جنگِ جهانیِ «نفوذ به اذهان»
آسیه فروردین – در شرایطی که رسانههای دنیا از افشاگری عملیات مشترک ارتش آمریکا و شبکههای اجتماعی این کشور، برای نفوذ به افکار عمومی کشورهای مختلف از طریق دستکاری اطلاعات و عبور از خطوط قرمز شبکههای اجتماعی
(با قرارگیری اکانتهای خاص در لیست سفید)، پرشده است، اکنون برخی شرکتهای امنیتی و رسانهای آمریکا، مدعی هستند که این اقدام از سالها قبل در دستور کار کشور چین بوده و چینیها را عامل پیشبرد این رویه در داخل کشورشان میدانند.
رقابت سایبری چین و آمریکا در عرصه بینالملل، روز به روز افزایش مییابد و این امر به حوزه جنگ شناختی و عملیات نفوذ در افکار عمومی تسری پیدا کرده است. ایالات متحده معتقد است حزب کمونیست چین با تسلط بر اذهان آمریکاییها، از طریق اطلاعات نادرست، تلاش میکند بر افکار شهروندان این کشور نفوذ کند.
اندرو تورنبروک، گزارشگر The Epoch Times که موضوعات مرتبط با چین را با تمرکز بر امور دفاعی، نظامی و امنیت ملی پوشش میدهد، در یک گزارش مشروح، با استناد به دادههای شرکتهای فعال در حوزه امنیت اطلاعات، به جنگ شناختی و عملیات نفوذ چین بر افکار عمومی شهروندان آمریکا و تاثیر رسانههای اجتماعی بر آنها پرداخته است.
-
دستکاری اطلاعات در رسانههای اجتماعی
در جهان امروز، خوشههایی از پروفایلهای جدید رسانههای اجتماعی پدیدار میشوند که با حسابهای غیرفعال طولانیمدت تعامل دارند و ظاهرا دیدگاهها را در تمام طیفهای سیاسی آمریکا تبادل میکنند؛ مانند برخی از پرچمهای ورزشی آمریکا برای عکسهای پروفایل.
در دیگر نمونهها هرچند برخی اطلاعات افراد واقعی را جعل میکنند اما تصاویری از زنان زیبا دارند که تقریبا همه ناشناس هستند و در توییتها، پستها و پیامها، نظرات خود را منتشر میکنند. برخی قاطعانه از حق زنان برای سقط جنین دفاع میکنند و برخی دیگر از حق زندگی. برخی از متمم دوم قانون اساسی ایالات متحده درباره حق مردم برای حمل اسلحه دفاع میکنند، در حالی که برخی دیگر به شدت به کنترل اسلحه معتقدند. برخی ادعا میکنند آمریکا در حال تنزل به سمت یک استبداد چپگراست و تعداد بیشتری معتقدند به سمت فاشیسم پیش میرود.
مهمتر از همه، آنها میمهایی (meme) را منتشر میکنند که احزاب سیاسی و نهادهای دولتی ایالات متحده را تحقیر میکنند. یکی از میمها، جو بایدن، رییس جمهوری آمریکا را با عنوانی که شعار «بهتر بسازید» را تشدید میکند، به تصویر میکشد. میم دیگری سناتور مارکو روبیو را تصویر کرده که القا میکند این نماینده قانونگذار با روسیه و پوتین، روابط مالی دارد. (میمها، ایدهها و مفاهیمی هستند که با اشتراکگذاری آنلاین، از یک شخص به شخص دیگر، به سرعت گسترش پیدا میکنند. آنها میتوانند تصویر، ویدئو و حتی کلمات و عبارات باشند. (میمها در سراسر جهان استفاده میشوند و به صورت ویروسی توسعه مییابند. به همین خاطر، اغلب به نشانههای فرهنگی تبدیل میشوند. میمها به طور کلی در رسانههای اجتماعی، کاربرد دارند.)
بنابراین میتوان به راحتی نتیجهگیری کرد که این دسته از حسابها، نمایش کاملی از قطبی شدن سیاسی است که در سالهای اخیر ایالات متحده را دربرگرفته اما این نتیجهگیری، اشتباه است.
