تقلب ۳۰۰ میلیارد تومانی ایرانیها در فضای سایبری
نادر نینوایی – علی شمیرانی – در سالهای اخیر رقابت داغی بین سایتهای اینترنتی داخلی برای به دست آوردن رتبه مناسب الکسا و بهبود پیجرنک گوگل به وجود آمده است. منشا اصلی این جدال بیپایان، تلاش برای رسیدن به پول و منابع مالی بیشتر است.
از آنجا که یکی از معیارهای اصلی دریافت آگهی برای سایتهای اینترنتی پیجرنک یا رتبه سایت آنها در گوگل و الکسا است و سفارشدهندگان عمدتا غیرحرفهای تبلیغات به این موضوع توجه ویژهای دارند، رقابت بر سر به دست آوردن رتبههای زیر هزار الکسا (رتبه منطقهای) به شدت داغ شده است. اما موضوع اینجاست که برای به دست آوردن یک چنین رتبههایی به دنبال راه راست و روشهای قانونی و تکنیکهای فنی (سئو) نمیروند. این روشها عمدتا پرزحمت بوده و به علتی که در ادامه میآید، گاه حتی به نتیجه هم نمیرسد. **چون در صف این رقابت بیپایان، متقلبان زیادی ایستادهاند و همین امر باعث شده تا در کشور ما هزینههای آنچنانی برای تقلب و بهبود رتبه سایت در کوتاهمدت صورت گیرد.**
البته رقابت ناعادلانه و پرداخت هزینه برای تقلب، مختص سایتها نیست بلکه گردانندگان شبکههای اجتماعی نیز این روزها با جدیتی وصفناشدنی پا به عرصه پرداخت پول برای افزایش فالوورها، ممبرها، لایکها و بازدیدهای تقلبی در پلتفرم شبکههای اجتماعی گذاشتهاند.
از آنجا که بسترهای مورد علاقه ایرانیها برای تقلب، بیشتر شامل الکسا، اینستاگرام، تلگرام و توییتر هستند، تصمیم گرفتیم تا یک بررسی جامع در خصوص هزینه سالانه تقلب در این بسترها داشته باشیم.
در این گزارش سعی شده تا با برآوردی نسبی از میزان تبلیغات صورت گرفته برای تقلب کردن در فضای مجازی، بررسی کنیم ایرانیها سالانه چه میزان هزینه صرف تقلب برای بهبود رتبه و جایگاه سایتها و شبکههای اجتماعی خود میکنند.
**این بررسی اما ما را با چالشهایی مواجه کرد. چالش اصلی و بزرگ این بود که برآوردی دقیق از تعداد متقلبان در بسترهای مذکور (الکسا، اینستاگرام، تلگرام و توییتر) وجود ندارد. به این ترتیب لاجرم امکان رسیدن به تخمینی دقیق از حجم گردش مالی تقلب در فضای سایبری ایران وجود ندارد، به همین دلیل ما ملاک را عدد حداقلی و فرضی هزار در تحقیق خود قرار دادیم.**
البته که این عدد به مراتب ناچیزتر از آنچه در واقعیت رخ میدهد است و همه روزه شاهد ورود و جذب ایرانیهای بیشتری به صنعت تقلب در فضای سایبری هستیم. متقلبان نیز طیف بسیار گستردهای را در بر میگیرند و از افراد عادی که در تلاش برای شاخ شدن (اینفلوئنسر) در شبکههای اجتماعی هستند گرفته تا فعالان سیاسی همه به نوعی در تلاش برای دیده شدن و مهم جلوهدادن خود و در نهایت رسیدن به پول و موقعیتهای پولساز هستند.
چالش دیگر میزان و نحوه استفاده متقلبان فضای سایبری از خدمات تقلب در ایران است. زیرا برای این منظور نیز بستههای متنوعی از نظر میزان تقلب و قیمت تمام شده آنها وجود دارد.
هزینههای تقلب سایتهای ایرانی
افزایش بازدید سایت یکی از عواملی است که باعث بهبود رتبه الکسا (alexa.com) شده و ترافیک سایت را افزایش میدهد. سایت الکسا سالهاست در ایران یکی از شاخصهای تعیین رتبه و ضریب نفوذ سایتها محسوب میشود، البته خود این سایت در دنیا چندان معتبر نبوده و ابزار و روشهای متعدد و سادهای برای دستکاری و فریب آن وجود دارد.
