نگاهی به اشکالات بودجه ICT در سال ۹۳
موبنا – فرشید رضایی – مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی با انتشار گزارشی به بررسی ضعفها و قوتهای بودجه ICT در سال ۹۳ پرداخت. از جمله نقاط قوت بودجه بنا بر اعلام این مرکز میتوان به رشد ۹۵ درصدی اعتبارات این بخش نسبت به سال گذشته اشاره کرد.
همچنین اختصاص مبلغ ۱۲۳۰ میلیارد تومان به توسعه زیرساخت، خدمات و کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات و شبکه ملی اطلاعات نشان ا ز توجه به این مقوله دارد.
اما گذشته از ارقام در نظرگرفته به این بخش که باید منتظر میزان تخصیص آن باشیم، لابهلای گزارش مرکز پژوهشهای مجلس حاوی نگرانیها و چالشهای مهمی است.
۱- نخستین نگرانی این مرکز به ارتباط منطقی میزان بودجه بخش ICT با سیاستها و برنامههای بلند مدت در این بخش است. موضوعی که اگرچه جزییات بیشتری از آن ارایه نشده اما نکته و هشداری مهم است.
۲- مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی یکی از چالشهای مهم این بخش، نادیده گرفتن بخش خصوصی در توسعه زیرساختها، خدمات و کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات دانسته و در همین راستا پیشنهاد داده که مشارکت دولت با بخش خصوصی به عنوان راهکار توسعه زیرساختها، خدمات و کاربردهای فناوری اطلاعات در احکام و ردیفهای مربوط به بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات درج شود.
۳- سومین اشکال این مرکز به حجم بالا و غیر شفاف بودجه اختصاص یافته به پروژه شبکه ملی اطلاعات باز میگردد. مرکز پژوهشها در خصوص اختصاص مبلغ ۱۲۳۰ میلیارد تومان به شبکه ملی اطلاعات آورده است:” در نظر گرفتن این مبلغ عظیم در بخش متفرقه و عدم لحاظ آن در اعتبارات برنامهای از اصول بودجه نویسی به دور است، ضمن اینکه با توجه به زیاد بودن این مبلغ لازم بود تفکیک بیشتری صورت میگرفت و جزئیات افزونتری در این ردیف ذکر میشدند.
به این ترتیب مشخص نیست که هر یک از بخشهای زیرساخت، خدمات و کاربردها چه سهمی از این مبلغ دارند.”
۴- چهارمین نقد مرکز پژوهشها به بودجه فناوری اطلاعات و ارتباطات به بخش محتوا، کاربردها و خدمات باز میگردد. این بخشها در سالهای اخیر از اعتبار لازم برخوردار نبوده اند و این موضوع موجب عدم استفاده بهینه از زیرساختهای ارتباطی کشور شده است.
۵- نکته دیگر در گزارش مرکز، عدم لحاظ قانون تعیین و وصول حق الامتیاز و حق السهم فعالیت بخش غیردولتی در زمینه پست و مخابرات است.
براساس این قانون ۱۰۰ درصد درآمدهای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از حق الامتیاز، حق السهم و جرائم باید به بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات اختصاص یابد که با وجود درآمد بیش از ۳۸۰۰ میلیارد تومانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تنها حدود ۲۴۰۰ میلیارد تومان به این بخش اختصاص یافته است.
۶- و در نهایت اینکه فقدان تمرکز نظارت بر هزینه کرد اعتبارات بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات یکی از چالشهایی است که در سالهای گذشته این بخش با آن روبرو بوده است.
البته مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در پایان گزارش خود به منظور رفع مشکلات بودجه ICT در سال ۹۳ پیشنهاد داده که با تجمیع اعتبارات ردیفهای بودجهای مربوط به فناوری اطلاعات و ارتباطات در یک ردیف متمرکز، اعتبارات بخش مذکور، با نظارت و مدیریت متمرکز یک نهاد نظیر شورای عالی فضای مجازی یا وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به دستگاههای اجرایی تخصیص یابد.
