سیاستهای کلی برنامه چهارم توسعه جمهوری اسلامی ایران
امور فرهنگی، علمی و فن‌آوری:
1. اعتلا و عمق و گسترش دادن معرفت و بصیرت دینی بر پایه قرآن و مکتب اهل بیت
• استوار کردن ارزش‌های انقلاب اسلامی در اندیشه و عمل
• تقویت فضایل اخلاقی و ایمان، روحیه ایثار و امید به آینده
• برنامه‌ریزی برای بهبود رفتارهای فردی و اجتماعی
2. زنده و نمایان نگاه‌داشتن اندیشه دینی و سیاسی حضرت امام خمینی (ره) و برجسته کردن نقش آن به‌عنوان یک معیار اساسی در تمام سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها
3. تقویت وجدان کاری و انضباط اجتماعی و روحیه کار و ابتکار، کارآفرینی، درستکاری و قناعت و اهتمام به ارتقای کیفیت تولید.
• فرهنگ‌سازی برای استفاده از تولیدات داخلی، افزایش تولید و صادرات کالا و خدمات
4. ایجاد انگیزه و عزم ملی برای دستیابی به اهداف مورد نظر در افق چشم‌انداز
5. تقویت وحدت و هویت ملی مبتنی بر اسلام و انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی و آگاهی کافی درباره تاریخ ایران، فرهنگ، تمدن و هنر ایرانی – اسلامی و اهتمام جدی به زبان فارسی
6. تعمیق روحیه دشمن شناسی و شناخت ترفندها و توطئه‌های دشمنان علیه انقلاب اسلامی و منافع ملی، ترویج روحیه ظلم‌ستیزی و مخالف با سلطه‌گری استکبار جهانی
7. سالم‌سازی فضای فرهنگی، رشد آگاهی‌ها و فضایل اخلاقی و اهتمام به امر به معروف و نهی از منکر
• اطلاع‌رسانی مناسب برای تحقق ویژگی‌های مورد نظر در افق چشم‌انداز
8. مقابله با تهاجم فرهنگی
• گسترش فعالیت رسانه‌های ملی در جهت تبیین اهداف و دستاوردهای ایران اسلامی برای جهانیان.
9. سازمان‌دهی و بسیج امکانات و ظرفیت‌های کشور در جهت افزایش سهم کشور در تولیدات علمی جهان
• تقویت نهضت نرم‌افزاری و ترویج پژوهش
• کسب فن‌آوری، به‌ویژه فن‌آوری‌های نو. شامل ریز فن‌آوری و فن‌آوری‌های زیستی، اطلاعات و ارتباطات، زیست محیطی، هوافضا و هسته‌ای.
10. اصلاح نظام آموزشی کشور، شامل: آموزش و پرورش، آموزش فنی و حرفه‌ای، آموزش عالی و کارآمد کردن آن برای تامین منابع انسانی مورد نیاز در جهت تحقق اهداف چشم‌انداز
11. تلاش در جهت تبیین و استحکام مبانی مردم‌سالاری دینی و نهادینه کردن آزادی‌های مشروع از طریق آموزش، آگاهی بخشی و قانونمند کردن آن
امور اجتماعی، سیاسی، دفاعی و امنیتی
12. تلاش در جهت تحقق عدالت اجتماعی و ایجاد فرصت‌های برابر و ارتقای سطح شاخص‌هایی از قبیل آموزش، سلامت، تامین غذا، افزایش درآمد سرانه و مبارزه با فساد.
