استانداردهای تولید نرم‌افزار
ثنارای - هنگامی که بین طرفین پیمانی منعقد می شود و خریدار کالایی را می خرد که هنوز وجود ندارد؛ چگونه اطمینان می یابد که کالا یا خدماتی که بعدا دریافت خواهد کرد با نمونه ها ویا وعده های ارائه شده از طرف فروشنده تطابق خواهد داشت؟ مسئله در واقع عبارت است از اطمینان پیدا کردن نسبت به کیفیت فراورده ها از یک طرف و تداوم یافتن این کیفیت از طرف دیگر. برای حل این معضل کمیته فنی 176 سازمان جهانی استاندارد ها عهده دار تدوین استاندارهای جهانی کیفیت در سال 1979 شد. کمیته مزبور در سال 1987 برای اولین بار خانواده استانداردهای جهانی کیفیت موسوم به ایزو 9000 را به بازار عرضه کرد. موفقیت فوری و وسیع استانداردهای مزبور صحت نظر تدوین کنندگان آن و نیاز مبرم بازار به چنین استانداردهائی را نشان داد. موضوع اصلی ایزو 9000 مدیریت کیفیت است. ایزو 9000 به گونه ای تدوین شده است که در همه صنایع و سازمانها صرفنظر از کالا و خدماتی که ارائه می کنند، قابل کاربرد باشد.
با طرح مسئله تضمین کیفیت ، هدف این است که قبل از وقوع مشکل، به نحوی بتوان از بروز آن پیشگیری کرد و سیستمهای تضمین کیفیت مبتنی بر استانداردهای مختلف کلاً به پیشگیری فکر می کنند ، که اساساً مسئله را حل نمی کند بلکه باید تدبیری اندیشید تا این مسئله پیشگیری شود.
برای روشن شدن بحث ابتدا تعدادی از واژگان کلیدی این حوزه را تعریف می کنیم :
کیفیت : یعنی توافق بین پیمانکار و مشتری در مورد محصول یا خدمات مورد نظر.
تضمین کیفیت : اطمینان از اینکه توافق بین مشتری و پیمانکار انجام می پذیرد.
مدیریت کیفیت : طرح و برنامه ریزی به منظور برآوردن اهداف فوق از طریق تعریف برنامه های کیفیتی برای تکنولوژی، سیستمها و روشها و نیروی انسانی.
استاندارد : ادبیات مشارکت در حوزه صنعت است ( مشارکت از طریق تقسیم کار).
به طور کلی استانداردها در دو دسته قابل تقسیم بندی اند:
1) استانداردهای محصول هستند که کمیتهای قابل اندازه گیری محصولات را بیان می کنند مثل سختی، رنگ و . . .
2) استانداردهای رفتاری هستند که رفتارها را استاندارد می کنند. رفتار ترافیکی یک نمونه مشخص از این استاندارد است.
به این ترتیب که شما ملزم هستید وقتی با اتومبیل وارد خیابان می شوید، یکسری قوانین و استانداردها ی از قبل توافق شده ای را رعایت کنید، یعنی در مورد رفتار از قبل توافق کرده اید. ایزو 9000 و استانداردهای تضمین کیفیت، استانداردهای کمیتی و محصولی نیستند بلکه استاندارد های رفتاری هستند و رفتار سیستم را قابل محاسبه می کنند. وقتی رفتار سیستم قابل محاسبه می شود، مشتری اعتمادش به سیستم بیشتر می شود. پس این مشتری است که جهت همکاری با پیمانکار ، احتیاج به پروتکل همکاری دارد تا فعالیتها شفاف باشند. از اینرو می توان از ایزو 9000 به عنوان مرجع استفاده کرد.
ایزو 9000 فرآیند از مشتری تا مشتری است. یعنی از زمانی که بخش بازاریابی با مشتری وارد بحث می شود، تا زمانی که محصول را به مشتری تحویل می دهد و همچنین خدمات پس از فروش را نیز شامل می شود. چون ایزو 9000 استاندارد محصول نیست ، هر صنعت باید برای برآوردن نیازهای مشتری ، استانداردهای محصولی خاص صنعت خود را درآن تزریق کند.
در زمانی که ما زندگی می کنیم، تکنولوژی اطلاعات نقش غیر عادی پیدا کرده است. به این صورت که انسانهای معمولی را به نابغه تبدیل می کند. و چند ساعت آموزش، کارهایی انجام می دهد که بدون استفاده از نرم افزار با مشارکت چند متخصص انجام می پذیرد.
آنچه مد نظر است مطرح کردن منافع ایزو 9000 برای شرکتهای کامپیوتری است. شرکتهای کامپیوتری ، شرکتهایی هستند که به مشتریانی که گاه خودشان تهیه کنندگان نرم افزار هستند ، سرویس می دهند. یعنی شرکتهایی مسئولیت تهیه Module هایشان را به کشورها یا شرکتهای دیگر واگذار می کنند.
مأخذ: تارگاه صادرات نرم‌افزار
- ۸۴/۰۲/۱۵