ITanalyze

در خبری که ممکن است ایلان ماسک، مالک اسپیس‌ایکس را ناراحت کند، دیمیتری باکانوف، رئیس آژانس فضایی روسیه (روسکاسموس) اعلام کرد که این کشور در حال توسعه سیستمی مشابه سیستم ارتباطات ماهواره‌ای استارلینک آمریکایی است.
به گزارش دانشجو، باکانوف در مصاحبه‌ای با رسانه‌های روسی گفت: «به زودی ایستگاه استارلینک خودمان را خواهیم داشت. کاملا ضروری است که روسیه تجهیزات ارتباطات ماهواره‌ای خودش را تولید کند.»

این اولین بار نیست که روسیه بر این موضوع تاکید می‌کند. باکانوف در ماه‌های گذشته نیز گفته بود پروژه «سپیده‌دم» که از سوی شرکت روسی «آفیس ۱۴۴۰» در حال توسعه است، اقدام روسیه در برابر استارلینک اسپیس‌ایکس خواهد بود.

او پیش از این در مصاحبه‌ای با خبرگزاری روسی «تاس» خاطرنشان کرده بود که روسیه تا سال ۲۰۳۰ به سیستم‌های ماهواره‌ای پیشرفته دست خواهد یافت. رئیس آژانس فضایی روسیه همچنین تایید کرده است که هدف پروژه موسوم به «سپیده‌دم» ایجاد مجموعه‌ای از ماهواره‌ها در مدار پایین زمین برای ارائه خدمات ارتباطات ماهواره‌ای پهن‌باند است.

او خاطرنشان کرد که این پروژه از سوی متخصصان حوزه فناوری فضایی و هوانوردی روسیه در حال توسعه است و به عنوان رقیب روسی سیستم استارلینک عمل خواهد کرد.

اسپیس‌اکس از مدت‌ها پیش پرتاب ماهواره‌های طبقه‌بندی‌شده و نظامی مشتریان دفاعی دولت آمریکا به فضا را شروع کرده است. پنتاگون برای استفاده از سامانه پهن‌باند «استارلینک اسپیس»، از جمله در حوزه ارتباط اینترنتی اوکراین در جنگ با روسیه، قرارداد‌هایی بسته است. این سامانه بخشی از سیستم ماهواره‌ای شرکت اسپیس‌اکس است که برای فراهم کردن اینترنت ماهواره‌ای شکل گرفته است.

رقیب روسی استارلینک برای اینکه بتواند جایگاهی واقعی پیدا کند، باید چند ویژگی کلیدی داشته باشد که هم جنبه‌ی فنی را پوشش دهد و هم سیاسی–اقتصادی. در کل، این ویژگی‌ها را می‌توان در چند محور دسته‌بندی کرد:

۱. ویژگی‌های فنی

تعداد زیاد ماهواره‌های مدار پایین (LEO): مشابه استارلینک، باید هزاران ماهواره کوچک در مدار پایین زمین (۵۰۰–۱۲۰۰ کیلومتر) داشته باشد تا پوشش سراسری و تأخیر کم فراهم شود.

پهنای باند بالا و تأخیر پایین: توانایی ارائه سرعت اینترنت چندصد مگابیت بر ثانیه با تأخیر زیر ۵۰ میلی‌ثانیه، تا رقابتی با فیبر و استارلینک باشد.

ایستگاه‌های زمینی هوشمند: ترمینال‌های کوچک، ارزان، خودکار (Plug-and-Play) که مصرف انرژی کمی داشته باشند.

پایداری و ایمنی: استفاده از فناوری ضد اختلال (Anti-Jamming) و رمزنگاری قوی برای مقابله با جنگ الکترونیک.

موشک‌های پرتاب قابل اعتماد و ارزان: هزینه‌ی پرتاب باید به حداقل برسد؛ مشابه اسپیس‌ایکس که با فالکون ۹ و استارشیپ هزینه‌ها را کاهش داده است.

۲. ویژگی‌های اقتصادی

مدل اقتصادی پایدار: کاهش هزینه تجهیزات کاربر (ترمینال‌ها) برای جذب بازار داخلی و خارجی.

سرمایه‌گذاری عظیم دولتی–خصوصی: چون رقابت با استارلینک فقط با بودجه‌های بسیار کلان امکان‌پذیر است.

صادرات خدمات: قابلیت ارائه سرویس به کشورهای همسو یا بازارهای بکر (آفریقا، آسیا).

۳. ویژگی‌های سیاسی و امنیتی

کنترل دولتی و امنیت سایبری: روسیه به دلیل دغدغه امنیت ملی، باید سیستمی طراحی کند که امکان کنترل و نظارت وجود داشته باشد.

استقلال کامل از فناوری غربی: استفاده حداقلی یا صفر از قطعات ساخت آمریکا/اروپا برای جلوگیری از تحریم یا فشار سیاسی.

کاربردهای نظامی–دفاعی: اتصال امن برای نیروهای مسلح، پهپادها، و سامانه‌های موشکی.

۴. تفاوت‌های احتمالی با استارلینک

روسیه احتمالاً بیشتر به کاربرد نظامی و دولتی توجه خواهد کرد تا سرویس‌دهی گسترده به کاربران عادی.

ممکن است به‌جای مدل کاملاً خصوصی (مثل اسپیس‌ایکس)، پروژه در قالب کنسرسیوم دولتی–دفاعی اجرا شود.

پوشش جهانی احتمالاً محدودتر خواهد بود (تمرکز روی روسیه، اوراسیا و متحدان).

استارلینک بعد از ۶ ماه مذاکره با دولت لبنان، در این کشور مجوز فعالیت گرفت.

به گزارش فارس؛ کابینه لبنان در تاریخ ۲۰ شهریور ۱۴۰۴ به شرکت استارلینک متعلق به ایلان ماسک مجوز ارائه خدمات اینترنت ماهواره‌ای در این کشور را صادر کرد. خبرگزاری رسمی لبنان (ان ان ای) اعلام کرد این مجوز پس از حدود ۶ ماه مذاکره میان دولت و شرکت صادر شده است.
طبق قوانین بین‌المللی شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنت ماهواره‌ای از جمله استارلینک، تنها در صورتی مجاز به ارائه خدمات در خاک یک کشور هستند که از دولت آن کشور مجوز دریافت کنند. تا کنون استارلینک در کشورهای مختلف از جمله در هند، ویتنام، پاکستان، برزیل، کانادا و استرالیا تنها با دریافت مجوز رسمی، امکان ارائه اینترنت ماهواره‌ای را پیدا کرده است.
«تونی سعد»، سخنگوی وزیر ارتباطات لبنان «چارلز حاج»، گفت که استارلینک یک شرکت در لبنان تأسیس کرده و از همین طریق موفق به دریافت مجوز شد.

بر اساس این مجوز، خدمات اینترنت استارلینک در لبنان فعلاً فقط در اختیار شرکت‌ها قرار می‌گیرد و هزینه بسته‌ها از ماهانه ۱۰۰ دلار آغاز می‌شود. طبق اعلام (ان ان ای)، کابینه لبنان با صدور این مجوز، اجازه فعالیت به شرکت «استارلینک لبنان» داده تا خدمات اینترنتی را در سراسر کشور از طریق ماهواره‌های «اسپیس‌اکس» ارائه دهد. در همین زمینه، ایلان ماسک پیش‌تر در خرداد ۱۴۰۴ طی یک تماس تلفنی با رئیس‌جمهور لبنان «جوزف عون» علاقه‌مندی خود را به حضور در بخش مخابرات و اینترنت لبنان ابراز کرده بود. 

سرویس اینترنت ماهواره‌ای استارلینک شرکت اسپیس‌ایکس ایلان ماسک، روز دوشنبه (۲۷ مرداد) بازهم با قطعی شبکه روبرو شد.
به گزارش ایسنا، در پی این اختلال، هزاران گزارش از قطعی سرویس استارلینک در سایت رصد قطعی داون دتکتور ثبت شد.

این دومین قطعی اینترنت استارلینک در دو هفته اخیر بوده است و اسپیس‌ایکس بلافاصله به درخواست اظهار نظر در مورد این اختلال پاسخ نداد.  

قطعی این شبکه در ۲۴ جولای (دوم مرداد) چندین ساعت طول کشید و مایکل نیکولز، معاون مهندسی استارلینک اسپیس‌ایکس، علت آن را خرابی سرویس‌های نرم‌افزاری داخلی کلیدی اعلام کرد که شبکه اصلی را اداره می‌کنند.

این قطعی در حالی روی داد که سرویس اینترنت ماهواره‌ای شرکت آمریکایی «تی‌موبایل» با همکاری استارلینک به تازگی راه اندازی شده و امکان دسترسی به اینترنت را برای کاربران گوشی‌های هوشمند در مکان‌هایی بدون دکل مخابراتی، فراهم می‌کند.

طبق اطلاعات وب‌سایت اسپیس‌ایکس، این شرکت، سرویس اینترنت استارلینک را به بیش از ۶ میلیون کاربر در ۱۴۰ کشور ارائه می‌دهد، اما نرخ ریزش و مشترکین توسط این شرکت به طور عمومی گزارش نشده است.

مجموعه استارلینک اسپیس‌ایکس بسیار بزرگتر از هر رقیبی است و طبق تحقیقات جاناتان مک‌داول، ستاره‌شناس، در حال حاضر استارلینک بیش از ۷۰۰۰ ماهواره پهن باند عملیاتی دارد.

شرکت اسپیس‌ایکس روز دوشنبه، با موفقیت، گروه دیگری از ماهواره‌ها را برای افزودن به مجموعه ماهواره‌های استارلینک خود از پایگاه نیروی فضایی واندنبرگ در جنوب کالیفرنیا پرتاب کرد. این شرکت، در حال حاضر، قصد دارد تعداد پرتاب‌ها و فرودها از واندنبرگ را از ۵۰، به حدود ۱۰۰ عدد در سال افزایش دهد.

کمیسیون ساحلی کالیفرنیا پنجشنبه گذشته، به اتفاق آرا به مخالفت با درخواست نیروی فضایی آمریکا برای انجام این حجم بالاتر از پرتاب‌های اسپیس ایکس رای داد. این کمیسیون اعلام کرده است که مقامات اسپیس‌ایکس و نیروی فضایی در ارزیابی و گزارش صحیح تاثیرات احتمالی افزایش پرتاب‌ها بر شهرهای همسایه و حیات وحش محلی، در کنار سایر مسائل، کوتاهی کرده‌اند.

طبق گزارش شبکه سی‌ان‌بی‌سی، دونالد ترامپ،  رئیس‌جمهور آمریکا، اخیرا  فرمان اجرایی امضا کرد که به دنبال تسهیل مقررات زیست‌محیطی است که از نظر ماسک و دیگران، مانع عملیات فضایی تجاری می‌شود.

شبکه اینترنت دولتی استرالیا پروژه اینترنت ماهواره ای کوییپر را برای فراهم کردن اینترنت به کار گرفته و آن را به استارلینک ترجیح داده است.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از رویترز، شبکه اینترنت دولتی استرالیا استارت آپ خدمات ماهواره ای آزمایش نشده آمازون را به جای سرویس استارلینک ایلان ماسک برای فراهم کردن ارتباطات جهت افرادی که به شبکه های زمینی آن دسترسی ندارند، به کار گرفته است.

شرکت NBN و آمازون در بیانیه ای مشترک اعلام کردند ماهواره های پروژه کوییپر شرکت آمریکایی از سال آینده به جای دو ماهواره دولتی استرالیا که قرار است در ۲۰۳۲ از رده خارج شوند به کار گرفته می شوند. این قرارداد که شرایط مالی آن فاش نشده برای فراهم کردن اینترنت پر سرعت برای حدود ۳۰۰ هزار خانواده و کسب و کار که قادر به دسترسی به شبکه زمینی NBN نیستند، اجرا می شود. هزاران ماهواره در مدار پایین زمین از طریق لینک های نوری به یکدیگر متصل می شوند و با آنتن ها و دیگر گزینه های ارتباطی روی زمین ارتباط برقرار می کنند.

قرار داد مذکور نشان دهنده فرصتی از دست رفته برای استارلینک است که بزرگترین تهیه کننده چنین سرویس های شبکه ای است و هم اکنون بیش از ۲۵۰ هزار مشتری در استرالیا دارد. دو تهیه کننده بزرگ خدمات مخابراتی تجهیزات استارلینک را می فروشند و برخی از سازمان های دولتی نیز از جمله «کمیسیون انتخابات استرالیا» ( Australian Electoral Commission) با استارلینک نیز قراردادهایی دارند.

این قرارداد در حالی بسته شده که استارلینک به عنوان شاخه ای از شرکت هوافضای اسپیس ایکس هم اکنون هشت هزار ماهواره اینترنتی در مدار زمین دارد اما آمازون که سرویس خود را از آوریل سال جاری آغاز کرده فقط ۷۸ ماهواره دارد.

رویترز فاش کرد که ایلان ماسک دستور قطع پوشش اینترنت ماهواره استارلینک را در مناطق بازپس‌گیری‌شده توسط اوکراین صادر کرده است.
به گزارش تسنیم منابع آگاه اعلام کردند که ایلان ماسک، میلیاردر معروف آمریکایی و مالک اسپیس‌ایکس، به یکی از مهندسان ارشد این شرکت فضایی در کالیفرنیا دستور داده است که پوشش اینترنت ماهواره استارلینک را در مناطقی که اوکراین در حال بازپس‌گیری بوده است، قطع کند.

به گفته سه فرد آگاه از این دستور، در جریان یک پیشروی سرنوشت‌ساز از سوی اوکراین برای بازپس‌گیری مناطق اشغالی از روسیه در اواخر سپتامبر ۲۰۲۲، ماسک دستوری صادر کرد که باعث اختلال در عملیات ضدحمله شد و اعتماد کی‌یف به استارلینک را که این میلیاردر در ابتدای جنگ برای کمک به حفظ ارتباطات نظامی اوکراین در میدان نبرد فراهم کرده بود، خدشه‌دار کرد.

ماسک به یک مهندس ارشد در دفتر کالیفرنیای اسپیس‌ایکس دستور داد پوشش این خدمات را در مناطقی از جمله خرسون قطع کند؛ منطقه‌ای راهبردی در شمال دریای سیاه که اوکراین در تلاش برای بازپس‌گیری آن بود.

سه منبع به رویترز گفتند که کارکنان از این دستور تبعیت کردند و دست‌کم ۱۰۰ ترمینال استارلینک را غیرفعال کردند؛ سلول‌های شش‌ضلعی‌شکل این ترمینال‌ها روی نقشه داخلی پوشش شرکت خاموش شدند. این اقدام سایر مناطق تحت اشغال روسیه، از جمله بخشی از استان دونتسک در شرق را نیز تحت تأثیر قرار داد.

بر اساس گفته‌های یک مقام نظامی اوکراین، یک مشاور نیروهای مسلح و دو فرد دیگر که در نزدیکی خطوط مقدم اختلال در استارلینک را تجربه کرده‌اند، نیروهای اوکراینی در پی دستور ماسک، ناگهان با قطع ارتباطات مواجه شدند.

این منابع تأکید کردند که در زمان قطع ماهواره استارلینک، سربازان دچار وحشت شدند، پهپادهایی که در حال رصد نیروهای روس بودند خاموش شدند و واحدهای توپخانه دوربرد که برای هدف‌گیری به استارلینک متکی بودند، در نشانه‌گیری و شلیک دقیق دچار مشکل شدند.

به گفته این مقام نظامی و همچنین مشاور نظامی مذکور، نیروها نتوانستند یکی از مواضع روسیه را در شهر بریسلاو، در شرق خرسون (مرکز اداری این منطقه به همین نام) به محاصره درآورند. این مقام نظامی در مصاحبه‌ای گفت: محاصره کاملاً متوقف شد وشکست خورد.

در نهایت، ضدحمله اوکراین به بازپس‌گیری بریسلاو، شهر خرسون و بخشی دیگر از سرزمین‌های اشغالی روسیه انجامید. اما دستور ماسک که پیش‌تر گزارش نشده بود، نخستین مورد شناخته‌شده از اقدام مستقیم این میلیاردر در قطع خدمات استارلینک در طول این جنگ است.

به گفته یکی از این سه منبع آگاه، این تصمیم برخی از کارکنان استارلینک را شوکه کرد و به‌نوعی خطوط مقدم نبرد را تغییر داد و به ماسک این امکان را داد که «نتیجه جنگ را در دستان خودش بگیرد».

شرح این دستور با روایت ماسک از نحوه مدیریت خدمات استارلینک در اوکراین در طول جنگ تناقض دارد. ماسک تا همین ماه مارس گذشته در یک پست در شبکه اجتماعی خودش (ایکس) نوشت: ما هرگز چنین کاری نمی‌کنیم.

ماسک و نیکولز به درخواست‌های رویترز برای اظهارنظر پاسخ ندادند.

ماهواره ناهید۲ با پرتاب موفق به مدار زمین، نقطه عطفی در مسیر خودکفایی ایران برای استقلال در پخش شبکه‌های تلویزیونی و ارتباطات مخابراتی به‌شمار می‌رود.

به گزارش تسنیم علی‌اصغر اصولی؛ روز گذشته، ماهواره ناهید‌ـ‌2 با استفاده از ماهواره‌بر سایوز از پایگاه وستوچنی روسیه با موفقیت به مدار زمین ارسال شد. این ماهواره که توسط متخصصان و پژوهشگران ایرانی در سازمان فضایی، پژوهشگاه فضایی وزارت ارتباطات و با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان کشور ساخته شده است، در مداری با ارتفاع تقریبی 500 کیلومتر (مدار LEO) مستقر شده و وزن آن حدود 110 کیلوگرم است.

