سواد اطلاعاتی: یک اولویت نوظهور جهانی (۲)
۴-۴. آلمان
مریم نظری – در جمهوری دموکراتیک آلمان سابق، آموزش کاربران در خصوص بهرهگیری از اطلاعات، بخش عمده برنامههای آموزشی را در کلیه سطوح از سطح مقدماتی تا متوسطه و پس از آن تشکیل میداد. آموزش کاربران کتابخانهها یکی از لوازم و بخشهای برنامه عمومی درسی در طی این دوره بود. این امر تا حدودی به نوع [و محدوده] اطلاعاتی که شهروندان میتوانستند بدانها دسترسی داشته باشند نیز مربوط میشد، چرا که آزادی اطلاعات وجود نداشت و دولت سعی میکرد نوع اطلاعات قابل دسترسی برای دانشجویان و شهروندان را محدود کند. پس از فروپاشی دیوار برلین و اتحاد آلمان شرقی و غربی، این نوع آموزش به کاربران، حذف گردید.
در این دوران، مشخصه کتابخانههای آکادمیک غربی، مجموعههای بسته منابع بود و کاربران میبایست هر یک از اقلام مورد نظر خود را درخواست میکردند. دسترسی به کتابخانهها بسیار محدود بود و خدمات کاربران به خوبی توسعه نیافته بود. اما در دهه ۱۹۹۰ کتابداران دانشگاهی آلمان، بتدریج درهای کتابخانه را به روی مراجعان گشودند و دریافتند که لازم است به کاربران، برحسب نیازهایی که در محیط دیجیتالی، و محیط آموزش و یادگیری درونخطی بیان میدارند، آموزشهای لازم را ارائه کنند. هم «دانشگاه هایدلبرگ»[۵۰] و هم «دانشگاه هامبورگ»[۵۱]، برنامههای آموزش سواد اطلاعاتی و تکآموزهای درونخطی را عملی کردهاند. علاوه بر این کنسرسیومی با کمک آنان برای فعالیت در امر قابلیتهای اطلاعاتی تأسیس شده تا به مبادله اطلاعات در میان کتابداران مرتبط با سواد اطلاعاتی کمک کند.
کنفرانس سالانه «انجمن کتابخانههای آلمان»[۵۲] در سال ۲۰۰۱ برای اولین بار به طرح یک برنامه منسجم برای آموزش سواد اطلاعاتی پرداخت. دیگر کتابخانههای دانشگاهی نیز به همین ترتیب و به تدریج، استفاده از انواع مدلهای آموزشی را برای کمک به کاربران در به دست آوردن مهارتهای اطلاعاتی آغاز نمودند.
۴-۵. سوئد
کتابداران دانشگاهی در سوئد، بیش از ۲۰ سال است که بویژه در حوزههای مهندسی، پزشکی و اقتصاد، درگیر برنامهها و دورههای مختلف برای آموزش کاربران هستند. آنان از فناوری اطلاعات برای ارائه برنامههای آموزشی مؤثرتر به دانشجویان مبتدی، و در نتیجه فرصتدادن به کتابداران برای تدوین آموزشهای پیشرفتهتر در زمینه مهارتهای اطلاعاتی الکترونیکی به دانشجویان سطوح بالاتر و تکمیلی استفاده کردهاند.
«شورای اطلاعات علمی» با نام «نوردینفو»[۵۳] مأموریت دارد «همکاری بین کشورهای اسکاندیناویایی» را در مورد مسائل مربوط به اطلاعات و مستندسازی در کتابخانههای تحقیقاتی برقرار سازد. هماکنون اقدام جدیدی در امر آموزش سواد اطلاعاتی با عنوان «گروه نوردینفولیت»[۵۴]. زیرنظر«کریستینا تاووت»[۵۵] شروع شده
در دو دهه گذشته، «دانشگاه فنی چالمرز» برنامههای جامعی را برای آموزش دانشجویان و مجهز نمودن آنها به سواد اطلاعاتی برگزار کرده است. در این برنامهها هم برای دانشجویان کارشناسی و پایینتر و هم برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی از برنامههای یادگیری مبتنی بر پروژه استفاده شده و حالت مبتنی بر وب دارند. از برنامههای آموزشی «اینتواینفو» که قبلاً ذکر شد، در چهار سال گذشته به عنوان پشتیبان درونخطی برای دانشجویان عالی و تکمیلی وب استفاده گردیده است.
