ITanalyze

وزیر ارتباطات گفت: وظیفه ما برخورد با مافیا نیست و قوه قضائیه و قوه قهریه نیستیم و وظیفه ما حمایت از پلتفرمها و شبکه های اجتماعی و فراهم کردن بهترین امکانات ارتباطی برای مردم است.
به گزارش برنا، عیسی زارع‌پور وزیر ارتباطات و فناوری در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران، گفت:  امکان دسترسی 200سرویس پرکاربرد را در سایت 403.ir فراهم کرده ایم و مردم اگر به این سایت مراجعه کنند نیاز به فیلترشکن  که منجر به کندی سرعت  می شود نخواهند داشت و روز به‌روز بر کیفیت این سرویس جدید افزوده می‌شود.

زارع پور درباره باند مافیایی پشت فروش فیلترشکن‌ها بیان داشت:  وظیفه ما برخورد با مافیا نیست و قوه قضائیه و قوه قهریه نیستیم و وظیفه ما حمایت از پلتفرمها و شبکه های اجتماعی و فراهم کردن بهترین امکانات ارتباطی برای مردم است.

عیسی زارع پور وزیر ارتباطات درباره حمایت پیامرسان های بومی اظهار کرد ما از ابتدای تشکیل دولت سیزدهم برای حمایت از پلتفرم هلو شبکه های اجتماعی داخلی کارگروه ویژه ای با مدیرت وزیر ارتباطات پیش بینی کردیم و به صورت هفتگی جلساتی را برگزار کردیم .

وی بابیان اینکه در این چند ماه اخیر محدودیت های در پلتفرم های خارجی انجام گرفته، گفت: میزان استفاده از ظرفیت های بومی بیشتر شده، جلسات کارگروه  به صورت روزانه برگزار می شود و از تمام ظرفیت های وزارت ارتباطات برای حمایت از پلتفرم های داخلی استفاده کردیم و هرچه در خصوص سخت افزار و پهنه باند نیاز داشته باشند از طریق وزارت ارتباطات تامین خواهد شد.

جماران نوشت: وزیر ارتباطات هر دو سؤال خبرنگار ما در خصوص اقدامات وزارت ارتباطات برای رفع کندی اینترنت و همچنین رفع فیلتر پلتفرم های خارجی را بدون پاسخ گذاشت.
عیسی زارع پور در حاشیه تجدید میثاق هیأت دولت با آرمان های امام خمینی(س)، در پاسخ به سؤال خبرنگار جماران درباره اقدامات وزارت ارتباطات برای رفع کندی اینترنت، ابتدا بیان کرد که بعدا مصاحبه می کنیم اما سپس بدون اشاره به مصداق، مدعی شد: شما تیترهای جنجالی می زنید؛ یک چیز می گوییم و یک چیز دیگر می زنید. دنبال حاشیه هستید خلاصه!

وزیر ارتباطات تأکید کرد: ما کندی اینترنت نداریم و بارها گفته ام که مشکل فیلترشکن است.

جالبتر این که جناب وزیر که چند لحظه پیش خبرنگار جماران را متهم به انتخاب تیترهای جنجالی کرده بود، در پاسخ به سؤال دوم همین خبرنگار در خصوص رفع فیلتر پلتفرم های خارجی، اظهار داشت: من نمی شناسم شما را. اصلا نمی دانم از کجایی برادر من؟!

آقای وزیر اگر ما را نمی شناسید بر چه اساسی ادعا می کنید تیترهای جنجالی می زنیم؟! اصلا مگر باید یک مقام مسئول سابقه آشنایی با خبرنگاری را داشته باشد تا به سئوال او پاسخگو باشد؟

عباس سیاح طاهری – (بخش دوم) حدود 2 ماه قبل بود که در هفته نامه عصر ارتباط با انتشار مطلبی با عنوان «آپارات، کلوب و لنزور چگونه رشد کردند؛ از خوردن نان فیلترینگ تا مخالف‌نمایی» به بررسی نحوه رشد شرکت صباایده از حدود سال 83 تا کنون پرداختیم.

در مقایسه امتیازات کشورها در جدولی مشابه در سال ۲۰۲۱ با مطالعه امسال، مشخص شد که ۲۷ کشور، میزان سانسور و فیلترینگ اینترنت را افزایش داده‌اند. پنج کشور حتی یک یا چند قانون جدید فیلترینگ اعمال کرده‌اند و یک کشور (میانمار) سه قانون جدید در این راستا اعمال کرده است.
به گزارش خبرآنلاین؛ بیش از شصت درصد جمعیت دنیا (حدود ۵.۰۳ میلیارد نفر) از اینترنت استفاده می‌کنند و اینترنت عملا به منبع سریع و در دسترس ما برای اطلاعات، سرگرمی، اخبار و ارتباطات اجتماعی تبدیل شده است.
اما سوالی که مطرح است این است که آیا همه شهروندان دنیا به‌صورت برابر و یکسان به اینترنت دسترسی دارند؟ اگر برایتان جالب است بدانید که وضعیت فیلترینگ اینترنت کشور در مقایسه با سایر کشورهای دنیا به چه ترتیب است با این گزارش همراه شوید.
در این مقاله، محققان، کشور به کشور به مقایسه شرایط فیلترینگ اینترنت پرداخته‌اند تا ببینند کدام کشورها محدودیت‌های بیشتری برای استفاده شهروندان‌شان از اینترنت اعمال کرده‌اند و مردم در کدام کشورها دسترسی آزادانه‌تری به اینترنت دارند.
این محدودیت‌ها شامل استفاده از تورنت (برای آپلود و دانلود فایل)، دسترسی به سایت‌های مستهجن، شبکه‌های اجتماعی و فیلترشکن‌ها می‌شود. در عین حال ممکن است محدودیت‌هایی در سانسور کردن رسانه‌های سیاسی یا موارد مشابه ایجاد شود. برای رده‌بندی شرایط کشورها در زمینه فیلترینگ، به هر کشور در شش دسته‌بندی مختلف امتیازدهی می‌شود. هر دسته‌بندی، دو امتیاز دارد؛ به جز برنامه‌های پیام‌رسان که یک امتیاز دارند. اگر هریک از محدودیت‌های مطرح شده در بالا، در کشوری محدود ولی در دسترس باشد، آن کشور یک امتیاز و در صورتی که کاملا فیلتر باشد، کشور دو امتیاز می‌گیرد و هر چه امتیاز کشوری بالاتر شد، فیلترینگ و سانسور اینترنت در آن کشور قوی‌تر است.

محدودیت‌های اینترنت در سال ۲۰۲۳رنکینگ کشورهای جهان بر اساس فیلترینگ: چرا دسترسی ایران و امارات به اینترنت از چین و کره شمالی بهتر است؟
کشورهایی با بالاترین فیلترینگ و سانسور؛ کره شمالی و چین (۱۱/۱۱):
این دو کشور با کسب بیشترین امتیاز، شدیدترین فیلترینگ را برای اینترنت اعمال می‌کنند و میزان سانسور بالاست. مردم در این دو کشور، قادر به استفاده از شبکه‌های اجتماعی بین‌المللی نیستند و اخبار سیاسی منتشره در آنها کاملا سانسور شده و تحت نظارت دولت است. در عین حال سیستم‌های پیام‌رسان خارجی نیز فیلتر است و ساکنان این دو کشور مجبور به استفاده از سیستم‌های داخلی هستند.

ایران، میانمار، ترکمنستان و امارات متحده عربی (۹/۱۱):
در جایگاه دوم این جدول، کشورهای ایران، میانمار، ترکمنستان و امارات قرار دارند.
ایران دسترسی به تورنت و فیلترشکن‌ها را به‌طور کامل مسدود نکرده و از همین رو دو امتیاز از چین و کره شمالی کمتر کسب کرده است.
ترکمنستان دسترسی به فیلترشکن‌ها را بسته و کاربران مجبورند تا قسم بخورند که از فیلترشکن استفاده نمی‌کنند. امارات هم دسترسی به تورنت را متوقف کرده. میانمار هم در سال‌های اخیر با اعمال محدودیت‌های بیشتر و کسب امتیازات بیشتر به این رده راه یافته و دلیل آن هم محدودیت‌های شبکه‌های اجتماعی به دلایل نظامی است.

بلاروس، عمان، پاکستان، قطر، سوریه، تایلند، ترکیه و ازبکستان (۸/۱۱):
بلاروس، قطر، سوریه و تایلند در لیست سال ۲۰۲۱ در جدول کشورهایی با بالاترین فیلترینگ قرار داشتند ولی امسال کشورهای عمان، پاکستان، ترکیه و ازبکستان هم به این لیست اضافه شده‌اند. تمام این کشورها، سایت‌های مستهجن را فیلتر کرده‌اند و علاوه بر آن دسترسی به رسانه‌های سیاسی، شبکه‌های اجتماعی و استفاده از فیلترشکن‌ها هم محدود است. ولی تایلند و بلاروس محدودیت‌هایی در زمینه برنامه‌های پیام‌رسان نیز دارند و تایلند تنها کشوری است که تورنت را هم ممنوع کرده.

کشورهایی که فیلترینگ را در سال ۲۰۲۳ افزایش داده‌اند
در مقایسه امتیازات کشورها در جدولی مشابه در سال ۲۰۲۱ با مطالعه امسال، مشخص شد که ۲۷ کشور، میزان سانسور و فیلترینگ اینترنت را افزایش داده‌اند. پنج کشور حتی یک یا چند قانون جدید فیلترینگ اعمال کرده‌اند و یک کشور (میانمار) سه قانون جدید در این راستا در نظر گرفته. در عین حال سریلانکا هم سه ابزار جدید سانسور را مورد استفاده قرار می‌دهد (ممنوعیت تورنت، محدود کردن فیلترشکن‌ها و مسدود کردن شبکه‌های اجتماعی)
در عین حال افغانستان هم سانسورینگ را با در نظر داشتن شرایط سیاسی و اجتماعی افزایش داده. با روی کار آمدن طالبان در این کشور، ۲۳۱ رسانه بسته شده‌اند و موبایل‌های افراد در جستجوی استفاده احتمالی آنها از شبکه‌های اجتماعی و پست‌های انتقادی مورد بازرسی قرار می‌گیرد. دولت هند هم به شرکت‌ها دستور داده تا داده‌های کاربران VPN را جمع‌آوری و تحویل دهند.

بررسی شرایط فیلترینگ آنلاین در اروپا
هجده کشور در اروپا استفاده از تورنت برای آپلود یا دانلود فایل‌ها را ممنوع کرده‌اند و در عین حال ۲۵ کشور دیگر اروپایی هم تدابیری را در این زمینه در نظر دارند ولی هنوز این سایت‌ها را فیلتر نکرده و فقط محدود کرده‌اند.
رسانه‌های سیاسی هم در ۱۲کشور اروپایی محدود هستند که البته کشورهایی از جمله کوزوو و مونته‌نگرو امسال از شدت این سانسورها کاسته‌اند ولی کشورهایی مثل ترکیه و بلاروس به شدت رسانه‌های سیاسی را فیلتر می‌کنند.
هیچ کشور اروپایی شبکه‌های اجتماعی را مسدود یا ممنوع نکرده ولی ۴ کشور محدودیت‌هایی در این راستا اعمال کرده‌اند: اسپانیا، بلاروس، ترکیه و اوکراین.
ترکیه استفاده از VPN را محدود کرده ولی این موضوع در بلاروس کاملا ممنوع است. ترکیه تنها کشور اروپایی است که سرویس‌های پیام‌رسان را محدود کرده و واتساپ در ترکیه ممنوع است.
محدودیت‌های اینترنت در سال ۲۰۲۳رنکینگ کشورهای جهان بر اساس فیلترینگ: چرا دسترسی ایران و امارات به اینترنت از چین و کره شمالی بهتر است؟
بررسی فیلترینگ آنلاین در آمریکای‌شمالی و مرکزی
کانادا، مکزیک و آمریکا، سایت‌های تورنت را ممنوع کرده‌اند.
کوبا هم محدودیت‌های متعددی را در رابطه با رسانه‌های سیاسی و مستجهن و استفاده از VPN اعمال می‌کند.
کشورهایی مثل السالوادور، گواتمالا، هندوراس، مکزیک، نیکاراگوا و پاناما محدودیت‌هایی در رسانه‌های سیاسی اعمال کرده‌اند.
برنامه‌های پیام‌رسان در بلیز،کوبا و مکزیک با محدودیت‌هایی مواجه هستند. کوبا دسترسی به شبکه‌های اجتماعی و واتساپ را بسته است.
بررسی فیلترینگ آنلاین در آمریکای‌جنوبی
آرژانتین تنها کشوری است که وب‌سایتهای تورنت را کاملا مسدود کرده و ونزوئلا تنها کشوری است که وب سایتهای مستهجن را مسدود کرده است.
محدودیت‌ها برای رسانه‌های سیاسی اخیرا در آمریکای‌جنوبی افزایش یافته و هشت کشور محدودیت‌هایی را در این رابطه اعمال کرده‌اند. دولت‌های برزیل و پاراگوئه امسال به جمع این کشورها اضافه شده‌اند. ونزوئلا هم از جمله کشورهایی است که رسانه‌های سیاسی را سانسور می‌کند. در این کشور شبکه‌های‌اجتماعی هم با محدودیت‌های متعددی روبرو هستند و دسترسی به VPN ها هم محدودیت‌های متعددی دارد.
بررسی فیلترینگ آنلاین در آسیا
پانزده کشور آسیایی سایت‌های تورنت را مسدود یا ممنوع کرده‌اند و در اکثر کشورهای آسیایی (۴۰ کشور از ۴۹ کشور)، ورود به سایت‌های مستجهن محدود یا ممنوع است.
رسانه‌های سیاسی هم در ۴۲ کشور آسیایی با محدودیت‌های وسیعی همراهند. اکثر کشورهای آسیایی(۳۱ کشور) با سانسورینگ شدیدی مواجه‌اند و افغانستان، هنگ‌کنگ و فلسطین در طول یک سال اخیر این روند را افزایش داده‌اند.
۳۷ کشور آسیایی هم شبکه‌های اجتماعی را به نحوی محدود کرده‌اند که از جمله این کشورها می‌توان به چین، ایران، میانمار، کره‌شمالی و ترکمنستان اشاره کرد.
پنج کشور به‌طور کامل استفاده از VPN را ممنوع کرده‌اند (چین، عراق، میانمار، کره‌شمالی و ترکمنستان) و شانزده کشور هم محدودیت‌هایی را در این زمینه اعمال کرده‌اند. شبکه‌های پیام‌رسان هم در شانزده کشور آسیایی با محدودیت‌هایی روبروست.
محدودیت‌های اینترنت در سال ۲۰۲۳رنکینگ کشورهای جهان بر اساس فیلترینگ: چرا دسترسی ایران و امارات به اینترنت از چین و کره شمالی بهتر است؟
بررسی فیلترینگ آنلاین در آفریقا
آفریقای جنوبی تنها کشوری است که به شدت سایت‌های تورنت را می‌بندد. بیشتر کشورهای آفریقایی (۴۴ کشور از ۵۳ کشور)، رسانه‌های سیاسی را محدود کرده‌اند و ۱۳ تا از این کشورها سانسورینگ شدیدی را در این زمینه اعمال می‌کنند.
شبکه‌های اجتماعی در ۶۴% کشورهای آفریقایی با محدودیت روبروست. مصر و اوگاندا تنها دو کشوری هستند که استفاده از VPN را محدود کرده‌اند و مصر، بروندی، گینه‌استوایی، سیرالئون، لیبی، مراکش و تونس، هفت کشور آفریقایی هستند که استفاده از برنامه‌های پیام‌رسان را محدود کرده‌اند.
بررسی فیلترینگ آنلاین در اقیانوسیه
استرالیا سایت‌های تورنت را محدود کرده و اخیرا قانون ایمنی آنلاین را معرفی کرده که کدهای صنعتی جدیدی را برای محتوای غیرقانونی و محدود اعمال می‌کند.
رسانه‌های سیاسی در فیجی، گینه‌نو، ساموئا و تونگا محدود هستند و گینه‌نو، شبکه‌های اجتماعی را از طریق قانون جرایم سایبری محدود کرده است. فیجی هم به شهروندانش هشدار داده که مسائلی برخلاف قوانین محلی را در شبکه‌های اجتماعی منتشر نکنند.
استفاده از VPN یا برنامه‌های پیام‌رسان در هیچ کشوری در این قاره محدود نیست
امسال ۲۷ کشور فیلترینگ اینترنت را افزایش داده‌اند و سال گذشته این لیست تنها شامل ۳ کشور بود. اکثر این محدودیت‌ها در سال جاری در قاره آسیا رخ داده و بیشترین محدودیت‌ها در رسانه‌های سیاسی و VPN اتفاق افتاده که میانمار و افغانستان در این زمینه سردمدار هستند.

در میان گروه‌های خاص که از اینترنت طبقاتی بهره‌مند شدند. برخی فعالان اقتصادی نیز به واسطه مکاتبات رئیس اتاق ایران با وزیر ارتباطات چندین هفته است، از اینترنت بدون فیلتر بهره‌مند شدند. حال سوال اینجاست، چرا نباید همه فعالان اقتصادی از این حق بهره‌مند شوند.

در دو روز پیش سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران (نصر) در مکاتبه‌ای با وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به «درخواست‌های مختلف پیرامون اینترنت بدون فیلتر» خواهان شفاف‌سازی درباره موضوع «اینترنت طبقاتی» شد. در نامه حسین اسلامی، رییس هیات‌مدیره این سازمان به عیسی زارع‌پور آمده است: «پس از محدودیت‌های ایجادشده در دسترسی به اینترنت، اخبار واصله، اشاره به درخواست دسترسی برخی نهادها، دستگاه‌ها، شرکت‌های نرم‌افزاری و... به اینترنت بدون فیلتر دارد.» این نامه تاکید می‌کند: «این سازمان، مخالف محدودیت‌های اعمال شده چند ماه اخیر است و آن را به نفع کسب‌وکارهای حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات نمی‌داند. علاوه بر آن، این سازمان معتقد است که به‌هم خوردن بی‌طرفی شبکه و وجود سطوح دسترسی مختلف کسب‌وکارها به اینترنت، برهم زننده تعادل بازار است.»

اسلامی تاکید می‌کند: «این سازمان این حق را برای اعضای خود قائل است که اطلاعات دقیقی از این موضوع داشته باشند تا بتوانند براساس آن برنامه‌ریزی‌های لازم را برای کسب‌وکار خود انجام دهند، بنابراین در مورد صحت وجود یا عدم وجود چنین رویه‌ای اعلام نظر کنید و در صورت تایید، اعلام کنید تا لیست شرکت‌های حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات که دارای این دسترسی هستند را به این سازمان اعلام کنند.»

• درخواست ویژه و پاسخ‌های سوال برانگیز

از اواخر شهریور ماه سال جاری که اختلالات اینترنت  تشدید شد و شبکه های اجتماعی واتس آپ و اینستاگرام فیلتر شدند. درخواست های متعددی از سوی گروه های خاص به سمت وزارت ارتباط کسیل شد تا بتوانند، اینترنت پر سرعت بدون فیلتر دریافت کنند. درخواست ها از سوی نمایندگان مجلس گرفته، یا مدیران رسانه‌ها و پزشکان، وزراتخانه های مختلف از جمله صمت و جهادکشاورزی که گاهی درخواست شخصی داشتند و گاهی درخواست غیر شخصی. بدین ترتیب براساس داده‌های موجود نامه‌هایی از وزارت جهاد کشاورزی، خبرگزاری تسنیم، وزارت صمت و فدراسیون فوتبال در شبکه‌های مجازی دست به دست شد که نشان می‌داد این مجموعه‌ها از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات درخواست کرده‌اند اینترنت بدون فیلتر دریافت کنند.

خبرگزاری تسنیم نیز از وزیر ارتباطات خواسته باتوجه به نیاز این خبرگزاری به استفاده دایمی از اینترنت بدون فیلتر در ارتباط با امورات خبری و اطلاع‌رسانی و رصد رسانه‌های خارجی، مشمول دریافت اینترنت بدون فیلتر شود.

در نامه‌های منتشرشده، نامه‌ای از امید قالیباف، سخنگوی وزارت صمت نیز به چشم می‌خورد که خطاب به مصطفی اشرف، مدیرکل دفتر وزارتی وزارت ارتباطات نوشته شده و با ارایه کد ملی و شماره تلفن درخواست کرده است اینترنت بدون فیلتر دریافت کند.  همچنین نامه‌ دیگری از سوی طاهریان رییس مرکز روابط عمومی وزارت ارتباطات خطاب به جانشین ستاد رسانه مرکز ملی فضای مجازی نوشته شده است که در آن از او خواسته دستور اختصاص «اینترنت خبرنگاری (بدون فیلتر)» طبق لیستی که ارایه داده به قید فوریت صادر شود. در این میان جدیدترین خبر مربوط به درخواست وزیر علوم برای دریافت اینترنت ویژه برای اساتید است. دو روز پیش محمدعلی زلفی‌گل، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، درباره موضوع اینترنت باز برای اساتید و نامه معاون امور مجلس این وزارتخانه به روسای دانشگاه‌ها خبر می‌دهد. 