براساس اطلاع‌رسانی سازمان فضایی، پرتاب و مدارگذاری این ماهواره مخابراتی را باید یکی از گام‌های مهم و زیرساختی در مسیر دستیابی ایران به فناوری‌های بومی فضایی در حوزه ارتباطات ماهواره‌ای به‌شمار آورد. مأموریت و هدف اصلی ناهید‌ـ‌2، آزمون عملیاتی فناوری‌های جدید در مدار و کسب تجربه برای توسعه ماهواره‌های ارتباطاتی پیشرفته‌تر است. در این پروژه، فناوری‌های بومی باند KU برای نخستین بار در مدار تست می‌شوند تا بستر لازم برای ایجاد منظومه‌های ماهواره‌ای مخابراتی LEO و همچنین ماهواره‌های مخابراتی GEO (زمین‌ثابت) در آینده فراهم شود.

کنار تست سامانه‌های ارتباطی، سایر فناوری‌ها از جمله کنترل وضعیت سه‌محوره، ارتباطات دوطرفه در باندهای فرکانسی مختلف، مدیریت داده و توزیع توان در این مأموریت ارزیابی می‌شوند؛ همه این موارد، زیرساخت‌های پایه مورد نیاز برای ساخت و بهره‌برداری از ماهواره مخابراتی عملیاتی را مهیا می‌کند،

با این همه، نکته اساسی آن است که ناهید‌ـ2 صرفاً یک ماهواره آزمایشی و فناوری‌پایه محسوب می‌شود و هنوز نمی‌توان آن را به‌عنوان "ماهواره مخابراتی ملی" یا یک ماهواره عملیاتی با قابلیت ارائه سرویس ارتباطی ملی و پایدار معرفی کرد.

ماهواره‌های مخابراتی ملی و تجاری که امکان ارائه خدمات ارتباطی وسیع، تلویزیون سراسری، اینترنت ماهواره‌ای و پوشش گسترده دارند، معمولاً باید در مدار GEO (با ارتفاع حدود 36 هزار کیلومتر) و با توان و ظرفیت بسیار بالاتر قرار گیرند، چنین دستاوردی به فناوری، تجربه، سرمایه‌گذاری و همکاری‌های گسترده‌تری احتیاج دارد و نیازمند طی شدن گام‌های مرحله‌ای همچون تجربه‌های کسب‌شده در ناهید‌ـ‌2 است.

به‌گفته مسئولان فضایی، پرتاب نمونه دوم ناهید از طریق ماهواره‌بر بومی سیمرغ و اجرای پرتاب‌های بومی و بین‌المللی بیشتر در سال‌های آتی در دستور کار قرار دارد تا مسیر تحقق ماهواره مخابراتی واقعی و عملیاتی برای کشور هموارتر شود.

ایران هنوز صاحب ماهواره مخابراتی ملی عملیاتی نشده اما با پرتاب ناهید‌ـ‌2 وارد مرحله جدیدی از بلوغ فناورانه برای رسیدن به این هدف بزرگ و استراتژیک شده است. تجربه‌های به‌دست‌آمده از این مأموریت پلی است برای توسعه ماهواره‌های پیشرفته‌تر و تحقق ارتباطات پایدار ماهواره‌ای ملی در آینده.

تبیین فناوری‌های داخلی ناهید‌ـ‌2 و جایگاه آن در زنجیره پیشرفت فضایی کشور

ماهواره ناهید ـ‌2 در قامت نخستین عضو از خانواده ماهواره‌های ارتباطی بومی، نقطه آغاز نسل جدیدی از تجهیزات و فناوری‌های فضایی ایران به‌شمار می‌رود. بنا به گفته رئیس سازمان فضایی ایران، دکتر حسن سالاریه، این ماهواره نه‌تنها به‌طور کامل با تکیه بر توان داخلی طراحی و ساخته شده، بلکه بناست اولین بستری باشد که زیرسیستم‌ها و فناوری‌های کلیدی بخش ارتباطات ماهواره‌ای ایران را به‌صورت عملیاتی و واقعی در فضا آزمایش می‌کند.

در این گام، آزمون‌ها و تست‌هایی برای اطمینان از عملکرد صحیح سامانه‌های مختلف ماهواره، از جمله سیستم‌های مدیریت داده، توزیع توان، کنترل حرارت و کنترل وضعیت سه‌محوره، صورت می‌گیرد تا این زیرسیستم‌ها برای نسل‌های جدیدتر ارتقاء یابند.

تمرکز روی فناوری باند KU؛

یکی از مهم‌ترین نوآوری‌های ناهید‌ـ2، استفاده از فناوری ارتباطی در «باند فرکانسی KU» است که این امکان را می‌دهد ارتباطات پهن‌باند (Broadband) برای انتقال داده‌های حجیم و سریع در مدار فضایی تست شود. KU باندی از فرکانس‌های امواج رادیویی (تقریباً بین 12 تا 18 گیگاهرتز) است که معمولاً برای تلویزیون‌های ماهواره‌ای، اینترنت ماهواره‌ای و ارتباطات پرظرفیت استفاده می‌شود.
در قیاس،
باند S (2 تا 4 گیگاهرتز) برای مأموریت‌های فضاپایه، دریافت داده از فضاپیماها و برخی ارتباطات رادیویی کوتاه‌برد مورد استفاده است.

باند U در برخی منابع معادل باند **UHF (Ultra High Frequency)** و معمولاً محدوده 300 مگاهرتز تا 3 گیگاهرتزاست که برای ارتباطات تلفنی بی‌سیم و ارسال و دریافت داده‌هایی با سرعت پایین‌تر در مدار پایین کاربرد دارد.  

باند V هم فرکانس‌های بالاتر (40 تا 75 گیگاهرتز)را دربرمی‌گیرد که ظرفیت بالاتری دارد اما فناوری پیچیده‌تر و حساسیت بیشتری نسبت به شرایط جوی دارد.

حسن سالاریه؛ رئیس سازمان فضایی ایران اعلام کرده است: در ماهواره ناهید-2 در کنار فناوری KU، تا حد زیادی زیرسیستم‌های ارتباطی در باندهای S و U و V نیز ارتقاء یافته و قرار است در شرایط واقعی فضا آزمایش شوند تا عملکرد آن‌ها در مدار تثبیت شود و زیرساخت لازم برای ماهواره‌های مخابراتی آینده فراهم شود.

گام‌به‌گام تا ماهواره عملیاتی

رئیس سازمان فضایی ایران می‌گوید محور اصلی این پروژه، توسعه و آزمون فناوری ارتباطات در باند KU است که نقشی کلیدی در دستیابی به ماهواره‌های مخابراتی عملیاتی (چه در قالب منظومه‌های ماهواره‌ای LEO با پوشش سراسری، چه ماهواره‌های GEO عملیاتی با سرویس دائمی و تجاری) دارد.  

اجرای موفقیت‌آمیز این فناوری‌ها باعث شد نسل بعدی ماهواره‌ها با نام ناهید-3 با پهنای باند بیشتر و امکانات ارتقاءیافته طراحی و ساخته شود تا مسیر ایران به سمت ماهواره مخابراتی ملی عملیاتی و قدرتمند هموار شود.

روند پایش ماهواره و دریافت سیگنال‌های سلامت از باندهای مختلف آغاز شده و در هفته‌های پیش رو تمامی عملکردها و زیرسیستم‌ها تست خواهد شد. همچنین نمونه دوم ناهید 2 آماده پرتاب با ماهواره‌بر داخلی سیمرغ است تا قابلیت‌ها در یک سناریوی کاملاً ملی نیز سنجیده شوند. طبق اعلام مسئولان، کلیه جزئیات فنی و نتیجه تست‌ها، به صورت مستمر از مبادی رسمی مانند سایت سازمان فضایی ایران به اطلاع مخاطبان تخصصی و کارشناسان خواهد رسید.

با اتکا به فناوری بومی، ایران وارد فصل جدیدی از توسعه ماهواره‌های مخابراتی شده، اما دستیابی به خدمات ماهواره‌ای عملیاتی، نیازمند طی فرآیند آزمایش، توسعه و ارتقاء سخت‌افزاری و نرم‌افزاری در چند مرحله است. ناهید-2 سکوی پرتابی است به سوی آن هدف نهایی که در مدار GEO به تحقق خواهد پیوست.

1. باند KU و کاربردهایش

الف) ماهواره‌های تلویزیونی در باند KU

باند KU یکی از پرکاربردترین باندهای فرکانسی در جهان ارتباطات ماهواره‌ای به شمار می‌رود. ماهواره‌های تلویزیونی که وظیفه پخش مستقیم کانال‌های تلویزیونی به منازل را برعهده دارند، عمدتاً در این باند فعالیت می‌کنند. در ایران و سراسر جهان، تقریباً تمامی سیستم‌های ماهواره‌ای خانگی (دیش‌هایی که روی پشت‌بام‌ها نصب می‌شوند) مبتنی بر باند KU طراحی شده‌اند.

فرآیند:

فرآیند انتقال سیگنال به این صورت است که ابتدا سیگنال تلویزیونی از استودیو یا شبکه‌های مختلف به ایستگاه زمینی مرکزی ارسال می‌شود. این ایستگاه، سیگنال‌ها را به ماهواره‌ای که در مدار ژئو (GEO) در ارتفاع 36 هزار کیلومتری زمین قرار گرفته، منتقل می‌کند. سپس ماهواره، سیگنال دریافتی را به منطقه وسیعی از سطح زمین، مانند خاورمیانه، اروپا، آفریقا یا آسیا، بازمی‌تاباند. در نهایت، کاربران در خانه یا محل کار با استفاده از یک دیش کوچک (معمولاً به قطر 60 تا 90 سانتی‌متر) و یک گیرنده ماهواره‌ای می‌توانند کانال‌ها را دریافت کنند.

چرا KU؟

استفاده گسترده از باند KU مزایای قابل توجهی دارد؛ از جمله کوچک بودن قطر دیش‌ها، هزینه پایین، کیفیت مناسب تصویر و سهولت نصب و جابه‌جایی. علاوه بر این، این باند ظرفیت بالایی برای پخش همزمان کانال‌های مختلف در فرمت‌های HD و SD فراهم می‌کند و سبب شده است انتخاب اول برای تامین تلویزیون ماهواره‌ای در خانه‌ها باشد.

ب) اینترنت ماهواره‌ای در باند KU

اینترنت ماهواره‌ای به معنای دریافت و ارسال اطلاعات اینترنتی بدون نیاز به کابل یا خطوط زمینی و تنها از طریق ماهواره است. در این فناوری، کاربران، چه در مناطق روستایی و دورافتاده و چه در مناطق شهری، با استفاده از یک آنتن کوچک KU و یک مودم مخصوص، به صورت مستقیم با ماهواره ارتباط برقرار می‌کنند. سیگنال اینترنتی از طریق آنتن KU به ماهواره مخابراتی ارسال می‌شود و ماهواره این سیگنال را به یک «هاب» یا مرکز زمینی که به شبکه جهانی اینترنت متصل است، منتقل می‌کند. همین فرآیند به کاربر امکان می‌دهد تا داده‌ها را به سرعت ارسال و دریافت کند.

در سطح جهانی، نمونه‌هایی مانند خدمات اینترنت ماهواره‌ای استارلینک (که ترکیبی از باندهای KU و KA را به کار می‌برد)، Viasat و HughesNet همگی از این فناوری برای ارائه اینترنت پرسرعت به نقاط مختلف جهان بهره می‌برند.

چرا KU؟

باند KU به دلیل ظرفیت و پهنای باند بالا نسبت به باندهای فرکانسی پایین‌تر مانند S و U، گزینه‌ای مطلوب برای ارائه خدمات اینترنت ماهواره‌ای است. این باند امکان اشتراک‌گذاری ویدئو، مرور وب، کنفرانس‌های آنلاین و سایر خدمات اینترنتی را با کیفیت مناسب فراهم می‌کند. البته باید توجه داشت که باند KU تا حدی نسبت به شرایط آب و هوایی نامساعد، به ویژه بارش شدید، حساس است و ممکن است در این شرایط کیفیت ارتباط با کاهش روبه‌رو شود.

ج) ارتباطات پهن‌باند در باند KU

پهن‌باند (Broadband) به معنای امکان انتقال حجم بالایی از داده‌ها در مدت زمان کوتاه است؛ مانند اینترنت پرسرعت، ویدئو کنفرانس، انتقال همزمان اطلاعات و پرداخت‌های بانکی. باند KU به دلیل ظرفیت و سرعت بالای خود، بستری مناسب برای برقراری ارتباطات پهن‌باند فراهم می‌کند.

کاربرد KU:

در این بستر، ارتباط سریع میان دو شعبه یک بانک، دفاتر مرکزی یا ادارات مختلف در سراسر کشور، بدون نیاز به فیبر نوری و تنها از طریق تجهیزات ماهواره‌ای، امکان‌پذیر می‌شود. همچنین، این فناوری به مدارس و ادارات مناطق محروم کمک می‌کند تا جلسات ویدئوکنفرانس خود را به‌سادگی برگزار کنند. علاوه بر این، انتقال داده در شرایط اضطراری و برای خدمات فوریت‌های پزشکی، مانند اتصال آنلاین آمبولانس‌ها یا بیمارستان‌های سیار در هنگام بحران، از دیگر کاربردهای مهم پهن‌باند در باند KU به شمار می‌رود.

2. باند S و کاربردهایش

الف) مخابرات ماهواره‌ای در باند S

باند S یکی از باندهای کلیدی در مخابرات ماهواره‌ای محسوب می‌شود که برای برقراری تماس‌های صوتی و داده‌ای امن، با هزینه کم و به شکل ساده در مناطقی که زیرساخت زمینی وجود ندارد، به کار می‌رود. از مهم‌ترین کاربردهای این باند می‌توان به ارتباط میان هواپیماها یا کشتی‌ها با مراکز کنترل، ایجاد ارتباط ویژه نظامی یا صنعتی در موارد اضطراری و نیز ارسال اطلاعات سنجش از دور یا دریافت داده‌های پایه از ماهواره‌های علمی و تحقیقاتی کوچک اشاره کرد.

ب) ایستگاه زمینی در باند S

ایستگاه‌های زمینی یا Gatewayها، وظیفه ارسال و دریافت داده با ماهواره را بر عهده دارند و پرتکرارترین انتخاب برای این ارتباط، باند S است. دلیل اصلی این انتخاب، پایداری کیفیت سیگنال، پایین بودن میزان نویز و تأثیرپذیری اندک از شرایط آب و هوایی است. این باند معمولاً برای کنترل و پایش وضعیت ماهواره‌ها، دریافت سیگنال‌های اولیه و نیز ارسال دستورات به سامانه‌های فضایی استفاده می‌شود.

ج) GPS و ناوبری در باند S

سامانه موقعیت‌یاب جهانی (GPS) عمدتاً روی باندهای L و S فعالیت می‌کند. گیرنده‌های GPS با دریافت امواج ماهواره‌های مربوط، موقعیت جغرافیایی را برای کاربر محاسبه می‌کنند. مزیت مهم باند S در این حوزه، توانایی نفوذ امواج درون ابرها و حتی ساختمان‌ها و ارائه دقت و پایداری بالاست.

د) پخش رادیویی و داده در باند S

اگرچه پخش رادیویی ماهواره‌ای در باند S بسیار رایج نیست، اما برخی کشورها بخشی از پخش دیجیتال رادیویی خود را روی این باند انجام می‌دهند. علاوه بر این، باند S برای ارسال داده‌های حسگر و سنجش از دور، به ویژه در ماهواره‌های هواشناسی یا ماهواره‌های کوچک، کاربرد فراوان دارد و امکان انتقال مطمئن اطلاعات به ایستگاه‌های زمینی را فراهم می‌سازد.

وضعیت فعلی رادیو و تلویزیون ایران

در زمان حاضر، پخش رادیو و تلویزیون رسمی ایران (صداوسیما) به دو روش اصلی انجام می‌شود: پخش زمینی و پخش ماهواره‌ای. اکثر شبکه‌های سراسری و محلی در داخل کشور از طریق فرستنده‌های زمینی (آنتن‌های دیجیتال، برج‌های مخابراتی و گیرنده‌های ست‌تاپ‌باکس خانگی) در دسترس مردم قرار می‌گیرند. این شیوه در مناطق شهری و بسیاری از مناطق روستایی که پوشش فرستنده مطلوب است، روش غالب دریافت شبکه‌ها محسوب می‌شود.

در مقابل، پخش ماهواره‌ای عمدتاً محدود به شبکه‌های برون‌مرزی صدا و سیما مانند الکوثر، پرس‌تی‌وی و آی‌فیلم است که با هدف مخاطبان خارج از کشور و برخی مناطق مرزی پوشش داده می‌شود. این شبکه‌ها از ترانسپوندرهای اجاره‌ای بر روی ماهواره‌های بین‌المللی بهره می‌برند. با این حال، شبکه‌های سراسری داخلی ایران به صورت عمومی روی ماهواره‌ها پخش نمی‌شوند تا رقابت با شبکه‌های فارسی‌زبان خارجی محدود بماند و دسترسی به شبکه‌های داخلی صرفاً از طریق پلتفرم‌های مجاز داخل کشور انجام شود.

وابستگی به ماهواره‌های اجاره‌ای خارجی

در شرایط فعلی، ایران فاقد ماهواره مخابراتی فعال اختصاصی (GEO) برای پخش تلویزیون و رادیو است. تمامی شبکه‌های برون‌مرزی صدا و سیما برای پخش، از ظرفیت ترانسپوندرهای اجاره‌ای متعلق به شرکت‌ها و مالکان خارجی استفاده می‌کنند. این وابستگی چالش‌برانگیز است؛ به‌ویژه در مواقعی که تحت فشارهای سیاسی یا تحریم‌ها، شرکت‌های بین‌المللی اقدام به قطع یا محدود کردن پخش شبکه‌های ایرانی (مانند پرس‌تی‌وی، شبکه افق، و … ) کرده‌اند. همچنین، هزینه سالانه اجاره این ترانسپوندرها نیز قابل توجه است.