یک مطالعه تحقیقاتی که در سالهای ۹۴-۱۹۹۳ در سوئد به انجام رسید به بررسی رفتار اطلاعجویی ۲۵ دانشآموز سالهای آخر دبیرستان در رابطه با نکتهیابی، توازن اطلاعات و تحلیل اطلاعات پرداخت نتایج نشان داد که اطلاعجویی تا حد بسیار زیادی به دیدگاه فراگیر نسبت به محتوای موضوعی بستگی دارد. نتایج این بررسی حاکی از آن است که استفاده از یک شیوه رابطهای در آموزش سواد اطلاعاتی، در تقویت دیدگاه فراگیران مؤثر میباشد. بعلاوه، این امر میتواند تنوع یادگیری و یادگیری انفرادی را گسترش دهد. بنابراین باید به جای تأکید بر جستجوی اطلاعات یا بر فناوری در آموزش مهارتهای اطلاعاتی بر استفاده از اطلاعات تأکید گردد. کتابداران، اساتید و مربیان باید با یکدیگر همکاری کنند و بر مشاهده تجارب دانشجویان در رابطه با محتوای اطلاعات به منظور تعیین تعاملات آنها در رفتار اطلاعیابی و استفاده از اطلاعات بپردازند. روش رابطهای برای آموزش مهارتهای اطلاعاتی که در این مطالعه تبلیغ شد، به اندازهگیری نتایج یادگیری در ارتباط با رفتار اطلاعیابی کمک میکند(Limberg, 2000)
کتابداران «دانشگاه مالمو»[۵۶] که در سال ۱۹۹۸ تأسیس شده در تلاشاند تا سواد اطلاعاتی را با برنامههای درسی مؤظف دانشجویان تلفیق نمایند تا به این وسیله نیازهای اطلاعاتی بسیار متنوع دانشجویان را برآورده کنند. در سال ۱۹۹۹، اولین کنفرانس بینالمللی «خلق دانش» در «مالمو» برگزار شد تا به امور مرتبط با سواد اطلاعاتی بپردازد. کنفرانس دوم نیز در سال ۲۰۰۱ برگزار شد و قرار است کنفرانس مشابهی[۵۷] به صورت سالانه برگزار گردد .
برای تأسیس مؤسسهای ویژه سواد اطلاعاتی در منطقه اسکاندیناوی، طرحهایی در دست اقدام است. آنچه در رابطه با سواد اطلاعاتی در استرالیا و ایالات متحده آمریکا به انجام رسیده، تأثیر قابلملاحظهای بر فعالیتهای سوئدیها در امر آموزش سواد اطلاعاتی به جای گذاشته. فهرست کاملی از وب سایتها و منابع مختلف در «دانشگاه اسکووده»[۵۸] تنظیم گردیده است.
۵. آمریکـای شمـالی
۵-۱.کانادا
سیاستهای اطلاعاتی دولت کانادا از جمله دیگر اقدامات اطلاعاتی بوده که باعث شده این کشور دارای مردمی مجهز به سواد اطلاعاتی باشد. در ۳ دهه گذشته، کتابداران دانشگاهی کانادا به آموزش مهارتهای کتابخانهای و اطلاعاتی به دانشجویان اهتمام داشتهاند. بیش از ۲۵ سال است که در یک کنفرانس ملی سالانه، ملاحظات مربوط به مهارتهای اطلاعاتی این کشور بیان میگردند. کتابداران آموزشگر در کتابخانههای دانشگاهی، به حل چالشهای موجود در ادغام آموزش سواد اطلاعاتی در دورههای درسی دانشجویان ادامه میدهند. گرچه در این رابطه، در پنج سال گذشته پیشرفتهایی حاصل گردیده، اما در مقایسه با اقداماتی که در ایالات متحده، استرالیا، نیوزیلند و اروپای شمالی صورت گرفته، به فعالیتهای بسیار بیشتری نیاز است.
یک تحقیق ملی که در رابطه با آموزش سواد اطلاعاتی در کتابخانههای دانشگاهی کانادا صورت پذیرفته نشان میدهد که روندهای مربوط به اهداف عملی، روشها و محتوای آموزشی در پنج سال گذشته تغییر چشمگیری نداشته است. این تحقیق نشان داد که تعداد اندکی از کتابداران، اهداف عملی خود را به طور رسمی ثبت کردهاند و بسیاری از آنان نتایج آموزشهای خود را به صورت رسمی ارزیابی ننمودهاند. برخی از یافتههای این بررسی با یافتههای مطالعهای که قبلاً در نیوزیلند صورت گرفته بود، شباهت دارند. به نظر میرسد که دانشگاهیان کانادا در مقایسه با ایالات متحده، تأکید کمتری بر آموزش مهارتهای اطلاعاتی دارند. از اینرو، لازم است کتابداران با مدرسان در محیط های آموزش مقدماتی، متوسطه و عالی رابطه کاری نزدیکتری داشته باشند تا اطمینان حاصل شود که همه دانشجویان و دانشآموزان از سواد اطلاعاتی برخوردار شدهاند (Julien, 2000).
