ITanalyze

چند روز پیش در خبرها آمده بود که شرکت اپل در مقابل درخواست یک کاربر ایرانی، نسبت به فروش مستقیم کالا های شرکت در ایران پاسخی منفی داده و اعلام کرده که شرکت اپل حاضر نیست هیچ یک از محصولاتش را در ایران به فروش برساند.
از همین ابتدا وقتی صحبت از اپل می‌شود، باید مواظب غضب طرفداران و دلدادگان این نام تجاری(brand) آمریکایی بود. چند سالی می شود که این نام تجاری، نقل محافل گوشی بازان و علاقه مندان به دنیای موبایل است. طرفداران محصولات اپل، کل کل و کری خوانی های سنگینی با دیگر شرکت‌ها به ویژه سامسونگ دارند و از حیث تعصب، به مانند طرفداران فوتبال رگ گردنشان بیرون می‌زند!
اینجا موضوعِ بحث، تحلیل این رفتار از سوی طرفداران مارک های موبایل و تولید کنندگان لوازم الکترونیکی نیست. آنچه اینجا مطرح است، علت بروز رفتاری است که خبر آن را در پاراگراف اول مرور کردیم. این شرکت آمریکایی با صراحت از عدم تمایل به فعالیت در ایران می‌گوید، اما عده ای همچنان برای حضورش سر و دست می‌شکنند. این افراد در دسته بندی کلی فروشندگان محصولات و یا استفاده کنندگان هستند. دغدغه‌ی این دو دسته تا حدودی متفاوت است.
پیش از پرداختن به این دو دسته لازم است مطلبی را در نظر داشته باشیم. حدود یک ماه پیش خبر قطع خدمات اپراتوری گوشی‌های تلفن همراه قاچاق، موجب آشفتگی بازار موبایل و نگرانی برخی از دارندگان تلفن همراه شد. نبود هیچ نمایندگی رسمی از طرف شرکت اپل، موجب تشویش طرفداران پر شمار محصولات اپل در ایران شد. البته نگرانی کاربران، پس از توضیح سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز تا حدودی برطرف شد.
پس از مرور اخبار فوق به بررسی دغدغه ی آن دو دسته می پردازیم. دسته‌ی اول فروشندگان و وارد کنندگانی هستند، که از وارد کردن و یا فروش این محصول سود می‌برند و به طور حتم به فکر کسب سود و درآمد خود هستند. این افراد تنها از دید مادی به مسائل نگاه می‌کنند و به مسائلی که به آنها خواهیم پرداخت توجه چندانی ندارند.
دسته‌ی دوم کاربرانی هستند که به دلایل مختلف اعم از علاقه، رضایت از محصول و یا طرفداری محض، نسبت به داشتن آن تمایل و در درجات بالا تعصب دارند! البته علاقه مندی به تکنولوژی در حدِ معقول، امر قبیحی نیست و جزو مسائل و علایق شخصی افراد است. اما آنچه که نامعقول می نماید، نگه نداشتنِ منزلتِ یک کشور و مردم آن از سوی شرکت های بیگانه است.
محصولات شرکت اپل به دلیل محدودیت های خاص به واسطه‌ی تحریم های بین‌المللی و نبود نماینده رسمی در کشورمان همواره با معضلاتی نظیر نبود خدمات پس از فروش، عدم پشتیبانی فنی شرکت از کاربر ایرانی در داخل کشور و حتی حمایت نکردن محصولات اپل از زبان فارسی، کاربران ایرانی را با محدودیت مواجه کرده است. با وجود تمام محدودیت های ذکر شده، اقبال عمومی به محصولات این شرکت در کشورمان بسیار مطلوب بوده و شاید بتوان گفت نسبت به محدودیت کاربران، استقبال بسیار خوبی از محصولات این شرکت شده است.
وقتی صحبت از استقبال خوب مردم ایران از محصولات اپل می شود حرف گزافی گفته نشده است. در کشور های دیگر با پرداخت تنها ۳۲ دلار، می توان یک گوشی مدل ۲۰۱۶ محدود به استفاده از یک اپراتور را تهیه کرد. پرداخت این مبلغ با توجه به حداقل مبلغ دریافتی حقوق در دیگر کشور ها مبلغ بسیار ناچیزی است. اما برای خرید همین محصول البته نمونه ی «unlock» شده و بدون هیچ گونه پشتیبانی، باید حداقل مبلغ ۲.۳۰۰.۰۰۰ تومان را پرداخت کرد.
همانطور که واضح است یک کاربر ایرانی برای رسیدن به یک دستگاه گوشی اپل مبلغی چند ده برابر یک خریدار غیر ایرانی را پرداخت می کند. وقتی به گزاف بودن مبلغ پرداختی ایرانیان برای رسیدن به گوشی محبوبشان می نگریم و رفتار شرکت اپل را در مقابل آن قرار می دهیم، هیچ احترامی را از سوی شرکت اپل نسبت به مصرف کننده ایرانی نمی بینیم. اما نکته ی تلخی که می بینیم عدم توجه به این مسئله از سوی طرفداران و کاربران این محصول است.

شاید در مقابل این مطلب عده ای صحبت از عزتمند نبودن الگوی مصرف ایرانیان در بسیاری از موارد نسبت به مردم دیگر کشورها بگویند و تصمیم گیران سیاسی و اقتصادی کشور را مقصر بدانند.
بر کسی پوشیده نیست که برخی از سیاست های اقتصادی بیشتراز آنکه موجب کسب عزت ملی شوند، مایه ی ذلت شده اند. بد نیست از خود بپرسیم که آیا در موارد دیگری که رفتار و سیاست گذاری غلطی را از دولت ها شاهد هستیم، آیا باز هم در مسیر آن حرکت می کنیم و یا رفتاری را نشان می دهیم که به سودمان است؟ البته باید پرسید چند درصد از کسانیکه دغدغه ی حضور شرکت اپل در ایران را دارند، توجهی به رفتار های ضد ایرانی این شرکت دارند؟ آیا رفتار مبتنی بر حفظ شان یک ملت تنها در کیفیت محصول خلاصه می شود؟ آیا رفتار های خصمانه ی این شرکت بر ضد کاربران ایرانی، از سوی کاربران، رفتاری محترمانه تلقی می شود؟
هدف از نگارش این مطلب، تخریب یک نام تجاری جهانی نیست، بلکه توجه به مسائلی است که از هر نام تجاری دیگری ارزشمندترهستند. ای کاش حمیتی میان تصمیم گیران و مسئولان وجود داشت، تا در کنار برای برآورده ساختن نیازجامعه ی ایرانی به استفاده از کالاهای با کیفیت و مطرح جهانی، سیاستی در پیش گرفته شود تا این اتفاق با حفظ حرمت و عزت کشور و مردم انجام گیرد.
ای کاش مانند هجوم برای رای دهی برای انتخاب نام فلان ورزشکار و مواردی از این دست، کاربران و استفاده کنندگان محصولات اپل، در مواردی اینچنین نیز فعالیت چشمگیری داشتند. همچنین چه خوب است زمانی که عزمی برای تحقق نیافتن اتفاقی وجود دارد و یا تولید کنندگان اصلاً تمایلی برای رعایت این مسئله ندارند، با بی اقبالی استفاده کنندگان روبرو شوند تا رفتار خود را نسبت به بازار پر سود ایران اصلاح کنند. (منبع:الف)