طرح صیانت رای می‌آورد؛ هم تلگرام دارم، هم فیلترشکن
قرار شده صدای ذی نفعان شنیده شود. خود من از بسیاری خواستم نظر خود را ارائه دهند اما نظر کارشناسی نداشتند و فقط نگرانی بابت جوسازی رسانه‌ای بود. ما ندیدیم حرف کارشناسی داشته باشند.
طرح «صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی» هم زمان با روی کار آمدن دولت رئیسی در مجلس یازدهم کلید خورد و حتی بسیاری، وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش که نتوانست از مجلس رای اعتماد کسب کند را از طراحان آن می‌دانند. مخالفت‌های بسیاری با این طرح از طرف مردم شکل گرفته، مخالفانی که این طرح را باعث نابودی کسب‌وکارهای اینترنتی و نابودی آزادی بیان و نقض حریم شخصی افراد می‌دانند. پس از این که واکنش‌های منفی فراوانی به طرح «صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی» شکل گرفت طراحان آن تصمیم گرفتند عنوان آن را به طرح «حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی» تغییر دهند و با استفاده از اصل ۸۵ قانون برای بررسی به کمیسیون ارجاع دادند تا بدون رفتن به صحن علنی و تنها پس از موافقت شورای نگهبان تبدیل به قانون شود. حالا مهرداد ویس کرمی دبیر دوم کمیسیون ویژه رسیدگی به طرح صیانت می‌گوید که این طرح، تعداد آرای لازم برای تصویب در کمیسیون را دارد. او از تلاش برای تصویب طرح صیانت پیش از بررسی بودجه در پایان سال توسط مجلس خبر می‌دهد و می‌گوید برای بررسی این طرح هر ماه، ۶ جلسه برگزار می‌شود. در ادامه گفت‌وگو خبرآنلاین با ویس کرمی دبیر دوم از موافقان این طرح را می‌خوانید.
جلسات بررسی طرح صیانت هنوز ادامه دارد. به نظر شما این طرح می‌تواند در کمیسیون رای لازم را به دست بیاورد؟
با توجه به نظرات کارشناسی که از دوستان شنیدیم این طرح انشالا رای خواهد آورد و مشکل رای ندارد.
نظر مخالفان این طرح را شنیده‌اید؟
صحبت کسانی که ذی نفع باشند شنیده شده. برخی افراد مخالف هستند و دغدغه‌هایی دارند. برخی دیگر با کلیات طرح مخالف هستند که جای تردید دارد. در آیین‌نامه برای این موارد بندهایی پیش‌بینی شده با نظر رئیس یا سه نفر اعضای کمیسیون، کسانی که حرفی دارند، دعوت می‌شوند و دغدغه‌های خود را مطرح می‌کنند. نمایندگان صحبت‌های آنها را می‌شوند و بر اساس آن تصمیمات کارشناسی می‌گیرند.
خود شما از موافقان این طرح هستید؟
بله من با کلیت این طرح موافقم. اما چون به طور طبیعی از گروه‌های کارشناسی پیشنهادات مختلفی به ما رسیده آنها را مطرح می‌کنیم تا ببینیم در نهایت نظر جمعی چه خواهد بود.
ذی نفعان در این طرح از نظر شما چه کسانی هستند؟
از عمده کسانی که حرفشان قابل شنیدن هست، کسب و کارها هستند. کسانی که در فضای مجازی کسب و کار راه انداخته‌اند. این افراد نگران کارشان هستند که با مشکل مواجه نشود. اصلی‌ترین گروه ذی نفع این افراد هستند. گروهی دیگر هم هستند که نگرانی امنیتی دارند. نگرانی این افراد از این جهت است که اطلاعات شخصی آنها چه خواهد شد؟ آیا این اطلاعات در اختیار قرار می‌گیرد یا خیر؟ آیا از اطلاعات سواستفاده می‌شود یا خیر؟ توجه به این موارد دغدغه خود اعضای کمیسیون نیز هست و برای ما موضوعیت دارد اسرار و کرامت مردم حفظ شود و افرادی که کسب و کار راه انداخته‌اند آسیب نبینند.
