آینده متاورس: تخیلی، تبلیغاتی و شاید ناموفق!
سعید میرشاهی- حتی اگر هرگز نمی‌خواستید در مورد آینده بدانید، اینک صحبت درباره آینده است. متاورس، آینده اینترنت است. اندک زمانی است که فیس‌بوک در حال اعلام تغییر نام تجاری‌اش به متا است و آینده خود را بر «متاورس» متمرکز کرده است. در زمان کوتاهی پس از آن، متا در حال ساخت پلتفرم اجتماعی وی‌آر شرکت روبولکس است که کار کاربر را تسهیل می‌کند. طرفداران استارتاپ‌های خاص و غول‌های فناوری استدلال کرده‌اند این عدم انسجام به این دلیل است که متاورس هنوز در حال ساخت است و تعریف معنای آن، بسیار جدید است. به عنوان مثال، اینترنت در دهه 1970 وجود داشت اما ایده‌ها درباره اینکه در نهایت، چگونه به نظر می‌رسد، چندان درست و دقیق نبود.
• متاورس، یک فناوری نیست!
تبلیغات، بازاریابی و پول فراوانی در ایده متاورس جمع شده است. فیس‌بوک، به‌ویژه، پس از حرکت اپل برای محدودسازی ردیابی آگهی‌ها، در موقعیت آسیب‌پذیری قرار گرفته است. نمی‌توان چشم‌انداز فیس‌بوک از آینده‌ای را که در آن همه کمد لباس دیجیتالی دارند، از این واقعیت جدا کرد که فیس‌بوک واقعا می‌خواهد از فروش لباس‌های مجازی، کسب درآمد کند. فیس‌بوک تنها شرکتی نیست که از تبلیغات متاورس سود مالی می‌برد. بنابراین با درنظر گرفتن تمام و کل متاورس، واقعا متاورس به چه معناست؟
برای کمک به درک اینکه اصطلاح «metaphor»چقدر می‌تواند مبهم و پیچیده باشد، به طور ذهنی عبارت «metaverse» را با «cyberspace»جایگزین کنید. در واقع، 90 درصد مواقع، معنا، اساسا تغییر نمی‌کند. به این دلیل که متاورس، واقعا به هیچ نوع خاصی از فناوری اشاره نمی‌کند، بلکه یک تغییر گسترده (و اغلب گمانه‌زنی) در نحوه تعامل ما با فناوری است. کاملا ممکن است خود این اصطلاح، حتی با رایج شدن فناوری خاص دیگر، در نهایت به همان اندازه قدیمی شود.
• از واقعیت مجازی تا واقعیت افزوده
به طور کلی، فناوری‌هایی که شرکت‌ها، هنگام صحبت درباره متاورس به آنها اشاره می‌کنند، می‌تواند شامل مفهوم واقعیت مجازی باشند که با جهان‌های مجازی پایدار مشخص می‌شود و به وجود خود ادامه می‌دهند، حتی زمانی که شما بازی نمی‌کنید و یا مفهوم واقعیت افزوده که جنبه‌های دیجیتال را با هم ترکیب می‌کند. با این حال، نیازی نیست که آن فضاها منحصرا از طریق VR یا AR قابل دسترسی باشند. دنیای مجازی، مانند جنبه‌هایی از Fortnite که می‌توان از طریق رایانه‌های شخصی، کنسول‌های بازی و حتی تلفن‌ها به آن دسترسی پیدا کرد، خود را به عنوان متاورس معرفی کرده‌اند. بسیاری از شرکت‌هایی که در عرشه باند واگن متاورس جهش کرده‌اند، نوعی اقتصاد دیجیتال جدید را متصورند که در آن کاربران می‌توانند کالا را ایجاد، خرید و فروش کنند. در دیدگاه‌های آرمان‌گرایانه‌تر، متاورس، قابلیت تعامل دارد و به شما امکان می‌دهد آیتم‌های مجازی مانند لباس یا اتومبیل را از یک پلتفرم به پلتفرم دیگر منتقل کنید. اگرچه این کار، سخت‌تر از آن چیزی است که به نظر می‌رسد.
