وزارت ICT به وضعیت کسب و کارهای استانی بیتوجه است
در حالحاضر یکی از مهمترین چالشهای دولت ایجاد اشتغال و توجه به دغدغه های اقتصادی مردم است و با توجه به نقش و ظرفیت فناوری اطلاعات و ارتباطات در اشتغال زایی و کارآفرینی، مسوولان دولتی به کرات تاکید کرده‌اند توجه ویژهای به این حوزه دارند. به خصوص آذری جهرمی وزیر ICT نیز در این رابطه اعلام کرده است که در برنامه چهار ساله در وزارت ارتباطات دولت دوازدهم قصد داریم تا بیست هزار استارت آپ ، 10 هزار شرکت متوسط، 100 شرکت بزرگ و پنج شرکت بین‌المللی را ایجاد کنیم.
اما برخی از کارشناسان بخش خصوصی حوزه فاوا بر این باورند که وزارت ICT مدل درستی برای اشتغال زایی در حوزه فناوری اطلاعات ارایه نکرده و حمایت ها معطوف به چند شرکت بزرگ می‌شود.
به گونهای که شرکتهای بزرگ حوزه بزرگ تر و شرکتهای کوچک و متوسط به دلیل سیاستگذاریهای اشتباه به تدریج از گردونه بازار خارج می شوند و این در استانها بیشتر از پایتخت محسوس است.
ورشکستگی شرکتهای کوچک
سعید مشهدی، رییس سازمان نظام صنفی استان قم ضمن انتقاد از شیوه حمایت وزارت ICT از شرکتهای حوزه فاوا به فناوران گفت: در حال حاضر 70 تا 80 درصد از حجم بازار ICT در اختیار 30 شرکت که عمدتا در بخش اپراتورها و FCP ها فعال هستند قرار دارد. درحالی که 70 درصد از اشتغالزایی این حوزه عمدتا در شرکتهایی است که گردش مالی کمتر از 30 درصد دارند.
وی افزود: این موضوع نشان می‌دهد که سیاستگذاری درستی برای اشتغالزایی در حوزه فاوا صورت نگرفته و شرکتهای بزرگ هر روز بزرگتر و شرکتهای کوچک که حجم زیادی اشتغال زایی ایجاد کرده‌اند، هر روز کوچکتر و ناتوانتر می‌شوند.
مشهدی با ذکر مثالی توضیح داد: در زنجیره ارزش صنعت نشر هر بخش سهمی از قیمت تمام شده کتاب را می‌برد به طور مثال از نویسنده، تایپیست و صفحه آرا گرفته تا چاپخانه، مرکز پخش و خرده فروش هر کدام بخشی از هزینه را دریافت می کنند ولی متاسفانه در صنعت محتوا دقیقا در نقطه مقابل عمل می‌شود. یعنی کسی که محتوا را تالیف می‌کند هزینه می‌دهد، کسی که محتوا را دیجیتال می‌کند هزینه می‌دهد ، کسی که محتوا را از طریق مراکز داده در اختیار می گذارد، هزینه می‌دهد و از ترافیک حاصل شده اپراتورها و FCP ها و شرکت زیرساخت استفاده می‌کنند و بدتر اینکه وزیر محترم که تمایل دارند قیمت اینترنت را کاهش دهند از سهم تولیدکنندگان محتوای داخل مایه می گذارند نه از اپراتورها. دقیقا نقش سازمان تنظیم نقش حمایتی از شرکتهای بزرگ هست که اشتغال زیادی هم ایجاد نمیکنند و هیچ مصوبه هم در این خصوص ندارند.
ادعای دروغ اشتغالزایی
رییس سازمان نظام صنفی رایانهای استان قم همچنین با بیان اینکه افزایش حجم اشتغال در حوزه فناوری اطلاعات دروغی بیش نیست، گفت: اگر عدهای به کسب و کارهای نوین روی آوردهاند، به دلیل جبر زمانه بوده و وزارت ICT در ایجاد این نوع کسب و کارها دخالتی نداشته است.
مشهدی افزود: من نمیخواهم بدبینانه به این موضوع نگاه کنم. اما واقعیت این است که مدل کسب و کار در حوزه تغییر کرده و قدر مطلق اشتغال ایجاد شده صفر است.
وی اضافه کرد: دولت مدعی است که برای ایجاد کسب و کارهای نوین موانع را برداشته است. در حالی که این وظیفه دولت است که موانع کسب و کارها را بردارد و می‌توان گفت کار خاصی برای استارت‌آپ‌ها نکرده و فقط اجازه داده که آنها کار کنند.