• نامه شافعی

در بین نامه‌های متعددی که تقریبا همه پاسخ مثبت گرفتند، نامه‌ای از  غلامحسین شافعی رئیس اتاق ایران به عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات وجود دارد که او نیز به دلیل مشکلات متعددی که برای تجار در ماه‌های اخیر پیش آمده است، خواهان دسترسی ویژه  فعالان اقتصادی به اینترنت بدون فیلتر و پرسرعت شده است. به گزارش اکوایران یک منبع آگاه گفت: نامه درخواست اینترنت پرسرعت بدون فیلتر  را ماه گذشته آقای شافعی ارسال کرد؛ البته وزارت ارتباطات به همه فعالان اقتصادی عضو اتاق و همه تجار این اینترنت را نداد و فقط  گروهی توانستند از این اینترنت بهره‌مند شوند.

حالا سوال اینجاست، چرا نباید همه فعالان اقتصادی اعم از خرد ، متوسط و بزرگ از حق " اینترنت بدون فیلتر و پرسرعت" بهره‌مند شوند؟ چرا باید فقط برخی فعالان اقتصادی، برخی خبرنگاران، برخی برنامه‌نویسان، برخی پزشکان، برخی اساتید دانشگاه و در مقابل کلیه مقامات دولتی و نمایندگان مجلس و کارمندان سه قوه از اینترنت پرسرعت بدون فیلتر بهره ببرند؟ اصلا چرا نباید همه مردم از اینترنت بدون فیلتر و پرسرعت بهره‌مند شوند؟ درحالی که این حق براساس قانون اساسی برای همه مردم یکسان است. در واقع این رویکرد دولت برخلاف اصل 25 و 79 قانون اساسی است. 

زارع پور در حاشیه جلسه دولت تاکید کرد که پلتفرم‌های خارجی برای ادامه فعالیت در ایران باید قوانین را رعایت کنند و این تصمیم را شورای امنیت ملی با حضور قوای سه گانه گرفته شده است.
عیسی زارع پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: شب گذشته رئیس جمهور گفت از فعالیت هر پلتفرم خارجی در ایران استقبال میکنیم اگر حداقل به قوانین خودشان پایبند باشند.

وزیر ارتباطات در واکنش به دسترسی به اینترنت بدون فیلتر گفت: هدف ما باز کردن سایت‌های تحریمی برای استفاده‌های علمی است؛ اینترنت را برای بالاشهر و پایین‌شهر یک‌جور می‌خواهیم.

رئیس جمهور با بیان این که معتقدم اختلالی در اینترنت نباید باشد و ما حتما موافق اختلال در اینترنت نیستیم گفت: هر پلتفرمی بخواهد در کشور فعالیت کند نباید در کشور ناامنی ایجاد کند.
به گزارش تسنیم، ابراهیم رییسی، رییس جمهوری در گفت وگوی تلویزیونی که در شب سالروز ورود بنیانگذار انقلاب برگزار شد، درباره انتقاداتی که به سرعت و دسترسی اینترنت مطرح می شود، گفت: نظرم در زمینه اینترنت عوض نشده است. زندگی، کسب و کار و ارتباطات مردم در بستر فضای مجازی انجام می شود. به عبارتی این محیط، محیط زیست مردم ما محسوب می شود و باید آرامش بخش باشد و دسترسی ها به راحتی صورت گیرد. به وزیر ارتباطات و بخش های دیگر از مسوولان همیشه گفتم که نباید در اینترنت اختلال باشد و مردم باید راحت از آن استفاده کنند و اختلال در اینترنت موجب گله ما و همچنین گله مردم هم هست.

وی با تقدیر از وزارت ارتباطات ادامه داد: کاری که در ارتباط با فیبرنوری و شبکه ملی اطلاعات در این دولت انجام شده، قابل تقدیر است و وزارت ارتباطات شبانه روز کار می کند تا خطوط ارتباطی را برقرار کند و اینترنت در روستا و شهر مشکلی نداشته باشند.

رییسی در مورد محدودیت های ایجاد شده در دسترسی به تعدادی از پلتفرم های خارجی تصریح کرد: قبل اغتشاشات محدودیتی برای دسترسی به پلتفرم های خارجی ایجاد نشده بود. اما این پلتفرم ها بستری برای ایجاد ناامنی شد. کجا اجازه می دهند یک پلتفرم خارجی بستری برای ایجاد ناامنی باشد؟

رییس دولت سیزدهم با بیان اینکه مخاطب موضوع اینترنت فقط وزارت ارتباطات نیست، خاطرنشان کرد: در جلسات دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی با حضور همه قوا بررسی شده است که اگر پلتفرم ها همچنان بستر ناامنی باشند، نمی‌توان به آنها اجازه فعالیت داد. اروپایی ها چرا دو استاندارد دارند؟ آنها برای خودشان می پسندند که دفتر خدمات هر پلتفرمی که در داخل کشور آنها فعالیت می کند، در داخل آن کشورها وجود داشته باشد، شورای عالی امنیت ملی هم همین را خواسته که آنها پاسخگوی فعالیت خود باشند و در کشور ما ناامنی ایجاد نکنند.

رییس جمهوری با تاکید بر اینکه، هر پلتفرمی باید پاسخگو باشد، زیرا وقتی پاسخگو نباشد، مشکل ایجاد می شود و بستر ناامنی می شوند، اظهار کرد: وزارت ارتباطات تلاش کرد تا پلتفرم های داخلی ایجاد کند تا مردم از این پلتفرم ها استفاده کنند که این کار شده است تا مردم در کسب و کار دچار مشکل نشوند. من معتقدم اختلالی در اینترنت نباید باشد و ما حتما موافق اختلال در اینترنت نیستیم، اما هر پلتفرمی بخواهد در کشور فعالیت کند نباید در کشور ناامنی ایجاد کند.

همشهری آنلاین نوشت: یک نماینده مجلس در صحن علنی پارلمان برای اتصال به VPN تلاش می‌کند که تصویر او توسط یک عکاس شکار شده است‌.
طبق تصمیمات اخذ شده در کشور، قوه قضائیه موظف شده با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعاتی و سایر دستگاه‌های ذیربط، با فروشندگان فیلتر شکن‌ها و وی پی ان های غیرمجاز برخورد قانونی و متخلفین را مجازات کند.

طبق تصمیم جدید قرار است تولید کنندگان، فروشندگان و توزیع کنندگان وی پی ان ها و فیلتر شکن‌های غیر مجاز از این پس مشمول مجازات ماده ۷۵۳ قانون مجازات اسلامی گردیده و در مورد اشخاص حقوقی علاوه بر مجازات مندرج در ماده ۷۵۳، نسبت به شرکت تجاری یا موسسه متخلف، لغو امتیاز و تعطیلی نیز رقم خواهد خورد.

همچنین وزارت ارتباطات و فن آوری اطلاعات مکلف است به طور مستمر نرم افزارهای موضوع این مسئله را شناسایی و از دسترس خارج کرده و متخلفین را به دستگاه قضائی معرفی نماید و قوه قضائیه نیز با متخلفین طبق مجازات پیش بینی شده در ماده ۷۵۳ قانون مجازات اسلامی برخورد خواهد کرد.

در ماده ۷۵۳ قانون مجازات اسلامی آمده است که هر شخصی که مرتکب تولید یا انتشار یا توزیع و در دسترس قرار دادن یا معامله نرم افزارهای غیر قانونی شود به حبس از نود و یک روز تا یک سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا بیست میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.

براساس گزارشات مردمی در سامانه سوت‌زنی خبرگزاری فارس، اطلاعیه سایت‌های خدمات امنیت سایبری بین‌المللی نشان می‌دهد برخی فیلترشکن‌ها علاوه‌بر درآمد میلیاردی از ارائه برنامه‌ها، به‌وسیله‌ی بدافزارها و دسترسی‌های خاص اقدام به دریافت اطلاعات وسیعی از کاربران می‌کنند.

به گزارش خبرگزاری فارس، عیسی زارع‌پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات پس از برگزاری جلسه هیئت دولت در ۲۷ مهرماه طی پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران در خصوص دلیل عدم برخورد قضایی با فروشندگان فیلترشکن، گفت: فروش فیلترشکن و کسب درآمد از آن غیرمجاز است ولی نسبت به آن جرم‌انگاری نشده است.

این مطلب نشان می‌دهد که استفاده از وی‌پی‌ان‌های مختلف به دلیل وجود فیلترینگ پیام‌رسان‌های خارجی جنبه‌ی عرفی پیدا کرده و آسیب‌های فراوان امنیتی آن‌ها نادیده گرفته شده است، به نحوی که بسیاری از فیلترشکن‌ها براساس گزارشات مردمی در سامانه سوت‌زنی خبرگزاری فارس از فروش خدمات خود به ایرانیان میلیاردها تومان از مردم کشورمان دریافت می‌کنند، همچنین دسترسی‌های خطرناک و وجود برخی بدافزارها در تعدادی از وی‌پی‌ان‌ها نشان‌دهنده دریافت اطلاعات وسیعی از کاربران ایرانی است که در اختیار سازمان‌های ناشناس مختلف قرار می‌گیرد.

• درآمد هزاران میلیاردی فیلترشکن‌ها از کاربران ایرانی

برای کسب اطلاعات بیشتر با یکی از گزارشگران ارتباط گرفتیم که وی ضمن اشاره به درآمد میلیاردی فیلترشکن‌ها از کاربران ایرانی اظهار کرد: طبق اطلاعیه سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در پایان خرداد امسال، حدود ۹۷ میلیون و ۸۳۹ هزار مشترک از اینترنت پهن‌باند سیار استفاده کردند، که اگر تنها ۳۰درصد آن‌ها به وی‌پی‌ان وصل شوند و فقط ۱۰درصد این جمعیت با اکانت پولی فیلترشکن‌ها کار کنند، با احتساب هزینه حداقل ماهانه ۲۵ هزارتومان بیش از هزار میلیارد تومان طی یک سال از بودجه کاربران ایرانی به جیب فیلترشکن‌های خارجی واریز می‌شود.

وی به اطلاعیه‌های سایت‌های ارائه خدمات امنیت سایبری نیز اشاره کرد و افزود: بسیاری از سایت‌های معروف بین‌المللی مانند«ESET» ،«heimdalsecurity» ،«bitdefender» که خدمات امنیت سایبری مثل آنتی‌ویروس عرضه می‌کنند، به جاسوسی بسیاری از فیلترشکن‌ها از کاربران ایرانی تاکید کرده‌اند که وی‌پی‌ان 20speed یکی از آن‌هاست که طبق داده‌های شرکت آمریکایی «Similarweb»، سایت اصلی «۲۰speed» طی سه ماه منتهی به دسامبر ۲۰۲۲، حدود یک میلیون بازدید داشته که اغلب این بازدیدها از منطقه جغرافیایی ایران بوده‌ است.

اطلاعات ما چگونه دریافت شده و به کجا می‌رود؟

این گزارشگر نحوه‌ی جمع‌آوری اطلاعات جاسوس‌افزارها از کاربران وی‌پی‌ان‌ها را توضیح داد و گفت: بدافزارها«Trojans» در فیلترشکن‌ها با استفاده از برخی ربات‌های هوش‌مصنوعی مانند «SecondEye» و «keylogginer» اقدام به دریافت اطلاعات شخصی از جمله نام کاربری، رمز عبور و سایر دیتاهای نرم‌افزار شما می‌کنند، به عنوان مثال محققان موسسه امنیتی کسپرسکی توانسته‌اند که بدافزارهای کمپین جاسوسی «OnionPoison» را کشف کنند که به شناسایی ویژگی‌های شخصیتی کاربران فیلترشکن‌ها و رمزهای کیف‌پول مجازی آن‌ها«wallet» می‌پردازد.

وی ادامه داد: گروه«باهاموت ای‌پی‌تی» نیز مزدوران سایبری هستند که می‌توانند برای انجام حملات فیشینگ«حمله سایبری» استخدام شوند، به‌نحوی که طبق گزارش شرکت امنیت سایبری «ESET»، این گروه اشخاصی را در غرب و جنوب آسیا هدف گرفته و با حداقل هشت نسخه جاسوس‌افزار، نسخه‌های اندرویدی فیلترشکن‌های محبوب مانند «SoftVPN» و «OpenVPN» را آلوده کرده است، همچنین پائولوس ییبلو یکی از محققان امنیتی و هکرهای سفید فعال در شرکت «VPN Mentor» معتقد است که سه وی‌پی‌ان «PureVPN» ،«ZenMate» و «HotSpot Shield» آن‌چنان که به کاربران‌شان قول می‌دادند، امن نبوده و در مواقعی نیز با پلیس فدرال آمریکا«FBI‌» همکاری‌هایی داشته‌اند.

دسترسی برنامه‌های مختلف به اطلاعات‌مان را بدانیم

این گزارشگر یک برنامه فرانسوی افشای دسترسی‌های خطرناک فیلترشکن‌ها را معرفی کرد و افزود: موسسه غیرانتفاعی«exodus_privacy» به معرفی دسترسی‌ها و انتقال اطلاعات حاصل از آن‌ها به سایر برنامه‌ها می‌پردازد، به عنوان مثال«lantern» و «Vpn melon» دارای دسترسی‌های خطرناکی مانند دوربین، داده‌‌های شخصی، بلوتوث و غیره هستند که همکاری این فیلترشکن‌ها از طریق تراکر‌ها«trackers» با برنامه‌های تحلیل اطلاعات مانند گوگل آنالیز«google analytics» و فیسبوک آنالیز«facebook analytics»، در واقع امنیت سایبری کاربران این وی‌پی‌ان‌ها را به خطر می‌اندازد.

وی به فعالیت فیلترشکن‌های صهیونیستی و دعوت آن‌ها به همکاری با موساد نیز تاکید کرد و ادامه داد: رژیم صهیونیستی به صورت علنی«vpn israel» و پنهانی«hola vpn» در راستای دور زدن فیلترها به کاربران ایرانی نیز ارائه خدمات می‌کند، همچنین در تبلیغات وی‌پی‌ان‌های مختلف به‌طور آشکار همکاری با سرویس اطلاعاتی خود«موساد» را تبلیغ کرده است.

با توجه به آنچه مطرح شد، مردم شریف ایران باید با افزایش آگاهی نسبت به برنامه‌های نرم‌افزاری در راستای حفظ اطلاعات شخصی خود تلاش کنند، همچنین مسئولان مربوطه در حوزه فناوری و امنیت اطلاعات لازم است برای ارتقای امنیت سایبری کشور مساله فیلترینگ را تعیین تکلیف کرده و در صورت استمرار وضعیت موجود، زیرساخت‌های ضروری را برای حفاظت از اطلاعات طبقه‌بندی و مهم شهروندان درنظر گیرند.

مسعود یوسفی-خبرگزاری نزدیک به دولت «تسنیم» از استعفای ابوالحسن فیروزآبادی، رییس مرکز ملی فضای مجازی خبر داده است. این خبرگزاری عنوان کرده که «رییس‌جمهور به زودی درباره این استعفا تصمیم‌گیری و دبیر جدید را معرفی خواهد کرد.» 

به گزارش اعتماد، وبسایت مرکز ملی فضای مجازی که زیرنظر شورای عالی فضای مجازی فعالیت می‌کند هنوز این خبر را تایید نکرده. اما پیگیری‌ها نشان از تایید این موضوع دارد. فیروزآبادی از سال 94 در این سمت حضور داشته و حالا به نظر می‌رسد که با رفتن او از یکی از حساس‌ترین سازمان‌های مرتبط با شبکه ارتباطاتی ایران، باید منتظر تحولات تازه‌ای در این زمینه بود. 

اما فیروزآبادی کیست و در این 7 سال چه کارنامه‌ای از خود به جا گذاشته است؟

 نام فیروزآبادی با تحصیلات مرتبط با حوزه مخابرات وآی‌تی اولین‌بار در سال 88 به هنگامی مطرح شد که وبسایت «الف» (در آن زمان متعلق به احمد توکلی نماینده تهران در مجلس بود) او را «متخصص برجسته آی تی» نامید و از برگزاری «مراسم تودیع دکتر فیروزآبادی معاون فناوری اطلاعات وزارت اطلاعات» خبر داده بود. این وبسایت همچنین عنوان کرده بود که «فیروزآبادی 25 سال سابقه مسوولیت فنی در وزارت اطلاعات داشته است.» هاشمی‌رفسنجانی، رییس‌جمهور اسبق ایران نیز در بخشی از خاطرات 28 بهمن 1374 نوشته است: «مهندس [ابوالحسن] فیروزآبادی، معاون فنی وزارت اطلاعات آمد و گزارش خدمات فنی خودش را داد. از وزیر و معاونان دیگر به خاطر فشار زیاد برای استفاده از ابزار فنی برای شنود و کنترل و عدم قدرشناسی زحمات او گله داشت.»

فیروزآبادی متولد 1340 در نجف است و روزنامه خراسان در گزارشی پیرامون وی نوشته است: «پدر وی مرحوم آیت‌ا... سید مرتضی فیروزآبادی از روحانیون حوزه علمیه قم بوده است.» ماهنامه «پیوست» تیرماه سال گذشته با گمانه‌زنی در این باره عنوان کرده که « اگر اینطور باشد، می‌توان گفت پدربزرگ او آیت‌الله سیدمحمد فیروزآبادی از فقهای نجف است که در زمان قاجار از یزد به عراق مهاجرت کرده بود. همچنین برادرش علی فیروزآبادی در دوره‌ای معاون فناوری اطلاعات همراه اول بود و اکنون عضو هیات عامل سازمان فناوری اطلاعات است.»

وبسایت شخصی فیروزآبادی می‌گوید او بین سال‌های ۷۰ تا ۸۲ مدیر فنی و تحقیقات و توسعه و عضو هیات‌مدیره شرکت صنایع الکترونیک زعیم و از سال ۸۲ تا ۸۸ رییس هیات‌مدیره این شرکت و تا سال ۹۲ نیز نایب‌رییس هیات‌مدیره بوده است. زعیم یک شرکت مخابراتی است که در زمینه زیرساخت‌های مخابراتی، فناوری اطلاعات، سیستم‌های ایمنی و تحقیق و توسعه فعالیت می‌کند.

• ورود به وزارت کار

همزمان با آغاز به کار دولت روحانی، فیروزآبادی نیز به مانند برخی دیگر از مدیران اقتصادی سابق وزارت اطلاعات در دولت به کار گرفته شد. او این‌بار با ورود به وزارت رفاه، کار و امور اجتماعی، « مرد در سایه» این وزارتخانه شد. فیروزآبادی در فاصله سال‌های 92 تا 94 یکی از قدرتمندترین هلدینگ‌های زیرمجموعه وزارت کار یعنی «شرکت سرمایه‌گذاری سازمان تامین اجتماعی موسوم به «شستا » را در اختیار داشت. 

• در مرکز ملی فضای مجازی

داستان ورود فیروزآبادی به مرکز ملی فضای مجازی که تقریباً‌ نهادی برساخته از شورای عالی فضای مجازی است؛ متفاوت است. از زمان ایجاد این مرکز، مدیریت آن با حاشیه‌هایی همراه بود. اولین مدیر، مهدی اخوان بهابادی، استاد دانشگاه تهران بود که در دولت دوم احمدی‌نژاد به این سمت گمارده شد. او که رابطه خویشاوندی با حسن غفوری فرد نیز دارد در این سمت زیاد دوام نیاورد و اختلاف نظرها با رییس‌جمهور وقت و البته وزارت ارتباطات کار را به برکناری اخوان کشاند. در سال 92 همزمان با روی کار آمدن دولت روحانی، مدیریت این مرکز به محمدحسن انتظاری سپرده شد. اما «تضاد منافع » در روابط این مرکز با وزارت ارتباطات همچنان مشهود بود. تا اینکه در سال 94، ‌مرکز ملی فضای مجازی به فیروزآبادی سپرده شد. یکی از شروط فیروزآبادی برای قبول این سمت، اختصاص یک ساختمان مستقل به مرکز ملی فضای مجازی و جدایی فیزیکی آن از پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات (مرکز تحقیقات مخابرات سابق) ایران بود که همین‌طور هم شد.

• قدرت گرفتن

به نظر می‌رسد از همین زمان است که زور مرکز ملی فضای مجازی به وزارت ارتباطات چربیده است. این مرکز از سال 94 دست به اقداماتی زد که نتیجه آن حتی به تغییر در برخی اسناد بالادستی نیز انجامید. به‌طور مثال، سند شبکه ملی اطلاعات در این دوره تهیه شد و حاشیه‌ها و سر و صداهای فراوانی را برانگیخت. موضوع «اینترنت طبقاتی» و «فروش وی‌پی‌ان قانونی» نیز در همین دوره مطرح شده است. در این دوره است که فیروزآبادی در راس مرکز ملی فضای مجازی اظهاراتی کرده که نتیجه آن را می‌توان امروز دید. به‌طور مثال او از «فیلترینگ هوشمند » بارها دفاع و عنوان کرده که «نظام فیلترینگ باید به گونه‌ای باشد که بر اساس جنس، میزان دانش، سن و شغل مخاطب بتواند فیلتر متناسب به او بدهد.» هرچند بعدها، به هنگام ثبت‌نام برای انتخابات ریاست‌جمهوری 1400 به خبرنگار ایسنا گفته بود که  «به عنوان مسوول سیاست‌گذار در حوزه فضای مجازی اعتقاد به فیلتر ندارم.»