علت توجه ویژه به توسعه ماهواره مخابراتی ملی، دستیابی به استقلال کامل در پخش تلویزیون و رادیو است. این موضوع نه‌تنها مانع از قطع یا تحریم در شرایط فشار سیاسی بین‌المللی می‌شود، بلکه امکان ارائه خدمات تلویزیونی، رادیویی، اینترنتی و امدادی را برای مناطق دورافتاده کشور و حتی کشورهای منطقه و همسایه فراهم می‌کند. داشتن ماهواره پخش ملی، نقطه عطفی در توسعه زیرساخت ارتباطات کشور و گامی اساسی برای ورود به عصر نوین فناوری فضایی به شمار می‌رود.

وضعیت فعلی برنامه ناهید2

ماهواره ناهید2 نخستین نمونه آزمایشی ماهواره ارتباطی ایران است که اخیراً با هدف تست فناوری باند KU به مدار پایین زمین (LEO) پرتاب شده است. این ماهواره قرار است زیرساخت فنی و تجربیات اولیه لازم برای توسعه ماهواره‌های GEO (مدار ثابت) را فراهم کند. اما هنوز این ماهواره در مدار LEO فعالیت می‌کند و عملیات پخش تلویزیونی سراسری یا جایگزینی برای ماهواره‌های پخش‌کننده تلویزیون و اینترنت ملی مانند بدر، هاتبرد یا یوتلست نیست. پروژه ناهید 2 اساساً در فاز تحقیق و توسعه، تست و بومی‌سازی فناوری‌های کلیدی و آماده‌سازی برای پرتاب ماهواره‌های عملیاتی آینده قرار دارد.

هدف نهایی، دستیابی به "ماهواره کامل مخابراتی/تلویزیونی" و استقرار آن در مدار GEO (36 هزار کیلومتری زمین) است. این کار نیازمند توسعه فناوری ماهواره‌های پیچیده، توان‌افزایی ماهواره‌برها، تهیه بلوک‌های انتقال مداری مانند سامان و تأمین منابع مالی و همکاری‌های بین‌المللی است. تا امروز، هیچ ماهواره مخابراتی مستقل ایرانی به صورت عملیاتی در GEO قرار نگرفته؛ اما تلاش‌ها از طریق پروژه‌های ناهید 2 و طراحی ناهید 3 آغاز و تقویت شده است. هدف، ایجاد زنجیره‌ای از پیشرفت‌هاست: ابتدا تست باند KU و سپس توسعه امکانات بیشتر جهت پرتاب ماهواره‌های ملی مخابراتی به مدار ثابت.

در زمان حاضر، رسانه ملی ایران برای پخش شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای، وابسته به ماهواره‌های اجاره‌ای خارجی است و هنوز ماهواره GEO بومی برای پخش تلویزیونی یا مخابراتی عملیاتی نشده است. پرتاب ناهید2، در حقیقت نخستین مرحله برای آزمون فناوری‌های ارتباطی فضایی به‌شمار می‌رود، اما هنوز جایگزین واقعی برای ماهواره‌های GEO و شبکه‌ پخش ملی نشده است.

هدف نهایی، دستیابی به استقلال کامل در حوزه تلویزیون، رادیو و ارتباطات ملی از طریق دسترسی به ماهواره مخابراتی ملی در مدار GEO در سال‌های آتی است؛ مسئله‌ای که پیش‌نیاز آن توسعه فناوری، تأمین بودجه و ساخت ماهواره‌‌های قدرتمند داخلی است.

روز پنج شنبه اینترنت استارلینک به مدت دو ساعت و نیم قطع شد و همین امر روی فعالیت های ارتش اوکراین تاثیرگذاشت.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از ایندپندنت، نیروهای اوکراینی برای ارتباطات در میدان جنگ و عملیات های پهپادی به شدت به پایانه های استارلینک متکی هستند.

این بزرگترین قطعی بین المللی سرویس استارلینک بود که در نتیجه اختلال یک نرم افزار داخلی به وجود آمد و هزاران کاربر آفلاین شدند. رابرت برودی فرمانده نیروی پهپادی اوکراین همان روز در تلگرام نوشت: استارلینک در سراسر خط مقدم خاموش است.

او بعدا پست خود را آپدیت و اعلام کرد تا ساعت ۱:۰۵ دقیقه بامداد روز جمعه این مشکل برطرف شده است. به گفته او این رویداد ریسک اتکا به سیستم ها را نشان داد و خواستار متنوع سازی روش های ارتباطی شد.

برودی در این باره نوشت: ماموریت های جنگی بدون ویدئو و عملیات های شناسایی میدان جنگ نیز بدون حمله پهپادی انجام شدند.

اولکساندر دیمیریوف بنیانگذار شرکت OCHI، یک سیستم اوکراینی که روی ویدئوهای مربوط به هزاران پهپاد در خط مقدم تمرکز می کند، به نشریه رویترز اعلام کرد قطعی استارلینک نشان داد اتکا به سرویس های ابر رایانشی برای رهبری یگان‌ها و انتقال اطلاعات شناسایی پهپادها در میدان نبرد، یک ریسک بسیار بزرگ است.

او در این باره گفت: اگر ارتباط اینترنت قطع شود، توانایی انجام عملیات های جنگی نیز در عمل از بین می رود. وی خواستار استفاده از سیستم های ارتباطات محلی که به اینترنت متکی نیستند، شد.

هرچند استارلینک در روسیه فعال نیست اما مقامات اوکراینی مدعی هستند ارتش روسیه نیز به طور گسترده از سیستم های آن در خط مقدم جنگ با اوکراین استفاده می کند.

شبکه ماهواره‌ای استارلینک اسپیس‌ایکس دچار اختلال گسترده شده و هزاران کاربر در نقاط مختلف جهان را با مشکل قطعی اینترنت روبه‌رو کرده است، این نخستین بار است که شبکه استارلینک با چنین اختلال گسترده‌ای در سطح جهانی روبرو می‌شود.
به گزارش ایمنا و به نقل از د ورج، کاربران از کشورهای مختلف دنیا از جمله آمریکا، استرالیا، بخش‌هایی از اروپا و خاورمیانه قطعی اینترنت استارلینک را گزارش داده‌اند. اسپیس‌ایکس در بیانیه‌ای کوتاه اعلام کرده که تیم‌های فنی این شرکت در حال بررسی و رفع مشکل هستند، اما هنوز زمان دقیقی برای بازگشت سرویس به حالت عادی اعلام نکرده‌اند، این اختلال در حالی رخ داده که استارلینک به‌تازگی گسترش قابل توجهی در پوشش جغرافیایی خود داشته و بیش از ۳ میلیون کاربر در سراسر جهان دارد. برخی کارشناسان احتمال می‌دهند این مشکل ممکن است ناشی از اختلال در مراکز کنترل زمینی یا بروز مشکلی در شبکه ماهواره‌ای باشد.

در پی این قطعی، بسیاری از کسب‌وکارها و کاربران خانگی که به اینترنت استارلینک وابسته هستند، با مشکلات جدی روبه‌رو شده‌اند، این اتفاق می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر اعتماد کاربران به این سرویس داشته باشد، به ویژه که استارلینک همواره بر قابلیت اطمینان بالا و دسترسی پایدار تأکید داشته است.

فعالیت اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در قطر آغاز شد.

به گزارش آناتولی اینترنت ماهواره‌ای استارلینک اسپیس ایکس رسماً در قطر به بهره‌برداری رسید.

ایلان ماسک، میلیاردر آمریکایی در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: استارلینک اکنون در قطر است.

قطر ایرویز پیش از این اعلام کرده بود که تجهیز ناوگان خود به استارلینک و ارائه خدمات وای‌فای رایگان و فوق سریع به مسافران در برخی پروازها را آغاز کرده است.

استارلینک پیش از این اعلام کرده بود که خدمات خود را در کوزوو آغاز کرده است.

در حالی‌که متخصصان نسبت به نقش‌آفرینی استارلینک در حملات اسرائیل علیه مردم ایران هشدار می‌دهند، رگولاتوری همچنان درباره برنامه‌اش برای مدیریت این تهدید سکوت کرده است.

به گزارش فارس، با وجود تصویب قانون جدید مجلس برای ممنوعیت استفاده از تجهیزات ارتباطی ماهواره‌ای فاقد مجوز، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی تاکنون موضع‌گیری روشنی درباره نحوه اجرای این قانون نداشته است. این در حالی است که یکی از وظایف اصلی این سازمان، پایش مستمر خدمات ماهواره‌ای و کنترل طیف فرکانسی کشور است؛ وظیفه‌ای که در شرایط فعلی اهمیت دوچندان یافته است.سازمان تنظیم مقررات باید مطابق این قانون، دستورالعمل‌های اجرایی مرتبط را تدوین کند و بر ردیابی، شناسایی و انسداد تجهیزات اینترنت ماهواره‌ای غیرمجاز، از جمله ترمینال‌های استارلینک، نظارت کامل داشته باشد. همچنین اجرای رأی اتحادیه جهانی مخابرات (ITU) مبنی بر رعایت قوانین سرزمینی توسط اپراتورهایی نظیر استارلینک، مستلزم اقدام عملی از سوی این نهاد است تا حقوق ارتباطی کشور حفظ شود. با این حال، تا لحظه انتشار این گزارش، پیگیری خبرنگار فارس از این سازمان برای دریافت توضیح درباره اقدامات صورت‌گرفته، بی‌پاسخ مانده است.

فناوری ماهواره‌ای در خدمت جنگ ترکیبی

در روزهای ابتدایی تجاوز رژیم صهیونیستی به کشورمان، یکی از مجریان شبکه فاکس‌نیوز در پلتفرم ایکس (توییتر سابق) از ایلان ماسک، مالک شرکت اسپیس‌ایکس، خواست تا اینترنت ماهواره‌ای استارلینک را در ایران فعال کند. ماسک نیز در پاسخ صریحی نوشت: «پرتوها فعال است.»چند روز بعد و همزمان با حمله آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران، ریچارد گرنل، فرستاده پیشین دولت ترامپ، نیز در پستی مشابه از ماسک درخواست کرد تا حداقل برای چند هفته اینترنت استارلینک را در ایران فعال کند. به گفته او، «دوستانم در ایران در حال حاضر دسترسی منظم به اطلاعات ندارند.»از سوی دیگر، احسان چیت‌ساز، معاون برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری وزارت ارتباطات، در صفحه مجازی خود فاش کرد که یکی از پهپادهای ساقط‌شده در جریان حمله اخیر رژیم صهیونیستی، مجهز به یک مودم ماهواره‌ای پیشرفته آمریکایی بوده است. این مودم به‌طور مستقیم به شبکه جهانی Iridium متصل می‌شود؛ شبکه‌ای که امکان برقراری ارتباط کامل صوتی، داده و پیام‌رسانی را فراهم می‌کند.تجربه جنگ اوکراین نیز نشان داده است که اینترنت ماهواره‌ای استارلینک نقش مهمی در هدایت پهپادها و انجام حملات دقیق ایفا کرده است. حالا این فناوری در تحلیل تهدیدات ترکیبی علیه ایران نیز به عنوان یکی از مؤلفه‌های جدی مورد توجه قرار گرفته است.

ممنوعیت قانونی اینترنت ماهواره‌ای غیرمجاز

در همین راستا، مجلس شورای اسلامی به‌تازگی قانونی را به تصویب رساند که به‌موجب آن استفاده، حمل، خرید، فروش، واردات یا در اختیار گذاشتن تجهیزات اینترنت ماهواره‌ای فاقد مجوز، از جمله تجهیزات شرکت استارلینک، ممنوع اعلام شد. بر اساس ماده ۵ این مصوبه، متخلفان به حبس تعزیری درجه ۶ (بین ۶ ماه تا ۳ سال) و ضبط تجهیزات محکوم می‌شوند.چنانچه تعداد تجهیزات کشف‌شده بیش از ۱۰ دستگاه باشد یا هدف از استفاده، مقابله با نظام جمهوری اسلامی تشخیص داده شود، مجازات به حبس تعزیری درجه ۴ (۵ تا ۱۰ سال) افزایش خواهد یافت. همچنین در مواردی مانند استفاده از پهپادهای نظامی و جاسوسی، ابزارهای ارتباطی غیرمجاز، و ارسال اطلاعات یا تصاویر به شبکه‌های معاند، مجازات‌ها تشدید شده و رسیدگی به پرونده‌ها به دادگاه انقلاب سپرده می‌شود.هرچند مجلس گامی مهم برای مقابله با نفوذ این فناوری‌ها برداشته، اما نبود واکنش شفاف و عملیاتی از سوی نهادهای تخصصی، به‌ویژه وزارت ارتباطات به‌جای سکوت، مسئولانه و شفاف به وظایف خود عمل کرده و از حق ایران در برابر استارلینک دفاع کنند.

مدیر کل فناوری اطلاعات، هوشمندسازی و امنیت فضای مجازی وزارت علوم گفت: استارلینک قابل فیلترینگ نیست، هیچ احاطه‌ای بر اینترنت ماهواره‌ی نداریم و تنها باید با نگاه رقابتی خدمات خوب بدهیم و سطح آگاهی عمومی را افزایش دهیم.
محمدهادی زاهدی در گفتگو با خبرنگار SNN TV گفت:اینترنت ماهواره‌ای مثل استارلینک در شرایط جنگی بدون رعایت قوانین سرزمینی تهدیدزایی می‌کند. پلتفرم‌ها و ارائه‌دهندگان اینترنت ماهواره‌ای قوانین ما را نمی‌پذیرند و پای میز مذاکره نمی‌آیند.

وی افزود: اینترنت ماهواره‌ای یک مسیر تبادل اطلاعات از طریق یک کانال ناشناس است که هیچ احاطه فنی روی آن نداریم.

زاهدی اضافه کرد: باید به مشتری اطلاع بدهیم که در قبال خدمات گرفتن از برخی شرکت‌ها کشور متوجه آسیب‌هایی می‌شود و از طرف دیگر خدمات خوب بدهیم.

درحالی‌که اینترنت ماهواره‌ای استارلینک با هزاران ماهواره در مدار زمین، بازار ارتباطات فضایی را در سراسر جهان در دست گرفته، فرانسه تلاش می‌کند با سرمایه‌گذاری روی شرکت «یوتل‌ست» (Eutelsat) یک رقیب اروپایی برای این غول آمریکایی بسازد.

به گزارش خبرآنلاین، دولت فرانسه با سرمایه‌گذاری ۱.۳۵ میلیارد یورویی در شرکت ماهواره‌ای یوتل‌ست، تلاش می‌کند رقیبی اروپایی برای اینترنت ماهواره‌ای استارلینک ایجاد کند. با این سرمایه‌گذاری، فرانسه حدود ۳۰ درصد از سهام یوتل‌ست را در اختیار گرفته و آن را یک دارایی راهبردی در مسیر استقلال فناوری اروپا می‌داند.

با این حال، کارشناسان معتقدند یوتل‌ست هنوز فاصله زیادی با استارلینک دارد؛ شبکه ماهواره‌ای آن بسیار کوچک‌تر است و در حوزه‌هایی چون تولید، پرتاب و تجهیزات کاربران از رقیب آمریکایی عقب‌تر است.

نمایندگان مجلس ضمن اعمال ممنوعیت برای استفاده از ابزارهای الکترونیکی ارتباطی اینترنتی فاقد مجوز از قبیل استارلینک، تصویب کردند که هرگونه فعالیت اطلاعاتی و جاسوسی و اقدام عملیاتی برای رژیم صهیونیستی یا دولت‌های متخاصم مصداق افساد فی‌الارض است.
کد خبر: ۱۵۰۸۴۸۳
به گزارش جام جم آنلاین، نمایندگان مجلس در جلسه علنی دوشنبه هفته گذشته (دوم تیرماه) کلیات و جزئیات طرح تشدید مجازات جاسوسی و همکاری‌کنندگان با رژیم صهیونیستی و کشورهای متخاصم علیه امنیت و منافع ملی با ۹ ماده را تصویب کردند که مصوبات مجلس به شرح زیر است.

ماده ۱- هرگونه فعالیت اطلاعاتی و جاسوسی و اقدام عملیاتی برای رژیم صهیونیستی یا دولت‌های متخاصم از جمله دولت ایالات متحده آمریکا یا سایر رژیم‌ها و گروه‌های متخاصم یا برای هر یک از عوامل وابسته به آن‌ها برخلاف امنیت کشور یا منافع ملی، افساد فی‌الارض محسوب شده و مشمول مجازات مندرج در صدر ماده ۲۸۶ قانون مجازات اسلامی مصوب یک اردیبهشت ماه ۱۳۹۲ است.

ماده ۲- مرتکبین هرگونه اقدام امنیتی، نظامی، اقتصادی، مالی، فناورانه و یا هرگونه مساعدت مستقیم و غیرمستقیم که با علم و آگاهی در جهت تأیید، تقویت، تحکیم و یا مشروعیت بخشی به رژیم صهیونیستی صورت پذیرد، به مجازات افساد فی‌الارض محکوم و مشمول مجازات مندرج در صدر ماده ۲۸۶ قانون مجازات اسلامی خواهند شد.

ماده ۳- هرگونه همکاری و مساعدت با علم و آگاهی در انجام موارد زیر به قصد همکاری با رژیم صهیونیستی و دول متخاصم یا سایر رژیم‌ها و گروه‌های متخاصم مشمول مجازات افساد فی‌الارض مندرج در صدر ماده ۲۸۶ قانون مجازات اسلامی است.

الف- ساخت، متصل کردن قطعات (مونتاژ)، تأمین، انتقال، هر نوع معامله، حمل، نگهداری، وارد نمودن به کشور، بکارگیری و یا هرگونه بهره‌برداری از هرگونه سلاح گرم، سرد، شیمیایی، میکروبی، هسته ای یا غیرمتعارف اعم از سنتی و نوین به هر نحو که قابلیت کشتار، تخریب یا ایجاد رعب و وحشت داشته باشد یا اجزاء و قطعات آن‌ها.

ب- ساخت، متصل کردن قطعات (مونتاژ)، تأمین، انتقال، هر نوع معامله، حمل، نگهداری، وارد نمودن به کشور، بکارگیری و یا هرگونه بهره برداری از ریزپرنده‌ها (پهپادهای کوچک)، پهپادها یا ربات‌های هوشمند یا اجزاء و قطعات آن‌ها با کاربری نظامی، جاسوسی، تخریبی، ترور یا اخلال‌گرانه در سامانه‌های حیاتی و زیرساخت‌های کشور.

