اختلال مشکوک در سامانه سمفا
اختلال به‌وجود آمده در فرآیند ارایه آمار دقیق از فروش فیلم‌های روی پرده در سامانه «سمفا»، نگرانی‌هایی را در میان فعالان حوزه توزیع در سینمای ایران به‌وجود آورده است.
به گزارش خبرنگار مهر، سامانه «سمفا» از سال ۹۹ از سوی سازمان سینمایی به‌عنوان اصلی‌ترین مرجع اعلام آمار فروش سینماها معرفی شد، سامانه‌ای که قرار بود به‌صورت زیرساختی، فرآیند اقتصادی تعامل میان اضلاع مختلف اکران از پخش‌کننده و تهیه‌کننده تا سینمادار را هم تسهیل کرده و فاصله زمانی میان تقسیم حق و حقوق هر یک از این صنوف از درآمد گیشه را به حداقل ممکن برساند.
«سمفا» با همین تعریف طی چند سال اخیر از سوی رسانه‌ها نیز به‌عنوان تنها مرجع برای انعکاس و ارزیابی عملکرد فیلم‌های سینمایی در چرخه اکران پذیرفته شد و گزارش‌ها و تحلیل‌های بسیاری به استناد ارقام ثبت شده در این سامانه، به سرانجام رسید.
با این همه اما آنچه در روزهای اخیر بر خروجی این سامانه قرار گرفته است، حکایت از اختلالی عجیب در فرآیند به‌روزرسانی آن دارد و زمزمه‌های گلایه‌آمیز در میان فعالان حوزه اکران هم هنوز به هیچ واکنش رسمی از سوی مسئولان سازمان سینمایی منتهی نشده است.
از سوی دیگر هاشم میرزاخانی مدیر مؤسسه «سینماشهر» اخیراً در نشستی رسانه‌ای خبر از راه‌اندازی سامانه‌ای جدید برای یکپارچه‌سازی فرآیند پخش در سینمای ایران داد که نگرانی‌هایی را نسبت به ادامه فعالیت «سمفا» و مأموریت‌های این سامانه در چرخه توزیع فیلم و ثبت آمار گیشه، به‌وجود آورده است.
بررسی آمارهایی که در حال حاضر در خروجی «سمفا» مشاهده می‌شود، به‌خوبی نشان‌دهنده اختلال این سامانه در ثبت ارقام مرتبط با فروش فیلم‌هاست، به‌عنوان مثال روابط عمومی فیلم «هتل» ۶ روز پیش خبر عبور مجموع فروش این فیلم از مرز ۵۰ میلیارد تومان را به‌صورت رسمی برای رسانه‌ها ارسال کرد و با لحاظ کردن شیب فروش این فیلم از ابتدای اکران، انتظار این است که تا به امروز فروش این فیلم به مرز ۶۰ میلیارد تومان نزدیک شده باشد، اما رقم مجموع فروش فیلم در سامانه سمفا روی ۴۵ میلیارد تومان متوقف مانده است!
این محاسبه درباره دیگر فیلم‌ها هم صدق می‌کند و عجیب‌تر اینکه اگر تعداد کل مخاطبان سینمای ایران طی هفته اخیر را با آمار مخاطبان در بازه‌های مشابه در هفته‌های گذشته مقایسه کنیم، با ریزش نزدیک به ۲۵۰ هزار نفری مواجه می‌شویم که نمی‌تواند با واقعیت هم‌خوان باشد.
اما ماجرا چیست؟ اختلال «سمفا» چه مشکلاتی را رقم می‌زند و فعالان حوزه پخش و اکران فیلم‌های سینمای ایران، چه نگاهی نسبت به عملکرد این سامانه دارند؟ در گفت‌وگو با سه سینمادار به بررسی این موضوع پرداخته‌ایم.