با این همه فیروز‌آبادی همان کسی است که برخلاف تلاش‌هایی که در وزارت ارتباطات انجام گرفت؛ در اسفند ۹۶ در یادداشتی که خبرآنلاین آن را منتشر کرد، نوشته بود: «با صراحت می‌گویم ادامه فعالیت تلگرام با وضعیت فعلی به صلاح نیست. البته مشکل ما این است که برای آن آلترناتیو نداریم و باید آلترناتیو ایجاد کنیم.» او در سمیناری که دوم آبان‌ماه سال گذشته برگزار شد نیز گفته بود: «قلمرو اسلامی را نمی‌توانیم بر روی پلت‌فرم‌ها و سرزمین‌های مجازی که غربی‌ها برای ما فراهم کردند ایجاد کنیم، بر همین اساس توصیه می‌کنم تا مسلمانان تلاش کنند  در فضای مجازی قلمرو‌سازی بدون تعارض کنند چرا که در صورت تعارض قلمرو به دلیل وابستگی به تعداد کاربر و میزان تعامل آنها برای قدرت محکوم به نابودی خواهد بود. »

او به‌شدت از «پیام رسان‌های داخلی» و صرف هزینه هنگفت برای راه‌اندازی آنها دفاع می‌کرد. چنانکه هشتم آذر‌ماه 1399 در نشست مشترک کمیسیون امنیت ملی و اقتصادی مجلس گفته بود: «در تلاشیم تا جایگزین‌هایی برای تلگرام داشته باشیم و برای این زمینه شروطی را نیز در نظر گرفته‌ایم تا تمام کسب و کارهای ایرانی که در تلگرام فعالیت داشتند به شبکه مجازی بومی منتقل شود. لازم است به این نکته اشاره شود که کسب و کار تلگرام ... از نظر اقتصادی مبلغ قابل توجهی شکل نمی‌گیرد.» هرچند که او هیچگاه گزارشی از نتایج فیلترینگ و اثربخش بودن آن ارایه نداد.

کندی و اختلال اینترنت طی یک سال گذشته به یکی از مشکلات روزمره عموم مردم تبدیل شده است بنابراین به نظر می رسد در این وضعیت صحبت کردن از توسعه اقتصاد دیجیتال به نوعی شعار محسوب شود.

به گزارش خبرنگار مهر، اینترنت به عنوان زیرساخت توسعه اقتصاد دیجتیال و دسترسی عموم مردم به فضای مجازی و کسب‌وکارهای اینترنتی طی چند سال گذشته و به ویژه یک سال اخیر با کندی و اختلال متعدد مواجه شده است که کاربران با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.

یک کارشناس حوزه اقتصاد دیجیتال در یادداشتی برای خبرگزاری مهر مهمترین دلیل کندی اینترنت را عدم تنظیم‌گیری صحیح و به موقع در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات مخصوصاً در زمینه تعرفه خدمات است عنوان و تاکید کرد که در این وضعیت صحبت کردن از توسعه اقتصاد دیجیتال بیشتر شوخی و به نوعی شعار محسوب شود. در ادامه متن این یادداشت آمده است.

به اعتقاد کارشناسان مهمترین دلیل کندی اینترنت عدم تنظیم‌گیری صحیح و به موقع در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات مخصوصاً در زمینه تعرفه خدمات است؛ به گونه‌ای که نه تنها سرمایه‌گذاری جدید و توسعه زیرساخت‌ها متوقف شده، بلکه تعمیر و نگهداری شبکه موجود نیز به خوبی انجام نمی‌شود و نتیجه آن قطعی‌های مکرر طی یک سال اخیر در نقاط مختلف تهران و اقصی نقاط کشور شده است.

از ابتدای سال تاکنون چندین بار بخش‌های قابل توجهی از پایتخت دچار قطعی اینترنت شده است که برای آن دلایلی مانند آتش‌سوزی ساختمان شرکت ارتباطات زیرساخت، آتش‌سوزی حوضچه شرکت مخابرات و … بیان شده ولی به نظر می‌رسد این موارد معلول برخی علت‌های اصلی مانند عدم توجه کافی به سرمایه‌گذاری و توسعه شبکه و حتی تعمیر و نگهداری مناسب است. از طرف دیگر شبکه ارتباطات سیار نیز از یک طرف با افزایش تعداد کاربران و بهره‌برداری بیشتر و از طرف دیگر با توقف توسعه زیرساخت مواجه است و کیفیت پایین و متغیر اینترنت و حتی مکالمه تلفن همراه را عموم شهروندان در یک سال گذشته به کرات در منزل، محل کار و حتی معابر و محیط‌های شهر تجربه کرده‌اند.

در ماه‌های اخیر به دلایل مختلف بارها بخش قابل توجهی از سایت‌ها و خدمات از طریق اپراتورهای تلفن همراه متوقف شده و برای یک یا چند روز عموم مردم امکان باز کردن بخشی از سایت‌ها را از طریق گوشی‌های تلفن خود از دست داده‌اند. در آخرین اتفاق چهارشنبه هفته گذشته حدود ساعت ۱۲ ظهر یعنی در اوج فعالیت‌های اقتصادی و زندگی مردم، به مدت حدود ۱۰ دقیقه اینترنت در کل کشور قطع شد که بهت همگان را برانگیخت ولی تاکنون توضیح مشخصی به افکار عمومی داده نشده است. ضمن اینکه هیچ گزارشی درباره اینکه در این مدت چه تعداد تراکنش ناموفق بانکی، پرداخت، اختلال در حمل‌ونقل مردم، خدمات عمومی و … ایجاد شده و خسارت ناشی از آن برای مردم چگونه باید جبران گردد، منتشر نشده است.

به نظر می‌رسد در این وضعیت صحبت کردن از توسعه اقتصاد دیجیتال بیشتر شوخی و به نوعی شعار محسوب شود؛ زیرا اختلال و کندی اینترنت بزرگترین مانع توسعه آن محسوب شده و به همین دلایل تمایل به مهاجرت از کشور بین فعالان حوزه فناوری اطلاعات روز به روز در حال افزایش است و در صورت عدم اصلاح این مسیر، به زودی کشور از نیروهای نخبه در این حوزه فقیر شده و هزینه نیروی انسانی متخصص به شدت افزایش خواهد یافت.

رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه اینستاگرام و واتساپ در ایران محدود نمی‌شود، گفت: اما همچنان جمهوری اسلامی ایران بر قانونمند شدن این پلتفرم‌های خارجی تاکید جدی دارد.

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرتضی آقا تهرانی عصر جمعه در حاشیه جلسه شورای اداری فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران که در محل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان آمل برگزار شد، گفت: به هرحال باید نماینده‌ای از این پلتفرم‌های خارجی به کشور ما معرفی شوند که تاکنون این امر محقق نشده است.

او افزود: حتی اکنون در کشور آمریکا برای واتساپ، اینستاگرام و تویئتر ۲۷۰ قانون بازدارنده و شرایط استفاده و حد و حدود برای آن‌ها وضع کردند، یا در اروپا که خیلی قوانین سختگیرانه‌تر هست.

رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: به هرحال باید این شرایط در گذشته و قوانین مربوط به استفاده از پلتفروم‌های خارجی در کشور تصویب می‌شد، اما به هر دلیلی نشد، اما اکنون این قوانین در قالب تنظیم مقررات و مدیریت فضای مجازی کشور به صورت کمیسیون مشترک درحال بررسی است.

رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه همه جای دنیا برای کاربران فضای مجازی شرایط و محدودیت‌های خاصی وجود دارد، تصریح کرد: البته ما هم خواهان همان قوانین اروپا وآمریکا هستیم که ترجمه آن را به ما بدهند که در کشور خودمان هم استفاده کنیم.

حجت الاسلام آقاتهرانی اضافه کرد: ما بخاطر استقلال و امنیت کشورقطعا باید قوانین مربوط به فضای مجازی را داشته باشیم تا در آینده اگر با اشتباه چند نفر، کل کشور با محدویت مواجه شوند.

وی اضافه کرد: به همین خاطر اکنون در کمیسیون فرهنگی وکمیسیون مشترکی به شکل مبنایی درحال کار هستند و روند کار نیز به خوبی درحال انجام است.

آقاتهرانی با بیان اینکه فضای مجازی اکنون موضوعی درحال رشد است و باید به روز باشد، گفت: به خاطر همین نمی‌توان قانون دائمی بست که تا چه زمانی باشد، تصریح کرد: به خاطر همین ما اینستاگرام و واتساپ وتوییتر را درایران محدود نمی‌کنیم.

رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه الان به جرات می‌توان گفت که زیرساخت‌ها برای پلتفرم‌های داخلی خیلی با گذشته فرق کرده وبهتر شده است، تصریح کرد: سروش و بله تا چند سال قبل با چند سرور کار را شروع کردند، اما در مقابل با نمونه‌های خارجی آن که ۵ تا ۶ هزار سرور داشتند، قابل رقابت و مقاومت نبودند.

حجت الاسلام آقاتهرانی افزود: البته با شرایطی که در این چند ماه به واسطه محدودیت‌ها ایجاد شده، شرایط پیام رسان‌های داخلی خیلی بهتر شده و قطعا بهتر از این هم خواهد شد.

وی با بیان اینکه تا چند سال قبل مسیریاب های" ویز" روی گوشی‌ها که می‌گفتن اسرائیلی هست، حالا مخاطبان داخلی از مسیریابی‌های اشتباه آن شاکی شده بودند، گفت: خوشبختانه مسیریاب‌های داخلی " نشان و بلد" کاملا ایرانی، عملکرد خوب و مسیریابی درست توانسته نظر کاربران خود را جلب کند و قطعا دیگر پیام رسان‌های داخلی بهتر ازاین هم خواهند شد.

نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با انتشار پیامی به ارائه توضیحاتی پیرامون نامه درخواست اینترنت بدون فیلترینگ به خود پرداخت.
به گزارش ایسنا، در چند روز اخیر تصویر نامه‌ای با امضای محسن پیرهادی به وزارت ارتباطات در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که حکایت از درخواست وی برای بارگذاری اینترنت بدون فیلتر  روی سیم‌کارت شخصی‌اش دارد.

دفتر محسن پیرهادی، نماینده تهران در مجلس، در پیامی به ارائه توضیحات تکمیلی درباره چرایی و علت طرح این درخواست پرداخت.

متن این پیام به شرح زیر است:

«این درخواست در پی اعلام اعطای اینترنت بدون فیلترینگ از سوی وزارت ارتباطات به جامعه رسانه ای کشور بوده، روند و قاعده‌ای که در سال‌های اخیر مرسوم است.

محسن پیرهادی مدیر مسئول روزنامه رسالت ‌است و  مثل اغلب روزنامه نگاران و اصحاب رسانه مشمول این قاعده دولت برای استفاده از اینترنت بدون فیلتر می شود. طبیعی‌ست که برای رعایت قانون به عنوان نماینده مردم باید از این مجوز استفاده می‌کرده تا روند حضورش در شبکه‌های مجازی نادیده گرفتن قانون تلقی نشود.

رونوشت نامه از سوی وزارت ارتباطات به وزارت فرهنگ هم طی همین روند قانونی و عرفی فضای رسانه ای کشور را تایید ‌می‌کند.

تاریخ نامه ششم شهریورماه ۱۴۰۱ است و مربوط به قبل از اعمال فیلترینگ در پی ناآرامی‌های اخیر است.»

بیش از پنج ماه از تشدید فیلترینگ در کشور گذشته است و امیدی به رفع محدودیت‌های اینترنت نیست. دولت برای حمایت از کسب‌وکارها، پلتفرم‌های بومی را پیشنهاد داده اما شواهد نشان می‌دهد هم صاحبان کسب‌وکار هم خریداران همچنان تمایل بیشتری برای حضور در اینستاگرام فیلتر شده دارند.

فرارو - کمتر از ۱۰ سال قبل اگر کسی به ما می‌گفت قرار است کسب‌وکار‌های سنتی فعالیت خود را به‌صورت آنلاین و از بستر پلتفرم‌های گوناگون آغاز کنند و ما به‌عنوان خریدار با دسترسی به کالای موردنظرمان تنها یک کلیک فاصله داریم، سخت باور می‌کردیم. اما این اتفاق با حضور پلتفرم‌های نوپای فروش محصولات و ارائه خدمات در کشور ما رخ داد و دنیای دادوستد را وارد فاز جدیدی کرد. دنیایی که همه چیز در آن مجازی است و می‌توانی کالا یا خدمتی که نیاز داری را در یک فضای مجازی انتخاب و آن را دریافت کنی.

سال ۹۲ درحالی‌که بنا بر آمار سازمان رسمی تعداد کاربران فعال اینترنت ۴ میلیون نفر در کشور بود، برخی کسب‌‎وکار‌هایی که الان بیش از ۵۰ میلیون کاربر فعال دارند، کار خود را در فضای مجازی آغاز کردند. افزایش ضریب نفوذ اینترنت در دنیا و به‌تبع آن در ایران، کسب‌وکار‌ها را به سمت اینترنتی شدن سوق داد.

از چند سال قبل در کنار کسب‌وکار‌های بزرگ و صاحب‌نام، مشاغل خرد و نوپا وارد فضای مجازی شدند. اولین مقصد کسب‌وکار‌های ایرانی پیام‌رسان تلگرام بود. ساخت کانال، ارائه فیلم و عکس، پاسخگویی به سؤالات مطرح شده و ادامه‌دادن ارتباط تا فروش محصول همگی در این شبکه انجام می‌شد. در کنار این امکان، مردم با اینستاگرام نیز آشنا شدند.

اردیبهشت ۱۳۹۷ که این پیام‌رسان برای همیشه فیلتر شد، کاربران تلگرام به شبکه اجتماعی اینستاگرام مهاجرت کردند. فضایی که بیش از تلگرام می‌توانست پاسخگوی نیاز آن‌ها باشد و کسب‌وکارشان را بدون دریافت هزینه به دیگران معرفی کند. اینستاگرام در کنار مزیت‌هایی که برای کسب‌وکار‌ها ایجاد کرده بود، شغلی به وجود آورد به نام اینفلوئنسر. افراد تأثیرگذاری که در ازای دریافت هزینه، کسب‌و‌کار افراد را تبلیغ می‌کردند.

تعداد کاربران اینستاگرام از ۲۴ میلیون کاربر در سال ۹۶ به ۴۸ میلیون کاربر در سال ۱۴۰۰ رسید (بر اساس پژوهش‌های بتا) و رشد ۲ برابری ظرف مدت چهار سال نشان می‌دهد این شبکه اجتماعی توانسته موفق عمل کند.

شهریور امسال با فیلترشدن اینستاگرام و واتس‌اپ و محدودیت‌هایی که در دسترسی به اینترنت ایجاد شد، تمام تلاشی که کسب‌وکار‌های بزرگ و کوچک برای برندینگ و تبلیغات در اینستاگرام انجام داده بودند به یکباره از بین رفت.

فیلتر این شبکه اجتماعی پرطرفدار در کشور، مانند آب سردی بر بدنه کسب‌وکار‌هایی بود که تمام توان مالی خود را برای تبلیغ و بالابردن پیج خود در این شبکه اجتماعی گذاشته بودند. در بستری که فیلتر هر روز ابعاد گسترده‌تری به خود می‌گیرد و دسترسی به فیلترشکن‌ها نیز چند ساعت بیشتر اعتبار ندارد، کسب‌و‌کار‌های خرد هر روز کوچک‌تر و کم‌توان‌تر شدند و بسیاری از آن‌ها عطای کار را به لقای آن بخشیدند.

اواخر مرداد ۱۴۰۱ «ابوالحسن فیروزآبادی» دبیر شورای‌عالی فضای مجازی کشور در نشست شورای اداری استان مازندران اعلام کرد: ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار واحد صنفی مجازی در کشور تنها در اینستاگرام فعال است. اگر به همین آمار رسمی نیز استناد کنیم، می‌توانیم دریابیم که باگذشت حدود پنج ماه از فیلتر اینستاگرام و واتس‌اپ چه آسیبی به بدن نحیف کسب‌وکار‌های خرد و خصوصاً مشاغل خانگی وارد شده است.

بسیاری از مادران سرپرست خانوار، دانشجویان و تمام کسانی که سرمایه اولیه برای راه‌اندازی مغازه نداشتند، در این فضای فیلتر شده صاحب‌کار شده بودند و می‌توانستند معاش خود را تأمین کنند. اما اکنون نه‌تن‌ها کسب‌و‌کار‌های خرد، بلکه پلتفرم‌های بزرگی مانند صباایده اعلام کردند مجبور به تعدیل ۵۰ نیروی بازرگانی خود شدند.

بسیاری از فعالان حوزه امنیت، برندینگ، بازرگانی و تولید محتوا اکنون بیکار هستند تعدادی از کسب‌وکار‌های حوزه فناوری اطلاعات مجبور به خداحافظی شدند که این مسئله با هدف‌های کلان دولت برای حمایت از کسب‌و‌کار‌های دانش‌بنیان منافات دارد. آمار دیگری که نشان می‌دهد فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی چقدر می‌تواند بر زمین‌زدن کسب‌وکار‌های خرد و نوپا، تأثیرگذار باشد گزارش عملکرد تجارت الکترونیکی است که مدتی قبل توسط مرکز توسعه تجارت ارائه شد.

در این گزارش منتهی به سال ۱۴۰۰ ارزش کل معاملات تجارت الکترونیکی کشور ۱۲۳۷هزار میلیارد تومان برآورد شده است. ۸۰ درصد از کالا یا خدمات واحد‌های تجارت الکترونیکی از طریق شبکه‌های اجتماعی، ۲۸ درصد از طریق پیام‌رسان‌ها و ۲۴ درصد از طریق نرم‌افزار‌های تلفن همراه ارائه شده است. این آمار نیز مهر تأیید دیگری بر تأثیرگذاری شبکه‌های اجتماعی در فروش کسب‌وکار‌های خرد دارد.

آمار دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد و بر وخامت تأثیر فیلترینگ به کسب‌وکار‌ها صحه گذاشت مربوط به‌نظام صنفی رایانه‌ای تهران درباره تأثیر محدودیت‌ها و قطع اینترنت بر کسب‌وکار‌ها است که نشان می‌دهد از زمان قطع اینترنت تا ۱۷ مهرماه، بیش از ۴۱ درصد شرکت‌ها ۲۵ تا ۵۰ درصد درآمد خود را از دست داده‌اند و حدود ۴۷ درصد هم بیشتر از ۵۰ درصد کاهش فروش داشته‌اند.

اکنون که بیش از پنج ماه از آغاز فیلترینگ در کشور می‌گذرد و صحبت‌های مسئولین نشان می‌دهد امیدی به رفع فیلتر اینستاگرام و واتس‌اپ نیست، کسب‌وکار‌های خرد به این یقین رسیده‌اند که باید به دنبال راه چاره‌ای برای تأمین معاش خود باشند. دولت برای حمایت از کسب‌وکارها، پلتفرم‌های بومی را پیشنهاد داده و آیین‌نامه‌ای برای حمایت از آن‌ها تدوین کرده است. اما شواهد نشان می‌دهد هم صاحبان کسب‌وکار هم خریداران همچنان تمایل بیشتری برای حضور در اینستاگرام فیلتر شده دارد. دلیل آن نیز زیرساخت مناسبی است که در این پلتفرم برای نمایش قابلیت‌های کسب‌وکار و تعامل با کاربر وجود دارد.

بررسی میدانی در بازار موبایل نشان می‌دهد که امیدی به کاهش قیمت‌ها در آینده نیست. فیلترشکن هم‌چنان در صدر است و مردم اعتمادی به پیام رسان‌های داخلی ندارند.

به دنبال مسدود شدن پیام رسان‌های واتس‌آپ و اینستاگرام از انتهای شهریورماه، رجیستر نشدن گوشی اپل ۱۴، افزایش حق گمرکی گوشی‌های بالای ۶۰۰ دلار از ۱۲ درصد به ۱۵ درصد در لایحه سال آینده بودجه کشور و افزایش نرخ ارز در چند ماه اخیر، بازار گوشی و تعمیرات موبایل با نوسان زیادی همراه بوده و مشکلاتی را برای مردم بوجود آورده است.

