۹۵درصد قاچاق از مبادی رسمی صورت می‌گیرد
وحید حاجی‌پور - گزارش نهایی تحقیق و تفحص از بررسی روند مبارزه با قاچاق بالاخره پس از کش و قوس‌های فراوان دیروز در مجلس قرائت شد.
این گزارش نکات قابل توجه زیادی داشت، اما با این وجود انتقاداتی به آن وارد شد. گزارش تحقیق و تفحص از روند مبارزه با قاچاق در فروردین سال ۹۷ به تصویب کمیسیون اقتصادی مجلس رسیده بود و به‌طور طبیعی باید در همان ایام از تریبون مجلس قرائت می‌شد، اما این گزارش بعد از دو سال تأخیر در جلسه دیروز قرائت شد و آنگونه که یکی از نمایندگان مجلس اظهار داشته است بخش‌هایی از آن نیز حذف شده بود.
مخفی‌کاری دولت
در بند نخست از بخش سوم گزارش به نکته مهمی اشاره شده است: برخلاف ادعای ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز که رقم قاچاق در سال‌های ۹۵ و ۹۶ را به ترتیب ۱۲ و ۱/ ۱۳ میلیارد دلار اعلام کرده بود، بررسی‌های دقیق‌تر نشان می‌داد در آن دو سال بین ۵/ ۲۱ تا ۵/ ۲۵میلیارد دلار قاچاق صورت گرفته است. این اختلاف دو برابری در حالی روی داده‌است که تیم تحقیق و تفحص مجلس رسماً اشاره کرده‌است که هیچ پاسخ روشن و قانع کننده‌ای را از ستاد دریافت نکرده است! هیئت تحقیق از نمایندگان خواسته است درباره مخفی کاری ۵۰درصدی این ستاد وارد عمل شوند و از دولت توضیح بخواهند دلیل مخفی کاری‌ها چیست؟
مجرای قاچاق
در بند دوم، اما نکته مهم دیگری اشاره شده است: ۳۱ شگرد در قاچاق وجود دارد که ۹۵درصد آن از مبادی رسمی صورت می‌گیرد، یعنی از گمرکات کشور! ۲۲ تا ۳۳ درصد از حجم کل کالا‌های وارداتی متعلق به قاچاق است که فقط بین یک تا ۸درصد آن کشف شده است. به معنای آن است که بیش از ۹۰درصد کالا‌های قاچاق به بازار داخل راه می‌یابد. این گزارش نوشته است که دستگاه‌های مختلفی در روند قاچاق حضور دارند و با کم کاری‌شان در مسیر مبارزه با قاچاق، به کشور ضربه می‌زنند. مثلاً همین ستاد مبارزه با قاچاق کالا در پیاده‌سازی رویکرد سیستمی برای مبارزه با قاچاق کوتاهی کرده‌است در حالی که به‌راحتی می‌تواند از ظرفیت قانونی خود استفاده کند. این گزارش به ستاد مبارزه با قاچاق انتقاد جدی وارد کرده است که به نقد‌های دلسوزانه گوش فرا نمی‌دهد و آمارهایش با واقعیت فاصله دارد. البته در بندی دیگر آورده شده است که یکی از ضعف‌های ستاد، قوی نبودن آن از نظر حقوقی است که دلیلش به اهتمام جدی رئیس‌جمهور در این باره بر می‌گردد.
کوتاهی ۴۰ دستگاه دولتی
سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس در جریان قرائت گزارش تحقیق و تفحص از نحوه مقابله با قاچاق گفت: دستگاه‌های ذی‌ربط به ۴۰ تکلیف خود درباره مبارزه با قاچاق عمل نکرده و ۷۰تکلیف را به صورت ناقص انجام داده‌اند که ضعف عملکرد این دستگاه‌ها در مبارزه با قاچاق را نشان می‌دهد. سیدحسن حسینی شاهرودی در تشریح ضرورت این رسیدگی گفت: یکی از چالش‌های کشور مفاسد اقتصادی است که پدیده قاچاق کالا و ارز یکی از مظاهر این فساد است که عرصه تولید را تحت تأثیر قرار می‌دهد و مبارزه با آن خواسته همه ما است.
