ITanalyze

آسیه فروردین - توسعه شبکه‌های فیبر در منطقه آسیا و اقیانوسیه (APAC)، در سال‌های اخیر با سرعت زیادی پیش رفته است. این روند، عمدتا به ‌واسطه ابتکارات دولتی در زمینه اینترنت پهن‌باند هدایت می‌شود.

به گزارش عصر ارتباط، سایت Telecomreviewasia در گزارشی به بررسی آخرین وضعیت و سیاست‌های توسعه و نفوذ فیبرنوری در منطقه آسیا (بدون‌ اشاره به وضعیت ایران) پرداخت و نوشت: از آنجا که اکنون شبکه‌های فیبر نوری به بیشتر خانوارها در بسیاری از بازارها رسیده‌اند، تعداد اشتراک‌های پهن‌باند فیبر نوری در این منطقه تا پایان سال ۲۰۲۲، از مرز ۵۰۰ میلیون عبور کرده است. این رقم نشان‌دهنده سهم قابل توجه ۸۵.۱ درصدی از کل اشتراک‌های پهن‌باند خانگی و بیانگر میزان گسترده پذیرش فیبر در سراسر منطقه است.

با این حال، با وجود دسترسی گسترده شبکه‌های فیبر، نرخ استفاده از خدمات اینترنت پهن‌باند فیبر در بیشتر بازارها، کمتر از ۵۰ درصد باقی مانده است. این رقم نشان می‌دهد هنوز پتانسیل زیادی برای رشد و افزایش بهره‌برداری وجود دارد.

• زیرساخت عظیم فیبر در چین

چین، در استقرار فیبر، پیشتاز است. این کشور در پایان سال ۲۰۲۲، دارای ۵۹.۶ میلیون کیلومتر خطوط فیبر نصب‌شده بود. این شبکه گسترده، چین را به عنوان رهبر جهانی در حوزه زیرساخت‌های فیبر قرار داده و تعهد این کشور در زمینه گسترش دسترسی به پهن‌باند قرار است همچنان ادامه یابد.

طبق برآورد Kagan، تا سال ۲۰۲۷، مشترکان اینترنت پهن‌باند فیبر نوری، حداقل ۹۰ درصدِ کل کاربران چینی را شامل می‌شوند.

فشار برای توسعه فیبر از سوی شرکت China Mobile Ltd. هدایت شده که به تنهایی، حدود 19.4 میلیون کیلومتر کابل فیبر نوری را نصب کرده است. این تلاش‌ها، بخشی از استراتژی گسترده‌تر دولت برای اطمینان از دسترسی فراگیر به اینترنت پهن‌باند است که برای حمایت از اقتصاد دیجیتال چین و فناوری‌های آینده مانند 5G و اینترنت اشیا، حیاتی به نظر می‌رسد.

استراتژی توسعه فیبر چین از طریق چندین سیاست ملی و ابتکار ویژه پشتیبانی می‌شود. استراتژی پهن‌باند چین (2013)، پایه گسترش شبکه‌های فیبر نوری را بنا نهاد. تمرکز آن بر افزایش پوشش پهن‌باند در مناطق روستایی و کم‌برخوردار بود.

هدف ادغام شبکه‌های 5G و فیبر چین تا سال ۲۰۲۵ این است که سرعت‌های ۱۰۰۰ مگابیت بر ثانیه را به تمام شهرستان‌ها و مراکز بخش‌ها ارائه دهد و اتصال را در سراسر کشور تقویت کند. پروژه انتقال منابع محاسباتی از شرق به غرب با گسترش شبکه‌های فیبر، در حال تقویت انتقال داده بین مناطق مختلف است. برنامه توسعه فیبر نوری و کابل چین، بخشی از برنامه پنج‌ساله سیزدهم، به تولید و استقرار کابل‌های فیبر نوری کمک می‌کند.