در حالی که برخی از مدافعان ادعا می‌کنند فناوری‌های جدیدی مانند NFT می‌توانند دارایی‌های دیجیتال قابل حمل را فعال کنند، این امر، به سادگی نیست و آوردن آیتم‌ها از یک بازی ویدئویی یا دنیای مجازی به دیگری، کار بسیار پیچیده است که هیچ شرکتی نمی‌تواند آن را حل کند. تحلیل معنای همه اینها دشوار است زیرا وقتی توصیفاتی مانند توضیحات بالا را می‌شنوید، پاسخ قابل درک این است: «صبر کنید، آیا این قبلا وجود نداشت؟» به عنوان مثال، World of Warcraft یک دنیای مجازی پایدار است که در آن بازیکنان می‌توانند کالاها را بخرند و بفروشند. همچنینFortnite تجربه‌های مجازی مانند کنسرت‌ها و نمایشگاهی دارد که در آن ریک سانچز می‌تواند درباره MLK Jr بیاموزد. همچنین شما میتوانید هدست Oculus را ببندید و در خانه مجازی شخصی خود باشید. آیا واقعا «متاورس» به این معناست؟ فقط چند نوع جدید از بازی‌های ویدئویی؟!
• متاورس، جهان صرفا تخیلی!
اگر بگوییم مثلا فورتنایت همان متاورس است مثل این است که بگوییم گوگل، اینترنت است.حتی اگر زمان زیادی را در گوگل صرف کنید، معاشرت کنید، چیزهایی بخرید، یاد بگیرید و بازی کنید، این امر، لزوما به این معنا نیست که تمام محدوده معنایی افراد و شرکت‌ها را دربرمی‌گیرد. همان‌طور که گوگل، بخش‌هایی از اینترنت را می‌سازد - از مراکز داده فیزیکی گرفته تا لایه‌های امنیتی- اما کل اینترنت نیست. غول‌های فناوری مانند مایکروسافت و متا، بر روی ساخت فناوری مرتبط با تعامل با جهان‌های مجازی کار می‌کنند اما آنها تنها نیستند.
بسیاری از شرکت‌های بزرگ دیگر، از جمله Nvidia، Unity، Roblox و حتی Snap و انواع شرکت‌های کوچکتر و استارتاپ‌ها، در حال ایجاد زیرساخت‌هایی برای ایجاد دنیای مجازی بهتر هستند که بیشتر شبیه زندگی فیزیکی ماست. با وجود این، ایده یک مکان یکپارچه مانند به نام متاورس، هنوز تا حد زیادی غیرممکن است. ما فکر می‌کنیم. این واقعیت، باعث ایجاد اصطلاحات کمی متفاوت شده است. اکنون بسیاری از شرکت‌ها یا طرفداران، به هر بازی یا پلتفرم منفرد به عنوان «یک متاورس» اشاره می‌کنند. با این تعریف، هر چیزی از یک برنامه کنسرت واقعیت مجازی گرفته تا یک بازی ویدئویی به عنوان متاورس محسوب می‌شود. برخی از این مفهوم فراتر می‌روند و مجموعه‌ای از فراجهان‌های مختلف را «چندجهانی از فراجهان‌ها» می‌نامند یا اینکه شاید ما در یک «نشان ترکیبی» زندگی می-کنیم. این کلمات، هر یک می‌توانند معنایی داشته باشند.
کوکاکولا در کنار یک مینی بازی Fortnite، «طعم متولدشده در متاورس» را عرضه می‌کند. مقرراتی در کار نیست. ما درک مبهمی از چیزهایی داریم که اکنون وجود دارند و می‌توانیم آنها را به نوعی متاورس بنامیم، البته اگر تعریف کلمات را صحیح انجام دهیم. می‌دانیم کدام شرکت‌ها روی این ایده سرمایه‌گذاری می‌کنند اما پس از ماه‌ها، هیچ توافقی در مورد آن وجود ندارد. متا فکر می‌کند شامل خانه‌های جعلی است که شما میتوانید همه دوستان‌تان را برای حضور در آن دعوت کنید یا مایکروسافت فکر می‌کند می‌تواند شامل اتاق‌های جلسات مجازی برای آموزش استخدام‌های جدید یا گپ زدن با همکاران از راه دور باشد.