13. ایجاد نظام تامین اجتماعی برای حمایت از حقوق محرومان و مستضعفان و مبارزه با فقر و حمایت از نهادهای عمومی و موسسات و خیریه‌های مردمی با رعایت ملاحظات دینی و انقلابی
14. تقویت نهاد خانواده و جایگاه زن در آن و در صحنه‌های اجتماعی و استیفای حقوق شرعی و قانونی بانوان در همه عرصه‌ها و توجه ویژه به نقش سازنده آنان
15. تقویت هویت ملی جوانان متناسب با آرمان‌های انقلاب اسلامی
• فراهم کردن محیط رشد فکری و علمی و تلاش درجهت رفع دغدغه‌های شغلی، ازدواج، مسکن و آسیب‌های اجتماعی آنان
• توجه به مقتضیات دوره جوانی و نیازها و توانایی‌های آنان
16. ایجاد محیط و ساختار مناسب حقوقی، قضایی برای تحقق اهداف چشم‌انداز
17. اصلاح نظام اداری و قضایی در جهت: افزایش تحرک و کارآیی، بهبود خدمات‌رسانی به مردم، تامین کرامت و معیشت کارکنان، به‌کارگیری مدیران و قضات لایق و امین و تامین شغلی آنان، حذف یا ادغام مدیریت‌های موازی، تاکید بر تمرکز زدایی در حوزه‌های اداری و اجرایی، پیشگیری از فساد اداری و مبارزه با آن و تنظیم قوانین مورد نیاز.
18. گسترش و عمق بخشیدن به روحیه تعاون و مشارکت عمومی و بهره‌مند ساختن دولت از همدلی و توانایی‌های عظیم مردم.
19. آمایش سرزمینی مبتنی بر اصول ذیل:
• ملاحظات امنیتی و دفاعی
• کارآیی و بازدهی اقتصادی
• وحدت و یکپارچگی سرزمین
• گسترش عدالت اجتماعی و تعادل‌های منطقه‌ای
• حفاظت از محیط زیست و احیای منابع طبیعی
• حفظ هویت اسلامی، ایرانی و حراست از میراث فرهنگی
• تسهیل و تنظیم روابط درونی و بیرونی اقتصاد کشور
• رفع محرومیت‌ها خصوصاً در مناطق روستایی کشور
20. تقویت امنیت و اقتدار ملی با تاکید بررشد علمی و فن‌آوری. مشارکت و ثبات سیاسی. ایجاد تعادل میان مناطق مختلف کشور. وحدت و هویت ملی. قدرت اقتصادی و دفاعی و ارتقاء جایگاه جهانی ایران.
21. هویت بخشی به سیمای شهر و روستا
• بازآفرینی و روزآمدسازی معماری ایرانی ـ اسلامی.
• رعایت معیارهای پیشرفته برای ایمنی بناها و استحکام ساخت‌وسازها
22. تقویت و کارآمد کردن نظام بازرسی و نظارت.
• اصلاح قوانین و مقررات در جهت رفع تداخل میان وظایف نهادهای نظارتی و بازرسی.
23. اولویت دادن به ایثارگران انقلاب‌اسلامی در عرضه منابع مالی و فرصت‌ها و امکانات و مسؤولیت‌های دولتی در صحنه‌های مختلف فرهنگی و اقتصادی.
24. ارتقاء توان دفاعی نیروهای مسلح برای بازدارندگی. ابتکار عمل و مقابله مؤثر در برابر تهدیدها و حفاظت از منابع ملی و انقلاب‌اسلامی و منابع حیاتی کشور.
25. توجه ویژه به حضور و سهم نیروهای مردمی در استقرار امنیت و دفاع از کشور و انقلاب با تقویت کمی و کیفی بسیج مستضعفین.
26. تقویت، توسعه و نوسازی صنایع دفاعی کشور با تاکید بر گسترش تحقیقات و سرعت دادن به انتقال فن‌آوری‌های پیشرفته
27. توسعه نظم و امنیت عمومی و پیشگیری و مقابله مؤثر با جرائم و مفاسد اجتماعی و امنیتی از طریق تقویت و هماهنگی دستگاه‌های قضایی. امنیتی و نظامی و توجه جدی در تخصیص منابع به وظایف مربوط به اعمال حاکمیت دولت
امور مربوط به مناسبات سیاسی و روابط خارجی:
28. ثبات در سیاست خارجی براساس قانون اساسی و رعایت عزت، حکمت و مصلحت و تقویت روابط خارجی از طریق :
• گسترش همکاری‌های دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی
• ادامه پرهیز از تشنج در روابط با کشورها.