جالب اینکه هیچیک از این حسابها توسط شهروندان ایالات متحده مدیریت نمیشود. لوگوهای فیسبوک، گوگل و توییتر در این عکس به صورت ترکیبی دیده میشوند. آنها بخشی از یکسری عملیات گسترده نفوذ بههم پیوسته هستند که به نفع چین انجام میشود و فقط نوک کوه یخ هستند.
حزب کمونیست چین (CCP)، که بر چین به عنوان یک کشور تکحزبی حکومت میکند، به طور فزایندهای با ایجاد اختلاف و تنفر در رسانههای اجتماعی، آنچه را که شهروندان آمریکایی میبینند و باور دارند، دستکاری میکند. این عملیات نفوذ، فارغ از اینکه صرفا تبلیغاتی باشد، در ادامه جاهطلبی راهبردی بزرگتر حزب کمونیست چین، برای تضعیف و جابهجایی ایالات متحده به عنوان رهبر نظم بینالمللی بهکار گرفته میشود.
مطمئنا جاهطلبی حزب کمونیست چین، برای جایگزینی غرب دموکراتیک با اقتدارگرایی چینمحور، جدید نیست اما روشهایی که این کشور در عملیات نفوذ برونمرزی خود به کار میگیرد، همین است.
به گواه کارشناسان امنیتی، قانوگذاران و گزارشهای متعدد، چین در حال تطبیق راهبرد خود برای جنگ روانی در برابر ضعفهای جوامع باز است و کمپینهای نفوذ را از تبلیغات نامطلوب درباره شکوه کمونیسم به اطلاعات نادرستتر و موذیانهتر تبدیل میکند؛ هدف این کمپینها این است که آمریکاییها از کشور خود دست بکشند.
روبیو که در یکی از این عملیات نفوذی موضوع یک meme بود،میگوید: این تلاش به طور جداییناپذیر با تمایل حکومت چین برای تضعیف و نابودی ایالات متحده مرتبط است.
این سناتور فلوریدا در پاسخ ایمیلی به Epoch Times خاطرنشان کرد: «حزب کمونیست چین روی تضعیف و در نهایت، سرنگونی ایالات متحده متمرکز شده است. این سازمان برای تسلط و تاثیرگذاری بر آمریکاییها در محیط علمی و فناوری، اعم از دولت محلی و فدرال، به صورت شبانهروزی کار میکند. ایالات متحده نباید نسبت به این تهدید سادهانگاری کند، بلکه بهتر است با شناسایی و ممنوعیت شرکتها، سازمانها و نرمافزارهایی که حزب کمونیست چین برای تاثیرگذاری بر آمریکاییها استفاده میکند، شروع کند.»
-
جنگ چینیها با اذهان آمریکاییها
برای درک اینکه چرا حزب کمونیست چین از رسانههای اجتماعی برای ایجاد تفرقه میان مردم آمریکا سوءاستفاده میکند، باید بدانیم این حکومت در عملیاتهای نفوذش برای چه هدفی تلاش میکند. گزارش قدرت نظامی چین 2022 از سوی پنتاگون که معتبرترین ارزیابیهای وزارت دفاع از استراتژی و تواناییهای چین را نشان میدهد، توسعه روش جدیدی از جنگ روانی را در میان رهبری سیاسی- نظامی این حکومت برجسته میکند.
بر اساس این گزارش، شاخه نظامی حزب کمونیست چین (CCP) و ارتش آزادیبخش خلق چین (PLA)، در تلاش برای کسب مزیت نظامی واقعی، روشهای خود را به منظور انجام جنگ ذهنی، گسترش داده و تکامل میبخشد.
از آنجا که ارتش آزادیبخش خلق چین به دنبال گسترش دامنه عملیات نفوذ خود در سراسر جهان و تسلط اطلاعات در میدان نبرد است، تحقیق و توسعه تکامل بعدی جنگ روانی به نام عملیات حوزه شناختی (CDO) است که از پیامهای فرعی استفاده میکند. در این گزارش با عنوان اینکه مرد جوانی در یک کافه سایبری پشت رایانه نشسته، CDO را به عنوان شکل تهاجمیتر از جنگ روانی توصیف میکند که هدف آن، تاثیر بر شناخت، تصمیمگیری و رفتار یک هدف است. به طور خلاصه، عملیات حوزه شناختی، روش جدید چین برای شکستن اراده دشمن یا دستکاری آنها برای رفتار مطابق خواستههای چین است.
