زمزمه تحولات جدید در فضای مجازی
علی شمیرانی - این روزها اخباری مبنی بر محاسبه خسارات دومین قطعی و اختلال اینترنت کشور بر کسب‌وکارها و امثالهم در جریان است. به همین جهت بخشی‌هایی از مطلبی که در جریان قطع اینترنت در سال 98 نوشته شد را باید مجدد یادآوری کرد:
«1- خسارات واقعی ناشی از قطع اینترنت در ایران قابل محاسبه نیست.
2- شبکه ملی اطلاعات و خدمات داخلی هنوز پاسخگوی تمامی نیازهای کشور نیست.
3- هیچ نهادی زیر بار پاسخگویی و جبران خسارات ناشی از قطع اینترنت نمی‌رود و این خسارت‌ها تنها متوجه کسب‌وکارها و کاربران اینترنت است.
4- زمزمه‌هایی مبنی بر خروج سرمایه‌ها، خروج نیروی انسانی و کاهش تمایل برای سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در حوزه سایبری ایران شنیده می‌شود.»
فارغ از تلخی یا تندی واقعیت‌ها و گزاره‌های تجربه‌شده فوق، اکنون اما زمزمه‌هایی مبنی بر وقوع تحولات جدید در فضای مجازی از جمله انسداد اینستاگرام مطرح است. این موضوع طبعا مخالفان و موافقان خاص خود را دارد و پیش از این بارها دلایل طرفین را شنیده‌ایم. لیکن بحث‌های آتشین و متن حاضر همچون بادی در هوا هستند که می‌وزند و تمام می‌شود و آنچه برجا می‌ماند واقعیت‌هاست:
1- شاید برخی بگویند اهمیتی ندارد، فیلتر اینستاگرام نتیجه‌اش می‌شود مثل فیلتر توییتر و تلگرام و یوتیوب و غیره که با فیلترشکن‌های داخلی و خارجی در دسترس هستند. اما در پاسخ به این موضوع باید گفت، اگر فیلترشکن‌ها نیز به مرور از کار بیفتند، (که البته انجام شد و تداوم آن نیز محتمل است)، آن وقت صورت ماجرا کاملا متفاوت می‌شود.
2- شاید برخی بگویند، اینستاگرام میلیون‌ها کاربر و کسب‌وکار در ایران دارد. در این مورد هم پاسخ موجود است. تلگرام نیز حدود 40 میلیون کاربر فعال داشت و در نهایت با وجود مخالفت‌ها مسدود شد. در خصوص کسب‌وکارهای فعال در این شبکه اجتماعی نیز باید نگاهی به اظهارات مقامات مسوول در فضای مجازی از گذشته تا کنون داشت.
پیش از این و در سال‌های قبل که تلگرام فیلتر شد و زمزمه فیلترینگ اینستاگرام مطرح می‌شد، متولیان فضای مجازی نیز می‌گفتند، قبلا بارها به کسب‌وکارها اعلام کرده‌ایم که بساط کارشان را روی بسترهای داخلی بیاورند و هیچ تضمینی برای تداوم فعالیت پلتفورم‌های خارجی نیست.
3- شاید برخی بگویند، مگر ما بستر مشابه داخلی داریم. پاسخ به این موضوع کمی مشروح است اما به طور خلاصه و باز هم با استناد و مرور اظهارات قبلی مسوولان، احتمالا پاسخی نظیر تجربیات موجود همچون تاکسی‌های اینترنتی، مسیریاب‌ها، پلتفورم مشابه یوتیوب، فروشگاه‌های اینترنتی، شبکه شاد و غیره ارایه خواهد شد که میلیون‌ها کاربر دارند. البته بستر مشابه اینستاگرام نیز ظاهرا موجود و در حال تقویت است.
طبعا هدف از متن حاضر نقد یا دفاع نیست، بلکه تحلیل شرایط آتی به دور از جریان‌های احساسی، امنیتی، اجتماعی و اقتصادی و پرداختن به سناریوها، پاسخ‌ها و احتمالات ممکن در وقوع تحولات جدید در فضای مجازی کشور است.(فناوران)
- ۰۱/۰۷/۰۹