‌ای  افزایش پیدا می‌کند. این روانشناسان دلیل این مساله را در ماهیت خشونت‌آمیز برخی از این بازی‌ها دانسته‌اند. آنها  بر این مساله تاکید دارند که میزان خشونت در برخی از بازی‌ها سبب می‌شود، فرد مستعد ارتکاب جرم باشد. اخلاقی‌پور هم بر این نکته تاکید دارد و می‌گوید: «اغلب بازی‌های رایانه‌ای برای ایجاد هیجان، خشونت را ترویج می‌دهند. این مساله سبب می‌شود، کاربران این بازی‌ها در زندگی عادی هم به دنبال چنین هیجاناتی باشند، زیرا هنگام بازی در بدن‌شان دوپامین ترشح می‌شود، بنابراین ممکن است برای کسب این هیجانات در زندگی‌شان دست به کارهای خطرناک بزنند.» او ادامه می‌دهد: «به عنوانه نمونه با سرعت بالا رانندگی می‌کنند که اغلب منجر به تصادف می‌شوند.» این عضو انجمن روانشناسی تربیتی ایران اظهار می‌کند: «نزاع‌های خیابانی و برخی ناهنجاری‌هایی که در سطح جامعه شاهد آنها هستیم، می‌توانند بخشی از تاثیرات بازی‌های رایانه‌ای باشند که فرد به آنها عادت کرده است. چون اغلب این بازی‌ها  با خشونت همراه هستند.» بنابر گفته‌های اخلاقی‌پور گاهی اوقات همین خشونت، تاثیر معکوس گذاشته و منجر به بالا رفتن حس ترس در افراد می‌شوند. در اغلب این بازی‌ها انواع خشونت‌ها و تهدیدها در مکان‌های خاصی رخ می‌دهند، بنابراین کاربر در فضای واقعی زندگی هم در چنین مکان‌هایی حس ترس پیدا می‌کند، چون ترس در چنین مکان‌هایی را به واسطه بازی‌های رایانه‌ای در فضای ذهنی‌اش درک کرده است.

این گزارش به بررسی وضعیت امنیت سایبری کشور‌ها بر اساس شاخص جهانی امنیت سایبری (GCI) ۲۰۲۴ می‌پردازد.

به گزارش باشگاه خبرنگاران شاخص GCI عملکرد کشور‌ها را در پنج حوزه کلیدی امنیت سایبری ارزیابی می‌کند: اقدامات قانونی، اقدامات فنی، اقدامات سازمانی، توسعه ظرفیت، و اقدامات همکاری. هدف این گزارش سنجش تعهد و توانمندی کشور‌ها در زمینه مقابله با تهدیدات سایبری، ایجاد قوانین و سیاست‌های مؤثر، توسعه زیرساخت‌های فنی، آموزش و آگاهی‌بخشی، و همکاری‌های ملی و بین‌المللی است.

ایران در شاخص جهانی امنیت سایبری ۲۰۲۴ در سطح ۳ (Establishing) قرار دارد که نشان‌دهنده مرحله‌ای از ایجاد تعهدات امنیت سایبری است. این کشور در پنج حوزه اصلی امنیت سایبری ارزیابی شده است:

۱-اقدامات قانونی ‏ (Legal Measures):

 ایران در این حوزه امتیاز ۱۷.۷۹ از ۲۰ را کسب کرده است که نشان‌دهنده وجود قوانین و مقررات قوی در زمینه امنیت سایبری است. این امر نشان می‌دهد که ایران در تدوین چارچوب‌های قانونی برای مدیریت تهدیدات سایبری، قوانین مرتبط با جرایم سایبری، و حقوق حریم خصوصی موفق بوده است.

۲-اقدامات فنی ‏ (Technical Measures):

با امتیاز ۱۴.۴۹ از ۲۰، ایران تلاش‌هایی در ایجاد زیرساخت‌های فنی برای امنیت سایبری انجام داده است، اما همچنان نیاز به بهبود در این زمینه دارد. این اقدامات شامل توسعه توانمندی‌های فنی مانند سیستم‌های نظارت و مقابله با تهدیدات سایبری و ایجاد مراکز عملیات امنیتی می‌شود.

۳- اقدامات سازمانی (Organizational Measures): 

 امتیاز ۱۶.۷۲ از ۲۰ نشان می‌دهد که ایران دارای سیاست‌ها و استراتژی‌های ملی مشخصی برای مدیریت امنیت سایبری است. ایجاد ساختار‌های سازمانی مناسب و برنامه‌های هماهنگی ملی از جمله موفقیت‌های ایران در این حوزه هستند.

۴- توسعه ظرفیت (Capacity Development Measures):

ایران در این حوزه امتیاز ۱۰.۲۷ از ۲۰ را کسب کرده است که نشان‌دهنده نیاز به تلاش‌های بیشتری در زمینه آموزش و آگاهی‌بخشی برای توسعه ظرفیت امنیت سایبری است. این حوزه شامل آموزش متخصصان، آگاهی‌رسانی عمومی، و ایجاد فرصت‌های آموزشی در زمینه امنیت سایبری است.

۵- اقدامات همکاری (Cooperation Measures): 

امتیاز ۶.۲۵ از ۲۰ نشان‌دهنده ضعف در همکاری‌ها و مشارکت‌های بین‌المللی و داخلی در زمینه امنیت سایبری است. این موضوع بیانگر نیاز به تقویت همکاری‌های ملی و بین‌المللی برای مقابله با تهدیدات سایبری و بهبود وضعیت امنیت سایبری در کشور است.

ایران در مقایسه با میانگین منطقه آسیا-اقیانوسیه در برخی حوزه‌ها عملکرد قابل قبولی دارد، اما در برخی دیگر مانند همکاری‌های بین‌المللی نیاز به بهبود‌های بیشتری دارد. نقاط قوت نسبی ایران در حوزه امنیت سایبری در اقدامات قانونی و سازمانی است، در حالی که نقاط ضعف یا زمینه‌های نیازمند بهبود شامل اقدامات فنی، توسعه ظرفیت، و همکاری‌های ملی و بین‌المللی می‌شود. ایران در سطح منطقه‌ای در کنار کشور‌هایی مانند بوتان، برونئی، مغولستان و نیوزیلند در سطح ۳ قرار دارد و نیازمند تلاش‌های بیشتری برای رسیدن به سطح بالاتری از تعهد به امنیت سایبری است.

کارگروه آمار و پژوهش، تحقیقات بین الملل تیم ملی اختراعات و نوآوری ایران با توجه به همکاری‌ها و مشارکت فعال با اتحادیه جهانی مخابرات از جمله شرکت در جلسات کارشناسان و نمایندگان کشور‌ها و همکاری در برگزاری رویداد‌های تخصصی که با مدیریت ITU انجام می شود در تحقیقات خود که برگرفته از این فعالیت‌ها است، برای بهبود جایگاه ایران در شاخص جهانی امنیت سایبری، اقدامات زیر را پیشنهاد می کند:

۱- تقویت همکاری‌های ملی و بین‌المللی: یکی از نقاط ضعف ایران در این شاخص، امتیاز پایین در بخش همکاری‌ها است. ایران باید تلاش کند تا مشارکت‌های بین‌المللی خود را در زمینه امنیت سایبری افزایش دهد. این شامل پیوستن به توافق‌نامه‌ها و کنوانسیون‌های بین‌المللی مرتبط با امنیت سایبری و جرایم سایبری، و همکاری با کشور‌های دیگر در تبادل اطلاعات و بهترین شیوه‌ها برای مقابله با تهدیدات سایبری است.

۲- توسعه ظرفیت انسانی: آموزش و تربیت نیروی انسانی متخصص در حوزه امنیت سایبری بسیار مهم است. ایجاد برنامه‌های آموزشی تخصصی، کارگاه‌ها، دوره‌های دانشگاهی، و صدور گواهینامه‌های حرفه‌ای در حوزه امنیت سایبری می‌تواند به افزایش توانمندی‌های فنی و سازمانی در کشور کمک کند. همچنین، آگاهی‌بخشی عمومی در مورد امنیت سایبری برای کاربران اینترنت و کسب‌وکار‌ها نیز ضروری است.

۳- بهبود زیرساخت‌های فنی: ایران باید زیرساخت‌های فنی خود را برای مقابله با تهدیدات سایبری تقویت کند. این شامل ایجاد و تقویت مراکز عملیات امنیتی (SOCs)، سیستم‌های تشخیص و پاسخ به حملات سایبری، و ابزار‌های تحلیل و پیشگیری از تهدیدات است.

سرمایه‌گذاری در فناوری‌های جدید مانند هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی برای شناسایی و مقابله با حملات سایبری نیز می‌تواند مفید باشد.

۴-تدوین و به‌روزرسانی قوانین و مقررات: ایران باید قوانین و مقررات مرتبط با امنیت سایبری، حریم خصوصی، و جرایم سایبری را به‌روزرسانی و تکمیل کند. همچنین، اجرای موثر این قوانین و نظارت بر رعایت آنها توسط نهاد‌های مسئول بسیار حائز اهمیت است. ایجاد سیستم‌های مدیریت مخاطرات سایبری و استاندارد‌های امنیت اطلاعات می‌تواند به بهبود امنیت سایبری کمک کند.

۵- تشویق به پژوهش و نوآوری: سرمایه‌گذاری در پژوهش و توسعه (R&D) در زمینه امنیت سایبری و تشویق به نوآوری می‌تواند به ایجاد راه‌حل‌های نوین و مقابله با تهدیدات جدید کمک کند. ایجاد مراکز تحقیقاتی و نوآوری در حوزه امنیت سایبری و حمایت از استارت‌آپ‌های مرتبط می‌تواند منجر به توسعه راهکار‌های پیشرفته‌تر شود.

۶- افزایش آگاهی عمومی: برگزاری کمپین‌های آگاهی‌رسانی برای اطلاع‌رسانی به عموم مردم درباره تهدیدات سایبری و نحوه حفاظت از اطلاعات شخصی و داده‌ها بسیار مهم است. افزایش آگاهی عمومی در خصوص روش‌های ایمن‌سازی داده‌ها، استفاده از کلمات عبور قوی، و شناخت روش‌های حملات رایج (مانند فیشینگ) می‌تواند سطح امنیت کلی جامعه را ارتقاء دهد.

۷- بهبود مدیریت بحران:ایجاد و تقویت تیم‌های واکنش سریع در مواجهه با حملات سایبری و توسعه طرح‌های مدیریت بحران برای پاسخ به رخداد‌های امنیتی ضروری است. این شامل برنامه‌ریزی برای شناسایی، پاسخ‌دهی، بازیابی و یادگیری از حملات سایبری است.

۸-همکاری با بخش خصوصی: دولت باید با بخش خصوصی در جهت بهبود امنیت سایبری همکاری کند. این همکاری می‌تواند شامل ارائه راهکار‌های امنیتی، آموزش پرسنل، و اشتراک‌گذاری اطلاعات درباره تهدیدات و روش‌های مقابله با آنها باشد.

۹- ایجاد انگیزه برای بهبود امنیت سایبری در سازمان‌ها: دولت می‌تواند با ارائه انگیزه‌های مالی، مانند تخفیف‌های مالیاتی یا مشوق‌های مالی برای سازمان‌هایی که بهترین شیوه‌های امنیت سایبری را اجرا می‌کنند، سطح امنیت سایبری در بخش‌های مختلف اقتصادی را افزایش دهد.

با اجرای این پیشنهادها، ایران می‌تواند جایگاه خود را در شاخص جهانی امنیت سایبری بهبود بخشد و به سطح بالاتری از تعهد و توانمندی در زمینه امنیت سایبری دست یابد.

گزارش فصل بهار سال جاری سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، در بخش شاخص‌های کیفیت شبکه سیار، در مجموع شاخص‌ها نشان از ارایه بهترین خدمت اینترنت از سوی همراه اول دارد.
به گزارش آی‌تی آنالیز، در گزارش مذکور، ارزیابی سرعت انتقال داده مشترکان در نسل سوم نشان می‌دهد همراه اول بیشترین سرعت در ارایه خدمات قرار داشته و بعد از آن اپراتورهای رایتل و ایرانسل قرار دارند.
اما در شاخص میزان قطعی در ارایه اینترنت نسل 3 (3G) همراه اول با کمتر از 0.3درصد، کمترین قطعی در خدمات را داشته و پس از آن ایرانسل (0.5درصد) و رایتل (0.6درصد)به ترتیب با بیشترین قطعی مواجه هستند.
در شاخص میزان برقراری موفقیت آمیز سرویس اینترنت نسل 3 نیز با بیش از 99درصد پیشتاز بوده و پس از آن رایتل با بیش از 98درصد و ایرانسل با بیش از 97درصد در رده‌های بعدی قرار دارند.
در شاخص سرعت انتقال داده مشترکان در نسل چهارم (4G) نیز همراه اول با میانگین نزدیک به 14 مگابیت بر ثانیه از ایرانسل با سرعت میانگین بیش از 12مگابیت برثانیه، سریع‌ترین اینترنت را ارایه می‌دهد.
همچنین شاخص میزان قطع قطعی سرویس اینترنت نسل 4 نیز گویای کمترین قطعی در شبکه همراه اول است. بر این اساس همراه اول با 0.1.5درصد و ایرانسل و رایتل با 0.2درصد به ترتیب کمترین قطعی در ارایه اینترنت 4G را دارند.
و در نهایت گزارش فصلنامه آماری ویژه بهار 1403 سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در شاخص میزان برقراری موفقیت آمیز سرویس اینترنت نسل 4 نیز نشان می‌دهد همراه اول با حدود 99.98درصد بیشترین میزان و بعد از آن به ترتیب ایرانسل با 99.97درصد و رایتل نیز با 99.93درصد، در برقراری موفق سرویس اینترنت 4G قرار دارند.
به موجب این گزارش همراه اول در زمینه پایداری در ارایه خدمات صوتی و اینترنتی نیز از 2 اپراتور دیگر کشور عملکرد بهتری داشته است.
گزارش فصل بهار رگولاتوری همچنین حکایت از رشد سهم بازار M2M (ارتباطات دستگاه به دستگاه) همراه اول دارد که با توجه به پایداری و سرعت بالای ارایه خدمات دیتا از سوی این اپراتور، سهم بازار اشتراک‌های M2M همراه اول به میزان ۴ درصد نسبت به سه ماهه قبلش (زمستان ۱۴۰۳) رشد داشته است.

گزارش اسپیدتست در آگوست ۲۰۲۴ میلادی نشان می دهد جایگاه ایران در رده بندی کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل یک پله کاهش اما در رده بندی اینترنت ثابت ۲ پله رشد کرده است.

به گزارش خبرنگار مهر، وب سایت اسپید تست فهرست رده بندی کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل و ثابت در آگوست ۲۰۲۴ میلادی را منتشر کرد. طبق این گزارش در ماه گذشته میلادی میانه سرعت اینترنت موبایل جهان ۵۵.۸۰ و میانه سرعت اینترنت ثابت جهان ۹۳.۹۹ مگابیت برثانیه بوده است.

این درحالی است که میانه سرعت اینترنت ثابت و موبایلی که در جولای ۲۰۲۴ منتشر شد، نشان داد که در هفتمین ماه میلادی میانه سرعت اینترنت موبایل جهان ۵۶.۰۹ و میانه سرعت اینترنت ثابت ۹۳.۹۴ مگابیت برثانیه بود.

سقوط یک پله ای ایران در رده بندی اینترنت موبایل

همچنین آمار وب سایت مذکور نشان داد در هشتمین ماه میلادی میانه سرعت اینترنت موبایل و ثابت ایران به ترتیب ۳۶.۷۰ و ۱۴.۸۱ مگابیت برثانیه بوده است. همچنین جایگاه ایران در رده بندی کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل با یک پله سقوط در رده ۷۰ قرار گرفته است. اما در بخش رده بندی کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت ثابت جایگاه ایران با ۲ پله صعود رده ۱۴۴ برای ایران ثبت شده است.

این درحالی است که در جولای ۲۰۲۴ میلادی میانه سرعت اینترنت موبایل ایران ۳۷.۴۱ و میانه سرعت اینترنت ثابت کشور ۱۴.۹۵ مگابیت برثانیه بوده است. از سوی دیگر در رده بندی کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل جایگاه ایران با ۴ پله سقوط رده ۶۹ و در بخش اینترنت ثابت با ۲ پله سقوط رده ۱۴۶ ثبت شده بود.

بررسی کلی آمار و ارقام نشان می دهد کاهش سرعت اینترنت موبایل ایران بخشی از یک روند جهانی بوده است.

رشد ۲ پله ای هلند در رده بندی اینترنت موبایل جهان

در رده بندی کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل جهان در آگوست ۲۰۲۴ میلادی، ۴ کشوری که در صدر فهرست قرار دارند نسبت به ماه گذشته تغییری نکرده اند. بر همین اساس رده های اول تا چهارم به ترتیب امارات متحده عربی(۳۹۸.۵۱ مگابیت برثانیه)، قطر(۳۴۴.۳۴ مگابیت برثانیه)، کویت(۲۳۹.۸۳ مگابیت برثانیه)، کره جنوبی (۱۴۱.۲۳ مگابیت برثانیه) هستند.

در رده پنجم این فهرست هلند با میانه سرعت ۱۳۳.۴۴ مگابیت برثانیه قرار دارد و جایگاه آن نسبت به ماه گذشته ۲ پله صعود کرده است. در رده های ششم و هفتم به ترتیب دانمارک (۱۳۰.۰۵ مگابیت برثانیه) و نروژ(۱۲۸.۷۷ مگابیت برثانیه) قرار دارند. جایگاه هر یک از این کشورها در فهرست رده بندی یک پله سقوط کرده است. در رده هشتم عربستان سعودی با میانه سرعت۱۲۲.۲۸ مگابیت برثانیه قرار دارد و جایگاه آن نسبت به ماه قبل تغییری نکرده است.

در رده نهم و دهم به ترتیب بلغارستان با میانه سرعت ۱۱۷.۶۴ مگابیت برثانیه و لوگزارمبورگ (۱۱۴.۴۲ مگابیت برثانیه) قرار دارد. جایگاه بلغارستان در فهرست کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل ۳ پله صعود کرد اما جایگاه لوگزامبورگ نسبت به ماه جولای تغییر نکرده است.