یکی از روشهای رایج تقلب برای بهبود ترافیک سایت و بهبود رتبه الکسا، استفاده از خدمات شرکتهایی است که آیپیهای جعلی در اختیار دارند و با فرستادن این آیپیها روی سایتهای متقاضی تقلب، تعداد بازدیدکننده آنها را به طرز قابل ملاحظهای افزایش داده و در یک برهه زمانی دو هفتهای رتبه سایت را به طرز قابل توجهی ارتقا میدهند.
**با مراجعه به این سایتهای عرضه خدمات تقلب و بررسی منوهای فروش آنها، امکان تنظیم تعداد آیپیها، تعداد بازدید توسط هر آیپی و حتی مدت زمان بازدید نیز وجود دارد! به این ترتیب متقاضی خرید هر یک از این گزینهها میبایست هزینههای سرسامآوری را بابت تقلب و بهبود رتبه سایت خود بپردازد.**
در حال حاضر قیمتهای مختلفی برای افزایش بازدید سایت از طریق تقلب اعلام میشود؛ در بسیاری از سایتها امکان انتخاب حداکثر ۱۵۰۰ آیپی مجزا در هر شبانهروز وجود دارد؛ با توجه به اینکه با هر آیپی میتوان ۱۰ بازدید از صفحات مختلف سایت انجام داد و نیز با نظر به متوسط قیمت ۱۰ تومانی تعیین شده برای هر بازدید باید گفت روزانه امکان خرید ۱۵ هزار بازدید و به قیمت ۱۵۰هزار تومان وجود دارد.
به این ترتیب میتوان مدعی شد که اگر با این متد سفارش بازدید از سایت داده شود ماهانه و در این بسته خاص، حداقل ۵/۴ میلیون تومان هزینه برای ارتقای رتبه سایت لازم است. تاکید میشود بافرض اینکه تنها و تنها هزار سایت در کشور برای بهبود پیجرنک سایتشان یک چنین هزینهای را کنند (البته مطمئنا آمار بسیار بیشتر از این میزان است) ماهانه ۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان هزینه صرف تقلب برای افزایش جعلی بازدید سایت در کشور میشود.
خرید بکلینک اما یکی دیگر از هزینههای آنچنانی است که برای تقلب در رتبه سایتها انجام میشود و سالانه حدود یک میلیون تومان برای هر سایت و سالانه یک میلیارد تومان هزینه صرف خرید بکلینک برای جامعه آماری فرضی ما (هزار سایت) میشود که همین امر باعث میشود مجموع هزینه برای تقلب در رتبه سایت به بیش از ۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان برسد.
هزینههای تقلب اینستاگرامیها
این روزها بازار صفحات اینستاگرامی نیز بسیار داغ است و برخی چهرههای سرشناس و اینفلوئنسرها در حال کسب درآمدهای آنچنانی به واسطه تبلیغاتی هستند که دریافت میکنند؛ موضوعی که بسیاری از افراد دیگر را برای پاگذاشتن در این مسیر کسب پول آسان وسوسه کرده است.
برای دریافت و جذب این تبلیغات گرانقیمت اما نیاز است که تعداد فالوورها، لایکها، بازدیدهای ویدیو، بازدیدهای استوری و حتی کامنتها از سطح مشخصی بیشتر باشد. اگر چهرههای واقعا سرشناس را کنار بگذاریم طبیعی است که تبدیل شدن یک کاربر عادی به یک اینفلوئنسر و کسب موقعیت به عنوان یک شخص اثرگذار در فضای مجازی کار آسانی نیست و همین امر بسیاری را به سمت تقلب و خرید لایک و فالوور سوق میدهد. از سوی دیگر شرکتها و مدیران خصوصی و دولتی نیز برای آنکه وجهه بهتری از خود در منظر عموم نشان دهند گاه رو به تقلب و خرید فالوور و لایک میآورند.
در حال حاضر سایتهای زیادی خدمات تقلب در حوزه اینستاگرام را ارایه میدهند که خرید فالوور، لایک، کامنت، بازدید استوری و بازدید ویدیو از جمله اصلیترین موارد است.
هزینه خرید ۵هزار فالوور در روز برای اینستاگرام در ارزانترین سایتهای ارایه خدمات تقلب، ۵۳هزار تومان تعیین شده است که نشان میدهد در طول یک ماه برای جذب مداوم این تعداد فالوور میبایست یک میلیون و ۵۹۰هزار تومان هزینه کرد.
