بلاتکلیفی کپی‌رایت و افت سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی
محمود واعظی وزیر ارتباطات، بیست و هفتم دی‌ماه، با معاونان خود به اتاق ایران آمد و پس از صرف صبحانه با هیات رئیسه اتاق ایران و فعالان بخش خصوصی حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، شنونده نظرات و سوالات آن‌ها بود.
غلامحسین شافعی، رئیس اتاق ایران در این نشست با بیان اینکه رشد و توسعه فناوری اطلاعات از ابزارهای مهم و بنیادین توسعه متوازن هر کشوری است، گفت: سیاست‌های مقام معظم رهبری در حوزه علم و فناوری اعلام‌شده و ایشان تأکید فراوانی بر توجه جدی بر این موضوع دارند؛ باید با توجه ویژه به این حوزه به تأکیدات ایشان پاسخ مناسب داد.
رئیس پارلمان بخش خصوصی ضمن تأکید بر جوان بودن حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشور، بر وجود ظرفیت‌های فراوان در این حوزه تأکید کرد.
شافعی همچنین لزوم توجه به ظرفیت‌های برون‌مرزی فناوری اطلاعات و ارتباطات را مورد توجه قرارداد و گفت: به دلیل شرایط جغرافیایی ایران و کشورهای همسایه به نظر می‌رسد ظرفیت‌های برون‌مرزی قابل‌توجهی در این زمینه‌داریم که می‌تواند با همکاری بخش خصوصی و دولتی به نتایج ملموس برسد.
رئیس اتاق ایران تصریح کرد: با توجه به شرایط کشورهای اطراف مانند افغانستان و عراق و بعضی از کشورهای آسیای مرکزی، می‌توانیم بازارهای صادراتی این حوزه را با ارقام قابل پیش‌بینی، گسترش دهیم.
شافعی ابراز امیدواری کرد با توجه جدی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به توسعه همکاری‌های بخش خصوصی و دولت در این زمینه، پیوندهای مطلوبی میان بخش خصوصی و دولت برای همکاری‌های درون و برون‌مرزی ایجاد شود.
وعده‌های بی‌سرانجام جلسه دو سال قبل
پدرام سلطانی نایب‌رئیس اتاق ایران در ادامه این نشست، با اشاره به جلسه مشابه دو سال پیش وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با فعالان اقتصادی در اتاق ایران، مروری بر موضوعات مطرح‌شده در این جلسه داشت و موارد انجام‌شده یا انجام‌نشده را یادآوری کرد.
سلطانی افزود: منشور همکاری میان وزارتخانه و اتاق ایران تابه‌حال اجرایی نشده که قرار است امروز امضا شود. همچنین در آن جلسه بحث شد که نمایشگاه‌های حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات متولی مشخصی ندارند که در رابطه با این موضوع کماکان اتفاق خاصی نیفتاده است.
سلطانی همچنین حمایت از تولید تجهیزات نرم‌افزاری، توجه به مالکیت معنوی، ناهماهنگی متولیان و مراکز متعدد تصمیم‌گیری و صدور مجوز، قرار گرفتن واردکنندگان فناوری اطلاعات و ارتباطات در خط گمرک سبز، تخصیص بودجه برای اجرای پروژه سپنتا را از جمله مواردی عنوان کرد که در جلسه مشابه قبل، مطرح و بررسی‌شده‌اند اما هنوز اقدام قابل‌توجهی در مورد آن‌ها صورت نگرفته است.
وی افزود: البته در بعضی موارد مانند توسعه زیرساخت‌های مخابرات و تعیین ضوابط فنی اقدامات قابل‌توجهی صورت گرفته است؛ همچنین در حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه فاوا هم اقدامات خوبی توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری صورت گرفته است.
نایب‌رئیس اتاق ایران در بخش دیگری از سخنانش، همکاری و همفکری بیشتر وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با تشکل‌های ذی‌ربط و ضرورت حمایت از استارت‌آپ را موردتوجه قرارداد.
سلطانی در مورد حمایت از کسب‌وکارهای نوپا بر پایه فناوری اطلاعات و اینترنت گفت: توسعه این کسب‌وکارها به پوست انداختن صنعت و اقتصاد ما منجر می‌شود و یکی از معدود اقداماتی است که می‌توانیم نیروی انسانی نخبه در جستجوی کار کشور را حفظ کنیم.
سلطانی همچنین با اشاره به صحبت‌های پیشین وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در مورد لزوم کسب مجوز برای کانال‌های تلگرامی بیش از 5 هزار عضو، گفت: باید بگویم که امروز دیگر، صدور مجوز نشان از ساماندهی نیست و نشان از بی‌اعتمادی به شهروندان است و ما باید نگاه خود را در این زمینه با دنیا مطابق کنیم و استدعا دارم نگاه مدرن را در وزارتخانه خود جاری کنید.