• رشد سریع FTTH در هند

در هند، بازار فیبر به خانه (FTTH)، با سرعت زیاد در حال رشد است. این موضوع از سوی شرکت‌هایی مانند  Reliance Jio Infocomm Ltd. و Bharti Airtel Ltd. هدایت می‌شود. تنها طی دو سال پس از راه‌اندازی،Reliance Jio  به رهبر بازار تبدیل شد و تا پایان سال ۲۰۲۲، بیش از ۷.۶ میلیون خانه را به شبکه FTTH  خود متصل کرد. شرکت Bharti Airtel نیز دومین بازیگر بزرگ در بازار، خدمات FTTH خود را به بیش از ۵۰۰ شهر جدید در همان دوره گسترش داد.

این رشد سریع در توسعه فیبر با ابتکار دیجیتال هند، که هدف آن تبدیل کشور به یک جامعه دیجیتالی توانمند و اقتصاد دانشی است، همسویی دارد.

حمایت دولت و سیاست‌های مساعد، نقش اساسی در تسریع استقرار زیرساخت‌های فیبر در مناطق شهری و نیمه‌‌شهری ایفا کرده‌اند، هرچند نفوذ در مناطق روستایی، همچنان با چالش همراه است.

هدف پروژهBharatNet  که توسط شرکت (Bharat Broadband Network Limited) BBNL هدایت می‌شود، این است که تا 250 هزار گرم پَنچایَت (panchayat) را از طریق کابل‌های فیبر نوری به اینترنت پرسرعت متصل و از این طریق با خدمات الکترونیکی و شمول دیجیتالی در مناطق روستایی، به حاکمیت کمک کند.

علاوه بر این، سیاست ملی ارتباطات دیجیتال (NDCP) 2018 بر فیبر‌سازی تاکید دارد تا آمادگی 5G و چارچوب کلی مخابرات را بهبود بخشد. ابتکار ساخت هند (Make in India) نیز از تولید داخلی تجهیزات فیبر نوری در این کشور حمایت می‌کند، در حالی که ماموریت شهرهای هوشمند اطمینان می‌دهد زیرساخت‌های مبتنی بر فیبر در مناطق شهری برای ارائه خدمات هوشمند شهری به ‌کار گرفته می‌شوند.

• ژاپن و کره جنوبی: بازارهای پیشرفته مبتنی بر ارتقا

ژاپن و کره جنوبی، از نخستین کشورهایی بودند که در اوایل دهه ۲۰۰۰ خدمات اینترنت پهن‌باند فیبر را در سطح ملی به‌کار گرفتند و همچنان از نظر فناوری‌های پیشرفته فیبر در صدر قرار دارند. تمرکز در این بازارهای بالغ، اکنون به بهبود سرعت شبکه و افزایش بهره‌وری انرژی در انتقال سیگنال‌های بلندمدت معطوف شده است.

با وجود پیچیدگی زیرساخت‌های فیبر، ژاپن به ‌دلیل موانع جغرافیایی و بلایای طبیعی، با چالش‌هایی در گسترش پوشش به مناطق دورافتاده مواجه است. برای رفع این مشکلات، شرکت‌های NTT وKDDI  با اسپیس‌ ایکس همکاری کرده‌اند تا راه‌حل‌های پهن‌باند بی‌سیم فضایی را برای مناطق صعب‌العبور بررسی کنند.

هدف برنامه توسعه زیرساخت ژاپن، برای یک ملت شهر دیجیتال (بازنگری‌شده در سال ۲۰۲۳)، با تمرکز بر کاهش نابرابری‌های منطقه‌ای در دسترسی به اینترنت پهن‌باند این است که تا سال ۲۰۲۷، ابتکار جامعه به پوشش ۹۹.۹۰ درصد فیبر نوری دست یابد.

ابتکار Society 5.0، که عنصر اصلی دیدگاه ژاپن برای جامعه دیجیتال آینده است، بر ادغام فناوری‌های پیشرفته مانند هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و محاسبات کوانتومی با زیرساخت‌های فیبر تاکید دارد و هدف آن، حل مشکلات اجتماعی است، در حالی که به رشد اقتصادی نیز کمک می‌کند. استراتژی یکپارچه نوآوری ۲۰۲۲، از گسترش شبکه‌های فیبر پشتیبانی می‌کند تا به ایجاد شهرهای هوشمند، بهبود سیستم‌های ارتباطی و تقویت تلاش‌های دیجیتالی‌سازی در صنایع کمک کند. برنامه پایه علم، فناوری و نوآوری ششم بر اهمیت بهبود زیرساخت‌ها، به‌ویژه برای اقتصاد به‌شدت دیجیتالی و مبتنی بر داده‌ها، تاکید دارد.