پ- هرگونه اقدام به جنگ رایانیکی (سایبری)، حملات رایانیکی (سایبری)، اخلال در شبکه‌های ارتباطی، سامانه‌های اطلاعاتی یا زیرساخت‌های حیاتی کشور و خرابکاری در تأسیسات یا اماکن عمومی یا خصوصی یا هرگونه کمک به چنین اقداماتی.

د- هرگونه دریافت وجه یا مال نظیر ملک، خودرو، طلا، ارز و هرنوع دارای رمزنگاری شده از جاسوسان یا وابستگان به سرویس‌های اطلاعاتی با علم به وابستگی آن‌ها صرف نظر از اینکه دریافت کننده اقدام مؤثری انجام داده یا نداده باشد.

ماده ۴- هرگونه اقدام یا همکاری در انجام فعالیت‌های سیاسی، فرهنگی، رسانه‌ای و تبلیغی، ایجاد و انعکاس خسارت تصنعی و یا تهیه یا انتشار اخبار کذب یا هر نوع محتوا که نوعا موجب ایجاد رعب و وحشدت عمومی، ایجاد تفرقه یا خدشه به امنیت ملی باشد، چنانچه مشمول مجازات افساد فی‌الارض نباشد به تشخیص دادگاه به مجازات حبس تعزیری درجه ۳ و انفصال دائم از خدمات دولتی و عمومی محکوم خواهد شد. همچنین ارسال فیلم و تصاویر به شبکه های معاند یا بیگانه که در صورت انتشار آن نوعا موجب تضعیف روحیه عمومی، ایجاد تفرقه یا خدشه به امنیت ملی باشد، مستوجب مجازات حبس تعزیری درجه ۵ و انفصال دائم از خدمات دولتی و عمومی و راهپیمایی و تجمعات غیرقانونی در زمان جنگ مستوجب حبس تعزیری درجه ۴ خواهد بود.

ماده ۵- استفاده، حمل، خرید یا فروش یا وارد کردن یا در اختیار گذاشتن ابزارهای الکترونیکی ارتباطی اینترنتی فاقد مجوز از قبیل استارلینک، ممنوع و موجب حبس تعزیری درجه ۶ و ضبط تجهیزات خواهد بود. تامین، تولید، توزیع و واردات بیش از ۱۰ عدد از ابزارهای مذکور یا انجام موارد مذکور به قصد مقابله با نظام مستجوب حبس تعزیری درجه ۴ خواهد بود.

ماده ۶- در صورتی که جرائم تعزیری موضوع این قانون در زمان جنگ یا وضعیت‌های امنیتی، نظامی به تشخیص شورای عالی امنیت ملی صورت پذیرد، مجازات مرتکب تا ۳ درجه تشدید می‌گردد. مجازات موضوع این قانون در موارد موضوع این ماده، فارغ از ماهیت کشور یا رژیم یا گروه ذی‌نفع اعم از متخاصم یا غیر متخاصم متوجه مرتکب خواهد بود.

ماده ۷- به جرائم موضوع این قانون در تمام مراحل دادرسی خارج از نوبت و در شعب ویژه دادگاه انقلاب که رئیس قوه قضائیه تعیین می کند رسیدگی می شود.

ماده ۸- مفاد استجازه اول رئیس قوه قضائیه در خصوص رسیدگی به جرائم اقتصادی از رهبر معظم انقلاب مورخ ۲ مرداد ۱۳۹۷ در خصوص جرائم موضوع این قانون از تاریخ تصویب، لازم الاجرا است.

ماده ۹- این قانون از زمان تصویب لازم‌الاجرا است. مجازات‌های موضوع این قانون در خصوص جرائمی که قبل از تصویب این قانون شروع شده یا مقدمات آن فراهم شده باشد و مرتکبین آن یا معاونین آن‌ها پس از تصویب این قانون ظرف مهلت ۳ روز، خود و همکاران خود را به مقامات ذیصلاح معرفی نکنند، نیز جاری است.

اینترنت ماهواره‌ای استارلینک مجوز فعالیت تجاری در هندوستان را از وزارت مخابرات این کشور دریافت کرد.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از رویترز، به‌ این‌ترتیب یک مانع بزرگ برای ادامه کار این تهیه‌کننده اینترنت که از مدت‌ها قبل خواستار فعالیت در این کشور بود، رفع شد. تأییدیه فعالیت استارلینک در هندوستان خبر خوشی برای ایلان ماسک مدیر ارشد اجرایی آن به‌حساب می‌آید؛ زیرا دعوای لفظی او با دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا قراردادهای اسپیس ایکس و برنامه‌های فضایی آن با دولت آمریکا را به ارزش ۲۲ میلیارد دلار تهدید می‌کند.

استارلینک سومین شرکتی است که از وزارت مخابرات هندوستان مجوز دریافت می‌کند. پیش‌ از این، درخواست‌های مشابه شرکت «وان وب» متعلق به شرکت یوتل‌ست و «رلاینس جیو» برای تهیه سرویس اینترنت ماهواره‌ای در این کشور توسط وزارت مخابرات آن تایید شده بود.

تاکنون استارلینک و وزارت مخابرات هندوستان به درخواست‌ها برای اظهارنظر پاسخی نداده‌اند. منابع آگاه نیز به دلیل حساسیت این موضوع خواسته‌اند نامی از آنها برده نشود.

ایلان ماسک در ماه فوریه طی سفر نارندا مودی نخست‌وزیر هندوستان به آمریکا، با وی دیدار کرد. آنها در این دیدار براه اندازی برنامه‌های استارلینک و نگرانی‌های هند درباره برآورده‌شدن شرایط امنیتی خاص گفتگو کردند. استارلینک از ۲۰۲۲ میلادی در انتظار دریافت مجوز فعالیت تجاری در هندوستان است و هرچند با دریافت تأییدیه یکی از موانع بزرگ در این زمینه رفع شده، هنوز فاصله زیادی تا راه‌اندازی سرویس تجاری باقی‌مانده است.

این شرکت آمریکایی هنوز نیازمند مجوزی جداگانه از رگولاتور فضایی هندوستان است. به گفته یک منبع آگاه دیگر استارلینک به‌زودی این مجوز را نیز دریافت می‌کند.

در مرحله بعد استارلینک باید زیرساخت زمینی برای این سرویس‌ها را فراهم کند و همچنین با آزمایش‌ها نشان دهد از قوانین امنیتی پیروی می‌کند. این فرایند حداقل چند ماه طول می‌کشد و سخت‌گیرانه خواهد بود. به گفته منبعی آگاه، این شرکت تنها زمانی می‌تواند فروش تجهیزات و سرویس‌هایش به مشتریان را آغاز کند که از مقامات امنیتی هند تأییدیه دریافت کند.

به نظر می رسد ایجاد خوشه اینترنت ماهواره ای آمازون آغاز شده است.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از اسپیس، یک موشک اطلس V شرکت یونایتدلانچ آلیانس در ساعت ۲۳:۰۱ دقیقه دوشنبه شب به وقت گرینویچ از مقر فضایی کیپ کاناورال در ایالت فلوریدا آمریکا به فضا پرتاب شد و همراه خود ۲۷ ماهواره پهنای باند «پروژه کوییپر» را به مدار پایین زمین برد.

این نخستین ماموریت از ۸۰ پرتاب برنامه ریزی شده برای ایجاد ابرخوشه ماهواره ای کوییپر است که به تدریج ۳۲۰۰ ابزار را شامل می شود. این تعداد ماهواره رقم بزرگی است اما یک رکورد جدید به حساب نمی آید. شبکه ماهواره ای استارلینک متعلق به شرکت اسپیس ایکس که سرویس اینترنت را از فضا برای مشتریانش در سراسر جهان فراهم می کند، هم اکنون بیش از ۷۲۰۰ ماهواره عملیاتی در مدار زمین دارد.

از سوی دیگر استارلینک که بزرگترین رقیب پروژه کوییپر به حساب می آید نیز به سرعت در حال گسترش است. جالب آنکه کمتر از سه ساعت قبل از پرتاب موشک اطلس V حامل ماهواره های کوییپر، استارلینک محموله ای به مدار زمین برد.

طبق برنامه ریز موشک اطلس V ماهواره های اینترنتی آمازون را در ارتفاع ۴۵۰ کیلومتری زمین رها می کند. این ابزارها در مرحله بعد مسیر خود را به سمت ارتفاع ۶۳۰ کیلومتری زمین طی می کنند.

آمازون در بیانیه ای پیش از پرتاب ماهواره ها اعلام کرد: ما به سمت هدفمان که فراهم کردن شبکه ارتباطی سربه سر(end to end)است، حرکت می کنیم. این فرایند شامل ارسال اطلاعات از اینترنت از طریق زیرساخت های زمینی به ماهواه ها و سپس به سمت آنتن های مشتریان است و در مرحله بعد این مسیر به طور برعکس اجرا می شود.

پیش بینی می شود کوییپر پوشش اینترنت برای مشتریان را در اواخر سال جاری میلادی فراهم کند.

وزیر ارتباطات در کمیسیون صنایع مجلس گفته است عقد قرارداد با اپراتور اینترنت ماهواره‌ای «در دستور کار این وزارتخانه است».
به گزارش خبرگزاری دانشجو، اینترنت ماهواره‌ای یک فناوری پیشرو است که باید بتوانیم آن‌را کنار اینترنت ثابت و موبایل داشته باشیم؛ به‌ویژه برای مناطق دورافتاده که به شبکه ثابت و همراه دسترسی ندارند. وزیر ارتباطات ستار هاشمی در کمیسیون صنایع مجلس در پاسخ به سوال نمایندگان گفته است مذاکره بین سازمان تنظیم مقررات ایران با شرکت «یاه کلیک» برای عقد قرارداد اینترنت ماهواره‌ای در جریان است.

 در آذر ۱۴۰۲ همزمان با اختتامیه کنفرانس جهانی ارتباطات رادیویی (WRC-23) در شهر دبی، قوانین سرزمینی ایران به امضای مدیرعامل شرکت «یاه کلیک» رسید تا مقدمات فعالیت قانونی این شرکت برای ارائه خدمات اینترنت ماهواره‌ای در کشور فراهم شود. طبق قواعد بین‌المللی اپراتورهای اینترنت ماهواره‌ای در صورتی اجازه فعالیت در یک کشور را خواهند داشت که قوانین سرزمینی آن کشور(Landing Right) را بپذیرند. بعد از پذیرش این قوانین، باید از نهاد رگولاتوری که در ایران «سازمان تنظیم مقررات» مجوز فعالیت کسب کنند.

ستار هاشمی در جلسه کمیسیون صنایع مجلس گفته برای سازمان تنظیم مقررات در حال بررسی شرایط و مختصات فعالیت اپراتور یاه‌کلیک است و این اپراتور نیز ضوابط دریافت مجوز را در دست بررسی دارد. بعد از مذاکره طرفین و حصول توافق نهایی، قرارداد با این شرکت عقد خواهد شد.

ایران با طی مراحل اولیه قراداد با یک شرکت ارائه‌دهنده اینترنت ماهواره‌ای،‌ مقدمات فعال‌شدن این نوع اینترنت را در کشور فراهم کرده است.

فارس؛ «جلوی فناوری را که نمی‌شود گرفت؛ هرچقدر هم اینترنت ماهواره‌ای را ممنوع کنید، بالاخره این یک فناوری جدید است که راه خودش را باز می‌کند»؛ وقتی درباره پیگیری‌های حقوقی ایران برای جلوگیری از فعالیت بدون مجوز استارلینک صحبت می‌شود، این جمله را زیاد می‌شنویم. اما آیا ایران اینترنت ماهواره‌ای را ممنوع کرده؟ در آذر 1402 همزمان با اختتامیه کنفرانس جهانی ارتباطات رادیویی (WRC-23) در شهر دبی، قوانین سرزمینی ایران به امضای مدیرعامل شرکت «یاه کلیک» رسید تا مقدمات فعالیت قانونی این شرکت برای ارائه خدمات اینترنت ماهواره‌ای در کشور فراهم شود.

«یاه‌کلیک» اپراتور خدمات اینترنت ماهواره‌ای است که توسط شرکت «یاه‌ست» -یکی از شرکت‌های زیرمجموعه دولت امارات متحده عربی- اداره می‌شود. این اپراتور با استفاده ازطریق فناوریKa-band و با استفاده از ماهواره‌های «یاسَت» «Yahsat» خدمات اینترنت ماهواره‌ای را در بیش از ۴۰ کشور در خاورمیانه، آفریقا، آسیای مرکزی و جنوب‌شرقی آسیا ارائه می‌دهد. این خدمات شامل پهنای باند ثابت برای مشتریان خانگی، سازمانی، آموزشی و دولتی است و در برخی مناطق با همکاری شرکای محلی عرضه می‌شود.

فراخوان رسمی ایران برای اینترنت ماهواره‌ای

وزارت ارتباطات در بهمن ۱۴۰۱ اعلام کرد که «قواعد سرزمینی» (Landing Rights) فعالیت اپراتورهای اینترنت ماهواره‌ای را به‌طور رسمی به این شرکت‌ها ابلاغ کرده است. عیسی زارع‌پور وزیر وقت ارتباطات، در حاشیه جلسه هیئت دولت تأکید کرد که این قواعد مطابق مقررات اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) تدوین شده‌اند و هر اپراتور ماهواره‌ای که قصد فعالیت در ایران را دارد، باید این قوانین را رعایت کند. وی افزود که در صورت پایبندی اپراتورها به این قواعد، از فعالیت آن‌ها در کشور استقبال خواهد شد. در خرداد 1402 نیز سازمان تنظیم مقررات ایران برای تأمین نیاز ارتباطات ماهواره‌ای یک فراخوان رسمی داد و از شرکت‌هایی که در این زمینه مجوز دارند، دعوت به همکاری کرد.

علاوه بر «یاه‌کلیک» ایران قواعد سرزمینی خود را هم به «استارلینک» و هم به «وان وب» به‌عنوان دو اپراتور اصلی دیگر در حوزه اینترنت ماهواره‌ای ابلاغ کرده و اعلام کرده می‌توانند در چارچوب حقوق سرزمینی ایران، در کشورمان فعالیت داشته باشند و خدمات ارائه کنند. فعالیت اپراتورهای ماهواره‌ای در چارچوب حقوق سرزمینی کشورها، یک قاعده بین‌المللی است که اتحادیه جهانی مخابرات بر آن تأکید دارد.

اگر ایران از اینترنت ماهواره‌ای استقبال می‌کند، پس چرا استارلینک را ممنوع کرده؟

آن چیزی که ایران ممنوع کرده، نه «اینترنت ماهواره‌ای» و نه حتی «اینترنت ماهواره‌ایِ استارلینک» است؛ آن‌چیزی که ممنوع شده «فعالیتِ بدون مجوز» از سمت استارلینک و هر اپراتور ماهواره‌ای دیگری است. ممنوعیتی که در همه کشورهای دنیا به‌صورت جدی و قاطع پیگیری می‌شود. برخی اینترنت ماهواره‌ای را به‌خاطر شباهت لفظی چیزی شبیه شبکه‌های ماهواره‌ای می‌دانند؛ اینترنتی که از یک ماهواره توزیع می‌شود و هر کسی در هر نقطه‌ای از دنیا باید بتواند از آن استفاده کند. اما برخلاف این تصور عامیانه، در موضوع اینترنت ماهواره‌ای صحبت از یک زیرساخت اساسی ارتباطی است که قرار است اطلاعات کاربران از اطلاعات مالی تا شخصی و اداری روی آن مبادله شود و در داخل مرزهای یک کشور، در معادلات فنی مهمی مانند طیف فرکانسی ارتباطی ورود می‌کند. اگر در چارچوب قوانین کشورها فعالیت نکند، می‌تواند اپراتورهای ارتباطی آن‌ها را دچار مشکلات جدی کند و امنیت ملی کشورها را به‌خطر بیندازد.

تجربه عجیب اوکراین پیش چشم دنیا

اخیرا در مناقشه اوکراین یک نمونه از این موضوع را کشورها شاهد بودند؛ در بحبوحه جنگ این کشور با روسیه، استارلینک اینترنت ماهواره‌ای را به‌صورت رایگان در اختیار اوکراین قرار داد و زیرساخت‌های اصلی این کشور مانند ارتش و مراکز نظامی، بیمارستان‌ها و مراکز درمانی و نیز نهادهای دولتی و مدیریت بحران از طریق استارلینک به هم متصل شدند. اما در جریان مذاکرات میان مقامات آمریکایی و اوکراینی درباره دسترسی به منابع معدنی کمیاب اوکراین، طبق گزارش رویترز، ایالات متحده اوکراین را تهدید کرده اگر منابع معدنی ارزشمندش را به کاخ سفید واگذار نکند، اینترنت ماهواره‌ای استارلینک را قطع خواهد کرد..تهدیدی که در کنار سایر فشارها باعث شد اوکراین با وجود اینکه متحد آمریکاست، ناچار شود واگذاری منابع معدنی کمیاب خود به آمریکا را بپذیرد.

به همین خاطر است که استارلینک در کشورهای مختلف دنیا، تنها با دریافت مجوز و در چارچوب قوانین سرزمینی آن‌ کشورها امکان فعالیت پیدا کرده است. مجوزهایی با طول زمان مشخص مانند 5 ساله؛ اگر بعد از گذشت پنج سال، دوباره باید فرایند دریافت مجوز و همخوانی با قوانین داخلی کشورها را طی کند.در آفریقا، از کشورهای نیجریه، موزامبیک، زیمبابوه، زامبیا، کنیا، مالاوی، بوتسوانا و رواندا مجوز گرفته. در آمریکای جنوبی، برزیل و در اروپا، گرجستان مجوز فعالیت استارلینک را صادر کرده است. همچنین، استارلینک در حال مذاکره برای ورود به بازار کشورهایی مانند ترکیه، مراکش و بنگلادش است و در هند بعد از 5 سال پیگیری، پیشرفت‌هایی به سمت دریافت تأییدیه‌های قانونی داشته است.

