ITanalyze

راحله میرخانی - بزرگراه فناوری - در شرایطی که مبادلات اینترنتی و مدرن در جهان جایگزین مبادلات پولی و سنتی شده و تراکنش‌های مالی بین‌المللی به شکل اینترنتی انجام می‌شوند، بانکداری الکترونیکی در کشور ما مترادف و محدود به دستگاه‌های خودپرداز (ATM) بانک‌ها و شبکه شتاب مانده است.

استفاده از خودپردازها را شاید بتوان جزء مقدماتی‌ترین کاربردهای بانکداری الکترونیکی به‌شمار آورد، هر چند دستگاه‌های خودپرداز علاوه بر پرداخت پول کارایی‌های دیگری هم‌چون انتقال وجه و پرداخت قبوض دارند اما این دستگاه‌ها هنوز هم در کشور ما متکی بر نیروی انسانی بوده و درنهایت کار دستی در آن‌ها انجام می‌شود.
با این مقدمه باید گفت بحث پرداخت الکترونیکی به شکل جزئی یعنی در استفاده از خودپردازها هم به‌درستی و به شکل کارآمد محقق نشده است و از سوی دیگر استفاده از کارت‌های هوشمند و اعتباری در شبکه شتاب کشور هنوز عملیاتی نشده است. در واقع چنانچه به بانکداری الکترونیکی از دو منظر کلان و جزء بنگریم می‌توان ادعا کرد که بانکداری الکترونیکی در قسمت کلان به هیچ عنوان اجرایی نشده و در قسمت خرد، ناقص و ناکامل است.
محقق ‌نشدن کامل بانکداری الکترونیکی در کشور البته به‌دلیل طیفی از مشکلات از جمله فراهم نبودن ساختارهای لازم مخابراتی، عدم راه‌اندازی نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای لازم جهت نظام جامع پرداخت الکترونیکی و مهم‌تر از همه مشکلات و ناهماهنگی‌های موجود در سیستم بانکی کشور است.
در همین راستا و جهت حل این مشکل در اردیبهشت ماه تفاهم‌نامه‌ای میان وزارتخانه‌های ارتباطات و فناوری اطلاعات و وزارت امور اقتصاد و دارایی منعقد شد و مقرر شد طرفین حداکثر تلاش خود را برای تامین زیرساخت‌های ارتباطی و بطن شبکه‌ فناوری اطلاعات در حوزه بانکداری الکترونیکی به عمل آورند.
از سوی دیگر مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت در هفته گذشته از آمادگی این شرکت جهت فراهم آوردن زیرساخت مورد نیاز جهت بانکداری الکترونیکی یا هر گونه درخواست در این زمینه خبر داد.
خبرها در این زمینه خوش و امیدوارکننده هستند اما به‌نظر می‌رسد در حوزه آی‌تی ایرانی بسیار از این اخبار داشته و داریم. آنچه مهم است تبلور و به ثمر نشستن طرح‌ها، پروژه‌ها و حتی قول‌های مساعد دولتمردان و یا مسؤولان مربوطه است.
بدیهی است پیاده‌سازی سیستم‌های بانکداری الکترونیکی در کشور باعث صرفه‌جویی در هزینه‌ها، کاهش مراجعات حضوری مشتریان به بانک‌ها و جلوگیری از اتلاف وقت و انرژی می‌شود و بستری جهت رضایت و سودمندی مردم و اجرایی‌ شدن تجارت الکترونیکی فراهم می‌آورد.
بانکداری الکترونیکی، پول الکترونیکی و تجارت الکترونیکی همانند سه حلقه مفقوده‌ای هستند که مانند زنجیری به یکدیگر مرتبط و به‌نوعی لازم و ملزوم یکدیگرند، تبلور و اجرایی شدن هر یک در گرو تحقق دیگری و بی‌توجهی و عملیاتی نشدن آن‌ها اجتناب‌ناپذیر و موجب عقب‌ماندگی و ضرر و زیان خواهد شد.