۲۰۱۵؛ سال پایان برنامه جهانی “جامعه اطلاعات”
عباس پورخصالیان – از روز یازدهم دیماه ۹۳ که سال ۲۰۱۴ را پشت سر گذاشتیم، وارد سال بهرهبرداری از سه برنامه جهانی دهساله شدهایم که دوتای آنها مرتبط با ICT است: ۱) سال آغاز بهرهبرداری جهانی از پخش دیجیتالی برنامههای رادیوتلویزیونی؛ ۲) سال فراگیری جهانی جامعه اطلاعات و ۳) آب برای زندگی.
اما ایران در مقایسه با سایر کشورها، در سال آغاز بهرهبرداری جهانی از دو برنامه جهانی مذکور، در چه وضعیتی است؟
×× گذار دهساله صداوسیما از آنالوگ به دیجیتال
دو سال پیش، علی عسگری معاون توسعه و فناوری رسانه سازمان صدا و سیمای ایران، اظهار نظر کرده بود که روز ۲۸ آذر ۱۳۹۳(۱۹ دسامبر ۲۰۱۴)، روز ASO (یا Analogue Switch Off) روز پایان دادن به پخش برنامههای رادیوتلویزیونی به روش آنالوگ، در ایران است.
ویکیپیدیا هم، همین تاریخ را به عنوان تاریخ اقدام و گذاری انجام شده در ایران، در نشانی زیر آورده است: http://en.wikipedia.org/wiki/Digital_television_transition اما روز ۲۸ آذر ۱۳۹۳فرا رسید، گذشت و آن پیشگوئی معاون توسعه و فناوری رسانه سازمان صدا و سیمای ایران، جامعه عمل نپوشید. ایرانیان هنوز میتوانند برنامههای رادیوتلویزیونی صداوسیما را روی دستگاههای رادیو و تلویزیون خانگی قدیمی و آنالوگ خود بدون استفاده از مبدلهای آنالوگ به دیجیتال (A2D) بشنوند و ببینند و به احتمال قوی پس از سال ۲۰۲۰ نیز پخش همزمان تعدادی از برنامههای رادیویی و تلویزیونی به دو روش دیجیتال و آنالوگ، و به صورت «سایمیولکاست» (simulcast) استمرار خواهد داشت.
این تأخیر بیش از پنجساله صداوسیما از برنامههای جهانی اتحادیه بینالمللی مخابرات و یونسکو، علل متعددی دارد که در جایش باید به آن رسیدگی کرد. اگر در ایران، تأخیر مذکور به تنهایی مطرح بود، میشد از آن گذشت، زیرا کشورهای بسیاری دچار تأخیری کم و بیش مشابه تأخیر صداوسیما هستند.
اما این تأخیر، در ایران با کاستیهایی همراه است. نخست، با کاستی نابخشودنی فقدان تلویزیون کابلی؛ و سپس، با کاستی نابخشودنی نداشتن ماهواره ملی پخش برنامههای رادیوتلویزیونی. به رغم کاستی اخیر، صداوسیما مدعی داشتن ماهواره ملی «ایرانسـَت» برای پخش برنامههای رادیوتلویزیونی است و این ادعا را بارها علناً در همایشهای ملی و بینالمللی ابراز داشته است! در حالی که «ایرانسـَت»، نامی برساخته مدیران صداوسیما است و هنوز در جهان، نام هیچ ماهواره شناختهشدهای نیست.
×× گذار از آنالوگ به دیجیتال در سایر کشورها
در اکثر کشورهای عضو اروپای واحد و در اغلب کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه (OECD) که بیش از یکچهارم کشورهای جهان را دربر میگیرند، گذار از آنالوگ به دیجیتال در زمینه پخش تلویزیونی انجام شده. نگاه کنید به جدول کشورهایی که موفق به ASO (یا Analogue Switch Off) و تکمیل پروژه گذار از آنالوگ به دیجیتال شدهاند. اما پخش رادیویی در برخی از همین کشورهای پیشتاز در دیجیتالی کردن پخش تلویزیونی، ممکن است به زمانی بعد از سال ۲۰۲۰ موکول شود.