مخالفان این طرح از چه راهی مخالفت خود را به کمیسیون انتقال می‌دهند؟
این افراد می‌توانند نظرات خود را به صورت تخصصی به نمایندگان عضو کمیسیون انتقال دهند. افرادی هستند که در بخش‌های خصوصی فعال هستند و نظرات خود را بیان کردند. وزارت ارتباطات نیز صحبت‌های داشتند که قرار شد نظرات آنها در جلسه آینده مطرح و شنیده شود. شخص وزیر ارتباطات نیز صحبت‌هایی در این زمینه دارند. یک سری از مسائل در این طرح به صورت جدی به آنها ربط دارد. آنها به صورت کارشناسانه در جلسه حضور خواهند داشت که نظراتشان شنیده شود.
این رویه در تمامی مصوبه‌ها صورت می‌گیرد؟
روال همیشگی مجلس این است که سازمان‌های دولتی مربوط با معرفی رسمی دولت نظر خود را بیان کنند اما در این طرح به دلیل پیچیدگی و حساسیتی که دارد، قرار شده صدای ذی نفعان شنیده شود. خود من از بسیاری خواستم نظر خود را ارائه دهند اما نظر کارشناسی نداشتند و فقط نگرانی بابت جوسازی رسانه‌ای بود. ما ندیدیم حرف کارشناسی داشته باشند.
یعنی مخالفت جدی با شما نشد؟
یکسری نظرات کارشناسی و مکتوب به ما ارائه دادند و ما حتما ماده به ماده آنها را بررسی خواهیم کرد و نظر نمایندگان در این زمینه گرفته خواهد شد.
فضای کمیسیون در موافقت و مخالفت این طرح چگونه است؟
همه اعضای کمیسیون موافق طرح نیستند و در کمیسیون یکدستی در این مورد وجود ندارد. من چند نفر را می‌شناسم که به کمیسیون آمده‌اند تا این طرح رای نیاورد. البته خیلی جای نگرانی نیست و خود ما هم واقعا با نظر کارشناسی رای خواهیم داد و به این شکل نیست که از قبل تصمیم خود را گرفته باشیم. افرادی داریم که مخالفت آنها به حدی جدی است که به کلیات طرح نیز رای نمی‌دهند. کسانی هم هستند که نظرشان در ادامه مذاکرات مشخص می‌شود چرا که فعلا افراد به صورت واضح و شفاف نظر خود را بیان نمی‌کنند اما به دلیل این که رای‌گیری به صورت علنی انجام می‌گیرد رای افراد مشخص خواهد شد. معتقدم رای‌گیری باید به صورت علنی و با بالا بردن دست انجام شود.
به نظر شما طرح صیانت چند رای مثبت در کمیسیون دارد؟
برآورد من این است که ۱۹ رای مثبت خواهد داشت در حالی که برای نهایی شدن به ۱۶ رای مثبت نیاز دارد. اعضای مخالف فقط دو سه نفر هستند. البته برخی افراد هستند که هنوز رسمیت ندارند. روال مجلس به این شکل است که یکسری از نمایندگان حق رای دارند و در جلسه شرکت می‌کنند. برخی دیگر می‌توانند در جلسه حضور داشته باشند اما حق رای ندارند. ۲۳ نفر حق رای دارند البته برخی از افراد تا کنون در جلسه شرکت نکردند که درخواست شده فرد جایگزین را به جلسات بفرستند. تا حالا ۲۰ نفر در جلسات شرکت داشتند البته ممکن است زمانی که برای بررسی مواد طرح اقدام کنیم افراد بیشتری در جلسات حضور داشته باشند و موافق و مخالف نظر خود را بیان کنند.
پیش‌بینی شما از جلسات چگونه است؟ آیا سریع به نتیجه خواهید رسید یا روند طولانی در پیش است؟
نمی‌توان پیش‌بینی کرد اما آرام آرام به رای گیری نزدیک می‌شویم. در بررسی ماده‌ها؛ برخی مواد هستند که کسی با آنها مشکلی ندارد مانند مفاهیم و تعاریف کلی ولی موادی هستند که چالشی هستند. آیین نامه در این موارد تعریف کرده که ۳ مخالف و ۳ موافق صحبت کنند و کفایت مذاکرات اعلام شود اما این اختیار به رئیس جلسه داده شده که در صورت نیاز افراد بیشتری صحبت کنند.