موضوعی که موجب نصب و استفاده چشمگیر از فیلترشکن‌ها، استفاده مجدد کاربران ایرانی از تلگرام و به گزارش خبرآنلاین و فرارو، موجب ایجاد شوک‌های قیمتی، دوبرابر شدن قیمت آیفون ۱۳ (افزایش ۲۰ تا ۳۰ درصدی نسبت به سه ماه گذشته) و کمیاب شدن آن در بازار، رشد قیمتی ۱۰ تا ۳۰ درصدی پرچمداران سامسونگ، افزایش یک تا دو و نیم میلیون تومانی گوشی‌های میان رده و اقتصادی و افت پرچمداران شیائومی در بازار موبایل ایران شده است.

قیمت‌های ارزی

قیمت دلار میدان فردوسی در روز پنجشنبه ۴۳ هزار و ۷۰۰ تومان بود، دلال‌ها می‌گفتند که صبح ۴۳ هزار و ۵۰۰ تومان بوده و تاکید می‌کردند که شنبه بالای ۴۴ هزار تومان است. یکی از دلال‌ها در پاسخ به اینکه چرا همه می‌گویند که شنبه قیمت‌ها بالاتر می‌رود گفت «چون قرار است دوباره تحریم شویم». اشاره به تحریم اروپا که جمعه اعلام شد و قیمت دلار هم طبق پیش‌بینی‌ها بالاتر رفت.

بررسی انصاف نیوز از قیمت‌های پنجشنبه ۲۹ دی در پاساژ چارسو و علاالدین حاکی از تغییر چندین باره قیمت‌ها در این روز است. امیر یکی از فروشندگان نمایندگی شیائومی، در رابطه با حباب بازار موبایل و احتمال کاهش قیمت‌ها می‌گوید: مدتی است که قیمت‌ها مرتب افزایشی است و به نظر می‌رسد که در آینده گوشی گرانتر هم می‌شود؛ مطمئن باش که اگر امشب بگیری، ارزان‌تر گرفته‌ای، از مدیریت به ما اعلام کرده‌اند که شنبه قرار است لیست جدیدی بدهند، که این به معنی افزایش قیمت است.

وحید که در فروشگاه دیگری کار می‌کند، قیمت امروز پنجشنبه‌ی آیفون ۱۲ مشکی که بعدازظهر همان روز ۴۲ میلیون تومان شده را ۳۷ میلیون تومان عنوان می‌کند و می‌گوید: چون مغازه ما کنار ورودی است، خیلی وقت‌ها کسی آمده قیمتی گرفته و رفته تا چرخی بزند، اما در همین بین قیمت‌ها بیشتر شده است. امروز ردمی نوت ۱۱ پرو را به یکی از مشتری‌ها ۱۰ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان قیمت دادم، اما بعد که برگشت، ۱۰ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان بود!

او در رابطه با احتمال کاهش قیمت در ماه‌های آینده می‌گوید که از ۱۳ سالگی تا حالا که ۳۰ ساله است در بازار موبایل بوده و تاکنون به یاد ندارد که قیمت‌های زیاد شده، کاهش پیدا کرده باشند و در ادامه تاکید می‌کند که قیمت گوشی با قیمت دلار بالا می‌رود، اما پایین نمی‌آید.

 وحید در ادامه می‌گوید: این موضوع تنها وقتی رخ می‌دهد که دولت دلار واردات گوشی را تأمین کرده باشد، که با تأمین دوباره ارز و شروع واردات، قیمت‌ها به حالت قبل برمی‌گردند.

اما نسترن که در دیجی لند کار می‌کند، از کاهش قیمت‌های چهارشنبه خبر می‌دهد و با اشاره به زمان چاپ لیست‌های قیمت پنجشنبه می‌گوید: برخلاف بازار کاهشی دیروز، این سومین لیست قیمت افزایشی است که امروز به ما داده‌اند.

او که کاهش قیمت گوشی را با توجه به افزایشی بودن قیمت دلار بعید می‌داند، در پاسخ به اینکه قیمت گوشی با دلار چند تومانی قیمت گذاری می‌شود می‌گوید: من که وارد کننده نیستم تا این چیزها را بدانم، اما فکر می‌کنم که بر اساس قیمت بازار آزاد باشد.

تعیین‌کننده‌های بازار

حمید که از تعمیرکاران زبردست بازار موبایل است در پاسخ به اینکه آیا بازار موبایل دارای مافیای خاصی است که قیمت‌ها را تعیین می‌کند می‌گوید: من یک تعمیرکار جز هستم و از چند و چون چیزی که در بالا اتفاق می‌افتد خبر ندارم. حداکثر ارتباط من با شبکه‌ای از عمده فروش‌هاست.

وحید نیز هم‌چون حمید، ابراز بی‌اطلاعی می‌کند و می‌گوید: تنها انقدر می‌دانم که وقتی قیمت‌ها بالا می‌رود، عمده فروشان و وارد کنندگان اصلی دیگر قیمت‌های خود را پایین نمی‌آورند.

اما احسان که از فعالین بازار موبایل و کامپیوتر و پشتیبان برخی از شرکت‌ها و دفاتر است، درباره‌ی تعیین‌کننده‌های بازار موبایل ایران معتقد است: کسی که در این بازار کار کرده می‌داند که ابریشمچی‌ها که قبلاً وارد کننده عمده نوکیا بودند، امروز هم وارد کننده عمده سامسونگ، اپل و برندهای دیگراند. بیشترین درصد گوشی‌های کشور توسط این گروه وارد کشور می‌شود و دیگر وارد کنندگانی که نامشان مطرح است، تأثیر چندانی بر بازار موبایل ندارند.

حسن نیز که یکی دیگر از تعمیرکاران است، با اشاره به طرح ریجستری سامانه همتا می‌گوید: تا قبل از اجرای این طرح، اکثر گوشی‌ها به صورت قاچاق وارد کشور می‌شدند و تعداد وارد کنندگان زیاد بود. اما حالا سهم بیشتر واردات دست یک یا چند شرکت است.

حسن در ادامه می‌گوید: در واردات قانونی هم انحصار وجود دارد و برخی از این شرکت‌ها برای سود بیشتر، اقدام به وارد کردن گوشی‌های «های‌کپی» به عنوان گوشی اصلی می‌کنند و چون این گوشی‌ها به شیوه قانونی وارد شده‌اند، رجیستری شده و وارد بازار می‌شوند. این مساله بیشتر در گوشی‌های نوکیای ساده و دوربین دار دیده می‌شود.

فیلترشکن هم‌چنان در صدر

حمید مهم‌ترین خواسته نرم افزاری مردم را نصب و تعویض فیلترشکن می‌داند و می‌گوید: چون فیلترشکن‌ها بر روی گوشی‌های با اندروید کمتر از ۵ کار نمی‌کنند، بسیاری به ناچار گوشی‌های خود را عوض کرده‌اند.

به گفته حمید، با فیلتر شدن شبکه‌های اجتماعی، کسب و کارهای مردم سخت و مختل شده است و در پاسخ به اینکه امکان استفاده از پیام رسان‌های داخلی نیز وجود دارد می‌گوید: کسی در پیام‌رسان‌های داخلی نیست و مردم علاقه‌ای به استفاده از آنها ندارند.

احسان هم از نصب فیلتر شکن و سپس برنامه‌های پیام رسان و شبکه‌های اجتماعی به عنوان اصلی‌ترین خواسته امروز مردم در بازار یاد می‌کند و در خصوص نصب و استفاده از پیام رسان‌های داخلی می‌گوید: تنها ادارات دولتی و برخی دفاتر و شرکت‌های خصوصی که برای ارتباط کاری خود ناچار به استفاده از پیام رسان‌های داخلی هستند، اقدام به نصب آنها کرده‌اند، اما عموم مردم اقبال و اعتمادی به پیام رسان‌های داخلی ندارند.

او ادامه می‌دهد: یکی از دفاتر خدمات الکترونیک شهری که آن را پشتی‌بانی می‌کنم، یک خط را برای ایتا و ارتباط کاری خود قرار داده‌اند، اما هیچ یک از کارمندها، پیام رسان‌های داخلی را بر روی گوشی خود نصب نکرده‌اند.

حسن نیز نرم افزار اول این روزهای بازار ایران را فیلترشکن می‌داند و می‌گوید: بنا به خواسته معلمان و برای شرکت در کلاس و انجام تکالیف، برخی از والدین به دنبال نصب نرم افزارهای داخلی هستند، اگرچه تمایلی به انجام این کار ندارند و طبق گفته خودشان با نصب این برنامه‌ها، اطلاعات شخصیشان امنیت ندارد.

اما او دلایل استفاده از فیلترشکن را متفاوت می‌داند و اضافه می‌کند: گروهی به دنبال سرگرمی درشبکه‌های اجتماعی هم‌چون واتس‌آپ و اینیستاگرام و … هستند و به دلیل عادت و جالب بودن، این برنامه‌ها را دوست دارند تا روزمرگی خود را بگذرانند. اما گروهی دیگر به ویژه از طریق تلگرام و اینیستاگرام کسب درآمد می‌کنند که نصب فیلترشکن برای حفظ کسب و کارشان است. گروه دیگری هم هستند که برای ارتباط با فرزندان خود در خارج از کشور و یا تماس‌های صوتی و تصویری، به صورت روزانه از این پیام رسان‌ها استفاده می‌کنند.

این تعمیرکار موبایل در رابطه با تأثیر فیلترینگ بر روی انتخاب گوشی‌های تلفن همراه می‌گوید: فیلترینگ هیچ تاثیری بر بازار برندهای مختلف ندارد، چون برای همه گوشی‌ها و سیستم عامل‌ها فیلترشکن وجود دارد، تنها به دلیل وجود تحریم‌ها، محدودیت‌هایی در برند اپل برای نرم افزارهای داخلی که نیاز به گسترش و تبلیغ دارند وجود دارد.

او در ادامه نیز می‌گوید: باتوجه به پیشرفت تکنولوژی و اینکه نرم افزارها مرتب به روزرسانی می‌شوند، بسیاری از فیلترشکن‌ها بر روی گوشی‌های قدیمی کار نمی‌کنند؛ به همین خاطر صاحبان این دست از گوشی‌ها، ناچار به خرید گوشی‌های جدید می‌شوند.

رونق تعمیر و بازار دست دوم

حمید در رابطه با رفتار اقتصادی مردم نسبت به شرایط کنونی می‌گوید: برخلاف گذشته که با ایجاد شوک به بازار، مردم برای خرید هجوم می‌آوردند، با خالی شدن دست مردم، بازار از رونق افتاده است. از طرفی مشتری گوشی‌های اپل و پرچمدار، به گوشی‌های ارزان‌تر و اقتصادی روی آورده‌اند.

این تعمیر کار موبایل ادامه می‌دهد: اتفاق مهم دیگری که افتاده رواج بازار گوشی‌های دست دوم و تعمیری است. چندین ماه است که مشتری به امید آنکه قطعه‌ای را گیر بیاوریم و گوشیش را تعمیر کنیم، موبایلش را به ما سپرده است، در حالی که در گذشته اغلب به سراغ خرید گوشی جدید می‌رفتند.

حسن در این رابطه می‌گوید: قشرهای کم درآمد جامعه تلاش می‌کنند تا با موبایل‌های قدیمی خود سازش کنند یا مشتری بازار دست دوم می‌شوند و در صورتی که نیاز شدیدی به خرید گوشی نو داشته باشند، ازشیوه اقساطی استفاده می‌کنند. قشر متوسط جامعه نیز که اغلب موبایل به روز دارند و یا توانایی خرید آن را دارند، با توجه به وضعیت اقتصادی نامناسب امروز، این موضوع برایشان اولویت ندارد. گروه دیگر هم قشر مرفه هستند که هیچ محدودیتی برای آنها وجود ندارد و همیشه به دنبال بهترین برندها و گوشی‌های لوکس هستند، که اکثراً از گوشی‌های اپل استفاده می‌کنند.

مدیرعامل شرکت ملی پست از افزایش درآمد این شرکت در مقایسه با سه ماه قبل خبر داد.

شرکت ملی پست یکی از مجموعه‌هایی است که نقش مهمی در رشد زیست‌بوم اقتصاد دیجیتال در کشور دارد؛ چرا که فروشگاه‌های اینترنتی و سایر بازیگران زیست‌بوم برای جابجایی بسیاری از کالاهای خود نیازمند خدمات این سازمان هستند.

میزان درآمد این شرکت از محل ارسال مرسولات پستی یکی از مولفه‌هایی است که معیار خوبی برای سنجش وضعیت زیست بوم است، سه ماه‌قبل که کشور دچار آشوب‌های خیابانی شد و نقش‌آفرینی فعالانۀ برخی سکوهای خارجی در انتشار اخبار کذب سبب اعمال محدودیت روی آن‌ها گردید، مباحثی پیرامون کاهش درآمد شرکت پست نیز مطرح شد.

خبرنگار برنا امروز در حاشیۀ مراسم رونمایی از موتورهای برقی موزعین پستی، بعد از گذشت حدود سه ماه از آن روزها طی گفتگو با «محمود لیایی» مدیرعامل شرکت ملی پست ایران، آخرین وضعیت درآمدی پست و جزئیات بستۀ حمایتی این شرکت از کسب و کارهای فعال در سکوهای ایرانی را جویا شد.

لیایی در پاسخ به این سوال که آیا وضعیت درآمدی شرکت پست به وضعیت پیش از اعمال محدودیت‌های اینترنتی بازگشته است به خبرنگار برنا گفت: وضعیت ما نسبت به گذشته بهبود داشته است، حتی می‌توان گفت نسبت به آن مقطع وضعیت بهتری را تجربه می‌کنیم. ترافیک کاری پست در مقایسه با چند ماه قبل افزایش داشته است.

وی افزود: رقم دقیق را اکنون حضور ذهن ندارم که اعلام کنم اما پست طی این مدت افزایش درآمد و ترافیک را توأمان تجربه کرده است. خوشبختانه اقبال به سکوهای داخلی در حال افزایش است به طوری که شاهد افزایش مداوم ترافیک تولیدی در سکوهای داخلی هستیم.

مدیرعامل شرکت ملی پست دربارۀ نحوۀ حمایت این شرکت از کسب و کارهای فعال در پلتفرم‌های داخلی به خبرنگار برنا گفت: پنج سکو (روبیکا، سروش پلاس، کسبینو، باسلام و ایتا) تا امروز، در طرح حمایت از کسب و کارهای فعال شده‌اند، ما بسته‌ای حمایتی شامل 31 خدمت برای آن‌ها طراحی کردیم که یکی از این خدمات، اعمال تخفیف تا 20درصدی روی تعرفۀ ارسال مرسولات پستی ویژۀ کسب‌وکارهای فعال در سکوهای مذکور است.

لیایی درخصوص نحوۀ تخصیص این خدمت به مشمولان طرح نیز به برنا گفت: این پلتفرم‌ها با شرکت ملی پست وارد همکاری مشترک می‌شوند تا خدماتی ویژۀ کسب و کارهای فعال در سکوهای داخلی دریافت کنند که یکی از خدمت‌های ممکن، اعمال تخفیف در تعرفۀ پستی تا 20درصد است.

متیو پرینس، مدیرعامل شرکت کلادفلر در مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوئیس گفت با وجود اینکه یکی از مقامات ارشد کاخ سفید از شرکت آنها درخواست کرده است تا به دور زدن سانسور اینترنت در ایران کمک کنند اما تحریم‌های آمریکا مانع از انجام این کار است.
طبق گزارش سی‌ان‌ان، پرینس که شرکتش نرم‌افزاری را می‌سازد که از کاربران در برابر حملات سایبری محافظت می‌کند و به دور زدن فیلترینگ در کشورهای استبدادی کمک می‌کند، گفت: «تماسی از یک مقام ارشد در کاخ سفید داشتم که ازمن پرسید که آیا می‌توانیم همان کاری را که در روسیه انجام می‌دهیم در ایران انجام دهیم؟»

وی گفت که پاسخش به این مقام منفی بوده است. چراکه تحریم‌ها مانع از ارسال تجهیزاتمان در ایران شده است.

ایران در اعتراضات ماه‌های اخیر اقدام به ایجاد اختلال‌های گسترده در اینترنت کرده‌اند.

از سوی دیگر مقامات ایالات متحده تلاش کردند تا با شرکت اسپیس ایکس ایلان ماسک در تعامل باشند تا همانگونه که ارتباطات ماهواره‌ای مهمی را برای نیروهای اوکراینی در طول جنگ فراهم کرد، این خدمات ماهواره‌ای را در ایران فعال کند.

شرکت کلادفلر در سانفرانسیسکو مستقر است. پرینس گفت که مقام کاخ سفید پیشنهاد کرده است که این شرکت می‌تواند «مجوز» فعالیت در ایران را دریافت کند اما پرینس پاسخ داد که برای این کار «خیلی دیر شده است.»

پرینس، نامی از این مقام کاخ سفید نبرد.

دولت بایدن در ماه سپتامبر برای برخی از شرکت‌های فناوری را از تحریم‌ها علیه ایران مستثنا کرد تا امکان دور زدن فیلترینگ و دسترسی آزاد به اینترنت فراهم شود.

طبق گزارش سی‌ان‌ان به نقل از کارشناسان این اقدام دیرهنگام بوده است چراکه تحریم‌های ایالات متحده به‌طور ناخواسته باعث شد تا توسعه شبکه ارتباطات داخلی ایران تسریع پیدا کند.

علیرغم تحریم‌های سنگین ایالات متحده علیه مسکو با این حال وضعیت روسیه با ایران فرق دارد. به طوریکه آقای پرینس گفت که شرکت کلادفلر پیش از این در روسیه حضور داشت و مردم در آن کشور می‌توانند از فناوری کلادفلر برای دور زدن سانسور استفاده کنند. پرینس مدعی شد که حدود ۱۰ درصد از خانواده‌های روسی از فناوری ضد سانسور کلادفلر استفاده می‌کنند.

منبع: یورونیوز

وزیر ارتباطات با اعلام اینکه آخرین باری بود که اینترنت در هر سطح، چه ثابت و سیار برای کنکور قطع می‌شود، از رفع فیلترینگ کلاب هاوس در روزهای آینده خبر داد.
به گزارش وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، عیسی زارع پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در حاشیه رونمایی از ناوگان موتوری برقی شرکت ملی پست از رفع فیلترینگ کلاب هاوس در روزهای آینده خبر داد و گفت: من قبلاً اعلام کرده‌ام که کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، متولی فیلترینگ است که ۱۳عضو دارد که وزارت ارتباطات یکی از اعضای آن به شمار می‌رود اما تلاش‌مان بر این است که محدودیت‌هایی که قابلیت برطرف شدن دارند را برداریم و ان‌شالله طی روزهای آینده خبرهای خوبی در این زمینه منتشر خواهد شد.

وی افزود: دو پلتفرم اینستاگرام و واتس اپ که با مصوبه نهادهای امنیتی مسدود شدند، فعلا مشمول این اتفاق نیستند اما سرویس‌ها و خدماتی هستند که از نظر وزارت ارتباطات قابلیت بازنگری دارند و اکنون مسیر بازنگری در انسداد آنها را دنبال می‌کنیم و در گام اول کلاب هاوس طی روزهای آینده رفع فیلتر می‌شود.

زارع پور پیرامون قطع اینترنت در زمان برگزاری کنکور نیز تصریح کرد: این آخرین باری بود که اینترنت در هر سطحی، چه ثابت و چه سیار برای برگزاری کنکور قطع خواهد شد و بر اساس مصوبه شورای امنیت کشور برای کنکورهای بعدی باید سازمان سنجش به دنبال روشهای نوین و اصولی مقابله با تقلب برود.

وی افزود: تلاش کردیم قطعی اینترنت فقط در محدوده‌های برگزاری کنکور باشد اما در مناطق دورتر نیز به خاطر ماهیت ارتباطات بی سیم، قطعی داشتیم که از این جهت از هموطنان عزیزی که دچار مشکل شدند عذرخواهی می کنم.

وزیر ارتباطات در حاشیۀ جلسۀ هیأت دولت امروز اعلام کرد که پنج میلیون گیمر ایرانی از شب گذشته از سامانۀ رادار بازی استفاده کردند.
خبرگزاری برنا - عیسی زارع پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، امروز (چهارشنبه) در حاشیه جلسه هیئت دولت و در جمع خبرنگاران از راه‌اندازی سرویس جدیدی برای کاربران بازی‌های رایانه‌ای خبر داد و گفت: در راستای تحقق وعده ریاست محترم جمهوری در ایام انتخابات برای کاهش پینگ و افزایش سرعت بازی‌های آنلاین از روز گذشته سرویس جدیدی برای گیمرها فعال شده است.