امارات در صدر فهرست اینترنت ثابت جهان ماندگار شد

در هشتمین ماه میلادی تغییرات زیادی درفهرست رده بندی کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت ثابت نیز دیده نمی شود. رتبه های یکم تاششم این فهرست نسبت به ماه جولای تغییری نکرده اند و به ترتیب عبارتند از امارات متحده عربی(۲۹۷.۶۲ مگابیت برثانیه)، سنگاپور(۲۹۷.۵۷ مگابیت برثانیه)، هنگ کنگ(۲۸۰ مگابیت برثانیه)، شیلی(۲۶۵.۶۲ مگابیت برثانیه) آمریکا(۲۴۲.۲۷ مگابیت برثانیه) و تایلند(۲۳۲.۱۵ مگابیت برثانیه).

در رده های هفتم و هشتم این فهرست به ترتیب فرانسه (۲۲۳.۷۲ مگابیت برثانیه) و دانمارک(۲۱۹.۲۳ مگابیت برثانیه) برثانیه قرار دارند که جایگاه هریک از آنها نسبت به ماه گذشته یک پله رشد کرده است.

دررده نهم این فهرست ایسلند با میانه سرعت ۲۱۳.۹۸ مگابیت برثانیه قرار دارد که جایگاه آن نسبت به رده بندی جولای ۲ پله سقوط کرده است. در رده دهم نیز رژیم صهیونیستی قرار دارد که میانه سرعت آن ۲۰۶.۴۲ مگابیت برثانیه ثبت شده و جایگاه آن در رده بندی ۲ پله صعود کرده است.

گزارش فصلنامه آماری سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (ویژه فصل بهار ۱۴۰۳) که اخیرا منتشر شده گویای پیشتازی همراه اول در زمینه پایداری در ارایه خدمات صوتی و اینترنتی در قیاس با دو اپراتور دیگر است.
به گزارش آی‌تی آنالیز در این گزارش چهار شاخص میزان برقراری موفقیت آمیز سرویس داده، میزان قطعی سرویس داده، میزان برقراری موفقیت آمیز سرویس صوت و میزان قطعی این سرویس مورد بررسی قرار گرفته است که نشان از ارایه پایدارترین خدمات صوتی و داده‌ای از سوی همراه اول است.
بر این اساس در شاخص میزان برقراری موفق سرویس داده، همراه اول با ۹۹.۴۵درصد در فناوری نسل ۳ و ۹۹.۷۷درصد در فناوری نسل ۴ (۴G) از ایرانسل و به ترتیب با ۹۷.۲۸درصد و ۹۹.۶۷درصد جلوتر بوده و خدمات پایدارتری را به کاربران خود ارایه کرده است.
در حوزه خدمات صوتی و مکالمه نیز همراه اول پیشتازی خود را حفظ کرده است. بر این اساس همراه اول در میزان برقراری موفق خدمات صوتی با ۹۹.۳۹درصد در فناوری نسل ۲ و ۹۹.۸۵درصد در فناوری شبکه نسل ۳ از ایرانسل و به ترتیب با ۹۸.۹ درصد و ۹۹.۸۱درصد، توانسته بالاترین میزان موفقیت در برقراری تماس‌ها و مکالمات را ارایه دهد.
این گزارش همچنین نشان می‌دهد همراه اول در شبکه ارتباطی خود کمترین میزان قطع مکالمات و سرویس‌های صوتی را نیز از آن خود کرده است. بر این اساس این اپراتور با ۰.۳۱درصد در شبکه نسل ۲ و ۰.۱۴درصد در فناوری نسل ۳ (۳G) بالاترین استاندارد در تداوم مکالمات را برای مشترکانش داشته است. 
این آمار در شبکه ایرانسل به ترتیب ۰.۴۲درصد در نسل ۲ و ۰.۲۴در نسل ۳ و برای اپراتور رایتل نیز معادل ۰.۵۸درصد در میزان قطعی سرویس صوتی بوده است.
گزارش فصل بهار رگولاتوری همچنین حکایت از رشد سهم بازار M۲M (ارتباطات دستگاه به دستگاه) همراه اول دارد. بر این اساس به علت پایداری و سرعت بالای ارایه خدمات دیتا از سوی این اپراتور سهم بازار اشتراک‌های M۲M همراه اول به میزان ۴ درصد نسبت به سه ماهه قبلش (زمستان ۱۴۰۳) رشد داشته است.
 

اولین نشست سمینار «تحلیل وضعیت شبکه‌های اجتماعی در ایران» با عنوان «مصرف رسانه‌های اجتماعی و اعتماد رسانه‌ای» یکشنبه ۲۵ شهریور ۱۴۰۳ با استناد به داده‌‌های «پیمایش ملی فرهنگ رسانه‌های اجتماعی در ایران» و با حضور مسعود کوثری (استاد ارتباطات دانشگاه تهران)، مجتبی صمدی (استادیار ارتباطات؛ رئیس پژوهشکده ارتباطات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات)، محمدحسین ساعی (استادیار ارتباطات؛ رئیس دانشگاه سوره) و حسین حسنی (استادیار ارتباطات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات) در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد.

در بخش اول این نشست مسعود کوثری به برخی داده‌‌های «پیمایش ملی فرهنگ رسانه‌های اجتماعی در ایران» اشاره کرد و گفت: طبق این پیمایش، میزان استفاده از رسانه‌های خارجی بیشتر از رسانه‌‌های داخلی است؛ به‌گونه‌ای که بیشترین میزان ساعت استفاده از رسانه‌های داخلی، زیر یک ساعت است در حالی که برای رسانه‌های خارجی، از یک تا بیش از سه ساعت است. در این پیمایش مواردی چون کیفیت پایین امکانات پیام‌رسان‌های داخلی، عدم اطمینان از امنیت اطلاعات شخصی و احساس آزادی بیشتر در شبکه‌های اجتماعی غیرایرانی، به‌عنوان دلایل استفاده کمتر کاربران از رسانه‌های داخلی، عنوان شده است. 

همچنین مطابق این پیمایش، در بخش اطمینان از صحت اخبار و اطلاعات، پس از گویه‌های کسب اخبار از خانواده و دوستان، جست‌وجو در شبکه‌ها و رسانه‌های اجتماعی و جست‌وجو در اینترنت، صداوسیما منبع چهارم چک‌کردن صحت و درستی اخبار است. نتایج موج چهارم پیمایش ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان که در آبان ۱۴۰۲ انجام شده نیز، میزان خیلی کم را با اعتماد ۵۸درصد به اخبار صداوسیما نشان می‌دهد. نتایج این پیمایش هم نسبت به موج قبلی آن که در سال ۱۳۹۴ انجام شده، نشان می‌دهد میزان اعتماد به صداوسیما نسبت به ۸ سال پیش، کاهش چشمگیری داشته است. البته باید گفت وضعیت پیچیده‌ای در این خصوص در جامعه ایرانی وجود دارد و بی‌اعتمادی به رسانه‌های داخلی لزوماً به معنای اعتماد به رسانه‌های خارجی نیست. به‌طور کلی در جامعه ایران بدبینی رو به گسترشی نسبت به شبکه‌های اجتماعی وجود دارد و به‌طورکلی، میزان بی‌اعتمادی بالاست.

او با بیان اینکه آنچه در این پیمایش‌ها مشاهده می‌شود، برخلاف تجزیه‌وتحلیل‌های رسمی از شبکه‌های اجتماعی‌ است، افزود: می‌توان گفت گرایش غالب در استفاده از شبکه‌های اجتماعی، خرید، سرگرمی و ... است نه لزوماً پیگیری اخبار و اطلاعات روز. با لحاظ بالابودن میزان بی‌اعتمادی نسبت به شبکه‌های اجتماعی در حالت کلی، میزان این بی‌اعتمادی نسبت به شبکه‌های داخلی بیشتر و نسبت به روزنامه‌ها و صداوسیما، بیشتر از آن است. لذا می‌توان گفت در این فضا نمی‌توان مرجعیت رسانه‌ای ایجاد کرد. وضعیت رسانه‌ای ما ضعیف است و ما باید ضمن واقع‌بین‌بودن، به دنبال تحلیل‌های کیفی بیشتری در این خصوص باشیم.

در ادامه محمدحسین ساعی فهم شیوه زیست ایرانی‌ها در فضای مجازی از طریق پیمایش‌ها را غیرقابل وصول دانست و ابراز داشت: در پژوهشی شخصی با عنوان «گفتمان‌شناسی نخبگان جمهوری اسلامی درباره فضای مجازی» ۵ گفتمان را بررسی کردم که حتی یک گزاره مشترک نداشتند و این یعنی فضای ذهنی نخبگان راجع‌به فضای مجازی بسیار از هم دور است. چند قطب فکری درباره فضای مجازی در ایران شکل گرفته که به شکل افراطی از هم جدا شده‌اند. به همین دلیل ممکن است انجام پیمایش‌ها و پژوهش‌ها خیلی روشن‌کننده نباشد. ضمن اینکه سوالات و گزاره‌های این پیمایش‌ها هم خیلی ساده هستند که بعید می‌دانم بتوان با آن‌ها عمق آنچه که در جامعه ایرانی رخ داده و می‌دهد را بتوان فهم کرد.

رئیس دانشگاه سوره در ادامه فهم مفاهیم رسانه‌ای را ابتدا منوط به درک کلی از دنیا و پویش‌های آن‌ دانست و گفت: ما سه‌گانه‌ای داریم که از عصر خرد شروع شد، به عصر رمانتیک رسید و هم‌اکنون در عصر لذت هستیم. مفاهیم رسانه‌ای ذیل این سه‌گانه تطور یافته است. لذا ابتدا باید درکی کلی از دنیا داشته باشیم و بعد مسائل را تحلیل کنیم. جامعه امروز با جامعه ۲۰۰ سال قبل قابل مقایسه نیست و همه چیز از انسان، فرهنگ، اقتصاد و ... تغییرات بنیادی داشته است. امروز جامعه همه چیز را بر اساس لذت می‌سنجد. همانطور که در این نظرسنجی‌ها بود، درصد خیلی کمی از رسانه برای اخبار استفاده می‌کنند. افراد برای لذت سمت رسانه می‌روند. این مسئله عمق زیادی دارد که در تحقیقات پیمایشی نمی‌توان آن‌ها را فهم کرد. شاید لازم باشد ابتدا پیمایش‌های کیفی مردم‌شناسانه‌ سنگینی برای یافتن شیوه‌های مصرف و کشف مباحث مربوط به لذت انجام دهیم.

او با بیان اینکه نیازمند رسیدن به نقاط مورد وفاق در عرصه فضای مجازی هستیم، خاطرنشان کرد: باید چند گزاره را به میان آوریم که نخبگان فارغ از قطبیدگی‌ها روی آن اجماع کنند، سپس آن‌ها را گسترش دهیم تا در نهایت به موضوع مرجعیت در عرصه رسانه و اعتماد برسیم؛ چراکه اعتماد یا برای همه است یا برای هیچ‌کس.

حسین حسنی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، سخنران بعدی این نشست ضمن اشاره به عدم امکان فهم و صورتبندی لایه‌های زیرین فرهنگ ایرانی از طریق پیمایش‌ها، درباره سیاستگذاری پیام‌رسان‌های اجتماعی طی دهه ۹۰ به ایراد سخن پرداخت و اظهار داشت: حکومت بنا به دلایل گوناگون تلاش کرده پیام‌رسان‌های بومی را جایگزین پیام‌رسان‌های خارجی کند اما نتیجه «پیمایش ملی فرهنگ رسانه‌های اجتماعی در ایران» نشان می‌دهد به‌رغم تلاش‌های صورت‌گرفته هم‌چنان پلتفرم‌های واتساپ، تلگرام و اینستاگرام در ایران در صدر استفاده هستند. عمده‌ترین سیاست‌هایی که دولت برای کشاندن کاربران ایرانی به سمت پیام‌رسان‌های داخلی داشته، تعرفه ترجیحی و فیلترینگ بوده است. مطابق تعرفه ترجیحی، کاربران در پیام‌رسان‌های داخلی، هزینه کمتری پرداخت می‌کنند. جالب این است که طبق یک نظرسنجی انجام‌شده با ۱۵۰۰ نفر مصاحبه‌شونده، ۶۰ تا ۷۰ درصد از این تعرفه خبر نداشتند. سیاست دیگر، فیلترینگ و بستن پیام‌رسان‌های خارجی بوده که عملاً جواب نداده است! مطابق یافته‌های این پیمایش، ازجمله دلایل مهم عدم گرایش کاربران به استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی، کیفیت پایین امکانات پیام‌رسان‌های داخلی، عدم اطمینان از امنیت اطلاعات شخصی و احساس آزادی بیشتر در شبکه‌های اجتماعی غیر ایرانی، عنوان شده است. این نکته قابل انکار نیست که پیام‌رسان‌های داخلی امکانات ضعیفی دارند که یکی از نمونه‌های آن نبود امکان تماس تصویری در ایتا بود که به تازگی به آن افزوده شده است. درخصوص مسئله حفاظت از حریم خصوصی افراد نیز، بیش از دو دهه است که هیچ قانونی برای آن وجود ندارد. درباره مورد سوم هم باید گفت که کاربران به‌دنبال ارتباطات جهانی و بودن در یک زیست جهانی هستند؛ از این‌رو نمی‌توان آن‌ها را محدود کرد که حتماً در پیام‌رسان‌های داخلی باشند.

وی در پایان افزود: بین آرمان‌ها و سیاستگذاری‌های ساده‌انگارانه کسانی که به‌دنبال کشاندن افراد به پیام‌رسان‌های داخلی هستند و زیست روزمره کاربران و واقعیت‌های جامعه، تعارض وجود دارد و تا زمانی که این دو به هم نزدیک نشوند، نمی‌توان یک پیام‌رسان فراگیر بومی داشت که همه را زیر چتر خود بیاورد.

در پایان این نشست مجتبی صمدی، رئیس پژوهشکده ارتباطات پژوهشگاه از نبود مرجعیت رسانه‌ای برای صداوسیما به‌عنوان یک چالش جدی یاد کرد و گفت: پیمایش‌های مختلفی از جمله همین «پیمایش ملی فرهنگ رسانه‌های اجتماعی در ایران» نشان می‌دهند که صداوسیما برای جامعه ما مرجعیت خبری ندارد و اگر دولت یا حاکمیت بخواهد رویدادهای خود را به اطلاع مردم برساند، نمی‌تواند صرفاً از طریق این سازمان اقدام کند. یکی از نکات قابل تأمل که درخصوص تغییر مرجعیت رسانه‌ای در حال بروز است، تغییر در مصرف رسانه‌هاست. در جامعه ایران رسانه‌ای مانند اینستاگرام با ۴۹/۶ درصد برای بازه سنی ۱۵ تا ۲۹ سال مرجعیت رسانه‌ای پیدا کرده و عملاً گوی سبقت را از صداوسیما با ۴۷/۲ درصد ربوده است. یکی دیگر از نکات قابل تأمل، پاسخی است که به سوالی مبنی بر نیت قدرت‌طلبی کشورها از ابزارکردن رسانه‌های اجتماعی داده شده است که ۴۹/۱ درصد موافق و ۵۱/۹ درصد مخالف آن بودند. این نشان می‌دهد در جامعه ایران در فضای رسانه‌های اجتماعی، انگاره خاص و قطبیت و دوگانگی به وجود آمده که نیازمند ایجاد باب گفت‌وگویی در این زمینه است.

در حالیکه گزارش منتهی به زمستان ۱۴۰۲ سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی از تعداد مشترکان روم‌شده در شبکه اپراتورهای کشور، نشان از استفاده بیش از ۲۰ میلیون مشترکان اپراتورها از پوشش شبکه همراه اول داشت، گزارش بهار ۱۴۰۳ رگولاتوری نشان از یک جهش در این خصوص و میزبانی نزدیک به ۲۷میلیون مشترک ایرانسل و رایتل از شبکه همراه اول دارد.
به گزارش آی‌تی آنالیز، فراگردی در شبکه اپراتورهای کشور (رومینگ ملی)، در زمان‌ها و مکان‌هایی رخ می‌دهد که مشترکان فاقد پوشش شبکه از اپراتور خود بوده و از خدمات اپراتوری که پوشش و آنتن‌دهی دارد بهره می‌برند.
بر این اساس، آمار دوره‌ای سازمان رگولاتوری از عملکرد اپراتورهای کشور (زمستان سال قبل) نشان می‌دهد در این مقطع بالغ بر ۱۶ میلیون ۸۰۰ هزار مشترک ایرانسلی و ۳ میلیون و ۲۰۰هزار مشترک رایتلی، (مجموعا بیش از ۲۰ میلیون مشترک) برای برقراری ارتباطات خود در سراسر کشور از شبکه همراه اول بهره گرفته‌اند.
این در حالیست که تنها بیش ۷ میلیون و ۸۰۰ هزار همراه اولی از پوشش شبکه ایرانسل استفاده کرده‌اند و هیچ‌ یک از مشترکان همراه اول و ایرانسل نیز تحت پوشش شبکه رایتل نبوده‌اند.
اما گزارش فصل بهار سازمان رگولاتوری گویای یک جهش نزدیک به ۷ میلیونی در میزبانی همراه اول از مشترکان دو اپراتور دیگر دارد. 
بر اساس این گزارش بالغ بر ۲۳ میلیون و ۳۰۰ هزار مشترک ایرانسل و بیش از ۳ میلیون و ۴۰۰هزار مشترک رایتل در این بازه زمانی برای دسترسی به ارتباطات از خدمات شبکه همراه اول استفاده کرده‌اند.
علت میزبانی گسترده همراه اول از بیشترین مشترکان موبایل نیز به شبکه و پوشش وسیع و پایدار این اپراتور باز می‌گردد.
از سوی دیگر و به موجب آمار زمستان سال قبل، سهم اپراتورها از میزان تبادل پیامک‌ها در کشور گویای اختلاف زیاد همراه اول با دیگر اپراتورهاست، به نحوی که ۸۵درصد پیامک‌ها سهم مشترکان همراه اولی بوده است و این رقم برای ایرانسل ۱۳درصد و برای رایتلی‌ها تنها ۲ درصد است.
در خصوص سهم بازار اپراتورها از مکالمات نیز که نسبت به سال قبل رشد ۵.۴۳درصدی داشته است، همراه اول با ۶۷درصد در مقابل سهم ۳۲درصدی ایرانسل و یک درصدی رایتل، با اختلاف بیش از دو برابری از مجموع دو اپراتور دیگر همچنان پیشتاز است. 
بر اساس این گزارش در مقطع زمستان سال قبل مشترکان موبایل بالغ بر ۸۲ میلیارد دقیقه مکالمه و بیش از ۱۲۵ میلیارد پیامک ارسال کرده‌اند که بر اساس آمار رگولاتوری، سهم غالب از مکالمات و سهم مطلق از پیامک‌ها متعلق به همراه اول بوده است.
گزارش دوره‌ای رگولاتوری همچنین گویای آن است که هر کاربر موبایل در ایران ماهانه و به طور متوسط ۱۸۰ دقیقه مکالمه داشته است.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: با عبور از هدفگذاری ایجاد «پوشش» فیبرنوری منازل و کسب و کارها، سوت آغاز مسابقه «اتصال» منازل و کسب و کارها به فیبرنوری زده شده و تا پایان سال شاهد ۲ میلیون اتصال دیگر به فیبر نوری خواهیم بود.
به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، در آخرین جلسه کنترل پروژه فیبر نوری منازل و کسب و کارها در دولت سیزدهم، آیین «اعطای توافق‌نامه به کاروران (اپراتورهای) مجری پروژه فیبرنوری منازل و کسب و کارها جهت تحقق ۲ میلیون اتصال در سال ۱۴۰۳» به ریاست عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و مدیران کاروران (اپراتورهای) ارتباطی برگزار شد.

