اگر جزء آن دسته افرادی باشید که برای جابجاشدن و تردد روزانه در پایتخت با موسسات کرایه تاکسی سرو کار دارید، به طور قطع این روزها نام آژانسهای آنلاینی همچون «تپسی» و «اسنپ» را زیاد شنیده‌اید.
به گزارش خبرگزاری مهر، «تپسی» و «اسنپ» آژانسهای موبایلی که تسهیلاتی جذاب برای مسافران‌شان درنظر گرفته‌اند و توانسته‌ند بخشی از سهم بازارهای سنتی را کسب کنند.
سفر با اپلیکیشن‌های حمل و نقل برای مسافران این مزیت را دارد که آنها را از زمان رسیدن راننده به مبدا، زمان تقریبی رسیدن به مقصد، حرکت در خلوت‌ترین مسیر و میزان ترافیک از طریق نقشه آگاه می‌کند و علاوه بر مشخص شدن هزینه سفر برای مسافر در ابتدا، اعلام نام راننده، نوع ماشین و مدل و پلاک آن و حتی شماره موبایل راننده به مسافر، سفری ایمن و بدون دغدغه را برای مسافر به همراه دارد.
از طرف دیگر علاوه بر این مزایا که سبب شده اپلیکیشن‌های حمل و نقل این روزها بر سر زبان‌ها بیافتند، آنچه درخصوص آژانسهای آنلاین، دارای اهمیت است مربوط به ایجاد اشتغال برای ده‌ها هزار راننده در پایتخت است. مطابق آمارهای غیررسمی حدود ۳۰ هزار راننده در «اسنپ» و ۲۵ هزار راننده در ناوگان «تپسی» مشغول به کارند که با توجه به عمر کم این کسب و کارها، رقم قابل توجهی به نظر می‌رسد.
حال در شرایطی که رونق این مدل کسب و کار بر سر زبان‌ها است، بد نیست سری هم به رانندگان این آژانسهای آنلاین بزنیم و اوضاع این کسب و کار را از زبان رانندگانی که با آمدن این مدل کسب و کار شاغل شده اند بشنویم و ببینیم که هر یک از این دو اپلیکیشن «تپسی» و «اسنپ» چه مزایا و معایبی برای راننده ها دارند.
برای آنکه این گزارش تا حد امکان دقیق باشد، گپ و گفتی با رانندگان «اسنپ» و «تپسی» در یک مقطع زمانی و در یک مسیر مشخص داشته‌ایم که نشان می‌دهد نحوه سرویس‌دهی و درآمد و مزایای این شغل برای رانندگان هر یک از این اپلیکیشن‌ها چگونه است.
بررسی‌ها نشان از آن دارد برخی از مزایا در هر دو سامانه یکسان است. مثلا رانندگان «اسنپ» و «تپسی»، ساعات کاری‌شان در اختیار خودشان است و بهترین مسیر ممکن در اپلیکیشن به آنها پیشنهاد می‌شود و یا اینکه می‌توانند همیشه مسافر داشته باشند و نیاز به بازگشت بدون مسافر به نقطه‌ای خاص ندارند.
در واقع این مزایا ماهیت این نوع سامانه‌های هوشمند است و چندان ارتباطی به سیاست‌گذاری شرکت‌های ارائه دهنده این خدمات ندارد. اما موضوع درآمد نهایی رانندگان، از مواردی است که ارتباط مستقیم با سیاست‌گذاری شرکت‌ها دارد و میزان درآمد، امتیازها و جوایزی که به هر راننده تعلق می‌گیرد و یا محدودیت‌هایی که برای رانندگان ناوگان در نظر گرفته شده، میان «اسنپ» و «تپسی» متفاوت به نظر می‌رسد.
به عنوان مثال مبلغ درآمد مازاد و درصد کمسیونی که رانندگان پرداخت می‌کنند در دو آژانس موبایلی متفاوت است. درآمد مازاد درواقع مقدار مبلغ اضافه‌ای است که این دو شرکت به رانندگان می‌دهند. چرا که مبلغی که این آژانسهای آنلاین از مسافران دریافت می‌کنند، حدود ۵۰ درصد درصد کمتر از قیمت متداول در آژانسهای سنتی است و برای آنکه این تفاوت قیمت جبران شود و به ضرر راننده نباشد، خود این شرکت‌ها مبلغی علاوه بر هزینه سفر، به رانندگان می‌پردازند.
مبلغ کمسیون هم که همان تعریف متداول را دارد و درصدی است که خود این شرکت‌ها از مبلغ نهایی کسر می‌کنند و به شرکت اختصاص می‌دهند. با این مقدمه به سراغ رانندگان «اسنپ» و «تپسی» رفتیم و پای درددل آنها از این شغل جدید نشستیم.
گفتگو با راننده اسنپ ساعت ۲۰:۳۰ از قائم مقام فراهانی به سمت میدان صنعت
ساعت ۸:۳۰ دقیقه شب یکشنبه با استفاده از اپلیکیشن نصب شده «اسنپ» روی موبایلم درخواست خودرو از سرویس دهنده «اسنپ» داشتم و اسنپ راننده خود را که به آن «همراه» اطلاق می‌شود برای مسیری از قائم مقام به سمت شهرک غرب برای من اعزام کرد.
در پی این سفر، پای درد و دل راننده «اسنپ» نشستم. اولین موردی که راننده از آن ناراضی بود، محدودیتی بود که این سرویس دهنده برای راننده درنظر گرفته بود و آنطور که راننده اسنپ (همراه) می‌گفت در قراردادی که با اسنپ دارند، ذکر شده است کاربر متعهد می‌شود تا پایان مدت قرارداد با هیچ شرکت مشابه دیگری در زمینه خدمات حمل ونقل، همکاری نکرده و صرفا با اسنپ کار کنند.
