خیز ایران برای عرضه اینترنت ماهواره‌ای
دی‌ماه سال گذشته، برای نخستین‌بار سازمان فضایی ایران از اجرای پروژه منظومه‌های ماهواره‌ای ایران خبر داد.
همشهری نوشت: یکی از مهم‌ترین ماموریت‌های این پروژه که «شهید سلیمانی» نام گرفته است، ایجاد سرویس اینترنت اشیا برای مردم است. اگرچه پهنای باند این پروژه زیاد نیست، اما به‌عنوان نخستین گام و در مواقع بحران می‌تواند قابل توجه باشد و زمینه موفقیت‌های بزرگ‌تر را فراهم کند.
یکی از نکات قابل توجه منظومه ماهواره‌ای شهید سلیمانی ورود بخش خصوصی به حوزه فضایی کشور است. پیش از این، پروژه‌های فضایی کشور صرفا از سوی حاکمیت اجرا می‌شد، اما با ورود بخش خصوصی و شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توان از قابلیت‌های آنها هم بهره‌برد. اکنون کشورهای صاحب دانش و فناوری منظومه‌های ماهواره‌ای در حال تصاحب مدارهای موجود هستند و این اتفاق درصورت تأخیر در پروژه‌های داخلی، به نفع کشور نیست.
-
برای زندگی بهتر مردم
منظومه‌های ماهواره‌ای می‌توانند اینترنت پایدار و پرسرعت را در اختیار کسانی قرار دهند که در عمل امکان کابل‌کشی یا نصب آنتن‌های بی‌تی‌اس در مناطق مسکونی آنها وجود ندارد.در ایران، بخشی از مردم مانند عشایر، زندگی یکجانشینی ندارند. همچنین برخی مناطق به حدی صعب العبور هستند که ارائه اینترنت با روش‌های معمول ممکن نیست.
این در حالی است که کابل‌کشی یا نصب آنتن‌های بی‌تی‌اس در برخی از مناطق وسیع ایران به لحاظ اقتصادی، مقرون به صرفه نیست. همه این موارد را در کنار بلایای طبیعی قرار دهید که همیشه کشور ما را تهدید می‌کنند. در زمان زلزله و سیل، قطع اینترنت یکی از محتمل‌ترین اتفاقات است، منظومه‌های ماهواره‌ای در این مواقع نقش مؤثری در برقراری ارتباطات ایفا می‌کنند.
علاوه بر این، یکی از اهداف منظومه‌های ماهواره‌ای فراهم کردن اینترنت اشیا(IoT) برای همه سنسورهای مرتبط است. اکنون با هوشمند شدن خانه‌ها و مزایا و فوایدی که این فناوری برای امنیت و رفاه مردم دارد، نیاز به اینترنت اشیا، بیش از پیش احساس می‌شود که منظومه ماهواره‌ای شهید سلیمانی می‌تواند آن را تامین کند.
- منظومه ماهواره‌ای چیست؟
منظومه ماهواره‌ای از تعدادی ماهواره کوچک تشکیل شده است که می‌تواند اینترنت بی‌سیم را در اختیار ساکنان زمین قرار دهد.
اینترنتی که این ماهواره‌های کوچک در اختیار زمینی‌ها قرار می‌دهند، متفاوت از سرویس‌های اینترنت کابلی یا DSL است که داده‌ها را از طریق سیم‌هایی که زیرزمینی هستند منتقل می‌کنند. اهمیت اینترنت ماهواره‌ای این است که در سراسر یک کشور یا وسیع‌تر از یک کشور می‌تواند در دسترس باشد. به‌عبارت دیگر، اینترنت ماهواره‌ای روشی قابل اعتماد برای آنلاین شدن بسیاری از خانه‌ها و کسب‌وکارهای مناطق دورافتاده است.
- نیاز به منظومه شهید سلیمانی
حسن سالاریه، رئیس سازمان فضایی با اشاره به اینکه در حوزه IOT یا اینترنت اشیا نخستین باری است که چنین کاری در صنعت فضایی کشور انجام می‌شود، آن را گام مهمی دانست که هم‌بخش خصوصی در صنعت فضایی رشد می‌کند و هم منظومه‌سازی در کشور اتفاق می‌افتد.
سالاریه می‌گوید: «در منظومه شهید سلیمانی در قالب یک منظومه کوچک از ریزماهواره‌ها، مجموعه‌ای از اقدامات و دانش‌ها و تجربیات کسب می‌شود و سرعت و حجم انتقال داده از یک نقطه به نقطه دیگر را بالا می‌برد.» به‌گفته او «این دانش و تجربه تا حدی برای ساخت منظومه‌های ماهواره‌ای که پهنای باند بزرگ‌تری در آن استفاده می‌شود و حجم بیشتری از داده را می‌توانند جابه‌جا کنند هم استفاده می‌شوند. به این ترتیب می‌توانیم در پروژه‌های بزرگ بین‌المللی در زمینه منظومه‌سازی هم ورود کنیم».
- ورود بخش خصوصی به فضا
پیش از این، پروژه‌های هوا و فضا از سوی بخش حاکمیتی برنامه‌ریزی، طراحی و اجرا می‌شد اما اکنون شاهد ورود بخش خصوصی به این حوزه هستیم؛ به‌طوری که سال گذشته خرید تصاویر به‌صورت تضمینی از ماهواره‌های بومی -که توسط بخش خصوصی قرار است انجام شود- آغاز شد.
حسن سالاریه، رئیس سازمان فضایی ایران در گفت‌وگو با همشهری به ورود بخش خصوصی به فناوری فضایی اشاره کرد و گفت: «صنعت فضایی ایران بدون ورود بخش خصوصی نمی‌تواند به اهداف بزرگ خود برسد.» به‌گفته سالاریه «طی سال‌های گذشته بخش خصوصی تا حدی در این صنعت شکل گرفته و ما در مرحله‌گذار از یک صنعت فضایی وابسته به دولت به صنعت فضایی مردمی و همه‌گیر هستیم». او همچنین گفت: «یکی از اهداف مهم دولت سیزدهم که آن را دنبال می‌کنیم این است که تا می‌توانیم حوزه‌های صنعت فضایی که قابلیت ارائه خدمات تجاری توسط مردم دارند را فعال کنیم. این یعنی حضور بخش خصوصی و به تبع آن درآمدزایی و ساخت ماهواره.»
گزارش: عمادالدین قاسمی‌پناه