وزیر ارتباطات در این جلسه با بیان اینکه یکی از مهمترین پروژه های وزارت ارتباطات در دولت سیزدهم پروژه فیبر نوری منازل و کسب و کارها بود، گفت: این پروژه پس از مشورت با خانواده بزرگ ارتباطات و به ویژه مدیران کارورانی که امروز در این جلسه حضور دارند شکل گرفت.

وی با اشاره به عقب ماندگی تاریخی کشورمان در حوزه ارتباطات ثابت، افزود: بر اساس داشبوردهای بین المللی ما در 10-15 سال اخیر در ارتباطات ثابت جزو کشورهای انتهای لیست بوده ایم ولی ان شاءالله با تکمیل پروژه فیبرنوری منازل و کسب و کارها و اجرای قانون برنامه در این حوزه به کشورهای صدر لیست خواهیم پیوست.

زارع پور با بیان اینکه با وجود تمام مشکلات و اشراف لازم سختی های مسیر این پروژه را آغاز کردیم، تصریح کرد: لازمه این کار بزرگ، تجهیز یک کارگاه بزرگ بود که از باورسازی در سطوح مختلف اعم از بخش خصوصی و مدیران و مسوولان دولتی تا تدوین قوانین و مقررات، نهاد سازی، تامین منابع مالی و همراه سازی سایر دستگاه ها را شامل می شد.

وزیر ارتباطات با اشاره به بخشی از تلاش های صورت گرفته برای تدوین قوانین و همراه سازی دستگاه های اجرایی و مدیران گفت: برای تصویب قوانین فیبرنوری در برنامه هفتم توسعه، بیش از ۲۰ بار به مجلس، شورای نگهبان و هیات عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام رفتیم تا همراهی مورد نظر برای اجرای بدون مشکل این پروژه ایجاد شود و در نهایت با همدلی این نهادها قوانینی به تصویب رسید که بر اساس آن باید سالی 4 میلیون «اتصال» و در پایان قانون برنامه هفتم توسعه 20 میلیون «اتصال» به فیبر نوری ایجاد شود و الزامات این 4 میلیون اتصال هم در قانون پیش بینی شد.

وی تاکید کرد: بنابراین در صورتی که قوانین برنامه هفتم توسعه به خوبی محقق شود و ۲۰ میلیون «اتصال» ایجاد شود، عقب ماندگی های گذشته جبران خواهد شد و کشور ما می تواند در میان ۲۰ کشور ابتدایی داشبوردهای بین المللی در حوزه سرعت و کیفیت ارتباطات قرار گیرد. 

زارع پور با اشاره به برگزاری جلسه اعطای الحاقیه پروانه یکپارچه شبکه و خدمات به کاروران مجری پروژه فیبرنوری خاطرنشان کرد: امروز یک روز تاریخی محسوب می شود و با اعطای این الحاقیه و عبور از هدفگذاری ایجاد «پوشش» فیبرنوری منازل و کسب و کارها، سوت آغاز مسابقه «اتصال» به فیبرنوری زده شده و تا پایان سال شاهد ۲ میلیون اتصال دیگر در این پروژه خواهیم بود و تعداد مشترکان به ۲ میلیون ۶۰۰ هزار خانوار می رسد.

وی افزود: این پروژه می تواند برای دولت بعدی سرمایه اجتماعی ایجاد کند؛ بنابراین اطمینان وجود دارد که از سوی دولت چهاردهم نیز با جدیت دنبال خواهد شد. بنابراین اگر این پروژه با همین روند دنبال شود تا یکسال آینده نیز هدف گذاری 20 میلیون پوشش محقق خواهد شد.

در ابتدای این جلسه امیر لاجوردی قائم مقام وزیر در امور ارتباطات و رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، گزارشی از وضعیت پروژه فیبرنوری منازل و کسب و کارها ارایه کرد.

لاجوردی در بخشی از این گزارش با اشاره به برنامه وزارت ارتباطات پس از پشت سر گذاشتن دوران «نهضت پوشش» و آغار دوران «نهضت اتصال» گفت: به منظور صحت سنجی نقاط متصل شده توسط کاروران مجری پروژه، اقداماتی در دستور کار قرار گرفته است که براساس آن از روز اول شهریور به بعد دیگر نباید نقاط سبزی در سامانه iranfttx.ir وجود داشته باشد که امکان اتصال و ارایه سرویس به کاربران را نداشته باشد.

در ادامه مدیران کاروران مجری پروژه فیبرنوری منازل و کسب و کارها نیز گزارشی از روند پروژه ارایه کردند و نقش آفرینی وزیر ارتباطات در پایه گذاری این پروژه زیرساختی بزرگ را مورد توجه قرار دادند و بر این موضوع تاکید داشتند که اگر جدیت مجموعه وزارت ارتباطات نبود این پروژه بزرگ هرگز به سرانجام نمی‌رسید.

یکی از مدیران اپراتورها نیز وزیر ارتباطات را به باغبانی تشبیه کرد که به جای کاشت گل بنفشه و نمایش ظاهری زیبا در دوران کوتاه کاری خود، ترجیح داد درخت گردو بکارد که محصول آن چند سال آینده پس از پایان دوران کاری به بار خواهد نشست.

در پایان این جلسه مدیران کاروران مجری پروژه فیبر نوری منازل و کسب و کارها الحاقیه پروانه خود را جهت تحقق ۲ میلیون اتصال در سال ۱۴۰۳ را از دستان وزیر ارتباطات دریافت کردند.

جدیدترین گزارش اسپید تست نشان می دهد با وجود آنکه میانه سرعت اینترنت موبایل و ثابت کشور نسبت به ماه میلادی قبل رشد کرده اما جایگاه کشور در ۲ رده بندی به ترتیب ۴ و ۲ پله سقوط کرده است.

به گزارش مهر جدیدترین گزارش وب سایت اسپید تست از میانه سرعت اینترنت ثابت و موبایل در جولای ۲۰۲۴ منتشر شد. طبق گزارش مذکور در هفتمین ماه میلادی میانه سرعت اینترنت موبایل جهان ۵۶.۰۹ و میانه سرعت اینترنت ثابت ۹۳.۹۴ مگابیت برثانیه بوده است.

رشد سرعت اینترنت موبایل و ثابت ایران

همچنین این گزارش نشان می دهد در ماه گذشته میلادی میانه سرعت اینترنت موبایل ایران ۳۷.۴۱ و میانه سرعت اینترنت ثابت کشور ۱۴.۹۵ مگابیت برثانیه بوده است. از سوی دیگر در رده بندی کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل جایگاه ایران با ۴ پله سقوط رده ۶۹ و در بخش اینترنت ثابت با ۲ پله سقوط رده ۱۴۶ ثبت شده است.

این درحالی است که در ژوئن ۲۰۲۴ میلادی میانه سرعت اینترنت موبایل ایران ۳۶.۹۷ و میانه سرعت اینترنت ثابت ۱۴.۷۷ مگابیت برثانیه بوده است. همچنین در ششمین ماه میلادی جایگاه ایران در رده بندی کشورهایی بابیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل رده ۶۵ و در رده بندی کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت ثابت ۱۴۴ بوده است.

در ماه جاری میلادی رده ۶۵ به کشور ایرلند با میانه سرعت ۴۱.۴۵ مگابیت برثانیه قرار دارد.ر در فهرست کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت ثابت نیز موزامبیک با میانه سرعت ۱۶.۰۶مگابیت برثانیه در رده ۱۴۴ قرار دارد و به عبارت دیگر این کشورها در ماه جاری میلادی جایگاه ایران در ماه قبل را به خود اختصاص داده اند.

 

کشورهایی با سریع ترین اینترنت موبایل در آسیا

در رده بندی کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل امارات متحده عربی(۳۵۹.۸۵ مگابیت برثانیه) در رده نخست قرار دارد که جایگاه آن نسبت به ماه گذشته یک پله صعود کرده است. اما در رده دوم قطر با میانه سرعت ۳۴۳.۸۴ مگابیت برثانیه قرار دارد که ماه گذشته در رتبه نخست قرار داشت و این امر حاکی از سقوط یک پله ای آن در جولای ۲۰۲۴ است.

در رده های سوم، چهارم، پنجم و ششم به ترتیب کویت(۲۳۲.۱۲ مگابیت برثانیه)، کره جنوبی(۱۳۹.۳۸ مگابیت برثانیه)، دانمارک(۱۳۳.۶۵ مگابیت برثانیه) و نروژ (۱۳۲.۰۷ مگابیت برثانیه) قرار دارند. هرچند جایگاه کویت و دانمارک در این فهرست نسبت به ماه گذشته تغییری نکرده اما کره جنوبی ۲ پله صعود و نروژ ۲ پله سقوط کرده اند.

در رده هفتم هلند با میانه سرعت ۱۲۸.۸۰ مگابیت برثانیه قرار دارد که جایگاه آن نسبت به ماه گذشته ۲ پله صعود کرده است. رده هشتم فهرست مانند ماه گذشته به عربستان سعودی با میانه سرعت ۱۲۴.۹۷ مگابیت برثانیه تعلق دارد. در رده نهم و دهم نیز به ترتیب چین(۱۲۲.۷۹ مگابیت برثانیه) و بحرین (۱۱۲.۶۵ مگابیت برثانیه) قرار دارند. در مقایسه با رده بندی کشورهایی با بیشترین سرعت اینترنت موبایل در ماه گذشته، جایگاه چین در این رده بندی ۲ پله سقوط کرده اما رده بحرین هیچ تغییری نداشته است.

 

امارات در صدر فهرست پرسرعت ترین های موبایل و ثابت

در فهرست کشورهای با بیشترین میانه سرعت اینترنت ثابت نیز امارات متحده عربی(۲۹۱.۸۵ مگابیت برثانیه) قرار دارد. در رده دوم سنگاپور با میانه سرعت ۲۹۰.۸۶ مگابیت برثانیه قرار دارد که جایگاه آن نسبت به ماه گذشته یک پله سقوط کرده است.

در رده های سوم، چهارم و پنجم به ترتیب هنگ کنگ( ۲۷۷.۲۶ مگابیت برثانیه)، شیلی(۲۶۳.۸۹ مگابیت برثانیه) وآمریکا(۲۴۳.۱۰ مگابیت برثانیه) قرار دارند که جایگاه آنها نسبت به ماه گذشته تغییری نکرده است.

در رده ششم تایلند با ۲ پله صعود و میانه سرعت ۲۳۱.۸۶ مگابیت برثانیه ای قرار دارد. ایسلند(۲۲۶.۲۸ مگابیت برثانیه) و فرانسه( ۲۲۶.۲۱ مگابیت برثانیه) به ترتیب در رده های هفتم و هشتم قرار دارند. جایگاه هر یک از این کشورها در رده بندی اینترنت ثابت یک پله سقوط کرده است.

دانمارک مانند ماه گذشته در رده نهم قرار دارد و میانه اینترنت آن ۲۱۹.۴۴ مگابیت برثانیه ثبت شده است. در رده دهم این فهرست نیز اسپانیا با میانه سرعت ۲۰۷.۹۰ مگابیت برثانیه قرار دارد که جایگاه آن نسبت به ماه گذشته یک پله صعود کرده است.

زهرا حامدی - در دنیای امروز، عواملی که بر هویت افراد تأثیر می‌گذارند تنها به خانواده، مدرسه،دوستان وحتی محیط زندگی فرد محدود نمی‌شوند، بلکه تکنولوژی، فناوری دیجیتال و فضای مجازی با شکل‌دهی به ارتباطات فرد می‌توانند بر هویت افراد و هویت آنها اثربخش‌ باشند، به‌طوری‌که به گفته محمدمهدی لبیبی، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه، نوجوانان به وسیله فناوری و فضای مجازی برای خود تشخص ایجاد کنند و با افزایش تعداد دنبال‌کنندگان یک توهم خود‌بزرگ‌پنداری درون آنها شکل گیرد.
طبق آماری که ازسوی مرکزافکارسنجی دانشجویان ایران(ایسپا)منتشرشد،درحال‌حاضر بیش از۸۰درصد جوانان ایرانی ۱۵تا ۲۴سال از شبکه اینترنت استفاده می‌کنند.این درحالی است که میانگین مصرف اینترنت درمیان جوانان سایرکشورهای دنیا، ۶۷درصد است. با توجه به این‌که نوجوانی یکی از مهم‌ترین برهه‌های زندگی هر انسانی است و در این دوره اساسی‌ترین تغییرات زندگی اتفاق می‌افتند و فرد آماده ورود به دنیای بزرگسالی می‌شود، پرداختن به این موضوع از اهمیت خاصی برخوردار است.برای بررسی این موضوع باید نگاهی به وضعیت استفاده از اینترنت در سایر کشورها بیندازیم.
     
آمار اتصال کودکان و نوجوانان به اینترنت
براساس آمار مؤسسه سلامت رفتار وخدمات مبارزه با اعتیاد‌«Webroot»، کودکان بین هشت تا ۱۸سال آمریکایی، به‌طور متوسط، ۴۴.۵ساعت درهفته رادر حال استفاده از ابزار دیجیتال متصل به اینترنت هستند و این امر سبب نگرانی بسیاری از والدین شده است. این در‌حالی است که براساس بررسی‌های میدانی صورت گرفته، حدود۲۳ درصد نوجوانان(۳۱ درصد پسران و ۱۳ درصد دختران)، احساس می‌کنند که دچار اعتیاد به فضای مجازی شده‌اند. همچنین براساس آماری دیگر از وبگاه «The Recovery Village»، متعلق به تاریخ ۳ژوئن۲۰۲۲، کودکان بین هشت تا ۱۰سال به‌طور متوسط هشت ساعت درروز را از انواع ابزار الکترونیکی استفاده می‌کنند که عمده این زمان به شکلی فزاینده، به وب‌گردی دراینترنت اختصاص دارد.کودکان ۱۰ تا ۱۸ساله نیز به‌طور متوسط بیش از۱۱ساعت در روز از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند.تأثیر این مدت زمان استفاده از اینترنت روی مغز و هویت در حال رشد کودکان و نوجوانان اثرات مخرب شدیدی دارد.
بررسی وضعیت مالکیت تلفن هوشمند درمیان سنین هشت تا ۱۸سال بین سال‌های ۲۰۱۹و۲۰۲۱ نشان می‌دهد که درسال۲۰۲۱، ۹۷درصد نوجوانان در۱۷سالگی دارای تلفن همراه هستند.درکشورما نیزدرتحقیقی که از۸۰۰۰ نفرانجام شدمشخص کردکه ۹۷درصد نوجوانان (۱۵ تا ۱۷ سال)درمراکز استان‌ها صاحب گوشی همراه هستند و نکته جالب در این تحقیق آن بود که نتیجه این مطالعات، به نتایج بسیاری دیگر از کشورها در این زمینه شباهت دارد! این مسأله نشان‌دهنده آن است که گسترش فضای مجازی و پایین آمدن سن استفاده از آن در عصر حاضر یک امر جهانی است که باتغییر درنگرش وذائقه نسل جدید درحال تغییر دربسیاری از ساختارهای فرهنگی و اجتماعی جوامع است.
     
کاتالیزور اینترنتی!
درعصر کنونی که تکنولوژی حرف اول را می‌زند،نمی‌توان استفاده ازابزارهای مختلف دیجیتال ونقش آنها دربخش‌های مختلف جامعه را انکار کرد.روزانه هزاران محتوای تصویری، ویدئویی،متنی وصوتی درشبکه‌های اجتماعی با رویکردهای مختلف ساخته و منتشر می‌شوند که به مخاطبان خود جهت می‌دهند. لبیبی، جامعه‌شناس درگفت‌وگو با جام‌جم درخصوص روند تأثیرگذاری فضای مجازی بر جامعه به‌ویژه نوجوانان می‌گوید: «امروزه شبکه‌های مجازی مانند یک کاتالیزور عمل می‌کنند، یعنی سرعت تغییرات را بالا می‌برند نه این‌که خودشان به تنهایی عامل تغییر باشند.هرچند که درگذشته نیز این اتفاق رقم می‌خورده و این تفاوت‌ها بین نسل‌های مختلف بوده اما علت این‌که این مسأله اکنون حساس شده، این است که این روزها فضای مجازی سرعت تغییر را زیاد کرده است و تغییری که قبلا طی دو دهه رقم می‌خورد اکنون طی یک‌سال رقم می‌خورد!‌»از آنجا که نوجوانی دوره بازگشت به درون و تفکر درباره کیستی و چیستی خود است و کمتر نوجوانی را می‌توان پیدا کردکه در بازه سنی۱۲تا۱۸سالگی درگیرکشف هویت خود نباشد، امروزه سهم قابل توجه نوجوانان از عضویت در شبکه‌های مجازی سبب شده تا بخشی از هویت این افراد در همین فضا شکل گیرد.به عقیده لبیبی،ظهور شبکه‌های اجتماعی و کمرنگ شدن ارتباطات واقعی ومواجهه افرادباتعداد قابل‌توجهی از دنبال‌کنندگان سبب شد تا دوستان واقعی جای خود را به دوستان مجازی بدهند و این مسأله یک تخیل و توهم را در افراد ایجاد کرد که دنبال‌کنندگان را دوستان خود تلقی کنند.