به گفته راننده، «اسنپ» شماره همراه رانندگان را به نوعی چک می کند تا راننده نتوانند به اپلیکیشن رقیب متصل شوند و در صورتی که متوجه شود که راننده‌اش با اپلیکیشن رقیب هم همکاری می‌کند، وی را جریمه کرده و به نوعی فعالیتش را بلاک (مسدود) می‌کند.
این درحالی است که راننده‌ها برای همکاری با «اسنپ» در حقیقت از مزایای کارمند رسمی این شرکت بودن برخوردار نیستند و محدود کردن آنها برای همکاری با سایر سرویس دهنده‌ها، موضوع قابل قبولی نیست.
«همراه اسنپ» در اختیار بودن ساعت کاری و درآمد خوب را از جمله ویژگی‌های همکاری با این آژانسهای موبایلی عنوان کرد و گفت: البته بسیاری از رانندگان برای دورزدن «اسنپ»، مجبورند از دو گوشی و خط موبایل به صورت همزمان استفاده کنند و با اپلیکیشن رقیب هم کارکنند.
وقتی صحبت از میزان درآمد خالص از این شغل به میان آمد، راننده توضیح داد که بابت هر سفر، «اسنپ» ۱۳ درصد کمیسیون دریافت می کند و درصورتی که ۱۰ مسیر را در روز برود، به طور متوسط روزانه بالغ بر ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تومان درآمد خواهد داشت.
به گفته راننده، مبلغ کرایه مسیر در ابتدا از سوی «اسنپ» اعلام می‌شود و این یکی از مزیت‌هایی است که راننده قبل از قبول سفر می‌داند بابت مسیری که می‌خواهد مسافر را جابجا کند، چه مقدار کرایه درنظر گرفته شده است.
البته به دلیل عدم شفاف‌سازی در نحوه محاسبه، راننده «اسنپ» آنطور که باید نمی‌داند درآمدش از هر بار رفت و آمد چقدر می‌شود و نیاز به محاسبه طولانی دارد. اما آنچه که از نظر راننده رضایت بخش است، این بود که درآمد هر روز راننده به صورت یکروز درمیان محاسبه و با شرکت تسویه می شود که از این بابت، مشکلی در پرداخت‌ها وجود ندارد.
به گفته وی، راننده «اسنپ» می‌تواند به عنوان معرف برای سایر راننده‌ها باشد و پاداش‌های ۲۵ هزار، ۴۰ هزار و ۶۰ هزار تومانی دریافت کند.
برای این مسیر ۸۵۰۰ تومان کرایه مقصد از سوی اپلیکیشن برای مسافر تعیین شد که در انتهای مسیر طبق محاسبات صورت گرفته با کسر کمیسیون و مبلغ مازادی که به راننده تعلق گرفت، در نهایت ۸۷۰۰ تومان درآمد خالصی بود که راننده دریافت کرد.
یک روز بعد، همان مسیر و گفتگو با راننده «تپسی»
در فاصله یک شب بعد، همین مسیر را با راننده «تپسی» که با عنوان «سفیر» شناخته می‌شود، طی کردم. راننده «تپسی» معتقد بود که تقریبا با «تپسی» مشکل خاصی ندارد و به دلیل درآمد بالایی که از این شغل دارد، نه تنها به عنوان شغل دوم، بلکه کفاف هزینه افرادی که این شغل را برای شغل اول انتخاب می‌کنند، را نیز می‌دهد.
به گفته این راننده که رانندگی در هر دو اپلیکیشن را امتحان کرده بود، آنچه «تپسی» را از «اسنپ» متمایز می‌کند، مبلغی است که بابت هر سفر به عنوان درآمد مازاد به راننده تعلق می‌گیرد. این درآمد مازاد تضمینی برای سفر راننده محسوب می‌شود و به ادعای راننده حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد هزینه هر سفر به راننده به عنوان مبلغ مازاد پرداخت می‌شود که با کسر کمیسیون ۱۵ درصدی برای یک سفری که ۸۵۰۰ تومان از ما دریافت شد، راننده در نهایت ۱۱ هزار و ۴۰۰ تومان درآمد خالص داشت. این درحالی است که درآمد نهایی راننده در «اسنپ» برای همین سفر ۸۷۰۰ تومان بود.
«سفیر تپسی» جایزه ۱۰۰ هزار تومانی به ازای معرفی راننده جدید را از دیگر مزیتهای ناوگان «تپسی» عنوان کرد و گفت: به ازای معرفی هر راننده ۱۰۰ هزار تومان دریافت می‌کند.
راننده «تپسی» یکی از معایب رانندگی در این ناوگان را عدم نمایش هزینه سفر تا پایان مقصد برای راننده عنوان می‌کند و می‌گوید: سخت‌گیری در جذب راننده و دریافت سوء پیشینه و داشتن خودروی مدل بالا از دیگر ویژگی‌های این کسب و کار است که البته به نفع مسافران خواهد بود و امنیت مسافران در هر سفر به هر نحوی تامین است اما این امنیت برای رانندگان در این کسب و کار تضمین نشده است.
رانندگان ناوگان‌های «تپسی» و «اسنپ» معتقدند که با توجه به میزان درآمدی که در این شغل کسب می‌کنند، چنانچه این کسب و کارها از اعمال محدودیتهای اعلام شده، صرفنظر کنند و امنیت شغلی رانندگان را به جای جریمه کردن فراهم کنند، این کسب و کار به سرعت می تواند به چندین برابر رونق فعلی دست یابد.