حسینی شاهرودی در ادامه به اصول و ضرورت‌های دوازده‌گانه‌ای در مبارزه با قاچاق اشاره کرد و گفت: مبارزه فرآیندی با پدیده قاچاق، اولویت داشتن مبارزه با قاچاق‌های کلان، بالا بردن مخاطره و هزینه قاچاق، لزوم قاطعیت و تخصص در مقابله با مرتکبین قاچاق، ارتقای تجهیزات و استفاده از فناوری‌های نوین، ایجاد اشتغال و راه‌های صحیح سرمایه‌گذاری و اصلاح الگوی مصرف و مردمی کردن مبارزه با قاچاق از جمله ضرورت‌های مبارزه با قاچاق است. سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس در پایان با اشاره به برخی اشکالات در حوزه مبارزه با قاچاق و ضرورت برخورد با آن خاطر نشان کرد: باید بتوان از رئیس‌جمهور و وزرای مربوطه در این باره سؤال کرد و به وضعیت ضعف عملکرد و استنکاف دستگاه‌ها از انجام تکالیف خود رسیدگی کرد که در این زمینه دستگاه‌ها به ۴۰ تکلیف خود عمل نکرده و ۷۰تکلیف را به صورت ناقص انجام داده‌اند.
ارجاع به قوه قضائیه
حسینعلی حاجی‌دلیگانی، نماینده مردم شاهین‌شهر هم با انتقاد از حذف برخی دستگاه‌ها و وزارتخانه‌های مجرم در این گزارش گفت: گزارش مکتوبی که سال گذشته در خصوص قاچاق به نمایندگان دادند با گزارشی که امروز قرائت شد متفاوت بوده و بخش‌هایی از آن حذف شده است.
وی افزود: چرا اسامی برخی دستگاه‌ها و سازمان‌هایی که با ارتکاب جرم منجر به بلای خانمانسوز بر سر ملت شده در گزارش قاچاق حذف شده و چرا اسامی افرادی که در موضوع قاچاق جرم مرتکب شده‌اند، حذف شده است. نماینده مردم شاهین‌شهر در مجلس گفت: ۲۵میلیارد دلار طبق این گزارش قاچاق صورت گرفته که ۹۰درصد آن از مبادی رسمی بوده‌است، این در حالی است که طبق این گزارش اتاق بازرگانی، گمرک، وزارت اقتصاد و صدا و سیما در موضوع قاچاق ضعف داشتند و حتی اتاق بازرگانی نمره ۵ /۲ از ۲۰ و گمرک ۱/ ۳ از ۲۰ گرفته‌اند.
حاجی‌دلیگانی گفت: چرا اسامی متخلفین و مجرمین در گزارش قاچاق حذف شده و چه کسی دستور حذف این اسامی را داده است.
وی تصریح کرد: قرائت گزارش قاچاقی که در جلسه علنی مجلس صورت گرفت ناقص است. پزشکیان که ریاست جلسه مجلس را بر عهده داشت در پاسخ به تذکر حاجی‌دلیگانی گفت: کمیسیون اقتصادی در دی‌ماه گزارش اصلاحی مربوط به بررسی سیاست‌های دولت در مقابله با قاچاق و دلایل ناکارآمدی آن را به هیئت رئیسه داده ضمن اینکه در سامانه الکترونیکی هم بارگذاری شده است.
در نهایت پس از قرائت نهایی گزارش کمیسیون اقتصادی در مورد تحقیق و تفحص از بررسی سیاست‌های دولت در مقابله با قاچاق و دلایل ناکارآمدی آن در دولت‌های مختلف با ارجاع این گزارش به قوه‌قضائیه ورود این قوه به این گزارش موافقت کردند.
منبع: روزنامه جوان
توضیح آی‌تی آنالیز: وقوع این حجم گسترده قاچاق آن هم از مبادی رسمی کشور در حالی همچنان در حال وقوع است که هزینه‌های هنگفتی برای ساخت انبوهی از سامانه‌های متعدد به منظور جلوگیری از قاچاق در کشور از سال‌های قبل تا کنون انجام شده است که به علت ناهماهنگی‌ها و مشکلات تعمدی کاملا ناکارآمد بوده و موید این موضوع بودند که مادامیکه اطلاعات لازم، صحیح و به هنگام در این سامانه‌ها وارد نشود و ارتباط لازم ایجاد نشود، سامانه‌ها هیچ نقشی در مبارزه و کاهش قاچاق نداشته و ابزاری فاقد کارایی، زاید و تزیینی محسوب می‌شوند.