زمینه‌های این چشم‌اندازها در آینده، از نگاه خوش‌بینانه تا داستان‌های کاملا تخیلی، متغیر است. در یک نقطه در متاورس، این شرکت، سناریویی نشان داد که در آن زن جوانی روی مبل نشسته، در اینستاگرام می‌چرخد و ویدئویی را می‌بیند که توسط یکی از دوستانش از کنسرتی که در سراسر جهان برگزار می‌شود، پست شده است. سپس ویدئو به کنسرت می‌رسد؛ جایی که زن در هولوگرام به سبک Avengers ظاهر می‌شود. او می‌تواند با دوستش که از نظر فیزیکی آنجاست، تماس چشمی برقرار کند، هر دو می‌توانند کنسرت را بشنوند و متن شناور بالای صحنه را مشاهده کنند. به نظر جالب می رسد اما واقعا یک محصول واقعی یا حتی یک محصول احتمالی آینده را تبلیغ نمی‌کند. در واقع، این امر ما را به بزرگ‌ترین مشکل با متاورس می‌رساند. چرا متاورس شامل هولوگرام می‌شود؟
هنگامی که اینترنت برای اولین بار ظاهر شد، با یک سری از نوآوری‌های تکنولوژیکی شروع شد مانند توانایی اجازه دادن به رایانه‌ها که در فواصل طولانی با یکدیگر صحبت کنند یا توانایی پیوند از یک صفحه وب به صفحه دیگر. این ویژگی‌های فنی، بلوک‌های سازنده‌ای بودند که برای ایجاد ساختارهای انتزاعی که ما اینترنت را با آنها می‌شناسیم، استفاده شد: وب‌سایت‌ها، برنامه‌ها، شبکه‌های اجتماعی و هر چیز دیگری که بر آن عناصر اصلی متکی است. این، به معنای همگرایی نوآوری‌های رابط نیست و به طور دقیق، بخشی از اینترنت نیست اما برای کارکرد آن ضروری‌اند مانند نمایشگرها، صفحه‌کلیدها، ماوس‌ها و صفحه‌نمایش‌های لمسی.
• متاورس؛ واقعیت یا نمایش واقعیت؟!
با متاورس، برخی از بلوک‌های ساختمان جدید در محل وجود دارد مانند توانایی میزبانی صدها نفر در یک نمونه از یک سرور (پیش‌بینی‌های متاورس، به طور ایده‌آل فرض می‌کنند که این امر به هزاران یا حتی میلیون‌ها نفر در یک زمان افزایش می‌یابد اما ممکن است بیش از حد خوش‌بینانه باشد) یا ابزارهای ردیابی حرکتی که می‌توانند تشخیص دهند شخص به کجا نگاه می‌کند یا دستانش کجاست. این فناوری‌های جدید می‌توانند بسیار هیجان‌انگیز و آینده-نگرانه باشند. با این حال، محدودیت‌هایی وجود دارد که ممکن است غلبه بر آنها غیرممکن باشد.
وقتی شرکت‌های فناوری مانند مایکروسافت یا متا، ویدئوهای تخیلی از چشم‌اندازهای آینده را نشان می‌دهند، اغلب تمایل دارند نحوه تعامل افراد با متاورس را پنهان کنند. هدست‌های واقعیت مجازی هنوز هم بسیار زمخت هستند و اکثر افراد، اگر برای مدت طولانی از آن استفاده کنند، بیماری حرکتی یا درد فیزیکی را تجربه می‌کنند. عینک‌های واقعیت افزوده با مشکل مشابهی روبه‌رو هستند. علاوه بر این، مساله بی‌اهمیت در مورد اینکه مردم چگونه می‌توانند آنها را در مکان‌های عمومی بپوشند، بدون اینکه شبیه به دامداران بزرگ به نظر برسند و نیز چالش‌های دسترسی واقعیت مجازی وجود دارد که بسیاری از شرکت‌ها در حال حاضر از کنار آنها می‌گذرند.