وعده آماده‌سازی فضای فعالیت بخش خصوصی
در ادامه جلسه وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، ضمن تشکر و استقبال از برگزاری چنین جلساتی که موجب نزدیکی و تعامل بیشتر بخش‌خصوصی و دولت می‌شوند، بر اعتقاد دولت برای کاهش تصدی‌گری دولت در اقتصاد تأکید کرد.
وزیر ارتباطات در ادامه سخنان خود با تأکید بر حمایت از بخش خصوصی گفت: همیشه تمام تلاش ما این بوده است که فضا و بستر را در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات برای نقش‌آفرینی پررنگ بخش‌خصوصی فراهم کنیم تا جایی که همه امور را بخش‌خصوصی به دست بگیرد.
واعظی البته دو بخش امنیتی و زیرساخت را جدا کرد و گفت: در همه کشورها موضوعات امنیتی دست بخش خصوصی نیست. همچنین ایجاد زیرساخت‌ها هم به این دلیل که دیربازده است و ممکن است 20 تا 25 سال طول بکشد برای بخش خصوصی جذاب نیست.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در بخش دیگری از سخنانش، در مورد رگولاتوری و تنظیم قوانین و مقررات این حوزه گفت: در حال حاضر مشکل ما این است که گاهی خود بخش خصوصی هم نمی‌توانند باهم توافق و تفاهم کنند. شش تا هشت ماه است که پیش ما می‌آیند و می‌گویند شما این حوزه را مقررات‌زدایی کنید.
واعظی در مورد متولی نمایشگاه‌های حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات گفت: از اینکه نمایشگاه‌های این حوزه متولی مشخصی ندارد، ناراحتیم. آماده هستیم بخش‌خصوصی وارد شود و این حوزه را به دست بگیرد.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در مورد استفاده هر چه بیشتر از نظرات تشکل‌ها، گفت: همواره جلسات متعددی با حضور تشکل‌ها برگزار کرده‌ایم. مشکلی که در این زمینه وجود دارد این است که تشکل‌های بسیاری در این حوزه فعالیت می‌کنند و هر تشکلی را که دعوت می‌کنیم بالاخره یک عده بیرون می‌مانند و ناراضی هستند.
واعظی همچنین در موردحمایت از کسب‌وکارهای نوپا بر مبنای اینترنت هم گفت: یکی از سیاست‌های جدی ما حمایت از این کسب و کارهاست و تلاش‌های زیادی در این زمینه می‌کنیم. در سال گذشته 100 هزار شغل در این حوزه ایجادشده است. وی همچنین با اشاره به تولید بیش از 110 هزار نرم‌افزار بومی در کشور، گفت: در رابطه با تولید محتوا نهضتی در کشور راه افتاده و ما هم از این نهضت حمایت می‌کنیم.
وزیر ارتباطات دولت یازدهم به افزایش پهنای باند در این دولت هم اشاره کرد و گفت: در زمان روی کار آمدن دولت، پهنای باند 624 گیگ بوده و الان بیش از چهار هزار گیگ است که تا یک ماه و نیم دیگر به 10 هزار گیگ می‌رسد.
واعظی در پاسخ به صحبت‌های سلطانی در مورد صدور مجوز هم گفت: ما نمی‌گوییم کانال‌های تلگرامی دارای بیش از پنج هزار عضو، بیایند و مجوز بگیرند بلکه تنها باید خود را ثبت کنند تا ما بدانیم هر کانال یک متولی و هویت مشخص دارد. وی افزود: این موضوع ربطی به صدور مجوز ندارد و به وضعیت کانال‌های تلگرامی نظم می‌بخشد.
در بخش دیگری از جلسه حسین سلاح ورزی، نایب‌رئیس اتاق ایران با اشاره به صحبت‌های وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات راجع به ساماندهی تشکل‌ها گفت: طبق ماده پنجم قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار وظیفه ساماندهی تشکل‌ها بر عهده اتاق ایران است. اگر صلاح بدانید جلساتی که می‌خواهید با تشکل‌ها داشته باشید را با اتاق در میان بگذارید تا به‌تناسب موضوع، تشکل ذی‌صلاح را به وزارتخانه معرفی کنیم.
در ادامه حضور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در اتاق ایران، جمعی از فعالان اقتصادی، نظرات و آرای خود را مطرح کردند.