ردیف کشور روش اِعمال ASO تاریخ تکمیل گذار A2D
۱. هلند سراسری ۱۱/۱۲/۲۰۰۶
۲. فرانسه سراسری ۱/۰۹/۲۰۰۷
۳. کانادا سراسری ۳۱/۰۸/۲۰۱۱
۴. سوئد منطقه به منطقه از۱۹/۹/ ۲۰۰۵تا۲۹/۱۰/۲۰۰۷
۵. سوئیس منطقه به منطقه از ۱/۷/ ۲۰۰۶تا ۲۶/۱۱/۲۰۰۷
۶. چک سراسری ۳۰/۶/ ۲۰۱۲
۷. ایتالیا منطقه به منطقه از ۱۵/۱۱/۲۰۰۸ تا ۴/۶/۲۰۱۲
۸. آلمان منطقه به منطقه از۱/۱۰/۲۰۰۲تا ۲۵/۱۰/۲۰۰۸
۹. یونان سراسری ۲۹/۱۲/۲۰۱۳
۱۰. دانمارک سراسری ۱/۱۰/۲۰۰۹
۱۱. نروژ منطقه به منطقه از ۱/۳/۲۰۰۸تا ۱/۱۲/۲۰۰۹
۱۲. اسپانیا سراسری ۳/۴/۲۰۱۰
۱۳. استونی سراسری ۱/۷/۲۰۱۰
۱۴. اتریش سراسری طی سال ۲۰۱۰
۱۵. قبرس سراسری طی سال ۲۰۱۱
۱۶. بلژیک منطقه به منطقه از ۳/۱۰/۲۰۰۸ تا ۱/۳/۲۰۱۰
۱۷. هند ۳۱/۱۲/۲۰۱۴
۱۸. الجزیره سراسری ۱۰/۱۰/۲۰۱۴
۱۹. ژاپن منطقه به منطقه از۲۴/۷/۲۰۰۱ تا ۳۱/۳/۲۰۱۲
۲۰. عربستان سراسری ۲/۷/۲۰۰۹
۲۱. قطر سراسری ۱۳/۲/۲۰۱۲
۲۲. امارات سراسری ۲/۶/۲۰۰۹
۲۳. تایوان سراسری ۳۰/۶/۲۰۱۲
۲۴. ویتنام سراسری ۲۸/۵/۲۰۱۴
×× ۲۰۱۵: سال پایانی دهه شکلگیری جهانی جامعه اطلاعات
در سال پایانی دهه جامعه اطلاعات، کشور از لحاظ نظری و عملی، هنوز حتی اندر خم یک کوچه هم نیست، بلکه بخاطر گمراهی نظری اولیه، عملاً نیز گمراه مانده است، زیرا دانشگاهیان ما از روز اولی که با اصطلاح «Information Society» در متون اتحادیه بینالمللی مخابرات (ITU) مواجه شدند به این برنامه توسعهیی سازمان ملل متحد، برچسبی ایدئولوژیک زدند و آن را با «informational society» یا «جامعه اطلاعاتی» چند تن از جامعهشناسان چپگرای اروپا و آمریکا، خلط کردند و در نتیجه: نه «جامعه اطلاعات» را تعریف کردند، و نه نام اصلیاش را که «جامعه اطلاعات» است، حفظ نمودند؛ بلکه تغییرش دادند و “جامعه اطلاعاتی”اش خواندند و هنوز نیز چنین میخوانند.
×× بزرگترین قهرمانان فرصتسوزی
دهه ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵ علاوه بر دو مناسبت “گذار جهانی از آنالوگ به دیجیتال (A2D) در پخش رادیوتلویزیونی” و “جامعه اطلاعات فراگیر مردممحور”، مناسبت سومی هم داشت که در مورد آن نیز کاری نشد و فرصت از دست رفت: دهه آب برای زندگی (Water for Life).
به قول نلسون ماندلا، خطاب به میزبانانش در ایران: شما بزرگترین قهرمانان فرصتسوزی هستید.
ضمناً نباید فراموش کرد که هشت سال اول دهه ۲۰۰۵۲۰۱۵ در ایران مصادف شد با دولت نهم و دهم! (منبع:عصرارتباط)
