آیا رویکرد دولت به حوزه ICT تغییر کرد؟

“این که در هر دقیقه یک میلیون و ۸۰۰ هزار لایک در فیس‌بوک شاهدیم یا در گوگل در هر دقیقه ۲ میلیون نفر از این سرویس استفاده می‌کنند یا ۷۰ ساعت فیلم در یک دقیقه وارد یوتیوب می‌شود و در همان زمان یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر این فیلم را می‌بینند یا دانلود می‌کنند به معنای یک تحول بزرگ در دنیای امروز است.”

شاید در نگاه نخست تصور شود این جملات را یک کارشناس شبکه‌های اجتماعی ارایه کرده است. اما این بخشی از اظهارات دکتر روحانی در جشنواره فاوای وزارات ارتباطات بود.

برای نخستین بار بود که رییس جمهور به عنوان رییس قوه پیشران کشور تا این حد با جزییات و اشراف به حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات و مسایل مبتلابه آن، این چنین سخن می‌گفت.
** عدم توسعه بدون اتکا به ICT

رییس جمهوری اما به ذکر آماری جوان‌پسند در آن جلسه اکتفا نکرد. وی این را هم گفت که ” توسعه و اقتصاد مقاومتی بدون فناوری‌های نوین و در راس آن IT و ICT امکان‌پذیر نیست.”

این اظهارات که با تعجب از سوی کارشناسان و روزنامه‌نگاران حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات پیگیری می‌شد اما موجی از امید را در برخی فعالان این عرصه زنده کرد که عالی‌ترین مقام اجرایی کشور در اظهاراتی بی‌سابقه تا این حد ICT و کاربردهای آن را می‌شناسد.

به این ترتیب همهمه زیادی در حوزه ارتباطات ایجاد شد که به هر حال یک رییس جمهوری ICT را محور توسعه و اقتصاد مقاومتی می‌داند.

دکتر روحانی اما تعهدات زیادی هم در آن جلسه از وزارت ارتباطات مطالبه کرد. وی گفت: بنده به عنوان رئیس جمهور از شرایط پهنای باند راضی نیستم گفت: قرار ما با این وزارتخانه این است هر چه سریعتر به نسل ۳ و ۴ برسیم. پهنای باند نه تنها برای منازل حتی برای موبایل‌هایی که در اختیار مردم و کاربران است و این کار با حضور همه شرکت‌های خصوصی باید انجام شود.

رئیس جمهور با بیان اینکه این فناوری در زمینه سلامت هم باید به کمک بیاید، افزود: اگر بخواهیم دارو در کشور درست مصرف شود تمام نسخه‌ها باید در شبکه جامع اطلاعاتی بیاید اگر می‌خواهیم کارتی وجود داشته باشد که تمام شناسنامه بهداشتی و درمانی را نشان دهد همه این‌ها به این فناوری نیازمند است.

رئیس جمهور با تاکید بر اینکه در بخش تجارت آموزش و پرورش و همه زمینه‌ها به این فناوری نیاز است گفت: در واقع این فناوری، فناوری مادر است.
** ۳۰ هزار شغل مبتنی بر ICT

رییس جمهوری در سخنرانی ۲۸ اردیبهشت خود به اظهارات وزیر ارتباطات مبنی بر ایجاد ۳۰هزار شغل در سال ۹۳ در فناوری ارتباطات، نیز پرداخت و گفت: بنده گفتم انتظارم ۱۰۰ هزار شغل جدید در فناوری ارتباطات بود حال وی امسال قول ۳۰ هزار نفر و سال آینده به بعد قول ۱۰۰ هزار نفر را دادند؛ اتقافا این فناوری می‌تواند زنان و دختران جوان کشور را در خانه فعال کند.

به عبارت دیگر وعده ایجاد ۳۰ تا ۱۰۰ هزار شغل نیز داده شد. وعده‌ای که بعد از آن نیز کم و بیش از زبان وزیر ارتباطات و معاونانش مطرح شد و حالا که تقریبا نیمی از سال گذشته باید دید چه مقدار از این وعده محقق شده و تا پایان سال نیز سرانجام چه می‌شود.
** اعطای بودجه ۲۱۰۰ میلیارد تومانی

اما این فقط اظهارات رییس جمهوری نبود که فعالان حوزه ICT را مشتاق و امیدوار به تحرک بیشتر در این صنعت کرده بود.

وزارت ارتباطات که در دولت قبل تا آستانه تجزیه و انحلال نیز پیش رفته بود در دولت یازدهم مورد تکریم و توجه ویژه‌ای قرار گرفته بود. این توجه ویژه آثار اولیه خود را در بستن بودجه این وزارتخانه نشان داد.

وزارت ارتباطات در حالیکه سال ۹۲ رقمی معادل ۷۰۰ میلیاردتومان بودجه داشت در جهشی بی‌سابقه به ۲۵۰۰ میلیارد تومان افزایش یافت. هرچند که مجلس در نهایت این رقم را به ۲۱۰۰ میلیارد تومان تقلیل داد اما به هر حال بودجه این وزارتخانه سه برابر شده بود که در نوع خود اتفاق بزرگی نیز محسوب می‌شد.

