ترفندهای شناسایی اخبار بی‌ارزش
علی شمیرانی - روزانه حجم وسیعی از به اصطلاح اخبار توسط روابط عمومی‌ها و رسانه‌ها منتشر می‌شود که افزایش بی‌شمار بسترهای انتشار خبر، به شکل طبیعی مخاطبان را با چالش شناسایی و تفکیک اخبار و مطالب بی‌ارزش از باارزش مواجه می‌کند.
اما شناسایی اراجیف از صدفرسخی برای کسانی که دهه‌ها در عرصه خبر بوده‌اند، کار سختی نیست و همین که منبع خبر یا نام مقامی را بینند، نخوانده می‌دانند با هیچ مواجه هستند. اما برای کسانی که در این حرفه نیستند و همزمان با بمباران و احاطه اخبار پوچ، تبلیغاتی و دروغ مواجه هستند، چه روش‌ها و نکاتی می‌تواند به شناسایی اخبار بی‌ارزش کمک کند؟ (بدیهی است در متن حاضر بیان تمام مسایل و تجربه میسر نیست، اما نکاتی که در ادامه می‌آید به شناسایی بخش عمده‌ای از اخبارِ بدون محتوا و ارزش کمک می‌کند.)
به طور کلی ما از طریق «منبع، تیتر و متن» جذب اخبار می‌شویم، لذا باید علایم ضعف در این ۳ مرحله را شناخت.
۱- رژیم خبری داشته باشید: حتی یک معتاد هم از هر ساقی ناشناخته‌ای که گوشه خیابان ایستاده جنس نمی‌خرد! متاسفانه تعداد منابع خبری مطمئن، حدود یک هزارم منابع خبری نامطمئن، تبلیغاتی و دروغ‌پراکن است. لذا باید خود با کسب‌تجربه، قبل از ورود به خبر ابتدا به منبع دقت کنید.
۲- به تیترها دقت کنید: تیتر اصولا نخستین عامل جذب مخاطب و همچنین باارزش‌ترین بخش خبر است که از سوی یک رسانه یا روابط عمومی انتخاب می‌شود. لذا اگر با تیترهایی مواجه شدید که حاوی عبارات و کلماتی همچون «تاکید»، «ضرورت»، «لزوم»، «باید/نباید»، «بررسی»، «تفاهم‌نامه»، «برگزاری جلسه، نشست، دیدار و...» بودند،، بدون تردید کلیک نکنید که هیچ چیزی عایدتان نمی‌کند. همچنین عمده تیترهایی که به «می‌شود» و حواله وعده‌ای به آینده ختم می‌شود، بیهوده است. مطمئن باشید اگر روزی واقعا رخ داد خبرش نیز خواهد آمد.
۳- اعداد و ارقام را رصد کنید: اما اگر تیتر خبری توجه شما را جلب کرد و به نقل از یک مقام یا دستگاه اجرایی بود، قبل از آغاز به خواندن خبر، نگاهی کلی به متن انداخته و ببینید عدد و رقمی در متن یافت می‌شود یا نه؟ تجربه می‌گوید در اظهارات مسوولِ اجرایی که هیچ عددی از قبیل آمار، تاریخ، شماره نامه و امثالهم یافت نمی‌شود، یا تکرار مکررات و بدیهیات است، یا مشتی باید و نباید بیهوده خطاب به زیردستان در یک جلسه، همایش و دیدار.
با رعایت و به خاطرسپاری همین موارد، هدیه بزرگی به آرامش روان و وقت باارزش خود خواهید داد.
- ۰۳/۱۲/۲۵