محافظت از حق ایران، فراتر از جدل‌های سیاسی

بر همین اساس کارشناسان می‎گویند ایران در کنار استقبال عملیاتی از اینترنت ماهواره‌ای، در پیگیری حقوقی از اتحادیه جهانی مخابرات به دنبال آن است که فراتر از کشمکش‌های سیاسی، بتواند در یکی از اساسی‌ترین زیرساخت‌های ارتباطی از حقوق سرزمینی خود حراست نماید؛ به همین خاطر به این موضوع حیاتی باید فراتر از جدل‌های جاری در موضوع فیلترینگ نگریست و با استقبال از رأی اتحادیه جهانی مخابرات، تلاش کرد ایران نیز مانند سایر کشورها بتواند حقوق خود در این زمینه را استیفا کند.

یک درگیری در آینده در فضا می‌تواند پیامدهای منفی گسترده و طولانی مدتی داشته باشد که در اینجا روی زمین نیز احساس شود، زیرا همه‌ افراد روی این سیاره به شکلی از داده‌های فضایی استفاده می‌کنند.

به گزارش ایسنا، بر اساس گزارش جدیدی که توانایی‌های ضدفضایی ده‌ها کشور را در سال گذشته ارزیابی می‌کند، صورت فلکی ماهواره استارلینک اسپیس‌ایکس با تهدیداتی از سوی روسیه و چین مواجه است، زیرا پس از جنگ میان روسیه و اوکراین در سال ۲۰۲۲، از این سیستم اینترنت ماهواره‌ای برای استفاده نظامی در اوکراین استفاده شد.

به نقل از اسپیس، این گزارش که توسط اندیشکده سیاست غیرحزبی (SWF) منتشر شد، نشان می‌دهد که چگونه اتکای فزاینده بشر به فضا به‌ویژه برای امنیت ملی، باعث شده است که تعداد فزاینده‌ای از کشورها قابلیت‌های ضدفضایی خود را توسعه دهند. این سند ۳۱۶ صفحه‌ای، بر اساس اطلاعات در دسترس عموم از ماه فوریه سال ۲۰۲۴ تا فوریه سال جاری، توانایی‌های ۱۲ کشور از جمله ایالات متحده، روسیه، چین، هند، استرالیا و همچنین کره شمالی و کره جنوبی را ارزیابی می‌کند.

در پیشگفتار این گزارش آمده است: ما قویا احساس می‌کنیم که یک بحث آزادتر و عمومی‌تر در مورد این موضوعات ضروری است. جامعه جهانی و اقتصاد ما به طور فزاینده‌ای به قابلیت‌های فضایی وابسته هستند و یک درگیری در آینده در فضا می‌تواند پیامدهای منفی گسترده و طولانی‌مدتی داشته باشد که در اینجا روی زمین نیز احساس شود، زیرا همه افراد روی این سیاره به شکلی از داده‌های فضایی استفاده می‌کنند.

استارلینک اسپیس‌ایکس از شبکه عظیمی از ماهواره‌ها در مدار پایین زمین برای ارائه اینترنت پهن باند پرسرعت استفاده می‌کند. ساکنان اوکراین در سال ۲۰۲۲ پس از قطع شدن خدمات اینترنتی اوکراین در پی آغاز جنگ با روسیه، شروع به استفاده از استارلینک برای حفظ اتصال به اینترنت کردند. این سرویس همچنین ارتباطات ایمن را برای ارتش و دولت اوکراین فعال کرد. با این حال، از ماه مه سال ۲۰۲۴، ارتش اوکراین شروع به تجربه قطعی اتصالات استارلینک کرد و مقامات نظامی این اختلالات را به روسیه نسبت دادند.

این گزارش نشان می‌دهد که یک سیستم روسی به نام توبول (Tobol) که در اصل برای محافظت از ماهواره‌های روسی در برابر پارازیت طراحی شده بود، برای مختل کردن سیگنال‌های ماهواره تجاری استارلینک در خاک اوکراین استفاده شده است. این گزارش خاطرنشان می‌کند که این اسناد فاش شده نشان می‌دهد که روسیه از حداقل سه تاسیسات توبول برای مختل کردن سیگنال‌های ماهواره‌ای تجاری استارلینک در شرق اوکراین استفاده کرده است.

به نظر می‌رسد روسیه همچنین در حال توسعه یک سیستم جدیدتر و پیچیده‌تر به نام کالینکا (Kalinka) است که برای شناسایی و ایجاد اختلال در سیگنال‌های ماهواره‌های استارلینک طراحی شده است. آندری بزروکوف (Andrei Bezrukov)، مدیر مرکز روسیه برای سیستم‌ها و فناوری‌های بدون سرنشین، که در حال توسعه سیستم کالینکا است، به رسانه‌های دولتی گفت که به اصطلاح «قاتل استارلینک» می‌تواند پایانه‌های ارتباطی متصل به استارشیلد را که نسخه نظامی استارلینک است و با ویژگی‌های امنیتی پیشرفته طراحی شده است، شناسایی کند.

گزارش‌های بیشتر نشان داد که روسیه سیگنال‌های جی‌پی‌اس (GPS) را در چهار کشور اروپایی از جمله فرانسه، هلند، سوئد و لوکزامبورگ مسدود کرده است. همچنین گزارش‌هایی مبنی بر قطع شبکه‌های تلویزیونی کودکان در این کشورها توسط روسیه برای پخش تصاویری از جنگ اوکراین منتشر شده است. هیات مقررات رادیویی اتحادیه بین‌المللی مخابرات گفته است که تداخل احتمالا از ایستگاه‌های مسکو، کالینینگراد و پاولوفکا سرچشمه گرفته است.

این گزارش خاطرنشان می‌کند: از ماه فوریه ۲۰۲۵، به نظر می‌رسد که سرویس استارلینک به طور قابل ملاحظه‌ای در برابر حملات سایبری بیشتر مقاوم بوده است.

بر اساس این گزارش، چین در حال سرمایه‌گذاری بر روی قابلیت‌های مشابه برای درگیری‌های مسلحانه احتمالی آینده با ایالات متحده است.

در ماه ژوئیه سال گذشته، محققان نیروی دریایی ارتش چین، زیردریایی‌های مجهز به لیزر را با دکل‌های جمع‌شونده ارائه کردند که می‌توانند ماهواره‌های استارلینک یا دیگر سیستم‌های نظارت فضایی را هدف قرار دهند، اگرچه محققان اذعان کردند که توانایی‌های شناسایی محدود زیردریایی‌ها نیازمند نیروهای خارجی برای ارائه هدایت دقیق موقعیت ماهواره‌ها است.

این گزارش خاطرنشان می‌کند که در همین حال، نیروی فضایی ایالات متحده در حال آزمایش پارازیت‌های ماهواره‌ای جدید به نام پایانه‌های مدولار از راه دور است که برای کار از راه دور و ارائه قابلیت جنگ الکترونیکی ضدفضا در نظر گرفته شده است.

اتحادیه جهانی مخابرات در جلسه اخیر خود با رد نامه آمریکا، اعلام کرد استارلینک باید از مصوبه این اتحادیه در مورد احترام به حقوق سرزمینی ایران تبعیت کند.

فارس- «ما بدون دریافت مجوز در خاک ایران اینترنت ماهواره‌ای استارلینک را ارائه نمی‌دهیم، اما پیداکردن دستگاه‌های قاچاق ارتباطی به ما ندارد»؛ این محتوای جواب آمریکا به اتحادیه جهانی مخابرات در مورد لزوم احترام به قوانین سرزمینی ایران در موضوع استارلینک بود. حالا اتحادیه جهانی در آخرین جلسه خود، این ادعای آمریکا را رد کرده و گفته در راستای مقررات بین‌المللی، حتی شناسایی دستگاه‌های غیرمجاز در خاک ایران و غیرفعال‌کردنِ آن نیز بر عهده استارلینک است.

ایران ابتدا در سال 1400 با استقبال از ارائه اینترنت ماهواره‌ای در کشور،‌ لندینگ‌رایت را به اپراتورهای ارائه‌دهنده اینترنت ماهواره‌ای از جمله استارلینک ابلاغ کرد. سپس طی یک فرایند فنی و حقوقی، از اتحادیه جهانی مخابرات پیگیری کرد تا این اپراتورها و مخصوصا استارلینک به حقوق سرزمینی ایران احترام بگذارند. این اتحادیه بین‌المللی ضمن پذیرش درخواست حقوقی ایران،‌ استارلینک را موظف کرده بود اولا بدون مجوز، در جغرافیای ایران خدمات ارائه ندهد؛ ثانیا در راستای مقررات بین‌المللی، دستگاه‌های غیرمجاز در خاک ایران را شناسایی و غیرفعال کند. آمریکا در پاسخ به این مصوبه،‌ بخش اول را پذیرفته بود اما اعلام کرده بود مسئولیت پیدا کردن دستگاه‌ها را نمی‌پذیرد. در این نامه که به امضای مشترک کمیسیون ارتباطات فدرال (FCC) و وزارت امور خارجه‌ ایالات متحده‌ آمریکا رسیده بود،‌ آمده بود: «اجرای قوانین ایران در رابطه با مرزها و گمرکات آن کشور خارج از حوزه و مأموریت ITU است»

حالا در جلسه آخر کمسیون مقررات رادیویی (RBB) که در تاریخ 17 الی 21 مارس (27 اسفند الی 1 فروردین) برگزار شده است،‌ اتحادیه جهانی با ابراز تأسف نسبت به پاسخ آمریکا،‌ اعلام کرده: «درخواست جمهوری اسلامی ایران مربوط به غیرفعال‌سازی ترمینال‌هایی است که بدون مجوز در قلمرو ایران فعالیت می‌کنند و نه درباره تداخل مضر با سیستم‌ها، استثنا کردن قلمروها از مناطق خدمات ماهواره‌ای یا اجرای قوانین مربوط به مرزها و گمرک‌ها» و از نروژ به‌عنوان کشور ثبت‌کننده استارلینک در اتحادیه،‌ خواسته است فورا اقدامات لازم برای شناسایی و غیرفعال‌کردن دستگاه‌های غیرمجاز در خاک ایران را پیگیری کند. همانطور که طبق متن مصوبه، «بر اساس اطلاعات موثق و در دسترس عموم، این کار در چند کشور دیگر انجام شده است.»

این اتحادیه همچنین به پیشنهاد ایران،‌ مصوب کرده است با ایجاد یک صفحه‌ وب اختصاصی، این تصمیمات و مصوبات در خصوص استارلینک به‌صورت عمومی منتشر شود تا سایر کشورها نیز در جریان آن قرار بگیرند. گفتنی است اخیرا کشورهایی مانند هند،‌ پاکستان و ویتنام نیز استارلینک را موظف کرده‌اند ابتدا در چارچوب قوانین این کشورها، از دولت‌هایشان مجوز فعالیت بگیرد و بعد امکان ارائه اینترنت ماهواره‌ای را پیدا کند.

شرکت خرده فروشی آنلاین آمازون قرار است در نخستین اقدام خود در میدان رقابت با ماهواره‌های استارلینک، در پروژه‌ای به نام کویپر نخستین دسته کامل از ماهواره‌های خود را به فضا بفرستد.

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از آمازون، این اقدام گامی مهم در مأموریت آنها برای ارائه اینترنت سریع و قابل اعتماد به سراسر جهان است. این ماموریت که«KA-۰۱» به‌عنوان مخفف کویپر اطلس ۱ نام دارد چهارشنبه این هفته با موشک اطلس V از ایستگاه نیروی فضایی کیپ کاناورال، فلوریدا پرتاب خواهد شد.

در این پرتاب ۲۷ ماهواره در ارتفاع ۴۵۰ کیلومتری زمین مستقر خواهد شد. پروژه کویپر اینترنت پرسرعت و با تأخیر کم را تقریباً به هر مکانی در این سیاره ارائه خواهد کرد و انتظار می‌رود اواخر سال ۲۰۲۵ارائه خدمات به مشتریان را آغاز کند.

سیستم ماهواره‌ای نسل اول این پروژه شامل بیش از ۳۲۰۰ ماهواره پیشرفته در مدار پایین زمین خواهد بود و بیش از ۸۰پرتاب را برای استقرار شامل هر پرتاب ده‌ها ماهواره انجام خواهد شد. ماموریت KA-۰۱تنها نخستین گام در این فرایند است.

راجیو بادیال، معاون پروژه کویپر، گفت: «ما برخی از پیشرفته‌ترین ماهواره‌های ارتباطی ساخته شده را طراحی کرده‌ایم و هر پرتاب فرصتی برای افزودن ظرفیت و پوشش بیشتر به شبکه‌مان است. مهم نیست که مأموریت چگونه پیش می‌رود، این تازه شروع سفر ماست و ما همه قطعات را آماده کرده‌ایم و در طول سال‌ها دوباره آماده می‌شویم تا یاد بگیریم.»

دولت ویتنام اعلام کرد به اسپیس ایکس اجازه می دهد سرویس اینترنت ماهواره ای استارلینک را به طور آزمایشی در این کشور راه اندازی کند.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از رویترز، به گفته دولت هیچ محدودیتی بر مالکیت خارجی این سرویس در ویتنام وجود نخواهد داشت و همچنین بازه آزمایشی این پروژه تا پایان۲۰۳۰ میلادی است.

برخی تحلیلگران معتقدند ویتنام که اکنون به یک هاب صنعتی در جنوب شرقی آسیا تبدیل شده برای اجتناب از تعرفه های وارداتی آمریکا به استارلینک اجازه فعالیت داده است.

البته هنوز مشخص نیست اسپیس ایکس برای ارائه سرویس هایش در این کشور درخواستی ثبت کرده است یا خیر.

در بیانیه دولت نیز ذکر شده این شرکت آمریکایی اجازه دارد طرح های سرویس اینترنت ثابت و موبایل را در سراسر ویتنام و همچنین اینترنت در پروازهای هوایی را فراهم کند. همچنین دولت تصمیم گرفته در دوره آزمایشی ۶۰۰ هزار مشترک شرکت کنند.

وزارت فناوری اطلاعات پاکستان به شرکت ارائه دهنده اینترنت مبتنی بر ماهواره استارلینک، یک مجوز موقت برای فعالیت در این کشور، صادر کرد.
به گزارش ایسنا، خدمات استارلینک، متعلق به ایلان ماسک، میلیاردر فناوری است که اینترنت را از طریق ماهواره‌های مدار پایین زمین ارائه می‌دهد.

پیش از این، ماسک در اوایل ژانویه تایید کرده بود که استارلینک برای راه‌اندازی خدمات اینترنتی در پاکستان درخواست کرده، اما منتظر تایید دولت این کشور است.

بر اساس گزارش خبرگزاری آناتولی، پایگاه خبری «داون نیوز» به نقل از وزیر فناوری اطلاعات پاکستان، گزارش کرده بود مجوز موقت به استارلینک، با موافقت همه نهادهای امنیتی و رگولاتوری صادر شده است.

ورود استارلینک به پاکستان، به منزله راه اندازی رسمی خدمات اینترنت ماهواره‌ای است.

پیرو ارائه مستندات معتبر و پیگیری‌های حقوقی و فنی توسط ایران، اتحادیه جهانی مخابرات با تأکید بر حقوق سرزمینی کشورمان، استارلینک را موظف به رعایت این حقوق کرد.

«ما از اینترنت ماهواره‌ای در کشور استقبال می‌کنیم؛ برای همین مثل همه کشورهای دنیا، حقوق سرزمینی (لندینگ رایت) ایران را به استارلینک و بقیه اپراتورهای اینترنت ماهواره‌ای ابلاغ کرده‌ایم» این اظهارنظر رسمی عیسی زارع‌پور، وزیر سابق ارتباطات در سال ۱۴۰۱ است. بر این اساس و طبق قواعد بین‌المللی، استارلینک برای ارائه اینترنت در ایران باید ابتدا مجوز بگیرد و تا پیش از آن مجاز نیست در خاک ایران سرویس بدهد.در همین راستا، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات جمهوری اسلامی ایران اقدامات متعددی برای تنظیم‌گری فعالیت‌های استارلینک در کشور انجام داده است. این اقدامات شامل تدوین و تصویب «اصول حاکم بر فعالیت اپراتورهای ماهواره‌ای» به همراه اصلاحیه‌ها در کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات رادیویی است. این اصول شامل ۲۱ صفحه است و به‌منظور نظم‌دهی و مدیریت بهتر فعالیت‌های ماهواره‌ای در کشور تدوین شده است.

نبرد حقوقی در مدار زمین: ایران در برابر استارلینک!

در اقدام دیگری، «مقررات حاکم بر حقوق سرزمینی ارائه خدمات ماهواره‌ای در جمهوری اسلامی ایران» و اصلاحیه «تقاضا برای سرمایه‌گذاری در عرصه فضا و ایجاد اپراتور ماهواره‌ای مخابراتی بومی» تصویب شده است. همچنین، مصوبه‌ی حقوق سرزمینی (Landing Right) و اصول حاکم بر فعالیت ارائه‌دهندگان خدمات اینترنت ماهواره‌ای به‌صورت رسمی به دو شرکت اصلی دارنده منظومه ماهواره‌ای، یعنی SpaceX و OneWeb، ابلاغ شده است.واکنش ایلان ماسک، مالک شرکت اسپیس ایکس، به دریافت نامه رگولاتوری ایران در اواخر سال ۱۴۰۱ جالب توجه است. او در نشستی که در سرزمین‌های اشغالی با نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی داشت، ضمن تایید دریافت این نامه، آن را نامه‌ای بسیار دقیق و حقوقی دانست. باتوجه‌به عدم پاسخگویی شرکت اسپیس ایکس به نامه‌های جمهوری اسلامی ایران با وجود دریافت آنها، در ادامه جمهوری اسلامی ایران سند اعتراض خود را به فعالیت غیرقانونی استارلینک در قلمرو جمهوری اسلامی ایران به جلسه ۹۲ هیئت جهانی تنظیم مقررات رادیویی (RRB) که ذیل اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) فعالیت می‌کند، ارسال کرده و پیگیری‌های لازم را برای نظام‌مند کردن فعالیت استارلینک در کشور انجام داد.