هدف عملیات حوزه شناختی (CDO)، دستیابی به چیزی است که ارتش آزادیبخش خلق چین (PLA)، از آن به عنوان «تسلط ذهن» یاد میکند. تسلط ذهن، استفاده از تبلیغات به عنوان سلاحی برای تاثیرگذاری بر افکار عمومی به منظور ایجاد تغییر در سیستم اجتماعی یک کشور تعریف میشود که احتمالا محیطی مطلوب برای چین ایجاد میکند.
مقالات ارتش آزادیبخش چین درباره عملیات حوزه شناختی معتقدند تصرف سلطه ذهن در حوزه شناختی و تسلیم کردن دشمن بدون جنگ، بالاترین قلمرو جنگ است. دلیل اینکه چرا حزب کمونیست چین با شعلهور ساختن قطبیسازی، آمریکاییها را علیه یکدیگر قرار میدهد، کاملا ساده است: ملتی که با خودش در جنگ باشد، به سختی قادر به جنگیدن با چین کمونیست است.
سام کسلر، مشاور ژئوپلیتیکی شرکت مدیریت ریسک North Star Support Group معتقد است عملیات نفوذ جدید حزب کمونیست چین، باید در چارچوب وسیعتری از دکترینها و استراتژیهای نظامی آن لحاظ شود. مهمترین آنها دکترین «جنگ نامحدود» است که از طریق آن حزب کمونیست چین ،تمام جنبههای جامعه را برای دستیابی به پیروزی متعهد میکند و همچنین استراتژی خود را برای اعمال نفوذ از طریق «سه جنگ»، شامل جنگ رسمی، رسانهای و روانی پی میگیرد.
به گفته کسلر، حزب کمونیست چین در حال اجرای یک جنگ شناختی و نامتقارن است که عملیاتهای خرابکارانه را با هدف ایجاد ترس، سردرگمی، اختلال و قطبیسازی در جامعه ایالات متحده و سایر کشورهای هدف اجرا کند.
-
جلوهنمایی چین و فروپاشی اجتماعی آمریکا
کسلر با ترسیم دیدگاه آمریکاییها درباره مسائل زمانه و دو قطبی کردن آنها، تا حدی که قادر به همکاری با یکدیگر نیستند، بر این باور است که چین در حال آمادهسازی زمینه برای اطمینان از ناتوانی ایالات متحده در مواجهه با یک بحران و موارد دیگر است و به احتمال زیاد به سمت یک مارپیچ مرگ ملی، لغزش پیدا میکند.
کسلر میگوید: «هدف، تضعیف بنیان یک جامعه و نهادهای آن، از طریق بهکارگیری یک استراتژی بازی طولانی است که معمولا افراد و گروههای ناآگاه را هدف قرار میدهد. این اقدام را میتوان برای ایجاد بیاعتمادی در نهادهای آمریکایی اجرا کرد. هنگامی که این موارد در درازمدت، آلوده و فرسوده شوند، ترمیم آنها معمولا بسیار دشوار است. تاریخ نشان میدهد این روشها در ایجاد فروپاشی اجتماعی بسیار موثرند. البته اگر صرفا هرجومرج نباشد و اجازه دهد در یک دوره زمانی طولانیمدت اتفاق بیفتد.
شاید این جاهطلبی، در هیچجا به اندازه «پل اژدها» (Dragon Bridge) واضح نباشد. پل اژدها (دراگون بریج)، یک عملیات نفوذ بدخیم در حمایت از حزب کمونیست چین و اهداف آن است که اخیرا کشف شده است.
شرکت Mandiant در حوزه امنیت اطلاعات که این عملیات در حال انجام را فاش کرد، دریافت این کمپین با هدف تضعیف شدید منافع ایالات متحده از طریق دلسرد کردن آمریکاییها از رای دادن، دامن زدن به تنشهای سیاسی و ادعای اینکه ایالات متحده، به طور پنهانی، مسئول تجاوزهای چین است، راهاندازی شده است. عملیات ارتش اژدها، این کار را با جعل هویت گروههای قانونی، سرقت ادبی، تغییر مقالههای خبری و تظاهر به اینکه شهروندان ایالات متحده، مشتاق انتقاد از سوابق آمریکا در موضوعات نژادی و عدالت اجتماعی هستند، انجام داده است.
به گفته کسلر، چنین تلاشهایی، بخشی از استراتژی چین برای تضعیف ایالات متحده از داخل آمریکاست.