کره جنوبی نیز مدت‌هاست که به عنوان رهبر جهانی در حوزه استقرار فیبر شناخته می‌شود. این امر به وسیله سیاست‌ها و ابتکارات جامع هدایت ‌شده و هدف آن، تضمین دسترسی جهانی به اینترنت پرسرعت است.

 سیاست‌های کلیدی، زیرساخت اطلاعاتی کره‌جنوبی (KII) را شامل می‌شود که در اواخر دهه ۱۹۹۰ راه‌اندازی شد و پایه‌گذار شبکه‌های گسترده فیبر بود. پس از آن، استراتژی IT839 مطرح شد که بر همگرایی اینترنت پهن‌باند، ایجاد محیط مساعد برای توسعه شبکه‌های پرسرعت، گسترش فیبر و آمادگی برای 5G متمرکز بود.

به تازگی پروژه Giga-KOREA  نیز قصد دارد اینترنت گیگابیتی را که ۴۰ برابر سریع‌تر است، در سراسر کشور ارائه دهد. سیاست شبکه همگرایی پهن‌باند (BcN) کره‌جنوبی نیز یک ابتکار مهم دیگر است که امکان اتصالات پهن‌باند فوق سریع را در سطح ملی فراهم می‌کند. این رویداد با ترویج اشتراک‌گذاری زیرساخت‌ها بین اپراتورهای مخابراتی، هزینه‌ها را کاهش می‌دهد و رقابت‌پذیری در استقرار فیبر را تضمین می‌کند.

• جنوب شرق آسیا: رفع شکاف‌های ارتباطی

کشورهای جنوب شرق آسیا نیز به ‌طور فعال، در حال پیگیری گسترش فیبر هستند و سیاست‌های ملی، نقشی اساسی در تسریع استقرار آن دارند.

به عنوان مثال، در اندونزی، شرکت Perusahaan Perseroan (Persero) PT Telekomunikasi Indonesia Tbk (Telkom Indonesia) ، تا پایان سال ۲۰۲۲، اتصالات مبتنی بر مس را در ۴۵۹ شهر و منطقه به فیبر ارتقا داد. با این حال، نفوذ اینترنت پهن‌باند در مناطق روستایی و دورافتاده، همچنان پایین است. در این مناطق، برای گسترش پوشش اینترنتی، غالبا از راه‌حل‌های دسترسی ثابت بی‌سیم (FWA) و ماهواره استفاده می‌شود.

همکاری بین Kacific Broadband Satellites Ltd.، PT Bis Data Indonesia (BIGNET)  وPT Primacom Interbuana (Primacom)، برای ساخت ۲۵۰۰ سایت اینترنت ماهواره‌ای، نمونه تلاش‌ برای رفع این چالش‌های ارتباطی است.

تلاش‌های استقرار فیبر در اندونزی با چندین سیاست و ابتکار مهم پشتیبانی می‌شود. پروژه حلقه پالاپا (Palapa)، یکی از ابتکارات کلیدی است که توسط دولت هدایت می‌شود و هدف آن، ایجاد زیرساخت ملی فیبر نوری برای اتصال مناطق دورافتاده و ارائه خدمات پهن‌باند قابل‌اعتماد است.

یکی دیگر از ابتکارات مهم، طرح ملی توسعه میان‌مدت (RPJMN)، طی ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۵ است که گسترش پهن‌باند را به‌ویژه در تاسیسات عمومی مانند مدارس و مراکز بهداشتی ترویج می‌کند تا به پیشرفت در زمینه آموزش الکترونیک، سلامت الکترونیک و دولت الکترونیک کمک کند.

• فیلیپین: گسترش فیبر و تقویت زیرساخت‌ها

فیلیپین نیز در زمینه گسترش فیبر به پیشرفت‌های چشمگیری دست یافته و شرکت‌هایPLDT Inc.  وConverge ICT Solutions Inc.  در این زمینه، پیشتاز هستند. تا اوایل سال ۲۰۲۳، شرکتPLDT ، موفق به اتصال ۱۷.۲ میلیون خانه شد، در حالی که شرکتConverge ICT  از مرز ۱۵.۱ میلیون خانه عبور کرد.