• تقویت روابط سازنده با کشورهای غیر متخاصم.
• بهرهگیری از روابط برای افزایش توان ملی
• مقابله با افزون‌خواهی و اقدام متجاوزانه در روابط خارجی.
• تلاش برای رهایی منطقه از حضور نظامی بیگانگان.
• مقابله با تک‌قطبی شدن جهان.
• حمایت از مسلمانان و ملت‌های مظلوم و مستضعف به ویژه ملت فلسطین.
• تلاش برای همگرایی بیشتر میان کشورهای اسلامی
• تلاش برای اصلاح ساختار سازمان ملل.
29. بهرهگیری از روابط سیاسی با کشورها برای نهادینه کردن روابط اقتصادی، افزایش جذب منابع و سرمایه‌گذاری خارجی و فن‌آوری پیشرفته و گسترش بازارهای صادراتی ایران و افزایش سهم ایران از تجارت جهانی و رشد پرشتاب اقتصادی مورد نظر در چشم‌انداز.
30. تحکیم روابط با جهان اسلام و ارائه تصویر روشن از انقلاب اسلامی و تبیین دستاوردها و تجربیات سیاسی، فرهنگی و اقتصادی جمهوری اسلامی و معرفی فرهنگ غنی و هنر و تمدن ایرانی و مردم سالاری دینی.
31. تلاش برای تبدیل مجموعه کشورهای اسلامی و کشورهای دوست منطقه به یک قطب منطقه‌ای اقتصادی، علمی، فن‌آوری و صنعتی.
32. تقویت و تسهیل حضور فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در مجامع جهانی و سازمان‌های فرهنگی بین‌المللی.
33. تقویت هویت اسلامی و ایرانی ایرانیان خارج از کشور، کمک به ترویج زبان فارسی در میان آنان، حمایت از حقوق آنان، و تسهیل مشارکت آنان در توسعه ملی.
امور اقتصادی:
34. تحقق رشد اقتصادی پیوسته، با ثبات و پرشتاب متناسب با اهداف چشم‌انداز.
• ایجاد اشتغال مولد و کاهش نرخ بیکاری.
35. فراهم نمودن زمینه‌های لازم برای تحقق رقابت‌پذیری کالاها و خدمات کشور در سطح بازارهای داخلی و خارجی و ایجاد ساز و کارهای مناسب برای رفع موانع توسعه صادرات غیرنفتی.
36. تلاش برای دستیابی به اقتصاد متنوع و متکی بر منابع دانش و آگاهی، سرمایه انسانی و فن‌آوری نوین.
37. ایجاد سازوکار مناسب برای رشد بهره‌وری عوامل تولید (انرژی، سرمایه، نیروی کار، آب، خاک و …).
• پشتیبانی از کارآفرینی، نوآوری و استعدادهای فنی و پژوهشی.
38. تامین امنیت غذایی کشور با تکیه بر تولید از منابع داخلی و تاکید برخودآگاهی در تولید محصولات اساسی کشاورزی.
39. مهار تورم و افزایش قدرت خرید گروه‌های کم‌درآمد و محروم و مستضعف و کاهش فاصله بین دهک‌های بالا و پایین درآمدی جامعه و اجرای سیاستهای مناسب جبرانی.
40. توجه به ارزش اقتصادی، امنیتی، سیاسی و زیست محیطی آب در استعمال، عرضه، نگهداری و مصرف آن.
• مهار آب‌هایی که از کشور خارج می‌شود و اولویت استفاده از منابع آب‌های مشارک
41. حمایت از تامین مسکن گروه‌های کم درآمد و نیازمند.