در سال ۱۹۹۳ پزشکان کانادایی درخواست نمودند شیوه جدیدی برای آموزشهای مستمر حرفهای اعمال گردد. «کالج سلطنتی پزشکان و جراحان کانادا»[۵۹] نیز «برنامه حفظ قابلیتها»[۶۰] را به مرحله اجرا گذاشت تا به پزشکان در خودیادگیری کمک کند. همچنین ابزارهایی طراحی گردید تا به پزشکان کمک کند دریابند چه زمانی به اطلاعات نیاز دارند و به چه ترتیب میتوانند این اطلاعات را جایابی و ارزیابی کنند و به طرز مؤثری مورد استفاده قرار دهند. پزشکان خاطر نشان کردند که به ابزاری نیاز دارند که با کمک آن بتوانند نیاز اطلاعاتی خود را تشخیص دهند و رفع نمایند. به همین دلیل در سال ۱۹۹۷ نوعی دفترچه خاطرات نرمافزاری برای آنان طراحی و ارزیابی شد. کاربرد چنین ابزاری در استرالیا، انگلستان، سوئیس و ایالات متحده نیز آزمون شده بود. این نرمافزار، در واقع نوعی وسیله یادگیری تعاملی است که می تواند بر تواناییهای فراگیران در یادگیری تعاملی و خودیادگیری مستقل بیفزاید (Parboosingh, 2000).
۵-۲. مکزیک
همکاری میان هیئت علمی و کتابداران، پدیدهای تازه در کتابخانههای دانشگاهی مکزیک به شمار میرود و در این رابطه نمونههای ثبتشده اندکی وجود دارند. کتابداران میکوشند نقش مربی را در آموزش مهارتهای اطلاعاتی به کاربران ایفا کنند، اما در این راه در مقایسه با همتایان خود در ایالات متحده و دیگر کشورهای دارای اقتصاد پیشرفته، با چالشها و مشکلات بیشتری مواجه هستند. بخش زیادی از جمعیت این کشور از تحصیلات مناسب برخوردار نیستند و مشابه شهروندان دیگر کشورهای جهان سوم، فاقد مهارتهای اولیه سواد هستند.
با این حال چندین کتابدار دانشگاهی، آموزش مهارتهای اطلاعاتی به دانشجویان را آغاز کردهاند. در این مؤسسهها چه خصوصی و چه دولتی، کتابداران نحوه استفاده از پایگاههای اطلاعاتی را به دانشجویان میآموزند و به آنان یاد میدهند که به چه ترتیب، مهارتهای اطلاعاتی لازم برای یادگیری مادامالعمر را فراگیرند. کتابداران به تدریج در تدوین مدلهای آموزشی برای یادگیری در سراسر مکزیک وارد میشوند. یک نمونه عالی از برنامههای آموزش کاربران را میتوان در «دانشگاه خوارز»[۶۱] واقع در «چیوداد خوارز»[۶۲] مشاهده کرد. کتابداران این دانشگاه یک محیط اطلاعاتی الکترونیکی روزآمد را، همراه با امکان دسترسی به طیف جامعی از پایگاههای اطلاعاتی الکترونیکی فراهم آوردهاند. کارکنان کتابخانه در تلاشاند تا آموزش مهارتهای اطلاعاتی را با دروس موظف دانشجویان تلفیق کنند.[۶۳] «دانشگاه خوارز» به ریاست «جیسوس لائو» توانسته است علاوه بر این اقدامات سه کنفرانس ملی نیز در رابطه با سواد اطلاعاتی برگزار نماید.
۵-۳. ایالات متحده آمریکا
بسیاری از پیشرفتهایی که در زمینه توسعه سواد اطلاعاتی در ایالات متحده امریکا صورت پذیرفته برمبنای همکاریهای به انجام رسیده است. گروههای کاری کشوری، سازمانهای تخصصی، و نیروهای کاری ویژه از جمله عناصری بودهاند که در سطح ملی به مدت چندین دهه با یکدیگر همکاری داشتهاند تا مفهوم سواد اطلاعاتی را در سطح جامعه، تعریف و تدوین کنند و توسعه دهند. در سال ۱۹۸۹ «کمیسیون ریاستی انجمن کتابخانههای آمریکا در امر سواد اطلاعاتی»[۶۴] یک فرد باسواد اطلاعاتی را چنین تعریف کرده است: «کسی که قادر است تشخیص دهد که در چه زمان به اطلاعات نیاز است و میتواند اطلاعات مورد نیاز را جایابی و ارزیابی نماید و مورد استفاده قرار دهد».