ازدیاد دنبال‌کنندگان مجازی سبب شکل‌گیری ذهنیت غلط خودبزرگ‌بینی در نوجوانان می‌شود‌. به‌عبارت دیگر نوجوانان می‌خواهند از این طریق برای خود تشخصی دست و پا کنند؛ البته این شامل همه افراد نمی‌شود بلکه بیشتر برای نوجوانان است، چون فرد از نظر عاطفی در خانواده تامین نمی‌شود لذا سعی می‌کند در محیط‌های دیگر با جلب توجه این خلأ را پر کند. البته آنچه باید به آن توجه شود این است که این دوران گذراست و تا ۶-۵ سال دیگر افراد به‌رغم وجود فضای مجازی وارد یک فضای عقلانی می‌شوند و دیگر تعداد دنبال‌کنندگان و مسائلی از این دست برای کسی اهمیتی ندارد. (منبع:جام‌جم)

مدیرکل دفتر پایش و نظارت بر پیاده‌سازی دولت الکترونیکی گفت: از جمعیت ۶۱ میلیون نفری کاربران بالای ۱۸ سال که مشمول استفاده از پنجره ملی خدمات دولت هوشمند هستند، ۵۰ میلیون نفر، معادل ۸۲ درصد، به این سامانه متصل شده‌اند.
به گزارش سازمان فناوری اطلاعات ایران، مجید فولادیان افزود: این سامانه با هدف ارائه خدمات متنوع دولتی به صورت الکترونیکی و یکپارچه‌سازی آنها برای شهروندان راه‌اندازی شده است.

وی ادامه داد: در واقع پنجره ملی خدمات دولت هوشمند به عنوان یک درگاه واحد، امکان دسترسی سریع و آسان به خدمات مختلف دولتی را برای کاربران فراهم می‌کند. این سامانه با تجمیع خدمات مختلف، موجب تسریع در ارائه خدمات و افزایش شفافیت در انجام امور اداری شده است. همچنین، امکان پیگیری آنلاین و جلوگیری از ترددهای غیرضروری، از دیگر مزایای این سامانه به شمار می‌رود.

مدیرکل دفتر پایش و نظارت بر پیاده‌سازی دولت الکترونیکی با اشاره به جمعیت کاربرانی که از این خدمات بهره‌گیری کرده‌اند، خاطرنشان کرد: افراد کهنسال، فاقد سواد IT و افراد فاقد سیم‌کارت و ... نیز در بخش ۱۸ درصد باقیمانده که تاکنون از پنجره ملی استفاده نکرده اند قرار دارند.

فولادیان افزود: از جمله سامانه‌های پرکاربردی که بیشترین کاربرد را برای کاربران در پنجره ملی خدمات دولت هوشمند داشته است به ترتیب پیشخوان وزارت آموزش و پرورش، پنجره واحد وزارت راه و شهرسازی، پنجره واحد سازمان تامین اجتماعی، درگاه ملی مجوزهای وزارت اقتصاد و دارایی و سامانه حمایت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بوده است.

وی همچنین یادآور شد: پنجره ملی خدمات دولت هوشمند برای کاربران دارای معلولیت بینایی نیز مناسب‌سازی شده است. این سامانه با رعایت استانداردهای دسترس‌پذیری، امکان استفاده آسان و مستقل از خدمات را برای این گروه از کاربران فراهم کرده است. بنا بر این گزارش، پنجره ملی خدمات دولت هوشمند به عنوان یک پل ارتباطی میان مردم و دستگاه‌های اجرایی، مسیر را برای بهره‌گیری از خدمات دولتی هموارتر کرده است.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از پرتاب ماهواره در ماه جاری خبر داد و گفت: با این پرتاب پیچیده ترین عملیات فضایی کلید می خورد.

به گزارش وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، عیسی زارع‌پور با حضور در برنامه صف اول شبکه خبر، گزارشی از اقدامات و دستاوردهای این وزارتخانه در دولت سیزدهم ارائه کرد.

وی در ابتدا به اجرای دولت هوشمند اشاره کرد و گفت: با اجرای دولت هوشمند بسیاری از مشکلات مردم در تعامل با دولت رفع می‌شود.

وزیر ارتباطات با اشاره به اینکه در ابتدای دولت کارهای پراکنده‌ای در حوزه الکترونیکی کردن خدمات دولت اتفاق افتاده بود، خاطرنشان کرد: با دستور و پیگیری رئیس جمهور شهید مراکز فناوری اطلاعات و هوشمند سازی در همه دستگاه‌ها به بالاترین سطح سازمانی و زیر نظر بالاترین مرجع دستگاه‌ها ارتقا یافتند و در قوانین بودجه سنواتی سال‌های اخیر هم همه دستگاه‌ها مکلف شدند که همه خدمات خود را از طریق یک درگاه واحد ارائه دهند و پنجره ملی خدمات خود را راه اندازی کنند.

وی به راه اندازی پنجره ملی خدمات دولت هوشمند در اردیبهشت سال ۱۴۰۱ توسط وزارت ارتباطات اشاره کرد و افزود: تاکنون تمام دستگاه‌های دولت با حدود ۷۰ درصد خدمات خود به صورت الکترونیکی در این پنجره حضور دارند و حدود ۶۰۰ خدمت نیز به صورت هوشمند ارائه می‌شود و تا ۳ سال آینده کسی نباید برای دریافت خدمات به دستگاه‌های اجرایی مراجعه کند.

زارع پور با اشاره به همکاری راهبردی سازمان امور استخدامی در این پروژه، گفت: تاکنون ۴۸ میلیون نفر در پنجره ملی خدمات دولت هوشمند احراز هویت شده اند و ۵۰۰ میلیون بار نیز از این پنجره استفاده شده است.

وی استعلامات بین دستگاهی را ۸ میلیارد در سال گذشته اعلام کرد و با اشاره به اینکه امسال این عدد به ۱۰ میلیارد می‌رسد، افزود: هر استعلام به معنی عدم نیاز به مراجعه حضوری یک فرد به یک دستگاه است.

وزیر ارتباطات پیگیری شهید جمهور و صداوسیما را در اجرایی شدن پنجره ملی خدمات دولت هوشمند مؤثر عنوان کرد.

وی به وضعیت شبکه ارتباطی کشور در ابتدای این دولت و عقب ماندگی‌های حوزه ثابت نیز اشاره کرد و افزود: برای بهبود کیفیت شبکه باید در تمام لایه‌های شبکه ارتباطی، نوسازی انجام می‌شد که این نوسازی آغاز و در حال انجام است.

زارع پور با اشاره به روند شروع و ادامه پروژه فیبرنوری در دولت سیزدهم به عنوان زیرساخت اصلی ارتباطات، گفت: تا امروز در ۶۰۰ شهر اجرای پروژه فیبرنوری منازل و کسب و کارها آغاز و با شهرداری‌های این شهرها توافق صورت گرفته و دسترسی ۴۰ درصد خانوارهای شهری به شبکه فیبرنوری در کشور فراهم شده و در صورت درخواست امکان اتصال آنها وجود دارد.

وی با بیان اینکه تعداد اتصال منازل و کسب وکارها به شبکه فیبرنوری نسبت به ابتدای دولت ۲ تا دو و نیم برابر شده، افزود: با ریل گذاری مناسب و الزام قانون هفتم توسعه برای اجرای ۲۰ میلیون اتصال و با تداوم آن در دولت بعدی، میزان اتصال به ۳ میلیون مشترک تا پایان سال جاری می‌رسد.

وزیر ارتباطات افزایش سایت‌های نسل چهارم از ۳۳ هزار به ۴۴ هزار و نسل پنجم از ۱۰ سایت به ۲ هزار سایت را از دیگر اقدامات انجام شده برای نوسازی و توسعه شبکه ارتباطی عنوان کرد و گفت: بر اساس برنامه ریزی انجام شده سایت‌های نسل پنجم تا پایان سال به ۶ هزار سایت افزایش می‌یابد.

زارع پور ۲ برابر شدن ظرفیت شبکه انتقال و آی پی کشور و ۵ برابر شدن ظرفیت تبادل ترافیک را از دیگر اقدامات مهم برای نوسازی و توسعه شبکه ارتباطی دانست و گفت: با این اقدامات یک کار اساسی برای توسعه و نوسازی شبکه ارتباطی کشور صورت گرفته است تا به شکل ریشه‌ای مساله سرعت اینترنت برای همیشه حل شود.

وی به مسیرهای متنوع ورود اینترنت به کشور اشاره کرد و افزود: هم اکنون پهنای باند اینترنت تأمین شده به اندازه دوبرابر نیاز کشور رسیده است.

وزیر ارتباطات، توسعه ارتباطات در روستاها را بر مبنای نگاه عدالت محور دولت سیزدهم دانست و گفت: در این دولت ۸ هزارو ۲۰۰ روستای بالای بیست خانوار به اینترنت پرسرعت متصل شدند و در راه اندازی سایت‌های این روستاها ۳ هزار روستای زیر ۲۰ خانوار نیز تحت پوشش قرار گرفتند که آمار روستاهای تحت پوشش به ۹۷ درصد و جمعیت روستایی که به اینترنت پرسرعت دسترسی دارند را به ۹۸.۵ می‌رساند.

 

سیزدهمین پرتاب ماهواره در دولت سیزدهم در مرداد

وی با اشاره به حمایت‌ها و پیگیری‌های شهید جمهور برای رسیدن به دستاوردهای فضایی، افزود: احتمالاً در مردادماه سیزدهمین پرتاب ماهواره در دولت سیزدهم را خواهیم داشت که یک رکورد محسوب می‌شود و یکی از عملیات‌های پیچیده فضایی خواهد بود.

وزیر ارتباطات به بزرگترین قرارداد ساخت ماهواره با بخش خصوصی و دانش بنیان فضایی اشاره کرد و گفت: با اجرای این قرار داد ایران به کشورهای محدود منظومه سازان دنیا وارد می‌شود که اولین ماهواره‌های این منظومه امسال به فضا پرتاب می‌شود.

 

پرتاب نخستین ماهواره در دهه فجر سال جاری از پایگاه چابهار

وی درباره پایگاه فضایی چابهار نیز با اشاره به افتتاح فاز اول این پروژه در سال جاری، خبر از پرتاب نخستین ماهواره در دهه فجر سال جاری از این پایگاه داد.

زارع پور به حمایت از سکوها و پیام رسان های داخلی در دولت سیزدهم نیز اشاره کرد و گفت: کاربران این سکوها بین ۴ تا ۱۲ برابر افزایش داشتند و برنامه ما این است که این پیام رسان ها به سمت خدمت رسانی و ارائه خدمات به مردم حرکت کنند.

 

۵۰۰ هزار کسب و کار جدید در سکوهای داخلی راه اندازی شد

وی از ۳۰ مورد حمایت در مصوبه حمایت از کسب و کارها در کارگروه اقتصاد دیجیتال یاد کرد و افزود: یک مورد این حمایت‌ها معافیت مالیاتی این کسب و کارهای فعال در سکوهای داخلی است.

وزیر ارتباطات اعلام کرد: در ۳ سال گذشته ۵۰۰ هزار کسب و کار جدید در سکوهای داخلی راه اندازی شده است.

مدیر سامانه تدارکات الکترونیکی دولت، گفت: حجم کل معاملات سامانه ستاد در سال ۱۴۰۲ از هزار همت فراتر رفت و صرفاً حجم ریالی معاملات در سال ۱۴۰۲ از مجموع حجم ریالی ۱۰ سال گذشته نیز پیشی گرفت و به نسبت سال قبل آن (۱۴۰۱) رشد ۸۰ درصدی داشته است.

به گزارش مرکز توسعه تجارت الکترونیکی (مرکز تتا)، آرش عسکری - مدیر سامانه تدارکات الکترونیکی دولت- گفت: سامانه تدارکات الکترونیکی دولت، سامانه شفافیت معاملات دولت و بخش عمومی دوازدهمین سال کاری خود را نیز پشت سرگذاشت.

وی در ادامه افزود: گزارش‌ها حاکی از آن است که در سال ۱۴۰۲ اتفاق‌های خوبی در سامانه رقم خورده است؛ علاوه بر معاملات دستگاه‌های اجرایی و بخش عمومی، مزایده‌های اجرای احکام قوه قضائیه و حراج‌های خرده فروشی سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی نیز در این سامانه به‌صورت کاملاً الکترونیکی انجام شد و حجم کل معاملات دولت در سال ۱۴۰۲ از هزار همت فراتر رفت و صرفاً حجم ریالی معاملات در سال ۱۴۰۲ از مجموع حجم ریالی ۱۰ سال گذشته نیز پیشی گرفت و به نسبت سال قبل آن (۱۴۰۱) رشد ۸۰ درصدی داشته است.

مدیر سامانه تدارکات الکترونیکی دولت با اشاره به جزئیات معاملات صورت گرفته در این سامانه در سال ۱۴۰۲، تصریح کرد: ۲۱۴ هزار معامله از نوع خرید کوچک، بیش از ۱۳۸ هزار معامله از نوع خرید متوسط، ۴۴ هزار مزایده و قریب به ۴۲ هزار مناقصه به ارزش بیش از ۱۱۰۰ همت در سال ۱۴۰۲ انجام شده است.

وی در ادامه، گفت: از ابتدای راه‌اندازی تا پایان سال ۱۴۰۲ حدود ۲۴ هزار دستگاه/ نهاد دولتی/ عمومی و حدود ۵۶۹ هزار فعال بخش خصوصی شامل تامین‌کننده، مناقصه‌گر و مزایده‌گر در سامانه ثبت نام کرده‌اند و حدود به دو میلیون فقره انواع معامله به ارزش ۲، ۳۶۴ همت در سامانه ثبت شده است.

 عسکری با اشاره به عملکرد استان‌ها، اظهار کرد: طبق بررسی‌های صورت گرفته بر عملکرد استانی دستگاه‌های اجرایی در سال ۱۴۰۲، برخی استان‌ها رشد خوبی را در مقایسه با سال‌های گذشته به‌دست آوردند و سهم بیشتری از کل معاملات انجام شده در بستر سامانه را به خود اختصاص داده‌اند.

وی در ادامه افزود: استان‌های گیلان، آذربایجان شرقی، کرمانشاه، خوزستان و خراسان رضوی در ثبت نام دستگاه‌های اجرایی در سال ۱۴۰۲ پیشتاز بوده‌اند.

مدیر سامانه تدارکات الکترونیکی با اشاره به ثبت نام بخش خصوصی در استان‌ها، گفت: استان‌های تهران، خوزستان، اصفهان، خراسان رضوی و فارس در این مورد پیشتاز بوده‌اند.

وی با اشاره به نسبت تعداد معاملات هر استان به کل معاملات، گفت: استان‌های تهران، خوزستان، فارس، خراسان رضوی و بوشهر نیز در این شاخص پیشتاز هستند.

عسکری در پایان با اشاره به نسبت حجم ریالی معاملات هر استان به کل معاملات، گفت: در این شاخص نیز شاهد پیشتازی استان‌های تهران، خوزستان، بوشهر، خراسان رضوی و اصفهان هستیم.

قائم‌مقام وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در امور ارتباطات گفت: بر اساس آمار از نیمه دوم آذرماه گذشته تا نیمه اول تیرماه سال جاری سرعت اینترنت ثابت ۲۱ درصد زیاد شده است.
امیر محمدزاده لاجوردی د ر صفحه شخصی خود در ویراستی با اعلام خبر راه‌اندازی دومین لینک مستقیم بین ایران و عراق، از کاربران خواست پیشنهادات خود را برای خدمات ارتباطی در عراق ارائه کنند.

لاجوردی اضافه کرد: با افزایش استفاده از پیام‌رسان‌های ایرانی در عراق، دومین لینک مستقیم بین ایران و عراق راه‌اندازی شد. ارتباطات مستقیم، سرعت پیام‌رسان‌های ایرانی در عراق را تا پنج برابر افزایش می‌دهد. به‌زودی برای مذاکرات اربعین به عراق سفر می‌کنم. پیشنهاد شما برای خدمات ارتباطی، پستی و سکوهای ایرانی در آنجا چیست؟

وی همچنین با اشاره به وضعیت سرعت اینترنت گفت: بر اساس آمار از نیمه دوم آذرماه گذشته تا نیمه اول تیرماه سال جاری سرعت اینترنت ثابت ۲۱ درصد زیاد شده است.

رئیس سازمان تنظیم مقررات ارتباطات با بیان این‌که سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به‌عنوان رگولاتور این حوزه به طور دقیق نسبت به رصد و بررسی کیفیت شبکه اقدام می‌کند و برای شفافیت، آن را در سایت «نت‌سنج پلاس» در دسترس عمومی قرار داده است، اظهار داشت: بر اساس آمار و نتایج ثبت شده، میانگین سرعت اینترنت اپراتور همراه اول از نیمه آذرماه سال گذشته تا نیمه اول خرداد امسال از ۱۱،۴۲ به ۱۳،۸۴ مگابیت بر ثانیه و در اپراتور ایرانسل از ۱۰،۹۵ به ۱۲،۶۴ مگابیت بر ثانیه رسیده است.

لاجوردی در مورد سرعت اینترنت ثابت، گفت: بر اساس اعلام آمارهای مجموعه «اُکلا»، میانه سرعت اینترنت ثابت در کشور در نیمه نخست تیرماه ۱۵،۲۸ مگابیت بر ثانیه اعلام شده که در نیمه دوم آذرماه گذشته ۱۲،۶۲ مگابیت بر ثانیه بوده است؛ یعنی در این مدت ۲۱ درصد سرعت اینترنت ثابت زیاد شده است.

مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت ارتباطات سیار ایران منتهی به سال مالی ۱۴۰۲/۱۲/۲۹ با حضور سهامداران برگزار شد.

به گزارش بورس نیوز،در این مجمع، مهدی اخوان، مدیرعامل همراه اول اظهار کرد: ۱۰۲ میلیون مشترک دارد. ۷۶ میلیون اعتباری و ۲۵ میلیون دائمی هستند. سهم بازار همراه اول ۵۵ درصد از کل بازار است. 

وی افزود: در سال گذشته بیش از ۹ میلیون مشترک جدید جذب شد. از کل ترافیک دیتای عرضه شده ۹۱ درصد سهم ترافیک LTE است. جمع مشترکین دیتای سه ماهه ۵۷ میلیون نفر است. 

اخوان در ادامه بیان کرد: در سال ۱۴۰۳، ۷۲۰۶۴ پتابایت دیتا مصرف شده است. رشد ترافیک کل دیتا رشد ۲۴ درصدی داشته است. در سال ۱۴۰۲ ریال پیک ۲۹ میلیون ایرلاین را داشتیم. 

