افزایش کیفیت اینترنت با سرکوب تعرفه‌ای فعلی ممکن نیست
به گزارش آنا؛ صنعت ارتباطات کشور طی سال‌های اخیر با فشار‌های اقتصادی گسترده‌ای مواجه بوده است. اپراتورها به‌عنوان بازیگران اصلی این حوزه، با رشد مداوم هزینه‌ها از جمله تورم، افزایش نرخ ارز، حقوق نیروی انسانی و هزینه‌های نگهداری شبکه روبه‌رو شده‌اند.
بخشی از تجهیزات مرتبط با فعالیت آنها در داخل کشور تولید نمی‌شود و اپراتورها مجبور هستند برای تأمین تجهیزات موردنیاز خود به واردات روی بیاورند، همین موضوع است که سبب شده تا افزایش نرخ ارز روی هزینۀ نهایی اپراتورها تأثیر قابل توجهی بگذارد، به خصوص در سال‌های اخیر که نرخ ارز افزایش چند برابری داشته است.
هزینۀ حقوق و دستمزد هم در بخش اپراتوری و هزینۀ نهایی آنها بسیار اثرگذار است؛ چرا که اغلب نیازهای اپراتورها الزاماً باید توسط نیروی کار ماهر رفع شود، بنابراین نمی‌توان این تلقی را داشت که اپراتور می‌تواند با پرداخت حداقل حقوق وزارت کار امور خود را بگذراند.
تعرفه خدمات ارتباطی در این مدت تقریباً ثابت مانده و همین ناترازی میان هزینه و درآمد، توان سرمایه‌گذاری در توسعه فناوری را کاهش داده است. توسعه زیرساخت‌هایی مانند ۵G و فیبرنوری نیازمند منابع مالی پایدار هستند که در شرایط فعلی تأمین آن دشوار شده است.
افزایش قیمت در بسیاری از صنایع و محصولات متناسب با تورم پذیرفته شده است، اما در حوزه ارتباطات، تعرفه‌ها با سرکوب مواجه بوده‌اند. این وضعیت کیفیت خدمات را تحت تأثیر قرار داده و رضایت کاربران و پایداری شبکه را نیز با چالش روبه‌رو کرده است.
هر صنعت و خدمتی باید بر اساس قیمت تمام‌شده و سود منطقی اداره شود
علت اصلی اعتراض اپراتورها به تعرفه‌های فعلی چیست؟
اپراتورها بنگاه اقتصادی هستند و مثل هر کسب‌وکاری بر اساس هزینه و فایده فعالیت می‌کنند. بخشی از حاکمیت چنین نگاهی ندارد و تصور میکند اپراتورها صرفاً سود‌های کلان دارند و چون تا امروز دوام آورده‌اند، پس نیازی به تغییر نیست. هر صنعت و خدمتی باید بر اساس قیمت تمام‌شده و سود منطقی اداره شود. تورم و افزایش هزینه‌ها در همه بخش‌ها دیده می‌شود، از کالا‌های اساسی گرفته تا خودرو، اما تعرفه‌های ارتباطی سال‌هاست که ثابت مانده‌اند.
در سال‌های اخیر تعرفه‌ها چقدر تغییر کرده‌اند؟
طی ۹ سال گذشته، تعرفه تماس صوتی و پیامک هیچ افزایشی نداشته و فقط یک‌بار تعرفه اینترنت همراه ۳۴ درصد افزایش یافته، آن‌هم در دی‌ماه دو سال پیش، این رقم در مقایسه با تورم ۴۵ درصدی نقطه‌به‌نقطه شهریور امسال و افزایش شدید نرخ ارز، کاملاً ناچیز است. هزینه‌های اپراتورها از جمله حقوق نیرو انسانی، تجهیزات، نگهداری شبکه و توسعه فناوری به‌شدت بالا رفته، اما تعرفه‌ها همچنان در وضعیت سرکوب‌شده باقی مانده‌اند.