لزوم حمایت از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی
محمد طلایی رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران بر لزوم حضور بخش‌خصوصی در سرمایه‌گذاری حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات گفت: بخش ICT کشور پیله‌ای به دور خود تنیده است و از ورود سرمایه بخش‌خصوصی جلوگیری می‌کند در حالی که برای خروج از رکود، وزارتخانه ارتباطات باید تعامل بیشتری با بخش خصوصی داشته باشد.
وی همچنین امنیت سرمایه‌گذاری را موردتوجه قرارداد و گفت: زمانی‌که یک سرمایه‌گذار چه داخلی و چه خارجی قصد سرمایه‌گذاری در حوزه‌ای را داشته باشند نیازمند امنیت سرمایه‌گذاری است و این در سایه قوانین و مقررات میسر می‌شود. در حوزه نرم‌افزار و تولید محتوای الکترونیکی که امروز دغدغه مقام معظم رهبری و کل نظام و حتی خود وزارتخانه متبوع شما هست، اجرای آیین‌نامه قانون حمایت از پدیدآورندگان نرم‌افزار (کپی‌رایت) است که تا به امروز هیچ گزارشی دریافت نکردیم که این آیین نامه چه کمکی به تولید‌کننده نرم‌افزار یا محتوا کرده که بتواند مورد استناد و حمایت قرار بدهد و باعث به وجود آمدن تضمینی شود که سرمایه‌گذاری با بازگشت همراه باشد.
وی ادامه داد: به هیمن دلیل دو اتفاق رخ داده، نخست با کاهش تولیدات نرم‌افزاری و محتوایی از نظر تعداد مواجه شدیم و دوم این که همین تعداد تولید موجود نیز از نظر کیفی قابلیت صادرات و در برخی موارد با استقبال داخلی هم مواجه نشده است.
طلایی به کاهش نرم‌افزارهای ثبت‌شده پرداخت و گفت: از سال 85 تا 94، حدود 40 هزار نرم‌افزار ثبت‌شده‌اند که ظرف دو سال گذشته این میزان به 5 هزار کاهش یافته است و ازنظر کیفی هم این محصولات قابل‌عرضه در داخل و صادرات نیست. باید این موضوع مورد توجه وزارت ارتباطات قرار بگیرد.
وی همچین لزوم توجه به پژوهش‌های آینده‌نگری را در وزارت ارتباطات موردتوجه قرارداد و گفت: اگر آینده‌پژوهشی در مورد کسب‌وکارهای نو صورت بگیرد، شاهد اتفاقات بهتری در این عرصه خواهیم بود.
طلایی همچنین خواستار روشن شدن سهم IT از بودجه وزارت ارتباطات شد و در پایان گفت: وزارت ICT از جایگاه و ظرفیت بین المللی اتاق ایران برای صادرات محصولات و خدمات ICT و جذب سرمایه‌گذاری خارجی و انتقال فناوری تا کنون استفاده نکرده است.
مهدی صدری، مدیر فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران نیز در حضور وزیر ارتباطات و اطلاعات در مورد دسترسی به اینترنت در بعضی مناطق کشور گفت: در بعضی مناطق جنوبی کشور دسترسی به اینترنت مطلوب نیست. صدری همچنین برقراری گواهی دیجیتال را مهم خواند و گفت: صدور گواهی دیجیتال کلید تجارت الکترونیک است اما ازآنجاکه این موضوع در کشور چند متولی دارد، دسترسی به این سامانه با مشکل مواجه شده است.
افشین کلاهی، رئیس مجمع تشکل‌های دانش‌بنیان، صدور مجوزهای بسیار در این حوزه را مانع از تسهیل کسب‌وکار فعالان حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات عنوان کرد و گفت: باید مجوزهای غیر ضرور این بخش حذف شوند.
ویدا سینا، عضو هیئت رئیسه انجمن آزمایشگاه‌های همکار آزمون و کالیبراسیون بر لزوم توجه به حریم خصوصی فعالان اقتصادی تأکید کرد و گفت: برای حمایت از طرح‌ها و اخذ وام از وزارتخانه ارتباطات و فناوری اطلاعات گاهی نیاز است که همه اطلاعات جزئی طرح و شخص را وارد کنیم که این موضوع خلاف موضوع رعایت حریم خصوصی است.
بابک عابدین، رئیس اتحادیه صادرکنندگان صنعت چاپ ایران، گفت: درآمد سرانه خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات 8.3 تریلیون دلار در سال است که یک چهارم این مقدار سهم کشور امریکا است. درصد زیادی از تولید ناخالص داخلی این کشور را شامل می‌شود و این مورد نشان می‌دهد که فناوری اطلاعات و ارتباطات تا چه میزان می‌تواند در بازاریابی و درآمدسازی در یک کشور موثر باشد. ما نیز باید از این فرصت استفاده کنیم.