بنابراین چگونه شرکت‌های فناور، ایده فناوری خود را بدون نشان دادن واقعیت هدست‌های حجیم و عینک‌های تیره نشان می‌دهند؟ هرچند از درهم شکستن این توهم متنفریم اما حتی با نسخه‌های بسیار پیشرفته فناوری موجود، این امکان وجود ندارد. برخلاف آن، هیچ نسخه‌ای از ایجاد یک تصویر سه‌بعدی در هوا، بدون شرایط کاملا کنترل‌شده، وجود ندارد. مهم نیست مرد آهنی به شما چه می‌گوید.
شاید قرار باشد اینها به عنوان تصاویری که از طریق عینک نمایش داده می‌شوند، تفسیر شوند - هر دو زن در ویدئوی نمایشی، عینک مشابهی دارند - اما حتی این مورد نیز درباره قابلیت‌های فیزیکی عینک‌های جمع‌وجور فرض می‌شود که اسنپ می‌تواند به شما بگوید این عینک نیست. مشکل ساده برای حل این نوع پنهان کردن واقعیت، اغلب در دموی ویدئویی از نحوه عملکرد متاورس رخ می‌دهد.
یکی دیگر از دموهای متا، شخصیت‌هایی را نشان می‌دهد که در فضا شناور هستند. آیا این شخص به یک دکل هوایی غوطه‌ور بسته است یا فقط پشت میز نشسته است؟ شخصی که با هولوگرام نشان داده می‌شود، آیا هدست روی آن دارد و اگر دارد، چگونه صورتش اسکن می‌شود؟ و در نقاطی، شخص، آیتم‌های مجازی را می‌گیرد اما سپس آن اشیا را در دستان فیزیکی خود نگه می‌دارد.
این نسخه نمایشی، سوالات بسیار بیشتری را نسبت به پاسخ‌های آن مطرح می‌کند. این، تا حدی خوب است. مایکروسافت، متا و هر شرکت دیگری که نمایش‌های عجیب نشان می‌دهند، در تلاش‌اند تا تصوری هنری از آینده ارائه دهند، نه لزوما پاسخگویی به هر سوال فنی. این، یک سنت قدیمی است که به دموی AT&T از یک تلفن‌تاشو با کنترل صوتی برمی‌گردد که می‌توانست به طرز جادویی، افراد را از تصاویر پاک و مدل‌های سه‌بعدی تولید کند.
همه اینها در آن زمان به طور مشابه، غیرممکن به نظر می‌رسیدند. با این حال، در ماه‌های گذشته، محصولات عرضه-شده توسط متاورس - از سوی غول‌های فناوری و استارتاپ‌ها - به شدت بر روی چشم‌اندازهای بلند که از واقعیت جدا می‌شوند، تکیه کرده‌اند.
• متاورس فقط تبلیغات است؟!
متاورس چیپوتل (Chipotle) تبلیغی است که در قالب یک بازی ویدئویی Roblox پنهان شده بود. داستان‌های مربوط به «املاک و مستغلات» کمیاب در متاورس، به چیزی بیشتر از یک بازی ویدئویی باگ با توکن‌های زمین مجازی اشاره می‌کنند (که مشکلات بسیار واقعی امنیت و حریم خصوصی در بیشتر NFTهای محبوب در حال حاضر را پنهان می‌کند). سردرگمی و ناامیدی درباره اکثر پروژه‌های متاورس به قدری فراگیر است که وقتی ویدئویی از سال ۲۰۱۷ از دمو خرید Walmart VR دوباره در ژانویه ۲۰۲۲ شروع به کار کرد، مردم بلافاصله فکر کردند این، یک نسخه نمایشی متاورس دیگر است.
این کار، همچنین به نشان دادن اینکه چقدر از مباحث متاورس فعلی، تنها بر اساس تبلیغات ساخته شده، کمک کرد. بدیهی است دموی خرید VR Walmart هرگز به جایی نرسید. پس چرا وقتی Chipotle این کار را می‌کند، کسی باید باور کند که این، همان آینده است؟ این نوع دموی مبتنی بر فناوری، ما را در جایی قرار می‌دهد که تشخیص اینکه کدام جنبه از دیدگاه‌های مختلف متاورس (در صورت وجود)، واقعا روزی واقعی خواهد بود، دشوار است.