ایران، استارلینک و نبرد برای پذیرش حاکمیت سرزمین

در جلسه ۹۲ هیئت جهانی تنظیم مقررات رادیویی که از تاریخ ۲۰ الی ۲۴ مارس ۲۰۲۳ برگزار شد، پس از بررسی مستندات کشورمان، اعلام شد که طبق مصوبات این هیئت و نهادهای اقماری آن (از جمله آرتیکل شماره ۱۸.۱ مقررات رادیویی و قطعنامه ۲۲ اجلاس جهانی ارتباطات رادیویی در سال ۲۰۱۹ -WRC-۱۹)، اسپیس ایکس برای ارائه خدمات در کشورمان مکلف به دریافت مجوز از رگولاتوری کشورمان (سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی) است. لکن تصمیم‌گیری نهایی را به ارسال مستندات کامل در خصوص فعالیت استارلینک در قلمرو کشورمان منوط کرد و از شرکت اسپیس ایکس هم خواست که به نامه‌ها پاسخ بدهد.در جلسه بعدی این هیئت (جلسه 93) که در تیرماه ۱۴۰۲ برگزار شد، RRB با بررسی مستندات ارسالی کشورمان، فعالیت غیرمجاز استارلینک در کشورمان را تایید و از کشور نروژ به‌عنوان کشوری که منظومه استارلینک در آنجا ثبت شده است و از کشور آمریکا به‌عنوان کشوری که شرکت اسپیس ایکس در آنجا فعال است، خواست که به مقررات بین‌المللی یاد شده در خصوص اخذ مجوز از رگولاتوری ایران عمل کنند و به مکاتبات هیئت هم در اسرع‌ وقت پاسخ بدهند.

رأی قاطع تنظیم‌گران جهانی به نفع ایران

در جلسه بعدی (جلسه ۹۴) این هیئت که در آبان ۱۴۰۲ برگزار شد، رگولاتور نروژ در پاسخ به مکاتبات هیئت تنظیم مقررات جهانی اعلام کرد که اسپیس ایکس در ایران خدمات ارائه نمی‌کند و پایانه‌های مورد اشاره ایران به صورت قاچاق وارد این کشور شده است و تحت اشتراک‌های مرتبط با آدرس‌های فیزیکی در خارج از قلمرو خود فعالیت می‌کردند. هیئت RRB ضمن بررسی مستندات ارسالی نروژ و کشورمان در یک رای قاطع اعلام کرد که استارلینک می‌بایست تا زمان اخذ مجوز از نهاد تنظیم‌گر جمهوری اسلامی ایران به قید فوریت ارائه سرویس خود بر روی ایران را متوقف کند. در این مصوبه گفته شده است که حتی اگر پایانه‌ای به صورت قاچاق وارد ایران شده است، استارلینک مکلف به شناسایی و غیرفعال کردن آن است. این مصوبه مجدداً از نروژ و آمریکا خواسته شد تا این مقررات را به اسپیس ایکس ابلاغ کنند و اقدامات لازم برای غیرفعال کردن پایانه‌های فعال استارلینک در قلمرو جمهوری اسلامی ایران را به عمل آورند.نکته جالب توجه این است که این مصوبه به صورت کلی بوده و بر اساس این مصوبه، استارلینک برای ارائه خدمات در همه کشورها می‌بایست نسبت به اخذ مجوز از سازمان‌های رگولاتوری آن کشورها اقدام کند.در نهایت، پیگیری‌های مستمر ایران برای الزام اسپیس ایکس به اجرای مصوبات هیئت جهانی تنظیم مقررات رادیویی ادامه دارد و هیئت تنظیم مقررات رادیویی جهانی در پایان جلسه ۹۵ خود در اسفند ۱۴۰۲ مصوب کرد که اقدامات بیشتری در این خصوص انجام شود. یکی از موارد مورد بررسی، موضع نروژ و آمریکا در خصوص مسئله شناسایی موقعیت ترمینال‌های استارلینک بود.

هیئت جهانی، استارلینک را به شناسایی و قطع خدمات در ایران ملزم کرد

رگولاتورهای نروژ و آمریکا در اظهارات خود اعلام کرده بودند که تعیین موقعیت تمام ترمینال‌ها توسط اپراتور ماهواره‌ای عملیاتی نیست. اما در مصوبه هیئت جهانی تنظیم مقررات رادیویی، این موضع مردود شناخته شد. متن مصوبه به وضوح اشاره می‌کند که ارسال پیام‌های فارسی و انگلیسی از سوی اپراتور ماهواره‌ای به ترمینال‌ها، که تصویر آن در مستندات جمهوری اسلامی ایران موجود است، به‌طور واضح تاییدکننده بررسی نظام‌مند مکان ترمینال‌های ماهواره‌ای توسط اپراتور است. این موضوع نشان می‌دهد که اپراتور استارلینک قادر به شناسایی موقعیت ترمینال‌ها بوده است و این ادعا که نمی‌تواند موقعیت ترمینال‌ها را شناسایی کند، معتبر نیست.هیئت جهانی تنظیم مقررات رادیویی همچنین تأکید کرد که رگولاتورهای نروژ و آمریکا باید از استارلینک بخواهند که به‌طور فوری اقدامات عملیاتی لازم را برای غیرفعال کردن ترمینال‌های استارلینک در خاک جمهوری اسلامی ایران انجام دهند. این تصمیمات به‌طور روشن بر لزوم رعایت حقوق سرزمینی کشورها و مقابله با هرگونه فعالیت غیرقانونی شرکت‌ها در عرصه فضای ماهواره‌ای تأکید دارد.

ادعاهای آمریکا و نروژ مردود اعلام شد

در فاصله بین جلسه ۹۵ تا ۹۶، اسپیس ایکس با ارسال مستنداتی نسبت به مصوبه اعتراض نمود که در جلسه شماره ۹۶ هیئت جهانی تنظیم مقررات رادیویی (RRB) که از ۲۴ تا ۲۸ ژوئن سال گذشته میلادی در سوئیس و ژنو برگزار شد، اسناد مربوط به جمهوری اسلامی ایران، آمریکا و نروژ مورد بررسی دقیق قرار گرفت. در این جلسه، هیئت جهانی به ارزیابی پاسخ‌ها و مستندات این کشورها نسبت به سوالات مطرح‌شده در جلسه قبلی پرداخت و مجدداً بر رای قبلی خود اصرار و از نروژ و آمریکا خواست تا شرکت اسپیس ایکس را نسبت به تعهدات بین‌المللی خود توجیه نمایند.یکی از نکات قابل توجه در مصوبات جلسه ۹۶، رد پاسخ‌های غیرمرتبط و خلاف واقع ارائه‌شده از سوی آمریکا و نروژ بود. آنها اعلام کرده بودند که موضوع وارد شدن ترمینال‌های استارلینک به ایران داخلی است و ارسال پیام‌های فارسی با هدف آگاهی‌رسانی به کاربران در راستای حفاظت از حقوق بشر و آزادی بیان صورت گرفته است. همچنین، آنها ادعا کرده بودند که ماهواره‌ها در ایران قابل خاموش شدن نیستند و ترمینال‌ها قابل غیرفعال شدن نیستند. این پاسخ‌ها از نظر هیئت رادیویی مردود شناخته شد، و جمهوری اسلامی ایران برای هر یک از این ادعاها جوابیه مستند و محکمی را تهیه و در زمان کوتاهی به هیئت جهانی ارسال کرد.

هیئت جهانی تنظیم مقررات رادیویی پس از بررسی اسناد و مدارک، استدلال‌های کشورهای آمریکا و نروژ را خارج از موضوع دانسته و مجدداً خواستار قطع فوری پایانه‌های استارلینک در ایران به همان روشی که در سایر کشورها انجام شده است تا زمان اخذ مجوز از رگولاتوری ایران شد. همچنین، هیئت از جمهوری اسلامی ایران و دو کشور مذکور خواست تا در راستای بندهای اجرایی قطعنامه‌های ۲۲ و ۲۵ مقررات رادیویی، اقدامات خود را در خصوص فعالیت‌های غیرمجاز استارلینک و پایانه‌های مذکور در جلسه آتی هیئت ارائه کنند.

آخرین اخطار RRB: آمریکا و نروژ ملزم به اجرای مصوبات درباره استارلینک شدند

در آخرین جلسه هیات تنظیم مقررات جهانی (RRB۹۷) که در پایان سال ۲۰۲۴ (آبان ۱۴۰۳) برگزار شد، هیئت جهانی همچنان مصوبات قبلی خود را تأیید کرد و از آمریکا و نروژ خواست تا نسبت به اجرای مصوبات پیشین اقدام کنند. در این جلسه، جمهوری اسلامی ایران گزارش داد که پایانه‌های استارلینک همچنان بدون مجوز در خاک این کشور فعال هستند. ایران تأکید کرد که به دلیل ابعاد کوچک و قابل حمل بودن تجهیزات استارلینک، شناسایی تمام پایانه‌ها عملاً امکان‌پذیر نیست، اما جزئیات بیشتری در مورد این تلاش‌ها ارائه نداد. هیئت جهانی تنظیم مقررات رادیویی (RRB) در این جلسه از نروژ و آمریکا انتقاد کرد که در پاسخ به سوالات، تمرکز لازم بر راه‌حل‌ها نداشته‌اند و پیشرفتی در این زمینه حاصل نشده است.

همچنین، هیئت تأکید کرد که طبق اطلاعات معتبر عمومی، غیرفعال کردن پایانه‌های استارلینک در کشورهای دیگر امکان‌پذیر بوده است، اما کشورهای نروژ و آمریکا هیچ توضیحی در این زمینه ندادند. در نهایت، هیئت جهانی اعلام کرد که ارائه خدمات استارلینک باید در چارچوب مقررات قطعنامه ۲۵ (Rev.WRC-۰۳) باشد و از کشورهای مذکور خواست که پاسخ‌های دقیقی به مسائل مطرح‌شده در جلسه‌های قبلی ارائه دهند و نسبت به رعایت مقررات بین‌المللی در خصوص فعالیت‌های استارلینک در ایران اقدام کنند.

اینترنت ماهواره‌ای زیر ذره‌بین رگولاتورها

نکته قابل توجه این است که هیات تنظیم مقررات جهانی (RRB) در مصوبات جلسه ۹۵ خود تاکید می‌کند که نه تنها ترمینال‌های استارلینک در سرویس ثابت ماهواره‌ای (FSS) بلکه سرویس‌های موبایل ماهواره‌ای (MSS) نیز تحت شمول این مصوبات قرار می‌گیرند. در واقع، هیئت جهانی تنظیم مقررات رادیویی تأیید کرد که خدمات ارائه مستقیم اینترنت به گوشی‌های موبایل (Direct to Cell یا DTC) تحت همان ضوابط و قوانین خاصی که برای ترمینال‌های ثابت استارلینک اعمال می‌شود، قرار دارد و شرکت اسپیس ایکس برای ارائه این خدمات هم باید از رگولاتوری کشورها مجوز دریافت کند.

این پیشرفت در تنظیم مقررات رادیویی جهانی، می‌تواند به کشورها امکان دهد که نظارت و مدیریت بیشتری بر روی ارائه خدمات اینترنت ماهواره‌ای در داخل سرزمین خود داشته باشند، به‌ویژه در زمینه‌هایی که امنیت ملی، حفظ حقوق سرزمینی و رعایت قوانین ملی کشورها اهمیت ویژه‌ای دارد. نکته قابل توجه دیگر این است که این نگرانی‌ها جهانی بوده و هم‌اکنون با پیگیری سازمان‌های رگولاتوری کشورها، سرویس اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در کشورهای زیادی مثل هند، چین، برزیل، تعدادی از کشورهای آفریقایی و ... غیر فعال است و در برخی از موارد منوط به دریافت مجوز از سازمان‌های تنظیم‌گر این کشورها شده است.(منبع:فارس)

با احتمال قطع دسترسی اوکراین به اینترنت ماهواره‌ای استارلینک، اتحادیه اروپا به دنبال راهکارهای جایگزین است. در این میان، شرکت Eutelsat وارد میدان شده و مذاکراتی را با اتحادیه اروپا برای ارائه خدمات اینترنت ماهواره‌ای به اوکراین آغاز کرده است. آیا این تحول می‌تواند وابستگی اوکراین به استارلینک را کاهش دهد و مسیر ارتباطی جدیدی برای این کشور ایجاد کند؟

در بحبوحه احتمال قطع دسترسی اوکراین به استارلینک، اتحادیه اروپا به دنبال گزینه‌های جایگزین است و شرکت Eutelsat با افزایش چشمگیر ارزش سهام خود، وارد مذاکراتی برای ارائه اینترنت ماهواره‌ای به این کشور شده است.

شرکت فرانسوی-بریتانیایی-آلمانی Eutelsat در حال مذاکره با اتحادیه اروپا برای تأمین خدمات ارتباطی ماهواره‌ای برای اوکراین است. در پی احتمال قطع سرویس استارلینک در اوکراین، ارزش سهام Eutelsat طی دو روز سه برابر شده و بیش از ۱ میلیارد یورو به ارزش بازار این شرکت اضافه شده است. در این باره سخنگوی Eutelsat اعلام کرد:«ما در حال تبادل نظر با اتحادیه اروپا هستیم تا ببینیم چگونه می‌توانیم به تقویت تلاش‌های اوکراین کمک کنیم.»

 این شرکت دارای ماهواره‌های ژئواستیشنری است که می‌توانند نیازهای ارتباطی اوکراین را برآورده کنند. علاوه بر این، Eutelsat مالک گروه OneWeb است که دارای ۳۵ ماهواره ژئواستیشنری و بیش از ۶۰۰ ماهواره مدار پایین زمین (LEO) می‌باشد. این شرکت ادعا می‌کند که سطح پوشش و سرعت انتقال داده‌هایش قابل‌رقابت با استارلینک است.

سخنگوی Eutelsat همچنین افزود:«ما به طور فعال با نهادهای اروپایی و شرکای تجاری همکاری می‌کنیم تا استقرار سریع‌تر ترمینال‌های کاربری اضافی را برای مأموریت‌های حیاتی و زیرساخت‌ها امکان‌پذیر کنیم.»

اروپا به دنبال کاهش وابستگی به استارلینک

بر اساس گزارش‌ها، اتحادیه اروپا در تلاش است تا اوکراین را از وابستگی به استارلینک خارج کرده و گزینه‌های جایگزین را برای این کشور فراهم کند. توماس رنیه، سخنگوی کمیسیون اروپا، اعلام کرده که اوکراین علاقه خود را برای استفاده از سیستم‌های ارتباطی جایگزین، از جمله Govsatcom (شبکه‌ای متشکل از ماهواره‌های دولتی کشورهای عضو اتحادیه اروپا) ابراز کرده است.

گزینه دیگر، منظومه ماهواره‌ای IRIS² است، اما این سیستم تا دهه ۲۰۳۰ عملیاتی نخواهد شد و راه‌حل فوری برای جایگزینی استارلینک محسوب نمی‌شود. Govsatcom قرار است تا پایان امسال به سطح آمادگی اولیه برسد، اما فقط یک راه‌حل موقتی خواهد بود تا زمانی که IRIS² به طور کامل راه‌اندازی شود.

با توجه به ناپایداری ارتباطات اوکراین با استارلینک، اتحادیه اروپا تلاش می‌کند تا با راه‌حل‌های جایگزین ماهواره‌ای این مشکل را حل کند. در این میان، Eutelsat با افزایش ارزش بازار خود و ارائه خدماتی مشابه استارلینک، گزینه‌ای جدی برای آینده ارتباطات اوکراین محسوب می‌شود. آیا این تغییر می‌تواند جایگاه استارلینک را در اوکراین متزلزل کند؟ اروپا در این رقابت چه نقشی ایفا خواهد کرد؟ (منبع:خبرآنلاین)

چین یک ماهواره آزمایشی جدید در حوزه فناوری ارتباطی از مرکز پرتاب ماهواره Xichang در جنوب غربی استان سیچوان به فضا فرستاد.
به گزارش تسنیم، چین بامداد روز دوشنبه یک ماهواره آزمایشی جدید در حوزه فناوری ارتباطی از مرکز پرتاب ماهواره Xichang در جنوب غربی استان سیچوان به فضا فرستاد.

چین این ماهواره جدید را با هدف آزمایش فناوری‌های نوین در حوزه ارتباطات (مانند ارتباطات چندباندی، اینترنت پرسرعت یا فناوری‌های مشابه) به فضا ارسال کرده است. این ماهواره قرار است در مدار زمین قرار گیرد و کارایی فناوری‌های ارتباطی پیشرفته را بررسی کند.

به گفته مسئولان این کشور، این ماهواره با موشک Long March-3B در ساعت 1:17 بامداد (به وقت پکن) به مدار پرتاب شد.

این پرتاب، 562 امین مأموریت از سری موشک‌های حامل لانگ مارچ بود.

میلیارد مشهور آمریکایی و مالک شرکت «اسپیس‌ایکس» می‌گوید که در صورت قطع «استارلینک» در اوکراین، تمام خط مقدم اوکراین فرو می‌پاشد.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از راشاتودی، ایلان ماسک، میلیاردر آمریکایی و وزیر «بهره‌وری» در دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا چند روز پس از آنکه ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین را «شیطان» خواند، هشدار داد که در صورت قطع اینترنت ماهواره‌ای استارلینک، تمام سامانه دفاعی این کشور در خط مقدم جبهه جنگ با روسیه فرو خواهد پاشید.