وعده‌ها درباره «سمفا» چقدر محقق شده است؟
محمد قنبری مدیر پردیس سینمایی مگامال درباره تفاوت آماری بین فروش و مخاطب واقعی سینما و آمارهای منتشر شده «سمفا» طی هفته اخیر به خبرنگار مهر گفت: چیزی که ما متوجه شدیم، اختلاف به وجود آمده به دلیل مشکل سرورهای سخت‌افزاری «سمفا» است. ما در حال حاضر حساب‌های ثبتی را بر مبنای خریدهای قبلی در گزارش مالی فروش می‌بندیم و مشکلی نداریم اما متأسفانه هنوز مشکل گزارش‌گیری در «سمفا» وجود دارد.
قنبری در مورد اینکه آیا این اختلافات آماری می‌تواند باعث بروز آسیب در فرآیند اکران شود، عنوان کرد: در این میان بحث مالی مطرح است. سیستم مالی همه مجموعه‌ها با نرم‌افزار و سیستم دیگری کار می‌کند و چون این گزارش‌ها به‌روز نیستند، ثبت سندهای مالی به تعویق می‌افتد و در محاسبات قدری تأخیر ایجاد می‌شود. این موضوع باعث می‌شود خیلی از اصحاب رسانه و همکاران که در جریان نیستند، آمار نادرستی از فروش‌ها داشته باشند. دوستان قول داده‌اند در اسرع‌وقت این مشکل را حل کنند. همچنان منتظریم ببینیم چه اتفاقی می‌افتد.
این سینمادار در ادامه و درباره احتمال بروز تخلفات مالی به دلیل این آسیب‌ها گفت: چون گزارش خریدهای قبلی در «سمفا»، آمار دقیق را به شما می‌دهد، پس نمی‌تواند باعث بروز تخلفات مالی شود؛ یعنی یک جایی در کل سیستم «سمفا» گزارش دقیق و به لحظه را به شما ارائه می‌دهد. اگر این موضوع وجود نداشت، حتماً باعث تخلف می‌شد پس به خاطر اینکه امکان دسترسی به گزارش کلی در نهایت وجود دارد، خیلی از بابت تخلف مالی مشکلی ایجاد نمی‌شود و فقط بستن حساب‌های مالی کمی زمان بر می‌شود.
مدیر پردیس سینمایی مگامال درباره کارکرد تعریف شده برای «سمفا» و این موضوع که آیا این سامانه موفق بوده یا خیر هم گفت: در جمع‌بندی جلسه مدیران سینما بیان کردم اگر پشتیبانی سخت‌افزاری از سرور و برنامه‌ریزی انجام شود و بتوانند تمام اینها را پوشش دهند، «سمفا»، سامانه خوبی خواهد بود؛ چون چیزهایی که برای آن تعریف می‌کردند مانند شکستن انحصار و اضافه‌شدن یک‌سری سامانه‌های دیگر برای فروش بلیت، آیتم‌های خوبی بوده‌اند. بحث این بود که قراردادها الکترونیکی شوند و حتی بحث تقسیم از مبدا پول باشد که اینها به‌ظاهر و در شکل اولیه اتفاقات خوبی است. منتهی از اینها فقط بحث اینکه چند سامانه فروش توانستند بلیت بفروشند، عملی شد و مابقی فعلاً فعال نشده‌اند. متأسفانه سامانه از بُعد سخت‌افزاری سرورها، ضعف و اشکال دارد. در جلسه هفته گذشته، دوستان سینماشهر مدعی بودند این مسائل میراثی است که از قبل به آنها رسیده و دستشان به آن شکل باز نیست ولی می‌بایست بحث زیرساختی و سرورها به‌روز، تحویل و آماده شوند و اشکالات برطرف شود بعداً سراغ بقیه اتفاقات نوین در سینمای ایران بروند.
قنبری در انتها متذکر شد: به نظرم اولین هدف دوستان محترم وزارت ارشاد و سینماشهر باید این موضوع باشد که اگر «سمفا» ناقص است و ایراد و باگ دارد، ابتدا آن را به حد اعتلایی برسانند تا سینماداران و مدیران، دغدغه‌ای بابت این موضوع نداشته باشند سپس مابقی کارها را در کنار آن و سر فرصت پیش ببرند.
