جزییات پروژه جهانی اینترنت رایگان
بیش از 60 درصد مردم جهان به اینترنت آزاد دسترسی ندارند و در میان 40 درصد دیگر نیز بخش عمده‌ای از دسترسی کاملا آزادانه به اطلاعات محرومند. همه این‌ها با توجه به نقشی که اینترنت و گردش آزاد اطلاعات در آگاه‌سازی مردم و آموزش ایشان ایفا می‌کند، نشان از لزوم کار بر روی آزاد کردن هر چه بیشتر چرخش آزادانه اطلاعات دارد. تاکنون شرکت‌های بزرگی نظیر فیسبوک و گوگل سعی در فراهم آوردن اینترنت آزاد به طرق مختلف برای نواحی خاصی از جهان داشته‌اند که برای مثال می‌توان به پروژه لون گوگل و اینترنت آزاد فیسبوک اشاره کرد، ولی هزینه بالا و انرژی زیادی که این پروژه‌ها تاکنون به خود اختصاص داده‌اند آنها را از تبدیل به طرحی همگانی و فراگیر بازداشته است.
اوترنت "Outernet" اما ماجرای دیگری است، به گفته بنیان گذاران این طرح از طریق اوترنت شما تنها با ساخت یا تهیه یک دریافت‌کننده خانگی قادر خواهید بود که اطلاعات را به صورت آفلاین و بدون دسترسی به هرگونه اینترنت در اختیار داشته باشید.اوترنت محصول یک شرکت غیرانتفاعی به نام MDIF در نیویورک امریکا است که توسط ساسا ووچینیج و استوارت اوئرباک بنیان‌گذاری شد و از سال 1995 شروع به کار کرد و هدف آن از آغاز فراهم آوردن دسترسی آزادانه و رایگان اطلاعات برای همه مردم کره زمین بود. این شرکت از همان ابتدای تاسیس شروع به جمع‌آوری و قرار دادن محتوای موجود بر روی اینترنت در ماهواره‌های خویش کرد و اکنون پایگاه اطلاعاتی عظیمی را در اختیار دارد که آن را به رایگان برای همه عرضه می‌کند.
طرز کار این سیستم که به نوعی اینترنت آفلاین است و خود را مکمل اینترنت می‌داند این است که اول محتوای مورد نظر را روی سرورهای خود بارگذاری می‌کند و آن را با ماهواره‌های قرار داده شده در مدار زمین در ارتباط قرار می‌دهد. سپس شما با استفاده از دیش خانگی خود یا دریافت‌کننده‌ای که از خود این موسسه میتوانید تهیه کنید، تمام اطلاعات یا هر بخشی که نیاز دارید را بر روی دستگاه‌های خویش مانند کامپیوتر، لپ‌تاپ و موبایل دانلود می‌کنید و از این به بعد مانند دسترسی آنلاین به اینترنت ولی به صورت آفلاین میتوانید از آن اطلاعات استفاده کنید. نوع این اطلاعات هم محدود به نوع خاصی نیست و همه گونه داده، از ویدئو و موزیک گرفته تا متن و کتاب را میتوانید در آن بیابید. برای این که بهتر طرز عمل این سیستم را بفهمید می‌توانیم طرز کار آن را به ساز و کار رادیو تشبیه کنیم. اوترنت نیز مانند رادیو از امواج رادیویی استفاده می‌کند ولی در فرکانسی متفاوت و به جای آن که آن امواج را فقط به صوت تبدیل کند، آنها را به هرگونه فایلی که شما نیاز دارید تبدیل خواهد کرد. سرعت انتقال داده‌ها نیز اکنون 200 مگا بایت در روز است.
دریافت‌کننده انحصاری و جدید اوترنت نیز دستگاهی منحصر به فرد است. این دستگاه که لانترن نام دارد استوانه‌ای کوچک است و قابلیت دریافت مستقیم اطلاعات را از ماهواره دارد و هر چند ساعت یک‌بار خود را آپدیت می‌کند. علاوه بر این‌ها، لانترن قابلیت شارژ خود را وقتی که استفاده از نیروی الکتریکی ممکن نیست و با استفاده از سلول‌های خورشیدی که درون آن تعبیه شده نیز دارد. این دستگاه که لقب کتابخانه جیبی به خود گرفته است به راحتی قابل حمل است و در هر محیط و هر گونه شرایطی قابل استفاده است. قیمت این دریافت‌کننده صد دلار است.