تا کنون چند جلسه برای بررسی طرح صیانت برگزار شده؟
۳۰ ساعت جلسه رسمی داشتیم و ۸۵ جلسه رسمی و غیر رسمی برگزار شده است. در ابتدا این طرح ۴۷ ماده بود و زمانی که بیرون آمد ۷۴ ماده شد. هر هفته ۲ جلسه و در ماه ۶ جلسه برگزار می‌شود. باید تلاش کنیم تا قبل از بودجه به جمع‌بندی برسیم به علت اینکه به بحث بودجه برسد کار سخت خواهد شد.
در صورت تصویب این طرح پیام‌رسان‌هایی مانند اینستاگرام و واتس‌آپ و تلگرام از دسترس خارج می شود؟
چه کسی این حرف را زده؟ مباحث به صورت زنده از خانه ملت پخش می‌شود. حتی صدا و سیما هم می‌تواند آن را پوشش دهد که اگر کوتاهی می‌کند ایراد از خود آنهاست. اگر مباحث را پیگیری کنید به این شکل نیست و در بحث کلیات مطرح شده و قطعا خود ما هم چنین چیزی را نمی‌پسندیم.
خود شما از تلگرام و اینستاگرام استفاده می‌کنید؟
خود من از اینستاگرام استفاده می‌کنم. توئیت می‌زنم، تلگرام را استفاده می‌کنم و کانال هم دارم. از تمامی این‌ها استفاده می‌کنم و فیلترشکن هم دارم. باید واقع‌بین باشیم، نمی‌شود چشم را روی واقعیت‌ها ببندیم و تصمیمی بگیریم که مردم را با مخاطره مواجه کند. خود من شخصا در این موارد که غیرکارشناسی باشد رای نمی‌دهم. وقتی خود من اینستاگرام و تلگرام استفاده می‌کنم و پیام‌رسان‌های داخلی ما هنوز پاسخگو نیست، عاقلانه نیست ما آن یک راه را ببندیم. در انتخابات سال ۹۴، تلگرام به داد ما رسید. هزینه انتخابات را به شدت پایین آورد. به جای اینکه پوستر و سی دی بزنیم از تلگرام استفاده کردیم. در انتخابات اخیر هم همین اتفاق افتاد. بیشتر تبلیغات برای مجلس را از همین راه‌ها انجام دادیم. همین حالا هم اطلاع رسانی ما از طریق همین پیام‌رسان‌ها است.
پس صحبت‌های در مورد فیلتر شدن از کجا می‌آید؟
این صحبت‌ها جوسازی است. گروهی هستند که نمی‌خواهند مجلس کاری کند. برخی از آنها در آلبانی و خارج از کشور هستند. می‌خواهند مجلس را فلج کنند. ما نمی‌توانیم به خاطر جوی که درست شده عقب‌نشینی کنیم اگر این طور باشد خب داخل خانه می‌نشینیم. ما باید ببینیم حرف درست کجاست؟ استدلال درست چیست و براساس مصالح کشور تصمیم بگیریم. این فلسفه مجلس و نمایندگی است و غیر از این باشد دیگر قابل اعتنا نیست. منِ نماینده پاسخگو به کسی که حرف بی‌حساب و غیرکارشناسی می‌زند نیستم، می‌شنویم اما براساس آن چه کارشناسی باشد تصمیم می‌گیریم.
اگر در آینده ظرفیت پیام‌رسان‌های داخلی بیشتر شود آن زمان فیلتر در دستور کار قرار می‌گیرد؟
قانون آن را کاملا مشخص می‌کند. این قانون آزمایشی است و سقف سه ساله یا هفت ساله دارد و صحن علنی در مورد اینکه ۳، ۵ یا ۷ ساله باشد تصمیم می‌گیرد. بعد از این زمان، بازبینی و بازنگری می‌شود و مجلس بعدی راجع به آن تصمیم می‌گیرد. قانون‌گذار حواسش به این موارد بوده. مردم چون قوانین را نمی‌دانند ناخودآگاه تحت تاثیر فضاها قرار می‌گیرند و تصور می‌کنند هر چه گفته می‌شود، درست است در صورتی که اکثریت آن واقعیت ندارد.