مدیرعامل شرکت ارتباطات سیار ایران خاطرنشان کرد: در همراه اول کمپین‌ها، محصولات و خدمات مختلفی ارائه شده است. در حوزه سیم کارت، مسئولیت اجتماعی، سرویس‌های جدید، کمپین‌های مناسبتی، سرویس‌های همگانی و کمپین‌های اختصاصی برگزار شد. در مجموع ۸۱ کمپین و محصول داشتیم.

وی در خصوص حوزه خدمات سازمانی کلان پروژه توضیح داد: اپراتور همراه انرژی، اولین اپراتور ملی سلامت، سامانه کشاورزی هوشمند، اپراتور لاجستیک هوشمند، خودرو متصل و اعتبار همراهی انجام شد. درباره وضعیت پوشش شبکه بیش از ۳۰ هزار سایت لوکیشن ۲G، بیش از ۴۸ هزار سایت تکنولوژی ۴G، بیش از ۲۵ هزار سایت تکنولوژی ۳G روشن است. در حوزه عملیات و نگهداری شبکه اتفاقات زیادی رقم خورد. کیفیت شبکه دائما در حال بهبود است. در شبکه زیرساخت نیز توسعه قابل توجهی انجام شده است. 

 

پروژه‌ها و دستاورد‌های مرکز تحقیقی و توسعه:
اخوان در این باره ادامه داد: توسعه پلتفرم‌ها و سرویس‌های دیجیتال و هوشمندسازی، بومی سازی تجهیزات و سامانه ها، توسعه زیست بوم نوآوری همراه اول، شناسایی و اولویت بندی نیاز‌های فناورانه، راه اندازی آزمایشگاه‌های تخصصی و مرجع از اقداماتی بود که انجام شد.

مدیرعامل "همراه" درخصوص مراکز تماس نیز خاطرنشان کرد: در ۶ مرکز، مرکز تماس داریم. بیش از ۸۰ میلیون تماس از طریق IVR پاسخ داده شده است. کارشناسان بیش از ۲۰ میلیون تماس را روی ۹۹۹۰ پاسخگو بودند. رضایت مشتریان از مرکز تماس ۹۲ درصد است. همچنین خدمات غیرحضوری را توسعه دادیم. ۲۸ درصد از کل خدمات به صورت غیرحضوری بوده و رشد خدمات غیرحضوری ۷۰ درصد نسبت به سال گذشته است.

وی افزود: متوسط ماهانه خدمت در نیمه دوم سال گذشته سرویس "همراه یار" در محل ۸۰ هزار نفر بوده که رشد ۱۲۰ درصدی داشته است. در باشگاه مشتریان همراه اول، میانگین فصلی اعضای فعال ۸.۶ میلیون نفر و ۳۵۰ تراکنش در سال بود. همچنین، ۲۳ نفر از بهترین و نخبه‌ترین دانشجویان، بورسیه همراه اول هستند.

همراه اول اپلیکیشن‌هایی مانند همراه من، اوانو، آی گپ، ذره بین، شاد، درسا، بهسا، جیرینگ و روبیکا را داراست. ذره بین؛ ۶ میلیون کاربر فعال، درسا؛ ۳۱۲ هزار نفر، بومی نو؛ ۳۹۰۰ هزار کاربر یکتا دارد، اوانو؛ ۴۷۰ هزار کاربر، آی گپ ۷ میلیون کاربر فعال. گروه همراه اول نیز شامل شرکت‌های مختلفی مانند حرکت اول، ناکریال مبین نت، بهسا، جیزینگ، رفاه اول ستاره اول و... است. از طریق شرکت همراه اول در کسب و کار‌های نوپا سرمایه گذاری‌هایی شده است. در حوزه ارتباطات و رسانه، حمل و نقل گردشگری، تجارت الکترونیک تبلیغات و... فعال هستیم.

 

دستاورد‌های مالی همراه اول:
روند رشد درآمد‌های عملیاتی شرکت اصلی؛ سود خالص ۶۱۴۰ بوده که رشد ۲۲ درصدی داشته است. درآمد خدمات دیتا و پیامک ۵۸ درصد کل درآمد عملیاتی را تشکیل داده که ۲۹۷۰۵ بوده و رشد ۲۷ درصدی ذاشته است. رشد EPS شرکت اصلی ۶۹۲ ریال برای سال ۱۴۰۲ است. عملکرد مالی در یک گروه شامل ۵۱۴۲۱ میلیارد تومان بوده که منجر به سود ۶۱۴۰ شده است. درآمد تلفیق ۵۵۶۵۹ بوده است. 

 

سهم دولت از کسب و کار همراه اول: 
پارامتر‌های مختلف وجود دارد. سود سهامی، مالیات پرداختی و حق السهم دولت از پیامک. از ۵۰ هزار میلیارد تومان درآمد سال گذشته که منجر به سود ۶ هزار میلیارد تومانی شده بود، ۲۳ هزار میلیارد تومان فقط سهم دولت است. من فکر نمی‌کنم در دنیا جایی این طور باشد که ۵۰ درصد درآمد به طرق مختلف به حساب دولت واریز می‌شود.

 

مسئولیت‌های اجتماعی:
همراه اول در ورزش اسپانسر تیم‌های ملی است. شاخص‌ترین آن در کشتی است. همچنین، اسپانسر رویداد‌های علمی و تخصصی بودیم. رویداد‌های هنری، فرهنگی و مذهبی مختلف را حمایت می‌کنیم. در حوزه محیط زیست تفاهمنامه‌ای با باغ گیاه شناسی داریم. همچنین، همراه اول دو جایزه در حوزه ارتباط داخلی و گزارش منابع انسانی، دریافت ندیس زرین ۶ ستاره روابط عمومی و  تندیس زرین مدیریت مالی ایران را کسب کرده است. 

 

استراتژی ۵ ساله آتی:
چشم انداز همراه اول فراتر از ارتباط هر لحظه و هرجا، ارائه تجربه متمایز دیجیتال از طریق تامین ارتباطات یکپارچه و پایدار، توسعه فناوری‌ها و راهکار‌های هوشمند و شراکت‌های تجاری در خدمت نوآورانه، حوزه تلکو، تکنولوژی‌های دیجیتال و سرمایه گذاری خواهد بود.

لازم به ذکر است، در پایان مجمع ۵۳۷ ریال سود به ازای هر سهم "همراه" بین سهامداران توزیع شد.

توسعه خدمات غیرحضوری یکی از اولویت‌های سازمان تأمین اجتماعی است؛ اکنون ۵۹ خدمت از مجموعه خدمات این سازمان به‌صورت غیرحضوری و در بسترهای مختلف الکترونیکی ارائه می‌شود که بستر اصلی آن درگاه رسمی خدمات سازمان تأمین‌اجتماعی به نشانی اینترنتی es.tamin.ir است.

به گزارش ایرنا از این تعداد خدمات غیرحضوری، ۵۳ خدمت در برنامه کاربردی (اپلیکیشن) تلفن همراه «تأمین من» نیز پیاده‌سازی شده و این برنامه تاکنون بیش از چهار میلیون بار روی تلفن‌های همراه نصب شده است.

اجرایی شدن طرح لیست هوشمند حق بیمه در کل کشور، اقدامی مهم و گامی بزرگ در مسیر راهبرد هوشمندسازی تأمین‌ اجتماعی است که با پیاده‌سازی آن، همه فرآیندهای دستی کاربران در زمان تنظیم و ارسال لیست به‌صورت مکانیزه و اتوماتیک اعمال و قابل بهره‌برداری شده که موجب کاهش خطاهای کاربری و همچنین وصول به هنگام پرداخت‌ها و ارائه تعهدات قانونی سازمان تأمین‌اجتماعی به بیمه‌شدگان به صورت برخط شده است.

دامون خدابنده، رئیس مرکز فناوری اطلاعات، آمار و محاسبات سازمان تأمین اجتماعی در خصوص فعالیت سازمان تامین اجتماعی در حوزه فناوری اطلاعات گفت: این سازمان در سه حوزه بیمه، درمان و سرمایه‌گذاری اقتصادی فعالیت داشته و بیش از نیمی از جمعیت کشور یعنی حدود ۴۶ میلیون نفر را تحت پوشش دارد.

وی با بیان اینکه مرکز فناوری اطلاعات تامین اجتماعی باید از تمامی ارکان و فعالیت‌های این سازمان پشتیبانی کند و بنابراین مسئولیت تولید، پشتیبانی و اطلاع رسانی در هر سه حوزه بیمه، درمان و سرمایه گذاری را بر عهده دارد، افزود: این مرکز با بیش از ۵۰۰ شعبه تامین اجتماعی و حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار کارگاه پرداخت حق بیمه و همچنین چندین میلیون مستمری بگیر در ارتباط است.

رئیس مرکز فناوری اطلاعات، آمار و محاسبات سازمان تأمین اجتماعی با اشاره به جامعه آماری مخاطبان و دریافت کنندگان خدمات در حوزه فناوری اطلاعات این سازمان گفت: تامین اجتماعی ۸۳ بیمارستان ملکی و حدود ۵۰۰ مرکز درمانی در اختیار دارد و با چند صدهزار نفر پزشک در ارتباط است که باید مباحث مربوط به پروژه‌های نسخه الکترونیکی و سیستم‌های بیمارستانی آن ها و نیز مباحث مالی تامین اجتماعی را پوشش دهد.

خدابنده ادامه داد: در حقیقت مرکز فناوری اطلاعات سازمان تامین اجتماعی مباحث مربوط به قراردادها و نیروی انسانی شاغل در تامین اجتماعی را نیز پوشش می دهد.

 

همکاری با ۲۷ شرکت خصوصی در حوزه فناوری اطلاعات

رئیس مرکز فناوری اطلاعات، آمار و محاسبات سازمان تأمین اجتماعی با بیان اینکه برای پوشش کامل خدمات، بالغ بر ۲۷ شرکت خصوصی با این مرکز همکاری می کنند، افزود: اکنون بخشی از سیستم‌ها به صورت غیرمتمرکز در مراکز استانی فعالیت دارند که در حال تغییر و بررسی آن ها هستیم.

خدابنده با بیان اینکه اطلاعات مربوط به استان‌ها به صورت منظم به ستاد مرکزی انتقال می یابد، از تدوین برنامه زمان بندی برای متمرکز شدن آن ظرف یک سال و نیم آینده خبر داد تا کل سیستم تامین اجتماعی به صورت متمرکز درآید.

وی هدف از این کار را ایجاد وحدت رویه در امور، استفاده مناسب از داده ها توسط مدیران و یکپارچه سازی اطلاعات و داده‌ها عنوان کرد.

 

نسخه الکترونیک؛ سرآغاز پروژه پرونده سلامت با ۹۹ درصد پیشرفت

رئیس مرکز فناوری اطلاعات، آمار و محاسبات سازمان تأمین اجتماعی درباره آخرین وضعیت نسخه الکترونیک اظهار داشت: نسخه الکترونیک یکی از پروژه‌های بسیار بزرگ مرکز فناوری اطلاعات بیمه تامین اجتماعی محسوب می‌شود که قبل از دوران مدیریت ما در این سازمان وجود داشت و اجرای آن حدود ۴۰ درصد پیشرفت کرده بود.

خدابنده با بیان اینکه نسخه الکترونیک سرآغاز پروژه پرونده سلامت محسوب می شود، افزود: در این دوره نیز پیشرفت‌های خوبی در این حوزه با وجود پیچیدگی های آن صورت گرفت.

وی از این پروژه به عنوان سخت‌ترین و بزرگ‌ترین طرح در نوع خود یاد کرد که با موفقیت تاکنون پیش رفته است.

خدابنده با بیان اینکه این پروژه اکنون ۹۹ درصد پیشرفت دارد و تقریباً تکمیل شده است، افزود: تمهیداتی اندیشیده شده که بتوانیم از این سیستم در بخش خصوصی هم استفاده کنیم.

وی خاطر نشان کرد: مدیریت یکپارچه نسخه نویسی و نسخه پیچی الکترونیک می‌تواند جلوی بسیاری از مشکلات را بگیرد و داده‌های مناسبی در اختیار سازمان قرار دهد بطوری که بتوان در آینده پیش‌بینی‌ها را برای آینده داشته باشیم.

این مسئول در سازمان تامین اجتماعی یادآور شد که قصد داریم تجربیات خود را در زمینه ایجاد این سیستم به دیگر کشورها از جمله کشورهای شرق اروپا یا حتی کشورهای پیشرفته انتقال دهیم.

رئیس مرکز فناوری اطلاعات، آمار و محاسبات سازمان تأمین اجتماعی با اشاره به اینکه نسخه پیچی الکترونیک سبب جلوگیری از بسیاری از تخلفات شده است، گفت: این توانایی را داریم که نسخه پیچی الکترونیک را در سایر کشورها بخصوص کشورهای منطقه اجرا کنیم.

 

صدور ۴۰۰ میلیون نسخه الکترونیکی در یک سال

رئیس مرکز فناوری اطلاعات، آمار و محاسبات سازمان تأمین اجتماعی با ارایه آماری از عملکرد این سازمان در حوزه نسخه الکترونیک گفت: سال گذشته حدود ۴۰۰ میلیون نسخه الکترونیکی صادر شد.

خدابنده با یادآوری اینکه تمام دانش انجام این کار توسط مهندسان داخلی و شرکت های نرم‌افزاری ایرانی انجام شده است، اظهار داشت: سال گذشته در سفری به مالزی متوجه شدیم که در این کشور سیستمی شبیه به سیستم ما را خریداری کرده‌اند در حالی که خودشان فقط پشتیبانی آن را انجام می‌دهند در حالی که امروز ما نزدیک به ۱۰۰ شرکت دانش بنیان داریم که خواهان مشارکت در انجام این پروژه هستند.

وی با بیان اینکه در پروژه نسخه الکترونیک اطلاعات افراد بر پایه کدملی و شماره تلفن همراه فرد رهگیری می شود و به راحتی می توان جلوی تخلف و یا سوءاستفاده را گرفت، افزود: با کدرهگیری می دانیم که یک پزشک چه تعداد نسخه را برای یک بیمار صادر کرده است و یا تخلفات در چه مواردی است.

وی ادامه داد: در یک مورد با تخلفی برخورد کردیم که یک پزشک در ۵ دقیقه ۵۰ نسخه را صادر کرده بود و یا یک پزشک ظرف ۱۰ دقیقه یک نسخه در استان اردبیل و یک نسخه در یک استان دیگر صادر کرده بود.

رئیس مرکز فناوری اطلاعات، آمار و محاسبات سازمان تأمین اجتماعی با بیان اینکه با سیستم نسخه الکترونیک این اطمینان به بیمه‌گذار داده شده است که تخلفاتی از این دست صورت نگیرد، اظهار داشت: اگر پرونده الکترونیک سلامت برای افراد تشکیل شود، پزشکان به سوابق بیمار در استفاده از داروها دسترسی خواهند داشت.

خدابنده به برنامه کاربردی «تامین من» اشاره کرد و گفت: در این برنامه حتی می توان ساعت و زمان مصرف دارو را مشاهده کرد.

وی ادامه داد: در مورد بیماری‌های خاص این قابلیت وجود دارد که دیگر نیاز نیست فرد پرونده خود را انتقال دهد بلکه از طریق همین سیستم می‌تواند به راحتی داروهای مربوط به خود را دریافت کند.

 

یک میلیون و ۳۰۰ هزار کارگاه لیست هوشمند حق بیمه ارسال می‌کنند

رئیس مرکز فناوری اطلاعات، آمار و محاسبات سازمان تأمین اجتماعی در ادامه این گفت‌وگو به بیان مزیت ارسال لیست هوشمند حق بیمه اشاره کرد و گفت: این پروژه در دو بخش دنبال شد؛ نخست ارسال پیامک به افراد درباره سوابق بیمه بود و بخش دوم به دریافت لیست هوشمند حق بیمه به صورت متمرکز اختصاص داشت.

خدابنده با بیان اینکه این لیست هوشمند باید از یک میلیون و ۳۰۰ هزار کارگاه دریافت شود، اظهار داشت: با این اقدام همه افرادی که برای آن ها حق بیمه پرداخت می شود فارغ از اینکه در چه کارگاهی مشغول کار هستند، می توانند به راحتی از طریق اینترنت لیست حق بیمه خود را دریافت کنند.

 

وی ادامه داد: اکنون ۳۲ مورد کنترل به صورت همزمان و خودکار اتفاق می‌افتد در لیست بیمه انجام می شود و فرد بیمه گذار می تواند به صورت برخط وارد سیستم شود و اطلاعات خودش را دریافت کند.

رئیس مرکز فناوری اطلاعات تامین اجتماعی افزود: امروز به راحتی می‌توانیم تشخیص دهیم که کدام کارگاه حق بیمه کارکنان خود را پرداخت نکرده‌‍است؛ می‌توانیم تمهیداتی را در نظر بگیریم که چرا کارگاه‌ها حق بیمه را به صورت منظم پرداخت نکرده‌اند و حتی می‌توانیم با آنها برخورد کنیم.

 

طرح لیست هوشمند حق بیمه در تمام استان ها انجام شده است

خدابنده گفت: این طرح ابتدا به صورت آزمایشی در یک استان اجرا و سپس به استان های بیشتری تسری داده شد به طوری که امروز طرح لیست هوشمند حق بیمه در سراسر کشور اجرایی شده است و کارگاه‌ها می‌توانند حق بیمه خود را به صورت آنلاین مشاهده و ارسال کنند.

رئیس مرکز فناوری اطلاعات تامین اجتماعی توضیح داد: این طرح باعث شد ۱۸ درصد از معوقات سازمان تامین اجتماعی شناسایی و پیگیری شود که موجب افزایش درآمد سازمان به همین میزان نیز شد.

وی شفافیت را از دیگر دستاوردهای این طرح برشمرد که سبب شده تا مطالبه‌گری در جامعه افزایش یابد و افراد خودشان بتوانند از طریق سیستم‌های موجود در تامین اجتماعی حق خود را مطالبه کنند.

 

ارسال حق بیمه توسط کارفرمایان به پایان ماه موکول نشود

خدابنده گفت: یکی از مشکلات ما این است که کارفرمایان همیشه در لحظه آخر حق بیمه کارکنان خود را پرداخت می‌کنند؛ از آن ها می‌خواهیم که در طول ماه حق بیمه را پرداخت کرده و به پایان ماه موکول نکنند، چرا که زیرساخت‌ها تا حدی معوقات را جواب می‌دهد.