کسلر میگوید: «از بسیاری جهات، جنگ شناختی در کاهش توانایی جامعه برای آمادگی ارائه واکنش، زمانی که سردرگمی بیشتر، روحیه ضعیف و استقامت ذهنی ضعیفتر وجود دارد، موثرتر است.» به هر حال، اگر ستون فقرات داخلی یک جامعه از طریق این کمپینهای نفوذ هدفمند، ضعیف و از نظر ذهنی، خسته شود، آنگاه بیش از پیش، مستعد دستکاری و کنترل توسط چین، روسیه و ایران است.
-
گسترش عملیات نفوذ CCP: فراوانی و پیچیدگی
در سالهای گذشته مشخص نبود آیا حکومت، اقدام مستقیمی علیه این ستون فقرات انجام میدهد یا خیر. حکومت از لحاظ تاریخی اعضای یهودی پراکنده چین را با تبلیغات طرفدار کمونیست هدف قرار داده است. منحنی یادگیری شیبداری از این عملیاتها، برای ایجاد دشمنی سیاسی گستردهتر در بین شهروندان آمریکایی وجود دارد.
با این حال، اکنون این رویه، تغییر کرده است. طبق گزارش شرکت Recorded Future در حوزه امنیت اطلاعات، به نظر میرسد که طی تنها سه یا چهار سال، حکومت چین و بازیگران تحت حمایت آن، در ایجاد هرجومرج در سطح بینالمللی موفقیت دو چندانی داشتهاند. به عنوان مثال، یک گزارش در سال 2019 نشان داد که از سال 2016 تا 2019، عملیات نفوذ حزب کمونیست چین با سایر کشورهای متخاصم مانند روسیه، متفاوت بوده است.
عملیات روسیه به شبکههای روبات و «مزرعههای ترول» یا اطلاعات نادرست متکی است که در کمپینهای تاثیرگذاری آنلاین هماهنگ، با هدف بیثبات کردن کشورهای هدف، از طریق افزایش درگیریهای بینالمللی فعالیت میکند. چنین کمپینهایی بیاعتمادی و سردرگمی را در میان رای دهندگان در جوامع دموکراتیک ایجاد کرده و در نتیجه، ظرفیت جامعه را برای پاسخ به تهدیدهای آشکارتر از سوی ملتی که عملیات نفوذ را هدایت میکند، از بین میبرد.
قبل از سال 2019، چین، عمدتا از فضای باز رسانهای ایالات متحده برای ترویج دیدگاههای مثبت نسبت به این کشور و کمونیسم استفاده میکرد. اینفلوئنسرهای تحت حمایت دولتی، از تبلیغات پولی و شبکههای روبات برای کسب دیدگاههای مطلوب در خارج از کشور بهره بردند. با این حال، سال 2022، گزارش دیگری نشان داد که حزب کمونیست چین، با موفقیت وارد مرحله جدیدی از عملیات نفوذ شده است. این حزب، پیامرسانی هدفمند به مخاطبان کاملا تعریفشده داشته و مشخص شده که این مخاطبان طبق دادههای جمعیتشناختی تقسیمبندی شدهاند. این روش با آنچه توسط آژانسهای بازاریابی و تحقیقاتی در جهان استفاده میشود، شباهت ندارد.
در گزارش Recorded Future آمده است: «سال 2019، نقطه عطفی در استفاده چین از اطلاعات نادرست آنلاین بود. تبلیغات محاسباتی خارجی به سرعت در حال افزایش بود. در دوره پس از 2019، کمپینهای غیراصیل و شخصیتهای آنلاین به عناصر اصلی تبلیغات حزب کمونیست چین تبدیل شدهاند.»
طبق این گزارش،«یوتیوب، فیسبوک و دیگر پلتفرمهای رسانههای اجتماعی جهانی، دهها هزار حساب مظنون به دستکاری غیراصولی منتسب به چین را در سه سال گذشته حذف کردهاند.»