در فیلیپین، طرح ملی پهن‌باند (NBP) که توسط وزارت اطلاعات و ارتباطات (DICT) هدایت می‌شود، بر این هدف متمرکز است تا یک شبکه پهن‌باند ملی تحت مالکیت دولت ایجاد کند. این طرح با پروژه فیبر ملی (NFB) که در سال ۲۰۲۴ آغاز شد، پشتیبانی می‌شود.

فاز اول این پروژه، ۱۲۴۵ کیلومتر را پوشش می‌دهد و استان‌های مختلف، مترو مانیل و مناطق اقتصادی را متصل می‌کند. این امر به بهبود عملیات دولتی و گسترش دسترسی به اینترنت کمک می‌کند.

مجموع طرح NBP که قرار است تا سال ۲۰۲۶ تکمیل شود، نفوذ اینترنت را از ۳۳ به ۶۵ درصد افزایش خواهد داد و هزینه‌های اتصال را کاهش می‌دهد. برای تسریع بیشتر در استقرار پهن‌باند، سیاست DPWH در زمینه زیرساخت‌های مخابرات و اینترنت بر اساس قانون جمهوری شماره ۱۱۴۹۴، مقررات مربوط به حق‌ عبور را تسهیل کرده تا احداث زیرساخت‌های مخابراتی با سرعت بیشتر انجام شود. یکی دیگر از پروژه‌ها به نام مسیر تاب‌آوری (Resiliency Route)، با این هدف اجرا شده تا اتصال فیبر را در مناطق شهری مانند مترو مانیل، سبو و داوائو تقویت کند.

• پروژه‌های حمایتی دولت در مالزی، سنگاپور، تایلند و ویتنام

در مالزی، ابتکار دولتی (Jalinan Digital Negara) JENDELA، با هدف بهبود زیرساخت‌های دیجیتال در سراسر کشور آغاز شد. تا پایان سال ۲۰۲۲، این پروژه توانست ۷.۷ میلیون مکان را به فیبر متصل کند و چشم‌انداز پهن‌باند را بهبود بخشد. علاوه بر این، هدف طرح ملی فیبر‌سازی و اتصال (NFCP)، که در سپتامبر ۲۰۱۹ راه‌اندازی شد، این است که با بودجه‌ای معادل ۲۱.۶ میلیارد رینگیت مالزی (حدود ۵.۱۶ میلیارد دلار آمریکا)، اتصال دیجیتال قوی و مقرون‌به‌صرفه‌ را در سراسر کشور فراهم کند.

• سنگاپور: شبکه پهن‌باند ملی و برنامه‌های دیجیتال

شبکه پهن‌باند ملی سنگاپور، که به‌ وسیله NetLink NBN Trust  پشتیبانی می‌شود، بیش از ۱.۵ میلیون خانه را تحت پوشش قرار داده و طرح‌های فیبری با سرعت‌ حداکثر ۲.۵ گیگابیت در ثانیه ارائه می‌دهد.

نقشه‌ راه اتصال دیجیتال سنگاپور (DCB)، با هدف حفظ زیرساخت‌های دیجیتال درجه یک جهانی پیش می‌رود و اهدافی مانند دو برابر کردن نقاط ورود کابل‌های زیر دریایی در دهه آینده و دستیابی به اتصال داخلی بی‌وقفه با سرعت ۱۰ گیگابیت در عرض پنج سال را شامل می‌شود.

شبکه پهن‌باند ملی نسل بعدی (Next Gen NBN)، بر اتصال فیبر با سرعت بالا تاکید دارد و نیاز به پوشش ۹۵ درصدی خانه‌ها و کسب‌وکارها را تا سال ۲۰۱۲ تعیین کرده بود که این هدف، زودتر از موعد مقرر محقق شد. علاوه بر این، برنامهSMEs Go Digital ، به کسب‌وکارهای کوچک و متوسط کمک می‌کند تا راه‌حل‌های دیجیتال، از جمله خدمات مبتنی بر فیبر را به‌کار گیرند.