در سال ۱۹۹۰ « همایش ملی سواد اطلاعاتی»[۶۵] تشکیل شد. این همایش که با مدیریت توانمند «پاتریشیا بریویک» از دانشگاه ملی سن خوزه در کالیفرنیا اداره میشود، بسیار فراگیر است و بیش از ۸۵ سازمان درگیر در امور آموزشی، کاری، تجاری و اجتماعی در آن عضویت دارند. این اعضا در تلاشاند تا آگاهی ملی و بینالمللی را در رابطه با ضرورت سواد اطلاعاتی ارتقا بخشند و انجام اقداماتی برای کسب مهارتهای اطلاعاتی را تشویق نمایند. این همایش به چهار حوزه فعالیتی اصلی توجه خاص دارد. این همایش از طریق سازمانهای عضو به بررسی نقش اطلاعات در زندگی، کار، تحصیل، و امور اجتماعی افراد می پردازد و میکوشد سواد اطلاعاتی را با برنامههای آنان تلفیق کند. این همایش به اجرا، و پشتیبانی و نظارت پروژههایی در رابطه با سواد اطلاعاتی چه در ایالات متحده امریکا و چه در خارج از این کشور می پردازد و از تدوین و اتخاذ رهنمودهای سواد اطلاعاتی توسط سازمانهای نظارتی همچون وزارتهای آموزش و پرورش ایالتی، کمیسیونهای آموزش عالی، و هیئت مدیرههای دانشگاهی حمایت میکند. اعضای این همایش بر روی برنامههای تربیت معلم کار میکنند تا اطمینان حاصل نمایند که معلمان جدید قادرند سواد اطلاعاتی را با تدریس خود تلفیق کنند. در حال حاضر، استرالیا نیز در تلاش است تا همایش مشابهی را راهاندازی نماید.
در سال ۱۹۹۸ «انجمن کتابخانههای آموزشگاهی آمریکا» و «انجمن فناوری و ارتباطات آموزشی»[۶۶] در انتشار «قدرت اطلاعات: برقراری مشارکت در یادگیری» مشتمل بر «استانداردهای سواد اطلاعاتی برای یادگیری دانشآموزان از کودکستان تا دبیرستان» همکاری کردند.[۶۷] این اثر و انتشارات مرتبط با آن، به استانداردهای مربوط به مهارتهای اطلاعاتی و روشهای تدریس برای دانشآموزان و دانشجویان از کودکستان تا آموزش عالی میپردازند. ادارات و نهادهای آموزشی در اکثر ایالات، اجرای این استانداردها را آغاز کردهاند و در پی سنجش پیامدهای حاصل از آن هستتند. این اقدامات در سراسر کشور بسیار موفق ارزیابی شدهاند. پایگاه وب مربوط نیز بسیاری از انتشارات سودمند و نمونههایی از آموزش مهارتهای اطلاعاتی در مدارس را ارائه میکند.
در سال ۲۰۰۰ میلادی، «انجمن کتابخانههای دانشکدهای و تحقیقاتی»، «استانداردهای قابلیتهای سواد اطلاعاتی برای آموزش عالی»[۶۸] را منتشر نمود که توسط «انجمن آموزش عالی»[۶۹] در سال ۲۰۰۱ تأیید گردید. تاکنون این استانداردها به زبانهای اسپانیایی، چینی و آلمانی ترجمه شدهاند و بسیاری از کتابداران دانشگاهی در ایالات متحده آمریکا از این استانداردها استفاده میکنند. این استانداردها بسیار مفیدند، چرا که بیان میدارند چگونه و به چه ترتیب میتوان پیشرفت و نتایج مربوط به آموزش مهارتهای اطلاعاتی را اندازهگیری نمود.
«مؤسسه سواد اطلاعاتی»[۷۰] در سال ۱۹۹۷ تحت نظارت «انجمن کتابخانههای دانشکدهای و تحقیقاتی» تأسیس گردید. مأموریت این مؤسسه، ایفای نقش رهبری در تشویق افراد و مؤسسهها به تلفیق سواد اطلاعاتی با دیگر برنامههای مراکز آموزشی است. برنامههای این مؤسسه یک برنامه فراگیر برای آموزش فشرده سواد اطلاعاتی، برنامه بهترین اقدامات برای تأکید بر برنامههای سواد اطلاعاتی، برنامه مشارکت جمعی میان کتابخانههای آموزشگاهی، دانشگاهی و عمومی، و تدارک منابع اینترنتی را شامل میشود.
