ذینفعانِ صنعتِ فیلترینگ
علی شمیرانی - فیلترینگ و ضدفیلترینگ، از صنایع با سرعت رشد بالا در دنیا محسوب میشود که لحظه به لحظه بازیگران و ذینفعان جدیدی در حال ورود به آن هستند.
در ایران اما کاربران گاه از 2 سو، یعنی داخل و خارج فیلترینگ را تجربه میکنند و این موضوع بهانهای شد تا لایههای پیدا و پنهان منتفع و متضرر از صنعت فیلترینگ در ایران مرور شود:
1- مجریان فیلترینگ داخلی: پدیده فیلترینگ به سادگی سابق نیست و به مثابه یک جنگ ابدی میماند که همواره راههایی برای عبور از آن ارایه میشود. از این رو سالهاست که هزینههای زیاد و رو به رشدی برای اعمال پروژهها و بودجههای فیلترینگ انجام میشود که شرکتهای متعددی نیز از آن منتفع میشود.
2- مجریان ضد فیلترینگ: در مقابلِ شرکتهای درگیر در فیلترینگ، انبوهی از شرکتهای ضد فیلترینگ نیز شکل گرفتهاند که از صنعت فیلترینگ منتفع میشوند و درآمدهای هنگفتی به جیب میزنند. برخی از این شرکتها در داخل کشور و از جیب مردم تامین مالی میشوند و برخی شرکتها نیز در خارج از کشور و از محل تبلیغات و کمکهای دولتی و خیریه پشتیبانی میشوند.
3- پلتفورمهای داخلیِ مشابه خارجی: دسته دیگر از گروههای منتفع از فیلترینگ، نمونههای داخلی مشابه خارجی هستند که (فارغ از سوددهی یا زیاندهی) از امکانات، تسهیلات، بودجه و بعضا سرمایهگذاریهای زیاد برخوردار هستند و بازیگران قوی نیز در پس آنها قرار دارند.
4- منتفعان جنبی فیلترینگ: در همین حال ما صرفا از داخل مشمول فیلترینگ نیستیم و فهرست بلندبالایی از خدمات و شرکتها وجود دارند که به شکلی از اشکال به ایرانیها خدمات نمیدهند. به عنوان نمونه اگرچه با فیلترشکنها به یوتیوب دسترسی وجود دارد، اما کسب درآمد برای ایرانیها غیر ممکن است. به همین منظور انبوهی از شرکتها ایجاد شدهاند که به اسم یک فرد خارجی، اکانت ایرانیها را به دست میگیرند تا درآمدشان را دریافت و به ایران منتقل کنند. (اگرچه انواع کلاهبرداریها در این میان نیز وجود دارد!)
از سوی دیگر این در حالیست که در دولت قبل یک سامانه برای مقابله با فیلترینگهای خارجی (سرویس رفع تحریم 403) نیز ایجاد شد تا دسترسی به برخی خدمات، بدون فیلترشکن را ایجاد کند.
5- متضرران فیلترینگ: و در نهایت دهها میلیون کاربر و کسبوکار را میتوان در دسته متضرران از فیلترینگ قرار داد که جمعیت بالای آنها تاثیری بر تصمیمات ندارد.
مخلص کلام اینکه وقتی صحبت از فیلترینگ میشود، ما با بازیگران و ذینفعانی مواجه هستیم که هر لحظه قویتر و بزرگتر میشوند و توجیه بقای آنها از هر 2 سو (فیلترینگ و فیلترشکن) در داخل و خارج رو به تقویت است!