این حسابهای جدید، احتمالا توسط دپارتمان کار جبهه متحد چین، آژانس قدرتمندی که مسئول نظارت بر عملیات نفوذ جهانی است و نیز آژانس اطلاعاتی ارشد یعنی وزارت امنیت دولتی هدایت میشوند یا پشتیبانی مادی دریافت میکنند. علاوه بر این، تحول سریع در تاکتیکها و استراتژیها میتواند نشاندهنده این باشد که چین در حال یادگیری جنگ روانی از یک شریک ارشدتر مانند روسیه است، زیرا روشهای جدید چینی، شباهت زیادی به تاکتیکهای سایبری روسیه دارد.
کسلر میگوید: «چین و روسیه، مشارکت بسیار نزدیکی دارند که این شراکت در طول سه دهه گذشته، به شدت تکامل یافته است. احتمال زیادی وجود دارد که در مقطعی، شاهد یک اتحاد راهبردی رسمی بین چین و روسیه، برای مقابله مستقیمتر با ایالات متحده و غرب باشیم، البته اگر قبلا این اتفاق نیفتاده باشد. در نتیجه، پکن و مسکو، روابط دفاعی و امنیتی خود را علاوه بر موارد دیگری مانند اقتصاد، زیرساختها، انرژی و منابع طبیعی، بهبود بخشیدهاند. این امر بهویژه شامل مشارکت سایبری بین چین و روسیه، از نظر همکاری و هماهنگی درباره امنیت اطلاعات و عملیات بین این دو کشور است.»
-
داده در قلب کمپینهای نفوذ چین
چین با توجه به تمرکز جدید این کشور بر عملیات حوزه شناختی و رفتار سختگیرانه فزاینده آن، در تلاش برای تضعیف منافع ایالات متحده است. اینکه چه چیزی، ماشین اطلاعات نادرست چین را تقویت میکند، یک پاسخ دارد: داده!
در واقع، چین، هر روز از دادههای گسترده درباره شهروندان آمریکایی، به عنوان بخشی از تلاش خود برای برهم زدن ایالات متحده از داخل این کشور استفاده میکند.
گزارش شرکت future record 2022 نشان داد که استقرار ارتباطات دقیق توسط حزب کمونیست چین، ابزاری برای انجام عملیات نفوذ است که بر اساس مخاطبان هدف، به حجم فوقالعادهای از دادههای عمیق سازماندهیشده در سطح افراد، جوامع و ملتها نیاز دارد. این دادهها با لحاظ کردن فرهنگ، اقتصاد، مذهب و علایق شخصی، در بین عوامل دیگر، طراحی شده است. در این گزارش آمده است: «اجرای این استراتژی در چین، مستلزم درک عمیق مخاطبان هدف است. این درک، از طریق تحقیقات مطالعات منطقهای، نظرسنجیهای درونکشوری و دادههای رفتاری آنلاین، با کمک شرکتهای بینالمللی به دست میآید.»
علاوه بر این، در این گزارش اشاره شده که بازوهای تبلیغاتی چین، تقریبا به طور قطع، مشتریان China Data Matrix بودهاند؛ یک شرکت نظارت بر رسانه مستقر در چین که ادعا میکند «پوشش کامل» فیسبوک، پینترست، اینستاگرام، لینکدین، یوتیوب، لاین و پلتفرمهای اصلی، پورتالهای وب، جوامع، انجمنها و وبلاگها، شامل بیش از 100 کشور و 10 زبان را در اختیار دارد.
پس شاید تعجبآور نباشد که قوانین حزب کمونیست چین، دادهها را بهعنوان یک منبع ملی، مشروط به جمعآوری دادههای کمونیستی، طبقهبندی و الزام میکنند که تمام دادههای ذخیرهشده کشور یا شرکتهای چینی، باید در صورت درخواست، به حزب تحویل داده شود. نیاز به دادهها برای تقویت عملیات نفوذ چین، حضور شرکتهای چینی در ایالات متحده را مشکلساز میکند. به عنوان مثال، نوع دادههایی که ممکن است از تیکتاک، غول رسانههای اجتماعی، از طریق شرکت مادر مستقر در چین، یعنی ByteDance کسب شود، میتواند مستقیما برای اطلاعرسانی درباره ساخت کمپین نفوذ توسط مقامات کمونیستی استفاده شود.