در سایت اینترنتی «انجمن کتابخانههای دانشکدهای و تحقیقاتی[۷۱]» میتوان به نمونههای خوب بسیاری از برنامههای آموزشی در رابطه با سواد اطلاعاتی در مؤسسههای دانشگاهی دست یافت.
در سال ۱۹۷۱ «مؤسسه علمی آموزش مهارتهای کتابخانهای»[۷۲] توسط کتابداران در «دانشگاه میشیگان شرقی»[۷۳] افتتاح گردید. تا به حال ۳۰ کنفرانس سالانه ملی در این زمینه در «مؤسسه علمی آموزش مهارتهای اطلاعاتی کتابخانهای» و شش کنفرانس نیز در «لئوکس شرقی»[۷۴] برگزار شده و در آنها به بسیاری از ابعاد سواد اطلاعاتی و آموزشهای کاربران کتابخانه اشاره شده است.
کنفرانسهای ملی و منطقهای بسیار دیگری نیز در موضوع آموزش کاربران و سواد اطلاعاتی برگزار گردیدهاند. از سال ۱۹۷۳ تاکنون، بیش از پنج هزار اثر در رابطه با آموزش کاربران و سواد اطلاعاتی، به زبان انگلیسی، اکثراً در ایالات متحده امریکا به چاپ و نشر رسیدهاند. کتابها و مقالات بسیاری نیز در همین موضوع به دیگر زبانها و در گوشه و کنار جهان انتشار یافتهاند. انتشار نشریه «استراتژیهای پژوهش»[۷۵]، فقط با هدف انتشار مقالات در موضوع سواد اطلاعاتی مرتبط با کتابخانهها و مؤسسههای تحقیقاتی و دانشگاهی در سال ۱۹۸۷ در «آن آربور»[۷۶] میشیگان آغاز شد.
در سطح ایالتی نیز در بخش آموزش عالی «کلرادو»[۷۷]، «اورگان»[۷۸] و «ویسکانسین»[۷۹]، شاهد استفاده از استانداردهای سواد اطلاعاتی هستیم. چندین سیستم در سطح ایالتی همانند سیستم دانشگاه ایالتی کالیفرنیا[۸۰]، دانشگاه ایالتی ویسکانسین، نیویورک[۸۱] و دانشگاه ماساچوست[۸۲] در حال حاضر دست به اقداماتی در سطح سیستمی زدهاند. دانشکدهها و دانشگاههای مختلفی در حال حاضر در حال اجرای استانداردهای سواد اطلاعاتی در قالب برنامههای درسی و آموزشی خود هستند که از آن جمله میتوان به کالج ارلهام[۸۳]، دانشگاه بینالمللی فلوریدا[۸۴]، دانشکده کینگز[۸۵]، دانشگاه لوئیسویل[۸۶]، دانشگاه تگزاس[۸۷] دانشگاه واشینگتن[۸۸] اشاره داشت. بسیاری از اقدامات صورت گرفته در زمینه سواد اطلاعاتی در وب سایت «انجمن کتابخانههای دانشکدهای و تحقیقاتی» در دسترس هستند.[۸۹]
خلاصـه
از آنچه تاکنون مختصراً ارائه گردید، روشن میشود که همگام با ورود جوامع به محیطهای اطلاعاتی دیجیتالی، سواد اطلاعاتی نیز به طرز روزافزونی به عنوان یک اولویت جهانی مطرح میگردد. در کشورهای در حال توسعه مانند آفریقای جنوبی یا مکزیک، اقدامات صورت گرفته در زمینه آموزش سواد اطلاعاتی به بسیاری از افراد فاقد تحصیلات قبلی کمک میکند تا علاوه بر مهارتهای خواندن و نوشتن و ریاضی، از مهارتهای اطلاعاتی مهم نیز برخوردار گردند و به شهروندانی مولّد در قرن بیست و یکم تبدیل شوند. کتابداران، اساتید و مربیان در محیطهای مختلف آموزشی با یکدیگر کار میکنند و در تلاشاند تا دانشجویان را، به عنوان جزئی از برنامههای آموزشی رسمی و دانشگاهی، با اطلاعات و فناوری آشنا کنند.