کارشناسان وقتی این مسایل را کنار هم می‌گذاشتند دورنمایی خوبی را برای حوزه ICT متصور بودند. به هر حال حالا رییس جمهوری تمام قد از توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان فناوری مادر و پیشران اقتصاد مقاومتی دفاع کرده و مجلس نیز بودجه این بخش را سه برابر کرد، همه نشان از آغاز تحرکات بالا در این عرصه داشت.
** بودجه‌ای روی کاغذ

اما هفته گذشته که درباره جزییات بودجه مذکور نوشتیم، شاهد بازتاب‌ها و واکنش‌های متعددی بودیم. بسیاری بر این موضوع صحه می‌گذاشتند که کار سختی بدون داشتن بودجه در پیش دارند و تقریبا در بخش‌هایی از وزارت ارتباطات، فعالیت اساسی صورت نمی‌گیرد و اخبار دیگری نیز از مشکلات بودجه‌ای نیز به گوشمان رسید که نقل آنها مجال دیگری را طلب می‌کند. اما یکی از این بازتاب‌ها به شخص وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات مربوط می‌شد.

وی در جریان افتتاح طرح‌های زیرساختی داستان بودجه وزارت ارتباطات را برای نخستین بار و به شکلی شفاف باز کرد.

محمود واعظی در این مراسم از تغییرات صورت گرفته در بودجه وزارت ارتباطات خبر داد و گفت: دو هزار و ۵۰۰ میلیون تومان در بودجه امسال برای وزارت ارتباطات در نظر گرفته شده بود که هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از این بودجه را در ابتدای کار آقای نوبخت از من طلب کرد، ۳۰۰ میلیارد تومان هم به صدا و سیما دادیم و ۸۰ میلیارد دیگر را هم جای دیگر برداشت.

واعظی افزود: “از آن چیزی که مانده، طی پنج ماه گذشته یک ریال هم به ما نداده‌اند. البته این موضوع تنها مختص وزارت ارتباطات نیست بلکه وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دیگر نیز همین شرایط را دارند، زیرا در اوایل سال اغلب مبالغی که به خزانه واریز می‌شود، صرف پرداخت حقوق کارمندان دولت یا هزینه مواردی از جمله سیل و زمین‌لرزه شده است.”

به این ترتیب بودجه‌ای که وعده داده شده بود فعلا روی کاغذها مانده و خبری از تحقق آن نیست.
** بودجه ۹۳ کمتر از ۹۲؟

به هر حال این اظهارات اگرچه صادقانه و شفاف بود اما پرسش‌های بی‌پاسخ زیادی را نزد افکار عمومی و فعالان این حوزه به همراه داشت. وزیر ارتباطات که گویی خود نیز منتظر طرح چنین مساله‌ای باشد به صراحت آدرس معاون برنامه و بودجه ریاست جمهوری را داد که اولاً ۱۵۰۰ میلیاردتومان را از وزارتخانه کسر کرده و ثانیا همان مبلغ باقی مانده را هم تاکنون تخصیص نداده که حالا وزیر ارتباطات می‌گوید ریالی از بودجه هم به دستش نرسیده است.

اما یک حساب و کتاب ساده نشان می‌دهد که با آنچه وزیر ارتباطات گفت بودجه این وزارتخانه در سال ۹۳ حتی کمتر از سال ۹۲ نیز شده است! وزارت ارتباطات ابتدا اسماً ۲۵۰۰ میلیارد تومان بودجه داشت که در دو مرحله ۳۰۰ و ۱۰۰ میلیارد آن به صدا و سیما و شورای عالی فضای مجازی تعلق گرفت.

در نهایت روی کاغذ ۲۱۰۰ میلیارد تومان دیگر برای وزارت ارتباطات باقی ماند که از آن مبلغ نیز آنطور که وزیر ارتباطات گفته ۱۵۰۰ میلیارد تومان را معاون برنامه ریزی دولت طلب کرده است. به این ترتیب حالا اسماً ۶۰۰ میلیارد تومان دیگر برای وزارت ارتباطات باقی مانده که از این مبلغ هم هنوز ریالی تزریق نشده است.

این در حالیست که سال ۹۲ بودجه وزارت ارتباطات ۷۰۰ میلیارد تومان بود که ظاهراً امسال ۱۰۰ میلیارد تومان کمتر هم شده است!
** تغییر در رویکرد دولت به ICT؟

اما این مسایل با هم جور در نمی‌آید. زمانیکه اظهارات رییس جمهوری، بودجه بالای وزارت ارتباطات، تعهد ایجاد مشاغل جدید با هم جمع شده و منهای کاهش۷۰ درصدی بودجه این وزارتخانه می‌شود، پرسش‌های زیادی ایجاد می‌شود.

به هر تقدیر نخستین پرسش این است که آیا واقعا دولت ICT را پیشران توسعه می‌داند یا صرفا در یک همایش مرتبط با ICT به مزیت‌های این صنعت پرداخته شده است؟ نکته دیگر اینکه با کاهش ۷۰ درصدی بودجه وزارت ارتباطات چه مقدار از تعهدات این وزارتخانه در بخش‌های مختلف و از جمله موضوع اشتغال محقق خواهد شد؟

نکته دیگر این که چرا تا کنون نباید ریالی به یکی از زیرساختی‌ترین و کلیدی‌ترین صنایع کشور یعنی ارتباطات و فناوری اطلاعات تزریق شود؟ و پرسش مهم و پایانی این که آیا رویکرد دولت به حوزه ICT تغییر کرده است؟(منبع:عصرارتباط)