اپراتورها به‌خاطر فشار اقتصادی، از هزینه‌های نگهداری خود کاسته‌اند
این مسئله چه تأثیری بر عملکرد اپراتورها داشته است؟
اپراتور وقتی نتواند درآمد کافی داشته باشد، اول از هزینه‌های توسعه فناوری و تحقیق و توسعه می‌زند، بعد از توسعه شبکه و در نهایت از نگهداری زیرساخت‌ها کسر می‌کنند. در بحران برق اخیر دیدید که قطع برق چه تأثیری بر شبکه‌های موبایل گذاشت. اپراتورها به‌خاطر فشار اقتصادی، از هزینه‌های نگهداری کاسته‌اند. امروز با ناترازی ارتباطی مواجهیم، چون دولت حاضر نیست تعرفه‌ها را حتی متناسب با تورم افزایش دهد، در حالی که عوارض جاده‌ای را در یک سال ۱۰ برابر کرده‌اند.
برخی می‌گویند که سری قبل که در دولت سیزدهم افزایش تعرفه‌ها تصویب شد، اپراتورها قول برای افزایش کیفیت دادند، اما عمل نکردند، نظر شما در این خصوص چیست؟
بیشتر تعهدات در آن مقطع مربوط به توسعۀ ۵G بود و فکر می‌کنم بخش اصلی آن نیز در حوزۀ توسعۀ شبکه عملی شد، ولی نرخ تورم و هزینه نیروی‌انسانی از آن زمان تاکنون دو بار ۳۵ درصد افزایش یافته است، دلار هم از حدود ۵۰ هزار تومان حالا قیمت‌های بالای ۱۰۰ هزار تومان را تجربه میکند، بنابراین بدیهی است که اپراتور با همان تعرفه‌های ثابت نمی‌تواند پوشش و کیفیت را افزایش دهد. این نگاه غیرواقعی است. هزینه‌ها بالا رفته، اما تعهدات اپراتورها ثابت مانده‌اند. این مدل اقتصادی پایدار نیست.
برخی معتقدند تعرفه‌ها بالا هستند، نظر شما چیست؟
تصور عمومی به‌خاطر فیلترینگ شکل گرفته است. مردم مجبورند برای دسترسی به برخی از سکوهای اینترنتی، هزینه فیلترشکن بدهند که عدد قابل توجهی در سبد خانوار است. این هزینه به‌جای اپراتور، به فروشنده فیلترشکن می‌رسد. اگر این هزینه را حذف کنیم، تعرفه واقعی اینترنت در ایران جزو ارزان‌ترین‌ها در دنیاست، حتی با مقایسه نرخ ارز و GDP. در هند و ایتالیا هم اپراتور‌های موبایلی هستند، اما توسعه اینترنت در آن کشور‌ها با حمایت واقعی انجام شده و سرکوب تعرفه مبنای کار نبوده است
تعرفه‌ها سالانه و متناسب با تورم تغییر کنند
راه‌حل چیست؟
تعرفه‌ها باید سالانه و متناسب با تورم تعدیل شوند. طی ۷ سال گذشته تعرفه‌ها سرکوب شده‌اند و حالا به نقطه‌ای رسیده‌ایم که نه مردم راضی‌اند، نه اپراتورها. ادامه این روند باعث افت کیفیت خدمات و توقف توسعه فناوری می‌شود. صنعت ارتباطات نیاز به سیاست‌گذاری واقع‌بینانه دارد.
ولی برخی می‌پرسند که اگر اپراتورها در تنگنای تعرفه‌ای هستند، چرا در حوزه‌های دیگر سرمایه‌گذاری می‌کنند، برای مثال می‌روند و VOD راه‌اندازی می‌کنند؟
اتفاقا به نظرم این نشانه بدی است چرا که نشان میدهد سرمایه‌گذاری در حوزه تلکام جذابیت کمتری پیدا کرده و دارد در سایر حوزه‌ها سرمایه‌گذاری میکند و عملا پول و سرمایه به نوعی ممکن است با این روند از صنعت خارج شود و به سایر حوزه‌های جذابتر از نطر اقتصادی منتقل شود.