در کشورهای توسعه یافته اروپایی، استرالیا و آمریکای شمالی، اقدامات مرتبط با سواد اطلاعاتی در چند دهه اخیر، از طریق کنفرانسها، انتشارات، سازمانهای جدید، مطالعات موردی، برنامههای ویژه، وب سایتها، استانداردهای ملی، و شاخصهای سنجش مربوطه، جمعآوری و مستند شدهاند. اقدامات مشترک کتابداران و مدرسان برای تلفیق آموزش مهارتهای اطلاعاتی با برنامههای تحصیلی موفقیتآمیزند. در آموزش عالی نیز تلاشهای مشابهی انجام شده و بتدریج نتایج مثبت خود را از نظر بهبود در یادگیری دانشجویان در ارتباط با استفاده مؤثر از اطلاعات نشان میدهند.
از آنچه تاکنون گفته شد میتوان به نتایج زیر دست یافت:
● در استرالیا، تحقیقات مهمی در رابطه با سواد اطلاعاتی در حال انجام است.
● از کشورهای در حال توسعه، آفریقای جنوبی و مکزیک اقدامات مهم و متعددی را برای ارائه سواد اطلاعاتی به جوامع قبلاً محروم خود آغاز کردهاند.
● در اروپا، چندین مورد همکاری مهم در رابطه با سواد اطلاعاتی صورت پذیرفته است که پیشگامان آنها سوئد و انگلستان بودهاند.
● در ایالات متحده آمریکا، استانداردهای سواد اطلاعاتی تهیه شدهاند تا به کتابداران و مدرسان در همکاری برای آموزش شهروندان به منظور کار در جامعه اطلاعاتی آینده کمک کنند.
● در استرالیا و ایالات متحده آمریکا، سنجش سواد اطلاعاتی به یک هدف مهم تبدیل شده است.
نهایتاً این که شهروندان هر کشور برای آن که بتوانند در هر محیط کاری و اجتماعی به خوبی عمل کنند، باید برای استفاده مؤثر از اطلاعات آموزش ببینند. نهادهای آموزشی هر کشور باید هدایت فرایند آموزش و تربیت نیروی کار آینده را برعهده گیرند و متخصصان کتابداری و اطلاعرسانی نیز باید در این اقدام مهم همکاری نمایند. در حقیقت، مؤسسههای تربیت معلم و نیز آموزشگاههای کتابداری و اطلاعرسانی لازم است برنامههای آموزشی خود را روزآمد کنند و به تدریس مهارتهای اطلاعاتی در محیط دیجیتالی بپردازند. برنامههای تأیید اعتبار معلمان نیز باید بهگونهای باشند که اطمینان حاصل شود قابلیتهای سواد اطلاعاتی، یکی از معیارها برای اعطای گواهینامه هستند.
معلمان و کتابداران در آینده با چالشهای مختلفی مواجه خواهند بود، از جمله این که نهتنها باید نیازهای آموزشی شهروندان و نیروی کار آینده را برای کار اطلاعاتی مولد برطرف کنند، بلکه لازم است با سیاستگذاران نیز در تعامل باشند تا اطمینان حاصل گردد که پدید آوردن جامعه با سواد اطلاعاتی به یکی از مهمترین اولویتهای دولتی بدل میگردد. سنگاپور و استرالیا نمونة بارز کشورهایی هستند که سیاستهای دولتی در آنها منعکسکننده اهمیت تحقق یک جامعه باسواد اطلاعاتی است. در کنفرانسی که اخیراً در برلین آلمان با موضوع «انواع سواد در قرن بیست و یکم[۹۰]» برگزار شد، اهمیت سیاستگذاری و حمایت دولتی در آموزش شهروندان برای این که دارای سواد اطلاعاتی و فناوری گردند و در قرن آتی، به کار مولّد بپردازند، مطرح شد[(۲۱ Century, 2002).
در رابطه با توسعه نیروی انسانی و سیاستگذاری از طریق همکاریهای ملی و بینالمللی برای حصول اطمینان از این که سواد اطلاعاتی به بخشی از سیاستگذاری آموزشی و دیگر اقدامات دولتی تبدیل میشود، به چالشهای متعددی باید پرداخته شود. علاوه بر این، برای آنکه فرد بتواند در محیط دیجیتالی آینده به سر برد به مهارتهای جدیدی نیاز دارد. امروزه یادگیری مادام العمر برای همگان یک واقعیت است.
فهرست منابع
“۲۱ Century Literaries Summit,” Conference held in Berlin, Germany from March 6- 8, 2002, sponsored by AOL Time Warner and Bertelsmann Foundations (http://www.21stcenturyliteracy.org).
ACRL. 2000. Information Literacy Competency Standards for Higher Education. Chicago: Association of College and Research Libraries, p. 2.