هزینه خرید ۲۰هزار لایک ایرانی نیز ۱۰۰هزار تومان است پس اگر پیجی روزانه دو مطلب منتشر کند و برای هرکدام نیز بهطور متوسط ۲۰هزار لایک بخرد میبایست ماهانه ۶ میلیون تومان هم بابت خرید لایک بپردازد. اگر هزینه خرید بازدید ویدیو و استوری و کامنت را نیز در خوشبینانهترین حالت یک میلیون تومان در ماه فرض کنیم ماهانه حدود ۵/۸ میلیون تومان هزینه خرید لایک، فالوور،کامنت و بازدید است. توجه داشته باشید که تداوم خرید فالوور به دلیل ریزش فالوورهای قبلی امری اجتنابناپذیر و همیشگی است.
باز هم اگر فرض کنیم که فقط هزار نفر یک چنین هزینهای را ماهانه برای صفحه اینستاگرام خود انجام میدهند باید گفت ماهانه حدود ۵/۸ میلیارد تومان توسط ایرانیها صرف هزینه تقلب برای اینستاگرام میشود.
هزینه تقلب تلگرامیها
کانالهای تلگرامی نیز این روزها به درآمدهای آنچنانی رسیدهاند و به واسطه تعداد بالای ممبرهایی که جذب میکنند و ویوهایی که روی پستهایشان میگیرند اقدام به دریافت تبلیغات میکنند.
در مقایسه با اینستاگرام اما هزینههای تقلب برای تلگرام کمتر بوده و به صرفهتر تمام میشود. در حال حاضر خرید ۵هزار ممبر فیک تلگرام ۶۴ هزار تومان آب میخورد که باتوجه به ریزش دایمی کاربران فیک طبیعی است که میبایست به شکل مداوم خرید وجود داشته باشد و در این صورت نیاز به هزینه حدود یک میلیون و ۹۰۰ هزار تومانی برای خرید ممبر در هر ماه وجود دارد.
همچنین هزینه خرید ماهانه ۱۰۰ هزار ویو برای ۱۰۰پست آخر حدود ۲ میلیون تومان تمام میشود.
با این حساب خرید ماهانه۵هزار ممبر فیک و ۱۰۰هزار ویوی جعلی برای ۱۰۰پست آخر ۳ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان میشود که اگر تنها هزار گروه تلگرامی این کار را انجام دهند باید گفت رقم ماهانه تقلبهای تلگرامی در کشور حداقل ۳ میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان برآورد میشود.
هزینه تقلب توییتریها
از آنجا که بسیاری از کسبوکارها و فعالان اقتصادی و سیاسی کشور روی خوشی به توییتر نشان داده و از این شبکه اجتماعی استقبال خوبی داشتهاند، این شبکه اجتماعی نیز در ایران بسیار پرطرفدار شده است. به همین علت در کنار اینستاگرام و تلگرام، مشتریان تقلب هم پیدایشان شده و کسبوکار فروشندگان خدمات تقلب در حوزه توییتر نیز در کشورمان به راه است و خدمات فروش فالوور توییتر و ریتوییت پستها در سایتهای مختلف ارایه میشود.
در حال حاضر نرخ خرید هر هزار فالوور بهطور متوسط ۶۴هزار تومان برآورد میشود و از آنجا که نیاز به خرید مداوم و روزانه فالوور باتوجه به ریزش مداوم وجود دارد، هزینه خرید روزانه این تعداد فالوور در یک ماه حدود ۱میلیون و ۹۰۰هزار تومان خرج روی دست خریداران تقلب در ایران میگذارد.
هزینه هر هزار ریتوییت مطلب نیز ۱۵ هزار تومان است که اگر کاربر بهطور متوسط پنج توییت در روز داشته باشد ۷۵ هزار تومان هزینه روزانه و ۲ میلیون و ۲۵۰ هزار تومان هزینه ماهانه ریتوییت جعلی است.
به این ترتیب هزینه خرید فالوور توییتر و ریتوییت مجموعا ماهی ۴ میلیون و ۱۵۰ هزار تومان میشود که اگر فقط هزار نفر در کشور این کار را انجام دهند ماهانه ۴ میلیارد و ۱۵۰ میلیون تومان هزینه تقلبهای مربوط به توییتر در کشور میشود.
مشتریان تقلب گذری
اما برخی متقلبان همیشه هم نیازی به صرف هزینه ندارند و اصطلاحا مشتری گذری و فصلی محسوب میشوند. برای مثال در آستانه برگزاری برخی نمایشگاهها، رویدادها و انتخابات صنفی و سیاسی شاهد رویش یکشبه کاربرانِ سلبریتیهای یکشبه هستیم.
