خرید اینترنتی، مسیر سبزی که می‌تواند به جهنم ختم شود
هر چند که توسعه زیر ساخت‌های فروش آنلاین را می‌توان یکی از بزرگترین تحولات اقتصادی قرن اخیر دانست، اما حداقل در بُعد داخلی این ظرفیت عظیم، ضعف در فرهنگ سازی و اعمال کنترل‌ها در معاملات کالایی بر بستر فضای مجازی به چشم می‌خورد. بدیهی است که آموزش صحیح و به روزرسانی آموزش‌ها در زمینه بهره گیری از شیوه معامله و همچنین تدوین و به کارگیری قوانین به روز ناظر بر معاملات می‌تواند بسیاری از معایب خرید آنلاین کالا را خنثی کند.
به گزارش آنا؛ سال‌ها پیش یعنی دقیقا کمی پیش از فراگیری اینترنت پر سرعت در کشور کف قیمت هر محصولی در بازار‌ها بدست می‌آمد. در شیوه فروش سنتی دسترسی فیزیکی به کالا‌ها بیشترین اهمیت را داشت و ممکن بود قیمت محصول حتی با تغییر جغرافیایی به اندازه یک کوچه نیز دستخوش تغییر چشمگیری می‌شد.
در بین اولین واکنش‌ها به آسیب‌های ناشی از فروش سنتی شکل گیری بازار‌های مرکزی و راسته‌های تخصصی برای فروش هر دسته از کالا بود که از دسته می‌توان به راسته امین حضور که مرکزی برای فروش لوازم خانگی و یا چهار سو که مرکزی برای فروش وسایل ارتباطی بود اشاره کرد. در بازار‌های تهران و دیگر شهر‌ها از این راسته‌ها کم نیست، اما سلطنت این راسته فروشان هم به نظر می‌رسد که به پایان رسیده است.
سال‌ها پیش اولین خطوط اینترنت پر سرعت در کشور گسترده شد تا امروز با توسعه پلتفرم‌های مجازی متنوع، خرید اینترنتی به جزئی قالب از خرید در کشور مبدل شود. امروز خرید اینترنتی جای بسیاری از روش‌های سنتی فروش را گرفته است تا جایی که دیگر حتی ایستادن در صف نانوایی هم در حال اینترنتی شدن است.
پلتفرم‌های اینترنتی فروش کالا توانسته‌اند نوع فروش را با مزایای بسیاری متحول کنند؛ اولین و مهمترین مزیت خرید اینترنتی دسترسی دسترسی به تنوع گسترده‌ای از یک دسته محصولات است که این امکان را فراهم می‌کند که متقاضی علاوه بر مقایسه کیفیت و مزیت‌های هر محصول، قیمت‌ها را نیز به مقایسه بگذارد.
رقابتی شدن مولفه‌هایی مانند کیفیت و قیمت محصول نه تنها برای مشتریان مزیت خریدی مقرون به صرفه را ایجاد می‌کند، بلکه با زمینه سازی رقابت در صنعت زمینه شکوفایی و افزایش بهره وری صنایع را نیز پدید می‌آرود. همچنین ترکیب فروش آنلاین و خدمات تحویلی امکان دسترسی بهتر و بیشتری را برای نقاط دور افتاده جغرافیایی را نیز فراهم کرده است.
از طرف دیگر خرید اینترنتی دیگر نیازی به صرف وقت برای گشتن در مغازه و فروشگاه مختلف ندارد و ترافیکی برای رسیدن به محل فروش ندارد و با صرف جویی در وقت و انرژی خرید امکان خریدی دقیق‌تر و راحت‌تر را فراهم کرده است. همچنین قیمت‌ها در فروش اینترنتی مقطوع است و نیازی به چانه زدن‌های طاقت فرسا نیست، اما باید توجه داشت که این خرید هم سراسر منفعت نیست.
خرید اینترنتی، دره‌ای زیبا که به راحتی جهنمی سبز می‌شود
اولین و مهمترین مشکل خرید اینترنتی مشکلات امنیتی و عدم ایمنی کامل در خرید است. بسیاری از افراد زمان خرید اینترن با شیوه‌های مختلف کلاهبرداری مواجه می‌شوند؛ در حالی عملا کلاهبرداری در زمان فروش حضوری به مراتب کم‌تر است. یکی از بالاترین آمار در حوزه کلاه برداری‌های اینترنتی مربوط به معاملات آنلاین اجناس است، در این کلاه برداری‌ها افراد گاهی با خالی فروشی رو‌به‌رو می‌شوند، یعنی فروشنده کالایی را به فروش می‌رساند که عملا وجود خارجی ندارد و یا در اختیار فروشنده نیست؛ پس بدیهی است که هرگز کالایی برای خریدار ارسال نخواهد شد.
در دیگر شیوه کلاهبرداری کالای خریداری شده برای خریدار ارسال می‌شود، اما مشخصات و یا کیفیت آن به شدت با کالایی که در آگهی آن در فضای مجازی منتشر شده متفاوت است. عدم امکان لمس و مشاهده دقیق جزئیات کالا شرایط نا مطلوبی را ایجاد می‌کند که در بسیاری از موارد نارضایتی از خرید را در پی دارد. مبهم بودن اطلاعات محصول موجب می‌شود که افراد برای خرید دچار سردرگمی شده و نتوانند وسیله‌ای که نیاز دارند را به درستی از کالا‌های قابل خرید کنند.
در این بین بدیهی است که امکان جستجوی مناسب نکته‌ای کلیدی در پلتفرم‌های فروش آنلاین است به طوریکه که اگر امکان شخصی سازی و جستجوی مناسب برای ارائه متناسب محصولات در نظر گرفته نشده باشد به احتمال زیاد حتی محصولات با کیفیت نیز در بین انبوه سفارش‌های فروش دیده نخواهند شد. اما اتفاق دیگر در همین راستا نیز عدم امکان راستی آزمایی از برند‌ها و نشان‌های تجاری معروف است؛ به طوریکه به محض جستجوی هر کالایی در فضای مجازی با انبوهی از آگهی‌های فروش آن کالا با نشان‌های معروف مواجه می‌شوید، اما قیمت‌های متفاوت نشانی از غیر اصل بودن برخی از آنان دارد.
از طرف دیگر عملیات فیشینگ و هک نیز در جریان خرید‌های اینترنتی به شدت شایع هستند. در این نوع از کلاهبرداری مرتبط با فروش‌های اینترنتی کلاهبرداری عملا ارتباطی با فروش کالا ندارد بلکه هدف سرقت اطلاعات مالی و شخصی افراد است که معمولا منجر به برداشت غیر مجاز از حساب افراد و یا در مواردی باج خواهی مرتبط با سرقت اطلاعات می‌شود.
جای خالی نظارت و فرهنگ سازی در تحول اقتصادی قرن
هر چند که توسعه زیر ساخت‌های فروش آنلاین را می‌توان یکی از بزرگترین تحولات اقتصادی قرن اخیر دانست، اما حداقل در بعد داخلی این ظرفیت عظیم ضعف در فرهنگ سازی و اعمال کنترل‌ها در معاملات کالایی بر بستر فضای مجازی به چشم می‌خورد. بدیهی است که آموزش صحیح و به روزرسانی آموزش‌ها در زمینه بهره بهره گیری از شیوه معامله و همچنین تدوین و به کارگیری قوانین به روز ناظر بر معاملات می‌تواند بسیاری از معایب خرید آنلاین کالا را خنثی کند.