مایکل مککال (تگزاس)، که در زمان غلبه جمهوریخواهان، ریاست کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان را برعهده خواهد داشت، کاملا از این مشکل آگاه است. او معتقد است که توانایی چین برای کسب دادههای کاربران آمریکایی از طریق پلتفرمهایی مانند تیکتاک، بخش کلیدی این پازل است. جای تعجب نیست که چین برای ایجاد اختلاف سیاسی بین مردم آمریکا تلاش میکند. مککال در پاسخ ایمیلی به Epoch Times اعلام کرد: «ایالات متحده، تهدید حزب کمونیست چین را جدی نگرفته است. به گفته وی، Bytedance، یک شرکت تحت کنترل این حزب است که محبوبترین شبکه رسانه اجتماعی را در بین جوانان آمریکایی اداره میکند و نهادهای چین، در حال خرید دادههای حساس ما هستند. یک مجلس به رهبری جمهوریخواهان، با این تهدیدها، مقابله خواهد کرد.»
- دفاع از یک سیستم باز، دشوار اما ممکن
چین به دنبال شکل دادن به رفتار آمریکاییها به ضرر ایالات متحده است. هدفش این است که با بهرهبرداری از فضای باز جامعه آمریکا و پلتفرمهای رسانههای اجتماعی مستقر در ایالات متحده، این کار را انجام دهد. بنابراین تهدید بحران داخلی ناشی از عملیات نفوذ در حال افزایش است. تحولات ماههای اخیر نشان میدهد حزب کمونیست چین، در تلاش برای قطبی کردن آمریکاییها و تضعیف نظام سیاسی آمریکا، در حال پیشرفت است.
در نوامبر 2022، رباتهای موردحمایت چین، به منظور جلوگیری از مشاهده اعتراضات قرنطینه در سراسر چین توسط کاربران، هشتگهای ارسالی توییتر و جستوجوهای منطقهای را مسدود کردند. یک گزارش در اکتبر 2022، نشان داد تیکتاک نتوانست از 90 درصد اطلاعات نادرست انتخاباتی که پیش از انتخابات میاندورهای سال 2022 به آمریکاییها ارسال میشد، جلوگیری کند؛ از جمله تبلیغاتی که حاوی اطلاعات صریح نادرست برای جلوگیری از رای دادن آمریکاییها بود.
در سپتامبر 2022، متا چندین عملیات نفوذ مستقر در چین را متوقف کرد که ماهیت آن در ابتدا شرح داده شد. بازیگران مستقر در چین، سعی کردهاند بر انتخابات ایالات متحده تاثیر بگذارند و با ایجاد دشمنی نژادی، ثبات ایالات متحده را تضعیف کنند. آنها تلاش کردهاند مخالفان چینی را که برای کنگره نامزد میشوند، بیاعتبار کنند و حتی به این افراد، هجوم بیاورند.
بر اساس گزارش دیگر شرکت future record در اکتبر 2022، چنین تلاشهایی تنها در سالهای آینده افزایش خواهند یافت. در این گزارش آمده است: «اینفلوئنسرهای تحت حمایت دولت چین، تقریبا به طور قطع، عملیات نفوذ بدخیم را با هدف قرار دادن مخاطبان انگلیسی و چینیزبان آمریکایی، با محتوای چندرسانهای سیاسی در رسانههای اجتماعی انجام میدهند.»
البته هنوز همهچیز، از دست نرفته است. به گفته کسلر، امید به شفافیت وجود دارد و توانایی عوامل حزب کمونیست چین، برای تحریک قدرت سیاسی و تضعیف امنیت ملی ایالات متحده، هر بار که چنین تلاشی آشکار میشود، کمتر خواهد شد.
آینده تیکتاک، تنها یک راهنماست که میتوان از آن برای تشخیص وزش باد استفاده کرد. به گفته کسلر «اخیرا تلاشهای بیشتری برای جلوگیری از سطح نفوذ تیکتاک، بر فضای رسانهای آمریکا صورت گرفته است. زمانی که قانونگذاران، مقامات فدرال و بازرسان، بیشتر تیکتاک را با رسانههای دولتی چین مرتبط میکنند و همچنین ابزاری برای جاسوسی چین میشوند، به رشد خود ادامه خواهد داد. تلقی آن به عنوان ابزاری برای جاسوسی و جنگ خرابکارانه، یا تیکتاک را از فضای رسانهای آمریکا حذف میکند یا حداقل آن را با الگوریتمهایی که برای آسیبرسانی به بافت اجتماعی کشور و فرزندان آن طراحی نشدهاند، به طور کامل اصلاح میکند.» (منبع:عصر ارتباط)