محاسبه میزان تقلب انبوهی از این متقلبان در بسترهای مختلف، با بستههای متنوع تقلب در سراسر کشور نیز کار آسانی نیست. اما این را میدانیم که کم نیستند افرادی که علاقه شدیدی به خرید شهرت و توجه یکشبه دارند تا خرشان که از پل گذشت، هزینه تقلب را زنده کرده، با مخاطبان جعلی و تقلبی خود خداحافظی کرده و مشغول کاسبیشان شوند.
ما اما در مورد هزینه مشتریان فصلی و گذری تقلب در فضای سایبری ایران، احتمالات متعددی را در نظر گرفته و از آنجا که اطلاعات نسبتا دقیق یک فقره از هزینه تقلبهای سایبری در یک انتخابات صنفی را داشتیم، آن را ملاک قرار داده و به عدد سالانه ۴۰ میلیارد تومان برای تقلب در این بخش رسیدیم.
جمعبندی و نتیجهگیری
تاکید میشود که جامعه فرضی و آماری ما در گزارش حاضر، تنها هزار مورد بود و از این تعداد نیز ما میانگین هزینه خرید بستههای تقلب را در نظر گرفتیم. به این ترتیب اگر اعداد و ارقامی را که برای تقلب در سایتها، اینستاگرام، تلگرام و توییتر در ایران صورت میگیرد با هم جمع کنیم، مشخص میشود که ماهانه حدود ۲۲ میلیارد و ۵۰ میلیون تومان و سالانه حداقل ۲۶۰ میلیارد تومان هزینه صرف تقلب سایبری در کشور میشود و چنانچه این رقم را به مشتریان گذری (۴۰ میلیارد تومان در سال) اضافه کنیم به عدد حداقلی ۳۰۰ میلیارد تومان میرسیم.
همچنین در نظر داشته باشید که به ویژه در پنج سال اخیر که تجارت تقلب سایبری در ایران رشد بالایی داشته است، حداقل (با فرض جامعه آماری هزار تایی) به رقم ۱۵۰۰ میلیارد تومان میرسیم که این رقم در سالهای آینده رشد به مراتب بیشتری نیز خواهد داشت!
در حال حاضر اینستاگرام در حوزه تقلب باتوجه به هزینه ۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی که در ماه دارد گرانترین بستر برای تقلب و تلگرام نیز با هزینه ۳ میلیون و ۹۰۰ هزار تومانی ارزانترین پلتفرم برای تقلبهای سایبری در ایران محسوب میشوند.
باتوجه به رقم هنگفتی که در کشور برای تقلب در فضای مجازی صورت میگیرد باید گفت که برندگان اصلی این بازی، ارایهدهندگان خدمات تقلب و بازندگان اصلی نیز سفارشدهندگان این تبلیغات هستند. اما مساله اینجاست که هم سفارشدهنده و هم سفارشگیرنده تقلب، هر دو میدانند چه میکنند و در حال حبابسازی برای فریب دیگران و مخاطبان هستند.
لذا نخستین و بزرگترین بازنده صنعت تقلب سایبری در ایران، افراد، کسبوکارها و روابط عمومیهای غیرحرفهای و نابلد هستند که فریب خورده و پول تبلیغاتشان را مستقیما در سطل زباله میریزند و در وضعیت بد اقتصادی، آخرین تیرهای خود را نیز به خطا میزنند.
دومین بازنده نیز مخاطبان عادی و افراد کماطلاعی هستند که چشمهایشان قبل از هر چیز اعداد درشتی را میبیند که با تقلب خریداری شده و به این ترتیب جذب افراد، مطالب، محصولات و تبلیغات پوچ و بیارزش میشوند.
در نهایت اینکه، تجارت تقلب سایبری چند سالی میشود که رسما اعلام وجود کرده و فعال است و از نظر قوانین و مقررات نیز با منعی مواجه نیستند و اصولا عواید سود آنها اعم از مالیات نیز نصیب کشور نمیشود، لیکن اگر این هزینهها صرف کار و تلاش واقعی سئو و بهینهسازی مطالب و تولید واقعی مطلب در سایتها و شبکههای اجتماعی شود، در بلندمدت نتایج به مراتب بهتر و قابل اتکاتری برای صاحبان کسبوکارهای فضای مجازی کشور به وجود میآورد.
(منبع:عصرارتباط)