وی افزود: یک کاری را با همکاری بخش خصوصی، گیمرها و بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای انجام شده است تا هم شاهد افزایش سرعت بازی و دانلود و کاهش پینگ یا کاهش زمان رفت‌وبرگشت بین دستگاه فرد ازجمله کامپیوتر و موبایل به سرور ارائه‌دهنده بازی باشیم که این سرویس تحت عنوان «رادار بازی» و به آدرس radar.game راه‌اندازی شده است.
زارع پور ادامه داد: گیمرها می‌توانند برای بازی‌های پرکاربردی که در کشور وجود دارد، پینگ بازی را قبل و بعد از ارائه این سرویس ارزیابی کنند. به مرور به این سرویس بازی‌های بیشتری هم اضافه خواهد شد. در این سرویس ابزارهایی طراحی‌شده است که گیمرها می‌توانند با دانلود آن تجربه کاربری خودشان را بهبود ببخشند.
وی تصریح کرد: از شب گذشته که این خبر را در صفحه شخصی خودم در شبکه‌های اجتماعی اعلام کردم، تا الان نزدیک 5 میلیون نفر از آن استفاده کردند که 400 هزار نفر هم به‌طور هم‌زمان از این ابزار استفاده کردند که این نشان می‌دهد تا چه اندازه این سرویس در کشور موردنیاز بوده است و این مسیر ادامه خواهد داشت و برای حوزه‌ها دیگر هم تدابیری می‌اندیشیم تا بتوانیم تجربه کاربری اقشار مختلف که در حال بهره‌مندی از خدمات فضای مجازی هستند را بهبود ببخشیم.
وزیر ارتباطات در ادامه درباره دستور رئیس‌جمهوری برای بهبود سرعت و کیفیت اینترنت نیز گفت: ریاست محترم جمهوری یکشنبه گذشته در جلسه هیئت دولت دستوری را صادر کرده‌اند تا ما برای تسریع دسترسی مردم به فضای مجازی مشکلات را بررسی و برای رفع آن تدابیری بیندیشیم که بلافاصله کارگروه ویژه ای تشکیل شد تا بررسی کنیم که در چه لایه‌هایی مشکلات وجود دارد و آنها را رفع کنیم.
وی افزود: بخشی از مشکلات که پیش‌ از این نیز اشاره ‌کرده بودم، مربوط به مباحث فنی و زیرساختی است و دارای ریشه قدیمی است همچون موضوع عدم توسعه ارتباطات ثابت در کشور که البته برای رفع آن احداث پروژه فیبر نوری منازل و کسب‌وکارها در این دولت کلید خورد و  انشالله در سال 1402 شاهد اتفاقات خوبی در این حوزه خواهیم بود.
زارع پور با بیان اینکه تا الان این پروژه در 10 استان آغاز شده است و به‌سرعت در حال پیشرفت است، خاطرنشان کرد: در حوزه ارتباطات همراه نیز با افزایش ظرفیت شبکه با واگذاری فرکانس‌های جدید به اپراتورها در حال برنامه‌ریزی برای توسعه شبکه هستیم تا شاهد افزایش سرعت و کیفیت اینترنت در کشور باشیم.
وزیر ارتباطات بابیان اینکه بخش‌هایی از مشکلات هم مربوط به خارج از وزارت ارتباطات است و از حوزه اختیارات ما خارج است گفت: ازجمله مشکلات، محدودیت‌هایی است که در طول سالیان گذشته اعمال‌شده و ما نیز در تلاش هستیم تا آن‌هایی را که قابل برطرف کردن است را برطرف کنیم. بعضی از علل این محدودیت ها در طول یک یا دو دهه گذشته از بین رفته است و می‌توان اکنون بازنگری تازه‌ای داشت تا نیاز مردم به فیلترشکن را کم کنیم.
وی افزود: بارها به این موضوع اشاره‌کرده ام که یکی از دلایل کندی و تجربه کاربری بد هم‌وطنان عزیز ناشی از روشن کردن فیلترشکن است و طبیعی است با روشن کردن فیلترشکن، سرعت دسترسی و کیفیت اینترنت کاهش پیدا می‌کند. غیرازاین فیلترشکن‌ها مخاطرات امنیتی دارد که همگی به آن اذعان دارند. تلاش ما این است که بسته پیشنهادی هم در حوزه کاری وزارت ارتباطات و هم برای حوزه‌هایی دیگر تهیه کنیم تا بتوانیم در نهایت شاهد بهبود کاربری هم‌وطنان در استفاده از فضای مجازی باشیم.
زارع پور با بیان اینکه کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه مسوول فیلترینگ است که شش عضو از 13 عضو آن از دولت هستند، خاطرنشان کرد: تلاش ما این است که سرویس هایی که مورد نیاز مردم است که مشکل ویژه ای ندارند مثل گوگل پلی که تا شهریور ماه باز بود و استفاده می شد و با توجه به شرایط امنیتی کشور و بنا به نظر مراجع امنیتی، محدودیت هایی روی آن اعمال شد، باز شود و این نظر تخصصی ماست و منتظریم تا این کارگروه در این مورد تصمیم بگیرد و به ما ابلاغ کند.
وزیر ارتباطات با تاکید بر اینکه در زمان برگزاری کنکور شاهد قطع سراسری اینترنت نخواهیم بود، گفت: همان‌طور که هفته گذشته هم اعلام کردیم وزارت علوم درخواستی برای قطع سراسری اینترنت در زمان برگزاری کنکور داشت که در شورای امنیت کشور مطرح شد و ما با قطع سراسری اینترنت مخالفت کردیم و در این جلسه هم با آن موافقت نشد.
وی افزود: آنچه فردا اتفاق می‌افتد این است که از ساعت 7 و نیم تاحدود ساعت 11 و نیم در محدوده حوزه‌های امتحانی کنکور آن‌هم بااطلاع قبلی سایت‌های ارتباطی (BTS) نزدیک حوزه های امتححانی قطع خواهد شد و این قطع ارتباطی هم شامل اینترنت ثابت نمی شود.

بعد از ظهرروز قبل فروشگاه شرکت گوگل که گوگل پلی نامیده می‌شود، باز شد و دانلود نرم‌افزار از آن با IP ایران ممکن شد اما ساعتی قبل دوباره بسته شد.
به گزارش قم نیوز وزارت ارتباطات بازی‌های بدی را با اعصاب مردم و کاربران اینترنت در ایران ماه‌های اخیر پیش برده است که از آن جمله باز و بسته کردن سایت ها و ابزارهای کاربردی مورد نیاز مردم است.

حوالی ساعت ۱۸ روز قبل کاربران اندروید که بیشترین سهم از کاربران اینترنت موبایل در ایران را به خود اختصاص داده اند، متوجه باز شدن فروشگاه شرکت گوگل یا همان گوگل پلی شدند.

اهمیت باز شدن گوگل پلی در این است که مرجع قانونی و معتبر نصب اپ های اندروید به شمار می رود و کاربر می‌تواند تا اندازه زیادی از امنیت و اصل بودن نرم‌افزارهایی که آنها را ازین استور اینترنتی دانلود می‌کند، مطمئن باشد.

کاربران پس از آگاهی از خبر باز شدن گوگل پلی شروع به آپدیت کردن نرم افزارهای خود کردند و پایگاه های خبری و کانالها و سایر مراجع انتشار خبر نیز خبر باز شدن گوگل پلی را منتشر کردند.

این خبر از جهت دیگر نیز واجد اهمیت بود زیرا نشان میداد که پس از صد و اندی روز محدود کردن اینترنت سیاست محدود کردن پایان گرفته و کاربران اندروید را به پایان گرفتن سیاست فوق الذکر را امیدوار کرد.

اما چند ساعت بعد گوگل پلی دوباره بسته شد و کاربران دوباره ناامیدانه برای آپدیت کردن نرم افزار های خود به نرم افزارهای واسط متوسل شدند.

در این میان خبرگزاری ایرنا ساعت ۱۰ شب تازه از خواب بیدار شد و خبر باز شدن گوگل پلی را در سایت خود منتشر کرده و آن را به وزارت ارتباطات منصوب کرد و آن را برای مخاطبان سرویس پیامکی خود نیز پیامک کرد، غافل از اینکه بار دیگر گوگل پلی بسته شده است.

در همین حال مدیرعامل ایرنا نیز در پاسخ به توییت سردبیر قم نیوز که خبر باز شدن گوگل پلی را نشانه مسئول بودن وزارت ارتباطات در فیلترینگ دانسته بود، نوشت: «یعنی قبل از این کسی دیگه غیر از وزارت ارتباطات قطع و وصل می‌کرده؟ واضح نیست که مجری مصوبات، الزما مدیر پروژه نیست؟»

در پاسخ به توییت علی نادری، سردبیر قم نیوز با اشاره به بسته شدن مجدد گوگل پلی نوشت: ‏‎«متن ایرنا دلالت بر جایی جز وزارت ندارد، اگر مصوبه جای دیگری است، باید نوشته می‌شد توسط فلان نهاد. مگر اینکه استانداردهای خبر‌ نویسی تغییر کرده باشند. ضمنا دوباره فیلتر شده گوگل پلی»

هم اکنون گوگل پلی بر روی کاربران ایرانی بسته است امکان نصب اپ های اندروید با استفاده از امنیت و اطمینان گوگل پلی برای کاربران ایرانی اندروید بدون استفاده از نرم افزارهای واسط وجود ندارد.

جای این سوال با خیز که چرا وزارت ارتباطات یا به گفته مدیر مسئول خبرگزاری ایرنا نهادهای بالادستی آن این چنین با اعصاب کاربران ایرانی اندروید و مردم ایران بازی می کنند و آیا کسی مطالبه جلوگیری از چنین بازیهایی را با اعصاب مردم پاسخ خواهد گفت؟

بر اساس گزارش کاربران از ساعاتی قبل فروشگاه اپلیکیشن گوگل ( Play Store) روی برخی اپراتورهای موبایل رفع فیلتر شده است. 

فردای اقتصاد - بر اساس گزارشها گوگل پلی روی اپراتورهای ایرنسل و رایتل باز شده و این گمان می‌رود که به زودی در سایر اپراتورها هم در دسترس قرار گیرد.

بزرگترین فروشگاه اپلیکیشن جهان که بسیاری از سرویسهای دستگاه‌های هوشمند را پشتیبانی می‌کند از ۶ آبان در ایران کاملا فیلتر شده بود. 

از یک ماه پیش آن یعنی از مهرماه سال جاری هرچند این فروشگاه اپلیکیشن مسدود نشده بود اما کاربران ایرانی بدون فیلترشکن امکان دانلود اپلیکیشن را نداشتند. 

طی ماه‌های اخیر سرعت اینترنت در ایران به شکل قابل توجهی کند شده و از سوی دیگر فیلترینگ گسترده عملا موجب عدم دسترسی ده‌ها میلیون کاربر ایرانی به بسیاری از سرویس‌های ضروری شده است. 

گروه اقتصادی:فیلترینگ را از هر جهت نگاه کنیم باعث مختل شدن زندگی مردم شده است، از مشکلات آموزشی که برای دانشجویان و دانش‌آموزان به‌دلیل عدم دسترسی به منابع آموزشی به‌وجود آورده تا تعدیل نیرو در استارتاپ‌ها و ضرر مالی به کسب وکار‌های خرد.
 به گزارش خبرآنلاین، در جهانِ مسئولان ارزش زمان چه‌قدر است؟ چون ما زمان‌هایی را از دست می‌دهیم که دیگر جبران نمی‌شود، جوان ایرانی که دغدغه‌اش باید آموزش دیدن و یادگیری باشد حالا به‌دنبال یک وی‌پی‌ان است که به حداقل‌های آموزش وصل شود، یعنی صرفا به دریافت نمونه سوالات یا حذفیات امتحانات دسترسی یابد؛ داستان فیلترینگ سر درازی دارد حالا علاوه بر مردم، زائران و گردشگران هم با این مشکل مواجه شده‌اند.چندی پیش عکسی از خیابان امام رضا در مشهد، در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که نکته‌ی جالب آن فروشگاه‌هایی است که وی‌پی‌ان به زائران می‌فروشند.مهمانان خارجی به ارتباطات از طریق فضای مجازی نیازمند هستند، اما متاسفانه با توجه شرایط جدید ایران و عدم اطلاع‌رسانی به آن‌ها هنگامی که وارد ایران می‌شوند به‌مشکل برمی‌خورند و اعتراض دارند. این موضوع برای آن‌ها مشکل‌ساز شده است، زیرا دفعات قبل فیلترینگ گسترده وجود نداشته است.
 

• دغدغه گردشگران برای ارتباط با خانواده‌هایشان

یکی از مهم‌ترین مولفه‌ها در سفر، امنیت گردشگر و ارتباط فرد با خانواده و دوستانش است. علاوه بر این دسترسی به اطلاعات از کشور خودش یا جهان، ساده‌ترین نیاز یک گردشگر تعریف می‌شود.دست‌کم هر گردشگری که به ایران می‌آید مشتاق است که عکس‌هایش از بنا‌های تاریخی و زیارتی را برای خانواده‌اش بفرستد و با آن‌ها گفتگو کند. اما هر بار که پیام‌رسانی را باز می‌کند به نتیجه‌ای نمی‌رسد، یک ارتباط تماس تصویری ساده هم نمی‌تواند با خانواده‌اش داشته باشد. گاهی این گردشگران در سفر دورکاری می‌کنند، اما این ناپایداری اینترنت برای‌شان مشکل‌ساز می‌شود.
 
گردشگران و زائران خارجی تجربه‌ی تلخ مشابه‌ای در آبان ماه سال ۱۳۹۸ هم داشتند سه روز اینترنت به‌طور کل قطع شده بود که یک ضربه سنگینی به‌صنعت گردشگری وارد کرد. آن‌ها سرگردان در شهر‌های ایران بودند و هیچ ارتباطی با خانواده‌های‌شان نداشتند، این مسئله مشکلات فراوانی برای آژانس‌های هواپیمایی و سازمان‌های گردشگری بخش اقامتی پیش آورد، این روز‌ها هم به‌مشکل جدید در شمایل فیلترینگ مواجه شده‌اند.
 فرشید صدیقی، فعال حوزه‌ی گردشگری و هتل‌داری می‌گوید: «ما در ماه‌های اخیر بسیار با این مشکل مسافران مواجه شده‌ایم که می‌خواهند از طریق اینترنت تماس بگیرند، اما نمی‌توانند و ما تنها کمکی که می‌توانیم بکنیم سرویس بین المللی در اتاق‌ها است که بتوانند با کشور مد نظر ارتباط برقرار کنند و تماس تلفنی بگیرند یا اگر مهمان تمایل داشته باشد شبکه‌های اجتماعی‌ای را که فیلتر نیست معرفی می‌کنیم.
 اگر بخواهند به وی‌پی‌ان وصل شوند باید به بیرون از هتل مراجعه کنند و وی‌پی‌ان بخرند که این روز‌ها بسیار زیاد شده است. تقریبا ۹۰ درصد مهمانان خارجی در یکی دو روز اول اقامت با بحران ارتباط مواجه می‌شوند. یکی از ارکان گردشگری برای مهمانان خارجی امنیت است. این گردشگران روز اول و دوم اقامت کمی این اتفاق برای‌شان سلب امنیت می‌کند و باعث نگرانی و بی‌قراری می‌شود، چون با خانواده‌های خود ارتباطی ندارند.»
 محمود مادرشاهیان، رئیس جامعه هتلداران خراسان رضوی درباره این مسئله می‌گوید: «یکی از مشکلات برای زائرانی که به مشهد مقدس می‌آیند عدم دسترسی به اینترنت بین‌الملل است، واقعا در این قضیه مشکل وجود دارد و نتوانستیم نگرانی آن‌ها را حل کنیم، چون مدیریت اینترنت در دست ما نیست. ما اعلام کردیم به سازمان‌ها که پیگیر باشند و کاری انجام دهند تا این مشکل حل شود. آن‌ها با خانواده‌های خود نمی‌توانند تماس بگیرند، ولی ما امکاناتی در اختیارشان گذاشته‌ایم و سعی می‌کنیم از طریق هتل‌ها ارتباط تلفنی با خانواده‌هایشان برقرار کنند. این مشکل باید به طور اساسی حل شود.»
 

• خیابان امام رضا از عکس‌های یادگاری تا فروش وی‌پی‌ان

خیابان امام رضا که از گذشته محفلی برای عکس‌های یادگاری با حرم مطهر بوده است و مغازه‌هایی برای خرید سوغاتی دارد اکنون نوع سوغاتی‌اش تفاوت پیدا کرده و بر سر در مغازه‌ها برگه‌ی فروش وی‌پی‌ان زده شده است. صدیقی درباره آشنایی بعضی از مسافران با وی‌پی‌ان افزود: «از اواخر تابستان با مشکل سراسری اینترنت دست و پنجه نرم کرده‌ایم. مهمانان خارجی که می‌آیند متاسفانه به اینترنت ملی فقط وصل می‌شوند و شبکه بین‌المللی را از دست می‌دهند و تنها راه حل آن‌ها این است که از فیلترشکن استفاده کنند.
 در کشور‌های حوزه خلیج فارس همچون کویت، بحرین، عربستان، امارات و عراق به این علت که بعضی شبکه‌های اجتماعی برای مثال تیکتاک فیلتر است در نتیجه آن‌ها با پدیده‌ای به نام فیلترشکن آشنا هستند و بعضا روی تلفن‌های همراه فیلترشکن‌هایی را که ما استفاده می‌کنیم، دارند. اما با توجه به این فیلترینگ شدیدی که اکنون در کشور موجود است خود ما شاهدیم که وی‌پی‌ان‌ها امروزه پاسخگو نیستند.»
 این فعال گردشگری درباره‌ی صحت فروش وی‌پی‌ان در مشهد و به‌ویژه خیابان امام رضا در پاسخ چنین می‌گوید: «بله این اتفاق افتاده است. مثلا در راستای خیابان امام رضا اکثر مغازه‌هایی که خدمات موبایل دارند و حتی مغازه‌های آجیل و خشکبار و به‌طور کل فروشگاه‌هایی که رفت‌وآمد زیادی دارند در حال فروش فیلترشکن هستند و مهمانان و گردشگران به آن‌ها مراجعه و فیلترشکن نصب می‌کنند..»
 

• فروش وی‌پی‌ان به دلار یا ریال؟

در کنار عکس منتشر از مغازه‌های وی‌پی‌ان فروشی در مشهد این مسئله در ذهن پیش می‌آید فروش به دلار و دینار است یا ریال؟ صدیقی در این‌باره عنوان می‌کند: «خرید و فروش به دلار و دینار نیست، به همان قیمت یا کمی بالاتر که سرویس دهنده وی‌پی‌ان را ارائه می‌کند به فروش می‌رسد دلیلش هم این است که بسیاری از گردشگران عراقی که در مشهد هستند، گردشگران کثیر السفراند و با حدود قیمت‌ها، قوانین آشنایی دارند حتی بسیاری از آن‌ها از جمله تجار، دانشجویان بین‌الملل و کسانی که دنبال اقامت هستند، کارت بانکی دارند.
 در حوزه‌ی وی‌پی‌ان من بعید می‌دانم کسی بتواند با قیمت‌های عجیب و غریبی به گردشگران بفروشد، اما قطعا اگر باجه‌ای باشد برای ساماندهی زیر نظر حوزه فناوری و رسانه‌ی شهرداری که به گردشگران ارائه دهد، خیلی بهتر و شکیل‌تر است. اما اینکه قیمت‌ها نجومی باشد و گردشگران ناراضی باشند موردی پیش نیامده است.»
 

• تمهیدات لازم هتلداری برای رفع مشکل زائران

مادرشاهیان بیان می‌کند: «این مشکل از خسارت‌های فیلترینگ است. این نگرانی را به‌گوش مسئولان هم رساندیم. امیدواریم این قضیه با پیگیری‌هایی که می‌کنیم در آینده نزدیک حل خواهد شد. جامعه هتلداران و بخش اقامتی زیر نظر وزارت گردشگری و میراث فرهنگی است که ما از طریق وزارتخانه و نماینده وزارت گردشگری و فرهنگی در خراسان رضوی پیگیری می‌کنیم. باید برنامه ویژه‌ای در هتل‌ها برای ارتباط زائران فراهم کنند.»
 صدیقی تاکید کرد: «ما به‌عنوان متولی و یکی از رکن‌های اصلی در میزبانی از گردشگران، چون تابع قوانین وزارتخانه میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی هستیم، نمی‌توانیم چنین خدماتی را ارائه دهیم، ولی مهمانان خودشان می‌توانند خریداری کنند. ما مجری تهیه وی‌پی‌ان نیستیم و وظیفه‌ای هم قانون‌گذار به گردن ما نگذاشته است.
مهمانی که ارتباطش با دنیا قطع است مسئولیتش به سازمان‌های مربوطه است که شرایط جامعه را اطلاع رسانی کنند، مثلا سازمان هواپیمایی کشوری و مدیریت فرودگاه‌های کشور در مبانی ورودی فرودگاه یک سازوکاری برای مهمانان بین‌المللی تشکیل دهند یا عراقی‌هایی که زمینی می‌آیند، در آنجا اطلاع رسانی لازم مبنی بر اینکه این محدودیت‌ها وجود دارد، انجام شود.»

یک عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها در مجلس گفت: بنده معتقدم که راهگشاترین مسیر پیش روی ما تبیین مسائل است و بهترین بستر برای انجام این کار فضای مجازی است.

جلال رشیدی کوچی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به وضعیت اینترنت در سطح کشور، بیان کرد: در شورای عالی امنیت ملی تصمیم گرفته شد که تا آرام شدن فضای جامعه دو پلتفرم مسدود شود؛ از نظر من اکنون زمان آن رسیده است که رفع مسدودیت شود چرا که فضای جامعه آرام است.