شرکت‌ها و موسسات زیادی با اوترنت همکاری می‌کنند، بخش عمده‌ای از توسعه جهانی اوترنت مدیون همکاری بانک جهانی و موسسه آیرکس با آن است که حاصل این همکاری در دسترس قرار گرفتن اوترنت در بسیاری از نقاط دنیا از جمله امریکای شمالی، خاور میانه که طبیعتا ایران را نیز در برمی‌گیرد، شمال آفریقا و بخش‌هایی از آسیا است و این روند توسعه جغرافیایی به شدت و سرعت در حال رشد است به طوری که به عقیده مدیران این پروژه به زودی در جایجای کره زمین دیگر نقطه‌ای نخواهد بود که از دسترسی به اوترنت باز بماند چه وسط صحرا و چه در میان اقیانوس. سایت‌های معتبر دیگری نیز که عمدتا محتوای خبری، آموزشی و آگاهی بخشی دارند از جمله همکارهای اوترنت به شمار می‌روند و آن را در جمع‌آوری محتوای مورد نیاز یاری می‌دهند که برای مثال می‌توان به ویکی پدیا، سی ان ان، بی بی سی و ده‌ها شرکت دیگر اشاره کرد. این پروژه زبان‌های متعددی را به طور کامل پشتیبانی می‌کند که از این میان می‌توان به انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی، آلمانی، چینی و عربی اشاره کرد. زبان فارسی هنوز در این بین قرار ندارد ولی هدف بنیان‌گذاران اوترنت این است که به زودی آن را به تمام زبان‌ها در دسترس قرار دهند.
درباره چرایی و چگونگی انتخاب اطلاعات موجود روی سرورهای اوترنت هم ساز وکار جالبی وجود دارد. جدا از اطلاعات پایه‌ای که تا کنون بر روی سرورهای این پروژه تعبیه شده‌اند و بیشتر نتیجه همکاری شرکای اوترنت که قبل‌تر از آنها نام بردیم، هستند، این پروژه وبسایتی طراحی کرده است به نام «تخته سفید». در این سایت کاربران لینک اطلاعاتی را که به نظرشان باید روی سرورهای اوترنت قرار بگیرند را پیشنهاد می‌دهند و دیگر کاربران به هر یک از لینک‌های پیشنهادی که دوست داشته باشند رای می‌دهند، لینک‌هایی که بیشترین رای را داشته باشند به ترتیب بر روی سرور قرار می‌گیرند و این طرح تا زمانی که تمام اطلاعات مورد نیاز همه افراد بر روی سرورها قرار گرفته باشد ادامه خواهد داشت.
از جمله استفاده‌های دیگر اوترنت بهره‌گیری از آن در زمان‌های اضطراری و به ویژه رخدادهای طبیعی مانند سیل و زلزله است که در بسیاری مواقع دسترسی به اینترنت را برای مدتی با مشکل مواجه می‌سازند. با وجود اوترنت دیگر این مسئله هم جای نگرانی نخواهد داشت و در چنین مواقعی نیز دسترسی هیچ فردی به باقی دنیا قطع نخواهد شد.
با توجه به هزینه های بسیار سنگین اجرای این پروژه قرار است، در مرحله اول تنها امکان برقراری اتصال یک طرفه و دریافت اطلاعات برای کاربران فراهم شود. در مرحله بعد، این اتصال به یک اتصال دوسویه تبدیل خواهد شد که تمام قابلیت های اینترنت کنونی را در اختیار می گذارد.
انتظار می رود این پروژه عظیم بیش از چهار میلیارد کاربر جدید را به شبکه اینترنت کنونی متصل کند.(منبع: باشگاه خبرنگاران)
- ۹۴/۰۵/۲۸