ماسک که شرکت تحت مالکیت وی، اسپیس‌ایکس، اینترنت ماهواره‌ای استارلینک را فراهم می‌آورد، در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: به معنای واقعی کلمه بر سر اوکراین با پوتین وارد جنگ تن به تن شدم و سیستم استارلینک من، ستون فقرات ارتش اوکراین است. اگر آن را خاموش کنم، تمام خط مقدم آنها فرو می‌پاشد. آنچه آزارم می‌دهد، سال‌ها قتل عام در بن‌بستی است که به طور اجتناب‌ناپذیر به شکست اوکراین می‌انجامد. هر کسی که واقعا اهمیت می‌دهد و فکر می‌کند و می‌فهمد، خواستار توقف چرخ گوشت است. صلح همین حالا!!

او پیش‌تر در پاسخ به پیامی در ایکس که زلنسکی را به طولانی‌کردن جنگ برای ماندن در قدرت متهم کرده بود، نوشت که «بله درست است. هرچند ناخوشایند است، اما زلنسکی باید در ازای بازگشت صلح‌آمیز دموکراسی به اوکراین، در کشوری بی‌طرف نوعی عفو دریافت کند. زلنسکی می‌خواهد این جنگ تا ابد ادامه پیدا کند. این شیطانی است.»

عضو هیات مدیره اتحادیه صوت، تصویر و گوشی تلفن همراه گفت: اگرچه در بازار سیاه ایران تجهیزات مرتبط با استارلینک را با قیمت‌های بالا و به شیوه دلاری می‌فروشند اما از زمان محدودیت‌های شبکه های اجتماعی تاکنون بازار خرید و فروش برخی اقلام اینترنت ماهواره‌ای داغ شده است.

محمد یونسی، عضو هیات مدیره اتحادیه صوت، تصویر و گوشی تلفن همراه در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا از افزایش شیوع استارلینک در ایران خبر داد و اظهار کرد: گرچه در ایران با ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های اینترنتی رو‌به‌رو هستیم اما این اینترنت فیلترزده ایران تقاضا را برای واردات قاچاقی تجهیزات اینترنت ماهواره‌ای تقویت کرده است.

وی افزود: اینترنت ماهواره‌ای آینده ارتباطات را متحول می‌کند بنابراین سیاست‌گذاران  به جای مانع تراشی‌ها باید آماده این تغییر و تحول باشند، این تغییرات زلزله‌ای در بازار مخابرات ایجاد می‌کند از این رو چنانچه اپراتورها، فروشندگان سیم‌کارت و خرده‌فروشان موبایل استراتژی‌های خود را تطبیق ندهند از رقابت به راحتی حذف خواهند شد.

یونسی ادامه داد:  اگر چه در بازار سیاه ایران تجهیزات مرتبط با استارلینک را با قیمت‌های بالا و به شیوه دلاری می‌فروشند، از زمان محدودیت‌های شبکه‌های اجتماعی تاکنون  بازار خرید و فروش برخی اقلام اینترنت ماهواره‌ای داغ شده است.

این فعال صنفی راهکارهایی برای مدیریت این تحول ارائه داد و خاطرنشان کرد: باید قوانین جدید برای کنترل و نظارت بر اینترنت ماهواره‌ای تدوین شود و دولت نیز باید در توسعه اینترنت ماهواره‌ای بومی ورود کند، از سوی دیگر در این شرایط اپراتورها و فعالان بازار موبایل باید رویکرد خودشان را تغییر دهند و مدل‌های اقتصادی جدیدی برای خودشان فراهم کنند.

یونسی تصریح کرد: چه بخواهیم و چه نخواهیم دنیا در حوزه ارتباطات مدام در حال تغییر است بنابراین افرادی همچون خرده‌فروشان موبایل برای فروش گوشی‌های ماهواره‌ای و خدمات مرتبط باید آمادگی کامل داشته باشند.

وی در تشریح رفتار سایر کشورها با این پدیده جهانی بیان کرد: آمریکا و اروپا در حال تدوین قوانین برای تنظیم بازار این فناوری هستند، چین و روسیه هم به سمت توسعه اینترنت ماهواره‌ای بومی و ممنوعیت شرکت‌های خارجی رفته‌اند و هند و خاورمیانه نیز به دنبال مدل‌های نظارتی و همکاری با شرکت‌های خصوصی‌اند.

نخست وزیر ویتنام متعهد شد مجوز استارلینک ماسک را به سرعت صادر کند.
به گزارش اقتصاد ایران به نقل Nikkei Asia، نخست وزیر ویتنام، فام مین چین، روز شنبه گفت دولت مایل است به سرعت مجوز استارلینک متعلق به ایلان ماسک را برای ارائه اینترنت ماهواره‌ای در این کشور تحت یک طرح آزمایشی صادر کند.

چین در گفتگو با نزدیک به 40 شرکت آمریکایی در هانوی همچنین گفت که ویتنام در حال اتخاذ تدابیری برای متعادل کردن مجدد مازاد تجاری خود با ایالات متحده است و به واردات احتمالی هواپیما، تسلیحات، گاز طبیعی مایع شده، محصولات کشاورزی و محصولات دارویی اشاره کرد.

مقامات آمریکایی هشدار داده‌اند که اگر کی‌یف با دسترسی واشنگتن به منابع معدنی حیاتی اوکراین موافقت نکند، واشنگتن اینترنت ماهواره‌ای «استارلینک» را در این کشور غیرفعال خواهد کرد.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از راشاتودی، رویترز به نقل از سه منبع آگاه نوشت که مقامات آمریکایی به اوکراین هشدار داده‌اند که در صورت مخالفت کی‌یف با دسترسی واشنگتن به منابع معدنی کمیاب اوکراین، اینترنت ماهواره‌ای «استارلینک» در این کشور غیرفعال خواهد شد.

استارلینک که شرکت اسپیس‌ایکس متعلق به ایلان ماسک، میلیاردر آمریکایی و وزیر «بهره‌وری» دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور این کشور، آن را ارائه می‌کند، از سال ۲۰۲۲ همزمان با آغاز عملیات نظامی روسیه در اوکراین، بیش از ۴۰ هزار ترمینال اینترنت به این کشور تخصیص داده است که نیروهای ارتش کی‌یف به طور گسترده از آن در میدان نبرد استفاده می‌کنند.

به نوشته رویترز، در جریان دیدار ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین و کیث کلاگ، فرستاده ویژه ترامپ که پنجشنبه هفته گذشته در کی‌یف برگزار شد، واشنگتن به اوکراین اعلام کرد که در صورت امضا نکردن توافق دسترسی به منابع معدنی کمیاب با آمریکا، استارلینک به قید فوریت در اوکراین غیرفعال خواهد شد.

به گفته یکی از منابع رویترز، «اوکراین به استارلینک وابسته است و آن را ستاره شمالی خود می‌داند و از دست دادن این سرویس ضربه بزرگی به اوکراینی‌ها محسوب می شود.»

زلنسکی با هدف دریافت کمک نظامی بیشتر از آمریکا، پیشنهاد مشارکت در توسعه منابع طبیعی اوکراین شامل مواد معدنی کمیاب این کشور را به ترامپ ارائه داد. با این حال، رئیس جمهور اوکراین از امضای قرارداد واگذاری امتیاز مالکیت ۵۰ درصد ثروت معدنی اوکراین به آمریکا خودداری کرد و گفت که «نمی‌توانیم کشورمان را بفروشیم.»

مایک والتز، مشاور امنیت ملی ترامپ گفته که واکنش کی‌یف «غیرقابل قبول» است و به مقامات اوکراینی توصیه کرد تا «لحن خود را تعدیل و توافق منابع معدنی را امضا کنند.»

هم ترامپ و هم ماسک با تشدید انتقادهای خود علیه زلنسکی در روزهای اخیر، او را «دیکتاتور» خطاب کردند و گفتند که او در اوکراین به شدت «نامحبوب» است.

وال‌استریت ژورنال به‌تازگی در گزارشی مدعی شد که به‌رغم مخالفت‌ها، زلنسکی امروز توافق منابع معدنی را با آمریکا امضا خواهد کرد!

استارلینک تصمیم دارد با راه اندازی ۲ یا ۳ ایستگاه زمینی در پاکستان سرویس اینترنت ماهواره ای را در این کشور فراهم کند.

به گزارش خبرگزار ی مهر به نقل از تریبون، سرویس اینترنت ماهواره ای استارلینک به طور رسمی در کمیسیون بورس و اوراق بهادار پاکستان تحت نام «سرویس اینترنت استارلینک محدود» ثبت شده است.

استارلنیک به عنوان بخشی از طرح خود برای تاسیس ۲ یا ۳ ایستگاه زمینی در پاکستان درخواستی ارائه کرده و تصمیم دارد دسترسی به اینترنت ماهواره ای را برای مشتریان این کشور فراهم کند.

طبق پاسخ «اداره مخابرات پاکستان» (PTA) به «کمیته دائمی فناوری اطلاعات سنا» این کشور، شرکت مذکور مشغول طی فرایند دستیابی به مجوزهای لازم برای فعالیت در پاکستان است.

استارلینک نخستین بار درخواست خود برای «مجوز بین المللی راه دور» (LDI) را در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ میلادی ثبت کرد. این شرکت در راستای فراهم کردن سرویس های اینترنت ماهواره ای علاوه بر آن در ۲۹ آوریل ۲۰۲۲ میلادی برای دریافت مجوز ۱۴ حلقه محلی درخواستی ثبت کرده است.

PTA این موضوع را به وزارت فناوری اطلاعات و ارتباطات ارجاع داده است چارچوب رگولاتوری پاکستان برای ارتباطات ماهواره تحت نظارت سیاست ملی ماهواره (۲۰۲۳ ) و قوانین فعالیت های فضایی پاکستان( ۲۰۲۴) است. در دسامبر ۲۰۲۳ میلادی سیاست ملی ماهواره این کشور تایید شد که همکاری بین سازمان های فدرال و ایالتی را در کنار «سازمان ملی فضایی» کشور تایید می کند تا بر فعالیت های مرتبط باماهواره نظارت داشته باشند.

ایلان ماسک مدیر ارشد اجرایی استارلینک در اوایل ماه جاری میلادی تایید کرد این شرکت برای دریافت مجوز راه اندازی سرویس اینترنت در پاکستان اقدام کرده و منتظر تاییدیه دولت است. چهارشنبه هفته گذشته «کمیته دائمی فناوری اطلاعات سنا» (IT) مطلع شد اینترنت استارلینک پس از تاییدیه امنیتی می تواند در پاکستان راه اندازی شود.

این فرایند پیش نیاز اخذ مجوز در کشور مذکور به حساب می آید.

رئیس سازمان فضایی گفت: در حال مذاکره هستیم که به نقطه ای برسیم که در قالب کنسرسیوم های بین المللی به حوزه منظومه های ماهواره ای ورود کنیم.

حسن سالاریه رئیس سازمان فضایی ایران در گفتگو با خبرنگار مهر، در پاسخ به این سوال که برنامه سازمان فضایی برای طراحی و ساخت ماهواره‌هایی نظیر استارلینک برای تأمین اینترنت ماهواره‌ای در ایران چیست، اظهار کرد: در حال حاضر به لحاظ پلتفرمی در حال کار بر روی این موضوع هستیم تا بتوانیم پلتفرمی داشته باشیم که پتانسیل منظومه سازی داشته باشد.

رئیس سازمان فضایی ایران با تاکیدبر اینکه برای ایجاد یک منظومه ماهواره‌ای حتماً به ورود به کنسرسیوم‌های بزرگ بین المللی نیاز داریم، افزود: اینکه یک کشور چند صد یا چند هزار ماهواره را در مدار قرار دهد و صرفاً برای آن کشور سرویس ارائه دهد، به لحاظ اقتصادی به صرفه نیست و باید سایر کشورها نیز همکاری کنند و سرویس دهی به سایر کشورها هم اتفاق بیفتد.

سالاریه ادامه داد: ما پتانسیل خودمان را داریم و کشورهای دیگر به همین صورت هستند و اشتراک ظرفیت‌ها باید اتفاق بیفتد. در حال مذاکره هستیم که به نقطه‌ای برسیم که در قالب کنسرسیوم‌های بین المللی به حوزه منظومه‌های ماهواره‌ای ورود کنیم.

وی ضمن بیان این مطلب که سرویس خدمات اینترنتی به ویژه برای مناطق صعب العبور قابل استفاده است، تصریح کرد: به هر حال ارتباطات در حال گسترش است و به دنبال این موضوع دسترسی‌ها باید ارتقا یابد. شاهد هستیم که روز به روز مطالبه گری در بحث برقراری ارتباط در حوزه شبکه اینترنت و شبکه‌های لوکال زیاد و زیادتر می‌شود و طبیعتاً باید زیرساخت‌ها را توسعه دهیم.

رئیس سازمان فضایی بیان کرد: در حال حاضر زیرساخت‌های ارتباطی زمینی مثل فیبرنوری در حال توسعه است و باید زیرساخت‌های فضایی هم در کنارش توسعه یابد. در حوزه فضایی نیازمند افزایش ماهواره‌های مخابراتی ارتفاع بالا و بعد ماهواره‌های ارتفاع پایین و پس از آن ماهواره‌هایی که برای کار IOT مورد استفاده قرار می‌گیرند، هستیم.

وی تاکید کرد: در حوزه فضایی باید به این فراگیری حوزه ارتباطات توجه کنیم و روز به روز تعداد ماهواره‌های مورد نیاز برای توسعه زیرساخت‌های فضایی در کشور را افزایش دهیم. حالا یک سری از این ماهواره نیاز کشور خودمان است و بخشی هم در قالب کنسرسیوم‌های بین المللی می‌تواند پیگیری شود.

«کیف استار» ( Kyivstar) اپراتور موبایل اوکراین توافقنامه ای با ایلان ماسک امضا کرده تا قابلیت ارتباط ماهواره ای direct-to-cell را فراهم کند.  

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از رویترز، دستگاه هایی که از سرویس direct-to-cell بهره می برند به ماهواره های مجهز به مودم تجهیز می شوند که مانند برج مخابراتی عمل می کنند و سیگنال های موبایل را از فضا به تلفن های هوشمند می فرستند.

پیش بینی می شود «کیف استار» سرویس های مذکور را با قابلیت ارسال پیام در سه ماهه آخر ۲۰۲۵ میلادی عرضه کند. این اپراتور سرویس های انتقال صوت و داده را در مراحل بعدی برای مشترکان عرضه خواهد کرد. البته اطلاعات مالی این توافقنامه نیز فاش نشده است.

استارلینک که به شرکت اسپیس ایکس تعلق دارد، ارتباط اینترنتی را برای ارتش این کشور فراهم می کند و نخستین مجموعه از ماهواره ها با قابلیت direct-to-cell را در اوایل سال جاری میلادی (۲۰۲۴) به مدار زمین فرستاد. این شرکت با تهیه کنندگان سرویس های مخابراتی در آمریکا و ۷ کشور دیگر از جمله ژاپن و نیوزلند قراردادهایی امضا کرده است.

قابلیت Direct to Cell، یکی از ویژگی‌های جدیدی است که استارلینک در نظر دارد ارائه دهد. با استفاده از این ویژگی، کاربران می‌توانند بدون نیاز به تجهیزات خاصی مانند آنتن یا دیش، مستقیماً از طریق گوشی‌های همراه خود به اینترنت ماهواره‌ای استارلینک متصل شوند.

ایلان ماسک در پی توقیف دو دستگاه استارلینک در هفته‌های اخیر در هند، اعلام کرد این سرویس اینترنت ماهواره‌ای در هند غیرفعال است.

به گزارش ایسنا، استارلینک به دنبال دریافت مجوز هند برای ارائه خدمات پهنای باند ماهواره‌ای در این کشور است و در این راستا، شرکت متعلق به ماسک در تلاش است تا هرگونه نگرانی امنیتی احتمالی را برطرف کند.

ماسک اواخر روز سه شنبه، در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: پرتوهای ماهواره استارلینک بر فراز هند خاموش شده‌اند و از ابتدا هم، هرگز روشن نشدند.

این اظهارات ماسک در واکنش به پست ارتش هند درباره عملیات جستجو در ۱۳ دسامبر، در ایالت مانیپور در شمال شرق هند بود که درگیری های جمعی از اوایل سال گذشته، در آنجا شدت گرفته است. این پست شامل تصاویری از سلاح های ضبط شده و یک دیش و گیرنده ماهواره با آرم استارلینک بود.

دو افسر نظامی مطلع از عملیات جستجو که نخواستند نامشان فاش شود، گفتند: دستگاه با نشان استارلینک، توسط یک گروه شبه نظامی استفاده می‌شد. این دستگاه احتمالا از طریق مرز میانمار که درگیر جنگ داخلی است، قاچاق شده است. اگرچه استارلینک در میانمار فعالیت نمی‌کند اما استفاده از دستگاه‌های آن توسط گروه‌های شورشی در گزارش‌های رسانه‌ای ثبت شده است.

پلیس هند، اوایل ماه جاری، یک درخواست قانونی به استارلینک ارسال کرد و خواستار دریافت جزئیات مربوط به خرید دستگاهی شد که هنگام دستگیری قاچاقچیان در دریا با محموله متامفتامین به ارزش ۴.۲ میلیارد دلار، کشف و ضبط شد.

بر اساس گزارش رویترز، پلیس گمان می‌کند که قاچاقچیان از این دستگاه اینترنتی، برای مسیریابی استفاده می‌کردند.

اروپا قصد دارد با پروژه Iris² به عنوان یک شبکه چند مداری با ۳۰۰ ماهواره، با ارائه دهندگان خدمات اینترنت ماهواره‌ای آمریکا یعنی استارلینک متعلق به ایلان ماسک و پروژه کویپر آمازون رقابت کند.

به گزارش اطلاعات آنلاین، این پروژه با بودجه تخمینی ۱۰.۶ میلیارد یورو (۱۱.۱ میلیارد دلار) امکان برقراری ارتباطات امن برای اهداف نظامی، دفاعی و دیپلماتیک را فراهم می‌کند. به گفته اتحادیه اروپا، نظارت، اتصال در مناطق آسیب دیده از بلایای طبیعی و دسترسی به پهنای باند تجاری از دیگر کاربردهای بالقوه آن است.