• تایلند: سیاست دیجیتال تایلند و گسترش فیبر

سیاست دیجیتال تایلند نیز به گسترش قابل‌توجه فیبر کمک کرده است؛ به‌طوری‌که ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی مانند True Corp.  و Advanced Info Service PCL  در سال ۲۰۲۲، بیش از ۲۳ میلیون خانه را به شبکه متصل کرده‌اند.

شبکه پهن‌باند ملی (NBN) تایلند، یک ابتکار کلیدی با هدف ارائه دسترسی به اینترنت پرسرعت در سطح ملی است و به‌ویژه بر affordability و پوشش برای تمام شهروندان تمرکز دارد.

علاوه بر این، استراتژی ۸ مرحله‌ای که در سال ۲۰۲۳ توسط کمیسیون دیجیتال اقتصاد و جامعه (ONDE) معرفی شد، به ‌دنبال تسریع تحول دیجیتال، با ادغام بخش‌های مختلف، از جمله گسترش و استقرار فیبر است.

• ویتنام: پیشرفت در زیرساخت‌های فیبر

در ویتنام، سه شرکت بزرگ ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی شاملVNPT،Viettel  و FPT Telecom، تا پایان سال ۲۰۲۲، در مجموع، به ۱۸ میلیون مشترک فیبر دست یافته‌اند.

زیرساخت فیبر نوری این کشور، از فناوری‌های پیشرفته مانند سلسله‌ مراتب دیجیتال همزمان (SDH) و چنددهانه‌پهنایی با تقسیم طول موج فشرده (DWDM)، برای مدیریت حجم بالای داده‌ها، استفاده و به رشد خدمات دیجیتال کمک می‌کند.

ویتنام، چندین سیاست و ابتکار ملی را به منظور تقویت توسعه فیبر در سراسر کشور اجرا کرده است. یکی از آنها، مصوبه شماره 977/QĐ-BTTTT است که در ژوئن 2024 آغاز شد.

این مصوبه، استراتژی توسعه سیستم فیبر نوری بین‌المللی ویتنام را با اهداف بلندپروازانه، شامل فعال‌سازی مسیرهای جدید کابل زیر دریا تا سال 2027 و ظرفیت طراحی‌شده حداقل 350 ترابیت بر ثانیه، تا سال 2030 ترسیم می‌کند. علاوه بر این، پروژه شهر هوشمند ویتنام در هانوی، بر این هدف متمرکز است که از فناوری فیبر برای بهبود زیرساخت‌های شهری، بهبود خدمات و ترویج حکمرانی دیجیتال بهره‌برداری و در نهایت، جامعه‌ متصل‌تری ایجاد کند.

• چالش‌ها و مسیر پیش‌رو
  هرچند منطقه آسیا و اقیانوسیه (APAC)، پیشرفت‌های قابل‌توجهی در توسعه فیبر داشته اما این منطقه، همچنان با چالش‌هایی مواجه است.

مناطق روستایی و جغرافیایی ایزوله، به دلیل هزینه‌های بالا و مسائل لجستیکی، مشکلاتی را برای استقرار فیبر ایجاد می‌کنند.

برای پر کردن این شکاف‌ها، کشورهای مختلف، راه‌حل‌های ترکیبی مانند دسترسی به اینترنت بی‌سیم ثابت (FWA)، اینترنت ماهواره‌ای و حتی فناوری‌های پهن‌باند مبتنی بر فضا را بررسی کرده‌اند.

با تداوم اولویت‌دهی دولت‌ها به توسعه زیرساخت‌های پهن‌باند، این منطقه در موقعیت مناسبی برای دستیابی به نرخ‌های بالاتر پذیرش فیبر و پیشبرد تحول دیجیتال قرار دارد. همان‌طور که قبلا ذکر شد، سیاست‌های ملی در شکل‌دهی به چشم‌انداز فیبر در APAC نقش حیاتی داشته‌اند، لذا تلاش‌های مستمر برای رسیدگی به شکاف‌های باقی‌مانده در زمینه اتصال و حداکثرسازی پتانسیل فیبر در این منطقه، ضروری است.