وی ادامه داد: در دیداری که مقام معظم رهبری در سالروز قیام ۱۹ دی با جمعی از این مردم داشتند به این نکته تاکید کردند که ما باید مسائل را تبیین کنیم، یعنی جوانی که وسوسه شده است با باتون اقناع نمی شود.

وی در ادامه اظهار کرد: این تبیین باید کجا صورت گیرد؟ از نظر بنده مهم ترین فضا برای تبیین مسائل جامعه، بسترهایی است که در فضای مجازی شکل می گیرد. بنده موافقم که امروز فضای مجازی نوعی فضای جنگی است اما ما باید در آنجا حضور داشته باشیم. مهم ترین و راهگشاترین راه پیش روی ما فرمایش حضرت آقا است، یعنی ما باید مسائل را تبیین کنیم.

نماینده مردم مرودشت در مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد: بنده در خیلی موارد زمانی که با افراد معترض صحبت می کنیم، متوجه می شویم که نقاط مشترک زیادی داشته و زبان یکدیگر را به خوبی می فهمیم، این تبیین کردن است. ما باید اقدامات را بگوییم و اصلاحاتی که باید انجام دهیم را مطرح کنیم، خطاهای موجود را بپذیریم، راهکار ارائه دهیم.

رشیدی کوچی در ادامه تاکید کرد: تعبیر بنده این است که فیلترینگ به شیوه کنونی، همان باتون در فضای مجازی است. اینکه ما می گوییم شبکه های اجتماعی خارجی را فیلتر کرده و در پلتفرم های داخلی تبیین انجام می دهیم، خوب است اما در پلتفرم های داخلی برای چه کسی می خواهیم تبیین انجام دهیم؟

این عضو کمیسیون امورداخلی کشور و شوراها افزود: آیا افرادی که انتقاد و نقد دارند در پلتفرم های داخلی هستند یا اگر ما در فضای بین الملل حرفی برای گفتن داریم می توانیم در پلتفرم های داخلی بیان کنیم که حرف ما به خارج کشور برسد؟ این سوالات کلیدی است.

وی گفت: نگاه بنده این است که باید به این مسئله نگاه دقیق مبتنی بر اقتضاهای امروز جامعه داشته باشیم. گذشته و عقبه فیلترینگ به این شیوه نشان داده که موفق نبوده است و جز نارضایتی چیزی به دنبال ندارد. ما باید مسیر خود را اصلاح کنیم. الان که شرایط آرام شده علی رغم اینکه عده ای فکر می کنند بهترین فرصت برای بستن شبکه های اجتماعی خارجی است بنده معتقدم بهترین فرصت برای سامان دادن درست و دقیق است.

رشیدی کوچی در پایان تصریح کرد: حتی بنده معتقدم که توییتر و یوتیوب نیز باید رفع فیلتر شود، وقتی این پلتفرم ها رفع فیلتر شود جمعیتی که در اینستاگرام تجمیع شده است سرشکن می شود. از نظر بنده ما باید به این سمت برویم و این اراده باید در بین خیلی از مسئولان شکل بگیرد.

تقریبا این روزها کمتر کسی را پیدا می‌کنید که روی گوشی خود از یک VPN یا به‌اصطلاح خودمانی‌تر فیلترشکن استفاده نکند؛ ابزاری که به دلیل تصمیمات اخیر در فیلترکردن سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی و محدودیت دسترسی به اینترنت، روزبه‌روز با رونق بیشتری هم روبه‌رو می‌شود.
با این حال علاوه بر انتقادی که کاربران همه‌روزه به کیفیت اینترنت و اعمال محدودیت در دسترسی دارند، مشکل دیگر به اختلال در اتصال آنها به ابزارهای VPN به‌خصوص در اینترنت همراه مربوط می‌شود که باعث نارضایتی کاربران و تلاش برای پیداکردن مسیرهای جایگزین شده است.

شرق نوشت:در هفته‌های اخیر افزایش موج اعتراضی کاربران به گسترده‌شدن فیلترینگ و انتقاد از محدودیت در سطح دسترسی‌ها به این دلیل است که آنها با مورد جدیدی مواجه‌اند و این سؤال را مطرح می‌کنند که چرا فیلترشکن وصل می‌شود؛ اما برنامه‌ای را باز نمی‌کند؟

کاربران بسیاری در شبکه‌های اجتماعی این موضوع را مطرح می‌کنند که فیلترشکن‌شان با وجود اینکه به نظر می‌رسد وصل شده و گزینه کانکت آن فعال است؛ اما برنامه‌های فیلترشده‌ای مانند اینستاگرام و تلگرام را باز نمی‌کند.

در چنین مواقعی نخستین اقدامی که کاربر انجام می‌دهد، تغییر اپراتور اینترنت و پس از آن تغییر VPN مدنظر است؛ اما در شرایط فعلی این ترفند هم جواب نمی‌دهد و اپراتور مدنظر سرویس‌دهی ندارد.

شاید در شرایط عادی بتوان یکی از دلایل اصلی اختلال فیلترشکن‌ها را سرعت و ترافیک بالای VPN دانست که به سرور فشار می‌آورد و عملا اتصال کاربر را سخت و دشوار می‌کند؛ اما در شرایط فعلی کشور و محدودیت‌هایی که روی شبکه اپراتورها ایجاد شده، دیگر مشکل از سمت VPNها نیست.

این وضعیت را می‌توان این‌گونه تعبیر کرد که «اینترنت به ظاهر قطع نیست؛ اما دستکاری شده است»؛ وضعیتی که در آن اتصال به اینترنت برقرار است؛ اما نمی‌شود کاری از پیش برد و پایدارماندن هر اتصال، یک گرفتاری بزرگ است. دستکاری‌ها در دسترسی به اینترنت در این روزها به اوج خود رسیده و به‌دنبال اعمال تغییرات روی زیرساخت اینترنت کشور، اختلال دسترسی برای کاربران بسیار مشهود است.

به نظر می‌رسد هدف اصلی این اختلالات، فیلترینگ و محدودسازی دسترسی‌ها به سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی خارجی و کاهش استفاده از فیلترشکن‌هاست؛ اما این تصمیم نه‌تنها کاربران، بلکه همه‌ کسب‌وکارهای اینترنتی را هم تحت تأثیر قرار ‌داده و باعث بروز اختلال گسترده در زیرساخت‌های مورد استفاده آنها شده است.

در راستای این محدودیت‌ها، آنچه کاربران در اتصال اجباری به VPN مطرح می‌کنند، تفاوتی است که در نحوه و کیفیت اتصال به VPN در شبکه اپراتورهای مختلف دیده می‌شود. در هفته‌های اخیر کاربران بیشتری می‌گویند اختلال VPN روی شبکه اپراتور ایرانسل افزایش یافته و بیشتر از دیگر اپراتورهاست.

هرچند برخی گلایه‌ها هم از نحوه اتصال به فیلترشکن در همراه اول مطرح شده؛ اما آنچه کاربران در شبکه‌های اجتماعی نقل می‌کنند و برایند نظرات درباره اپراتورهای ثابت و این اپراتور در اتصال به VPN مثبت بوده است.

گزارشی که در ماه‌های اخیر از طرف یکی از سرویس‌دهنده‌های ابری کشور منتشر شده نیز بر این ادعا صحه می‌گذارد که مدل سرویس‌دهی ارائه‌دهندگان اینترنت در شرایط فعلی کشور یکسان نیست و به نوعی شاهد تفاوت اعمال فیلترینگ میان اپراتورها هستیم. در این گزارش با تحلیل وضعیت دسترسی کاربران، به‌خصوص کاربران فنی و مدیران شبکه، به دلایل این تفاوت اشاره و گفته شده که برای مثال یک اپراتور به‌ صورت مجزا به فیلترینگ هوشمند روی آورده و مسیریابی IPهایی را که روی VPN هستند، مورد فیلترینگ قرار می‌دهد. همچنین پروتکل‌های VPN که از آنها می‌توان برای دورزدن فیلترینگ استفاده کرد، در آن بلاک می‌شود.

شواهد نیز نشان می‌دهد که نسبت به روزهای ابتدای قطع سرویس‌های اینترنت خارجی در کشور، وضعیت ایجاد محدودیت‌ها به‌ گونه‌ای دیگر شده و دیگر با پیگیری مکرر مشتری و تماس با مراکز پاسخ‌گویی اپراتورها، حل‌شدنی نیست.

باید توجه داشت که این تصمیمات تنها باعث تحمیل هزینه‌های اینترنت و به تبع آن هزینه خرید متعدد فیلترشکن به کاربرانی می‌شود که عموما چاره‌ای جز تغییر مکرر آدرس‌های IP ‌ایران و خارج خود ندارند.

رئیس کمیته اقتصاد دیجیتال مجلس در نامه ای به رئیس جمهور بازگرداندن اینترنت به شرایط عادی و فراهم کردن دسترسی مردم به اینترنت آزاد را اقدامی فوری و ضروری دانست و بر ضرورت راه اندازی صندوق جبران خسارت فیلترینگ برای حمایت از کسب و کارهای خسارت دیده تاکید کرد و گفت: می طلبد رفع فیلتر شبکه‌های اجتماعی هر چه سریع‌تر در دستور کار قرار گیرد زیرا این اقدام نه تنها اثر چندانی بر جلوگیری از آشوب و بازگشت آرامش به جامعه ندارد بلکه تداوم مسدود ماندن آنها، راه را برای دخالت گروه‌های تروریستی باز می‌کند.
به گزارش خانه ملت؛ متن نامه مجتبی توانگر نماینده مردم تهران و رییس کمیته اقتصاد دیجیتال مجلس شورای اسلامی خطاب به رئیس جمهور در مورد اختلالات گسترده اینترنت و فیلترینگ شبکه های اجتماعی به شرح زیر است:

حجت‌الاسلام‌ و المسلمین جناب آقای دکتر رئیسی

ریاست محترم جمهور و رئیس محترم شورای عالی فضای مجازی

سلام علیکم

احتراماً، همان‌گونه که مستحضرید، اکنون که این نامه را خدمت شما می‌نویسم، نزدیک به چهار ماه است که اینترنت کشور دارای اختلالات گسترده بوده و از حالت عادی خارج شده است؛ ده‌ها میلیون شهروند از دسترسی به بسیاری از خدمات و ارتباطات مورد نیازشان محروم گشته و ده‌ها هزار کسب‌ و کار کوچک و بزرگ آسیب­های جبران­ ناپذیری را متحمل شده‌اند. در این مدت اختلالات اینترنتی همچون ابری کبود و بی ثمر بر سر کار آفرینان و متخصصان فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور سایه افکنده و در یک کلام بنا بر آمار و مستندات گوناگون کمر اقتصاد دیجیتال کشور شکسته است.

از اولین نتایج وضع فعلی، آغاز موج تازه‌ای از مهاجرت کسب‌ و کارها و نیروهای متخصص است؛ نیروهایی که بخش زیادی از آنها در کسب‌ و کارهای بخش اقتصاد نوآوری فعال بودند و همین امر لزوم راهکار یابی فوری برای کنترل این پدیده مخرب را بسیار محسوس کرده است.

جای بسی تاسف و دل شکستگی است که تمام این اتفاقات در سال تولید دانش‌بنیان رقم خورده است؛ سالی که بنا بر منویات رهبر حکیم انقلاب اسلامی می‌بایست شاهد حمایت دو چندان و شکوفایی بیشتر حوزه فناوری اطلاعات و اقتصاد دیجیتال می‌بودیم.

نظر به شرایط ناگوار حاکم و با توجه به شواهد میدانی و عدم پاسخ­گویی شفاف از جانب مقامات مرتبط، تداوم این روند به چالشی جدی تبدیل شده است که می‌تواند منجر به نابودی کامل اکوسیستم استارت‌آپی و نوآوری کشور شود.

برای اصلاح وضعیت فعلی و رسیدن به چشم‌اندازهای مورد انتظار در سال دانش‌بنیان دو گام ضروری به نظر می‌رسد. در گام نخست باید زخم‌های وارد شده به پیکر این حوزه التیام یابد و سپس در گام دوم برنامه‌ای برای توسعه این حوزه در نظر گرفته شود. در وضعیت فعلی اساساً در حوزه ارتباطات لوکوموتیو پیشرفت، بر روی ریل قرار ندارد؛ چه برسد به آن‌که نیازی به تسریع داشته باشد. گام نخست بازگرداندن این لوکوموتیو بر روی ریل است و گام دوم تلاش برای سرعت‌بخشی و شتاب‌دهی به آن.

به این ترتیب اختصاراً پیشنهادهایی که می‌توانند در تحقق گام اول (التیام زخم‌های موجود) موثر باشند به استحضار می رسد:

۱- از آنجا که به نظر می‌رسد دلیل درست نحوه مواجهه با برخی سکوها و اینترنت، فضای سیاسی و امنیتی حاکم بر کشور بوده است باید دو نکته را مورد توجه قرار داد؛ اولا فضای کشور در شرایط فعلی عادی است و توطئه ایجاد ناآرامی در کشور شکست خورده دوم اینکه ادامه این شرایط خود می‌تواند عاملی برای آزردن خاطر، ایجاد درگیری‌های تازه و ناامنی، اعتراضات و احتمالا آشوب آفرینی مجدد دشمنان مردم شود. در نتیجه بازگرداندن اینترنت به شرایط عادی و فراهم کردن دسترسی مردم به اینترنت آزاد، اقدامی فوری و ضروری است.

باید توجه داشت که شبکه‌های اجتماعی، تنها رسانه‌هایی نیستند که مردم، معترضان و اغتشاش­گران به آن دسترسی دارند؛ در شرایطی که به هر دلیلی دسترسی آنها به شبکه‌های اجتماعی دشوار شود، راه برای جولان تلویزیون‌های ماهواره‌ای وابسته به سعودی و انگلیس خبیث هموار شده و این رسانه‌های تروریستی می‌توانند با انتشار اخبار و فراخوان‌ها، بر شکل‌گیری ذهنیت عمومی تاثیر گذاشته و نبض آشوب‌ها را به دست بگیرند.

بنابراین فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی نه تنها اثر چندانی بر جلوگیری از آشوب و بازگشت آرامش به جامعه ندارد بلکه تداوم مسدود ماندن آنها، راه را برای دخالت گروه‌های تروریستی ذکر شده باز می‌کند کما اینکه در ۴۰ روز ابتدایی این اعتراضات نیز به خوبی ناکارآمدی فیلترینگ مشخص شد. در چهلم خانم مهسا امینی، علی‌رغم فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی باز هم خرده اغتشاشات پراکنده و متعددی در کشور شکل گرفت.

کما اینکه در سال‌های نه چندان دور که فضای مجازی هنوز به شکل امروز، همه‌گیر نشده بود در شرایط آشوب و التهاب کشور، پیامک یا تماس تلفنی محدود می‌شد اما امروز در شرایط مشابه، پیامک و تماس و حتی پیام‌رسان‌هایی که بر بستر اینترنت ملی فعالیت می‌کنند، در دسترس قرار دارد. این امر مؤید این معناست که محدودیت پیامک و تماس نیز در همان سال‌ها اثر چندانی نداشته و صرفاً چون ساده‌ترین راهی بوده که به ذهن مسئولان امر رسیده اقدام به آن شده است وگرنه قاعدتاً همین امروز در شرایط مشابه هم باید قطع می‌شد به علاوه آنکه می‌توان اذعان کرد که نه محدودیت تماس و پیامک در آن ایام و نه محدودیت اینترنت بین‌المللی در ایام حال، تأثیری در اطلاع‌رسانی معاندین و ملتهب‌کردن فضا نداشته و تنها حاصل آن، ایجاد معونه برای دلسوزان کشور در اطلاع‌رسانی‌های صحیح و جهاد تبیین از سویی و از سوی دیگر مهیا کردن فضای باز و بدون مزاحم برای دامن زدن به شایعات از سوی دشمنان ملت بوده است.

تجربیات سال‌های گذشته به‌ روشنی نشان می‌دهند که ایجاد محدودیت بر فضای آنلاین بدون اقناع افکار عمومی، نه تنها مشکلات را برطرف نکرده، بلکه به افزایش بی‌اعتمادی نسبت به نهاد دولت دامن زده است.

در حوزه سیاست­گذاریِ فضای آنلاین، آنچه مغفول مانده، تقدم رویکرد اجتماعی بر رویکرد فنّی است. ما نمی‌توانیم بدون اینکه اعتماد کاربرها را جلب کنیم، صرفاً با راه‌اندازی پلتفرم‌های داخلی انتظار موفقیت در این حوزه را داشته باشیم. ایجاد محدودیت‌های فراقانونی بر اینترنت و بی‌اعتنایی نسبت به پیامدهای زیان‌بار اقتصادی، اجتماعی و سیاسی این­گونه اقدامات، کاربرها را بیشتر به‌ سمت پلتفرم‌های خارجی ترغیب می‌کند. شایسته نیست که دولت بر تکرار یک سیاست غلط اصرار ورزد و از یک روش مشخص، انتظار نتیجه‌ای متفاوت داشته باشد.

همچنین تکرار راهکارهایی که بارها آزموده شده و خطا بودن آن اثبات شده است هیچ مشکلی را حل نخواهد کرد. توضیح آن که فضای مجازی با سرعت فوق‌العاده بالایی که در پیشرفت و تحولات شگرف خود دارد، عرصه‌‌ای نیست که راه مقابله با خدعه دشمنان در آن، صرفا پیاده‌سازی ایده‌های مشابه فعلی آنها، آن هم در سطوحی به مراتب نازل‌تر از لحاظ کیفیت خدمات باشد (مانند تولید پلتفرم‌های مشابه تلگرام و اینستاگرام و...) بلکه راه اصلی، برنامه‌ریزی بلندمدت و تلاش برای کسب مرجعیت تکنیکی برای عرصه‌هایی است که امروز در دنیا در حال آغاز است و سال­ها بعد صدای آن به گوش خواهد رسید. اگر امروز این مسیر برای آینده اتخاذ نشود، این عقب‌ماندگی از مسیر همواره تداوم خواهد داشت و استیلای دشمنان ملت ایران بر این عرصه پایان نخواهد پذیرفت بنابراین تنها راه قوی‌شدن در فضای مجازی سرمایه‌گذاری بر آینده‌ی این دنیاست که آن هم جز از طریق توجه ویژه به نخبگان این عرصه و مهیا نمودن بستر فعالیت دانش‌بنیان ایشان و جلب همدلی و  تسهیل بروز خلاقیت‌های آنها به ثمر نخواهد نشست. راهی که وضعیت فعلی اینترنت کشور درست در مقابل آن قرار دارد.

۲- بر اساس اصل 79 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، محدودیت‌ بر اینترنت می‌تواند حداکثر 30 روز ادامه یابد و ادامه‌ی این محدودیت‌ها بدون طی ساز و کارهای مردم‌سالارانه‌ تعبیه شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران از جمله صلاحیت انحصاری مجلس شورای اسلامی در تصویب اعمال محدودیت‌های ضروری، آن هم به صورت موقت (اصل ۷۹ قانون اساسی) و همچنین بدون اقناع صحیح و جلب همراهی و همدلی مردم و بدون کسب­ تکلیف از مجلس شورای اسلامی عمل و اقدامی غیرقانونی است.

لازم به تاکید است شواهدی نمایان است که محدودیت‌های اعمال شده بر اینترنت حتی فراتر از دستور شورای امنیت کشور بوده و ظاهرا عده‌ای با سواستفاده از وضعیت غبارآلود موجود که ناشی از عدم تصمیم گیری صحیح و به موقع است، مترصد اجرای منویاتی دیگرند و فضای مبهم ناشی از اغتشاشات و آشوب ها را بهانه کرده‌اند تا برنامه‌های خود را اجرا کنند به این ترتیب بهتر است طرفداران چنین دیدگاه‌هایی از حلقه منسوبان دولت، کنار گذارده شوند. این افراد با اظهار نظرهای خود موجبات دلسردی و به دنبال آن مهاجرت نیروهای توانمند را ایجاد می‌کنند و پیامد این امر در میان‌مدت و بلندمت فاجعه‌بار خواهد بود.

۳- مطابق با ماده ۷۸ باب پنجم قانون تجارت الکترونیکی، عوامل ایجاد‌کننده این محدودیت‌ها می‌بایست تمامی خسارات وارده به کسب و کارها و کاربران را جبران کنند. به این ترتیب پیشنهاد می‌شود صندوق جبران خسارت فیلترینگ در کشور راه‌اندازی شده تا کسب‌وکارهای خسارت‌دیده امکان بازگشت مجدد به چرخه خدمت به کشور و از سرگیری فعالیت اقتصادی را بیابند. این صندوق می‌تواند هزینه‌ سیاست‌های نادرست را نیز شفاف کرده و مسوولیت‌پذیری سیاست‌گذاران را ارتقاء دهد.