Appleton, M. and Orr, D. 2000. “Meeting the Needs of Distance Education Students,” in Information Literacy around the World. Advances in Programs and Research. Wagga Wagga, New South Wales: Charles Sturt University, 2000, pp 11-24.
Boyer, E. 1990. Scholarship Reconsidered: Priorities of the Professoriate. Princeton, NJ, Carnegie Foundation for the Advancement of Teaching.
Brown, G. 1998. Information Skills in the New Zealand Curriculum. ERIC Document ED 429618.
Bruce, C. 2000. “Information Literacy Programs and Research: An International Review.” Australian Library Journal 49, 3, p. 21.
Bruce, C. 2000. “Information Literacy Programs and Research: An international Review.” Australian Library Journal 49, 3, pp 209-218.
Bruce, C. and P. Candy. 2000. Information Literacy around the World. Advances in Programs and Research. Wagga Wagga, New South Wales: Charles Sturt University.
Cheuk, B. 2000. “Exploring Information Literacy in the Workplace: A process approach,” in Information Literacy around the World. Advances in Programs and Research. Wagga Wagga, New South Wales: Charles Sturt University, pp 178-191.
De Jager, K. and M. Nassimbeni. 2002. “Institutionalizing Information Literacy in Tertiary Education: Lessons Learnt from South African Programmes.” To be published in Library Trends, November, 2002.
DeJager, K. and Nassimbeni, M. “Institutionalizing Information Literacy in Tertiary Education: Lessons Learnt from South African Programs,” Library Trends to be published Fall 2002.
Fjallbrant, N. 2000. “The Development of Web-Based Programs to Support Information Literacy Courses,” in Information Literacy around the World. Advances in Programs and Research. Wagga Wagga, New South Wales: Charles Sturt University, pp 27-28.
Hepworth, M. 2000. “Developing Information Literacy Programs in Singapore” Information Literacy around the World. Advances in Programs and Research. Wagga Wagga, New South Wales: Charles Sturt University, pp 51-65.
Julien H. 2000. “Information Literacy Instruction in Canadian Academic Libraries: Longitudinal Trends and International Comparisons.” College and Research Libraries 61 4, pp510-523.
Julien, J. 1998. “User Education in New Zealand TertiaryL: An International Comparison.” Journal of Academic Librarianship, pp 304-313.
Karelse, C. 2000. “INFOLIT: A South African Experience of Promoting Quality Education,” in Information Literacy around the World. Advances in Programs and Research. Wagga Wagga, New South Wales: Charles Sturt University, pp 37-50.
Limberg, L. “Is There a Relationship between Information Seeking and Learning Outcomes?” in Information Literacy around the World. Advances in Programs and Research. Wagga Wagga, New South Wales: Charles Sturt University, 2000, pp 193-207.
Moore, P. 2000. “Learning Together: Staff Development for Information Literacy Education,” in Information Literacy around the World. Advances in Programs and Research. Wagga Wagga, New South Wales: Charles Sturt University, pp 257-270.
Parboosingh, J. 2000. “Tools to Assist Physicians to Manage their Information Needs,” in Information Literacy around the World. Advances in Programs and Research. Wagga Wagga, New South Wales: Charles Sturt University, pp 121-136.
Presentations Given at the IT & Ilit 2002 Conference held in March 2002 in Glasgow Scottland.
Radomski, N. 2000. “Framing Information Literacy: The University of Ballarat Experience,” in Information Literacy around the World. Advances in Programs and Research. Wagga Wagga, New South Wales: Charles Sturt University, pp 67-81.
Sayed, Yusuf. 2000. “Socio-Economic Status and Information Literacy in South African Higher Education” in Information Literacy around the World. Advances in Programs and Research. Wagga Wagga, New South Wales: Charles Sturt University, pp 237-255.
Sun, Ping. “Information Literacy in Chinese Higher Educations,” Library Trends to be published Fall 2002.
Wright, L. and McGurk, C. 2000. ”Integrating Information Literacy: The Wollongong Experience,” in Information Literacy around the World. Advances in Programs and Research. Wagga Wagga, New South Wales: Charles Sturt University, pp 83-97.
www.ala.org/acrl.org/nili/ilit1st.html, Retrieved from the World Wide Web 25 September, 2002.
