جریمه ۳ میلیون دلاری برای توصیه فیلترشکن به ایرانیها
طبق گزارش سایت Regtechtimes، که یک پلتفرم دیجیتال رسانهای تخصصی در حوزه رویدادهای مرتبط با فناوریهای مقرراتی (رگتک)، انطباق و نوآوریهای مالی و فناوری است، شرکت اِکسودوس، مستقر در اوماها، نبراسکا، به کاربران حاضر در ایران، خدمات پشتیبانی ارائه داده است.
این شرکت حتی در برخی موارد به کاربران توصیه کرده برای دور زدن محدودیتهای صرافیهای دارایی دیجیتال از VPN استفاده کنند.
دفتر کنترل داراییهای خارجی آمریکا/ اوفک (OFAC) اخیراً از این توافق خبر داد.
به گفته این نهاد ناظر، شرکت اکسودوس موافقت کرده مسئولیت مدنی احتمالی مربوط به ۲۵۴ مورد «نقض ظاهری» را که بین اکتبر ۲۰۱۷ تا ژانویه ۲۰۱۹ رخ داده، حلوفصل کند. از میان این موارد، ۱۲ مورد، «فاحش» توصیف شده و این رفتارها نیز بهصورت داوطلبانه، افشا نشده بودند.
اکسودوس چگونه تحریمها را نقض کرد؟
اکسودوس یک کیف پول دارایی دیجیتال «غیرامانی» (non-custodial) عرضه میکند که به کاربران اجازه میدهد کلیدهای خصوصی را نگهداری کرده و از طریق نرمافزار آن به صرافیهای ثالث مانند بایننس و سایر شرکای تجاری دسترسی یایند. این شرکت، هر زمان کاربران توسط صرافیهای همکار، معامله انجام میدهند، از طریق دریافت کارمزد، درآمد کسب میکند.
طبق اعلام اوفک، تیم خدمات مشتریان اکسودوس به پرسشهای کاربران مستقر در ایران پاسخ داده و به آنها کمک کرده استفاده از خدمات کیف پول یا صرافیها را ادامه دهند. این اقدام در حالی صورت گرفته که خود شرکت، بهصراحت، استفاده از خدمات در کشورهای تحت تحریم آمریکا را ممنوع کرده بود.
در سال ۲۰۱۸، این شرکت مطلع بود که دستکم یکی از صرافیهای همکار برای رعایت مقررات آمریکا، کاربران ایران را مسدود کرده است.
با وجود این، بنا بر ادعای نهاد ناظر، کارکنان اکسودوس توصیه کردهاند از VPN استفاده شود تا برخی کاربران بتوانند کنترلهای مبتنی بر موقعیت مکانی را دور بزنند.
در همین رابطه، دفتر کنترل داراییهای خارجی آمریکا اعلام کرد که ارائه این راهنماییها، انجام این اقدامات را جدیتر میکند، زیرا آنچه ممکن بود بهعنوان ارائه منفعلانه نرمافزار تلقی شود، به نقض فعال تحریمهای ایالات متحده تبدیل شده است.
مفاد توافق و اقدامات انطباقی
در چارچوب این توافق، اکسودوس پذیرفته جریمه ۳.۱ میلیون دلاری را بپردازد. این شرکت همچنین متعهد شده ۶۳۰ هزار دلار برای تقویت کنترلهای انطباق با تحریمها سرمایهگذاری کند؛ اقداماتی که شامل بهبود غربالگری، آموزش کارکنان و اجرای گامهای اصلاحی گستردهتر برای جلوگیری از نقضهای آتی است.
اوفک تأکید کرد که اقدامات اکسودوس، مانند پاسخگویی به کاربران مستقر در ایران و ارائه راهنمایی برای دور زدن محدودیتها، اهمیت ویژهای دارد. زیرا امکان دسترسی مستمر به کیف پول و صرافیهای متصل را علیرغم ممنوعیتهای قانونی فراهم کرده است. هرچند این کیف پول، غیرامانی (کنترل دارایی در اختیار کاربر) است و اکسودوس، مستقیماً وجوه کاربران را نگهداری نمیکند، اما کمک و توصیههای این شرکت، «خدمات» محسوب میشود و مشمول قوانین تحریمی است.
ایران و دنیای رمزارز
ایران بهطور فزایندهای از رمزارزها برای انتقال پول به خارج از کشور استفاده کرده است، زیرا تحریمها و محدودیتهای بانکی، انتقالهای سنتی را دشوار میکند. در این راستا، مقامات آمریکایی شبکههایی را که از رمزارز برای دور زدن این محدودیتها استفاده میکنند، از جمله تراکنشهایی که به درآمدهای نفتی ایران مرتبط بودهاند، شناسایی کردهاند.
از سوی دیگر اکوسیستم رمزارزی داخلی ایران، بهدلیل احتمال تسهیل دور زدن تحریمها مورد توجه قرار گرفته است.
طبق گزارشها برخی پلتفرمها به کاربران کمک کردهاند به نقدینگی برونمرزی دسترسی یابند یا وجوه را خارج از نظارتهای مقرراتی هدایت کنند. تحقیقات و گزارشهای پیشین نیز استفاده از بسترهای رمزارزی مرتبط با نهادهای ایرانی را برای نقد کردن وجوه خارج از سیستمهای تحت نظارت برجسته کردهاند.
صرافیهای جهانی، مانند بایننس و دیگر پلتفرمهای بزرگ، در اجرای الزامات انطباق، با چالشهایی مواجه بودهاند؛ بهویژه زمانی که کاربران از مسیرهای جایگزین یا واسطهها استفاده میکنند.
در این میان، دفتر کنترل داراییهای خارجی ایالات متحده (اوفک) به مواردی اشاره کرده که کاربران مستقر در ایران، علیرغم تحریمها به کیف پولها یا صرافیها دسترسی یافتهاند. این امر نشان میدهد خدمات دارایی دیجیتال، از شمول نظارت مقرراتی مستثنا نیستند.
پرونده اکسودوس بیانگر این است که حتی کیف پولهای غیرامانی نیز باید انطباق سختگیرانه با تحریمها را اجرا کنند. ارائه راهنمایی، پشتیبانی یا روشهای دور زدن به کاربران در کشورهای تحت تحریم، میتواند به جریمههای قابلتوجه، از جمله پرداختهای مالی و سرمایهگذاری اجباری در حوزه انطباق منجر شود.
این توافق روشن میکند نهادهای ناظر آمریکایی، بهدقت، خدمات رمزارزی را زیرنظر دارند و از شرکتها انتظار میرود تحریمها را بهطور جدی رعایت کنند، صرفنظر از اینکه خدمت ارائهشده غیرمستقیم یا منفعل به نظر برسد. جریمه اکسودوس و اقدامات اصلاحی آن، بر اهمیت وجود رویههای انطباقی قدرتمند برای شرکتهای رمزارزی که در مناطق تحت تحریم فعالیت میکنند یا از آن مناطق قابل دسترسیاند، تأکید میکند.
