ITanalyze

نیمی از ترم تحصیلی جاری می‌گذرد و هنوز بسیاری از دانشجویان از اینترنت رایگانی که دولت وعده آن را داده بود، محروم‌اند، اینترنتی که نشان‌دهنده ضعف وزارت علوم و رفتار دوگانه دولت با دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی است.
آنا-محدثه حسینی؛ به گفته اساتید دانشگاهی و صاحب‌نظران، آموزش مجازی، دانشجومحور است؛ بدین معنا که در آموزش مجازی، دانشجویان باید تلاش و انرژی خود را چندین برابر کنند و با استفاده از منابع علمی بیشتر، کم‌وکاستی‌های آموزش مجازی را جبران کنند. از همین رو آموزش مجازی جایگزین آموزش حضوری نیست، بلکه می‌تواند مکمل آن باشد.

عدم آشنایی و نبود زیر ساخت آموزش مجازی

شیوع ویروس کرونا و افزایش تعداد مبتلایان به این ویروس منجر شد که ادامه مسیر آموزشی و پژوهشی تنها به صورت مجازی محقق شود که این تغییر نابهنگام از آموزش حضوری به آموزش مجازی، منجر به کاهش کیفیت آموزش شد. زیرا اساتید و دانشجویان با آموزش مجازی و ملزومات آن آشنا نبودند و تدریس و نحو یادگیری در فضای مجازی و حقیقی است.

از طرفی زیرساخت لازم آموزش مجازی در تمامی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی وجود نداشت. بسیاری از این مراکز فاقد سامانه‌های آموزش مجازی بودند که در مواجهه با شرایط پیش‌بینی‌نشده شیوع ویروس کرونا، این سامانه‌ها را راه‌اندازی کردند و با وجود نواقص این سامانه‌ها، آن‌ها را به کار گرفتند و به‌مرور به رفع مشکلات و ارتقای بسترهای آموزش مجازی خود پرداختند.

این نواقص در سامانه‌های آموزش مجازی دانشگاه‌ها منجر شد بسیاری از اساتید و دانشجویان برای تبادل اطلاعات و ادامه روند آموزش مجازی خود از دیگر نرم‌افزارهای مجازی و شبکه‌های اجتماعی استفاده و محتوای مورد نیاز خود را در این بسترها بارگذاری کنند.

اینترنت یاری‌رسان یا چالش آموزش مجازی

«اینترنت» یکی دیگر از چالش‌های آموزش مجازی در کشور بوده که این مشکل هم چنان از دغدغه‌های دانشجویان است. بسیاری از دانشجویان در نقاطی از کشور سکونت دارند که فاقد پوشش اینترنت است، از همین رو این دانشجویان از آموزش مجازی جامانده‌اند.

از طرفی شیوع ویروس کرونا بر قشر متوسط و ضعیف جامعه فشارهای اقتصادی دوچندانی را تحمیل کرده است. حضور در کلاس‌های برخط و دانلود محتواهای علمی که اساتید در اختیار دانشجویان قرار می‌دهند، مبالغ گزافی را بر هزینه‌های اینترنت برای دانشجویان ایجاد کرده است. از همین رو قشر دانشگاهیان که آینده کشور به آن‌ها وابسته است، در شرایط کنونی نیاز به حمایتی چشم‌گیر و عملی از سوی دولت دارد.

در همین راستا وزارت ارتباطات با مشارکت اپراتورها بسته‌های مختلف برای دانشجویان و اساتید کشور تعریف کرد. این بسته‌ها که برای نخستین بار در اسفند ۹۸ و فروردین امسال فعال‌شده بودند، با آغاز سال تحصیلی جدید و پس از پیگیری دانشجویان و مسئولان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دوباره به سیستم آموزشی کشور اختصاص داده شدند، البته پس از گذشت دو هفته از آغاز مهرماه.

در این میان هنوز وضعیت بسیاری از دانشگاه‌ها مشخص نیست و با وجود گذشت نیمی از ترم جاری همچنان بسیاری از دانشجویان، همانند دانشجویان دانشگاه‌های فرهنگیان از اینترنت رایگان محروم مانده‌اند.

تبعیض دولت در برخورد با دانشجویان دولتی و غیردولتی

محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی شب گذشته در صحبت‌های خود که از طریق شبکه اجتماعی دانشجویان این دانشگاه در اینستاگرام پخش زنده داشت، گفت: متأسفانه با وجود اینکه این شرایط محدودیت را ستاد کرونا به ما تحمیل کرده، در تخصیص اینترنت رایگان میان دانشجویان دولتی و آزاد تبعیض قائل شده‌اند و این مطالبه به‌حق دانشجویان است. سال گذشته با مجموعه دولت نامه‌نگاری داشتیم اما ظاهراً بخشی از دولت مسائلی را مطرح کرده‌اند که مانع شده که هم ما و هم وزیر ارتباطات پیگیر این موضوع هستیم.