 

وی یادآور شد: در سه روز پایان هر ماه ما سونامی واریز حق بیمه را داریم که باعث شلوغی در سیستم می‌شود.

وی افزود: اگر لیست حق بیمه ها در ۱۰ روز نخست هر ماه ارسال شود، بهتر است؛ تعجیل در ارسال حق بیمه توسط کارفرمایان باعث می‌شود که ما بتوانیم بهتر لیست حق بیمه را تهیه کنیم.

رئیس مرکز فناوری اطلاعات تامین اجتماعی با بیان اینکه برنامه کاربردی «تامین من» با بیش از ۵ میلیون کاربر یکی از ابزارهای مهم برای بیمه گذاران است، گفت: این برنامه بیش از ۵۰ خدمت ارایه می دهد و ۸۵ درصد کاربران از نصب آن رضایت دارند.

وی با یادآوری اینکه این برنامه حدود ۶ ماه است که مورد استفاده کاربران قرار گرفته است، افزود: تامین من یکی از بهترین برنامه های دولت همراه محسوب می شود که تهیه آن بیش از ۹ ماه زمان برد و امروز بسیار مورد استقبال قرار گرفته است.

گزارش اسپید تست از میانه سرعت ایران در ششمین ماه میلادی حاکی از آن است که با وجود ارتقای جایگاه ایران در رده بندی هر دو دسته میانه سرعت کاهش یافته است.

به گزارش مهر جدیدترین گزارش اسپید تست از میانه سرعت اینترنت موبایل وثابت کشورهای جهان در ژوئن ۲۰۲۴ میلادی منتشر شد. طبق این گزارش میانه سرعت جهانی اینترنت موبایل در ششمین ماه میلادی ۵۶.۴۳ و میانه سرعت اینترنت ثابت ۹۳.۹۳ مگابیت بر ثانیه بوده است.

رشد جایگاه ایران در رده بندی اینترنت موبایل و ثابت

براساس همین گزارش در ژوئن ۲۰۲۴ میلادی میانه سرعت اینترنت موبایل ایران ۳۶.۹۷ و میانه سرعت اینترنت ثابت ۱۴.۷۷ مگابیت برثانیه بوده است. جایگاه ایران در رده بندی کشورهایی بابیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل رده ۶۵ و در رده بندی کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت ثابت ۱۴۴ بوده است.

در مقایسه با جایگاه ایران در ماه گذشته روند جاری نشان دهنده ارتقای جایگاه در رده بندی اینترنت موبایل و ثابت با وجود کاهش سرعت است.

میانه سرعت اینترنت موبایل ایران در می ۲۰۲۴ میلادی ۳۷.۳۶ مگابیت برثانیه و جایگاه کشور با ۳ پله صعود رده ۷۳ فهرست کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل بود. از سوی دیگر میانه سرعت اینترنت ثابت کشور نیز در ماه گذشته میلادی ۱۵.۲۸ مگابیت برثانیه و جایگاه آن نسبت به ماه قبل با ۲ پله صعود ۱۵۴ بوده است.

قطر و امارات در صدر پرسرعت های اینترنت موبایل

در رده بندی کشورهایی با بیشترین سرعت اینترنت موبایل، رتبه نخست به قطر با میانه سرعت ۳۳۴.۶۳ مگابیت برثانیه تعلق دارد. در رده‌های دوم تا ششم به ترتیب امارات متحده عربی (۳۲۳.۶۱ مگابیت برثانیه)، کویت (۲۲۶.۵۶ مگابیت برثانیه)، نروژ (۱۴۵.۱۹ مگابیت برثانیه)، دانمارک (۱۴۴.۹۳ مگابیت برثانیه) و کره جنوبی (۱۳۹.۰۴ مگابیت برثانیه) قرار دارند که جایگاه آنها در رده بندی نسبت به ماه گذشته تغییری نکرده است.

در رده هفتم فهرست چین با میانه سرعت ۱۳۵.۷۱ مگابیت برثانیه قرار دارد که جایگاه آن نسبت به ماه می یک پله صعود کرده است. در رده هشتم عربستان سعودی با میانه سرعت ۱۲۸.۰۳ مگابیت برثانیه قرار دارد. در رده‌های نهم و دهم نیز به ترتیب هلند (۱۲۰.۹۶ مگابیت برثانیه) و بحرین (۱۱۳.۸۷ مگابیت ثانیه) قرار دارند.

 

ثبات جایگاه فرانسه و تایلند در رده بندی اینترنت ثابت

در فهرست کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت ثابت، سنگاپور با میانه سرعت ۲۸۵.۰۲ مگابیت برثانیه در رده نخست قرار دارد. در رده دوم نیز امارات متحده عربی با میانه سرعت ۲۸۳.۳۴ مگابیت قرار گرفته است. هرچند جایگاه سنگاپور در این رتبه بندی نسبت به ماه قبل تغییر نکرده اما جایگاه امارات نسبت ۲ پله ارتقا یافته است.

در رده سوم همین فهرست هنگ کنگ (۲۷۱.۰۵ مگابیت برثانیه) قرار دارد که جایگاه آن نسبت به ماه گذشته یک پله نزول کرده است. شیلی با میانه سرعت ۲۶۳.۳۲ مگابیت برثانیه در رده چهارم قرار دارد و جایگاه آن نیز نسبت به ماه گذشته یک پله سقوط کرده است.

در رده پنجم تا هشتم این فهرست به ترتیب آمریکا (۲۴۴.۶۸ مگابیت برثانیه)، ایسلند (۲۴۲.۰۳ مگابیت برثانیه)، فرانسه (۲۳۲.۳۰ مگابیت برثانیه) و تایلند (۲۳۰.۹۸ مگابیت برثانیه) قرار دارند. جایگاه آمریکا نسبت به ماه گذشته یک پله صعود کرده است. اما جایگاه ایسلند یک پله سقوط کرده است. در این رده بندی جایگاه فرانسه و تایلند نیز نسبت به ماه قبل تغییری نکرده است.

در رده نهم نیز دانمارک ۲۲۴.۸۲ و در رده دهم چین با میانه سرعت ۲۲۳.۵۷ مگابیت برثانیه قرار دارند. جالب آنکه این رده بندی نشان دهنده سقوط یک پله‌ای جایگاه چین و رشد یک پله‌ای دانمارک است.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از پیشرفت ۶۴ درصدی شبکه ملی اطلاعات خبر داد و گفت: پیشرفت برنامه بومی‌سازی تجهیزات مورد نیاز شبکه ملی اطلاعات هم از ۵درصد در ابتدای دولت به ۳۷ درصد رسید.
عیسی زارع‌پور در صفحه شخصی خود در ویراستی نوشت: بومی سازی تجهیزات موردنیاز شبکه ارتباطی کشور و بازارسازی بین‌المللی برای این محصولات از اولویتهای ما در این دوره بوده و هست و در این راستا چندین قرارداد داخلی و بین‌المللی منعقد شد.

وی افزود: پیشرفت برنامه بومی‌سازی تجهیزات مورد نیاز شبکه ملی اطلاعات هم از ۵ درصد در ابتدای دولت به ۳۷ درصد رسید.

وزیر ارتباطات همچنین اظهار داشت: در راستای اجرای شبکه ملی اطلاعات زیرساختهای لازم برای راه اندازی ۳ قطب مرکز داده برای میزبانیِ خدمات دیجیتال کشور فراهم شده است و هم اکنون چند شرکت در حال راه‌اندازی مراکز داده خود در قطب البرز، واقع در منطقه ویژه اقتصادی پیام به ظرفیت ۱۰۰۰ رک هستند که تا پایان سال آماده افتتاح خواهد شد.

وی در پایان پیشرفت کل شبکه ملی اطلاعات را حدود ۶۴ درصد اعلام کرد.

تهدیدهای آنلاین بومی هستند و تعداد قابل توجهی از کودکان را تحت تأثیر قرار می‌دهند. علاوه بر این، چندین مشکل حل ناشدنی به احتمال زیاد، بحران را در آینده نزدیک تشدید خواهند کرد.

به گزارش ایسنا، امروزه یکی از مهم‌ترین تهدیدها و نگرانی‌ها برای کودکان بحث فضای مجازی و دسترسی و عادت کودکان برای ورود و وقت گذراندن در این دنیای غیر واقعی اما تاثیرگذارتر از دنیای واقعی است. تهدید کودکان در شبکه‌های اجتماعی در حال تبدیل شدن به بحران است و انکار ناپذیر! در این خصوص و در ادامه سلسله مقالات مرتبط، پژوهشی از گروه شورای بوستون برگزیدیم. این مقاله توسط دیوید پانهانس، لیلا حوتیت، شعیب یوسف، تئو بروارد، خانم علا م. الفاضل، و خانم بسما اچ الشعلان نوشته شده که در ادامه می‌خوانیم:

خطراتی که کودکان در فضای آنلاین با آن روبرو هستند در حال افزایش است و پاسخ‌های فعلی تقریباً کافی نیستند. رفع مشکل نیازمند یک استراتژی جامع جهانی است.
با دسترسی آنلاین تقریباً در همه جا روی رایانه‌ها، تلفن‌های هوشمند، تبلت‌ها و سایر دستگاه‌های تلفن همراه، تقریباً همه کودکان زیر 12 سال اکنون کاربر اینترنت هستند. از آنجایی که این کودکان بیشتر و بیشتر وقت خود را به صورت آنلاین می‌گذرانند - روندی که از زمان شروع همه‌گیری کووید-19 سرعت گرفته است - خطرات سایبری که آنها با آن روبرو هستند، مانند اخاذی آنلاین، محتوای نامناسب و اعتیاد دیجیتال، بدتر می‌شود.

تلاش‌ها برای پاسخگویی با افزایش آگاهی و اقدامات حفاظتی در حال افزایش است، اما تقریبا کافی نیست. حفاظت از کودکان در فضای مجازی موضوعی فوری است که نیاز به توجه فوری و پاسخ‌های هدفمندتر از آنچه تا کنون دیده‌ایم دارد.

با توجه به شدت این مشکل، BCG موسسه مطالعاتی مشورتی بوستون به بررسی آسیب‌پذیری آنلاین کودکان در مناطق مختلف پرداخت. ما می‌خواستیم بدانیم که کجا و چرا حفاظت وجود ندارد یا از بین می‌رود، عوامل مؤثر بر واکنش جهانی به مشکل، و راه‌حل‌هایی که ممکن است مناسب باشند. برای پاسخ به این سؤالات، BCG بررسی کاملی از تحقیقات موجود در مورد تهدیدات سایبری برای کودکان انجام داد و آن را با یک نظرسنجی جهانی از 41000 والدین و کودکان تقویت کرد. 

تحقیقات ما نشان داد که:
تهدیدهای آنلاین بومی هستند و تعداد قابل توجهی از کودکان را تحت تأثیر قرار می‌دهند. علاوه بر این، چندین مشکل حل ناشدنی به احتمال زیاد، بحران را در آینده نزدیک تشدید خواهند کرد.
بیشتر برنامه‌هایی که با تهدیدات سایبری سروکار دارند، بر یک جنبه از موضوع کلی تمرکز دارند - به عنوان مثال، سوء استفاده جنسی آنلاین. هماهنگی بین این برنامه ها باید در مناطق و دولت ها بهبود یابد تا تلاش های تکراری کاهش یابد و نتایج بهبود یابد.
هر چند یک جنبه روشن وجود دارد. بر اساس داده‌های نظرسنجی ما، تصویر گسترده‌تری از میزان خطرات فضای مجازی برای کودکان در حال مشاهده است - و طرحی برای تبدیل قلمرو آنلاین به مکانی امن‌تر برای کودکان در حال ظهور است.

طیف وسیعی از تهدیدات
نتایج نظرسنجی ما نشان می‌دهد که 93 درصد از کودکان 8 تا 17 ساله در اینترنت هستند. قابل توجه است که تقریباً از هر چهار پاسخ دهنده، سه نفر گفتند که حداقل یک تهدید سایبری را تجربه کرده‌اند. (شکل 1 را ببینید.)

با وجود فراوانی چنین تهدیداتی، بیشتر حوادث گزارش نمی‌شوند. تنها حدود 40 درصد از والدین گفتند که فرزندانشان در مورد محتوای نامناسبی که در فضای مجازی با آنها مواجه شده بودند ابراز نگرانی کرده‌اند. بیش از 80 درصد از کودکان گفتند که در آن شرایط برای کمک به والدین خود مراجعه نمی‌کنند. این نشان می‌دهد که ممکن است موانع خاصی وجود داشته باشد - مانند عدم اطمینان در مورد تهدید آنلاین یا احتمالاً ترس از صحبت کردن - کودکان را از گزارش تهدیدات سایبری باز می‌دارد.

بنابراین، دقیقاً چه چیزی یک تهدید را تشکیل می‌دهد؟ امروزه، بحث‌های مربوط به امنیت آنلاین کودکان - و برنامه‌هایی که تلاش می‌کنند به این موضوع بپردازند - به شدت به سمت خطرات سوء استفاده جنسی آنلاین از کودکان و (تا حدی کمتر) در مورد قلدری سایبری گرایش دارند. با این حال، خطراتی که کودکان در فضای مجازی با آن روبرو هستند، فراتر از این حوزه‌های مهم است.

طبقه‌بندی پذیرفته‌ شده‌ای از این خطرات - که ما احساس می‌کنیم به اندازه کافی جامع است - توسط سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) ارائه شد و سپس در مراحل مختلف توسط یونیسف و بسیاری از سازمان‌های دیگر به تصویب رسید. این چارچوب موضوع را از طریق چهار دسته بررسی می‌کند:

محتوا، از جمله قرار گرفتن در معرض محتوای غیرقانونی و نامناسب با سن، بازاریابی جاسازی شده، و قمار آنلاین.
تماس، از جمله اقناع ایدئولوژیک؛ استثمار (سوء استفاده جنسی و قاچاق، آزار و اذیت و اعتیاد به مواد مخدر)؛ و نقض و سوء استفاده از داده های شخصی.
رفتار، از جمله آزار و اذیت سایبری و تأثیر زمان بیش از حد صفحه نمایش و داشتن دستگاه های دیجیتال بر کودکان.
مصرف کننده، از جمله ریسک‌های بازاریابی، پروفایل تجاری، مالی و امنیتی.

علاوه بر خطرات آشکار ذاتی هر یک از "چهار بخش بالا، خطراتی مانند نفوذ به حریم خصوصی وجود دارد که همه دسته‌ها را در بر می‌گیرد. صرف نظر از نحوه طبقه بندی خطرات، آنها می توانند تأثیر چشمگیری بر سلامت و رفاه کودکان داشته باشند. به گفته موسسه DQ، در عرصه سلامت روان، قربانیان قلدری سایبری تا 160 درصد بیشتر احتمال دارد اقدام به خودکشی کنند. و مطالعات زمان بیش از حد صفحه نمایش را با بزهکاری، نمرات پایین، رفتارهای پرخطر، افسردگی و اضطراب مرتبط دانسته‌اند.

نتایج فیزیکی برای کودکانی که زندگی سایبری بیش از حد فعال دارند نیز مشکل ساز است. زمان زیاد روی کامپیوتر می‌تواند منجر به نمرات بالاتر توده بدن و چاقی، ناتوانی در رعایت دستورالعمل‌های اولیه تناسب اندام و حتی شرایط مزمن مانند استقامت ضعیف عضلات پشت و کمر شود.

این مشکلات تنها در صورتی بدتر خواهند شد که اقدامات فوری برای مدیریت خطرات آنلاین انجام ندهیم. قرار گرفتن بالقوه کودکان در معرض تهدیدات سایبری به سرعت در حال افزایش است. در طول همه‌گیری، اینترنت به یکی از کانال‌های اصلی برای آموزش روزانه تبدیل شده است، به طوری که دو سوم کودکان مورد بررسی گفتند که روزانه از پلتفرم‌های آنلاین مدارس خود استفاده می‌کنند. علاوه بر این، فناوری‌های نوظهور مانند اینترنت اشیا یا دستگاه‌های مبتنی بر ابر و متصل به شبکه - از جمله پوشیدنی‌ها، لوازم خانگی، اسباب‌بازی‌ها و روبات‌ها - احتمالاً به مجموعه جدیدی از تهدیدات منجر خواهند شد. این موارد اساسا همیشه آنلاین هستند و احتمال قرار گرفتن کودکان در معرض خطرات سایبری از جمله سوء استفاده از داده‌های خصوصی مانند مکان و الگوهای استفاده را افزایش می‌دهند.

 

آنچه داده‌ها به ما می‌گویند
همانطور که به تحقیق موجود پرداختیم، احساس کردیم که مهم است یافته‌های خود را با داده‌های جهانی که می‌تواند تصویر واضح‌تری از رفتارهای آنلاین کودکان ارائه دهد، تأیید و گسترش دهیم. همچنین می‌خواستیم دامنه و فراوانی تهدیدات آنلاین خاص و نحوه واکنش کودکان و والدینشان به آنها را درک کنیم. جمع‌آوری چنین داده‌هایی یک پایه اساسی برای طراحی راه‌حل‌های منسجم و گسترده است که از رفتارهای آنلاین واقعی مطلع می‌شوند. علاوه بر این، به ما امکان می‌دهد تا استراتژی‌هایی را توسعه دهیم که خطرات آنلاین خاصی را که کودکان با آن مواجه هستند و نقشی که شرکت کنندگان در اکوسیستم می‌توانند در به حداقل رساندن این تهدیدات ایفا کنند، هدف قرار دهند.

شواهد حکایتی و تحقیقات موجود که نیاز به کمی سازی داشتند شامل داده‌های جهانی در مورد فعالیت آنلاین کودکان می‌شد. آگاهی و رفتار کودکان نسبت به تهدیدات آنلاین؛ تجربیات کودکان در مورد تهدید؛ واکنش والدین به این تهدیدها، به ویژه هنگامی که کودکان هشدار می‌دهند. و اینکه چگونه استفاده آنلاین و تهدیدات در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه متفاوت است. برای جمع آوری این داده ها، ما حدود 41000 کودک و والدین آنها را مورد بررسی قرار دادیم. نظرسنجی ما از گونه‌شناسی اصلاح‌شده OECD از تهدیدات آنلاین - محتوا، تماس، رفتار، و مصرف‌کننده - پیروی می‌کند و سؤالات بر حوزه‌های آسیب‌پذیری خاص در این دسته‌ها متمرکز شده است.