پینوشتها
۱. Rader, Hannelore B. [2002]. Information Literacy: An Emerging Global Priority. White paper prepared for UNESCO, The US National Commission on Libraries and Information Science, and the National Forum on Information Literacy, for use at the information Literacy Meeting of Experts, Prague, The Czech Republic. Available at:
http://www.nclis.gov/libinter/infolitconf&meet/papers/rader-fullpaper.pdf (accessed 12 Feb. 2004)
۲ .Okinawa Information Technology Charter
۳.G8 kyusha summit
۴.Info.com 2025
۵. Coalition of South African Library Consortia
۶. Apartheid
۷ . www.adamaetoz.ac.za/academic/info
۸. Reader’s Digest Company
۹. University of Cape Town
۱۰. Heilongjiang University
۱۱. http://www.ala.orgl/acrl/ilcomstan.html
۱۲. Tsinghua University
۱۳. Information
۱۴. Collaborative Projects of Library Support Groups in Primary Schools
۱۵. Information Literacy Guidelines and Information Literacy: Supplementary Materials
۱۶. Nanyang Technological University
۱۷.University of South Australia
۱۸. Australian Library and Information Association (ALAIA)
۱۹. University of Ballarat
۲۰. Boyer
۲۱. University of Wollongong
۲۲. University of Technology
۲۳. Sidney
۲۴. Queensland University of Technology
۲۵. Synchronous and Asynchronous
۲۶. End-user Courses in Information Access through Communication Technology (EDUCATE):
۲۷. Chalmers University
۲۸. Into Info
۲۹. Module
۳۰. Distance Education Information Courses with Access through Networks (DEDICATE): www.ariadne.ac.uk/issue17/dedicate
۳۱. Standing conference of National and University Libraries (SCONUL): http://www.sconul.ac.uk/vision2005.htm
۳۲. web portals
۳۳. Cranfield University
۳۴. University of Sheffield
۳۵. University College Northampton
۳۶. Joint Information Systems Committee (JISC)
۳۷. North Umbria University
۳۸. Cardiff University
۳۹. JISC User Behavior in Information seeking: Longitudinal Evaluation of EIS (JUBILEE)
۴۰. www.cf.ac.uk/infos/training/infoskills.html
۴۱. University of Leeds (www.leeds.ac.uk/bigblue)
۴۲. Educational Development of Higher Education Library Staff (EduLib): http://ukoln.bath.ac.uk/services/elib/projects/edulib
۴۳. University of Glasgow
۴۴. CITSCAPES Project (www.iteu.gla.ac.uk)
۴۵. http://edina.ac.uk/docs/index.htm
۴۶. www.iteu.gla.ac.uk/ITlnfolit.html
۴۷. Robert Gordon University
۴۸. Queens University
۴۹. www.qub.ac.uk/csv/rsg/research-inforeport/CONTENTS.html
۵۰.University of Heidelberg (www.ub.uni-heidelberg.de/allg/schulung.htm)
۵۱. University of Hamburg
۵۲. German Library Association
۵۳. Council for Scientific Information, NORDINFO
۵۴. NORDINFOLIT Group (www.nordinfo.helsink.fi/topics/index.htm)
۵۵. Christina Tovote
۵۶. Malmo University
۵۷. www.bit.mah.se/bitinsf/index.htm?OpenForm
۵۸. Skovde University (http://www.his.se/bib/enginfolit.shtml)
۵۹. Royal College of Physicians and Surgeons of Canada
۶۰. Maintenance of Competence Program (MOCOMP)
۶۱. Juarez University
۶۲. Ciudad Juarez
۶۳. www.uacj.mx/bibliotecas/default.htm
۶۴. American Library Association’s Presidential Commission on Information Literacy
۶۵. National Forum on Information Literacy (NFIL): http://www.infolit.org
۶۶. Association of Educational Communications and Technology
۶۷. www.ala.org/aaslip-products.html
۶۸. Information Literacy Competency Standards for Higher Education
۶۹. Association of Higher Education
۷۰. Institute of Information Literacy (NILI): www.ala.org/acrl/nili/nilihp.html
۷۱. www.ala.org/acrl/il
۷۲. LOEX (clearinghouse for Library Instruction): www.emich.edu/public/loex/loex.html
۷۳. Eastern Michigan University
۷۴. LOEX-of-the-West
۷۵. Journal of Research Strategies
۷۶. Ann Arbor
۷۷. Colorado
۷۸. Oregon
۷۹. Wisconsin
۸۰. California State University System
۸۱. State University of New York, Wisconsin
۸۲. University of Massachusetts
۸۳. Earlham College
۸۴. Florida International University
۸۵. Kings College
۸۶. University of Louisville
۸۷. University of Texas
۸۸. University of Washington
۸۹. www.ala.org/acrl/nili/bestprac.html
۹۰. 21th Century Literacies
فصلنامه علوم اطلاع رسانی