به گفته وی در مباحث صندوق رفاه فرقی بین دانشجوی دانشگاه آزاد و دانشگاه دولتی نیست، حتی در قانون مجلس هم صندوق رفاه از دانشجوی دانشگاه آزاد حمایت و پشتیانی می‌کند؛ لذا تعجب می‌کنم که دانشجوی دانشگاه آزاد را در این زمینه حمایت نکنند. ما آی‌پی‌ها را در اختیار وزارت ارتباطات گذاشتیم و منتظریم موانع را حل کنند.

اطلاع‌رسانی توییتری

نوع اطلاع‌رسانی از چون‌وچرا بسته‌های اینترنت رایگان دانشجویان نیز متفاوت بود و محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات طی پیامی در صفحه توئیتری خود از آن خبر داد و نوشت: برای آموزش رایگان اینترنت «رایگان» برای همه دانشجویان کشور، در هنگام استفاده از سامانه‌های آموزش مجازی دانشگاه‌ها، از امروز فعال می‌شود.

 انتشار این خبر که به دانشجویان بسته اینترنت تعلق نگرفته و تنها سامانه‌های آموزشی دانشگاه‌ها برای آن‌ها رایگان شده است، انتقاد دانشجویان را در پی داشت و آغاز مطالبه آن‌ها از مسئولان وزارت علوم و وزارت ارتباطات شد.

برخی از مؤسسات آموزش عالی وزارت علوم سامانه آموزش مجازی ندارند

بسیاری از مؤسسات آموزش عالی که زیرمجموعه وزارت علوم هستند، تأکیدی بر راه‌اندازی سامانه‌های آموزش مجازی ندارد؛ زیر برای این مؤسسات صرفه اقتصادی ندارد. از همین رو این مؤسسات با استفاده از دیگر شبکه‌های مجازی محتواهای درسی و علمی خود را با دانشجویان به اشتراک می‌گذارند. بنابراین رویه که صرفاً سامانه‌های آموزش مجازی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی رایگان شده است، دانشجویان این مؤسسات نیز از حمایت دولت محروم مانده و متحمل هزینه‌های اینترنت آموزش مجازی می‌شوند.

تخصیص بسته رایگان اینترنت به دانشجویان ضرورتی ندارد؟

 علی خاکی صدیق معاون آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری درباره علت تخصیص پیدا نکردن بسته اینترنت ۱۲۰ گیگابایتی رایگان به دانشجویان همانند اساتید، بر این باور است که اینترنت دانشجویان با وصل شدن به سایت دانشگاه و ورود به بخش آموزش الکترونیکی رایگان خواهد شد.

وی می‌گوید، تأمین بسته‌های ۱۲۰ گیگابایتی رایگان برای دانشجویان کار بسیار دشواری بود، زیرا حدود ۳ میلیون و نیم دانشجو در کشور داریم که این تعداد مدام در حال تغییر است.

به گفته خاکی صدیق، به دست آوردن اطلاعات و آمار دانشجویان به‌صورت دقیق خیلی دشوار است. علاوه بر این تخصیص بسته رایگان اینترنت به دانشجویان ضرورتی ندارد، زیرا همین‌که دانشجو بتواند برای آموزش مجازی اینترنت رایگان داشته باشد کفایت می‌کند. علت تخصیص اینترنت به استادان نیز این بوده که آن‌ها مجبورند برای مطالعات جانبی تدریس و کارهای پژوهشی استفاده زیادی از اینترنت داشته باشند. علاوه بر این تعداد اساتید محدود است.

اظهارنظر اخیر خاکی صدیق، این پرسش را در ذهن دانشگاهیان ایجاد می کند که  وزارت علوم برای ارتقای آموزش مجازی نباید پیش از آغاز ترم جاری نسبت به اهدای اینترنت رایگان به دانشجویان برنامه ریزی می‌کرد تا نیمی از ترم تحصیلی جاری، دانشجویان صرفا دغدغه آموزشی داشته باشند نه رفاهی!

غفلت وزارت علوم از شبکه دولت الکترونیک

 بهمن ماه سال ۹۸ بود که محمد نظرپور  معاون اداری، مالی و منابع انسانی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با ابراز گله‌مندی از کم توجهی برخی مراکز آموزش عالی در خصوص استفاده از شبکه دولت الکترونیک، خاطرنشان کرد: همه دانشگاه‌ها بایستی از این ظرفیت و مزایای آن استفاده کنند.

اکنون با گذشت دو سال، نداشتن و ناتوانی وزارت علوم در تهیه بانک اطلاعات شماره‌های دانشجویان نشان از غفلت این وزارتخانه در استفاده از شبکه دولت الکترونیک است که امروز دامن گیر دانشجویان شده است.