۴- متاسفانه برخی مسئولان به جای پذیرش مشکلات و تلاش برای رفع آنها، اختلالات اخیر را محدود به فیلترشدن دو پیام‌رسان و شبکه اجتماعی خارجی دارای کاربر میلیونی می دانند؛ در حالی که اساسا چنین نیست. باید این مهم را یادآور شد که فیلترینگ ناگهانی و بدون هشدار قبلی این دو سکو با تاثیرات مخرب اجتماعی- اقتصادی همراه بوده که محدود به فضای این دو پلتفرم نیستند. با تداوم فیلترینگ پلتفرم‌های خارجی و عدم حمایت مناسب از مهاجرت عمومی به سکوهای بومی، اکنون عملکرد بسیاری از کسب و کارها مختل شده، فرآیندهای تبلیغات و بازاریابی شرکتها با مشکل مواجه شده و بازوی اطلاع‌رسانی و ارتباطات شهروندان و کسب و کارهای کوچک (در فقدان نمونه مشابه داخلی مورد اقبال عمومی) فلج شده است و مجموع اینها خسارات زیادی را به کل زیست­بوم اقتصاد دیجیتال تحمیل کرده است. فقدان نگاه سیستمی به حوزه استارت‌آپی و نوآوری منجر به نادیده‌انگاری پیامدهای مخرب فیلترینگ شده است. فقدان این نگاه سیستمی و اکوسیستمی منجر به تعطیلی گسترده‌ی کسب‌وکارها و تاثیرات مخرب آن بر وضعیت اقتصادی خانوارها شده است و همین می‌تواند تهدیدهای امنیتی تازه‌تری را در ماه‌های آینده به همراه داشته باشد. در نتیجه رفع فیلتر شبکه‌های اجتماعی باید هر چه سریع‌تر در دستور کار قرار گیرد.

۵- فیلترینگ گسترده تنها محدود به دو شبکه اجتماعی فوق‌الذکر نبوده و در سطح کسب‌وکاری، بسیاری از دسترسی‌ها به ارائه‌دهندگان خدمات با مشکل روبه‌رو شده است؛ به نحوی که حتی اپلیکیشن‌های داخلی نیز در ارائه‌ی خدمات، با افت شدید کیفیت مواجه شده‌اند. تصمیم‌گیری‌های دولتی، بدون بهره‌گیری از نظرات نهادهای تخصصی از اصلی‌ترین دلایل ایجاد چنین چالشی است. نهادهای فراگیر و تخصصی مانند «نظام صنفی رایانه‌ای کشور» که نهادی است مبتنی بر قانون مجلس، اکنون در ضعیف‌ترین وضعیت قرار داشته و نه تنها در سیاست‌گذاری‌ها مورد مشورت قرار نمی‌گیرد، بلکه محدودسازی فعالیت‌های آن نیز در دستور کار نهادهای دولتی قرار گرفته است.

برای بازگشت به مشارکت خبرگان و بخش خصوصی، لازم است هر چه سریع‌تر و پیش از گسترش هر چه بیشتر این شکاف، بسته سیاستی ویژه‌ای برای جلب مشارکت آنها و بازگشت نمایندگان بخش خصوصی به نهادهای تصمیم‌گیری در دستور کار قرار گیرد. همان­گونه که این مورد به خوبی در بسته سیاستی کارگروه اقتصاد دیجیتال دولت برای حمایت از کسب و کارهای اقتصاد دیجیتال کشور مشاهده شد و این مورد باید استمرار یابد (و شایسته تقدیر از وزیر محترم ارتباطات و فن­آوری اطلاعات است).

۶- تغییرات فنی در زیرساخت ارتباطی کشور، دسترسی و کیفیت ارتباطات دیجیتال را مخدوش کرده است و این امر منجر به ایجاد اختلال جدی در بسیاری از خدمات بومی-ملی و ایجاد تضعیف امنیت سایبری شده است. این اختلالات را می­توان به سه دسته­ ی کلی تقسیم نمود:

الف: اختلال در تمام پروتکل های ارتباطی امن:

امروزه استفاده از ابزارهای روزمره، تمام مردم را وابسته به این پروتکل‌ها کرده است و عدم استفاده از آنها در بلندمدت مخاطرات امنیتی جدی و غیرقابل جبرانی ایجاد می‌کند. برخی از این پروتکل‌ها در دسترسی به محتوای ایمیل‌های تجاری، ذخیره ­سازی رمز و مشخصات کاربران در سایت ها، خرید از فروشگاه‌های اینترنتی، مشاهده وب­سایت­ها، بازی­های آنلاین کاربرد دارند ("اختلال در خدمات ارایه دهندگان خدمات میزبانی ابری"، "اختلال در پروتکل SSL و TLS"، "اختلال در وب­سایت ­ها و اپلیکیش­ن های استفاده­ کننده از HTTPS" و "اختلال در DNSهای امن از جمله  DoH و DoT").

ب: اختلال در ابزارهای مدیریت فن­آوری اطلاعات:

تمام آنچه در فضای مجازی دیده می­شود توسط ابزارهای مدیریتی که در اختیار متخصصان این حوزه است ساخته شده و نگهداری می­شوند. برنامه­ نویسان- که مهم‌ترین بازوهای توسعه فضای مجازی هستند و بدون آنها عملا توسعه و نگهداری زیرساخت­ها ممکن نخواهد بود- به این ابزارها نیاز مبرم دارند.("دسترسی به کتابخانه­ های متن باز بین­ المللی"، "دسترسی به ابزارهای بین­ المللی توسعه نرم ­افزار"، "اختلال در پروتکل‌های SSH و RDP" و "اختلال در پروتکل‌های مدیریت ارتباطات مانند GRE حتی در داخل کشور")

ج: اختلال در نرم افزارهای مدیریت اپلیکیشن:

تفاوت اصلی بین موبایل‌های هوشمند و نسل قبل از آن، استفاده از سیستم عامل و نرم­ افزار در آن­هاست. با بسته­ شدن دسترسی به ابزارهای بین ­المللی مدیریت اپلیکیشن مانندGoogle Play" Service" امکان بروزرسانی موبایل‌ها وجود ندارد. این موضوع به زودی باعث خواهد شد رخنه­ های امنیتی در موبایل به صورت عمومی رخ دهد و باعث مشکلات فراوان در زندگی عامه­ ی مردم گردد. این اقدامات دقیقا کاهش امنیت سایبری کشور است.

نفوذ به سامانه‌ها و کاهش امنیت حریم خصوصی شهروندان، از پیامدهای این نوع از اقدامات است. گذشته از آن با تداوم این روند، امنیت سایبری کشور نیز به شکلی جدی تضعیف می‌شود.

همه این موارد در حالی ا‌ست که هیچ چشم­ انداز و برنامه مشخصی برای رفع این اختلالات و بازگشت شرایط به وضعیت عادی ارایه نمی شود و از این حیث هرگونه برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری برای توسعه این بخش را نیز در هاله­ ای از ابهام فروبرده است.

۷-در روزهای اخیر زمزمه‌هایی در مورد اجرای طرح اینترنت طبقاتی به گوش می‌رسد که نگرانی شهروندان از وضع موجود را چندین برابر کرده است. نتیجه این سیاست در سطح اجتماعی کاهش سرمایه اجتماعی، در سطح اقتصادی موتور تولید رانت و در سطح سیاسی افزایش‌دهنده‌ی شکاف دولت - ملت و از حیث فنی نیز سیاست ناکارآمدی به نظر می‌رسد. لازم است تا چنین سیاست‌های پرهزینه‌ای هرچه سریع‌تر متوقف شده و برای هر سیاستی از مشارکت و نظرت خبرگان بخش استفاده شود. ناکارآمدی چنین سیاستی پیش‌تر در خصوص دسترسی به ADSL به اثبات رسیده است و نیازی به تحمیل هزینه مجدد نیست.

۸- البته و صد البته باید توجه داشت معضل امروزه ایراد در ساختار شبکه که منجر به برهم خوردن توازن شبکه و ایجاد مشکلات پیاپی برای مدیریت فیلترینگ شده، عملاً در دولت قبل شکل گرفته است و امروز دولت مجبور است در این مسیر ناهموار، مهندسی ترافیک شبکه را به جای اولویت به ترافیک خارجی با ترافیک داخلی تعویض کند که این مهم مشکلات عدیده ای را مضاف بر مسائل ذکر شده برای فعالین حوزه کسب و کار ایجاد کرده است. وابستگی بیش از حد به یک شرکت خارجی نشان دهنده یک نقص ساختاری جدی است.

در عین حال اکنون بسیاری کسب‌وکارهای ایرانی با محدودیت‌های نابرابری از سوی شرکت­های خارجی (خصوصا آمریکایی) مواجهند که این مورد مشکلات عدیده‌ای برای آنها ایجاد کرده و حالا با اضافه ­شدن محدودیت‌های جدیدی از داخل کشور، همان اندک رمق باقی‌مانده برای رقابت با کسب‌وکارهای مشابه در دنیا، از شرکت های داخلی سلب شده است.

۹- در حال حاضر در بخش اقتصاد پلتفرمی کشور نقاط قوت مختلفی وجود دارد و لزوم توجه به این بخش از اقتصاد آینده کشور در شرایط اقتصادی کنونی بسیار حائز اهمیت به نظر می­رسد، که تا حدودی در این برهه دچار خدشه و نقص گردیده است.

از شما به‌ عنوان رئیس شورای عالی فضای مجازی و پاسدار قانون اساسی و حقوق ملت تقاضا دارم با تدبیر و جدیت در اسرع وقت نسبت به رفع‌ مشکلات یاد شده برای کاهش خسارات مردم اقدام نمایید و با صدور دستورات لازم و دعوت از صاحب‌نظران امر سیاست‌های کلان و متخصصان بخش­ خصوصی ( به‌ عنوان فرماندهان اقتصاد دیجیتال کشور ) نسبت به ترسیم مسیر درست بر اساس خرد جمعی کوشیده و کشور را به‌ سوی تعالی سوق دهید.

همچنین با گذر از شرایط امنیتی چند ماه اخیر، از شما تقاضا دارم ضمن لغو مصوبات مربوط در این حوزه، فرایند سیاست­گذاری و برنامه‌ریزی و هماهنگی را به شورای عالی فضای مجازی و تصمیم‌گیری را به مجلس شورای اسلامی و از طریق مصوبات شفاف و قابل ارزیابی خود بتوانند سکان مدیریت و نظارت بر این حوزه را مجددا در دست بگیرند.

در پایان اعلام می‌دارد کارگروه اقتصاد دیجیتال در دولت و ایضاً کارگروه اقتصاد دیجیتال و دانش‌بنیان در مجلس آماده هرگونه همکاری، همراهی و هماهنگی در این عرصه بوده و با تمام توان با الگوبرداری از مشی ابرازی خادم ملت و دولت بوده و خواهد بود./

در این گزارش آمده که جامعه بازی‌سازان ایران با توجه به مشکلات بسیاری که به واسطه تصمیمات محدود کننده و فیلترینگ فروشگاه گوگل‌پلی ایجاد شده، برخود لازم دانسته ضمن اطلاع‌رسانی و شفاف‌سازی این مشکلات، درخواست رفع محدودیت و فیلترینگ این پلتفرم را داشته باشد.  

طبق این گزارش صنعت بازی در دنیا یکی از بزرگترین صنایع از نظر درآمد است به طوری که درآمد آن چندین برابر از مجموع درآمد صنایع فیلم‌سازی و موسیقی بیشتر است. همچنین بازی‌ها یکی از بهترین ابزارهای آموزش، فرهنگ‌سازی و اشاعه تفریحات سالم هستند. این صنعت وابسته به دسترسی به تکنولوژی روز دنیاست و بازی‌سازان فعال همواره با تحریم‌های شدید و ظالمانه بین‌المللی علیه ایران دست و پنجه نرم می‌کنند و در راه کارآفرینی، دور زدن تحریم‌ها، ارزآوری و فعالیت فرهنگی تلاش می‌کنند.

نویسندگان این گزاش با ابزار تاسف نسبت به اینکه در ایران نه تنها این صنعت به درستی مورد توجه قرار نگرفته و از پتانسیل‌های اشتغال زایی آن بهره کافی برده نشده، بلکه با ایجاد موانع بسیار و تصمیمات غیرتخصصی در زیرساخت اینترنت کشور، ضربات جدی و عمیقی بر پیکر این صنعت و فعالان آن هم وارد شده است.  

• فیلترینگ و محرومیت بازیکنان و توسعه دهندگان از فروشگاه گوگل‌پلی

گوگل‌پلی به عنوان یکی از بزرگترین سکوهای عرضه بازی و اپلیکیشن موبایل، یک بازار با پتانسیل‌های درآمدی و فنی بسیار بالاست که به بازی‌سازان ایرانی امکان رشد کسب و کار، اتصال به بازارهای جهانی و ارزآوری می‌دهد. با وجود تحریم‌های شدید گوگل علیه ایرانیان، فعالان این صنعت به هر شکل توانسته‌اند با دور زدن تحریم‌ها از این بازار استفاده کند. اما حالا پشت درهای فیلترینگ این سکو قرار گرفته اند. با بسته شدن گوگل‌پلی با قطع دسترسی بازی‌سازان به این بازار بسیار بزرگ و از دست دادن سهم چشمگیری از پتانسیل درآمدزایی و رشد آنها روبرو هستیم.

دراین گزارش در این مورد آمده است: «گوگل‌پلی نه تنها به دلیل تعداد کاربر بالا مورد توجه بازی‌سازان ایرانی و جهان است، بلکه ارائه خدمات و ابزارهای بسیار حرفه‌ای، دقیق و جامع آن یکی از دلایل تاکید ما بر رفع محدودیت آن است. ابزارها و خدمات گوگل‌پلی امکان شناخت بهتر مخاطب، بهینه‌سازی محصول، کاهش هزینه تبلیغات و آنالیز و بررسی دقیق‌تر مخاطبان را در اختیار ما قرار می‌دهد که مشابه آن را در مارکت‌های داخلی از جمله کافه بازار و مایکت نمی‌توان یافت. اخیرا کافه بازار در مقاله‌ای شرح داده است که جایگزینی گوگل پلی با کافه بازار یا هر مارکت داخلی دیگری غیر ممکن است.»

طبق اطلاعات این گزارش یکی از کارکردهای دیگر گوگل پلی معرفی بازی‌های ساخت ایران به ناشران جهانی و ایجاد فرصت‌های تجاری نشر بین المللی آن‌ها ست. با این اقدام عملا راه ارتباطی بین صنعت بازی سازی ایران با جهان قطع شده و بالطبع پتانسیل بالای ارز آوری در این صنعت از بین رفته است.

• از دست رفتن ده‌ها هزار شغل در صنعت

در طی دهه اخیر به واسطه توسعه بازی‌های ویدیویی در ایران هزاران شغل در حوزه برنامه نویس، گیم دیزاینر، طراح دو بعدی و سه بعدی، انیماتور، دیجیتال مارکتر، تستر، استریمر، محتواساز و… بوجود آمده‌اند که  با بسته شدن گوگل پلی و ابزارهای توسعه عملا شرکت‌های بازی ساز برای ادامه فعالیت اقدام به مهاجرت کرده و نیروهای یاد شده یا بیکار می‌شوند  یا اقدام به مهاجرت می‌کنند.

• مرگ بازی سازی با فیلترینگ داخلی ابزارهای توسعه

در این گزارش تاکید شده که محدودیت دسترسی و اتصال به سرویس‌های خارج از ایران باعث شده بسیاری از ابزارهای مهم و حیاتی در بازی‌سازی از دسترس خارج شوند. در این زمینه آمده است که این سرویس‌ها عموما ایرانیان را تحریم کرده و قبل از این محدودیت‌ها به سختی این تحریم‌ها پشت سر گذاشته می‌شده است.

نویسندگان گزارش تاکید کرده‌اند که به دنبال فیلترینگ گوگل‌پلی توسعه فنی بازی با استفاده از سرویس‌های گیم آنالیتیکس، یونیتی، گوگل دولوپر، فایربیس و… برای دانلود ابزارها، پکیج‌ها، گرفتن خروجی از بازی، پیاده‌سازی پلاگین‌ها و ابزارهای تحلیل و آنالیز بسیار سخت و نزدیک به غیرممکن شده است. به شکلی که تیم‌های فنی روزهای زیادی زمان خود را به رد شدن از محدودیت‌های داخلی اختصاص داده و درگیر مسائلی غیر فنی می‌شوند.

 همچنین یکی از راه‌های درآمدزایی این صنعت، یعنی نمایش تبلیغات دچار چالش‌های بسیار جدی شده است. چرا که تبلیغات سرویس‌های خارجی حالا با این محدودیت‌ها دیگر به راحتی بارگزاری نمی‌شود و در نتیجه درآمد ارزی بسیاری از بین رفته است.  

از طرف دیگر طبق این گزارش اختلال اینترنت، کندی سرعت و قطعی‌های پی‌درپی باعث ایجاد تجربه کاربری بد برای بازیکنان شده است در حال حاضر بازی‌های آنلاین ایرانی با چالشی بسیار سخت روبرو هستند و اختلالات اینترنت منجر به کاهش حجم مخاطبین، میزان رضایت آنها و کاهش درآمد گردیده است. همینطور این موضوع ریسک توسعه بازی‌های آنلاین ایرانی را بیشتر کرده و در بلند مدت باعث کم شدن سهم بازی‌های بومی در سبد تفریحات و سرگرمی خانواده‌ها خواهیم بود.

• افزایش هزینه بازاریابی و جذب کاربر

فیلترینگ گوگل پلی باعث شده است که از ظرفیت نمایش تبلیغات در سکوهای خارجی مثل گوگل ادز، وانگل، یونیتی ادزو… که ابزارهای بسیار قدرتمند و هوشمندی برای تبایغات هدفمند (تارگت کردن) و جذب کاربر با هزینه پایین است بصورت کامل مختل شود. طبق این گزارش کاربرانی که از استورهای داخلی جذب می‌شوند دارای کیفیت مناسب نبوده و باعث ضرر ده بودن کمپین‌ها برای بازی سازان و شرکت‌های دیجیتال مارکتر می‌شوند

در مجموع طبق آماری که از بازیسازان عضو کمیسیون بازی سازی گرفته شده، مجموعه اقدامات و تصمیمات غیرکارشناسی اخیر در فیلتر شدن گوگل پلی و محدودیت در دسترسی به سرویس‌های توسعه بازی‌ها، باعث شده درآمد بازیسازان  به صورت چشمگیری کاهش پیدا کند و امکان توسعه بازیهای بسیار سخت و دشوار شود، با شرایط فوق با ادامه دار شدن این فرایند باید شاهد کوچ دسته جمعی بازیسازان به کشورهای همسایه و از دست رفتن هزاران شغل در کشور باشیم.  

رضاخواه، مدیرعامل رایتل گفت: امیدواریم مسئولان ارتباطات کشور از شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات ارتباطی در این دوران سخت که با افزایش هزینه‌ها، عدم ثبات نرخ ارز و عدم تغییر در تعرفه‌های ارتباطی تحت فشار هستند، حمایت کند.

بیش از سه ماه از اعمال محدودیت‌های اینترنت و فیلترینگ برخی شبکه‌های اجتماعی خارجی می‌گذرد. در این مدت، آسیب‌های فراوانی به کسب‌وکارهایی که در بستر فضای مجازی فعالیت می‌کردند، وارد شد. اپراتورهای تلفن همراه نیز از این اتفاق آسیب‌های فراوانی دیدند.

روابط عمومی رایتل با درج یک رپورتاژ آگهی در خبرگزاری‌ها و رسانه‌ها اعلام کرد، شرکت رایتل یکی از شرکت‌هایی بود در این مدت متوجه آسیب‌هایی شد. در همین راستا و هچنین به مناسبت یازدهمین سالگرد تاسیس این شرکت، با یاسر رضاخواه، مدیرعامل این شرکت گفتگو کردیم.

• اخیراً مکاتبه‌ای از سوی شرکت خدمات ارتباطی رایتل با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در خصوص اختلالات اخیر و قطعی اینترنت بین‌الملل و آثار آن بر روند درآمدی شرکت منتشر شد، آیا این نامه را تایید می‌کنید؟

شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات ارتباطی از جمله اپراتورهای تلفن همراه، می‌بایست در راستای پروانه فعالیت، به‌صورت سالانه سهمی از درآمد خود را تحت عنوان «حق بهره‌برداری از فضای فرکانسی» و «حق‌السهم پروانه بهره‌برداری» به وزارت ارتباطات پرداخت کنند، مبلغ حق‌السهم وزارت ارتباطات به نسبت درآمد اپراتورها تنظیم می‌شود، لیکن حداقل این مبلغ با نام «کف تضمین»، مقدار ثابتی به حساب می‌آید که تحت هر شرایطی باید پرداخت شود. طبیعی است که اپراتورها در این خصوص مکاتباتی را داشته باشند و این جزو روال معمول میان اپراتورها و وزارت ارتباطات است، ما و سایر اپراتورها هم در این­گونه موضوعات با وزارت ارتباطات در تعامل هستیم.