رفتار و ترس‌های آنلاین در حالی که داده‌های اصلی درباره فعالیت‌های آنلاین کودکان و تهدیداتی که آنها با آن‌ها روبرو هستند به خودی خود مشکل‌ساز هستند، بررسی عمیق‌تر پاسخ‌های نظرسنجی مشکلی را با بسیاری از نکات ظریف و دردناک نشان می‌دهد که باید مستقیماً به آنها پرداخته شود.

به عنوان مثال، در حالی که در نظر گرفتن اینکه تقریباً هر کودکی در هر نقطه از جهان تا سن 12 سالگی در اینترنت است به اندازه کافی چشمگیر است، خطرات بالقوه با این واقعیت بزرگتر و جدی‌تر می‌شود که 81٪ از کودکان روزانه آنلاین می‌شوند.

از آنجایی که اکثر کودکان روزانه به اینترنت دسترسی دارند، ما می‌خواهیم آنها هنگام جستجو در فضای مجازی احساس خطر نکنند و از نحوه اجتناب و واکنش به خطرات سایبری آگاه باشند. با این حال، تنها نیمی از کودکانی که مورد بررسی قرار گرفتیم، در هنگام آنلاین بودن احساس امنیت می کنند. (به شکل 3 مراجعه کنید.) این نباید تعجب آور باشد، زیرا 72 درصد از کودکان مورد بررسی حداقل یک تهدید آنلاین را تجربه کرده اند. شایع ترین تهدیدات سایبری تبلیغات ناخواسته و تصاویر و محتوای نامناسب بود. علاوه بر این، تقریباً از هر پنج کودک، یک کودک گفت که با قلدری یا رویکردهای جنسی ناخواسته مواجه شده است.
چگونه والدین واکنش نشان می دهند یا شکست می خورند. با توجه به ماهیت جدی تهدیدات سایبری و تعداد بالای کودکانی که فعالیت‌های ناایمن آنلاین را تجربه کرده‌اند، این واقعیت که تنها حدود 40 درصد از والدین گفته‌اند که فرزندانشان این نوع حوادث را به آنها گفته‌اند، نگران‌کننده است. اما شاید حتی نگران‌کننده‌تر این باشد که وقتی والدین متوجه می‌شوند که فرزندانشان محتوای ناخواسته، ناخوشایند و مخرب دریافت می‌کنند یا با آنها مواجه می‌شوند، اقدامات انجام‌شده اغلب واکنشی بوده و به‌جای گزارش دادن آن به پلیس (41٪) به سمت حذف محتوا (56%) منحرف می‌شوند. یا اطلاع رسانی مدارس (34٪). بدون شفافیت بالاتر در مورد تعداد تهدیدها و ماهیت آنها، شرکت کنندگان در اکوسیستم قادر به پاسخگویی مناسب و ایجاد اقدامات پیشگیرانه پیشرفته برای ایمن نگه داشتن کودکان آنلاین نخواهند بود.

البته، والدین یک عنصر خط مقدم حیاتی در محافظت از کودکان آنلاین هستند - و در این رابطه به نظر می‌رسد که آنها در مورد تنظیم قوانین مربوط به مدت زمان صرف شده در اینترنت بیشتر مراقب باشند تا نظارت واقعی بر فعالیت‌های آنلاین فرزندانشان!
حدود سه چهارم کودکان گفتند که والدین آنها محدودیت‌هایی را برای استفاده از اینترنت قائل شده‌اند. اما تنها 60 درصد از والدین گفتند که به طور منظم نحوه استفاده فرزندانشان از دستگاه‌های متصل خود را بررسی می‌کنند، که «به طور منظم» به عنوان یک بار در هفته یا بعد از هر بار استفاده تعریف می‌شود. در واقع، 20 درصد از والدین گفتند که حداکثر سالی یک بار فعالیت را دنبال می‌کنند. و در حالی که تقریباً همه والدین پاسخ دادند که با مکانیسم‌های کنترلی آشنا هستند که می‌تواند فرزندانشان را از درگیر شدن در انواع خاصی از فعالیت‌های بالقوه خطرناک آنلاین باز دارد، اما تنها حدود نیمی از آنها گفتند که واقعاً از این ابزارهای والدینی استفاده می‌کنند.

شکاف منطقه‌ای دلیل اصلی تحقیق ما در مورد تهدیدات آنلاین، پر کردن شکاف‌های داده مربوط به فعالیت‌های آنلاین کودکان و تهدیداتی بود که در سطح جهانی با آنها روبرو هستند. با این حال، نظرسنجی ما تفاوت های ظریف منطقه‌ای و حتی در سطح کشور را نیز آشکار کرده است که باید هنگام اجرای راه حل ها در نظر گرفته شوند. به عنوان مثال، 70 درصد از کودکان در آمریکای لاتین در سن هشت سالگی آنلاین هستند. 65 درصد از کودکان در خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) تا این سن آنلاین هستند. این در مقایسه با 50 درصد در آسیا و اقیانوسیه و 48 درصد در اروپا است. جای تعجب نیست که کودکان در آمریکای لاتین و MENA نیز بیشترین تعداد تهدیدات سایبری را متحمل شده اند. از هر پنج کودک آنلاین در آمریکای لاتین چهار کودک می گویند که قربانی حداقل یک حادثه شده اند.

شاید مایه تسلیت باشد که بالاترین درجه نظارت والدین در MENA رخ می دهد، جایی که تعداد تهدیدات سایبری افزایش یافته است. در آن منطقه، 65 درصد از والدین به طور منظم زندگی آنلاین فرزندان خود را زیر نظر دارند و بیش از 50 درصد از کودکان و والدین به طور معمول در مورد استفاده و فعالیت های اینترنت صحبت می کنند. در مقابل، نظارت والدین در آسیا و اقیانوسیه کمترین میزان است، جایی که تنها 46 درصد از والدین گفتند که به طور مرتب نحوه استفاده فرزندانشان از اینترنت را بررسی می کنند. این رقم نگران کننده است، زیرا تنها 35 درصد از کودکان در آسیا-اقیانوسیه گفتند که آنها و والدینشان آشکارا و به طور منظم در مورد کارهایی که آنلاین انجام می دهند صحبت می کنند. همچنین تنها یک سوم والدین گفتند که تهدیدات سایبری را به پلیس گزارش خواهند داد. در اروپا و آمریکای لاتین، این تعداد به حدود 50 درصد از والدین می رسد. (به شکل 4 مراجعه کنید.)
 

همه اینها تصویری از فضای مجازی را ترسیم می‌کند که در آن خطرات برای کودکان شایع است. اما والدین و فرزندان تا حدودی در مورد نحوه برقراری ارتباط با یکدیگر و با مقامات و نحوه پاسخگویی به تهدیدات هستند. علاوه بر این، در مجموع، مدارس با چالش تجهیز کودکان به ابزارها و مهارت‌های مورد نیاز برای هدایت و مقابله با خطرات سایبری مواجه نیستند. کمتر از 60 درصد از کودکان گفتند که مدارس آنها کارگاه ها و سایر برنامه های مرتبط با ایمنی آنلاین را ارائه می دهند. به طور مشابه، کمپین‌های آگاهی ملی که کودکان را هدف قرار می‌دهند نیز وجود ندارد، به طوری که تنها حدود نیمی از کودکان مورد بررسی گفتند که کمپین‌هایی را در تلویزیون یا بیلبوردهای تبلیغاتی در کشور خود دیده‌اند.

 

ابتکارات فعلی در حال پیشرفت هستند - اما شکاف‌ها باقی می‌مانند
به عنوان بخشی از تلاش برای ایجاد یک استراتژی کلی برای مقابله با این مسائل، ما همچنین ارزیابی گسترده‌ای از بیش از 60 سازمان متمرکز بر حفاظت از کودکان در فضای مجازی انجام دادیم. ما تلاش‌های کلیدی جهانی را در تمام جنبه‌های جامعه، تحقیقات و داده‌هایی که تولید کرده‌اند، و رویدادها و کنفرانس‌های پیشرو جهانی که حمایت مالی کرده‌اند، بررسی کردیم.

ما ابتکارات قوی، فعال و پرانرژی زیادی پیدا کردیم که به ایمن‌تر کردن فضای مجازی برای کودکان و حمایت بهتر از افرادی که در فضای مجازی تهدید شده‌اند کمک می‌کنند. از جمله ابتکارات:

تلاش‌های یونیسف شامل دو پروژه چندشریک به نام‌های جهانی کودکان آنلاین و آسیب‌های مخرب است که خطرات کودک آزاری آنلاین و اقدامات بالقوه برای مبارزه با آن را ارزیابی می‌کند.
اتحادیه بین‌المللی مخابرات، یکی از نهادهای سازمان ملل متحد، ابتکار حمایت آنلاین از کودک را در سال 2008 راه‌اندازی کرد. این ابتکار، یک تلاش چندجانبه در چارچوب دستور کار جهانی امنیت سایبری، شرکای بین‌المللی را از تمام بخش‌های اکوسیستم حفاظت از کودک گرد هم می‌آورد تا یک محیط آنلاین امن و توانمند ایجاد کند.

 

تقویت کودکان در سراسر جهان
WeProtect Global Alliance (WPGA) یک موسسه بین المللی مستقل است که بر روی پایان دادن به سوء استفاده جنسی از کودکان به صورت آنلاین متمرکز است. این اقدام از طریق ارزیابی تهدیدات جهانی و چارچوب‌های واکنش ملی و جهانی خود، تقویت صدای کودکان و بازماندگان سوء استفاده و حمایت از همکاری انجام می‌شود. WeProtect در سال 2016 تاسیس شد. اعضای آن شامل 99 کشور، چندین سازمان بزرگ بین المللی، 59 شرکت بخش خصوصی و 77 سازمان جامعه مدنی است. اعضای اتحاد برای تجدید تعهد خود برای مقابله با سوء استفاده جنسی از کودکان به صورت آنلاین در اجلاس سالانه WPGA در سال 2022 ملاقات خواهند کرد.
موسسه DQ، یک اندیشکده که دفتر مرکزی آن در سنگاپور است، متعهد به تنظیم استانداردهای جهانی برای مهارت های دیجیتال و ایمنی است. از سال 2020، کمپین #DQEveryChild این سازمان، یک جنبش جهانی شهروندی دیجیتال برای کودکان، با همکاری بیش از 100 سازمان شریک به بیش از 80 کشور جهان رسیده است. این مؤسسه همچنین یک شاخص ایمنی آنلاین کودکان را در 30 کشور در سراسر جهان ایجاد کرده است و یک استاندارد جهانی برای سواد دیجیتال، مهارت‌های دیجیتال و آمادگی دیجیتالی ایجاد کرده است.
OECD، یک سازمان بین دولتی با بیش از 35 کشور عضو، چارچوب "چهار C" را برای طبقه بندی خطرات آنلاین و توصیه‌ای برای حمایت از کودکان به صورت آنلاین ایجاد کرد - که مورد اخیر توسط G20 در یک توافق نامه نظارتی برای تسهیل تبادل اطلاعات به تصویب رسید.
در حالی که این سازمان‌ها و بسیاری دیگر در حال انجام کارهای ارزشمند هستند، تحقیقات ما نشان می‌دهد که هنوز شکاف‌های مهمی وجود دارد که باید برای مقابله با حمایت از کودکان در فضای مجازی به‌طور جامع و همه‌جانبه برطرف شود. یکی از این شکاف ها فقدان داده‌های استاندارد شده در دسترس است. نظرسنجی‌های انجام‌شده توسط این گروه‌ها شامل زیرمجموعه‌های منطقه‌ای کوچکی از فعالیت‌های آنلاین کودکان می‌شود یا تنها بخش‌های نازکی از تهدیدات مهمی که کودکان با آن‌ها روبه‌رو هستند را بررسی می‌کنند. علاوه بر این، این نظرسنجی‌ها اغلب گروه‌های سنی مختلف را پوشش می‌دهند - به عنوان مثال، ممکن است یک نفر به کودکان 8 تا 12 ساله و دیگری در 15 تا 24 سال نگاه کند - که تشخیص اینکه کدام کودکان بیشتر در معرض خطر هستند را دشوار می‌کند.

دلایل مختلفی برای کارایی محدود سازمان‌هایی که تلاش می‌کنند به مشکل حمایت از کودکان آنلاین رسیدگی کنند، وجود دارد. بسیاری از آنها سازمان‌های غیرانتفاعی هستند و برای به دست آوردن بودجه مورد نیاز و ایجاد اکوسیستم‌های گسترده لازم برای مقابله تهاجمی با این موضوع مبارزه می کنند - نقصی که می تواند با همکاری بین المللی بیشتر و همچنین بخش خصوصی فعال تر و متعهدتر برطرف شود. تعامل، به ویژه از سوی غول های فناوری مانند فیس بوک، گوگل، مایکروسافت و اپل و همچنین شرکت های بازی. علاوه بر این، تلاش‌های آنلاین حمایت از کودکان در کشورهای با درآمد بالاتر پیشرفته‌تر است، در حالی که بسیاری از بدترین تهدیدها در مناطق کمتر برخوردار وجود دارد، جایی که تعداد بیشتری از کودکان از سنین پایین‌تر تمایل به آنلاین بودن دارند. و تمرکز این تلاش‌ها - و سرمایه‌گذاری‌هایی که نیاز دارند - به حمایت از اقدامات واکنشی بر خلاف ابتکارات پیشگیری می‌پردازد.

 

چطور سازمان‌های جهانی کاملاً مؤثر باشند؟

بر اساس تحقیقات گسترده ما - از جمله بررسی و تجزیه و تحلیل ابتکارات و شکاف‌های موجود در سراسر اکوسیستم حفاظت از کودک - BCG یک استراتژی با یک سری توصیه برای هر یک از این قشر مورد نظر آمده است که می‌تواند به عنوان نقطه شروعی برای یک جامعه جهانی باشد.

ما در شرکت‌های فناوری و بخش خصوصی شاهد برخی اقدامات از سوی شرکت‌های فناوری جهانی، مانند تیک تاک TikTok برای کاربران جوان‌تر بوده‌ایم - برنامه‌ای که به کودکان زیر 13 سال ویژگی‌های حفظ حریم خصوصی و ایمنی بیشتری در حین استفاده از این سرویس، از جمله محدودیت‌هایی در اظهار نظر و ارسال محتوا، ارائه می‌دهد. با این حال، هنوز نیاز مبرمی به غول‌های فناوری - که سخت‌افزار و نرم‌افزار آنها نقطه ورود کودکان آنلاین است- وجود دارد تا تلاش‌های خود را برای محافظت از کودکان افزایش دهند. شرکت‌های فناوری باید بیشتر همکاری کنند، استانداردهای صنعتی را تعیین کنند و راه‌حل‌های نوآورانه برای مقابله با ریسک‌ها را توسعه دهند. مکانیسم‌های ایمنی باید در محصولات و خدماتی تعبیه شود که بچه‌ها به احتمال زیاد از آنها استفاده می‌کنند. علاوه بر این، بخش خصوصی باید سیستم‌هایی را برای نظارت و گزارش عمومی در مورد تهدیدات و حوادث سایبری ایجاد کند - شفافیت بیشتری را در مورد میزان و انواع مشکلاتی که کودکان با آن روبرو هستند، داشته و در این فرآیند راه حل‌های هدفمندتری را فراهم کند.

اجرای قانون و سیستم‌های قضایی باید به نسبت تهدیدات فضای سایبری با نوآوری‌های سریع فناوری که با سرعت بیشتری نسبت به قوانین و مقرراتی که برای کنترل آنها در نظر گرفته شده، تقویت شوند. این وضعیت با این واقعیت تشدید می‌شود که تهدیدات سایبری علیه کودکان از مرزها عبور می‌کند - و تنها همکاری مجری قانون بین‌المللی در این موارد محدود است. علاوه بر این، حفاظت از کودکان به صورت آنلاین معمولاً به عنوان یک موضوع ملی در کشورهای در حال توسعه کمتر اولویت دارد، چه به دلیل کمبود منابع و بودجه و چه به دلیل اینکه مشکلات دیگر ضروری‌تر تلقی می‌شوند.

چارچوب‌های اجرای قانون موجود باید در سطوح ملی گسترش یافته و به تصویب برسد و باید به طور مستمر به روز شود تا بهترین شیوه‌ها و فن‌آوری‌های جدید برای پلیس و پیگرد تهدیدهای آنلاین برای کودکان توصیه شود. چارچوب‌های قانونی ملی جدید باید در جایی که هنوز وجود ندارد ایجاد شود. جوامع کوچک بدون کمک مالی ملی، پشتیبانی فنی و تیم‌های پیگیری نمی‌توانند به تنهایی با این مشکل مقابله کنند. علاوه بر این، مقام‌های مجری قانون ملی باید به دنبال همکاری بین‌المللی برای پیشگیری و پاسخگویی بهتر به تهدیدات سایبری باشند که احتمال وقوع آن‌ها بیشتر از فعالیت‌های محلی است.

 

خدمات حمایت از کودکان
فقط تعداد کمی از کشورها، مانند بریتانیا، ایالات متحده و استرالیا، سیستم‌های بالغی برای آموزش کارکنان برای حمایت از کودکان در دنیای مجازی دارند. در بسیاری از کشورها، موانعی - از جمله فقدان دانش در مورد حمایت‌های موجود و تلقی نادرست که والدین و کودکان را حتی از بحث در مورد این موضوع منصرف می کند- بر سر راه ارائه خدماتی قرار دارد که می‌تواند به مقابله با تهدیدات آنلاین کمک کند.

اولین الزام برای خدمات حمایت از کودکان، ارتقای مهارت کارکنان، آموزش آنها در مورد تهدیدهای آنلاینی که کودکان با آن روبرو هستند و نحوه خود مراقبتی آنها است. در مرحله بعد، این آژانس‌ها باید آگاهی از این موضوع را در جوامع خود افزایش دهند و به کودکان و والدین اطلاع دهند که چه پشتیبانی برای رسیدگی، نظارت و گزارش تهدیدات سایبری در دسترس است. همانطور که نظرسنجی ما نشان داد، کودکان به اندازه کافی به والدین خود در مورد تهدیدهای سایبری که با آنها برخورد کرده‌اند نمی‌گویند - بنابراین خدمات پشتیبانی نیز باید فعالانه برای غلبه بر هرگونه تردید کودکان در صحبت آزادانه در مورد چنین حوادثی کار کنند.