دوشنبه، اتحادیه اروپا یک امتیاز ۱۲ ساله برای اجرای این پروژه را با شرکت SpaceRISE، کنسرسیومی به رهبری یوتلست فرانسه، هیسپاسات اسپانیا و SES لوکزامبورگ امضا کرد. این سیستم که به عنوان یک مشارکت عمومی-خصوصی توسعه یافته است، هم به دولت‌ها و هم به مشتریان خصوصی خدمت خواهد کرد. آندریوس کوبیلیوس، کمیسر دفاع و فضای اتحادیه اروپا، از امضای قرارداد به عنوان راه اندازی "چشم انداز اروپایی قوی‌تر، متصل‌تر و انعطاف پذیرتر" استقبال کرد.

کوبیلیوس گفت: "Iris² عزم و تعهد اتحادیه را برای تقویت موقعیت جهانی فضایی اروپا از نظر امنیت و رقابت به نفع دولت‌ها، مشاغل و شهروندان ما نشان می‌دهد." بیش از نیمی از بودجه این پروژه توسط اتحادیه اروپا تامین خواهد شد که ۴.۱ میلیارد یورو از سرمایه گذاری خصوصی و ۵۵۰ میلیون یورو توسط آژانس فضایی اروپا (ESA) تامین خواهد شد.

رقابت بر سر اینترنت ماهواره‌ای شدت یافته است. اوایل سال جاری، استارلینک ادعا کرد که تاکنون بیش از ۶ هزار ماهواره را در مدار قرار داده است که به ۲.۶ میلیون مشتری خدمات ارائه می‌دهد. مقامات اتحادیه اروپا گفتند در حالی که Iris² روی تعداد کمتری از ماهواره‌ها حساب می‌کند، طراحی چند مداری، آن را از نظر عملکرد با مجموعه‌ای حدود ۱۰۰۰ ماهواره استارلینک برابری می‌کند. زیرساخت‌های زمینی Iris² منحصراً در اروپا با مراکز کنترل در لوکزامبورگ، فرانسه و ایتالیا مستقر خواهند شد - و این سیستم تا سال ۲۰۳۰ به طور کامل عملیاتی خواهد شد.

طرح استارلینک که در شروع کار خود را طرحی بشردوستانه با هدف ارائه اینترنت پر سرعت به همه مردم دنیا معرفی می‌کرد، حالا بیش از هر طرح دیگری نظامی است.

طرح «استارلینک» Starlink در سال 2015 به عنوان یک ایده بلندپروازانه از سوی «ایلان ماسک» با هدف ارائه اینترنت پرسرعت به تمام ساکنان زمین با استفاده از شبکه عظیم ماهواره‌های در مدار پایین راه‌اندازی شد. این طرح به عنوان یک راه‌حل نوآورانه با هدف پر کردن شکاف دیجیتال در سطح جهانی تبلیغ و مهم‌ترین ویژگی‌های آن کاهش هزینه‌ها، افزایش سرعت و ارائه پوشش جهانی بی‌سابقه اعلام شد.علیرغم ماهیت غیرنظامی که این طرح از آن سخن می‌گفت، اما به تدریج استارلینک به سمت نظامی کردن اهداف خود سوق یافت که مهم‌ترین نمود آن همکاری نزدیک اسپیس ایکس با وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) بود. این تغییر با وضوح بیشتر طی جنگ روسیه و اوکراین مشاهده شد و نیروهای اوکراینی از این سیستم برای تقویت عملیات‌های نظامی خود استفاده کردند.طرح‌های ماسک توانمندی‌هایی را ارائه می‌دهد که هیچ دولت یا شرکتی توان ارائه آنها را ندارد. این طرح‌ها عمدتا با سیاست خارجی و امنیت بین‌المللی در ارتباط هستند و حالا با پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری به نظر می‌رسد، دولت جدید از طرح‌ها و ایده‌های ماسک متناسب با اهداف و دیدگاه‌های نظامی آمریکا بیش از پیش بهره‌برداری کند.نظامی‌سازی طرح استارلینک و تبدیل آن به طرحی فراتر از ارائه خدمات اینترنتی باعث می‌شود، این طرح به ابزاری راهبردی در دست آمریکا و متحدینش تبدیل شود تا سلطه دیجیتال و نظامی خود را بر جهان افزایش دهند. آنچه که به عنوان یک پروژه غیرنظامی برای گسترش ارتباطات جهانی آغاز شد، امروزه جزو کلیدی‌ترین بخش‌های مسابقه تسلیحاتی فناورانه است. اما شبکه استارلینک چیست و نظامی شدن این شبکه چه خطراتی دارد؟

شرکت استارلینک

استارلینک یک شبکه ماهواره‌ای است که توسط «اسپیس ایکس» متعلق به ایلان ماسک با هدف ارائه خدمات اینترنت کم‌هزینه و پرسرعت به مناطق دورافتاده در سراسر جهان توسعه یافت. این طرح برای اولین‌بار در ژانویه 2015 اعلام شد و از آن زمان به یکی از بزرگترین شبکه‌های ماهواره‌ای در جهان تبدیل شد.به گفته وب‌سایت اسپیس ایکس تا جولای 2023، این شرکت 4.519 ماهواره را به مدار زمین پرتاب کرده که از این تعداد 4.487 ماهواره عملیاتی هستند.این شرکت قصد دارد، حدود 42 هزار ماهواره را پرتاب کند که بدین معنی است که برنامه استارلینک بیش از 80 درصد از ظرفیت مدار پایین زمین را اشغال کند. این مدار ظرفیت پذیرش 50 هزار ماهواره را دارد.این نشان‌دهنده تمایل ماسک برای تسلط بر نقاط مختلف و فرکانس‌های مداری است. راهبردی که هدف آن تثبیت انحصار شرکت در بازار برنامه‌های فضایی است و در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

استارلینک چگونه عمل می‌کند

شبکه استارلینک خدمات اینترنتی را از طریق مجموعه‌ای از دستگاه‌های ویژه‌ای ارائه می‌دهد که اتصال سریع و کارآمد به ماهواره‌ها را فراهم می‌کند. این سرویس متکی به هزاران ماهواره کوچک است که در مدار پایین زمین در ارتفاع حدود 342 مایلی (550 کیلومتری) زمین قرار دارند. برخلاف ماهواره‌های بزرگ سنتی، این ماهواره‌های کوچک بهبود قابل توجهی در سرعت اینترنت و کاهش زمان انتظار دارند.طبق گفته این شرکت، سرعت اینترنت ماهواره‌ای با استارلینک بین 50 مگابیت تا 250 مگابیت بر ثانیه برای مصارف خانگی است و برای شرکت‌های مشترک این سرویس به 350 مگابیت در ثانیه می‌رسد.شبکه استارلینک در حال حاضر توسط 40 کشور همه جهان از جمله قطب جنوب را پوشش می‌دهد و به یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های ارائه دهنده اینترنت در جهان تبدیل شده است.ایالات متحده به استارلینک دسترسی دارد و این سرویس اینترنتی در کانادا، استرالیا و نیوزلند و همچنین در چندین کشور اروپایی، از جمله فرانسه، انگلیس و آلمان نیز موجود است.افزون بر آن، استارلینک سرویس خود را در اوکراین نیز فعال کرده است تا به ارتش این کشور در جنگش با روسیه کمک کند. همچنین در این اواخر کشورهای دیگری مانند هلند، اتریش، بلژیک، ایرلند، دانمارک، سوئیس، پرتغال، لهستان، ایتالیا، سوئد، کشورهای حوزه بالتیک و چندین کشور آمریکای جنوبی نیز به این سرویس اضافه شدند.استارلینک فعالیت خود را در غزه نیز آغاز کرده است. ایلون ماسک در جریان جنگ اخیر اسرائیل در نوار غزه اعلام کرد که سرویس اینترنتی استارلینک را در غزه فعال کرده است. وی همچنین از راه‌اندازی یک بیمارستان صحرایی که توسط امارات اداره می‌شود، خبر داد.

استارلینک چگونه از طرحی غیرنظامی به نظامی تبدیل شد

در قرارداد کاربر، استارلینک تأکید می‌کند که سرویس آن برای استفاده نظامی یا تسلیحاتی طراحی یا در نظر گرفته نشده است. استارلینک اضافه می‌کند که اگر اسپیس ایکس متوجه شود که یکی از دستگاه‌های آن توسط طرف‌های تحریم شده یا غیرمجاز استفاده می‌شود، این شرکت تحقیقاتی را انجام خواهد داد و ممکن است، دستگاه را غیرفعال کند.عملا برای مدتی طی جنگ روسیه و اوکراین، ماسک با اینکه حمایت کامل خود را از اوکراین اعلام کرد، اما دستور داد، دسترسی اوکراین به استارلینک محدود شود و طی نبرد «کریمه» حتی این ارتباط را قطع هم کرد که منجر به شکست نیروهای اوکراینی در برابر روس‌ها در این نبرد شد.در آن زمان، ماسک دلیل این قطع ارتباط را نگرانیش از وقوع جنگ جهانی سوم اعلام کرد و حتی طرحی صلحی ارائه داد که موجب آن اوکراین امتیازاتی به روسیه هم بدهد. اما آنچه درباره طرح استارلینک می‌دانیم، این است که نظامی‌سازی این طرح قبل جنگ اوکراین به دلیل همکاری اسپیس ایکس با ارتش آمریکا آغاز شده بود، اما جنگ اوکراین باعث شد تا نظامی سازی این طرح بیش از پیش آشکار شود، چراکه استارلینک بر خلاف موضع ابتدایی ماسک اقدام به سرویس‌دهی گسترده به ارتش اوکراین در جنگ با روسیه کرد. این سرویس‌دهی ابتدا به صورت رایگان توسط ماسک انجام می‌شد و بعداً توسط پنتاگون تأمین مالی شد.«میخائیلو فدوروف»، وزیر تحول دیجیتال اوکراین با اذعان به اینکه فناوری‌های استارلینک جنگ روسیه و اوکراین را تغییر داد، می‌افزاید: «استارلینک به یک ابزار فناوری حیاتی برای ارتش اوکراین تبدیل شده است، از جمله اینکه به آن امکان ارتباطات راحت در میدان نبرد را داده است.»

افزون بر آن، دستگاه‌های اطلاعاتی اوکراین نیز از استارلینک به شکلی گسترده برای تأثیرگذاری بر افکار عمومی استفاده می‌کنند. ارتش اوکراین با استفاده از فناوری‌های استارلینک امکان حملات هدفمند دقیق را پیدا کرده و پهپادهایش با استفاده از این فناروی با نیروی پهپادی ارتش این کشور روی زمین ارتباط می‌گیرند و با استفاده از استارلینک، هدایت می‌شوند و بمب‌های خود را روی اهداف نظامی روسی می‌ریزند.پژوهش منتشر شده در نشریه «اینتلیجنس» تأکید می‌کند که آزمایش‌های نظامی با استفاده از فناوری اینترنت ماهواره‌ای استارلینک از سال 2018 زیر نظر مستقیم پنتاگون آغاز شد و به نظر می‌رسد، استارلینک از همان ابتدا طرحی با کاربردی نظامی بود و اگر اسپیس ایکس از همان ابتدا وارد این حوزه نشد، برای آن بود تا به قدر کافی قدرتمند شود و سپس قراردادهای خود را با پنتاگون امضا کند.عملا در ماه مه سال 2019، پس از پرتاب اولین ماهواره استارلینک به مدار توسط اسپیس ایکس، این شرکت قراردادی 28 میلیون دلاری با نیروی هوایی ایالات متحده امضا کرد که آزمایش خدمات ارتباطات ماهواره‌ای روی هواپیماهای نظامی را شامل می‌شد.پس از ان شبکه استارلینک در طول پنج سال بیش از پیش تکامل یافت و یکباره به طرحی تبدیل شد که فقط کاربرد نظامی دارد و اصلا مناسب برای استفاده غیرنظامی نبود.آزمایش‌ها روی یک هواپیمای دو موتوره بیچ‌کرافت سی-12 هورون آغاز شد و شبکه استارلینک توانست، در این آزمایش سرعت انتقال داده 610 مگابیت بر ثانیه را در طول پرواز ثبت کند. در ادامه آزمایش‌های موفقیت‌آمیز دیگری روی هواپیماهای بزرگ‌تر از جمله هواپیمای لاکهید AC-130 وابسته به شرکت تسلیحات نظامی اسرائیلی لاکهید نجام شد.

به مرور زمان، همکاری بین استارلینک و ارتش ایالات متحده گسترش یافت و جنگنده‌های مدرن ارتش آمریکا را در برگرفت. در مارس و آوریل سال 2022، استارلینک روی هواپیمای فوق سریع نسل پنجم F-35A Lightning II آزمایش شد. در طول آزمایش‌ها خلبانان 388 Fighter Wing سرعت اینترنت شرکت اسپیس ایکس را 30 برابر سریع‌تر از سرویس‌های متعارف و سنتی اعلام کردند.آزمایش‌های استارلینک تنها به هواپیماهای جنگی محدود نشد. در سال 2020 استارلینک توانایی خود را در هماهنگی عملیاتی بین حوزه‌های مختلف جنگی نیز نشان داد. در این آزمایش، ارتش آمریکا موفق به برقراری ارتباط با هواپیمای ترابری بوئینگ KC-135 Stratotanker شد که به عنوان یک ستاد فرماندهی سیار عمل و عملیات آن را از هوا کنترل می‌کرد و کنترل و هماهنگی بین نیروها را افزایش می‌داد.در همان سال 2020، ارتش آمریکا قرارداد همکاری تحقیق و توسعه با اسپیس ایکس برای ادغام ماهواره‌های استارلینک در شبکه ارتباطات نظامی و ارزیابی عملکرد آنها را امضا کرد.نتیجه این ارزیابی نشان می‌داد که استارلینک فناوری‌های مقاومی در برابر پارازیت‌ها و نفوذ ارائه می‌دهد و می‌تواند، جایگزین خوبی برای فناوری GPS باشد. در اکتبر همان سال، اسپیس ایکس قرارداد جدیدی به ارزش 29.6 میلیون دلار در قالب توافقنامه فاز دوم پرتاب فضایی امنیت ملی آمریکا منعقد کرد که به نیروی فضایی ایالات متحده اجازه می‌داد تا بر داده‌های مأموریت‌های غیرنظامی و تجاری این شرکت نظارت کند.نیروی فضایی ایالات متحده (ناسا) در ماه مه سال 2022 یک موشک فالکون 07 را از پایگاه نیروی هوایی وندنبرگ در ایالت کالیفرنیا پرتاب کرد که حامل نوع جدیدی از ماهواره‌های استارلینک بود.

این اولین بار نبود که ناسا اقدام به پرتاب ماهواره‌های استارلینک به فضا می‌کرد، به بلکه چهارمین ماموریت آن محسوب می‌شد، تا بار دیگر نشان‌دهنده عمق همکاری بین اسپیس ایکس و نهادهای نظامی آمریکایی باشد.یک سال بعد، در سپتامبر 2023، ناسا مجموعه جدید دیگری از ماهواره‌های استارلینک را این بار از کیپ کاناورال در فلوریدا پرتاب کرد تا دامنه دسترسی به این شبکه را گسترش دهد.همزمان با این عملیات، ناسا در حال توسعه یک صورت فلکی جدید از ماهواره‌های دفاعی برای ردیابی موشک‌ها و انتقال سریع داده‌ها از فضا به زمین با استفاده از شبکه استارلینک است. این طرخ بخشی از قرارداد خرید جدید ناسا با اسپیس ایکس برای توسعه ماهواره‌های سفارشی مجهز به حسگرهای گسترده و وسیع برای ردیابی موشک‌ها و هشدار اولیه است.

استارلینک سلاحی در دست ترامپ

با پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا به نظر می‌رسد، اتحاد بین ماسک و ترامپ ابعاد جدیدی به خود بگیرد که فراتر از همگرایی دیدگاهی است. به ویژه آنکه موفقیت امپراتوری ماسک، به ویژه در طرح‌های اسپیس ایکس و استارلینک مدیون حمایت‌های سخاوتمندانه دولت آمریکا بود.خطر امروز این طرح‌ها در نقش جدید محول شده به آنهاست، ترامپ 14 نوامبر 2024 اعلام کرد که ماسک همراه با «ویوک راماسوامی»، اداره جدید کارآمدی دولت را هدایت خواهند کرد. این اقدام بی‌تردید راه را برای استارلینک هموار می‌کند تا میلیاردها دلار از قراردادهای فدرال و دولت ملی به رهبری ترامپ به دست آورد، کسی که در اولین دور ریاست جمهوریش، خود را پایه‌گذار فناوری فضایی نظامی آمریکا و رقیب چین در این عرصه معرفی می‌کرد. طرح استارلینک که أثرگذار بودنش در جنگ اوکراین را به اثبات رساند، حالا می‌تواند، به ابزار نظامی مستقل‌تری فارغ از محدودیت‌های قانونی معمول در آمریکا و مورد حمایت از سوی ابر یارانه‌های دولتی تبدیل شود.آنچه خطر استارلینک را دو چندان می‌کند،‌ تبدیل شدن از اینترنتی برای مقاصد بشردوستانه! به سلاحی علیه بشریت به ویژه در منطقه خاورمیانه است. ژوئن 2024، اسرائیل اعلام کرد، در صدد استفاده از استارلینک برای اطمینان از تداوم اتصال به اینترنت در طول جنگ با حزب‌الله در صورت قطعی برق است و Calcalist هم نوشت، وزارت دارایی و ارتباطات اسرائیل در حال بررسی طرح استفاده از 5 هزار ماهواره استارلینک هستند.با توجه به این تحولات، دوره جدید ریاست جمهوری ترامپ نقش استارلینک را به عنوان یک ابزار راهبردی محور در رقابت ژئوپلیتیک جهانی، با پتانسیل عظیم برای تقویت سلطه آمریکا در حوزه فناوری فضایی نظامی افزایش خواهد داد.(منبع:فارس)