• تخمینی از میزان درآمدی که به واسطه این اتفاقات از دست رفته‌ است دارید؟

رایتل به عنوان اپراتور پیشگام در صنعت ارتباطات، عمده تمرکز خود را بر روی فروش ترافیک دیتا بنا نهاده، لذا هر تغییری که باعث کاهش ترافیک شود دلیلی بر از دست رفتن درآمد این اپراتور می‌­شود.

خوشبختانه با تغییرات و توسعه‌هایی که هفته‌های اخیر در زیرساخت شبکه رایتل انجام شد و همچنین ارتقاء بیشتر سایت­‌های رایتل به نسل 4.5 از یک سو و اقبال مشترکین به شبکه‌­های اجتماعی، پیام‌رسان‌های داخلی و تولیدکنندگان محتوا از سوی دیگر باعث شد ترافیک امروز رایتل به روال سابق خود بازگردد.

جالب است بدانید بسیاری از مشترکین جدید ما، تجربه استفاده از سیم‌کارت اپراتورهای دیگر را داشته‌اند، ولی با توجه به تعرفه‌های به‌صرفه و کیفیت و پایداری شبکه رایتل، به این اپراتور پیوستند.

• این اتفاقات روی کسب و کار شما تاثیر داشت؟

در ماه اول و به طور مشخص مهرماه، افت ترافیک باعث کاهش بخش قابل توجهی از درآمد ما شد اما شرکت در اواخر آبان ماه به روند رشد خود بازگشت و در آذرماه درآمد شرکت تقریبا مشابه شهریورماه بود.

• شایعاتی مبنی بر تعدیل نیرو در خصوص رایتل وجود داشت. آیا تعدیل نیرو داشته‌­اید؟

طی این سه سالی که من در شرکت خدمات ارتباطی رایتل حضور داشته ­ام رویکرد ما در حوزه منابع انسانی، تقویت این حوزه متناسب با رشد درآمد شرکت بوده است و رشد 4برابری شرکت در بازه سال‌های 1398 تا 1400 به دلیل توجه ویژه تیم مدیریتی شرکت به سرمایه‌های انسانی بوده و ما به این دلیل هیچگونه تعدیل نداشته و نخواهیم داشت.

• شما برای جبران این کاهش درآمد و جلوگیری از رویدادهای مشابه تدبیری اندیشیده‌اید؟

بله، مجموعه مدیریتی شرکت، علاوه بر توسعه کمی و کیفی شبکه، ورود به بازار اینترنت نسل پنجم و اینترنت اشیاء را در دستور کار اصلی خود قرار داده است. اخیراً تفاهم­نامه‌های مختلفی هم برای حمل و نقل هوشمند، خودروهای متصل، گردشگری هوشمند و غیره منعقد شده که به زودی نتایج آن­ها را مشاهده خواهید کرد.

• آیا دولت حمایتی برای جبران این شرایط انجام داده است؟

در این خصوص مذاکراتی با وزارت ارتباطات داشته‌­ایم و امیدواریم که این مذاکرات نتایج مؤثری داشته و مسئولان ارتباطات کشور از شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات ارتباطی در این دوران سخت که با افزایش هزینه‌ها، عدم ثبات نرخ ارز و عدم تغییر در تعرفه‌های ارتباطی تحت فشار هستند، حمایت کند.

مسئله فیلترینگ یکی از مهم‌ترین چالش‌های فعلی است که برای افراد نابینا به صورت خاص‌تر موانع بی‌شماری ایجاد کرده است. فضای مجازی باعث شد برخی اتفاقات تلخ در حوزه‌های افراد دارای معلولیت و به طور ویژه نابینایان پیگیری و در رسانه‌ها به مسئله مهمی تبدیل شود.

از کودکی با نابینایی دست‌و‌پنجه نرم کرده و محدودیت‌ها را به جان خریده است. چند سال در فضای اینستاگرام آنلاین‌شاپ کوچکی برای افراد دارای معلولیت به راه انداخته بود که حالا با فیلتر‌شدن این فضا، کسب‌وکار کوچکش را از دست داده است. «مریم» می‌گوید: «لباس‌های باکیفیت بچگانه و زنانه می‌فروختم. تولیدی‌ها با مجموعه من همکاری خوبی داشتند. افراد نابینا بیشتر از کار و محصولات‌مان استقبال می‌کردند؛ اما با فیلترشدن اینستاگرام میزان فروش مجازی به صفر رسید. اگر در گذشته چند مشتری در طول روز داشتم، حالا در ماه به تعداد انگشت‌شمار هم مشتری ندارم. اصلا نمی‌توانم وارد اینستاگرام شوم. باز هم شکر خدا تولیدی کارها را پس گرفت؛ وگرنه با این‌همه جنس و لباس مانده چه می‌کردم؟ دوستانی دارم که محصولات‌شان را داخل مترو و کنار فروشگاه‌ها بساط می‌کنند و می‌فروشند؛ اما من به خاطر محدودیت بینایی چنین فرصتی ندارم. از طرف دیگر دلم نمی‌خواهد مسافرها و مشتری‌ها از روی ترحم یا دلسوزی خرید کنند. ما نابینایان هم مشکلات زیادی داریم. با وجود یک عصا که نمی‌توانیم کار دست‌فروشی کنیم. امرار معاش سخت شده و از زمان بسته‌شدن اینستاگرام راه درآمدی دیگری پیدا نشده است...».
 
 

• محدودشدن فضای مطالبه‌گری

تبعات هر اتفاقی که در سطح جامعه رخ می‌دهد، برای افراد با نیازهای ویژه، شدید، پرحاشیه‌تر و مشکل‌ساز‌تر است. مثل بحران کرونا که افراد دارای معلولیت بحران‌های بیشتری را تجربه کردند. سایر افراد راه‌هایی برای برطرف‌کردن مشکلات و نیازهای‌شان پیدا می‌کنند؛ اما افرادی که با معلولیت دست‌وپنجه نرم می‌کنند، با محدودیت و موانع بی‌شماری مواجه هستند.

مسئله فیلترینگ یکی از مهم‌ترین چالش‌های فعلی است که برای افراد نابینا به صورت خاص‌تر موانع بی‌شماری ایجاد کرده است. فضای مجازی باعث شد برخی اتفاقات تلخ در حوزه‌های افراد دارای معلولیت و به طور ویژه نابینایان پیگیری و در رسانه‌ها به مسئله مهمی تبدیل شود. اخباری مانند سقوط و فوت نابینایی در یکی از ایستگاه‌های مترو و... باعث شد مسئله ضرورت مناسب‌سازی فضاهای شهری برای افراد با نیازهای ویژه و سایر مطالبات‌شان در جامعه مطرح و افکار عمومی در این زمینه حساس شود که با فیلترینگ این فضا برای انعکاس مشکلات، نیازها و مطالبات‌شان و عمل به قوانین از دسترس خارج شد.
 
 

• نامناسب‌بودن فضای اپلیکیشن‌های داخلی برای نابینایان

«فضای اینستاگرام، تلگرام و واتس‌اپ از‌جمله فضاهای مورد استفاده برای نابینایان بود که به واسطه فعالیت در آنها فضای کسب‌وکار و فعالیت اقتصادی کوچکی فراهم شده بود؛ اما با فیلترینگ آنها، این فرصت و امکان برای درآمدزایی و استقلال نابینایان از بین رفت. بسیاری از افراد می‌توانند با دور‌زدن فیلترینگ، اقدام به نصب فیلترشکن جدید، مناسب و... کرده و مثل قبل از این فضاها استفاده کنند؛ اما این امکان به‌سادگی برای افراد نابینا فراهم نیست». این نکات را «ابوذر سمیعی» متخصص سیاست‌گذاری فرهنگی با گرایش مطالعات معلولیت که خودش با مسئله نابینایی نیز مواجه است، به خبرنگار «شرق» می‌گوید: «افراد دیگر علاوه بر استفاده از فیلترشکن می‌توانند از راه‌های دیگری مثل استفاده از اپلیکیشن‌های داخلی و ایرانی امرار معاش کنند، دست‌فروشی، رانندگی یا مشاغل دیگری را انجام دهند؛ اما به دلیل محدودیت‌های فیزیکی و نامناسب‌بودن فضاهای شهری، چنین فرصت‌هایی برای نابینایان فراهم نیست. اپلیکیشن‌های داخلی مثل «ایتا» یا «شاد» برای نابینایان مناسب‌سازی نشده و زمینه‌های لازم برای حضورشان فراهم نیست. با آنکه بیش از سه سال از طراحی و بهره‌برداری اپلیکیشن شاد می‌گذرد؛ اما هیچ امکانی برای آموزش در حوزه مدارس برای افراد نابینا تولید نشده است».

•  نابینایان؛ محصور در فضای اجتماعی فیلتر‌شده

«سمیعی»، کارشناس فرهنگی حوزه معلولان، تأثیر فیلترینگ بر اشتغال معلولان از‌ جمله نابینایان را بسیار منفی و چالش‌زا می‌داند و یادآور می‌شود: «هزینه زندگی و معیشتی نابینایان، مسائل و مشکلات درمانی یا توان‌بخشی آنها و... بالا است و آن دسته از نابینایان که در فضای مجازی کسب‌وکاری فراهم کرده بودند، با مشکلات زیادی روبه‌رو شدند. آنها برای راه‌اندازی کسب‌وکار و رسیدن به استقلال در فضاهای فیلتر‌شده فعلی بسیار بیشتر از سایر افراد تلاش کرده بودند و حالا آسیب‌های ناشی از این محدودیت برای نابینایان بسیار شدیدتر است، امکان مهاجرت آنها به پیام‌رسان‌های داخلی و استفاده از فیلترشکن یا وی‌پی‌ان‌های متنوع برای نابینایان بسیار دشوار است».
این فعال حوزه اجتماعی افراد با نیازهای ویژه، کندی سرعت اینترنت را مسئله چالش‌زایی در زندگی نابینایان دانسته و یادآور می‌شود: «نرم‌افزارهایی که نابینایان در گذشته استفاده می‌کردند، مثل «چشمان من باش» و نرم‌افزارهای کاربردی دیگر برای جهت‌یابی و مسیریابی، برای حفظ استقلال، انتقال تجربه و کسب آموزش کمک زیادی به افراد نابینا می‌کرد که با کند‌شدن سرعت اینترنت امکان استفاده از آن مثل گذشته فراهم نیست. با کندشدن سرعت اینترنت نمی‌دانیم که برنامه و اپلیکیشن‌ها در گوگل‌پلی فیلتر هستند یا نه. حتی نمی‌دانیم که گوگل‌استور هم فیلتر شده یا مثل قبل فعال است. کندی سرعت اینترنت، دسترسی به این فضای مهم برای نابینایان را بسیار دشوار کرده است».
 
 

• انزوا و افسردگی نابینایان را تهدید می‌کند

«سمیعی»، متخصص سیاست‌گذاری فرهنگی، با انتقاد از تأثیرات روحی و روانی محدود‌شدن فضاهای ارتباطی برای نابینایان و افراد با آسیب بینایی می‌افزاید: «با این محدودیت‌ها دسترسی به فضای مجازی برای نابینایان بسیار غیرممکن شده است. امکان حضور در گروه‌های تخصصی یا متفرقه واتس‌اپی- تلگرامی که امکان گفت‌وگو و آموزش‌های مؤثری را برای افراد دارای معلولیت از‌ جمله نابینایان و ناشنوایان فراهم می‌کرد، وجود ندارد؛ بسیاری از این افراد به‌سختی فضایی امن برای ارتباط و آموزش مفید به دست آورده بودند، فضایی برای به اشتراک گذاشتن مشکلات، پرس‌وجو درباره مسائل مشترک اجتماعی و... که تمام این ارتباطات و فضاها با محدودیت‌های اعمال‌شده اخیر از بین رفت؛ این محدودیت‌ها در کنار مشکلات اقتصادی و ناامنی‌های مالی، برای بسیاری از افراد با نیازهای ویژه باعث ایجاد چالش‌های فراوان و مضاعفی از جمله انزوا و افسردگی شده است. بسیاری از افراد عادی امکان حضور فیزیکی و برقراری ارتباط حقیقی بعد از فیلترینگ نیز برایشان فراهم است؛ اما با توجه به برخی ناامنی‌ها این امکان به صورت خاص برای نابینایان وجود ندارد».

•  محدودیت در اطلاع‌رسانی درباره نیازهای معلولان

گروهی در اینستاگرام برای اطلاع‌رسانی در حوزه افراد دارای معلولیت فعال بود. ادمین پیجی درباره راه‌های کمک به افراد نابینا در فضاهای مجازی اطلاع‌رسانی می‌کرد. به سایر افراد آموزش‌های کاربردی ارائه می‌داد تا مثلا بدون کسب اجازه از فرد عصا به دست یا ویلچرسوار، برای کمک اقدام نکنیم. باعث دردسر یا ناراحتی افراد دارای معلولیت نشویم یا سؤالات شخصی و خصوصی از افراد با نیازهای ویژه نپرسیم. آنها را با دست و اشاره نشان ندهیم. با ترحم و دلسوزی به آنها خیره نشویم و اطلاعات مفید دیگری که دانستن و آموزش آنها برای همه ما لازم است.

گروهی دیگر با ساختن صفحه‌ای مجازی درباره چگونگی تولید یا بهره‌برداری برخی از اطلاعات برای افراد نابینا محتوایی می‌ساختند و افراد دیگری به اندازه توان و اطلاعاتشان در این حوزه فعالیت داشتند که حالا با فیلترشدن اینستاگرام، امکان تولید محتوا و دسترسی به آموزش‌های این‌چنینی هم از بین رفته است...
درعین‌حال «امید هاشمی»، کنشگر حوزه افراد دارای معلولیت نیز با انتقاد از عملکرد صدا‌و‌سیما و رسانه‌های دیگر در حوزه افراد با نیازهای ویژه به خبرنگار «شرق» می‌گوید: «رسانه در حوزه افراد با نیازهای ویژه و اطلاع‌رسانی یا فرهنگ‌سازی در حوزه مسائل معلولان مسئولیت‌هایی دارد اما در شرایطی که رسانه در این زمینه به وظایفش عمل نمی‌کند، فضای مجازی مثل واتس‌اپ، اینستاگرام و... حدود یک دهه در این راستا فعال بوده و کمبود یا خلأهای زیادی را جبران می‌کرد، فعالان زیادی در حوزه نابینایان و سایر گروه‌های معلولان در توییتر، اینستاگرام، فیس‌بوک و... تریبون‌هایی برای اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی داشتند که متأسفانه دسترسی و امکان استفاده از تمام این فضاها محدود شد».
 

•  پیگیری ضعیف مطالبات با فیلترشدن فضای مجازی

«امکان تشکیل کمپین و پیگیری بسیاری از مطالبات و حقوق اساسی و مهم‌تر از همه ضرورت پاسخ‌گویی مسئولان در حوزه مشکلات افراد دارای معلولیت با فیلترشدن فضای مجازی از بین رفت. این فضاها بزرگ‌ترین امکان و شانس برای افراد با آسیب بینایی و دارای معلولیت بود که در مواقع نقض قوانین مثل بدرفتاری با نابینایان که نمونه آن در یکی از پروازهای داخلی هم صورت گرفت یا حواشی یکی از ویژه‌برنامه‌های نوروزی شبکه سوم سیما که در حوزه نابینایان محتوای اشتباهی تولید شد که امکان مطالبه‌گری و پیگیری حقوق از‌دست‌رفته را فراهم می‌کرد، همگی از بین رفتند». این نکات را «هاشمی» فعال حوزه نابینایان مطرح کرده و یادآور می‌شود: «وقتی درباره آسیب‌های فیلترینگ بر نابینایان صحبت می‌شود، عده‌ای انتقاد کرده و اعتراض را وارد نمی‌دانند که می‌توانید از پلتفرم و اپلیکیشن‌های داخلی استفاده کنید در‌حالی‌که این اظهارنظر پایه علمی ندارد و این فضاهای داخلی هیچ دسترسی و امکاناتی برای افراد دارای معلولیت از جمله نابینایان و ناشنوایان فراهم نکرد‌ه‌اند، در‌حالی‌که پلتفرم‌ها و اپ‌های خارجی با استانداردهای دسترس‌‌پذیری ارتقا پیدا کرد‌ه‌اند».
 

•  بهزیستی   از   اشتغال   و  بی‌کاری   نابینایان  حمایت  نمی‌کند

این فعال اجتماعی که خودش نیز نابیناست، با اشاره به از بین رفتن ثمره تلاش و فعالیت چندین‌ساله افراد دارای معلولیت در فضای مجازی برای تولید محتوای مؤثر و انجام خدمت اجتماعی - فرهنگی به نفع افراد با نیازهای ویژه و ابهام در شرایط دسترسی به اینترنت پر‌سرعت تصریح می‌کند: «حدود 10 سال عمر، زمان و هزینه برای تولید محتوا در حوزه‌های مورد نیاز معلولان صرف شد، کسب‌وکارهای مورد نیاز شکل گرفت. آموزش‌هایی در این حوزه ارائه شد و حالا هیچ مسئولی هم در این حوزه پاسخ‌گو نیست.
سازمان بهزیستی به عنوان متولی امور و مسائل افراد دارای معلولیت در حوزه اشتغال این افراد اقدام قابل دفاعی نداشته و در راستای محدودیت‌های فیلترینگ برای معلولان و نگرانی‌های آنها موضع‌گیری و اطلاع‌رسانی نداشته است. این سازمان حتی سراغ افرادی را نمی‌گیرد که می‌داند بقا و زندگی‌شان به اینترنت وابسته بوده و هیچ دغدغه یا راهکاری برای آنها ندارد؛ بهزیستی از شاغلانی که به صورت خودجوش و با خون دل خوردن اقدام به برپایی شغل و بازاری کرده و جایگاهی برای خودشان به دست آورده‌اند، حمایتی از نظر روحی یا مادی نمی‌کند؛ شخصا به فراخور شغلی که دارم نگران آینده و سرنوشت اینترنت هستم که با ملی‌شدن به چه وضعیتی منجر می‌شود، دسترسی به منابع و سایت‌های خارجی با چه شرایطی امکان‌پذیر است و تمام این ضرورت‌ها مبهم است».
 

•  نابینایان بی‌بهره از خدمات و امکانات درآمد‌زایی و توانبخشی

«هاشمی»، روزنامه‌نگار و مترجم با بیان اینکه اینترنت برای افراد نابینا حکم ابزار توان‌بخشی را دارد و از ابزارها یا امکانات مفید برای این قشر محسوب می‌شود، ادامه می‌دهد: «نابینایان زیادی در این مدت بدون حضور در خیابان‌های نامناسب شهری از نظر عمرانی و فضای اجتماعی با تمام محدودیت‌ها و موانع بی‌شمارش، در فضای مجازی مشغول کسب دانش، مهارت، امرار معاش، انتقال تجربیات مؤثر به‌صورت رایگان و... بودند، ارتباطات گسترده‌ای با نابینایان سایر کشورها داشتند، آخرین یافته‌ها و نتایج علمی را از آنها به دست می‌آوردند و مطلع می‌شدند تا زندگی و کیفیت زندگیشان تا حدی متحول و به‌روز شود اما حالا معلولان از این گنجینه بزرگ برای برقراری ارتباط و کسب دانش یا مهارت محروم شده و از مبهم‌بودن سرنوشت اینترنت، کاهش سرعت و فیلترینگ آسیب می‌بینند. نابینایان حالا باید به شیوه دیگری و از صفر شروع کنند؛ د‌رحالی‌که نه امکاناتی موجود است و نه امید و انگیزه تازه‌ای دارند».

«هاشمی» کنشگر حوزه افراد دارای معلولیت در ارتباط با کمبودهای پیش‌روی نابینایان به دلیل کاهش سرعت اینترنت و فیلترشدن اپلیکیشن‌های کاربردی و استاندارد برای افراد با نیازهای ویژه می‌گوید: «افراد دارای معلولیت با ازدست‌دادن ابزار تسهیلگری مثل فضای مجازی، در شرایط فعلی فضای امیدوارکننده و مشخصی ندارند، شغل ثابت و منبع درآمد پایداری نداشته و با توجه به گرانی و مشکلات اقتصادی دلسرد شدند. در درجه بعدی و خطرناک‌تر دچار یأس، خشم و ناامیدی شدند. مثل اینکه یک فرد با داشتن قدرت بینایی یک وسیله مهم زندگی‌اش را از دست می‌دهد و بدون آن به سختی می‌تواند ادامه دهد. نداشتن فضای ارتباطی و امرار معاش برای نابینایان نیز به همین اندازه چالش‌زا شده است. به جای آنکه نابینایان امکان سفر به شهر یا کشورهای دیگر را داشته و بتوانند از یافته‌ها و آخرین تحولات به‌روز کشورهای دیگر در حوزه‌های مختلف علمی، درمانی و مسائل تخصصی‌شان استفاده کنند، گرانی دلار، ارز و...آنها را خانه‌نشین کرده و در صورت توانایی تنها می‌توانند از فیلترشکن‌های متعدد استفاده کرده و با کندی سرعت اینترنت، زمان بیشتری را به بطالت تلف کنند».

منبع: روزنامه شرق∎