فرهاد احتشام زاد، رئیس فدراسیون واردات، لزوم رجیستری گوشی‌های موبایل را مورد توجه قرار داد و گفت: 97 درصد واردات موبایل و تبلت‌های سیم‌کارت خور در کشور ما از طریق قاچاق صورت می‌گیرد و تنها سه درصد به صورت قانونی است. راهکار مبارزه با قاچاق در این زمینه، اجرای طرح رجیستری گوشی‌های تلفن همراه است که در همه کشورها انجام می‌شود.
تاکید بر کمبود قوانین و مقررات جدید
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات پس از شنیدن صحبت‌های فعالان اقتصادی به آن‌ها پاسخ داد. واعظی گفت: قبول داریم که موانع و مشکلات وجود دارد اما عزم و اراده ما بر این است که بستر فعالیت بخش خصوصی را گسترش داده و موانع را برطرف کنیم و این اراده در رأس دولت هم وجود دارد.
واعظی بابیان اینکه نگاه ما در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات رونق کسب‌وکار است، گفت: اعتقاد ما بر این است که این حوزه می‌تواند در اقتصاد کشور هم تحول به وجود آورد.
وزیر ارتباطات بازار فناوری اطلاعات و ارتباطات را بازاری 40 هزار میلیارد تومانی دانست که تا پایان برنامه ششم باید سه برابر شود و بخش خصوصی هم باید بستر این افزایش را فراهم کند.
وزیر ارتباطات دولت یازدهم به خلأهای قانونی حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات هم اشاره کرد و گفت: همان‌طور که فضای مجازی گسترش پیدا می‌کند با کمبود و خلأ قوانین و مقررات مواجه می‌شویم که مشکلات زیادی ایجاد می‌کند و ما با همکاری بخش خصوصی باید کمیته‌هایی مشترک ایجاد و این قوانین را یک‌به‌یک بررسی کرده و برای حل این مشکلات قانونی راه‌حل پیدا کنیم.
واعظی همچنین در مورد اجرای طرح رجیستری گوشی‌های تلفن همراه گفت: در دولت قبل بارها برای اجرای این طرح هجوم برده شد و هیچ اتفاق خاصی هم نیفتاد؛ اما نظر ما این است که اجرای این طرح باید با دقت و تأمل صورت گیرد و برنامه دقیق اجرای این طرح در حال تدوین است و فکر می‌کنیم تا خردادماه اجرایی می‌شود.
واعظی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به سالگرد برجام گفت: بعضاً مشاهده‌شده که گروه‌هایی سعی در تضعیف برجام دارند و نتایج آن را زیر سؤال می‌برند. من واقعاً درک نمی‌کنم که چطور ممکن است خرید هواپیمای نو برای یک کشور بد باشد؟ اینکه 800 بانک در حال حاضر رابطه کارگزاری با ما دارند چگونه در دستاوردهای برجام دیده نمی‌شود؟ انتظار ما از بخش خصوصی در رابطه با برجام این است که این موارد را برای مردم بازگو کنند اگر مردم این موضوعات را از زبان بخش خصوصی بشنوند، نتیجه مطلوبی خواهد داشت.
رئیس اتاق ایران پس از صحبت‌های وزیر ارتباطات و در جمع بندی نشست، مواردی را مطرح کرد. شافعی در موردحمایت دولت از بخش خصوصی خطاب به وزیر ارتباطات گفت: می‌دانیم که آقای رئیس‌جمهور از بخش خصوصی حمایت می‌کنند اما صدای ایشان را خیلی از همکاران شما نمی‌شوند و بعضی‌ها هم باید صدای حمایت آقای روحانی را بشنوند.
شافعی با اشاره به صحبت‌های وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در مورد اطلاع‌رسانی بخش خصوصی در مورد نتایج برجام گفت: اتاق از ابتدای برجام همواره از این حرکت پشتیبانی کرده، چون به آن اعتقاد داشته است. اتاق هر جا که توانسته نظرات کارشناسی خود را به‌عنوان مشاور ارائه کرده است. وی گفت: از این نظرات کارشناسی نباید تعبیر دیگری شود؛ اما باید بدانیم که اقدام دولت در برجام برای اتاق، کاری تاریخی و سرنوشت‌ساز است.
رئیس اتاق ایران همچنین با اشاره به سفرهای انجام شده در دولت یازدهم، لزوم توجه به دیپلماسی اقتصادی در کنار دیپلماسی سیاسی را مهم خواند و خواستار توجه ویژه دولت به اینگونه سفرها شد.
در این نشست تفاهم نامه ای میان وزارت فناوری اطلاعات و ارتباطات و اتاق ایران با هدف گسترش همکاری‌ها امضا شد. (منبع:عصرارتباط)