مدارس و سیستم‌های آموزشی برخی از کشورها برنامه‌های آموزشی و درسی را با پوشش مهارت‌ها و شایستگی‌های دیجیتال تطبیق داده‌اند. اما حتی این برنامه‌ها نیز در ارائه آموزش ملموس و راه‌حل‌هایی برای خطرات آنلاین - اینکه چه هستند، کجا هستند، چگونه به آنها واکنش نشان دهیم و چگونه از آنها اجتناب کنیم، ناکام می‌مانند. علاوه بر این، سیستم‌های آموزشی با والدین کار نمی‌کنند تا آنها را در جریان آخرین تهدیدات قرار دهند.

ماژول‌های ایمنی آنلاین باید در برنامه‌های درسی K-12 در همه کشورها گنجانده شود. جلسات اطلاع رسانی والدین نیز باید توسط مدارس ارائه شود و کمپین‌های آگاهی رسانی متمرکز بر تهدیدات سایبری در همه جا وجود داشته باشد. به همان اندازه مهم، مدارس باید دوره‌های سواد دیجیتالی را ارائه دهند تا اطمینان حاصل شود که مربیان با آخرین پیشرفت‌های فناوری و پویایی‌های خطر سایبری به‌روز شوند.

 

والدین و مراقبین
والدین نسبت به تهدیداتی که کودکان در فضای مجازی با آن روبرو هستند آگاهی کافی ندارند. و اکثر والدین فاقد دانش، آموزش و مهارت در مورد بهترین روش‌ها و ابزار برای محافظت از کودکان هستند. مانند مجریان قانون، والدین برای همگام شدن با پیشرفت‌های فناوری با مشکل مواجه هستند. و در بسیاری از موارد، والدین در مطرح کردن و بحث آشکار موضوعات حساس با فرزندان خود مردد هستند.

با در نظر گرفتن همه اینها، آموزش والدین در مورد این مسائل بسیار مهم است. نتایج نظرسنجی به وضوح نشان داد که والدین فعالیت‌های آنلاین فرزندان خود را به اندازه کافی نظارت نکرده، و همچنین حوادث را به اندازه کافی به مقامات گزارش نمی‌کنند.

مجری طرح «پیمایش ملی فرهنگ رسانه‌های اجتماعی در ایران» ضمن تشریح جزئیات این پیمایش گفت: پنج رسانه اجتماعی پرطرفدار بر اساس این پیمایش به ترتیب ۷۲ درصد اینستاگرام، ۵۲ درصد تلگرام، ۴۶ درصد واتساپ، ۴۲ درصد روبیکا و ۳۲ درصد ایتا بوده‌اند.

به گزارش ایسنا، مجید سلیمانی در نشست خبری پیمایش ملی فرهنگ رسانه‌های اجتماعی در ایران که پیش از ظهر امروز در محل پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد، گفت: در دوره فعالیت پژوهشگاه در دولت سیزدهم شاهد بودیم که طرح‌های ملی جدی برای فهم جامعه ایران صورت گرفت. جای خالی این موضوع به‌ویژه در حوزه رسانه وجود داشت. در واقع برخلاف تصور، رویکرد علمی در دولت سیزدهم وجود داشته و هدف ما هم این بوده است که تحولات جامعه ایران را در این زمینه بسنجیم.

وی درباره شیوه انجام این مطالعه، افزود: رسانه‌های اجتماعی به شدت به زندگی روزمره جامعه نزدیک‌اند. این پیمایش بر ۱۴ هزار و ۵۰۵ نفر انجام شده است و یکی از شروط ما این بود که افراد حتما کاربر شبکه‌های اجتماعی بوده باشند. رسانه اجتماعی را نیز شامل شبکه‌های اجتماعی، پیام‌رسان‌های اجتماعی و شبکه‌های اجتماعی پخش ویدیو، شبکه‌های خرید کالا و خدمات و بازی‌ها تعریف کردیم.

سلیمانی با اشاره به آثار فرهنگی استفاده از شبکه‌های اجتماعی، اظهار کرد: ما به این نتیجه رسیده‌ایم که تغییرات مختلف در عرصه‌های مختلف کاملا به حضور و کنشگری در رسانه‌های اجتماعی وابسته بوده است. به‌ویژه ظهور اینستاگرام در سال‌های اخیر به این موضوع دامن زده است.

وی با اشاره به اینکه کنشگری کاربران در فضای اجتماعی مهم است، اظهار کرد: این موضوع ذیل فرهنگ دیجیتال قرار می‌گیرد و تنها مربوط به ایران هم نیست بلکه در جهان در حال رخ دادن است، در حالی که قبل از آن خرده فرهنگ‌ها وابسته به منطقه خاص خود رخ می‌داد. در واقع به واسطه رسانه‌های اجتماعی، فرهنگ دیجیتال مسطحی شکل گرفته است. انگیزه مصرف محتوا و میزان مصرف محتوا کاملا وابسته به مسائل مختلف جامعه است. ما به این نتیجه رسیده‌ایم که هرچه کنشگری در شبکه اجتماعی بیشتر باشد میزان تغییر و تحولات هم در حوزه‌های مختلف بیشتر بوده است.

وی بصری شدن رسانه‌های اجتماعی‌ را موضوع بسیار مهمی دانست و اظهار کرد: بعد از ظهور اینستاگرام، فراگیر شدن رسانه‌های اجتماعی را در تلفن‌های همراه شاهد بودیم. اما آیا به دنبال این فراگیر شدن رسانه‌های اجتماعی، سواد رسانه‌ای هم افزایش یافته است؟ برخی از سوالات این طرح ملی به همین امر اختصاص داشت.

وی تاکید کرد: استفاده از رسانه طی سال‌های قبل توانسته ساحت‌های مختلفی از فرهنگ اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و ... را تحت تاثیر قرار دهد.

مجری طرح پیمایش ملی فرهنگ رسانه‌های اجتماعی در ایران به ذکر برخی از نتایج طرح پرداخت و ادامه داد: بر اساس مصاحبه حضوری و تصادفی با افراد بالای ۱۵ سال در ۳۱ استان کشور، پرسشنامه‌ای در اردیبهشت‌ ماه امسال تکمیل شده است. ۴۷ درصد این جامعه آماری مردان و ۵۲ درصد زنان بوده‌اند. پنج رسانه اجتماعی پرطرفدار بر اساس این پیمایش به ترتیب ۷۲ درصد اینستاگرام، ۵۲ درصد تلگرام، ۴۶ درصد واتساپ، ۴۲ درصد روبیکا و ۳۲ درصد ایتا بوده‌اند. در شبکه‌های اشتراک‌گذاری ویدیو نیز روند استفاده به این صورت بوده است که ۴۲ درصد از آپارات، ۸ درصد از تماشا و ۲۵ درصد از یوتیوب استفاده می‌کردند.

وی افزود: همچنین در این جامعه آماری، ۲۴ درصد گفته‌اند که به هیچ وجه از شبکه‌های اجتماعی داخلی استفاده نمی‌کنند. ۱۳ درصد نیز اعلام کرده‌اند که به هیچ وجه از شبکه‌های اجتماعی خارجی استفاده نمی‌کنند.

سلیمانی ادامه داد: ۸.۶ درصد از افراد حاضر در این پیمایش اعلام کرده‌اند که از طریق شبکه‌های اجتماعی کار اقتصادی می‌کنند و با انگیزه کسب درآمد وارد چنین فضایی شده‌اند.

وی افزود: برای پیگیری اطلاعات و اخبار ۳۰ درصد افراد اعلام کردند خیلی زیاد از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند و ۲۰ درصد هم گفتند اصلا در این زمینه از شبکه اجتماعی استفاده نمی‌کنند.

این عضو هیات علمی دانشگاه تهران گفت: ۴۱ درصد از افراد حاضر در پژوهش گفته‌اند که از شبکه‌های اجتماعی در حد زیاد و خیلی زیاد برای گوش کردن موسیقی استفاده می‌کنند و این موضوع قابل تامل است.

به گفته وی حدود ۵۷ درصد از افراد حاضر در پژوهش اعلام کردند که در شبکه‌های اجتماعی صرفا نظاره‌گر هستند و کنشگری ندارند، اما درمورد محتوای آموزشی چنین نیست و شاهد رشد استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای یادگیری بوده‌ایم به شکلی که تا ۳۲ درصد افراد اعلام کردند در حد زیاد و خیلی زیاد بهره آموزشی می‌برند.

سلیمانی درباره اعتماد به اخبار بیان کرد: رسانه‌های اجتماعی اکنون سهم زیادی از فضای رسانه را به خود اختصاص داده‌اند. در این رابطه به مقایسه مقبولیت و مرجعیت نشریات مهم و صداوسیما پرداختیم‌ و پرسیدیم افراد چقدر به محتوایی که از این طریق دریافت می‌کنند، اعتماد دارند.  ۱۸.۵ درصد از پاسخ‌گویان اعلام کرده‌اند اعتماد زیادی به اخبار صداوسیما دارند، ۷ درصد گفتند اعتماد زیادی به BBC دارند، ۵ درصد گفتند اعتماد زیادی به روزنامه کیهان دارند و ۳.۸ درصد گفتند اعتماد زیادی به روزنامه شرق دارند. ۱۱ درصد هم اعلام کردند برای دریافت اخبار به اینستاگرام و ۸ درصد به توییتر اعتماد دارند. ۱۲.۵ درصد هم اعلام کردند برای دریافت اخبار به ایتا اعتماد دارند.

وی افزود: یکی از پرسش‌های مطرح شده در این پویش این بود که «آیا رسانه‌های اجتماعی همه واقعیت‌های جامعه را به ما نشان می‌دهد؟» که ۲۳ درصد موافق بودند که همه واقعیت از طریق رسانه‌های اجتماعی نشان داده می‌شود و ۵۸ درصد هم اعلام کردند که رسانه‌های اجتماعی همه واقعیت را نشان نمی‌دهند.

این عضو هیات علمی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه طی سال‌های اخیر انجام تبلیغات از رسانه‌های رسمی به شبکه‌های اجتماعی سوق پیدا کرده است،‌ اظهار کرد: این یک روند جهانی است که در نگرش مردم هم مشخص است. بر اساس پویش ۶۶ درصد افراد معتقد بودند که تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی موثرتر است، البته این نگرش افراد بوده است و نمی‌توان گفت واقعت همین است.

وی افزود: از شرکت‌کنندگان پرسیدیم که «آیا فضای مجازی خطری برای فرهنگ ایرانی است؟» و ۴۸ درصد افراد این فضا را تهدید و خطری برای فرهنگ ایرانی می‌دانستند. یا ۴۹ درصد فضای مجازی را ابزاری برای قدرت‌طلبی و نفوذ غربی‌ها اعلام کردند.

به گفته مجری طرح پیمایش ملی فرهنگ رسانه‌های اجتماعی در ایران، ۴۳ درصد از شرکت‌کنندگان در این پویش معتقد بودند که بلاگرهای فضای مجازی باعث تصویرسازی منفی از فضای ایران می‌شوند. حتی درحوزه فرهنگ اقتصادی حدود ۵۰ درصد از پاسخ‌دهندگان پویش اعلام کرده‌اند که باید از سلبریتی‌ها و بلاگرهای فضای مجازی مالیات گرفته شود.

وی افزود: در زمینه کسب و کار نیز حدود ۵۰ درصد افراد معتقد بودند که رسانه‌های اجتماعی بستر مناسبی برای توسعه و رونق کسب و کار است اما به اعتقاد ۳۸ درصد، این شبکه‌های اجتماعی در امور اقتصادی مداخله می‌کنند و باعث گرانی مسکن و خودرو می‌شوند.

سلیمانی با اشاره به اینکه موضوع حکمرانی فضای مجازی و اینکه داده‌های شبکه‌های اجتماعی کجا ذخیره شود هم امری مهم در پرسشنامه‌ بود، تصریح کرد: ۵۱ درصد پاسخ‌گویان نسبت به ذخیره اطلاعات شخصی‌شان در رسانه‌های اجتماعی غیرایرانی اظهار نگرانی کردند. 

وی افزود: فقط ۲۳.۳ درصد افراد مخالف این بودند که دولت به دلیل محتوای غیراخلاقی و جنسی شبکه‌های اجتماعی را محدود کند. از طرفی از مردم پرسیدیم که «دولت به دلیل وجود دیدگاه‌های مخالف سیاسی، رسانه‌های اجتماعی را محدود می‌کند،‌ نظرتان درباره این موضوع چیست؟». ۱۸.۳ درصد مخالف و ۵۹.۴ درصد هم موافق بودند.

این عضو هیات علمی دانشگاه تهران درباره روند تماشای فیلم و سریال از شبکه‌های مجازی و صداو سیما، گفت: ۲۱ درصد گفته‌اند از شبکه‌های ماهواره‌ای برای تماشای فیلم و سریال استفاده می‌کنند،‌ ۳۰ درصد از یوتیوب،‌ اینستاگرام و ...، ۴۴درصد از صداوسیما و ۳۳ درصد از شبکه نمایش خانگی و ۱۱.۶ درصد از سینما استفاده می‌کنند. درباره سازگاری محتوای شبکه نمایش خانگی با فرهنگ جامعه نیز ۲۱ درصد معتقد بودند که محتوای سریال‌های شبکه نمایش خانگی با فرهنگ جامعه سازگار است و ۱۱ درصد اصلا سازگار ندانستند و ۳۱ درصد هم گفته‌اند کم یا خیلی کم با فرهنگ سازگار است. در این بین ۶۲.۲ درصد هم هزینه خرید اشتراک شبکه نمایش خانگی را گران دانستند.

جعفری، پژوهشگر پیمایش ملی فرهنگ رسانه‌های اجتماعی نیز درباره روند این کار تحقیقاتی، توضیح داد: داده‌های پژوهش با ضریب خطای ۳ درصد قابل اعتماد هستند و به لحاظ علمی نظارت دقیقی بر پیمایش انجام شده است.

پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۷، «ترافیک جهانی داده تلفن‌همراه» به‌ازای هر گوشی هوشمند، به ۴۲‌گیگابایت در ماه برسد که افزایش خیره‌کننده ۱۶‌برابری در‌مقایسه‌با سال ۲۰۱۷ است! این افزایش، هم‌زمان با افزایش تعداد کاربران اینترنت در سراسر جهان؛ به‌ویژه در کشورهای با درآمد متوسط است. بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲، «هند» به‌تنهایی شاهد افزایش ۱۷۰‌درصدی کاربران اینترنت بوده است.

نمودار کشورهایی که بیشترین استفاده از داده تلفن‌همراه را در سراسر جهان دارند، بر‌اساس داده‌های «گزارش پیشرفت و روند دیجیتال» انجام و ارائه‌شده توسط «بانک جهانی (World Bank)» نشان می‌دهد: کشور جزیره‌ایِ‌ «کوراسائو» (واقع در دریای کارائیب جنوبی در کنار سواحل ونزوئلا) با ۱۳۱٫۳‌گیگابایت استفاده ماهانه از داده تلفن‌همراه به‌ازای هر‌نفر، در «رتبه اول» قرار دارد.

این‌کشور، با جمعیت اندکِ ۱۹۳۰۰۰نفری، احتمالاً به‌دلیل «ترکیبی از عوامل مختلف»، از همه کشورهای دیگر پیشی گرفته است؛ که شامل هجوم بیش از یک‌میلیون گردشگر طیِ سال ۲۰۲۲، برنامه‌های رقابتی داده‌های تلفن‌همراه، نفوذ کم سیستم‌های مخابراتی خط ثابت و گستره اینترنت پهن‌باند است؛ مثلاً در سال ۲۰۲۱، تنها ۲۸‌نفر از ۱۰۰‌نفر ساکنینِ آنجا از شبکه‌های ثابت استفاده می‌کردند؛ در‌حالی‌که از هر ۱۰۰‌نفر، ۸۸‌نفرشان از خدمات تلفن‌همراه استفاده می‌کردند.

علاوه‌بر‌این؛ به‌دلیل تمرکز مراکز داده و زیرساخت کابل فیبر‌نوری، از سریع‌ترین و قابل‌اعتمادترین اتصالات اینترنتی در کارائیب برخوردار است. پس‌از‌آن، «کویتِ» نفت‌خیز در رتبه دوم قرار دارد. در سال‌های اخیر، صنعت مخابرات این‌کشور به‌شکل قابل‌توجهی بهبود یافته است؛ به‌طوری‌که شبکه‌های G5 تقریباً به ۹۷‌درصد از جمعیتش رسیده است.

علاوه‌بر‌این؛ دولت «کویت» سرمایه‌گذاری بسیاری بر روی پلتفرم‌های موبایلی انجام داده که به مردم اجازه می‌دهد تا جریمه‌های رانندگی را تسویه یا تاریخ دادگاه را از‌طریق برنامه‌های تلفن‌همراه تعیین کنند. همانند آنجا، چند کشورِ خاورمیانه مانند «عربستان سعودی» و «بحرین» نیز در‌این‌فهرست رتبه بالایی دارند.

خب؛ وضعیت اروپا چگونه است؟ «فنلاند» به‌عنوان کشوری که به‌دلیل زیرساخت‌های مخابراتی پیشرفته خود شناخته‌شده است، در استفاده از داده تلفن‌همراه در‌این‌قاره «پیشتاز» است؛ در‌واقع، این‌کشور اولین شبکه آزمایشی G6 را در سراسر جهان راه‌اندازی کرده. با‌توجه‌به نقش پیشرو در شبکه‌های ارتباطی و فناوریِ دیجیتال، بسیاری از شرکت‌ها، از «فنلاند» برای آزمایش محصولات و خدمات جدیدشان «قبل از عرضه جهانی» استفاده می‌کنند. «لتونی»، «استونی»، «اتریش» و «لیتوانی» نیز از اروپا دراین‌فهرست حاضرند.

درمقابل، «ایالات‌متحده» در رتبه ۳۴ در مصرف ماهانه داده تلفن‌همراه (با سرانه ۱۳٫۴‌گیگابایت) قرار دارد. ب

خشی از دلیلِ استفاده کم شاید این‌است‌که هزینه داده‌های موبایلی در «ایالات‌متحده» از «بالاترین قیمت‌ها در جهان» است: میانگین هزینه یک‌گیگابایت داده در‌آن‌کشور در سال ۲۰۲۳ شش‌دلار بود؛ درحالی‌که هزینه این خدمات در «فرانسه» ۰٫۲‌دلار یا در «ژاپن» ۳٫۴۸‌دلار بود. (منبع:روزنامه سایه)