روسیه به دنبال الگوگیری از اینترنت ایران
رزنیکا رادمهر - روسیه به دنبال تقویت زیرساخت‌های سانسور این کشور است و به این منظور، قصد دارد طی پنج سال آینده، حدود ۶۰ میلیارد روبل (معادل ۶۵۰ میلیون دلار) برای به‌روزرسانی سیستم مسدودسازی اینترنت، سرمایه‌گذاری کند.
به گزارش Techradar، این استراتژی در پروژه فدرال «زیرساخت امنیت سایبری» که توسط فوربس گزارش شده، تشریح شده است. نهاد رگولاتور روسیه، روسکام‌نادزور (Roskomnadzor) قصد دارد سیستم فیلترینگ موثرتر، به‌ویژه برای مسدودسازی سرویس‌های VPN ایجاد کند.
کرملین مدت‌هاست با استفاده از VPN در سراسر کشور مبارزه می‌کند. دلیلش این است که وی‌پی‌ان یا شبکه خصوصی مجازی، یک نرم‌افزار امنیتی است که ارتباطات اینترنتی را رمزگذاری کرده و آدرس IP کاربران را پنهان می‌کند و به این ترتیب، دسترسی به محتوای محدودشده جغرافیایی را فراهم می‌سازد؛ همان چیزی که مقامات روسیه، دقیقا قصد جلوگیری از آن را دارند!
- پایان استفاده از VPN در روسیه؟
برای کشورهایی مانند روسیه و چین که به دلیل اعمال محدودیت‌های شدید بر اینترنت شناخته شده‌اند، مقابله با استفاده از وی‌پی‌ان، همواره هدف اصلی این محدودسازی بوده است. با گذشت زمان، این امر به یک بازی بی‌پایان موش و گربه بین مقامات و ارائه‌دهندگان وی‌پی‌ان تبدیل شده تا راهی برای دور زدن سانسور آن پیدا کنند. در سمت مقابل اما اکنون به نظر می‌رسد کرملین آماده است تا سرمایه‌گذاری بزرگی برای معکوس کردن این روند انجام دهد.
در این زمینه، استانیسلاو شاکروف، مدیر ارشد فنی گروه حقوق دیجیتال روسیه، Roskomsvoboda و بنیانگذار شتاب‌دهنده حریم خصوصی، در گفتگو با تک‌رادار گفت: «به نظر می‌رسد مقامات روس در تلاش هستند مدل اینترنت ایران را پیاده کنند (اگرچه قبلا انتظار داشتیم از مدل چینی استفاده کنند) که دسته‌بندی آدرس‌های IP به فهرست‌های سفید، خاکستری و سیاه را شامل می‌شود.»
وی افزود: «با این حال، آنها هنوز نتوانسته‌اند این کار را با زیرساخت‌های فعلی انجام دهند.»
در حال حاضر، رویکرد فنی روسیه برای مقابله با تهدیدات (TSPU به زبان روسی)، تمام ترافیک اینترنت را فیلتر می‌کند تا منابع خاصی را مسدود یا کند نماید اما همان‌طور که شاکروف توضیح داد، اجرای DPI (بازرسی عمیق بسته‌ها)، دارای محدودیت‌های فنی است. به عنوان مثال، وی معتقد است «این فناوری، قدرت محاسباتی کافی را برای مسدودسازی پروتکل‌های VPN و کاهش سرعت یوتیوب به طور همزمان ندارد.»
اینجاست که استراتژی جدید وارد عمل می‌شود. در این زمینه، Roskomnadzor قصد دارد بین سال‌های ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۰، هم سیستم فعلی TSPU را مدرن و هم سیستم‌های جدید را نصب کند. مقامات کشور انتظار دارند این اقدام کارآیی مسدودسازی وی‌پی‌ان را تا ۹۶ درصد افزایش دهد. در پاسخ به این اقدام، مردم روس به سرعت استفاده از VPN را در پیش گرفته‌اند. دولت، تا کنون، حداقل ۴۲ ارائه‌دهنده را مسدود کرده اما سرویس‌های کوچک‌تر و پروتکل‌های غیرمتمرکز، همچنان در دسترس هستند.
از سال ۲۰۱۹، تمام اپراتورهای مخابراتی روسیه موظفند نرم‌افزار TSPU را نصب کنند تا به مقامات Roskomnadzor اجازه دهند منابع آنلاین نامطلوب را فیلتر کنند. پس از حمله به اوکراین، کنترل بر اینترنت روسیه (RuNet) سختگیرانه‌تر شد. در سال ۲۰۲۲، بیش از 100 هزار منبع مسدود شدند، در حالی که این تعداد، در سال قبل، حدود 70 هزار مورد بود.
با افزایش سطح سانسور، استفاده از VPN نیز در روسیه، شدیدا افزایش یافته است. مقامات سرکوب VPN را که از سال ۲۰۱۷ آغاز شده بود، تشدید کرده‌اند. یکی از آخرین اقدامات، اجبار اپل به حذف حداقل ۲۹ برنامه وی‌پی‌ان از اپ‌استور محلی خود بود. علاوه بر این، قانونی که از ماه مارس اجرایی شده، انتشار اطلاعات مربوط به روش‌های دور زدن محدودیت‌های اینترنت را جرم‌انگاری کرده است.
طبق داده‌های پروژه DPIDetector، اکنون ارائه‌دهندگان بزرگ وی‌پی‌ان، توسط آدرس‌های IP و دامنه‌های سرویس مسدود شده‌اند؛ چیزی که می‌تواند با ویژگی چرخش IP دور زده شود.
شاکروف همچنین توضیح داد که در سال گذشته، مقامات، برنامه‌های VPN را در سطح پروتکل هدف قرار داده‌اند. به عنوان مثال، پروتکل یکی از ارایه‌دهندگان فیلترشکن اکنون توسط اپراتورهای موبایل و از ماه اوت، روی اتصالات اینترنت خانگی، مسدود شده است. استفاده از فناوری یک شرکت ارایه‌دهنده فیلترشکن نیز دشوار شده اما مسدودسازی آن یکنواخت نیست. در عین حال برخی از VPNها همچنان در روسیه به خوبی کار می‌کند.
او گفت: «مشخص است منابع فنی فعلی حتی برای مسدودسازی یک پروتکل VPN ساده هم کافی نیستند، چه برسد به فناوری‌های پیچیده‌تر. به همین دلیل، خرید تجهیزات برای Roskomnadzor، یک گام ضروری است، هرچند نمی‌توان گفت آیا کافی است یا خیر؟» (منبع:عصرارتباط)