وی ادامه داد: در واقع یکی از تعاریف استارتآپ این است که کسب و کار مبهمی را وارد چرخه اقتصاد کند که هیچ وجود خارجی نداشته است و دولتمردان ادعا کرده‌اند که مانع این حرکت نشدهاند. این چه کمک و منتی هست که میگذارند .
مشهدی گفت: ابتدای سال جدید وزیر وقت وزارت ارتباطات گفت: می خواهیم 100 هزار نفر در حوزه ICT اشتغالزایی داشته باشیم، در صورتی که کسب و کارها در این حوزه به خاطر شرایط اقتصادی هر روز بدتر می شود و شرکت ها مجبور به تعدیل نیرو هستند و اگر اشتغالی در کسب و کارهای جدید شکل می‌گیرد از افراد آزادکار (Freelancer) به وجود آمده که تا کنون برای شرکت‌ها و سازمانهای دیگر کار کرده و این همه انباشت فارغ التحصیلان بیکار حوزه فناوری اطلاعات هم به خاطر نداشتن ارزیابی صحیح از وضعیت و چرخش شغل در این صنعت نشات می‌گیرد.
وی افزود: چرا در جلسهای که سه معاون رییس جمهور و سه وزیر جمع می‌شوند و از کسب و کار بزرگی حمایت می‌کنند، ولی همان کار در شکل کوچکتر در استانها با مشکلات عدیده مواجه است. حداقل می‌شد با بخشنامهای موقتا این مشکلات را رفع کرد تا به روش اصولی بتوان آن را رفع مشکل کرد.
شرایط بد شرکتهای ICT استانها
مشهدی در ادامه با بیان اینکه وضعیت شرکتهای فعال حوزه فاوا در استان ها بسیار بدتر از تهران است، گفت: وزیر و سایر دولتمردان ما توجهی به کسب و کار در استان ها ندارند و معمولا راهکارهایی که برای توسعه کسب و کار استان ها پیشنهاد می دهند، غیرکاربردی است و نتیجه ای در بر ندارد.
وی افزود: به طور مثال طرح تکاپو که قرار است از فعالیت های خلاقانه و کارآفرینی در حوزه فناوری اطلاعات حمایت ویژه کند، در استان هایی پیاده شده که از ضریب آمادگی الکترونیکی پایین تری در مقایسه با استان قم برخوردار هستند و این یعنی سپردن کار به کارندانها و نداشتن مدل توسعه اشتغال و تازه. وقتی جالب تر می‌شود که ببینید مدل توسعه و اشتغالزایی در این صنعت با صنعت دامداری یکی هست و هر دو با یک مدل واحدی در حال توسعه هستند. وقتی در این فضا از صنف هیچ درخواستی نمی‌شود و حتی برای اینکه هیچ مانع و پاسخی هم نخواهند بدهند به مجموعه تشکلهای حوزه ICT که در نوع خود در تمام صنایع منحصر به فرد است (حدود 20 تشکل ثبت شده ) اقدام به تاسیس تشکلی جدید می کنند که در این فضا افراد جوان تر را راحت تر می‌توانند راضی کنند .
وی با بیان اینکه استان قم در زمینه تولید محتوا بسیار خوب عمل کرده و شرکتهای فعال زیادی در این حوزه کار می کنند، گفت: با توجه به این امر تاکنون چندین نامه درباره هزینه ترافیک به وزیر ارتباطات فرستاده و درخواست کرده ایم که مقررات مناسبی حداقل ذیل بسته اشتغال فراگیر مصوب ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی و بندهای مرتبط با وزارت فناوری ارتباطات و اطلاعات وضع شود که متاسفانه با جواب های کاملا بی ربط و دور از انتظار مواجه شدیم . البته شاید همانند برخی از کسب و کارهای بزرگ از لابی قدرتمندی برخوردار نبوده ایم.
رییس سازمان نظام صنفی رایانه ای قم افزود: استانها دارای ظرفیتهای بالقوه بسیاری هستند که با حمایت وزارت ICT می‌توانند کسب و کارهای جدیدی را ایجاد کنند و هر استان استارتآپهای خود را داشته باشند. ما اگر اکو سیستم کسب و کارهای مرتبط با فناوری اطلاعات که می تواند شامل IoT و کلان داده ها و سایر موارد دیگر باشد، درست مدل کرده و تمام بخش های این صنعت را در جای خود به کار بگماریم، نه تنها از مزایای اشتغال آن بهره می بریم بلکه از مزیت های ذاتی حوزه ICT که همان افزایش بهره وری و کمک به ارتقای سطح دانش جوامع است هم بهره خواهیم برد.
وی گفت: نداشتن نقشه راه پاشنه آشیل وزارت فناوری ارتباطات و اطلاعات است که می تواند تمام امیدهای کسب و کارها را بر باد دهد. (منبع:فناوران)