به‌روزرسانی «سمفا» با سه روز تأخیر!
اما پویا سعیدی‌پور مدیر پردیس سینمایی زندگی، این تفاوت آماری در فروش و تعداد مخاطب را جدی ندانسته و آن را حاصل مشکل سرورها می‌داند که قبلاً از سوی «سمفا» اعلام شده بود. وی در این باره به خبرنگار مهر بیان کرد: اگر کاربر این سامانه بداند چطور گزارش بگیرد به مشکل بر نخواهند خورد. فقط به‌جای اینکه گزارش جامع بگیریم، گزارش را از قسمت خرید قبلی استخراج می‌کنیم که دقیق است و مشکلی نیست. اما اگر گزارش جامع روزانه درآمد را بخواهند به مشکل بر می‌خورند که این موضوع را «سمفا» هم از ۲ هفته پیش اعلام کرده بود.
وی یادآور شد: درست است که سامانه تأخیر دارد و زمینه ساز مشکل است اما بعد از سه روز آپدیت می‌شود. موضوع اینجاست که از نظر من به‌عنوان سینمادار راه برای گزارش درست گرفتن همچنان وجود دارد؛ شاید عموم افراد در این مورد مطلع نباشند اما پشتیبانی «سمفا» به ما اطلاع داده است که برای برطرف‌شدن مشکل از چه مسیری برویم. با این حال عموم مردم، خبرنگاران یا اصحاب رسانه اطلاع ندارند و این موضوع باید به‌صورت عمومی اعلام شود یا سامانه را تا رفع نقص فنی یک هفته یا ۱۰ روز از دسترس خارج کنند.
این سینمادار هم درباره احتمال بروز تخلف تأکید کرد: تخلف مالی در هر صورتی امکان‌پذیر است! چه گزارش باشد و چه نباشد، چه اختلاف وجود داشته باشد یا نباشد. اگر سینمادار یا تهیه‌کننده‌ای است که سینماهای زیادی دارد و بلیت سینما دست اوست، می‌تواند بلیت مراجعه را برای فیلم‌های خود بسوزاند و بلیت فلان فیلم را به‌جای بلیت فیلم دیگر بدهد و مثلاً بگویند این ارجاعی گیشه بوده و مشتری مرجوع کرده است. این را در هر شرایطی میتوانید انجام دهید. این به وجدان طرف برمی‌گردد. در هیچ شرایطی نمی‌توانید بگویید این تخلفات مالی برطرف می‌شود. مگر اینکه از طرف هر فیلم یک نماینده در گیشه بنشیند که عملاً شدنی نیست.
مدیر پردیس سینمایی زندگی ادامه داد: من معتقدم که بودن سامانه‌ای مثل «سمفا» بهتر از نبودن آن است. تنها مشکل «سمفا» این بود که از اول چرخ را اختراع کرد و کارهای خوب قبلی را ادامه نداد. از ابتدا برنامه‌نویسی جدید و شکل جدیدی را درست کرد که چند باگ اساسی و کلی دارد و دوستان در رفع آن تلاشی نمی‌کنند. یک مشکل اصلی این است که به‌محض قطع‌شدن اینترنت دسترسی شما به همه چیز قطع می‌شود. یعنی نسخه خارج از وب ندارد که به‌صورت آفلاین کار کند این مشکل را از ابتدا داشتیم و از اوایل راه اندازی «سمفا» هم گفتیم، اعلام کردیم و توضیح دادیم و بارها جلسه گذاشتند و گفتند عیب‌ها را بگویید و ما گفتیم، ولی برطرف نشده است. اینکه چه حساسیتی روی این موضوع وجود دارد را نمی‌دانم؛ ولی اولین کاری که «سمفا» باید انجام دهد این است که نسخه آفلاین آن را کنار آنلاین داشته باشد.