حتی اگر هدست‌های واقعیت مجازی و واقعیت افزوده به اندازه کافی، راحت و ارزان شوند تا افراد، آنها را به صورت روزانه استفاده کنند، تصور آن چندان جالب نیست. اکنون متاورس چگونه است؟
پارادوکس تعریف فراجهان، این است که برای اینکه آن آینده باشد، باید زمان حال را تعریف کرد. ما در حال حاضر، MMOهایی داریم که اساسا تمام دنیای مجازی، کنسرت‌های دیجیتال، تماس‌های ویدئویی با مردم از سراسر جهان، آواتارهای آنلاین و پلتفرم‌های تجاری هستند. بنابراین برای فروش این چیزها به عنوان یک بینش جدید از جهان، باید یک عنصر جدید در آن وجود داشته باشد. زمان کافی، درباره متاورس بحث و بررسی کنید.
این نوع تبلیغات، بدون شک برای ایده متاورس، حیاتی‌تر از هر فناوری خاص است. پس جای تعجب نیست افرادی که مواردی مانند NFTها را تبلیغ می‌کنند – توکن‌های رمزنگاری که می‌توانند به عنوان گواهی مالکیت یک آیتم دیجیتالی عمل کنند - به ایده متاورس چسبیده‌اند. مطمئنا NFTها برای محیط‌زیست مضر هستند و بلاک‌چین‌های عمومی، بیشتر با مشکلات امنیتی و حریم خصوصی ساخته می‌شوند اما اگر یک شرکت فناوری، استدلال کند که آنها کلید دیجیتالی عمارت مجازی شما درRoblox خواهند بود، رشد می‌کند.
شما به تازگی سرگرمی خود را به یک زیرساخت حیاتی برای آینده اینترنت تبدیل کرده‌اید و احتمالا ارزش تمام آن ارز دیجیتالی را که در اختیار دارید، افزایش داده‌اید. مهم است که تمام این زمینه را در نظر داشته باشید زیرا اگرچه وسوسه‌انگیز است امروز ایده‌های متاورس اولیه را با اینترنت اولیه، مقایسه کنیم، فرض کنیم همه‌چیز بهتر می‌شود و به شکل خطی پیشرفت می‌کند اما واقعا این امر، مسلم و قطعی نیست.
• متاورس، اسکلت اولیه یک سرمایه‌گذاری ناموفق!
هیچ تضمینی وجود ندارد مردم حتی بخواهند بدون پا در یک دفتر مجازی بنشینند یا با Dreamworks مارک زاکربرگ، پوکر بازی کنند، چه رسد به اینکه فناوری واقعیت مجازی و واقعیت افزوده، آن‌قدر یکپارچه و مانند گوشی‌های هوشمند و رایانه‌های امروزی رایج شود. طی ماه‌هایی که از تغییر نام فیس‌بوک می‌گذرد، مفهوم متاورس به عنوان وسیله قدرتمند برای بسته‌بندی مجدد فناوری قدیمی، فروش بیش از حد مزایای فناوری جدید و جلب تخیل سرمایه‌گذاران سوداگر، عمل کرده است.
البته سرازیر شدن پول در یک فضا، لزوما به این معنا نیست که یک تغییر الگوی عظیم درست در اطراف ما وجود دارد. همه‌چیز از تلویزیون‌های سه‌بعدی تا پهپادهای تحویل آمازون و عینک گوگل، می‌توانند آن را تایید کنند. تاریخ فناوری، سرشار از اسکلت‌های اولیه سرمایه‌گذاری ناموفق است.
این، بدان معنا نیست که هیچ‌چیز جالبی در افق وجود ندارد. هدست‌های واقعیت مجازی مانند Quest 2 ارزان‌تر از همیشه هستند و در نهایت از دسک‌تاپ یا کنسول‌های گران‌قیمت حذف می‌شوند. ساخت و طراحی بازی‌های ویدئویی و سایر ابزارهای دنیای مجازی آسان‌تر می‌شود. پیشرفت‌های فتوگرامتری - فرایند ایجاد اشیای دیجیتال سه‌بعدی از عکس یا ویدئو - ابزار فوق‌العاده جالبی برای هنرمندان دیجیتال است، با این حال، صنعت فناوری تا حد زیادی به آینده‌نگری بستگی دارد.(منبع:عصرارتباط)