42. حرکت در جهت تبدیل درآمد نفت و گاز به دارایی‌های مواد به منظور پایدارسازی فرآیند توسعه و تخصیص و بهره‌برداری بهینه از منابع.
43. توسعه روستاها.
• ارتقاء سطح درآمد و زندگی روستاییان و کشاورزان و رفع فقر. با تقویت زیرساخت‌های مناسب تولید و تنوع بخشی و گسترش فعالیت‌های مکمل به‌ویژه صنایع تبدیلی و کوچک و خدمات نوین. با تاکید بر اصلاح نظام قیمت‌گذاری محصولات.
44. هم‌افزایی و گسترش فعالیت‌های اقتصادی در زمینه‌هایی که دارای مزیت نسبی هستند از جمله صنعت، معدن، تجارت، مخابرات، حمل‌ونقل و گردشگری، به‌ویژه صنایع نفت، گاز و پتروشیمی و خدمات مهندسی پشتیبان آن، صنایع انرژی‌بر و زنجیره پایین دستی آن‌ها، با اولویت سرمایه‌گذاری در ایجاد زیربناها و زیرساخت‌های مورد نیاز و سامان‌دهی سواحل و جزایر ایرانی خلیج‌فارس در چارچوب سیاستهای آمایش سرزمین.
45. تثبیت فضای اطمینان‌بخش برای فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران با اتکاء به مزیت‌های نسبی و رقابتی و خلق مزیت‌های جدید و حمایت از مالکیت و کلیه حقوق ناشی از آن.
46. ارتقاء بازار سرمایه ایران و اصلاح ساختار بانکی و بیمه‌ای کشور با تاکید بر کارآیی، شفافیت، سلامت و بهره‌مندی از فن‌آوری‌های نوین.
• ایجاد اعتماد و حمایت از سرمایه‌گذاران با حفظ مسؤولیت‌پذیری آنان.
• تشویق رقابت و پیشگیری از وقوع بحران‌ها و مقابله با جرم‌های مالی.
47. توانمندسازی بخش‌های خصوصی و تعاونی به عنوان محرک اصلی رشد اقتصادی و کاهش تصدی دولت همراه با حضور کارآمد آن در قلمرو امور حاکمیتی در چارچوب سیاستهای کلی اصل 44 قانون اساسی که ابلاغ خواهد شد.
48. ارتقاء ظرفیت و توانمندی‌های بخش تعاونی از طریق تسهیل فرآیند دستیابی به منابع، اطلاعات، فن‌آوری، ارتباطات و توسعه پیوندهای فنی، اقتصادی و مالی آن.
49. توجه و عنایت جدی بر مشارکت عامه مردم در فعالیت‌های اقتصادی کشور و رعایت جهات زیر در امر واگذاری مؤسسات اقتصادی دولت به مردم:
• امر واگذاری در جهت تحقق اهداف برنامه باشد و خود هدف قرار نگیرد.
• در چارچوب قانون اساسی صورت پذیرد.
• موجب تهدید امنیت ملی و یا تزلزل حاکمیت ارزش‌های اسلامی و انقلابی نگردد.
• به خدشه‌دار شدن حاکمیت نظام یا تضییع حق مردم و یا ایجاد انحصار نیانجامد.
• به مدیریت سالم و اداره درست کار توجه شود.
50. اهتمام به نظم و انضباط مالی و بودجه‌ای و تعادل بین منابع و مصارف دولت.
51. تلاش برای قطع اتکای هزینه‌های جاری به نفت و تامین آن از محل درآمدهای مالیاتی و اختصاص عواید نفت برای توسعه سرمایه‌گذاری براساس کارآیی و بازدهی.
52. تنظیم سیاستهای پولی. مالی و ارزی با هدف دستیابی به ثبات اقتصادی و مهار نوسانات.
ملاحظه:
شاخص‌های کمی و نحوه انطباق محتوای برنامه‌ها و بودجه‌های سالانه متناسب با سیاستهای کلی برنامه چهارم تهیه و ارایه شود.