سعیدی‌پور در پایان صحبت‌های خود گفت: مشکل اساسی این است که «سمفا»، دوره به دوره که مخاطبان سینما زیاد شدند، به همان نسبت تقویت نشد و آینده‌نگری درست برای آن صورت نگرفت که اگر یک میلیون کاربر داریم برای ۲ میلیون کاربر زیرساخت فراهم کنیم. مشکل اینجاست که دیدگاه به صورت راهبردی اشکال دارد و همیشه می‌گذاریم این ظرفیت تکمیل شود بعد آن را افزایش می‌دهیم. با تمام این عیب‌ها و ایرادات اگر در جهت بهبود تلاش شود، بودن سامانه «سمفا» بهتر از نبودن آن است.
اختلال در آمارها می‌تواند به بروز تخلفات مالی منجر شود
شروین احمدی مدیر پردیس سینمایی طلایی هم در این باره با خبرنگار مهر مطرح کرد: با توجه به هزینه اعلام شده از سوی مدیران سینماشهر برای به‌روزرسانی سامانه «سمفا»، نباید امروز شاهد بروز این اشکالات باشیم. آقای میرزاخانی در جلسه روز سه‌شنبه در سینما فرهنگ اعلام کرد برای اینکه «سمفا» به‌روزرسانی و پشتیبانی شود، ماهیانه مبلغ ۳۰۰ میلیون تومان پرداخت می‌کنند که اگر این عدد درست باشد باید یک سال پیش این باگ‌ها برطرف می‌شد. اینکه نه می‌توان آمار روز را گرفت و نه می‌توان حساب‌ها را بست به نظرم درست نیست و متأسفانه در روزهای شلوغ هفته مثل سه‌شنبه‌ها، سرعت سامانه به‌شدت کند می‌شود.
وی درباره مشکلات به‌وجود آمده گفت: هر شب مجبوریم حساب‌ها را ببندیم. این اختلافات و این موضوع که هر چند روز این اعداد تغییر می‌کند، برای من سینمادار مشکل‌ساز است چون نمی‌دانیم هر شب چه تعداد بلیت فروختیم و ورودی صندوق چقدر بوده و این موضوع تمام حساب کتاب‌ها را به‌هم‌ریخته است.
احمدی احتمال بروز تخلف مالی در این شرایط را هم رد نکرد و ادامه داد: این موضوع می‌تواند موجب تخلف شود؛ چون هر شب اختلاف حساب داریم. نمی‌دانیم متصدی گیشه حساب‌ها را اشتباه می‌بندد یا اشکال از سمت سمفا بوده است. قبلاً در لحظه می‌فهمیدیم چند بلیت فروختیم و چند نفر وارد فلان سالن شده‌اند و چه فیلمی را فروختیم. الان نمی‌دانیم برای ارائه حساب پخش فیلم‌ها چه باید کرد.
احمدی یادآور شد: تا جایی که اطلاع دارم «سمفا» قرار بود سامانه‌ای باشد که تمام بلیت‌فروشی‌ها مستقیم به آن متصل شوند و هم‌زمانی داشته باشند. الان به نظر دوباره انحصار ایجاد شده است. چرا باید فروش بلیت‌های جشنواره فیلم کوتاه فقط در یک سامانه بلیت‌فروشی باشد؟ مگر همه اینها زیر نظر «سمفا» نیستند؟ آی‌تیکت، سینماتیکت، ایران تیکت و گیشه هفت همه به «سمفا» متصل هستند و باید بتوانند این بلیت‌فروشی را انجام دهند. به نظرم باید بتوانند در جشنواره فیلم فجر این موضوع را اجرایی کنند.
مدیر پردیس سینمایی طلایی در پایان صحبت‌هایش درباره موفق نبودن سامانه «سمفا» تصریح کرد: چون ایرادهای این سامانه زیاد است نمی‌توان به «سمفا» یک سامانه موفق گفت. در جلسه سه‌شنبه هفته گذشته هم یک‌سری از مدیران سینما به این موضوع ایراد گرفتند.